4. März
De 4. März ist de 63. Dag in’n Gregoriaanschen Klenner, btw. de 64. Dag in’n Schaltjohr.
| März | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wat passeert is
[ännern | Bornkood ännern]Politik un Sellschop
[ännern | Bornkood ännern]- 1152: Friedrich I. „Barbarossa“ warrt to’n König wählt.
- 1386: Wladyslaw II. warrt in Krakau to’n poolschen König kröönt.
- 1789: De Verfaten vun de USA gellt nu. Bit 1933 weer ok traditschonell an dissen Daag de Amtseid vun de wählten Präsidenten afleggt.
- 1791: Vermont warrt 14. Bundsstaat vun de USA.
- 1801: Thomas Jefferson warrt de nee Präsident vun de USA. He lööst John Adams af
- 1837: Martin Van Buren folgt Andrew Jackson as Präsident in de Vereenigten Staten na.
- 1861: Abraham Lincoln tritt sien Amt as Präsident vun de USA an
- 1867: Otto von Bismarck leggt den Rieksdag vun’n Noorddüütschen Bund sien Vörlaag för de Bundsverfaten vör.
- 1918: Leo Trotzki övernimmt den Vörsitt vun den Böversten Kriegsraat vun de Sowjetrepublieken.
- 1964: De UNO-Sekerheitsraat beslutt, Soldaten as Freedenstrupp na Zypern to schicken.
- 2001: In de Swiez warrt in en Volksafstimmen gegen den Bitritt to de EU stimmt.
- 2003: Christian Wulff warrt Ministerpräsident vun Neddersassen
Weertschop
[ännern | Bornkood ännern]- 1887: William Randolph Hearst övernimmt den San Francisco Examiner un boot sik dormit en Daagblatt-Imperium op.
- 1985: In Ahuus nimmt de eerste düütsche Börgerbus sien Bedirev op.
Kunst, Kultur un Bowark
[ännern | Bornkood ännern]- 1833: De komische Oper Les Souvenirs de Lafleur“ vun Fromental Halévy warrt in Paris ooropföhrt.
- 1877: Dat Ballett Lebedinoje osero (Лебединое Озеро; dt.: Schwanensee) vun Pjotr Iljitsch Tschaikowski warrt in Moskau ooropföhrt.
- 1947: De Oper Die Flut vun Boris Blacher warrt in Dresden ooropföhrt.
- 1974: De Feernsehoper La Cubana oder Ein Leben für die Kunst vun Hans Werner Henze warrt in New York ooropföhrt.
- 1975: Charlie Chaplin warrt vun de britschen Königin Elizabeth II. to’n Ridder slahn.
Wetenschoppen un Technik
[ännern | Bornkood ännern]- 1275: Chines’sch Astronomen geevt Bericht över en totale Sünndüsternis.
- 1769: Charles Messier kiek sik as eerster den Orionnevel an.
- 1877: Emil Berliner boot en nee’ Mikrofon för dat Telefon vun de Bell Company.
- 1927: Dat eerste Överseekabel twüschen Düütschland un de USA geiht in Bedriev.
- 1936: Dat Luftschipp LZ 129 („Hindenburg“) maakt in Friedrichshafen en eersten Proovflaag.
- 1954: An’t Brigham Hospital in Boston warrt de eerste Nerentransplantatschoon maakt.
Katastrophen
[ännern | Bornkood ännern]- 1977: En Eerdbeven mit de Magnitude MS = 7,2 richt in dat Rebeet Ploieşti, Rumänien groten Schaden an un köst mehr as 1.500 Minschen dat Leven.
Boren
[ännern | Bornkood ännern]- 1394: Heinrich de Seefohrer, Prinz van Portugal un Förderer van de Seefohrt
- 1600: Hans Christoph von Königsmarck, düütsch Heerführer in sweedsch Deensten († 1663)
- 1678: Antonio Vivaldi, italiensch Komponist († 1741)
- 1768: Johann Friedrich Kind, düütsch Schriever
- 1778: Robert Emmet, irisch Rebellenföhrer un Natschonalist
- 1782: Johann Rudolf Wyss, Swiezer Schriever.
- 1795: Luigi Bienaimé, italiensch Bildhauer.
- 1822: Jules Antoine Lissajous, franzöösch Physiker.
- 1847: Carl Josef Bayer, öösterrieksch Chemiker.
- 1859: Alexander Stepanowitsch Popow, russ’sch Physiker.
- 1861: Curt von Bardeleben, düütsch Schachspeler († 1924)
- 1862: Robert Emden, Swiezer Physiker un Astrophysiker.
- 1866: Franz Biener, düütsch Politiker.
- 1881: Richard C. Tolman, US-amerikaansch Physiker
- 1895: Alice Frick, düütsch Politikerin un Landdagsafordnete vun Neddersassen († 1971)
- 1906: Otto Rohkamm, plattdüütsch Schriever († 1976)
- 1906: Georges Ronsse, belgisch Radrennfohrer († 1969)
- 1913: Willie Johnson, US-amerikaansch Blues-Musiker
- 1918: Margaret Osborne duPont, US-amerikaansch Tennisspelerin († 2012)
- 1922: Rolf Arland, düütsch Komponist († 2015)
- 1923: Piero D’Inzeo, italieensch Springrieder († 2014)
- 1927: Dick Savitt, US-amerikaansch Tennisspeler († 2023)
- 1931: Albin Plank, öösterrieksch Skispringer († 2019)
- 1935: Bent Larsen, däänsch Schach-Grootmeester († 2010)
- 1936: Jim Clark, schottisch Rennfohrer
- 1945: Göran Claeson, sweedsch Iesflinklöper
- 1948: Shakin' Stevens, britsch Singer
- 1951: Edelgard Bulmahn, düütsch Politikerin
- 1951: Pete Haycock, britisch Musiker († 2013)
- 1951: Chris Rea, britsch Singer, Komponist un Musiker
- 1952: Umberto Tozzi, italiensch Singer
- 1954: François Fillon, franzöösch Politiker
- 1954: Ricky Ford, US-amerikaansch Jazzmusiker
- 1961: Sabine Everts, düütsch Lichtathletin un Olympia-Winnerin.
- 1965: Paul W.S. Anderson, britsch Filmspeelbaas
- 1966: Emese Hunyady, ungaarsch-öösterrieksch Iesflinklöperin
- 1974: Andreas Stitzl düütsch Biathlet
- 1990: Christian Kukuk, düütsch Springrieder
Storven
[ännern | Bornkood ännern]- 1193: 3./4. März: Saladin, Sultan un Stammvadder vun dat Huus vun de Ayyubiden (* 1137)
- 1526: Hans Judenkönig, Luudspeler.
- 1615: Hans vun Aken, düütsch Maler.
- 1762: Johannes Zick, Freskomaler vun’n Barock.
- 1766: Jacques-André-Joseph Camelot Aved, franzöösch Poträtmaler (* 1702)
- 1823: Johann Hubertus, düütsch Dokter.
- 1831: Georg Michael Telemann, düütsch Karkenmusiker un Komponist (* 1748)
- 1847: Toussaint von Charpentier, Geoloog.
- 1851: Michael Henkel, düütsch Komponist.
- 1852: Nikolai Wassiljewitsch Gogol, russ’sch Schriever.
- 1916: Franz Marc, düütsch Maler.
- 1936: Ruben Liljefors, sweedsch Komponist
- 1939: Oswald Freisler, düütsch NSDAP-Jurist (* 1895)
- 1948: Antonin Artaud, franzöösch Schauspeler, Dramatiker un Speelbaas.
- 1976: Walter Schottky, düütsch Physiker
- 1978: Joe Marsala, US-amerikaansch Jazzmusiker (* 1907)
- 1992: Néstor Almendros, spaansch Kameramann (* 1930)
- 1994: John Candy, kanaadsch Komiker un Schauspeler
- 2011: Simon van der Meer, nedderlännsch Physiker un Nobelpriesdräger (* 1925)
- 2019: Klaus Kinkel, düütsch Politiker, Bundsminister un Viezkanzler (* 1936)