Kedener Moor

Dat Kedener Moor is en Moor, dat fröher as Hoogmoor von’n Noordrand von Stood (bi de Hööv Lütt-Villah un Bockhorst) bet na de Sietwenn twüschen Oosten un Öderquart reckt hett. Dat weer so 22 Kilometer lang un bet to fiev Kilometer breed. To Anfang von dat 19. Johrhunnert warrt de Grött mit 22.930 Morgen (59,8 km²) angeven. Vondaag sünd dor man en poor lütte Resten von nableven, de ganze grote Rest is nu von Gravens un Grüppen dörtagen Gröönland, dat künstlich entwässert warrt. De Törf is to’n groten Deel afboot worrn.

Historie

Na de Wießel-Iestied is de Seespegel anstegen. Vör üm un bi 8000 Johr hett de See de hüdige Küstenlien reckt. An de Küsten hett de See nu Sand un Slick anlagert, so dat sik en Överwall billt hett (un dor achter dat Sietland). Dat Achterland is nu sieder as dat Över ween un dor bleev dat Water stahn. Vör so üm un bi 6000 Johr füng dat Moor an to wassen. In de eerste Tied is dat Seewater dor noch fakener rinflaten un in de eerste Tied hett dor veel Reet stahn. De Darg hett sik in disse Tied billt. In dat nächste Johrdusend hett sik denn de Swarttörf billt, de stärker verrött is un dör Druck un lange Tied mehr vergahn is. Later kemen Bruun- un Witttörf. Toletzt hett dat Hoogmoor deelwies bet op 7 Meter över NN reckt un weer dormit ok en natürliche Afwehr gegen Flood.

Över de Tied sünd in de letzten 250 Johr de Moorkolonien Stodermoor, Götzdörpermoor, Bützfletermoor, Aßlermoor, Ritschermoor, Gauensiekermoor, Drochtersermoor, Aschhoornermoor, Theisbrüggermoor, Doornbuschermoor, Wulfsbrokermoor, Neelannermoor un Hamelwöördenermoor in’t Kedener Moor grünnt worrn, de sik as Stratendörper dör dat Land treckt.

De Firma Euflor boot in Aschhoorn ok vondaag noch Törf af.

Dat Barkhohn is hier in de Johren 1970 utstorven.