Scheeßl
| Wapen/Flagg | Koort | |
|---|---|---|
 |
| |
| Basisdaten | ||
| Inwahners: | ||
| Postleettall: | 27383 | |
| Vörwahl: | 04263 | |
| Geograafsche Laag: | Koordinaten:53° 10′ N, 9° 29′ O53° 10′ N, 9° 29′ O | |
|
| ||
Scheeßl (hoochdüütsch Scheeßel) is en Dörp in de Gemeen Scheeßl in’n Landkreis Rodenborg, Neddersassen.
Bi Scheeßl höört von öllers ok de Öörd Büschelskamp, Varel un Veersbrügg mit to.
Geografie
[ännern | Bornkood ännern]De Oort liggt an’n Rand von de Lümbörger Heid. Scheeßl liggt an de Steed, an de de Beek in de Wümm münnt. En Stück in’n Süden von Scheeßl in de Scheeßler Feldmark münnt ok de Veers in de Wümm.
De Naveröörd sünd Helsch mit Rehr un Griemshoop in’n Noorden, Varel, Büschelskamp un Lauenbrüch in’n Noordoosten, Vahl un Benkeloh in’n Oosten, Oostervees un Westervees in’n Süüdoosten, Veers, Badlsdörp un Wohlsdörp in’n Süden, Veersbrügg un Rodenborg in’n Süüdwesten, Jeersdörp un Westerholt in’n Westen un Westeresch, Hetzweeg, Wittkopsbossel, Olenhöben un Wenkeloh in’n Noordwesten.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]
Wenn dat üm dat öllste Vörkamen von Scheeßl in de Oorkunnen geiht, denn warrt faken von dat Diedenhofener Kapitular snackt. Dat is ut dat Johr 805 un dor kummt en Oort Skaesla in vör. In de Vergangenheit is düsse Oort faken mit Scheeßl identifizeert worrn un dorüm hett Scheeßl 2005 ok sien 1200-Johr-Fier fiert. De Wetenschop is sik liekers temlich seker, dat Scheeßl dor nich mit meent ween hebben kann. Dat Kapitular tellt von Noord na Süüd Öörd op, de in dat 9. Johrhunnert an de Grenz von de Sassen na de Slaven legen hebbt. Skaesla kummt twüschen Bewick un Meideborg. Scheeßl liggt dormit ganz ut de Richt un weer ok nich in de Neegd von de Slavengrenz. Skaesla mutt dorüm en annern Oort ween hebben, von den wi vondaag nix mehr weet.[1]
De eerste Oorkunn, in de ganz wiss Scheeßl meent is, is een von de Bischöp von Veern von 1205, in de de Oort as scesle vörkummt.
De Scheeßler Möhl liggt as Watermöhl an de Wümm.
De hüdige Bundsstraat 75 is in de Franzosentied von 1811 bet 1813 as Schossee von Bremen na Hamborg anleggt worrn.
In’n Eersten Weltkrieg sünd 79 Soldaten ut Scheeßl fullen oder vermisst un in’n Tweten Weltkrieg 99.[2][3]
Verwaltungsgeschicht
[ännern | Bornkood ännern]In de Franzosentied von 1810 bet 1814 hett de Oort to de Mairie Lauenbrüch in’n Kanton Töst höört. Dat Rebeed hett in disse Tied 1810 to dat Königriek Westfalen un von 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon höört.
De Oort hett vör 1885 to de Amtsvaagdie Scheeßl in dat Amt Rodenborg tohöört. Na 1885 weer dat in’n Kreis Rodenborg. 1977 is dat Deel von’n ne’en, grötteren Landkreis Rodenborg worrn.
De Oort weer von 1964 bet 1974 Maat von de Samtgemeen Scheeßl. Mit de Gemeenreform in Neddersassen an’n 1. März 1974 is Scheeßl Deel von de nu düüdlich gröttere Gemeen Scheeßl worrn, de sik ut twölv Gemenen billt hett. Anners as de annern Oortschoppen is Scheeßl binnen de Gemeen nich dör egen Gremien polietsch vertreden. Dat gifft keen Oortsraad un keen Oortsvörsteiher.
Inwahnertall
[ännern | Bornkood ännern]| Johr | Inwahners |
|---|---|
| 1791[4] | 39 Füürsteden |
| 1812[5] | 356 |
| 1824[6] | 52 Füürsteden |
| 1848[7] | 599 Lüüd, 84 Hüüs |
| 1. Dezember 1871[8] | 717 Lüüd, 106 Hüüs |
| 1. Dezember 1885[9] | 907 Lüüd, 140 Hüüs |
| 1. Dezember 1905[10] | 1.308 Lüüd, 219 Hüüs |
| 1. Dezember 1910[11] | 1.556 |
| 1925[12] | 1.920 |
| 1933[12] | 2.070 |
| 1939[12] | 2.272 |
Religion
[ännern | Bornkood ännern]
Scheeßl is evangeelsch-luthersch präägt un billt mit de Lucas-Kark en egen Kaspel.
För de Kathoolschen is de Corpus-Christi-Kark in Rodenborg tostännig.
Bet 1847 sünd de Doden ut Scheeßl direkt üm de Lucas-Kark rüm begraven worrn. Nadem 1839 de Amtsvaagdie afbrennt is, is 1847 op dat Gelänn von de fröhere Amtsvaagdie en ne’en Karkhoff anleggt worrn. De weer aver bald al to lütt un dorüm is 1885 toeerst de Karkhoff an’n Veerser Weg un 1934 de Karkhoff an’n Leehopweg anleggt worrn.
Börgermeesters
[ännern | Bornkood ännern]| Tied | Naam | Partei |
|---|---|---|
| ~1964 | Johann Bünning |
Kultur
[ännern | Bornkood ännern]
En Denkmaal för de Fullenen ut’n Eersten Weltkrieg steiht bi dat Raadhuus un Gedenktafeln för de Fullenen ut’n Tweten Weltkrieg hängt in de Kark in Scheeßl.
Dat Heimatmuseum in Scheeßl is 1913 von’n Heimatvereen grünnt worrn.
Scheeßl is een Sworpunkt von’n Frömdenverkehr in dat Wümmsietland un is Standoort vun verscheeden Drachtenkoppels.
An’n bekanntsten dorvon sünd wohrschienlich de Dans- un Drachtenkoppel „De Beekscheepers“ Scheeßel e.V. un de Original Scheeßeler Trachtengruppe. Beid Koppeln hebb sik dat to Opgaav maakt, noorddüütsch Kulturgoot natschonal un internaschonal bekannt to maken un to bewohren. Jedet Johr gifft dat in Scheeßl dorüm en groot Drachtenfest, wat wiet över dat Scheeßler Rebeet rut bekannt is. De Organisatschoon warrt ümschichtig vun de beiden Koppels övernahmen un warrt elk maal vun veele Drachtenverenen ut dat In- un Utland besocht. Dor gifft dat ok een Museum op den Meyerhoff un op dat Heimathusgelänn mit twölf Fackwarkgebüüd, wat de Heimatvereen opboot hett un föhren deit mit Blaudruckeree, Kunstgewerbehuus, Weveree, Smeed un Duerutstellungen to Dracht, Flucht und Verdrievung un noch veel mehr. Jeed Johr an’n eersten Mai to’n Museumsdag warrt oolt Handwark wiest. Lehren künnt de Lüüd seit 1978 dat Weven, wo dree Kurse dat Johr över lopen doot.
Aver ok op dat Rebeet vun modernere Musik hett Scheeßl wieldes al Traditschoon: Op’n Ekenring in Scheeßl hebbt 1973 un 1977 grote Open-Air-Festivals stattfunnen, wo beropen Musikers un Gruppen togang weern as Chicago, Chuck Berry oder Golden Earring. Siet End von de 1990er Johren is Scheeßl nu mit Spood wedder Heimat von en groot Open-Air-Festival: 1997 wöör to’n eersten Maal dat Hurricane-Festival utricht, dat sietdem jedet Johr wedder op’n Ekenring in’n Juni stattfinnt. 2005 hebbt ruchweg 60.000 Lüüd dat Festival besocht.
Regelmatig Veranstalten
[ännern | Bornkood ännern]- Hurricane-Festival (siet 1997; jedet Johr)
- Internatschonal Beeke-Drachtenfest (siet 1975; all twee Johren)
- Internatschonal Drachtendrapen (Siet 1986 all twee Johren)
- Bobbycarrennen Scheeßl (siet 2006; jedet Johr)
- Museumsfest an’n 1. Mai mit oolt Handwark un Drachtendänz
Bowarken
[ännern | Bornkood ännern]- St.-Lucas-Kark in’n Buernbarock-Stil ut dat Johr 1757 mit de ruchweg 600 Jahre olle Gerichtslinnen.
- Amtsvaagdie in’n Hasspark
- Heimatmuseum
- Meyerhoff
- Scheeßler Möhl
Verenen
[ännern | Bornkood ännern]De Schüttenvereen Scheeßl is an’n 21. Juni 1913 grünnt worrn, de Sportvereen Rood-Witt Scheeßl 1920 un de Heimatvereen Neddersassen Scheeßl 1905.
Weertschop un Infrastruktur
[ännern | Bornkood ännern]Scheeßl gellt na dat Regionale Ruumordnungsprogramm as Grundzentrum för de Öörd in de Ümgegend.
Scheeßl hett en egene freewillige Füürwehr, de 1879 grünnt worrn is.
De Spoorkass Scheeßl hett siet 1876 ehren Seet in’n Oort. Ok de Volksbank Wümm-Wiest is mit en Filiaal vertreden.
Verkehr
[ännern | Bornkood ännern]
Dör Scheeßl löppt de Bundsstraat 75, de in’n Noordoosten över Lauenbrüch na Töst un Bookholt geiht un in’n Süüdwesten na Rodenborg un Otterbarg. Von de B 75 na Noordwesten geiht de Landsstraat 131 af, de över Westeresch, Hetzweeg un Abbendörp na Elsdörp un Zeven föhrt. In’n Süüdoosten geiht de L 131 över Westervees un Deepen na Hemslingen an de L 170/B 71. Tosätzlich geiht von de B 75 in Scheeßl de L 130 af, de in’n Noorden över Helsch na Homersen un Zittens föhrt. De Kreisstraat 216 geiht von de B 75 in’n Westen över Jeersdörp na Westerholt.
De nächste Autobahn is de Autobahn 1 (Afsnidd Hamborg–Bremen). De Opfohrt 48 Elsdörp liggt so twölv Kilometer in’n Noordwesten von Scheeßl an de L 131.
In Scheeßl liggt de Bahnhoff Scheeßl an de Bahnlien Hamborg–Bremen (siet 1874).
Scholen
[ännern | Bornkood ännern]In Scheeßl gifft dat de Grundschool Scheeßl. As Gymnasium gifft dat de Ekenschool Scheeßl.
Lüüd
[ännern | Bornkood ännern]- Heinz Fehling (1912-1989) een vun de bedüdensten Warf-Grafiker vör un na den Tweeten Weltkrieg.
- Matthias Scherz (*1971), Footballspeler, hett bit 1994 in Scheeßl speelt, to Tiet bi’n 1. FC Köln.
- Kirsten Bolm (*1975), Lichtathletin, to Tiet bi de MTG Mannheim.
- Ernst Müller-Scheeßel (1863-1934), Maler un Grünner vun dat Kunstgewarfhuus.
- Friedrich Behrens (1927-2003), Ehrenbörger vun Scheeßl un Dräger vun’n Neddersass’schen Verdeenstorden.
- Paul Carell (1911-1997), Schriever, de na sien Freelaten ut Gefängnis (he harr as SS-Böverstormbannföhrer en hoog Presseposten in’t Butenwärtig Amt), in Scheeßl leevt hett.
- Egon Müller, Sandbahnrennfohrer ut Kiel, de op’n Ekenring 1974 to’n eersten mol Weltmeester worrn is.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Hinrich Meyer: Geschichte des Kirchspiels Scheessel. 1955
Footnoten
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Leserbreef vun Dr. Wolfgang Dörfler: 1.200 Jahre Scheeßel? Mit Sicherheit nicht! 4. August 2005 in de Rotenburger Rundschau
- ↑ Onlineprojekt Gefallenendenkmäler
- ↑ Onlineprojekt Gefallenendenkmäler
- ↑ Christoph Barthold Scharf: Statistisch-Topographische Samlungen zur genaueren Kentnis aller das Churfürstenthum Braunschweig-Lüneburg ausmachenden Provinzen. Meier, Bremen 1791, Sied 202
- ↑ Albrecht Friedrich Ludolph Lasius: Der französische Kayser-Staat unter der Regierung des Kaysers Napoleon des Großen, im Jahre 1812, Band 1. Kißling, Ossenbrügge 1813, Sied 61
- ↑ Curt Heinrich Conrad Friedrich Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. Hannover 1824, Sied 536
- ↑ Friedrich Wilhelm Harseim, Carl Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. Schlütersche Hoffbookdruckeree, Hannover 1848, Sied 152
- ↑ Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung. Berlin 1873, Sied 168
- ↑ Gemeindelexikon für das Königreich Preußen. Auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1885. Verlag des Königlichen statistischen Bureaus, Berlin 1888, Sied 180
- ↑ Gemeindelexikon für das Königreich Preußen. Auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1905. Verlag des Königlichen statistischen Landesamtes, Berlin 1908, Sied 151
- ↑ Inwahnertallen op gemeindeverzeichnis.de
- ↑ a b c Inwahnertallen op verwaltungsgeschichte.de
Abbendörp-Hetzweeg | Badlsdörp | Jeersdörp | Oostervees | Scheeßl | Sootel | Westeresch | Westerholt | Westervees | Wittkopsbossel | Wohlsdörp