Zum Inhalt springen

Amt Wessen

Vun Wikipedia
(wiederwiest vun Amt Wessen-Thänhusen)

Dat Amt Wessen weer en Verwaltungsrebeed in de Graafschop Heien un later in dat Förstendom Lümborg un dat Königriek Hannover mit Seet in Wessen binnen de Landdrostie Hannover.

Dat Rebeed höört vondaag to de Gemenen Thänhusen, Veern, Blenner un Dörbern in’n Landkreis Veern un to de Gemeen Swarm in’n Landkreis Deefholt.

Dat Leid över dat Amt harr en Amtmann, de twete Beamte weer bet 1816 de Amtsschriever.

Dat lümbörgsche Amt Thänhusen is (allens Stand 1848) in’n Noorden an dat Amt Achem grenzt, in’n Oosten an dat Amt Veern, in’n Süüdoosten an dat Amt Wessen, in’n Süden an dat Amt Heien, in’n Süüdwesten an dat Amt Brooksen un in’n Süüdoosten an dat bruunswiek-wulfenbüttelsche Amt Thänhusen.

Dat Amt Wessen is in’n Noorden an dat Amt Veern un de Stadt Veern grenzt, in’n Süüdoosten an dat Amt Rethen, in’n Süüdwesten an dat Amt Heien un in’n Noordwesten an dat lümbörgsche Amt Thänhusen.

Dat Rebeed üm Wessen hett to dat Bisdom Veern höört un is mit dat Enn von’n Dörtigjohrigen Krieg an de Sweden fullen, de nu de Herrn in Bremen-Veern weren. Königin Christina hett dat Amt Heinrich Leschhorn as Lehn geven, de dat aver 1653 an Thomas von Gerstenberg verköfft hett. Sweden un dat Hartogdom Bruunswiek-Lümborg hebbt 1679 en Vergliek slaten, in den Sweden dat Rebeed von Wessen un ümto an Bruunswiek-Lümborg afgeven hett. In dat Johr is dat Amt mit twee Vaagdien in Dörbern un Huttbargen grünnt worrn.

Ok dat Amt Thänhusen is 1679 von Sweden afgeven worrn, dorbi aver deelt worrn in een Deel, de to dat Förstendom Bruunswiek-Wulfenbüttel höört hett, un een, de to dat Förstendom Lümborg höört hett (Amt Thänhusen). De Lümbörger Deel (mit de Vaagdien Intschen un Swarm) is 1708 mit dat Amt Wessen tohoopslaten worrn. Dat ne’e Amt is denn Amt Wessen-Thänhusen nöömt worrn.

Dat Amtshuus von dat Amt is 1761/1762 boot worrn.

1810 hett Frankriek ünner Napoleon dat Amt innahmen. In disse Franzosentied hett dat toeerst bet to’n 31. Dezember 1810 to dat Departement von de Elv- un Wersermünn in dat Königriek Westfalen höört. Wessen weer dor Seet von’n Kanton Wessen. Von’n 1. Januar 1811 af an hett dat Rebeed to dat Departement von de Wersermünnen un direkt to Frankriek höört. Wessen weer in disse Tied Seet von de Mairie Wessen in’n Kanton Rethen. 1813 müssen de Franzosen dat Amt denn opgeven un de ole Stand is wedderkamen.

De Öörd Oold-Holbm un Varste hebbt bet 1827 noch deelwies to dat Amt Heien höört. 1827 sünd se kumplett ünner de Verwaltung von dat Amt Wessen-Thänhusen stellt worrn.

1848 weer dat Amt so 164,14 km²[1] groot.

Öörd Stand 1848[1]

[ännern | Bornkood ännern]

Öörd ahn egen Nummer hebbt to de Buurschop von dat Dörp mit bihöört, ünner dat se ünnerstaht, un weren dormit nich kumplett egenstännig.

Amt Wessen

Vaagdie Dörbern
Oort Lüüd Hüüs Aard Status
1 Baame 133 21 Dörp Gemeen
Drübber 45 7 Dörp
2 Dörbern 1014 157 Dörp Gemeen
3 Geesfeld 53 6 Dörp Gemeen
Bössel 14 2 Hoff
4 Städörp 790 109 Dörp Gemeen
5 Wessen 699 103 Dörp Gemeen
Hiddenhusen 21 3 Hööv
Noke 6 1 Hoff
Maschvaagdie
Oort Lüüd Hüüs Aard Status
1 Ahnbargen 160 27 Dörp Gemeen
2 Barnstäer 127 15 Dörp Gemeen
3 Döhlbargen 162 21 Dörp Gemeen
Rie’e 125 16 Dörp
4 Groten Huttbargen 166 23 Dörp Gemeen
5 Lüttjen Huttbargen mit’n Hoff Nääshoff 143 18 Dörp Gemeen
6 Hänsch (besteiht ut Achter- un Vör-Hänsch) 212 24 Dörp Gemeen
7 Stäbargen 183 32 Dörp Gemeen
8 Wahnbargen 176 31 Dörp Gemeen

Amt Thänhusen

Vaagdie Intschen
Oort Lüüd Hüüs Aard Status
1 Blenner mit Seestäer 528 79 Dörp Gemeen
Varste 194 25 Dörp
2 Einste 289 49 Dörp Gemeen
Hidzdörp 167 22 Dörp
3 Holbm Dörp Gemeen
Oold-Holbm 147 22
Nee-Holbm 103 18
Aodolshüsen 110 18 Dörp
Goolstörp 41 5 Dörp
4 Intschen 805 102 Dörp Gemeen
Reer 162 27 Dörp
Winkel 61 9 Dörp
5 Ritzenbargen 87 12 Dörp Gemeen
Aondörp 125 15 Dörp
Neddern Hu’e 13 1 Hoff
Vaagdie Swarm
Oort Lüüd Hüüs Aard Status
1 Beppen 386 65 Dörp Gemeen
Nee-Morsen 43 8 Dörp
2 Morsen 468 72 Dörp Gemeen
Knickenn 397 59 Dörp
Neddörp 159 26 Dörp
3 Swarm 1103 182 Dörp Gemeen
Bössel 187 30 Dörp
Lüttjen Swarm 61 12 Dörp
Spraken 258 49 Dörp
4 Wulmsdörp 754 116 Dörp Gemeen
Nee Wulmsdörp 25 3 Dörp
Wackershusen 63 10 Dörp

1852–1859

[ännern | Bornkood ännern]

Dat Amt Wessen is bi de Verwaltungs- un Justizreform an’n 1. Oktober 1852 in dat Königriek Hannover ut de Buurschoppen Baame, Dörbern, Geesfeld, Städörp, Wessen, Ahnbargen, Barnstaedt, Döhlbargen, Hänsch, Groot Huttbargen, Lüttjen Huttbargen, Stäbargen un Wahnbargen von dat Amt Wessen-Thänhusen un de Öörd Dienshoop un Loohoff von dat Amt Heien nee billt worrn.

Ut de Buurschoppen Beppen, Morsen, Swarm, Wulmsdörp, Blenner, Einste, Holbm, Intschen un Ritzenbargen von dat fröhere hannöversche Amt Thänhusen is dat Amt Swarm nee billt worrn.

As Gericht för dat Amt is to’n 1. Oktober 1852 dat Amtsgericht Wessen inricht worrn.

1859 bi de nächste Verwaltungsreform is dat Amt Wessen oplööst un Deel von dat Amt Veern worrn.[2] Dorbi is dat von de Landdrostie Hannover in de Landdrostie Stood wesselt.

Inwahnertall

[ännern | Bornkood ännern]
Johr Inwahners
1810-00-001810[3] 3.309 Lüüd, 446 Füürsteden
1848-00-001848[1] 10.965 Lüüd, 1.652 Hüüs

Amtsschrievers

[ännern | Bornkood ännern]
  1. a b c Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 64: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA64
  2. Christian H. Ebhardt: Verordnungen und Ausschreiben für das Königreich Hannover. Hannover 1859, Sied 229
  3. Peter Adolf Winkopp: Der Rheinische Bund. Band 16, Mohr, Frankfort an’n Main 1810, Sied 136: https://books.google.de/books?id=c24IAAAAQAAJ&pg=PA136
De Artikel „Amt Wessen“ is een exklusiven Artikel up de Plattdüütsche Wikiepdia. In anner Spraakuutgaven is de nich to finnen.