Amt Winsen an de Luh

Dat Amt Winsen weer en Verwaltungsrebeed in dat Förstendom Lümborg, dat Königriek Hannover un in de prüüßsche Provinz Hannover binnen de Landdrostie Lümborg mit Seet in Winsen.

Dat Leid över dat Amt harr bet 1867 en Amtmann, de twete Beamte weer bet 1816 de Amtsschriever. In de Prüßentied na 1867 hett de eerste Beamte Amtshauptmann heten.

Geografie

Dat Amt is in’n Noorden an dat hambörgsche Amt Bardörp grenzt, in’n Noordoosten an dat Gericht Övermeschacht un de Ämter Addelborg un Scharnbääk-Bütel, in’n Oosten an dat Amt Lüün un de Stadt Lümborg, in’n Süden dat Amt Ebstörp, in’n Süüdwesten de Amtsvaagdie Fambossel-Soltau un dat Amt Rodenborg un in’n Noordwesten dat Amt Horborg (Stand 1848). De Stadt Winsen weer en Enklaav binnen dat Amt.

Bet 1852

Winsen as Amtsseet kummt toeerst 1503 in de Oorkunnen vör. Dorothea von Däänmark, Weetfro von Hertog Willem den Jüngeren, hett na’n Dood von ehren Mann 1592 dat Amt Winsen as Wedem kregen. Se harr bet to ehren Dood 1617 dat Leid över dat Amt. Dorothea hett op Slott Winsen leevt. Dat Slott is denn later Seet von de Amtlüüd von Winsen ween.

1848 weer dat Amt so 1101,14 km² groot.

1810 hett Frankriek ünner Napoleon dat Amt innahmen. In disse Franzosentied hett dat toeerst bet to’n 31. Dezember 1810 to dat Departement von de Nedderelv in dat Königriek Westfalen höört un denn to dat Departement von de Elvmünnen un direkt to Frankriek. Winsen weer in disse Tied de Seet von den Kanton Winsen. 1813 müssen de Franzosen dat Amt denn opgeven un de ole Stand is wedderkamen.

Öörd Stand 1848

Öörd ahn egen Nummer hebbt to de Buurschop von dat Dörp mit bihöört, ünner dat se ünnerstaht, un weren dormit nich kumplett egenstännig.

Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Stadt Winsen 2119 262 Stadt Gemeen Sankt Jürgen 10 1 Spital Amtsvaagdie Amelkusen Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Buurschop Amelkusen Gemeen Amelkusen 373 34 Dörp Diersbüttel 76 8 Dörp 2 Buurschop Behrn Gemeen Behrn 153 17 Dörp Bossel 67 7 Dörp 3 Buurschop Bissen Gemeen Bissen 201 28 Dörp Steenkenhöben 34 5 Dörp 4 Buurschop Dernsen Gemeen Dernsen 58 6 Dörp Etzen 63 5 Dörp Oosterehlbeek 58 5 Dörp Westerehlbeek (Rehrhoff) mit dat enkelte Huus Constantinopel 29 4 5 Buurschop Ehrhoorn Gemeen Ehrhoorn 51 6 Dörp Einem 29 3 Dörp Habenbeck-Nerndörp 60 7 Dörp Habenbeck-Bobendörp 45 6 Dörp Wintemaur 60 8 Kolonie 6 Buurschop Hörpel Gemeen Ebendörp 98 10 Dörp Hörpel 103 13 Dörp 7 Buurschop Nindörp Gemeen Drögennindörp 84 8 Dörp 8 Buurschop Olndörp Gemeen Marßen 50 5 Dörp Olndörp 140 13 Dörp 9 Buurschop Rehlen Gemeen Rehlen 145 14 Dörp 10 Buurschop Rulfsen Gemeen Rulfsen 150 17 Dörp 11 Buurschop Soosdörp Gemeen Soosdörp 110 12 Dörp Thansen 24 4 Dörp 12 Buurschop Sottörp Gemeen Sottörp 150 13 Dörp Wohlenbüttel 36 3 Dörp 13 Buurschop Stimbeck Gemeen Grebenhoff 24 2 Hoff Hützel 139 15 Dörp Swinnbeek 66 5 Dörp Stimbeck 69 8 Dörp 14 Buurschop Volgern Gemeen Sellhorn 14 1 Hoff Volgern 106 12 Dörp Wils 65 7 Dörp 15 Buurschop Wetzen Gemeen Wetzen mit’n Anbo Vörwetzen 155 14 Dörp

Amtsvaagdie Bewick Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Bewick 1626 191 Flecken Gemeen St. Nicolaihoff 65 10 Spital — 2 Sanknies 99 13 Dörp Gemeen 3 Dreckhorborg 215 28 Dörp Gemeen 4 Buurschop Handörp Gemeen Handörp 522 61 Dörp Kluus 14 2 eenstelligen Hoff 5 Mechtsen 249 31 Dörp Gemeen 6 Ochtmissen mit dat enkelte Huus Poggenkroog 108 10 Dörp Gemeen 7 Radbrook 278 35 Dörp Gemeen 8 Vögelsen 135 15 Dörp Gemeen 9 Vrestörp 55 5 Landgood Goodsverband 10 Wittörp mit dat Eddelgood Wittörp 487 49 Dörp Gemeen Amtsvaagdie Garlstörp Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Buurschop Asendörp Gemeen Asendörp mit’n Anbo Coorshusen 179 26 Dörp Diekshuus 62 7 Dörp 2 Döhl 72 8 Dörp Gemeen 3 Äästörp 276 37 Dörp Gemeen 4 Eyndörp 258 29 Dörp Gemeen 5 Garlstörp 328 33 Dörp Gemeen 6 Gö’nstörp 195 22 Dörp Gemeen 7 Hanstää 254 32 Dörp Gemeen 8 Holm 151 15 Dörp Gemeen 9 Karkgellsen 320 44 Dörp Gemeen 10 Lübberstää 158 19 Dörp Gemeen 11 Luhmöhlen 93 13 Dörp Gemeen 12 Niendörp 155 17 Dörp Gemeen 13 Oilstörp 103 13 Dörp Gemeen 14 Örzen 186 22 Dörp Gemeen 15 Ollsen 101 13 Dörp Gemeen 16 Buurschop Puunsen Gemeen Puunsen 119 12 Dörp Röndahl 14 1 Hoff 17 Raben 137 18 Dörp Gemeen 18 Buurschop Sohrndörp Gemeen Sohrndörp 153 20 Dörp Su’möhlen 19 2 Hoff mit Möhl 19 Buurschop Solzhusen Gemeen Loobk 14 1 Hoff Solzhusen 500 64 Dörp We’ermööd 24 2 Hoff 20 Schätzendörp 129 14 Dörp Gemeen 21 Buurschop Schierhoorn Gemeen Hassel 126 16 Tegelhoff Schierhoorn mit Tweehusen Dörp Weih 17 1 Hoff 22 Sugellsen 223 28 Dörp Gemeen 23 Toppenstää 366 46 Dörp Gemeen 24 Buurschop Unnel Gemeen Heimbeuk 21 2 Dörp Unnel 108 16 Dörp 25 Buurschop Veerhöben Gemeen Eenhoff 30 2 Hoff Veerhöben 109 12 Dörp 26 Buurschop Wehlen Gemeen Inzmöhlen 45 6 Dörp Meenern 21 4 Dörp Tunnhoff 20 2 Hoff Wehlen 72 9 Dörp Wesel 36 6 Dörp 27 Westergellsen 198 25 Dörp Gemeen

Amtsvaagdie Masch Elvmasch Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Draag mit Uhlenbusch 550 71 Dörp Gemeen 2 Drennhusen 159 22 Dörp Gemeen 3 Eekholt 48 5 Dörp Gemeen 4 Elvstörp 302 33 Dörp Gemeen 5 Lassrönn 208 28 Dörp Gemeen Hau 19 2 Dörp 6 Neddermeschacht 188 24 Dörp Gemeen 7 Rönn 329 34 Dörp Gemeen 8 Swinn 244 28 Dörp Gemeen 9 Stoov 146 18 Dörp Gemeen Krüms 69 9 Dörp Binnenmasch Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Fohrenholt 182 19 Dörp Gemeen 2 Hunnen 190 24 Dörp Gemeen 2 Mower 88 10 Dörp 3 O’rshusen 343 37 Dörp Gemeen 4 Tönnhusen 323 30 Dörp Gemeen Nettelbarg 16 1 eenstelligen Hoff Vaagdie Neeland Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Achterdiek 159 23 Dörp Gemeen 2 Flegenbarg 488 65 Dörp Gemeen 3 Gehrden 88 11 Dörp Gemeen 4 Groot Rosenweid 107 19 Dörp Gemeen Lütt Rosenweid 37 7 Dörp 5 Hoopt 488 59 Dörp Gemeen 6 Stöckt 352 43 Dörp Gemeen 7 Wuhlenborg mit dat Good Wuhlenborg 84 10 Dörp Gemeen

Vaagdie Parrns Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Ashusen 381 46 Dörp Gemeen 2 Beborg 166 21 Dörp Gemeen 3 Bossel 388 46 Dörp Gemeen 4 Braackel 262 36 Dörp Gemeen 5 Fachenfelln 40 4 Domään Domanialverband 6 Freschenhusen 25 2 eenstelligen Hoff Gemeen 7 Gastää 237 28 Dörp Gemeen 8 Holtörp 76 12 Dörp Gemeen 9 Host 40 4 Dörp Gemeen 10 Luhdörp 261 28 Dörp Gemeen 11 Marxen 251 34 Dörp Gemeen 12 Maschen 376 48 Dörp Gemeen 13 Ohlendörp 225 31 Dörp Gemeen 14 Parrns 544 63 Dörp Gemeen 15 Quarrendörp 177 26 Dörp Gemeen 16 Ramßel 442 53 Dörp Gemeen 17 Rottörp 190 23 Dörp Gemeen 18 Reidörp 111 14 Dörp Gemeen 19 Sangenstää 69 7 Dörp Gemeen 20 Scharmbääk 388 43 Dörp Gemeen 21 Smafelln 16 1 Möhl — 22 Stell 599 72 Dörp Gemeen 23 Tangendörp 220 29 Dörp Gemeen 24 Thieshoop 53 7 Dörp Gemeen 25 Wulfsen 249 34 Dörp Gemeen

1852–1859

Dat Amt Winsen hett bi de Verwaltungs- un Justizreform an’n 1. Oktober 1852 in dat Königriek Hannover von dat Amt Horborg den hannöverschen Deel von dat Kaspel Karkwarder in de Veerlannen tokregen. De Gemenen Ashusen, Beborg, Bossel, Braackel, Fachenfelln, Gastää, Holtörp, Host, Luhdörp, Marxen (mit Smafelln), Maschen (mit Freschenhusen), Ohlendörp, Parrns, Quarrendörp, Ramßel, Rottörp, Reidörp, Sangenstää, Scharmbääk, Stell, Tangendörp, Thieshoop, Wulfsen, Handörp (mit Kluus), Radbrook un Wittörp müss dat Amt afgeven, dor is denn dat ne’e Amt Parrns von worrn. De Gemenen Amelkusen, Etzen, Olndörp, Rehlen, Rulfsen, Soosdörp, Sottörp, Wetzen, Asendörp, Döhl, Äästörp, Eyndörp, Garlstörp, Gö’nstörp, Hanstää, Holm, Karkgellsen, Lübberstää, Luhmöhlen, Niendörp, Oilstörp, Ollsen, Puunsen, Raben, Sohrndörp, Solzhusen, Schätzendörp, Schierhoorn, Sugellsen, Toppenstää, Unnel, Veerhöben, Wehlen un Westergellsen un de Öörd Ebendörp (Buurschop Hörpel) un Swinnbeek (Buurschop Hützel) hett dat Amt ok afgeven un dor is dat ne’e Amt Solzhusen von worrn. De Buurschoppen Behrn, Bissen, Ehrhoorn, Hörpel (ahn Ebendörp), Hützel (ahn Swinnbeek) un Volgern hett dat Amt Winsen an dat Amt Soltau afgeven, de Gemenen Bewick, Brestörp, Ochtmissen, Vögelsen, Mechtsen, Örzen un Drögennindörp an dat Amt Lüün un de Gemenen Sanknies un Dreckhorborg an dat Amt Addelborg. De Stadt Winsen is in dat Johr ok ut dat Amt utscheden un weer denn sülvstännig.

As Gericht för dat Amt is to’n 1. Oktober 1852 dat Amtsgericht Winsen inricht worrn.

1859–1885

1859 bi de nächste Verwaltungsreform sünd de Ämter Winsen, Parrns un Solzhusen wedder tohoopleggt worrn. Ut dat Amt Solzhusen sünd blots dat Kaspel Amelkusen an dat Amt Lüün gahn un de Gemeen Holm an dat Amt Töst. Dat Amt Winsen müss dör en Verordnung von’n 22. Juni 1859 sien Deel von dat Kaspel Karkgellsen an dat Amt Lüün afgeven.

Nadem dat Königriek Hannover 1866 an Prüßen kamen is, sünd 1867 Stüürkreise in de ne’e Provinz Hannover inricht worrn. Dat Amt hett denn to’n Stüürkreis Horborg tohöört.

Na 1885

Bi de Verwaltungsreform in Prüßen to’n 1. April 1885 is dat Amt Winsen oplööst worrn un dor is tohoop mit de Stadt Winsen de Kreis Winsen von worrn.

Inwahnertall

Johr	Inwahners
1810-00-001810	19.167 Lüüd, 2.204 Füürsteden
1848-00-001848	25.452 Lüüd, 3.041 Hüüs
1867-00-001867	19.388

Amtlüüd

• 1768–1770: Amtsverwalter Friedrich Ludwig August Lueder
• 1770–1817: Johann Friedrich Meyer
• 1817–1824: Christian Friedrich Rudorff
• 1826–1845: Christian Eberhard Flügge
• 1845–1857: Wilhelm Friedemann Keferstein
• 1857–1868: Ernst von der Osten
• 1868–1885: Ernst Hermann Schulze

Amtsschrievers

• 1724–: Otto Conrad Niemeyer
• 1760–1770: Johann Friedrich Meyer
• 1786–1789: Johann Wilhelm Rabius
• 1789–1790: Johann Friedrich Wilhelm Heiliger
• –1794: Arnold Anton Friedrich Meyer
• 1794–1797: Daniel Kannengießer
• 1797–1803: Johann Friedrich Adolph Kannengießer

Footnoten

Städer un Ämter in de Landdrostie Lümborg na 1852

Stadt Borgdörp | Stadt Celle | Stadt Dannenbarg | Stadt Gifhorn | Stadt Horborg | Stadt Lüchow | Stadt Lümborg | Stadt Ülzen | Stadt Winsen

Amt Ahlden | Amt Addelborg* | Amt Bargen | Amt Bedenbossel* | Amt Bleikd | Amt Bondiek* | Amt Borgdörp | Amt Borgwedel | Amt Celle | Amt Clenze* | Amt Dannenbarg | Amt Ebstörp* | Amt Eikeln* | Amt Fallersläm | Amt Fambossel | Amt Gartow | Amt Gifhorn | Amt Hittfeld* | Amt Hitzacker* | Amt Horborg | Amt Ilten* | Amt Isenhagen | Amt Knesbeck* | Amt Lüchow | Amt Lüün/Lümborg | Amt Medingen | Amt Maanze | Amt Mesborg* | Amt Neehuus | Amt Ollenstadt | Amt Papendiek* | Amt Parrns* | Amt Rethen* | Amt Soltau | Amt Solzhusen* | Amt Töst | Amt Willemsborg* | Amt Winsen an de Aller* | Amt Winsen an de Luh | Amt Wustrow*

* bet 1859