Worth (Cuxhoben)
| Wapen/Flagg | Koort | |
|---|---|---|
|
|
| |
| Basisdaten | ||
| Flach: | 37,25 km² | |
| Inwahners: | 1.768 ( April 2011) | |
| Inwahnerdicht: | 47,5 Inwahners pro km² | |
| Postleettall: | 27478 | |
| Vörwahl: | 04724 | |
| Geograafsche Laag: | Koordinaten:53° 48′ N, 8° 45′ O53° 48′ N, 8° 45′ O | |
 | ||
|
| ||
De Worth (hoochdüütsch Lüdingworth) is en Oort in de Gemeen Cuxhoben in’n Landkreis Cuxhoben, Neddersassen.
Bi de Worth höört ok de lüttjeren Öörd Füürsteed, Köstersweg un Seehusen mit to.
Geografie
[ännern | Bornkood ännern]De Worth liggt in de Masch von de Elv, so bi fiev Kilometer von’n Stroom af.
De Naveröörd sünd Olenbrook in’n Noorden, Süderwisch un Oostergehren in’n Oosten, de Lee in’n Süüdoosten, Füürsteed, Seehusen un Köstersweg in’n Süden, Ox in’n Süüdwesten, Godendörp, Franzenborg un Olenwoold in’n Westen un Groden in’n Noordwesten.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]De Worth kummt 1298 toeerst in de Oorkunnen vör. De Naam kummt von de Worten, op de de Oort boot is.
In’n Eersten Weltkrieg sünd 55 Soldaten ut de Worth fullen oder vermisst un in’n Tweten Weltkrieg 153[1].
De 16 Meter hoge Steffensche Möhl, de 1902 as Eerdhollanner boot worrn is un as Koornmöhl deent hett, harr vör 1993 keen Flögels mehr. 1993 is de Windmöhl denn aver restaureert worrn. Se driggt ok den Naam Betty.
Verwaltungsgeschicht
[ännern | Bornkood ännern]De Worth hett fröher to dat egenstännige Land Hadeln tohöört un keem 1852 an dat Amt Oterndörp. 1885 güng de Oort an’n Kreis Hadeln un 1932 an’n Kreis Land Hadeln. 1977 is dat Deel von’n Landkreis Cuxhoben worrn.
An’n 1. Juli 1972 is de Worth mit de Gemeenreform in Neddersassen denn Deel von de Gemeen Cuxhoben worrn.
Inwahnertall
[ännern | Bornkood ännern]| Johr | Inwahners |
|---|---|
| 1824[2] | 348 Füürsteden |
| 1848[3] | 2.134 Lüüd, 343 Hüüs |
| 1858[4] | 1.909 |
| 1885[5] | 1.573 |
| 1. Dezember 1910[6] | 1.456 |
| 1925[5] | 1.588 |
| 1933[5] | 1.514 |
| 1939[5] | 1.431 |
| April 2011 | 1.768 |
Religion
[ännern | Bornkood ännern]De Worth is evangeelsch-luthersch präägt un billt mit de St.-Jacobi-Kark en egen Kaspel.
För de Kathoolschen is de Twölv-Apostels-Kark in Olenwoold tostännig, de siet 2008 to de Karkengemeen St. Marien in Cuxhoben tohöört.
Wapen
[ännern | Bornkood ännern]Dat Wapen wiest op blauen Grund op en gollen Dreebarg in’n Schildfoot en sülvern Rieder op en Peerd mit roden Rock, rood Leid un rood Sadel un mit gollen Hoor un Stevel un dat Peerd mit gollen Hööv. In de rechte Hand höllt de Rieder en Schultenstaff. Dat Wapen kummt von dat ole Segel von dat Kaspelgericht, de Dreebarg steiht för de Woort, op de de Oort steiht un na de de Oort sien Naam hett.
Oortsbörgermeesters
[ännern | Bornkood ännern]- opstunns: Thomas Brunken[7]
Kultur
[ännern | Bornkood ännern]Op’n Karkhoff in de Worth gifft dat en Denkmaal för de Fullenen ut de twee Weltkrieg’.
In de Region bekannt is de Disco Janssen’s Tanzpalast. De Landgasthoff Norddeutscher Hof an de Jacobistraat (siet 1909 in Besitt von de Familie Janssen) is in’n März 1967 afbrennt. De Besitters hebbt den Gasthoff wedder opboot. Al in’n August 1967 weer dat ne’e Gebüüd trech. Sietdem gifft dat dor tosätzlich to dat Landgasthuus ok Diskobedriev.
Partnerschoppen
[ännern | Bornkood ännern]De Worth hett 1998 en Partnerschop mit Elven in Frankriek anfungen.
Weertschop un Infrastruktur
[ännern | Bornkood ännern]De Worth hett en egene freewillige Füürwehr, de 1894 grünnt worrn is.
Verkehr
[ännern | Bornkood ännern]
De Worth liggt an de Kreisstraat 9, de in’n Noordwesten na Olenwoold löppt un in Süüdoosten na Neenkarken. De K 9 warrt von de K 5 krüüzt, de in’n Noorden an de Bundsstraat 73 ran un na Olenbrook geiht un in’n Süden na Wannen. Von de K 9 geiht ok noch de K 10 af, de na de Lee löppt. Dör dat Westerenn von de Worth löppt de Autobahn 27, op de de Oort aver keen direkte Opfohrt hett, bloots indirekt över Olenwoold un de B 73.
De nächsten Bahnhööv sünd in Cuxhoben (so bi teihn Kilometer weg) an de Bahnlien Bremen-Cuxhoben un de Nedderelvbahn un in Oterndörp an de Nedderelvbahn na Hamborg (so bi ölven Kilometer weg).
De Worth höört to de Öörd, de Oortsschiller hebbt, op de blangen den hoochdüütschen Naam ok de plattdüütsche Naam mit opsteiht.
Scholen
[ännern | Bornkood ännern]De Worth hett en egen Grundschool.
Lüüd
[ännern | Bornkood ännern]De Mathematiker un Kartograaf Carsten Niebuhr is 1733 in de Worth boren. Ok de Bildhauer un Malers Albert Hinrich Hußmann (1874) un de Heimatforscher Gerhard Gerdts (1882) sünd ut de Worth.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Hinrich Gerkens: Chronik des Kirchspiels Lüdingworth. Geschichts- und Heimatverein Lüdingworth, 2000
Footnoten
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ http://www.denkmalprojekt.org/dkm_deutschland/luedingworth_nsachs.htm
- ↑ C. H. Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. 1824, Sied 384: http://books.google.de/books?id=tG0AAAAAcAAJ&pg=PA384
- ↑ Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 156: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA156
- ↑ Franz Heinrich Ungewitter: Neueste Erdbeschreibung und Staatenkunde. 1858, Sied 422: http://books.google.de/books?id=ZkoNAQAAIAAJ&pg=PA422
- ↑ a b c d http://www.verwaltungsgeschichte.de/hadeln.html
- ↑ http://www.gemeindeverzeichnis.de/gem1900/gem1900.htm?hannover/hadeln.htm
- ↑ http://www.cuxhaven.de/staticsite/staticsite.php?menuid=43&topmenu=13
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]
- Websteed över de Worth (hoochdüütsch)
Berensch-Arensch | Cuxhoben | Döös | Duhnen | Groden | Holt-Spangen | Olenbrook | Olenwoold | Sahlenborg | Stickenbüttel | Süderwisch-Westerwisch | Worth