Amt Himmelpoorten
Dat Amt Himmelpoorten weer en Verwaltungsrebeed in Bremen-Veern un in dat Königriek Hannover mit Seet in Himmelpoorten binnen de Landdrostie Stood. Dor hett groff dat Rebeed von de hüdige Samtgemeen Olendörp-Himmelpoorten tohöört.
Dat Leid över dat Amt harr bet 1867 en Amtmann, de twete Beamte weer bet 1816 de Amtsschriever. In de Prüßentied na 1867 hett de eerste Beamte Amtshauptmann heten.
Geografie
[ännern | Bornkood ännern]Dat Amt is in’n Noorden an dat Gericht Oosten grenzt, in’n Noordoosten an dat Grevengericht Bützfleet un dat Amt Wischhoben, in’n Oosten an dat Amt Stood-Gothenborg, in’n Süüdoosten dat Gericht Swing (na 1784, vörher Amt Harsfeld), in’n Süden dat Amt Harsfeld, in’n Süüdwesten un Westen dat Amt Bremervöör un in’n Noordwesten dat Gericht Heckthusen.
Bet 1852
[ännern | Bornkood ännern]Dat Amt Himmelpoorten is na’n Dörtigjohrigen Krieg un de Säkularisation ut’n Besitt von dat Klooster Himmelpoorten billt worrn un dor hebbt de Kaspels Himmelpoorten, Host un Grootweurn tohöört.
De Böörd Olendörp is 1712 Deel von dat Amt Himmelpoorten worrn, nadem de Dänen dat Land innahmen harrn, un harr vörher en egen Vaagt[1].
1810 hett Frankriek ünner Napoleon dat Amt innahmen. In disse Franzosentied hett dat toeerst bet to’n 31. Dezember 1810 to dat Departement von de Elv- un Wersermünn in dat Königriek Westfalen höört un denn to dat Departement von de Elvmünnen un direkt to Frankriek. Himmelpoorten weer in disse Tied de Seet von den Kanton Himmelpoorten. 1813 müssen de Franzosen dat Amt denn opgeven un de ole Stand is wedderkamen.
De Kriminalgerichtsborkeit för dat Gericht Heckthusen hett dat Amt Himmelpoorten an’n 1. Juli 1827 övernahmen.[2] De för dat Gericht Oosten hett dat Amt denn 1830 övernahmen[3].
1848 weer dat Amt so 215,88 km²[4] groot.
To’n 11. März 1850 is dat Gericht Heckthusen oplööst un Deel von dat Amt Himmelpoorten worrn.[5]
Öörd Stand 1848[6]
[ännern | Bornkood ännern]_1.jpg)
Öörd ahn egen Nummer hebbt to de Gemeen von dat Dörp mit bihöört, ünner dat se ünnerstaht, un weren dormit nich egenstännig.
|
|
1852-1859
[ännern | Bornkood ännern]Dat Amt Himmelpoorten is bi de Verwaltungs- un Justizreform an’n 1. Oktober 1852 in dat Königriek Hannover denn wedder ümbillt worrn. De Öörd Neeland, Neelannermoor un Grootweurn, de al von öllers to dat Amt Himmelpoorten tohöört harrn, sünd na dat Amt Oosten wesselt.
As Gericht för dat Amt is to’n 1. Oktober 1852 dat Amtsgericht Himmelpoorten inricht worrn.
1859-1885
[ännern | Bornkood ännern]1859 bi de nächste Verwaltungsreform is dat ole Amt Stood denn ok Deel von dat Amt Himmelpoorten worrn. To dat Amt Stood hebbt Gothenborg, de Böörd Mulsen un en Reeg Öörd höört, de vondaag to de Gemeen Stood tohöört (de Stadt Stood sülvs aver nich).
Gliektiedig hebbt de Ämter Himmelpoorten un Oosten Rebeden uttuuscht. Kronenborg un dör en Verordnung von’n 22. Juni 1859 de Rebeden, de in Brobargen op dat linke Över von de Oost legen (de Höben),[7] sünd dorbi von dat Amt Oosten na dat Amt Himmelpoorten wesselt un de Deel von dat ole Gericht Heckthusen op dat linke Över von de Oost mit Bornbarg, Heckthusen, Lüttwöörn, Klint, Lohmöhlen un Wisch annersrüm.
Nadem dat Königriek Hannover 1866 an Prüßen kamen is, sünd 1867 Stüürkreise in de ne’e Provinz Hannover inricht worrn. Dat Amt hett denn to’n Stüürkreis Stoder Geestkreis tohöört.
Na 1885
[ännern | Bornkood ännern]Bi de Verwaltungsreform in Prüßen to’n 1. April 1885 is dat Amt Himmelpoorten oplööst worrn un dor is tohoop mit dat Amt Harsfeld un de Stadt Stood de Kreis Stood von worrn. Öölm hett dat Amt aver an den Kreis Bremervöör afgeven.
De olen Akten ut dat Amt Himmelpoorten liggt vondaag in dat Archiv von de Ridderschop von dat Hertogdom Bremen in Stood.
Inwahnertall
[ännern | Bornkood ännern]| Johr | Inwahners |
|---|---|
| 1810[8] | 5.127 Lüüd, 797 Füürsteden |
| 1823[9] | 4.913 Lüüd, 903 Hüüs |
| 1848[4] | 7.034 Lüüd, 1.251 Hüüs |
| 1867[10] | 12.875 |
Amtlüüd
[ännern | Bornkood ännern]Born: Georg von Issendorff, Kloster und Amt Himmelpforten. Nach Akten und Urkunden dargestellt, Naardruck vun de "Stader Archiv", 1911/1913, verbetert dör Clemens Förster, Stood un Buxthu: Krause, 1979, S. 115seq. Keen ISBN.
Övergangstied vun’t Klooster to’n Amt Himmelpoorten:
Toeerst is Daniel von Arentsschild Propst von Himmelpoorten worrn, de kort later dat Leid över dat Kloosteramt an sien Broder Johann Friederich von Arensen övergeven hett, de sik denn Opseher nöömt hett. Na em sünd siet 1658 Amtlüüd insett worrn:
- siet 1658: Erich Everdt Greuningk/Gröning, Amtsschriever,[11] vörher weer he Kloosterschriever
- vör 1663–1666: Franz Greuningk/Gröning, Söhn vun Erich Everdt, Verwalter vun’t Amt Himmelpoorten, insett dör Graaf Lewenhaupt/Löwenhaupt
- 1666–1668: Hinrich Greuningk/Gröning, tituleert Amtmann, Broer vun Franz
- 1668–1677: Michael Riedell, tituleert Amtmann, affsett dör de Besatters von Lümborg-Celle
- 1677–1680: Albertus Hartmann, tituleert Amtmann, insett dör de Besatters von Lümborg-Celle
- 1680–1682: Samuel Friedrich Riedell, tituleert Amtmann, Söhn vun Michael Riedell
- 1682–1705: Lotharius Feindt, tituleert Amtmann
- 1705–1712: Johann von Leutschberg, tituleert Amtmann, affsett dör de däänschen Besatters
- 1712–1752: Ernst Friedrich Pflueg, tituleert Amtmann
- 1752–1760: Johann Hermann Meyer, tituleert Amtmann
- 1761–1767: Diedrich Bremer, tituleert Drost
- 1768–1779: Heinrich Philip Tiling, tituleert Amtmann
- 1780–1793: Wilhelm Heinrich Rautenberg, tituleert Oberamtmann
- 1793–1810: Johann Friedrich Keyßler
- 1810–1811: Westfäälsche Annekschon, Canton Stood un Himmelpoorten
- 1811–1813: Franzöösche Annekschon, Canton de Himmelpforten
- 1811–1813: Johann Friedrich Meyer, tituleert Cantonsmaire[12]
- 1814–1818: Claus Carl Eberhard von der Decken, tituleert Drost
- 1818–1836: Carl August Diedrich von Goeben, tituleert Drost
- 1836–1849: Eduard August Reinbold, tituleert Oberamtmann
- 1849–1852: Friedrich Carl Heinrich Lodemann, tituleert Amtsassesser (övergangswies)
- 1852–1. Juli 1867: Friedrich Christian Marschalck von Bachtenbrock, tituleert Amtmann, siet 1862 Oberamtmann, affsett dör the prüüßschen Besatters
- 1867–1878: Heinrich Alfred Reinick, tituleert Kreishauptmann
- 1878–1885: Nikolaus Caspar Adolf Goetze, tituleert Kreishauptmann
Amtsschrievers
[ännern | Bornkood ännern]- 1776–: Ludolf Friedrich Cordemann
- ~1779: Conrad Hermann Heinrich Hornbostel
- ~1784: Adolph Erich Vogt
- –1792: Bruno Johann Friedrich Mardefeld
- 1792–1794: Christian Friedrich Rudorff
- 1794–1795: Friedrich August Urban Stock
- Juli 1797–: Wilhelm Neubourg
- ~1803: Georg Just Julius Wackerhagen
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Georg von Issendorff: Kloster und Amt Himmelpforten: nach Akten und Urkunden dargestellt. 1979
- Hans-Cord Sarnighausen: Amtsjuristen von 1715 bis 1866 in Himmelpforten bei Stade, in: GENEALOGIE, Verlag Degener & Co. Insingen, Heft 4/2008, S. 325-350.
Footnoten
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Anton Friedrich Büsching: Neue Erdbeschreibung. 1768, [1]
- ↑ Juristische Zeitung für das Königreich Hannover. Band 2, 1827, [2]
- ↑ Gesetze, Verordnungen und Ausschreiben für das Königreich Hannover. Band 2, 1839, [3]
- ↑ a b Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 134: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA134
- ↑ Christian H. Ebhardt: Gesetze, Verordnungen und Ausschreiben für das Königreich Hannover. 1846–1850. Vandenhoeck und Ruprecht, Göttingen 1851, Sied 172
- ↑ Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 134: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA134
- ↑ Sammlung der Gesetze, Verordnungen und Ausschreiben für das Königreich Hannover: vom Jahre 1859. Kius, 1859, Sied 693
- ↑ Peter Adolf Winkopp: Der Rheinische Bund. Band 16, Mohr, Frankfort an’n Main 1810, Sied 137: https://books.google.de/books?id=c24IAAAAQAAJ&pg=PA137
- ↑ Johann G. L. W. Ubbelohde: Statistisches Repertorium über das Königreich Hannover. Hahn, 1823, Sied 85: https://books.google.de/books?id=Rvs-AAAAcAAJ&pg=PA85
- ↑ Zeitschrift des Königlich preussischen statistischen Landesamts. Band 8, http://books.google.de/books?id=gHdKAAAAYAAJ&pg=PA149
- ↑ Silvia Schulz-Hauschildt, Himmelpforten – Eine Chronik, Gemeen Himmelpoorten (Utgever), Stood: Hansa-Druck Stelzer, 1990, S. 57. Keen ISBN.
- ↑ Silvia Schulz-Hauschildt, Himmelpforten – Eine Chronik, Gemeen Himmelpoorten (Utgever), Stood: Hansa-Druck Stelzer, 1990, S. 67. Keen ISBN.
Hartogdom Bremen: Stadt Stood | Stadt Buxthu | Stadt Bremervöör | Amt Achem | Amt Beers* | Amt Beverst* | Amt Blomendal | Amt Bremervöör | Amt Dorum | Amt Freeborg | Amt Hagen | Amt Harsfeld | Amt Himmelpoorten | Amt Hornborg* | Amt Jörk | Amt Leendaal | Amt Leh | Amt Lesum* | Amt Neehuus | Amt Oosten | Amt Oosterholt | Amt Otterbarg* | Amt Stood* | Amt Wischhoben* | Amt Zeven
Hartogdom Veern: Stadt Veern | Amt Rodenborg | Amt Snevern* | Amt Veern
Land Hadeln: Stadt Oterndörp | Amt Oterndörp
* bet 1859