3. März

De 3. März ist de 62. Dag in’n Gregoriaanschen Klenner, btw. de 63. Dag in’n Schaltjohr.

März

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Wat passeert is

Politik un Sellschop

• 468: Simplicius wurrd to'n Paapst wählt.
• 1803: De russ’sche Zar Alexander I. stellt de Gootsbesitters free, de Liefeegenen as free’e Ackerbuern to freetosetten.
• 1845: Florida wurrd 27. Bundstaat van de USA.
• 1857: Frankriek un Grootbritannien verklort den Kaiserriek China den Krieg; De Tweete Opiumkrieg geiht dormit los.
• 1861: De russ’sche Zar Alexander II. schapt de Liefeegenschop af.
• 1871: In’t Düütsche Kaiserriek findt de Wahl to’n 1. Düütschen Rieksdag statt.
• 1886: De Freden vun Bukarest beendt den Serbsch-Bulgarischen Krieg op’n Balkan.
• 1904: Kaiser Wilhelm II. lett as eerste en akustisch Opteken vun en politsch Dokument maken. Dorto warrt Toonoptekenredschoppen vun Thomas Edison bruukt.
• 1905: De russ’sche Zar Nikolaus II. is inverstahn, en Volksvertreden – de Duma – intorichten.
• 1918: De Verdrag vun Brest-Litowsk warrt afsloten. Düütschland un Russland maakt Freden (Eerste Weltkrieg).
• 1924: De Törkie schapt dat Kalifat af.
• 1931: De US-amerikaansche Kongress maakt The Star-Spangled Banner vun Francis Scott Key to de Natschonalhymn vun de USA.
• 1986: In Öösterriek fangt mit en Bericht in de Tietschrift profil de „Waldheim-Affäär“ an.
• 1992: Kirgisien kriggt sien hüütig Flagg.

Weertschop

• 1885: De American Telephone and Telegraph Corporation (AT&T Inc.) warrt grünnt, üm dat eerste US-amerikaansche Telefonnett to bedrieven.
• 1923: De eerste Utgaav vun dat US-amerikaansch Wekenblatt TIME kummt rut.

Kunst, Kultur un Bowark

• 1585: As eerstet freestahnd Theater siet de Antike warrt in Vicenza dat Teatro Olimpico open maakt.
• 1671: In Paris warrt de Natschonaloper mit de eersten franzööschen Oper Pomone vun Robert Cambert open maakt.
• 1875: De Oper Carmen vun Georges Bizet warrt in Paris ooropföhrt.

Wetenschoppen un Technik

• 1915: In de USA warrt dat NACA grünnt, wat de Vörlöperorganisatschoon is vun de NASA.
• 1972: De Ruumsond Pioneer 10 warrt op’n Weg brocht.
• 1995: An’t Fermi National Accelerator Laboratory wiest Forschers in’n Experiment dat Top-Quark na.

Katastrophen

• 1974: Kott na’n Start in Paris op’n Flaaghaven Charles de Gaulle stört en DC-10 af: 346 Dode.
• 2002: In’n Hindukusch köst en Eerdbeven mit de Magnitude M_w = 7,4 166 Minschen dat Leven.

Boren

• 1667: Dierk Anton Witte, lutherschen Pastor, Proovst un Frund un Kenner vun de Freesche Spraak († 1742)
• 1700: Charles Joseph Natoire, franzöösch Maler.
• 1709: Andreas Sigismund Marggraf, düütsch Chemiker.
• 1805: Jonas Furrer, Swiezer Politiker un eerste Swiezer Bundspräsident.
• 1816: Jan Arnost Smoler, soorbsch Philoloog un Schriever († 1884)
• 1823: Gyula Andrássy, Politiker in Öösterriek-Ungarn.
• 1829: Carl von Siemens, düütsch Industriellen.
• 1845: Georg Cantor, düütsch Mathematiker.
• 1847: Alexander Graham Bell, britsch Spreektherapeut, Ünnernehmer un Utfinner.
• 1855: Ludwig Döderlein, düütsch Zooloog.
• 1870: Géza Maróczy, ungarsch Schachmeester († 1951)
• 1871: Maurice Garin, franzöösch Radrennfohrer († 1957)
• 1900: Edna Best, britisch Schauspelerin († 1974)
• 1906: Barney Bigard, US-amerikaansch Jazzmusiker († 1980)
• 1911: Jean Harlow, US-amerikaansch Filmschauspelerin († 1937)
• 1919: Loki Schmidt, düütsch Schoolmeester, Botanikerin un Fru vun Bundskanzler Helmut Schmidt († 2010)
• 1920: James Doohan, kanaadsch Schauspieler († 2005)
• 1923: Jan Niehoff, nedderlännsch plattdüütsch Schriever († 2014)
• 1926: Heinz Knobloch, düütsch Schriever.
• 1928: Gudrun Pausewang, düütsch Schrieverin
• 1928: Paul Calle, US-amerikaansch Künstler († 2010)
• 1930: Keiiti Aki, japaansch Eerdphysiker un Seismoloog († 2005)
• 1931: John Smith, US-amerikaansch Schauspeler († 1995)
• 1932: Franz von Kutschera, düütsch Philosoph.
• 1933: Gerhard Mayer-Vorfelder, düütsch Sportfunktschonäär un Präsident vun düütschen Footballbund.
• 1937: Rolf Bohnsack, düütsch un plattdütsch Schauspeler († 2009)
• 1941: Dunja Rajter, kroatsch Singerin un Schauspelerin.
• 1946: James Craig Adamson, US-amerikaansch Ruumfohrer
• 1949: Régis Ovion, franzöösch Radrennfohrer
• 1953: Zico, brasiliansch Footballspeler un -trainer.
• 1959: Matthias Buse, düütsch Skispringer
• 1962: Jackie Joyner-Kersee, US-amerikaansch Lichtathletin.
• 1965: Dragan Stojković, serbsch Footballspeler.
• 1977: Ronan Keating, irisch Musiker.
• 1989: Philipp Bargfrede, düütsch Footballspeler
• 1989: Beau Thompson, kanaadsch Biathlet

Storven

• 1193, 3. oder 4. März: Saladin, Sultan un Stammvadder vun dat Huus vun de Ayyubiden (* 1137)
• 1605: Clemens VIII., Paapst (* 1536)
• 1703: Robert Hooke, engelsch Physiker, Mathematiker un Utfinner.
• 1714: Hans Carl von Carlowitz, düütsch Forstwetenschoppler.
• 1775: Richard Dunthorne, engelsch Astronom un Landvermeeter (* 1711)
• 1799: Dirk Klinkenberg, nedderlannsch Astronom (* 1709)
• 1808: Johann Christian Fabricius, Zooloog, Entomoloog, Lepidopteroloog un Wertschapswetenschapler (* 1745)
• 1850: Oliver Cowdery, Mitgrünner vun de Mormonenbewegen.
• 1875: Adolf Reubke, düütsch Orgelboer
• 1943: Ludwig Leinberger, düütsch Footballnatschonalspeler (* 1903)
• 1948: Erwin Nöbbe, düütsch Maler (* 1882)
• 1951: Georg Semper, plattdüütsch Schriever (* 1880)
• 1953: James J. Jeffries, US-amerikaansch Boxer un Sworgewichtsweltmeester
• 1953: Josef Fischer, düütsch Radrennfohrer (* 1865)
• 1954: Walter Grotrian, düütsch Astrophysiker (* 1890)
• 1959: Lou Costello, US-amerikaansch Schauspeler, Produzent un Komiker.
• 1967: Otto Buurman, düütschen Dokter un Politiker, Ruutgever vun dat Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch (* 1890)
• 1975: Therese Giehse, düütsch Schauspelersche
• 1975: Fritz Specht, plattdüütsch Schriever (* 1891)
• 1981: Enid Bagnold, britsch Schrieverin un Dramatikerin
• 1983: Hergé, belgsch Comic-Tekner (* 1907)
• 1984: Heinrich Kirchner, düütsch Bildhauer
• 1990: Bruce Low, nedderlännsch Slager- un Gospelsinger.
• 1996: Léo Malet, franzöösch Krimi-Schriever.
• 2003: Horst Buchholz, düütsch Schauspeler.
• 2005: Rinus Michels, nedderlännsch Footballtrainer
• 2006: Martin Selber, hooch- un plattdüütsch Schriever (* 1924)
• 2011: James Ludlow Elliot, US-amerikaansch Astrophysiker (* 1943)
• 2014: William Reid Pogue, US-amerikaansch Astronaut (* 1930)
• 2023: Kenzaburō Ōe, japaansch Schriever un Nobelpriesdräger (* 1935)