Engelschopp

Wapen/Flagg	Koort
Basisdaten
Bundsland: Neddersassen Landkreis: Stood Samtgemeen: Olendörp-Himmelpoorten Gemeen: Engelschopp
Inwahners:
Postleettall:	21710
Vörwahl:	04144
Geograafsche Laag:	53° 40′ N, 9° 19′ O

Engelschopp (hoochdüütsch Engelschoff) is de Hauptoort von de Gemeen Engelschopp (Samtgemeen Olendörp-Himmelpoorten) in’n Landkreis Stood in Neddersassen.

Bi Engelschopp höört ok de lüttjeren Öörd Borg, Waterkroog un Seemoor mit bi.

Geografie

Engelschopp liggt in de Maschen vun de Oost. Dat Water ut dat Rebeed flütt över Fleten na’n Borgbeekkanaal hen af.

De Naveröörd sünd Theisbrüggermoor un Aschhoorn in’n Noorden, Drochtersermoor, Gauensiekermoor un Ritschermoor in’n Noordoosten, Waterkroog, Groot-Steernbarg un Hammohermoor in’n Süüdoosten, Borg, Seemoor un de Himmelpoortener Oortsdelen Ossenpohl un Löh in’n Süden, Bredenwisch un Host in’n Süüdwesten, Neeland in’n Westen un Grootweurn un Neelannermoor in’n Noordwesten.

Historie

Engelschopp is en ole Siedlung ut de Tiet vun de Hollerkolonisatschoon, in de hollandsche Siedlers in dat Arzbisdom Bremen kemen un de Maschen, de jümmer vun Stormfloten gefährdet weren, oorbor maken hülpen. De Naam kummt von’n Vörnaam Engel un de Achtersülv -koop, de Öörd kenntekent, de bi de Hollerkolonisation verköfft worrn sünd. Later hett sik denn de Sülvengrenz bi dit Engels-koop verschaven un dat s un k sünd to sch tohoopsmulten. De Oort dükert 1370 as Enghelskope in de Oorkunnen op.

De Historie vun den Oort is präägt vun den Kamp mit dat Water, vun dat jümmer toveel dor weer.

Bi de Wiehnachtsfloot vun 1717/1718 hett dat Engelschopp swoor drapen. Vun Keden över dat Kedener Moor un över den Diek vun de Oost weer dat Water an’n 25. Dezember kamen un vun Wiehnachten bet na April noch stünn de hele Feldmark bet ünner de Däcker ünner Water. Veer Lüüd un veel Veeh is verdrunken. Na en amtlich Opstellung sünd vun 560 Peer 349 doodbleven, vun 1077 Stück Rindveeh 934, vun 432 Swien 331 un vun 623 Schaap 488. 77 Hüüs güngen verloren un 264 hebbt sworen Schaden nahmen. De Gesamtschaden is op 58.640 Rieksdalers un 20 Schilling schätzt worrn. In’n Sommer 1718 is de Sietwenn an de Grenz vun Grotenwöörn to Oosten repareert un utboot worrn, doch an’n 19. November breek se trutzdem un ok Engelschopp stünn wedder vele Maanden lang ünner Water, so dat wedder dat Winterkoorn verdrunken is.

Na’n Orkan vun’n 3. November 1824 müssen de Engelschopper al över 500 Hand- un Spanndeensten leisten. Ok an’n 5. Februar 1825 keem wedder dat fremde Water ut Keden, nadem annerwegens de Dieken braken weren. Wedder stünn dat Water hooch, doch ditmal geev dat kene sworen Schadens. Aver de Lüüd müssen al wedder mehr as 5000 Hand- un binah 2000 Spanndeensten leisten.

1838 geev dat Reparaturen an de Feldslüüs ünner annern dör de Firma Hahn. Dat harr en langen Weg vör de Gerichten to Folg. De Kamper un Vörwarker wullen nich de vullen Bidrääg to disse Arbeiden betahlen. Ok de Lüüd ut Waterkroog un Engelschopp glöven, dat se to veel betahlen müssen. So keem de Geschicht 1849 vör Gericht. Dör stünnen sik de beiden Parteien mit de beropenen Afkaten Karl Diedrich Holtermann (Vörwarker) un Gottlieb Wilhelm Freudentheil (Engelschopper) gegenöver. Rut keem denn 1852, dat alle Kosten op de vörhannenen Fläch to betahlen sünd un nich mehr op de Stücken so as vörher.

Entwässerung

En eerste Windschöppmöhl stünn in de 1820er Johren in dat Möhlenmoor, dat vörher noch Schwabelsmoor heten harr. En Andrag op Bo vun wiedere Möhlen is 1839 noch aflehnt worrn, doch 1850 warrt eerste lütte Schöppmöhlen opboot. 1862 kummt de Idee op, en dampbedreven Schöppwark an’n Utgang vun’n Borgbeck to boon. Doch de inhoolte Vöranslag is den Slüsenverband to düür un de Idee warrt nich wiederverfolgt. Eerst 1891 weer dat so wiet. En Schöppwark mit Dampmaschien warrt boot. De Kosten weren üm un bi 110.000 Mark un de Schosteen weer 23,4 Meter hooch.

Verwaltungsgeschicht

In de Franzosentied hett de Oort toeerst 1810 bet 1811 binnen dat Königriek Westfalen to de Mairie Bredenwisch in’n Kanton Himmelpoorten höört un denn von 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon un dor to de Mairie Himmelpoorten in’n Kanton Himmelpoorten.

Bi de Gemeenreform in Neddersassen to’n 1. Juli 1972 is denn de Samtgemeen Himmelpoorten grünnt worrn, to de Engelschopp tohöört hett. Disse Samtgemeen harr Bestand bet to’n 1. Januar 2014, as de Samtgemeen Himmelpoorten mit de Samtgemeen Olendörp to de Samtgemeen Olendörp-Himmelpoorten tohoopgahn is.

Religion

De Gemeen is evangeelsch-luthersch präägt un höört to dat Kaspel von de Petrus-Kark in Host.

För de Kathoolschen is de Hillig-Geist-Kark in Stood tostännig.

Inwahnertall

Johr	Inwahners
1791-00-001791	45 Füürsteden
1824-00-001824	76 Füürsteden
1848-00-001848	297 Lüüd, 49 Hüüs
1871-12-011. Dezember 1871	339 Lüüd, 44 Hüüs
1885-12-011. Dezember 1885	197 Lüüd, 34 Hüüs
1905-12-011. Dezember 1905	203 Lüüd, 38 Hüüs
1910-12-011. Dezember 1910	448*
1925-00-001925	427*
1933-00-001933	433*
1939-00-001939	418*

* tohoop mit Borg, Seemoor un Waterkroog

Börgermeesters

• üm 1861: Johann Diedrich Winter
• 1868–?: Johann Diedrich Schlichting
• ?–1889: Hinrich Jarck
• 1889–?: Claus Diedrich Jarck
• ?–1916: Hinrich Winter
• 1916–1930: Hinrich Jarck
• 1930–1943: Hans Seebeck
• 1943–1945: Heinrich Jarck
• 1945–1972: Hinrich Jarck

Kultur

In Engelschopp warrt jümmer an’n drüdden Advent in dat Danz- un Klönhus Wiehnachtsmarkt fiert. Den eersten Wiehnachtsmarkt in Engelschopp hett dat 2007 geven.

Bruukdom

Bi’t Neijohrskloppen güngen de jungen Lüüd in’t Dörp vun Huus to Huus, hebbt en froh Neijohr wünscht un an jede Statschoon en lütten Kööm mit en Stück Sucker drunken. Na den Krieg is dat mit dissen Bruuk avers to Enn kamen.

Verenen

Riedvereen

De Riedvereen Engelschopp is 1924 grünnt worrn. Kort later is en Riedplatz in Waterkroog inricht un en poor Hinnernissen sünd köfft worrn. 1926 hebbt se ok ene Standarte köfft. In de eerste Tiet müssen de Maten ehr Bidrääg betahlen, indem se den Sommer över Lämmer versorgt hebbt, de in’t Vörjöhr köfft un in’n Harvst to Gunsten de Vereenskass wedder verköfft worrn sünd. 1938 hebbt se en ne’en Riedplatz direkt blangen dat Gasthuus Bardenhagen anleggt. Aver al 1939 keem dat Vereensleven to’n Erliegen un eerst 1947 güng dat mit’n Vereen wieder. 1979 hett de Vereen in Zittens ene Riedhall op Afbruch köfft un in Engelschopp bi’n Gasthoff Drewes nee opboot.

Danzkreis

Ut de Landjugendgrupp, de se in de 1950er Johren grünnt hebbt un de Theaterspelen, Fohrten un Volksdanzopföhrungen organiseert hebbt, hett sik later de Danzkreis Engelschopp billt. Vun em is ok mit Hülp vun de Gemeen dat Danz- un Klönhus opricht worrn.

Engelschopper Gill

De Engelschopper Gill is woll in oder kort na den Dörtigjohrigen Krieg as Gemeenschop grünnt worrn, in de sik de Maten Bistand in de Noot toseggt hebbt. In en Breef vun 1705 warrt seggt, dat de Gill to de Tiet al mehr as 50 Johren bestahn schall hebben. Bi de Versammlungen vun de Bröders an’n Sünndag na Johanni müssen en poor Lüüd je ene Tünn Beer geven. De Versammlung, de gegen 1 Uhr middags mit en Vadderunser un dat Singen vun’t Leed Nun bitten wir den Heiligen Geist anfüng, harr de Regel, dat nüms Wapen mitbringen dröff un dat ok ans de Maten sik ehrbor to verholen harrn. De Gill, de ehr Zweck sik vun en Bistandsbund mehr un mehr hen to dat Veranstalten vun dat Gillfest wannelt harr, is 1859 oplööst worrn.

Freewillige Füerwehr

De Freewillige Füerwehr vun Engelschopp is 1902 grünnt worrn.

Weertschop un Infrastruktur

Verkehr

Dör Neeland geiht de Landsstraat 113, de in’n Noordwesten na Grootweurn föhrt un in’n Süden in Himmelpoorten Ansluss an de Bundsstraat 73 hett, de wieder na Stood un Hamborg föhrt. Ok de Bahnverkehr över de Nedderelvbahn Richt Hamborg löppt över den Bahnhoff Himmelpoorten. Dör den Oort Engelschopp föhrt de Kreisstraat 62, de över de K 63, K 3 un K 27 över Aßlermoor na Stood geiht, un na Süüdoosten na Hammoh un Himmelpoorten föhrt.

Scholen

Engelschopp hett keen egen School mehr. Op Haupt- un Realschool gaht de Kinner na de Porta-Coeli-School in Himmelpoorten, op Gymnasium na’n Gymnasialtwieg von de Porta-Coeli-School oder na de Vincent-Lübeck-School in Stood.

Literatur

• Heinrich Winter: Engelschoffer Chronik. Leben in einer Holländersiedlung. Kreisspoorkass Stood, Stood 2004