Senaat (Belize)

Vun Wikipedia
Gebüüd von de Natschonaalversammlung in Belmopan, in dat de Senaat daagt

De Senaat is een von de twee Kamern von de Natschonaalversammlung von Brietsch-Honduras (1965–1973) un Belize (siet 1973). De annere is dat Repräsentantenhuus. Dat polietsche System von Belize is von dat brietsche System präägt un de Senaat billt dat Pendant to dat brietsche Böverhuus (House of Lords).

Historie[ännern | Bornkood ännern]

Den Senaat gifft dat siet 1965, as en nee Verfaten in Kraft gahn is. Vörher harr Brietsch-Honduras mit de Legislativversammlung en Eenkamersystem.

Na de Verfaten von 1965 weer dat noch so, dat de Senaat acht Maten harr, von de fiev von de Regeren kemen, twee von de Oppositschoon un een is von’n Generaalguvernör na egen Denken beropen worrn.

Anfang 2002 is de Verfaten ännert worrn, dat de Senaat op 12 Maten vergröttert warrt. Von de 12 Maten sünd söss von de Regeren, dree von de Oppositschoon un je een von de Ünnernehmens, de Gewerkschaften un de Karken.

Tohoop mit de Parlamentswahl in Belize 2008 hett dat an’n 7. Februar 2008 en Referendum geven (Referendum in Belize 2008), in dat de Börgers afstimmen dröffen, wat de Senaat in Tokumst wählt warrn schall. Dat weer dat eerste Referendum in de Geschicht von Belize. De Wählers hebbt sik mit 61 % von de Stimmen för en wählten Senaat utspraken. De Regeren aver hett de ringe Wahlbedeligung von 47 % as Grund nahmen, dat Resultaat von dat Referendum nich ümtosetten.

An’n 10. Januar 2017 is de Senaat op 13 Maten vergröttert worrn, as Osmany Salas as Vertreder von de NGOs nee in’n Senaat rinwählt worrn is.

Regeln[ännern | Bornkood ännern]

De Senaat hett dörteihn Maten. De Amtstied is normalerwies fiev Johr. Offiziell beropen warrt de Maten von’n Generaalguvernör. Dat Vörslagsrecht hebbt aver de beiden groten Partein, de negen Maten beropen dröfft (söss von de Regeren, vertreden dör’n Premierminister, dree von de Oppositschoon, vertreden dör’n Oppositschoonsföhrer). Tosätzlich warrt von de Ünnernehmens, de Gewerkschaften, de Karken un de NGOs ok noch veer Maten beropen.

Opgaav von’n Senaat is, de Gesetten un Verdrääg to ratifizeren, de de Regeren utarbeidt. Ok de Baadschoppers un Böversten Richters von Belize warrt von’n Senaat beropen.

En Senater mutt opminnst 21 Johr oold ween, mutt Börger von Belize ween (un dröff keen Börger von annere Länner ween) un mutt een Johr in Belize leevt hebben. Maten von dat Repräsentantenhuus un Maten von Polizei (Belize Police Department) un Militär (Belize Defence Force) dröfft keen Senater ween.

Ministers un Staatsministers mööt in Belize Maat von Repräsentantenhuus oder Senaat ween. Dorüm is dat faken so, dat de Regeren Lüüd in’n Senaat beröppt, de bi de Wahl keen Mandaat in dat Repräsentantenhuus winnen kunnen, so dat se en Ministeramt övernehmen dröfft.

In de Verfaten von Belize is de Rull von’n Senaat in de Paragrafen 61–66 fastleggt.

Maten (unvullstännig)[ännern | Bornkood ännern]

1965–1969[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Ewart W. Francis
Regeren (PUP): Sam Vernon, James Nathaniel Meighan, Jesus Ken, Vernon Harrison Courtenay, Elsa Vasquez
Oppositschoon (NIP): Reginald Brooks, Simeon Agapito Hassock
Annere: Vernon Hamilton Burn Leslie

1969–1974[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Ewart W. Francis
Regeren (PUP): James Nathaniel Meighan, Joseph Gray, Allan Castillo, A. E. M. Perez, Idolly Simpson
Oppositschoon (NIP): Simeon Agapito Hassock, Ulric Rollington Fuller
Annere: Tomas Salam

1974–1979[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Elito Urbina
Regeren (PUP): Assad Shoman, Said Musa, Joseph Gray, Venancia Petillo
Oppositschoon (UDP): Kenneth Tillett, Teodocio Ochoa
Annere: Ismael Gomez

1979–1984[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: George Dakers, William Coffin, Gadsby Ramos
Regeren (PUP): C. L. B. Rogers, Gadsby Ramos (–24. Januar 1984) -> Allan Arthurs (Anfang 1984–Dezember 1984), Alvan Fuller
Oppositschoon (UDP): Manuel Esquivel, Elodio Aragon Senior
Annere: ?

1984–1989[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Doris June Garcia
Regeren (UDP): Alfredo Martinez, Anastacio Castaneda, Michael Finnegan, Cyril Davis, Silas Cayetano
Oppositschoon (PUP): Ramon Cervantes, Vernon Harrison Courtenay
Annere: Kathleen Hope

1989–1993[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Jane Usher
Regeren (PUP): Ralph Fonseca, Rolando Perdomo, Conrad Lewis, Santiago Rosado, Winston Smiling
Oppositschoon (UDP): Gregorio Aleman, Solomon Lewis
Annere: Rita Salazar

1993–1998[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Edward Flowers
Regeren (UDP): Wilfred Elrington, Leliz Carballo, Alfredo Martinez (1997–1998), Guadalupe Longsworth, Lucio Eloy Navarro
Oppositschoon (PUP): Dolores Balderamos-García, Jose Coye
?: Carmita Contreras, Evan X Hyde

1998–2003[ännern | Bornkood ännern]

Anfang 2002 is de Senaat von 8 op 12 Maten vergröttert worrn.

Präsident: Elizabeth Zabaneh, Sylvia Flores
Regeren (PUP): Francis Castillo (1998–Oktober 1999) -> Godfrey Smith (Oktober 1999–2003), Eamon Courtenay, Barry Bowen, Clara Zetina, Richard Bradley, Assad Shoman (2002–2003)
Oppositschoon (UDP): Audrey Matura (1998–2000), Oscar Ayuso (Februar 1999–2003), Marilyn Williams, Maria Windsor (Januar 2002–2003)
Annere: Brenda Armstrong (1998–2002)
Gewerkschaften: ? (2002–2003)
Karken: ? (2002–2003)
Ünnernehmers: ? (2002–2003)

2003–2008[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Philip Zuniga
Regeren (PUP): Richard Bradley, Eamon Courtenay (2003–2004, 12. April 2006–5. Juni 2007) -> Lisa Shoman (5. Juni 2007–März 2008), Barry Bowen, Therese Rath (2003–August 2004) -> Assad Shoman (August 2004–März 2008), Vincent Parks, Patricia Lopez (2003–April 2006) -> Anthony Chanona (April 2006–13. September 2007) -> David Hoy (November 2007–März 2008), Dolores Balderamos-García (2005–März 2008), Roy Cayetano (–März 2008)
Oppositschoon (UDP): Arthur William Roches (2003–Oktober 2006), Marcel Cardona (2003–Oktober 2006), Ambrose Tillett (2003–Oktober 2006) -> Esther Ayuso (Oktober 2006–März 2008), Deborah Mencias McMillan (Oktober 2006–März 2008), Diego Bol (Oktober 2006–März 2008)
Gewerkschaften: Rene Gomez
Karken: Moises Chan (2003–Februar 2007) -> vakant (Februar 2007–März 2008)
Ünnernehmers: Godwin Hulse

2008–2012[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Andrea Gill
Regeren (UDP): Carla Barnett, Doug Singh, Juliet Thimbriel (März 2008–August 2008), Deborah Mencias McMillan (März 2008–2009) -> Omar Figueroa (2009–2012), Lee Mark Chang (18. August 2010–2012), Eddie John Webster (März 2008–18. August 2010) -> Frank Mena (18. August 2010–2012), Pulcheria Teul (März 2008–August 2009) -> Anwar Barrow (August 2009–2012), Roosevelt Blades
Oppositschoon (PUP): Rodwell Ferguson (März 2008–29. April 2008), David Hoy (März 2008–29. April 2008), Magali Marin-Young (März 2008–29. April 2008), Hector Silva (29. April 2008–September 2009), Eiden Salazar (29. April 2008–September 2009), Corona Villafranco (29. April 2008–November 2011), Eamon Courtenay (September 2009–2012), Lisa Shoman (September 2009–2012)
Gewerkschaften: Paul Perriott
Karken: Henry Gordon
Ünnernehmers: Godwin Hulse

2012–2015[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Marco Pech
Regeren (UDP): Godwin Hulse, Lisel Alamilla, Gerardo Marconi Sosa, Joy Grant, Juliet Thimbriel, Charles Gibson
Oppositschoon (PUP): Karen Bodden (2012–März 2014) -> Anthony Sylvestre Jr. (März 2014–2015), Collet Montejo (2012–März 2014) -> Patrick Jason Andrews (März 2014–2015), Lisa Shoman
Gewerkschaften: Ray Davis
Karken: Noel Leslie
Ünnernehmers: Mark Lizarraga

2015–2020[ännern | Bornkood ännern]

Präsident: Lee Mark Chang, Darrell Bradley
Regeren (UDP): Michael Peyrefitte, Carla Barnett, Steven Duncan (–Februar 2020) -> Payal Ghanwani (März 2020–2020), Godwin Hulse, Macario Coy, Aldo Salazar, Francine Burns (2015–August 2016) -> Vanessa Retreage (August 2016–Dezember 2016)
Oppositschoon (PUP): Lisa Shoman (2015–März 2016), Anthony Sylvestre Jr. (2015–März 2016), Patrick Jason Andrews (2015–März 2016), Paul Thompson (März 2016–30. August 2019) -> Louis Zabaneh (30. August 2019–2020), Eamon Courtenay (März 2016–Juni 2019) -> Michel Chebat (Juni 2019–2020), Valerie Woods (März 2016–30. August 2019) -> Isabel Bennett (30. August 2019–2020)
Gewerkschaften: Ray Davis (2015–Harvst 2015) -> Elena Smith (27. Januar 2016–2020)
Karken: Ashley Rocke
NGOs: Osmany Salas (10. Januar 2017–2020)
Ünnernehmers: Mark Lizarraga

2020–2025[ännern | Bornkood ännern]

Präsident:
Regeren (PUP):
Oppositschoon (UDP):
Gewerkschaften:
Karken:
NGOs:
Ünnernehmers:

Präsidenten[ännern | Bornkood ännern]

Präsident un Viezpräsident von’n Senaat warrt in de eerste Sitzung na en Wahl wählt. De Präsident dröff Maat von’n Senaat ween, kann aver ok von buten kamen. De Präsident dröff aver keen Minister ween. De Viezpräsident mutt Maat von’n Senaat ween, dröff aver ok keen Ministeramt hebben.

Viezpräsidenten[ännern | Bornkood ännern]

Weblenken[ännern | Bornkood ännern]