Amt Lüün

Klooster Lüün 2013

Koort ut Johannes Mellinger sien Ämteratlas von dat Förstendom Lümborg (üm 1600)

Dat Amt Lüün (von 1862 af an Amt Lümborg) weer en Verwaltungsrebeed in dat Förstendom Lümborg, dat Königriek Hannover un in de prüüßsche Provinz Hannover binnen de Landdrostie Lümborg mit Seet in dat Klooster Lüün bi Lümborg.

Dat Leid över dat Amt harr bet 1867 en Amtmann, de twete Beamte weer bet 1816 de Amtsschriever. In de Prüßentied na 1867 hett de eerste Beamte Amtshauptmann heten.

Geografie

Dat Amt is in’n Noorden an dat Amt Scharnbääk-Bütel un dat Gericht Lüsborg grenzt, in’n Oosten an dat Amt Bleikd, in’n Süden dat Amt Medingen, in’n Süüdwesten dat Amt Ebstörp, in’n Westen dat Amt Winsen un in’n Noordwesten de Stadt Lümborg (Stand 1848).

Dat Amt harr mit’n Kalkbarg en Exklaav in de Stadt Lümborg. In Lümborg un in’n Süden is dat Amt ok an enkelte Delen von dat Kloosteramt St. Michaelis grenzt.

Bet 1852

Dat Amt Klooster is 1529 na de Reformatschoon billt worrn üm dat Rebeed von dat säkulariseerte Klooster Lüün to verwalten.

1794/1795 sünd en Reeg Öörd mit de Ämter ümto uttuuscht worrn, dat de Ämter en slaten Rebeed ahn Exklaven kriegt.

1848 weer dat Amt so 304,28 km² groot.

1810 hett Frankriek ünner Napoleon dat Amt innahmen. In disse Franzosentied hett dat toeerst bet to’n 31. Dezember 1810 to dat Departement von de Nedderelv in dat Königriek Westfalen höört un denn to dat Departement von de Elvmünnen un direkt to Frankriek. Dat Amt hett in disse Tied to’n groten Deel in’n Kanton Bewick legen. 1813 müssen de Franzosen dat Amt denn opgeven un de ole Stand is wedderkamen.

To’n 24. März 1849 is de Gerichtsborkeit von dat Klooster St. Michaelis in Lümborg oplööst worrn un de Öörd Dachmessen, Häckel, Heinsen, Öhm, Holtdörp, Wienböttel un Gröönhagen un dat Forsthuus Priorsheeg sünd Deel von dat Amt Lüün worrn.

Öörd Stand 1848

Öörd ahn egen Nummer hebbt to de Buurschop von dat Dörp mit bihöört, ünner dat se ünnerstaht, un weren dormit nich kumplett egenstännig.

Huusvaagdie Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Lüün 186 19 Domään un Klooster ahn Gemeen 2 Bilm 11 1 Vörwark 3 Adendörp 189 22 Dörp Gemeen Heidkraug 9 1 Kroog Good Adendörp 47 6 Eddelgood ahn Gemeen 4 Betzendörp 207 19 Dörp Gemeen 5 Brookwinkel 20 2 Landgood Gemeen 6 Düütsch Äwern 148 17 Dörp Gemeen 7 Emsen 209 17 Dörp Gemeen Wagenhorst 8 1 enkelt Huus 8 Arvstörp 159 23 Dörp Gemeen Halvmeesteree bi Lüün 6 1 9 Göx 23 2 enkelt Hoff Gemeen 10 Hagen 88 9 Dörp Gemeen 11 Hilgendal 143 19 Dörp Gemeen Good Hilgendal mit dat Vörwark Nee-Hilgendal 13 2 Eddelgood ahn Gemeen 12 Kavallerie-Kasern bi Lümborg 10 1 keen Gemeen 13 Kalkbarg mit de Kalkfabrik un de Keden-Straafanstalt 169 4 keen Gemeen 14 Kolenmoor 13 1 Landgood keen Gemeen 15 Kolkhagen 150 13 Dörp Gemeen 16 Melbeck 318 29 Dörp Gemeen 17 Aaftboom-Plantaasch vör Lümborg 1 1 – 18 Olm 37 6 Dörp Gemeen 19 Reppenstää 60 7 Dörp Gemeen Good Reppenstää 4 1 Eddelgood ahn Gemeen 20 Rettme 98 8 Dörp Gemeen 21 Wendsch Äwern 156 18 Dörp Gemeen 22 Willerding 29 2 enkelt Hoff Gemeen 23 Wilschenbrook 9 2 Landgood Gemeen 24 Dachmessen 76 9 Dörp Gemeen 25 Häckel 97 13 Dörp Gemeen 26 Heinsen 46 4 Dörp Gemeen 27 Holtdörp 13 1 eenstelligen Hoff Gemeen 28 Öhm 116 16 Dörp Gemeen 29 Wienböttel 18 2 eenstelligen Hoff Gemeen 30 Schnellenbarg 54 5 Landgood Goodsverband To de Nummern 24–29 weer in Zivilsaken dat Kloosteramt von St. Michaelis in Lümborg tostännig. To de Nummer 30 weer in Zivilsaken dat Patrimonialgericht Schnellenbarg tostännig.

Vaagdie Borendörp Oort Lüüd Hüüs Aard Status 1 Borendörp 111 15 Dörp Gemeen 2 Babendörp 91 11 Dörp Gemeen 3 Bohndörp 89 10 Dörp Gemeen 4 Bollessen 272 35 Dörp Gemeen 5 Breitz 124 16 Dörp Gemeen 6 Bredensteen 11 1 eenstelligen Hoff Gemeen 7 Gifkendörp 128 14 Dörp Gemeen 8 Hogenbossel 107 13 Dörp Gemeen Diecksbeck 6 1 Weertshuus To de Lust 21 2 Anbo 9 Holzen 136 20 Dörp Gemeen 10 Huurndörp 48 6 Dörp Gemeen 11 Niendörp 63 7 Dörp Gemeen 12 Raanbeck 170 22 Dörp Gemeen Petershoff 15 1 Anbo 13 Reinstörp 258 30 Dörp Gemeen 14 Rohstörp 120 14 Dörp Gemeen 15 Sülbäck 42 6 Dörp Gemeen Good Sülbäck 20 2 Eddelgood ahn Gemeen 16 Temsborg 200 24 Dörp Gemeen Groten Brann 5 1 Forsthuus 17 Vastörp 108 13 Dörp Gemeen 18 Volkstörp 56 9 Dörp Gemeen 19 Wennhusen 154 19 Dörp Gemeen Nee Wennhusen 25 2 Anbo 20 Wennkaat 69 9 Dörp Gemeen 21 Wiechel 25 2 Dörp Gemeen 22 Wullsdörp 70 7 Dörp Gemeen

1852–1859

Dat Amt Lüün hett bi de Verwaltungs- un Justizreform an’n 1. Oktober 1852 in dat Königriek Hannover von dat Amt Winsen de Gemenen Bewick, Brestörp, Ochmessen, Vögelsen, Mechtsen, Örzen un Drögennindörp tokregen, von dat Amt Scharnbääk de Gemenen Nutzfelln, Rullstörp, Scharnbääk (mit Lentnau un Bennerstää) un von dat Amt Medingen de Gemenen Barnst un Glüsen. De Gemeen Breitz müss dat Amt Lüün an dat Amt Bleikd afgeven.

As Gericht för dat Amt is to’n 1. Oktober 1852 dat Amtsgericht Lümborg inricht worrn.

1859–1885

1859 bi de nächste Verwaltungsreform sünd de Ämter Lüün un Addelborg tohoopleggt worrn. Blots de Gemeen Bohndörp hett dat Amt Lüün an dat Amt Medingen afgeven müsst. Dat Amt Solzhusen hett dat Kaspel Amelkusen an dat Amt Lüün afgeven un dat Amt Ebstörp de Gemenen Bocken un Tellme. Dat Amt Winsen müss dör en Verordnung von’n 22. Juni 1859 sien Deel von dat Kaspel Karkgellsen an dat Amt Lüün afgeven.

1862 is de Seet von dat Amt ut dat Klooster Lüün in de Ridderakademie in Lümborg ümleggt worrn un dat Amt hett denn Amt Lümborg heten.

Nadem dat Königriek Hannover 1866 an Prüßen kamen is, sünd 1867 Stüürkreise in de ne’e Provinz Hannover inricht worrn. Dat Amt hett denn to’n Stüürkreis Lümborg tohöört.

Na 1885

Bi de Verwaltungsreform in Prüßen to’n 1. April 1885 is dat Amt Lümborg oplööst worrn un dor is de Kreis Lümborg von worrn.

Inwahnertall

Johr	Inwahners
1810-00-001810	3.874 Lüüd, 480 Füürsteden
1848-00-001848	5.489 Lüüd, 617 Hüüs
1867-00-001867	19.069

Amtlüüd

• 1630–1657: Thomas Dammann
• 1658–1673: Wilhelm Meyer
• 1673–1695: Jobst Henrich Witte
• 1695–1695: Heinrich Boethius
• 1695–1723: Gideon Henrich Breyhan
• 1723–1743: Jonas Werner Heise
• 1743–1758: Wilhelm Heinrich Sarnighausen
• 1759–1768: Wilhelm Schultz
• 1768–1810: Heinrich Peter Lange
• 1814–1846: Philipp Wilhelm Jochmus
• 1846–1853: Julius Heinrich Wilhelm Bode
• 1853–31. März 1885: Adolf Friedrich von Hammerstein

Amtsschrievers

• 1675–1677: Dietrich Flebbe
• 1682–1688: Joachim Christoph Schultze
• 1688–1691: Johann Christoph Lent
• 1691–1692: Johann Conrad Kopff
• 1692–1729: Ludolf Ernst Könemann
• 1729–1733: Christian Dietrich Sarnighausen
• 1733–1743: Wilhelm Heinrich Sarnighausen
• 1743–1759: Just Henrich Halberstadt
• 1759–1765: Christoph Barthold Scharf
• 1766–1776: Johann Friedrich Albrecht
• 1776–1781: Johann Achaz Schwarz
• 1782–1785: Franz Albrecht Joppert
• 1785–1796: Christian Heinrich von Zesterfleth
• 1796–1797: Wilhelm Georg Friedrich von Blum
• 1797–1814: Philipp Wilhelm Jochmus
• 1814–1816: Otto Jacob Heinrich Friedrich Brauns

Footnoten

Städer un Ämter in de Landdrostie Lümborg na 1852

Stadt Borgdörp | Stadt Celle | Stadt Dannenbarg | Stadt Gifhorn | Stadt Horborg | Stadt Lüchow | Stadt Lümborg | Stadt Ülzen | Stadt Winsen

Amt Ahlden | Amt Addelborg* | Amt Bargen | Amt Bedenbossel* | Amt Bleikd | Amt Bondiek* | Amt Borgdörp | Amt Borgwedel | Amt Celle | Amt Clenze* | Amt Dannenbarg | Amt Ebstörp* | Amt Eikeln* | Amt Fallersläm | Amt Fambossel | Amt Gartow | Amt Gifhorn | Amt Hittfeld* | Amt Hitzacker* | Amt Horborg | Amt Ilten* | Amt Isenhagen | Amt Knesbeck* | Amt Lüchow | Amt Lüün/Lümborg | Amt Medingen | Amt Maanze | Amt Mesborg* | Amt Neehuus | Amt Ollenstadt | Amt Papendiek* | Amt Parrns* | Amt Rethen* | Amt Soltau | Amt Solzhusen* | Amt Töst | Amt Willemsborg* | Amt Winsen an de Aller* | Amt Winsen an de Luh | Amt Wustrow*

* bet 1859