Moorwarder
| Wapen/Flagg | Koort | |
|---|---|---|
 |
| |
| Basisdaten | ||
| Inwahners: | ||
| Postleettall: | 21109 | |
| Vörwahl: | 040 | |
| Geograafsche Laag: | Koordinaten:53° 28′ N, 10° 4′ O53° 28′ N, 10° 4′ O | |
 | ||
|
| ||
Moorwarder (hoochdüütsch Moorwerder) is en Oort in’n Stadtdeel Willemsborg, Bezirk Hamborg-Midd in Hamborg.
Geografie
[ännern | Bornkood ännern]Moorwarder weer fröher en egen Warder in dat Binnendelta von de Elv. Na en Reeg von Water- un Diekboarbeiden dör den Minsch billt dat aver vondaag en Deel von de Insel Willemsborg. Moorwarder liggt twüschen Noorderelv un Süderelv. De Bunthüser Spitz billt de Steed, an de sik de Elv in de twee Arms deelt. In’n Westen liggt dat Naturschuulrebeed Heuckenlock.
De Naveröörd sünd Gätjensoort in’n Noorden, Spadenland in’n Noordoosten, Needörp in’n Oosten, Gauert in’n Süüdoosten, Bullenhuus in’n Süden (in Neddersassen), Fiefhusen un Neeland in’n Süüdwesten un Stillhoorn in’n Noordwesten.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]In’n Eersten Weltkrieg sünd 26 Soldaten ut Moorwarder fullen oder vermisst un in’n Tweten Weltkrieg 45.[1]
In de Franzosentied von 1811 bet 1814 hett de Oort to de Mairie Ossenwarder in’n Kanton Willemsborg höört. Dat Rebeed hett in disse Tied 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon höört.
Anners as Willemsborg keem Moorwarder nich eerst mit dat Groot-Hamborg-Gesett 1937 an de Stadt Hamborg. Dat is al siet 1395 Hambörger Rebeed, as Hamborg von Holsteen Moorwarder un Ossenwarder köfft hett, üm den Ingang na de Noorderelv to kuntrulleren. Al vörher harr Hamborg 1337 an de Süüdspitz dat Tollstatschoon Bunthuus anleggt.
Vör dat Groot-Hamborg-Gesett weer Moorwarder en egen Gemeen binnen Hamborg. To’n 1. April 1938 is Moorwarder denn Deel von de Stadt Hamborg worrn.
Bet 1830 hett dat to de Landherrnschop Bill- un Ossenwarder höört un denn to de Landherrnschop von de Maschlannen. 1926 is de Oort Deel von de Landherrnschop Hamborg worrn. As 1949 de Bezirke inföhrt worrn sünd, keem Moorwarder an’n Bezirk Horborg, is denn aver 2008 in’n Bezirk Hamborg-Midd wesselt.
Inwahnertall
[ännern | Bornkood ännern]| Johr | Inwahners |
|---|---|
| 1812[2] | 288 |
| 1847[3] | 309 |
| 1. Dezember 1871[4] | 550 |
| 1. Dezember 1910[5] | 523 |
Religion
[ännern | Bornkood ännern]Moorwarder is evangeelsch-luthersch präägt un höört to dat Kaspel von de Pankratius-Kark in Ossenwarder.
För de Kathoolschen is de St.-Bonifatius-Kark in Willemsborg tostännig.
Kultur
[ännern | Bornkood ännern]En Denkmaal för de Fullenen ut de twee Weltkrieg’ hängt in Moorwarder an de School.
An de Bunthüser Spitz, Moorwarder Hauptdiek 33, gifft dat siet 2006 dat Naturmuseum Elv-Tiedenauenzentrum Bunthuus. Dat Museum wiest Infos över Deerten un Planten an de Elv un över Diek- un Waterbo un de Tieden.
Verenen
[ännern | Bornkood ännern]Moorwarder hett en egen Schüttenvereen, de 1951 grünnt worrn is.
Weertschop un Infrastruktur
[ännern | Bornkood ännern]De freewillige Füürwehr Moorwarder is an’n 27. August 1920 grünnt worrn.
In Moorwarder gifft dat noch veel Bueree. Vör allen Peertucht un Anbo von Grööntüüg.
Verkehr
[ännern | Bornkood ännern]Moorwarder is över lüttjere Straten an Willemsborg un an de Autobahn 1 anslaten. De Opfohrt 37 Stillhoorn op de A 1 liggt so dree Kilometer in’n Noordwesten von Moorwarder. De Autobahnbrügg von de A 1 över de Süderelv warrt Autobahnbrügg Moorwarder nöömt, ofschoonst se al neger an Stillhoorn is as an Moorwarder.
Bet 1962 hett dat ok en Fähr över de Noorderelv na Ossenwarder geven.
De nächste Bahnhoff is so bi teihn Kilometer wied weg in’n Süüdwesten de Bahnhoff Horborg. De Bahnhoff Willemsborg von de S-Bahn Hamborg (S 3, S 31) liggt so söss Kilometer in’n Noordwesten.
Scholen
[ännern | Bornkood ännern]De ole Volksschool in Moorwarder is 1912 inricht worrn. 1966 is se ümtagen in en neet Schoolhuus. Dichtmaakt hett se denn 1981.[6]
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Hermann Keesenberg: Moorwerder: Hamburgs kleinste, aber wichtigste Elbinsel. Ein Gang durch die 600-jährige Geschichte von 1328–1978 und die Bedeutung für den Hafen Hamburg. M-und-K-Hansa-Verlag, 1981
Footnoten
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ http://www.denkmalprojekt.org/dkm_deutschland/hh_wilhelmsburg_moorwerder.htm
- ↑ Albrecht Friedrich Ludolph Lasius: Der französische Kayser-Staat unter der Regierung des Kaysers Napoleon des Großen, im Jahre 1812, Band 1. Kißling 1813, Sied 45: http://books.google.de/books?id=Q 5OAAAAcAAJ&pg=PA45
- ↑ Franz Heinrich Neddermeyer: Zur Statistik und Topographie der Freien und Hansestadt Hamburg und deren Gebietes. 1847, Sied 193: http://books.google.de/books?id=sHoAAAAAcAAJ&pg=PA193
- ↑ Statistik des Hamburgisches Staats. Ergebnisse der Volkszählung vom 1. Dezember 1871. S. 78, https://books.google.de/books?id=C6Q5AQAAIAAJ&pg=RA3-PA78
- ↑ http://www.gemeindeverzeichnis.de/gem1900/gem1900.htm?hamburg/marschlande.htm
- ↑ http://hup.sub.uni-hamburg.de/volltexte/2010/101/chapter/HamburgUP_BGH64_Schmidt_Schulen_Verzeichnis.pdf
