Wikipedia Diskuschoon:Wikiprojekt Öörd/Hamborg/Synoptische Tabell
Hoochdüütsch | Plattdüütsch | ||||
---|---|---|---|---|---|
Thies[T 1] | Sass[T 2] | INS[T 3] | annere Varianten | Sieden in ndsWP[T 4] | |
Hamburg | Hamborg | Hamborg | Hamborg | Hamborg | Hamborg |
Hamburg-Mitte | (Hamborg-Mitt) | (Hamborg-Mitt) | Hamborg-Mitt | Bezirk Hamborg-Mitt | |
Billbrook | Billbrook | Billbrook | Billbrook | Billbrook | |
Billstedt | Billsteed | Billsteed | Billstedt | Billsteed | |
Borgfelde | Borgfeld | Borgfeld | Borgfelde | Borgfeld | |
Finkenwerder | Finkwarder | Finkwarder | Finkwarder | Finkwarder | |
HafenCity | Hobenstadt | Hobenstadt | Hoben-City | HobenCity[T 5][T 6][T 7], Hobencity[T 8][T 9] |
⁇HobenCity[T 10] oder ⁇Hobenstadt |
Hamburg-Altstadt | Hamborg-Ooltstadt | Hamborg-Ooltstadt | Hamborg-Ooltstadt | Hamborg-Ooltstadt | |
Hamm | Hamm | Hamm | Hamm | Hamm | |
Hammerbrook | Hammerbrook | Hammerbrook | Hammerbrook | Hammerbrook | |
Horn | Hoorn | Hoorn | Hoorn | Hoorn | |
Kleiner Grasbrook | (Lütt Grasbrook) | Lütte Grasbrook | Lütten Grasbrook | Lütten Grasbrook[T 11] | |
Neustadt | Neestadt | Neestadt | Neestadt | Neestadt | |
Neuwerk | (Neewark) | Neewark | Neewark | Neewark | |
Rothenburgsort | Rothenborgsoort | Rodenborgsoort | Rodenborgsoort[T 12] | Rodenborgsoort[T 13] | |
St. Georg | St. Georg (alt: Sünt Jürn) |
Sankt Georg | St. Georg | Sankt Georg | |
St. Pauli | St. Pauli (alt: Sünt Paul) |
Sankt Pauli | St. Pauli | Sankt Pauli | |
Steinwerder | Steenwarder | Steenwarder | Steenwarder | Steenwarder | |
Veddel | Veddel | Veddel | Veddel | Veddel | |
Waltershof | Waltershoff | Waltershoff | Waltershoff | Waltershoff (Griesenwarder) | |
Wilhelmsburg | Willemsborg | Willemsborg | Willemsborg | Willemsborg (Hogeschaar) (Kattwiek) (Krusenbusch) (Moorwarder) (Neehoff) | |
Altona | Altona/Altna | Altno | Altona | Bezirk Altno | |
Altona-Altstadt | Alt(o)na-Ooltstadt | Altno-Ooltstadt | Altona-Ooltstadt | Altno-Ooltstadt | |
Altona-Nord | Alt(o)na-Noord | Altno-Noord | Altona-Noord | Altno-Noord | |
Bahrenfeld | Bohrenfeld | Bohrenfeld | Bohrenfeld | Bahrenfeld⇉Bohrenfeld | |
Blankenese | Blanknees | Blanknees | Blanknees | Blanknees | |
Groß Flottbek | Groot Flottbeek | Groot Flottbeek | Groot-Flottbek | Groten Flöbbeek[T 14] | Groot Flottbeek (Bach Flottbek⇉Flottbeek) |
Iserbrook | Iserbrook | Ieserbrook | Iserbrook | Iserbrook | |
Lurup | Lurup | Lurup | Lurup | Lurup | |
Nienstedten (mit Klein Flottbek) |
Neensteden (mit Lütt Flottbeek) |
Neensteden (mit Lütt Flottbeek) |
Neenstedten | Nienstedten⇉Neensteden | |
Osdorf | Osdörp | Osdörp | Osdörp | Osdörp | |
Othmarschen | Othmaschen | Ootmaschen | Othmarschen | Othmarschen | |
Ottensen | Ottensen | Ottensen | Ottensen | Ottensen | |
Rissen | Rissen | Rissen | Rissen | Rissen | |
Sternschanze (mit Schanzenviertel) |
Steernschanz | Steernschanz | Steernschanz | Steernschanz | |
Sülldorf | Sülldörp | Sülldörp | Sülldörp | Sülldörp | |
Bergedorf | Bardörp | Bardörp | Bardörp | Bezirk Bardörp | |
Allermöhe | Allermeuh | Allermeuh | Allermeuh | Allermoi[T 15][T 16][T 17], Allermöh[T 18] |
Allermeuh |
Altengamme | Olen~/Oolgamm | Oolgamm | Oolgamm | Ol Gamm[T 19] | Oolgamm |
Bergedorf | Bardörp | Bardörp | Bardörp | Bardörp | |
Billwerder | Billwarder | Billwarder | Billwarder | Billwarder | |
Curslack | Curslaak | Curslook | Curslack | Corslak[T 20] | ⁇Curslaak oder[T 21] ⁇Curslook |
Kirchwerder | Kirchwarder (alt: Karkwarder) |
Karkwarder | Kirchwarder (neuer) Karkwarder (älter) |
Karkwarder
(Hoow) | |
Lohbrügge | Lohbrüch | Lohbrüch | Lohbrüch | Lohbrüch | |
Moorfleet | Moorfleet | Moorfleet | Moorfleet | Moorfleet | |
Neuallermöhe | - | Neeallermeuh | - | Neeallermeuh | |
Neuengamme (mit Vierlanden) |
Nee(n)gamm (mit Veerlannn(en)) |
Neegamm | Neegamm | Neigamm[T 22] Niedengamm[T 17] |
Neegamm (Soltwedel) (Charles Amberg) |
Ochsenwerder | Ossen~/Osswarder | Osswarder | Osswarder | Osswarder (Overhaken) | |
Reitbrook | Reitbrook | Reitbrook | Reetbrook | Reitbrook | |
Spadenland | Spodenland | Spodenland | Spadenland | Spodenland | |
Tatenberg | Totenbarg | Todenbarg | Tatenbarg | ⁇Totenbarg oder ⁇Todenbarg oder ⁇Tatenbarg | |
Eimsbüttel | Eimsbüddel | Eimsbüddel | Einbüttel | Eimbüddel[T 23], Eimsbüttel[T 24] |
Bezirk Eimbüddel |
Eidelstedt | Eidelsteed | Eilsteed | Eidelstedt | Eidelsteed | |
Eimsbüttel | Eimsbüddel | Eimsbüddel | Einbüttel | Eimbüddel[T 23], Eimsbüttel[T 24] |
Eimbüddel |
Harvestehude | Harvstehuud | Harvstehuud | Harvstehuud | Harvstehuud | |
Hoheluft-West | Hogeluft-West | Hogeluft-West | Hoge Luft West | Hogeluft-West | |
Lokstedt | Looksteed | Looksteed | Lokstedt | Looksteed | |
Niendorf | Neendörp | Neendörp | Neendörp | Niendörp[T 19][T 25] | Neendörp |
Rotherbaum (mit Grindel und Pöseldorf) |
Rothenboom | Rodenboom | Rodenboom | Rodenboom | |
Schnelsen | Schnelsen | Snelsen | Snelsen | Snelsen | |
Stellingen | Stellingen | Stellen | Stellingen | Stellingen (Hagenbeck[T 26]) | |
Hamburg-Nord | (Hamborg-Noord) | (Hamborg-Noord) | (Hamborg-Noord) | Bezirk Hamborg-Noord | |
Alsterdorf | Alsterdörp | Alsterdörp | Alsterdörp | Alsterdörp | |
Barmbek-Nord | Barmbeek-Noord | Barmbeek-Noord | Barmbek-Noord | Barmbek[T 24] | Barmbeek-Noord |
Barmbek-Süd | Barmbeek-Süüd | Barmbeek-Süüd | Barmbek-Süüd | Barmbek[T 24] | Barmbeek-Süüd |
Dulsberg | Dulsbarg | Dulsbarg | Dulsbarg | Dulsbarg | |
Eppendorf | Eppendörp | Eppendörp | Eppendörp | Eppendörp | |
Fuhlsbüttel | Fuhlsbüddel | Fuhlsbüddel | Fuhlsbüttel | Fuhlsbüddel (-büttel) | |
Groß Borstel | Groot Bostel | Groot Bostel | Groot Bossel | Groot Bostel | |
Hoheluft-Ost | Hogeluft-Oost | Hogeluft-Oost | Hoge Luft Oost | Hogeluft-Oost | |
Hohenfelde | Hogenfell | Hogenfell | Hogenfeld | Hogenfell | |
Langenhorn | Langenhoorn | Langenhoorn | Langenhoorn | Langenhoorn | |
Ohlsdorf (mit Klein-Borstel) |
Oolsdörp (mit Lütt Bostel) |
Oolsdörp (mit Lütt Bostel) |
Ohlsdörp (mit Lütt Bossel) |
Ohldörp[T 19] | Oolsdörp |
Uhlenhorst | Ulenhorst | Ulenhorst | Uhlenhorst | Ulenhorst[T 27] | |
Winterhude (mit City Nord) |
Winterhuud | Winterhuud | Winterhuud | Winterhuud | |
Harburg | Horborg | Horborg | Horborg | Bezirk Horborg | |
Altenwerder | Olen~/Oolwarder | Oolwarder | Olenwarder | Oolwarder | |
Cranz | Cranz | Cranz | Cranz | Crans[T 28] | Cranz |
Eißendorf | Eißendörp | Eißendörp | Eißendörp | Eißendörp | |
Francop | Francop | Francop | Francop | Frankaup[T 29] | Francop (Finkwarder Blomensand) |
Gut Moor | Goot Moor | Goot Moor | Goot Moor | Good Moor⇉Goot Moor[T 30] | |
Harburg | Horborg | Horborg | Horborg | Horborg | |
Hausbruch | Huusbrook | Huusbrook | Hausbruch | Husbrook[T 31] | Husbrook (Ooldwiedendaal⇉Ooltwiedendaal[T 32]) |
Heimfeld | Heimfeld | Heimfeld | Heimfeld | Heimfeld (Bosselbeek) (Lauenbrook) | |
Langenbek | Langenbeek | Langenbeek | Langenbek | Langenbeek | |
Marmstorf | Marmsdörp | Marmsdörp | Marmsdörp | Marmstörp[T 33][T 34] | ⁇Marmstörp oder[T 34] ⁇Marmsdörp (Appelbüttel) (Lüra) |
Moorburg | Moor~/Murborg | Moorborg | Moorborg | Moorborg | |
Neuenfelde | Neefeld | Neefeld | Neefeld | Neifild[T 19] [T 35] |
Neefeld (Hasselwarder) (Nincop) |
Neugraben-Fischbek | Neegroben-Fischbeek | Neegroben-Fischbeek | Neegroben-Fischbek | Neegroben-Fischbeek (Fischbeek) (Falkenbarg) (Falkenbeek) (Scheedholt) | |
Neuland | Neeland | Neeland | Neeland | Neeland (Brammerhagen) (Fiefhusen) | |
Rönneburg | Rönnborg | Rönneborg | Rönneborg | Rönneborg (Kanzlershoff) | |
Sinstorf | Sinsdörp | Sinsdörp | Sinsdörp | Sinstörp[T 34] | ⁇Sinstörp oder[T 34] ⁇Sinsdörp |
Wilstorf | Wilsdörp | Wilsdörp | Wilsdörp | Wilstörp[T 36][T 34] | ⁇Wilstörp oder[T 34] ⁇Wilsdörp |
Wandsbek | Wandsbeek | Wandsbeek | Wandsbek | Bezirk Wandsbeek | |
Bergstedt | Bargsteed | Bargsteed | Bargstedt | Bargsteed | |
Bramfeld | Braamfeld | Braamfeld | Braamfeld | Braamfeld | |
Duvenstedt | Dubensteed | Duvensteed | Dubenstedt | Duvenstadt[T 37], Duvenstedt[T 38], Duwenstäd[T 39] |
Dubensteed |
Eilbek | Eilbeek (alt: Ielbeek) |
Eilbeek | Eilbek | Eilbeek | |
Farmsen-Berne | Farmsen-Bern(e) | Farmsen-Bern | Farmsen-Beern | Farmsen-Bern | |
Hummelsbüttel | Hummelsbüddel | Hummelsbüddel | Hummelsbüttel | Hummelsbüddel (-büttel) | |
Jenfeld | Jenfeld | Jenfellen | Jenfeld | Jenfeld | |
Lemsahl-Mellingstedt | Lemsahl-Mellingsteed | Lemsahl-Mellensteed | Lemsahl-Mellingstedt | Lemsahl-Mellingstedt | |
Marienthal | Mariendaal | Mariendaal | Mariendool | Mariendaal | |
Poppenbüttel | Poppenbüddel | Poppenbüddel | Poppenbüttel | Poppenbüll[T 19] | Poppenbüddel (-büttel) |
Rahlstedt | Rahlsteed | Rahlsteed | Rahlstedt | Rahlsteed | |
Sasel | Sasel | Sasel | Sasel | Sasel | |
Steilshoop | Steilshoop | Steilshoop | Steilshoop | Steilshoop | |
Tonndorf | Tonndörp | Tonndörp | Tonndörp | Tonndörp | |
Volksdorf | Volksdörp | Volksdörp | Volksdörp | Volksdörp | |
Wandsbek | Wandsbeek | Wandsbeek | Wandsbek | Wandsbeek | |
Wellingsbüttel | Wellingsbüddel | Wellensbüddel | Wellingsbüttel | Wellingsbüddel (-büttel) | |
Wohldorf-Ohlstedt | Woolddörp-Oolsteed | Wooldörp-Oolsteed | Wohldörp-Ohlstedt | Wohldörp-Ohlstäd[T 40] | ⁇Woolddörp-Oolsteed[T 41] oder ⁇Wooldörp-Oolsteed[T 41] |
Footnoten[Bornkood ännern]
Anmerken:
- Wo in de Footnoten op „SASS“ henwiest warrt, is meent: Der neue SASS - Plattdeutsches Wörterbuch, neu bearbeitet von Heinrich Kahl und Heinrich Thies, Edition Fehrs-Gilde, 3., überarbeitete Auflage 2004, ISBN 3-529-03000-7, Wachholtz Verlag, Neumünster.
- Wo hier op „Hochdeutsch-Plattdeutsches Wörterbuch (INS)“ henwiest warrt, is meent: Günter und Johanna Harte: Hochdeutsch-Plattdeutsches Wörterbuch, herausgegeben vom Institut für niederdeutsche Sprache, 3. Auflage 1997, ISBN 3-7963-0243-2, Verlag Schuster, Leer.
- Wo hier op „Kleines Hamburgisches Wörterbuch (KHW)“ henwiest warrt, is meent: Beate Hennig / Jürgen Meier: Kleines Hamburgisches Wörterbuch, Wachholtz Verlag Neumünster 2006, ISBN 978-3-529-04650-6.
- ↑ Fehrs-Gilde: Hochdeutsch-plattdeutsche Liste von Stadtteilen in Hamburg
- ↑ SASS - Plattdeutsche Stadtteilnamen Hamburgs
- ↑ Institut für niederdeutsche Sprache e.V. - Recherche - Wortliste plattdeutsche Nachrichten (dor op
mehr Optionen
klicken, denn Suchrichtung:◉ beide Sprachen
un☑ auch Erläuterungen und Anwendungsbeispiele durchsuchen
, denn dat Söökwoort (Hamborger Stadtdeelnaam op Hoochdüütsch) ingeven) - ↑
vörhannen Siet
vörhannen Siet⇉ümbenömen
fehlen Siet (Naamsvörslag)
⁇fehlen Siet (alternativen Naamsvörslag)
- ↑ HAFENCITY ZEITUNG, Ausgabe Nr. 1, 1. Januar 2019, S. 12 (Warven vun de Hobenköök)
- ↑ Quickborn - Zeitschrift für plattdeutsche Sprache und Literatur, Heft 1/2017, S. 53
- ↑ https://www.bildschoeneshamburg.de/produkt-kategorie/schiffe-im-hamburger-hafen/
- ↑ NDR 90,3: Narichten op Platt, 17.06.2020
- ↑ Bürgerverein Flottbek-Othmarschen: Unser Blatt, Nr. 5/2011, S. 12
- ↑ (korrespondeert up't ehrst mit dat, wat de Hamborgers bi de Benömen vun düt niege Stadtdeel utdrücken wullen: Internatschonalität)
- ↑ Ahn Artikel warrt dat Adjektiv as Attribut stark böögt. In'n Singular, Nominativ un Nichtnominativ: maskulin: „groten Keerl“, feminin: „dralle Fro“, neutral: „smuck Kind“. (Heinrich Thies: Plattdeutsche Grammatik. Hrsg.: Fehrs-Gilde - Gesellschaft für niederdeutsche Sprachpflege, Literatur und Sprachpolitik e.V.. Wachholtz Neumünster, 2. Aufl. 2011, Sieden 187-191.) Nu kann „Brook“ (hoochdüütsch „sumpfiges, waldiges Land“) as Maskulinum oder as Neutrum bruukt warrn (SASS). ⟹ „Lütten Grasbrook“ (maskulin) oder „Lütt Grasbrook“ (neutral). De Naam na INS is somit een vun de twee korrekten Schrievwiesen; bavento korrespondeert dat mit den hoochdüütschen Naam „Kleiner Grasbrook“, wo „Grasbrook“ maskulin is.
- ↑ INS: „(benannt nach der Ratsfamilie Rodenborg, die hier im 16./17. Jahrundert[sic!] einen Hof besaß)“
- ↑ De Verkloren vun't INS (↑) lücht in.
- ↑ Verein der Hamburger e.V.: Vereinszeitung Nr. 6/2014, S. 13
- ↑ http://kirche-allermoehe.de/vergnoigt-wiehert-de-amtsschimmel/
- ↑ https://www.quickborn-vereinigung.de/person/ingrid-straumer/
- ↑ a b Rolf-Dieter Klooß in Deutschlandfunk Kultur - Länderreport - Beitrag vom 11.07.2008: Werbung in Hamburg
- ↑ De Latücht - Heft Nr. 29, September 1997, S. 17
- ↑ a b c d e Friedrich Hasselmann sien Plattdüütsch Landkaart (1995). Prettenhofer, Eystrup 1995, ISBN 3-00-000028-3
- ↑ a) De Latücht - Heft Nr. 72, Juni 2008, S. 3, 5, b) De Latücht - Heft Nr. 87, März 2012, S. 12, 15, c) Bürgerverein Flottbek-Othmarschen: Unser Blatt, Nr. 3/2012, S. 4
- ↑ De Naam geiht trüch op „Cuwerslake“ (Horst Beckershaus: Die Namen der Hamburger Stadtteile. Hamburg 2002, ISBN 3-434-52545-9, S. 30). „Lake“ = „Laak“. Also dröff dat „c“ in „Curslack“ so to sehn sien as dat „c“ in t. B. „Schnackenburg“ [ˈʃnaːkənbʊrk] (⇜Snakenborg ⇜Snaak, Borg) un nich as dat „c“ in t. B. „snacken“ [ˈsnakn̩]. (👓 de:Dehnungs-c, Diskuschoon 1 un Diskuschoon 2)
- ↑ BÜRGERSCHAFT DER FREIEN UND HANSESTADT HAMBURG, Drucksache 18/7833, 18. Wahlperiode, 2008-01-23
SASS, Kleines Hamburgisches Wörterbuch (KHW)(Hennig/Meier), Hochdeutsch-Plattdeutsches Wörterbuch (INS) un plattmakers.de schrievt nich ⟨nei⟩ för [nɛɪ] oder [neɪ]; se schrievt ⟨nee⟩ un höllt sik somit trüch mit de Graphemiseeren vun spraken Diphthongs. (Nich mal för [dɛɪl] (de Teil) un [deːl]/[dɛːl] (de Diele) schrievt SASS un INS wat anners, man beidemal ⟨Deel⟩; KHW schrifft aver för dat een ⟨Deel⟩ un för das anner ⟨Dȩl⟩.) Anners de Oostfresen: In Otto Buurman sien Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch. Auf der Grundlage ostfriesischer Mundart leest wi: neei (flekteerte Formen: neje). Wi schullen uns an dat, wat utmaakt is, hollen un nich „Neigamm“, man „Neegamm“ (oder „Neengamm“) schrieven. - ↑ a b https://www.eimsbuetteler-nachrichten.de/tag/kolumne-eimsbuettel-op-platt/ un https://www.ndr.de/kultur/norddeutsche_sprache/plattdeutsch/-,norichten43346.html
- ↑ a b c d Hamburger Abendblatt, 14. Februar 2005 (Memento von’n 21. Februar 2005 in dat Internet Archive)
- ↑ Günter Harte in: Hamburger Abendblatt, 14. Oktober 2002 (Memento von’n 17. November 2002 in dat Internet Archive)
- ↑ (Egennaam)
- ↑ SASS: „Uul f, Ulen pl Eule“
- ↑ a) https://www.abendblatt.de/archiv/2000/article204283555/Frische-Bueckel.html; b) http://lowlands-l.net/clara/greunsnacken.htm; c) http://lowlands-l.net/clara/fraenkel.html (dor warrt de Schrievwiesen „Crans“ un „Cranz“ mengeleert); d) Oortsnamen vun de Öörd in de "Drüdde Miel" in Olen Land (Memento von’n 1. August 2016 in dat Internet Archive)
- ↑ Oortsnamen vun de Öörd in de "Drüdde Miel" in Olen Land (Memento von’n 1. August 2016 in dat Internet Archive)
- ↑ SASS: „Goot n, Göder/(Geuder) pl […] Gut, Landgut“
- ↑ De Schrievwies „Husbrook“ heff ik blots funnen op http://pdl-mail.de/Programm/Programme-htm/programm_2_hj_2007.htm (höört wohl to http://www.plattdueuetsch-leevt.de, aver de schrievt nix vun „Husbrook“, man blots „Hausbruch“). ⟨Huusbrook⟩ is de phonemisch richtige Schrievwies för [huːsbʁoːk], egal wat de Naam vun Huus oder Hüer herkümmt.
- ↑ SASS: „oolt (olt) ole (olle) alt“
- ↑ sc-st-florian.de: Uns Marmstörp un Marmstorfer Chronik
- ↑ a b c d e f s. Ortsnamen und Landschaftsteile im Landkreis Harburg auf Plattdeutsch, zusammengestellt von Otto Schneider und Herbert Timm 2006, Anmarken 7. -dörp oder -törp? „Meistens wird das „t" wie ein „d" gesprochen. Wenn aber im Hochdeutschen das „t" erhalten geblieben ist, wurde auch in der plattdeutschen Fassung ein „t" gewählt (Beispiel: Ehstörp wie Ehsdörp). Oft wird aber auch das „t" wie ein „t" gesprochen (Beispiel: Holtörp).“
- ↑ Op http://www.900jahreneuenfelde.de/content/neuenfelde/neuenfelde_intro.html is de Lenk hörgedicht: mien neenfeld. Dat is falsch schreven; Henry Mohr sien Gedicht, wat he op http://www.900jahreneuenfelde.de/content/neuenfelde/mienneenfeld.mp3 vördriggt, heet „Mien Neefeld – een Lovleed op Neefeld“ un nich „Mien Neenfeld […]“. Op de Siet http://www.900jahreneuenfelde.de/content/neuenfelde/mienneenfeld.html steiht dat richtig: „Mien Neefeld – een Lovleed op Neefeld“.
- ↑ http://www.plattpartu.de/gott/oolt/af_un_an.htm
- ↑ Ludwig Frahm: Kumm rin – kiek rut
- ↑ Uwe Berner: Rook ut de Kaat - Dööntjes un Vertellen ut Duvenstedt un ümto (ok ut den Hoben). ISBN 978-3-8972-0724-0
- ↑ Friedrich Hasselmann sien Plattdüütsch Landkaart (1995). Prettenhofer, Eystrup 1995, ISBN 3-00-000028-3. (Den hoochdüütschen Naam hett F.H. falsch schreven: „Duwenstedt“ staats Duvenstedt. Amenn hett he dorüm Duwenstäd staats Duvenstäd schreven?)
- ↑ Ludwig Frahm: Kumm rin – kiek rut
- ↑ a b („Woold“ = „Wald“; „Wool“ gifft dat nich)
--Johanna Web ✍ 01:36, 1. Nov. 2020 (CET)
Revideert (Wikilinks toföögt): --Johanna Web ✍ 12:26, 2. Nov. 2020 (CET)
Revideert (Wikilinks toföögt): --Johanna Web ✍ 08:08, 9. Nov. 2020 (CET)