16. März
De 16. März is in’n Gregoriaanschen Klenner de 75. Dag, man de 76. Dag in Schaltjohren.
| März | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wat passeert is
[ännern | Bornkood ännern]Politik un Sellschop
[ännern | Bornkood ännern]- 597 v. Chr.: Jerusalem kapituleert vör de Truppen vun Nebukadnezar II.
- 1521: De portugesische Seefohrer Ferdinand Magellan deckt de Philippinen op.
- 1792: Op den swedschen König Gustav III. warrt en Anslag verövt. He starvt twee Weken later.
- 1813: Preußen verkloort Napoleon de Krieg.
- 1815: Wilhelm I. warrt König vun de Nedderlannen.
- 1935: Adolf Hitler verklort, dat de Verdrag vun Versailles nichtig weer un ornt in Düütschland wedder de Wehrpflicht an.
- 1945: In’n Tweeten Weltkrieg warrt Würzborg dör brietsche Bomben fast heel un deel tonichten maakt. 5.000 Minschen kommt bi den Angreep üm.
- 1968: Soldaten vun de United States Army verövt in’n Vietnamkrieg dat Massaker vun My Lai.
- 1978: De italiensch Politiker Aldo Moro warrt entföhrt un later ümbrocht.
- 1988: Ünner den irakschen Diktator Saddam Hussein finnt de Giftgasangreep op Halabdscha statt.
- 1995: Dat Schengener Afkamen gellt af nu.
Weertschop
[ännern | Bornkood ännern]- 1842: Vun England ut föhrt en Dampschipp los op de eerste Fohrt rund um de Eer.
- 1886: Dat Gesett för den Bo vun’n Noord-Oostsee-Kanal warrt beslaten.
- 1960: De Düütsche Bunnsdag beslütt, dat Volkswagenwark to in private Hand to geven.
Kunst, Kultur un Bowark
[ännern | Bornkood ännern]- 1831: Victor Hugo publizeert in Paris sien historschen Roman Notre Dame de Paris (dt.: Der Glöcker von Notre Dame).
- 1833: De Oper Beatrice di Tenda vun Vincenzo Bellini warrt in Venedig ooropföhrt.
- 1891: De Oper Le Mage vun Jules Massenet warrt in Paris ooropföhrt.
- 1904: De Bookutgaav vun Arthur Schnitzlers Schauspeel Der Reigen warrt in Düütschland vun’t Amt verbaden.
- 1904: De Oper La Fille de Roland vun Henry Rabaud warrt in Paris ooropföhrt.
- 1923: Dat Schauspeel Der Unbestechliche vun Hugo von Hofmannsthal warrt in Wien ooropföhrt.
- 1967: De Kummedie Der Wiedertäufer vun Friedrich Dürrenmatt warrt in Zürich ooropföhrt.
Wetenschoppen un Technik
[ännern | Bornkood ännern]- 1926: In de USA warrt to’n eersten mal en Rakete vun Robert Goddard mit fletigen Drievstoff losschaten.
- 1966: De beiden Astronauten Neil Armstrong un David Scott schafft dat eerste Ankoppeln in’n Weltruum.
- 1983: De letzte Senntorn ut Holt in Düütschland warrt afreten, wiel he klapprig worrn weer.
Katastrophen
[ännern | Bornkood ännern]- 1906: In Taiwan kommt 1.300 Lüüd bi en Eerdbeven mit de Magnitude MS = 7,1 üm’t Leven.
- 1925: En Eerdbeven mit de Magnitude MS = 7,1 fordert in de chines’schen Provinz Yunnan 5.000 Doode.
- 1969: In en Vöroort vun Maracaibo, Venezuela stört en DC-9 af. 155 Lüüd in’n Fleger un Inwahners blievt dood.
- 1978: De Ööltanker Amoco Cadiz löpt op Grund un löst vör de bretonsche Küst en Öölpest ut.
Boren
[ännern | Bornkood ännern]- 1473: Heinrich de Fromme, Hertog vun Sassen
- 1585: Gerbrand A. Bredero, nedderlännsch Schriever
- 1685: Georg Friedrich Händel, düütsch-britisch Komponist († 1759)
- 1687: Sophie Dorothea von Hannover, Königin vun Preußen
- 1750: Caroline Herschel, düütsch Astronomsche
- 1751: James Madison, 4. Präsident vun de USA († 1836)
- 1789: Georg Simon Ohm, düütsch Physiker
- 1827: Ferdinand Meldahl, däänsch Architekt († 1908)
- 1834: Otto Kitzler, düütsch Cellist un Dirigent († 1915)
- 1839: Sully Prudhomme, franzöösch Dichter un Nobelpriesdräger († 1907)
- 1853: Heinrich Kayser, düütsch Physiker
- 1870: DeLisle Stewart, US-amerikaansch Astronom († 1941)
- 1878: Clemens August Graf von Galen, düütsch Kardinal († 1946)
- 1911: Josef Mengele, düütsch Kriegsverbreker (KZ-Dokter)
- 1913: Rudi Schuricke, düütsch Singer un Schauspeler
- 1915: Wilhelm Simetsreiter, düütsch Footballnatschonalspeler († 2001)
- 1918: Frederick Reines, US-amerikaansch Physiker un Nobelpriesdräger († 1998)
- 1927: Wladimir Komarow, sowjeetsch Kosmonaut († 1967)
- 1927: Ruby Braff, US-amerikaansch Jazzmusiker († 2003)
- 1928: Karlheinz Böhm, düütsch Schauspeler un Philanthrop
- 1928: Karl Otto Meyer, däänsch-düütsch Politiker
- 1929: Nadja Tiller, düütsch Schauspelerin
- 1930: Tommy Flanagan, US-amerikaansch Jazzmusiker († 2001)
- 1932: Ronnie Walter Cunningham, US-amerikaansch Astronaut († 2023)
- 1935: Dieter Andresen, plattdüütsch Schriever
- 1936: Elisabeth Volkmann, düütsch Schauspelerin
- 1940: Peter Kuhweide, plattdüütsch Schriever
- 1946: Leonard Wübbena, düütsch Bildhauer
- 1948: Wolfgang Wieland, düütsch Politiker
- 1953: Rainer Knaak, düütsch Schachspeler
- 1954: Brian Quade Torff, US-amerikaansch Jazzmusiker
- 1959: Ludger Pistor, düütsch Schauspeler
- 1964: Pascal Richard, Swiezer Radrennfohrer
- 1968: David William Cross MacMillan, britisch Chemiker un Nobelpriesdräger
- 1971: Alan Tudyk, US-amerikaansch Schauspeler
- 1978: Wiard Siebels, düütsch Politiker un Landdagsafordneter vun Neddersassen
- 1990: Kiryl Stupak, wittrussisch Schachspeler
Storven
[ännern | Bornkood ännern]- 37:Tiberius, röömschen Kaiser (* 42 v. Chr.)
- 455: Valentinian III., röömsch Kaiser
- 1670: Johann Rudolph Glauber, düütsch Chemiker un Aftheker
- 1805: Franz Xaver Freiherr von Wulfen, düütsch Physiker, Mathematiker, Botaniker un Mineraloog
- 1826: Johann Severin Vater, düütsch Theoloog un Sprakenforscher
- 1889: Ernst Wilhelm Leberecht Tempel, düütsch Astronom un Lithograaf (* 1821)
- 1935: Aaron Nimzowitsch, lettisch Schachspeler un -theoretiker (* 1886)
- 1940: Selma Lagerlöf, swedisch Kinnerbookschrieverin
- 1952: Stephan Weickert, düütsch Politiker un Bundsdagsafordneter (* 1892)
- 1968: Eleonora Randolph Sears, US-amerikaansch Tennisspelerin (* 1881)
- 1971: Thomas Edmund Dewey, US-amerikaansch Politiker (* 1902)
- 1971: Emil Richter, tschechoslowaaksch Schachspeler (* 1894)
- 1983: Ernie Royal, US-amerikaansch Jazzmusiker (* 1921)
- 1991: Trude Herr, düütsch Schauspelerin.
- 1993: Odiel Van Den Meersschaut, belgisch Radrennfohrer (* 1919)
- 2008: Walter Bostelmann, plattdüütsch Schriever (* 1922)