Charles Mingus
Charles Mingus (* 22. April 1922 in Nogales (US-Militärbasis), Arizona; † 5. Januar 1979 in Cuernavaca, Mexiko) weer en US-amerikaansch Jazz-Kontrabassist un hörrt to de bedüüdenst Komponisten vun den modernen Jazz.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Kindheit un Jöögd
[ännern | Bornkood ännern]Charles Mingus wurr an‘ 22. April 1922 in de Grenzstadt Nogales boren, wo sien Vader as Staff Sergeant in de Armee deen. Wiel sien Moder swoor krank weer truck de Familie nah Los Angeles; Harriett Sophia Mingus-Philips is an‘ 3. Oktober an chronisch Hartmuskelentzündung. De Wuddels vun de Familie sünd vertwiegt; Mingus´ Mutter weer as Dochter vun en Engländer un en Chinesin 1888 in Texas boren; Mingus´ Vader Charles, 1877 in North Carolina boren, entstamm de flüchtig Verbinnen vun en swaarten Farmarbeiters mit en sweedsch Frau. He weer eerst Postangestellter un is denn 1915 in de Armee intreden. Charles Mingus Junior harr as ok sien Vader en relativ hellen Huutfarv un sull later as „Mischling“ besünners sensibel up de bit in de 1960er Johren virulenten Rassenkonflikte reageeren.
Dör den fröhen Verlust vun sien Moder wuss Charles Mingus temeld vernahlässigt in Watts, en afroamerikaansch präägt Vöroort vun Los Angeles, up; he leev dor mit sien Vader, sien Süsters Grace un Vivian un sien Steefmoder „Mamie“ Carson, en Halfindianerin ut South Carolina, de grooten Infloot up den jungen Charles harr un ok hör Vörleeven för klassisch Musik (un Iescreme) up Charles överdroog. As he söss Johr old weer, hett he all versöcht, Basuun un Flöte to spelen.
Nahdem he as Negenjohriger in’t Radio Duke Ellingtons „East St. Louis Toodle-Oo“ hörrn dee, hett he doruphenn eerst mal Cello lernt; wiel in de Hushollen ok noch en Klaveer stunn un sien Süster Ünnerricht kreeg, weer he ok mit dit Instrument vertraut. Mit sien Steefmoder hett he de ekstatischen un gospeldrunken Goddesdeensten vun de Holiness Church besöcht, de up hüm en deepen Indruck achterlaaten hemm. Schließlich hett he den lateren Jazzbasuunisten Britt Woodman kennen lernt; de twee Johr Öllere nehm hüm mit to en Konzert vun dat Duke Ellington Orchestra mit. Mingus kreeg in disse Tiet Ünnerrichtup dat Cello vun en Hobbymusiker, de hüm aber weder Fingersatzen noch dat Notenlelsen bibrocht hett, sonnern hüm hööftsächlich nah Gehör un geföhl spelen leet. Dennoch entwickel Charles en dermaaten Fertigkeit, dat he mit sien Süsters in‘ Trio klassisch Konzerte spelen un in dat Orchester Los Angeles Junior Philharmonic mitspelen kunn. As Halfwussen entwickel he nun sien Identität as „stolt Swaarten“; to glieker Tiet interesser he sück aber ok för „witt“ Musik, hörr Richard Strauss, Debussy un Ravel.
Sien Früend Buddy Collette hett hüm 1938 dorup henwiest, dat de Schoolband kien Cellospeler bruukt, woll aber en Bassisten un hett hüm Ünnerricht mit Red Callender vermiddelt; buterdem nehm Mingus Klaveerstünnen un hett sück in Musiktheorie, besünners in de Harmonielehr, wieder bild. In disse Tiet fallt dat Enstahn vun dat Gedicht „The Chill of Death“, dat he damals ok vertont hett,[1] as ok de Kompositschoon „Half-Mast Inhibition“[2] . Den Sömmer 1939 hett he in San Francisco verbrocht, wo he den Maler Farwell Taylor kennenlehrt hett, de he later sien „Far Wells Mill Valley“[3] widmen soll; de hett hüm mit Karma-Yoga vertraut makt un hüm anhollen, ok as Komponist to arbeiten. In sien letzt Schooljohr 1940 is Mingus mit de Al Adams Band uptreden, in de damals ok Dexter Gordon, Chico Hamilton, Jack Kelso un Ernie Royal spelen deen. As Solist weer sien Vörbild de Ellington-Bassist Jimmy Blanton. Mingus´ Vader wull, dat Charlie in den Postdeenst intreden dee; um dat to verhinnern, hett he eenfak seegt, dat he dör de Upnahmeprüfung fallen weer un hett sück denn as Musiker dörslahn. An‘ 20. August 1941 is he in Los Angeles tosommen mit Barney Bigard uptreden, wat hüm en eerste Zeitungsnotiz inbrocht hett.[4]
Anfänge in Los Angeles (1942-1950)
[ännern | Bornkood ännern]Af 1942 harr he Bass-Ünnerricht bi den ehmalge eersten Bassisiten vun de New Yorker Philharmoniker Hermann Rheinshagen. He entwickel sück gau to en Top-Bassisten un speel Anfang vun de 1940er Johren mit lokalen Bands, de ok dörreisend Musikers as Roy Eldridge begleiten deen. Lloyd Reese hett hüm in de Grundlagen vun de Harmonielehre ünnerricht un Mingus schreev eerste Stücken un ok Kompositschoonsdeelen för Dimitri Tiomkin. Af 1940 harr he af un an Engagements bi Lee Young; ok mit Art Tatum hett he mal jammt.[5] 1942 weer he för en körten Tiet in de Band vun Louis Armstrong; he speel ok mit Illinois Jacquet, während he sück an dat Los Angeles City College musikalisch wieder bilden dee.
1944 hett he Camilla Jeanne Gross heiraadt, de Ehe hull bit 1947. 1944 arbeit he in Long Beach mit dat Trio Strings and Keys; Um 1945/46 hett sück Mingus vör allen as Studiomusiker en Naam, u. a. bi Upnahmen vun Dinah Washington un de All-Star Band vun Lucky Thompson; 1945 keem dat to eerst Upnahmen ünner eegen Naam. Sien Ehe gung kaputt un Mingus nehm en vörövergahnd Job bi de Post in San Francisco an.
1947 gung Mingus nah LA torüch un versöch, sien Kompositschoon „The Chill of Death“ ünnertobringen.[6] Meest dat ganz Johr 1947 un Anfang 1948 speel he bi Lionel Hampton, för de he ok arrangeert un mit hüm sien Kompositschoon „Mingus Fingus“ inspeelt hett.
Ich hoffe, es wird nicht länger für einen Musiker notwendig sein, auf einem Schlagzeug auf und ab zu springen oder auf der Bühne zu tanzen, um auf sein Talent aufmerksam zu machen, hett he sück in en Leserbreef an den Down Beat över disse Tiet beklagt.[7] In de Tiet bi Hampton keem dat ok to Begegnungen mit Billie Holiday un Benny Goodman, de he an de Oostküst begleit hett.[8]
Anschließend speel he mit Red Callender in dat Pastel Sextet un as Baron Mingus (en Ökelnaam, de he sück sülvst toleggt hett[9] as Verbuugen för den Duke Ellington) mit eegen Bands. Buterdem arbeit he mit Billie Holiday, för de he „Eclipse“ schreev. 1949 entstunnen woll Upnahmen vun Baron Mingus and his Rhythm; he kunn aber nich mehr vun de Musik leven un arbeit dorum vörövergahnd weer bi de Post, ditmal in Vulltiet-Stellung.[10]. Af dat Fröhjohr 1950 speel tosommen mit den Gitarristen Tal Farlow in dat Trio vun Red Norvo. Se hebbt 1950/51 Material in dree Sessions in Hollywood un Chicago upnommen, dat up dat Savoy-Album Move! rutkeem. In‘ März 1951 sünd se för dree Week in dat Black Hawk in San Francisco uptreden. Bi Feernsehupnahmen vun dat Trio sull Mingus wegen sien Huutfarv nich mitwarken. He hett denn de Grupp verlaaten, as Norvo hüm för en Feernsehsendung tegen en witten Bassisten uttuuscht hett.[11]
Eerste Bands (1951-1955)
[ännern | Bornkood ännern]1951 keem dat to Tosommenarbeit mit Miles Davis un Charlie Parker, de he all 1946 ut Los Angeles kennen dee - mit Davis weer he damals eng befrüend[12]. He hett an‘ 2. April vun dat Johr Celia Nielson heiraadt, de bit 1958 bi hüm bleev. 1951 entstunnen Duoupnahmen mit den Pianisten Spaulding Givens. In‘ Januar 1953 hett he för en körten Tiet bi Duke Ellington arbeit, de hüm nah en düchtigen Striet mit Juan Tizol de Kündigung nahlegg - as bequemere Lösung, denn dat Problem Tizol wär hüm bekannt un dormit keem he woll klor, so Ellington, Mingus aber harr woll en ganzen Sack vun nee Tricks up Lager[13].
1952 grünn Mingus tosommen mit Max Roach dat eerst musikereegen Label vun de 1950er Johren, Debut Records. Dat Management vun de Plattenfirma övernehm dorbi sien Fru Celia. Up Debut speel he mit verscheeden Bands, u.a mit Paul Bley, Hazel Scott, J. J. Johnson, Kai Winding, Lee Konitz as ok den Singer Jackie Paris un sien verscheeden af 1953 bild Jazzworkshop-Formatschonen. Nahdem he in de 1940er Jahren den Bebop meeden harr, organiseer he 1953 dat legendäre „Massey-Hall-Konzert“ in Toronto mit Charlie Parker, Dizzy Gillespie, Bud Powell un Max Roach, dat ok up Debut rutkommen dee. Upgrund vun verscheeden Schwierigkeiten (Verdrievsprobleme, Meenungsverscheedenheiten tüschen Mingus un Roach, un vör allen Nahforderungen vun de AFM, de US-amerikaansch Musikergewerkschap, an de Mingus sien Afgaben nich betallt harr stell "Debut" Enn‘ 1957 sien Plattenproduktschoon in. De Katalog wurr vun Fantasy Records Upköfft, wo sien Ex-Fru Celia intüschen arbeiten dee, un af 1962 deelwies noch mal verapenlicht. Wiel he nah de endgültige Trennung vun sien Fru un Managerin Celia 1958 ok Probleme hatte, Uptreden to kriegen (man kunn swoor mit hüm klorkommen) keem he in en Krise un he leet sück in en psychiatrisch Hospital inwiesen.
1954 entstunnen Sextett-Upnahmen för Savoy mit dat Jazz Composers Workshop, an de u.a John LaPorta, Teo Macero un Mal Waldron mitwarkt hemm. To sien Stück „Gregorian Chant“ meen he: „In diesem Stück werden wir keine Changes spielen, sondern nur Stimmungen.“ De Formatschoon is ünner dat Motto Developments in Modern Jazz ok in de Carnegie Recital Hall uptreden.
Dat Entstahn vun den Charles Mingus-Sound (1955-1960)
[ännern | Bornkood ännern]1955 hett Charles Mingus faken as Sideman bi Upnahmen vun Teddy Charles, Miles Davis, Thad Jones un Little Jimmy Scott arbeit. Mit sien nee Formatschoon, de he up dat Newport Jazz Festival vörstellt hett, entwickel he dat för sien tokünftig Arbeit entscheedend Konzept, de Musiker sämtlich Stücken ahn Noten, blots dör Tohören un Memoreeren lernen to laaten; verännert Mingus sien Bandkonzept un söcht nah utpräägt Individualisten. So wurr in‘ Dezember sien Upträe in dat Cafe Bohemia mitsneeden; in de Mingus-Band speelen to de Tiet de Basuunist Eddie Bert, de Tenorsaxophonist George Barrow, de Pianist Mal Waldron un Max Roach. Anfang 1956 hett Mingus an sien Bandkonzept wieder baut un nehm mit Jackie McLean, J. R. Monterose de LP Pithecantropus Erectus up. Dat Titelstück weer sien eerst Experiment mit de „groode Form“, en meehrdeelig Kompositschoon mit twee modal Sequenzen. In de folgend Johren beleev sien Band tallriek Ümbesetten, bedingt dör sien cholerisch Uptreden. In de Band hebbt in de tweet Hälft vun de fieftiger Johren u. a. Bill Evans, Shafi Hadi, Jimmy Knepper un Dannie Richmond speelt. Dör sien unwirsch Benehmen kreeg Mingus en schlechten Roop bi de Clubbesitter un gull as schlecht vermiddelbor. 1957 nehm he dat vun mexikaansch Mariachi-Klängen beinfloot Album Tijuana Moods up, dat RCA Victor aber eerst 1962 verapenlicht hett. Nahdem Mingus in dat Johr 1958 ehder ünnerbeschäftigt weer[14], wurrd 1959 to sien produktivst Johr: Nah Jazz Portraits – Mingus In Wonderland un Blues and Roots nehm he för Columbia de legendär Alben Mingus Ah Um un Mingus Dynasty mit so wichtigen Kompositschonen as „Fables of Faubus“, „Goodbye Pork Pie Hat“ un „Better Git It in Your Soul“ up. Wichtig nee Lüüd in sien Grupp weern de Multiinstrumentalist Eric Dolphy und de jung Trompeter Ted Curson.
De 1960er Johren
[ännern | Bornkood ännern]Mingus truck to’n Anfang vun dat Johr 1960 mit sien Levensgefährtin Judy Starkey nah Harlem. 1960 hett he Upmarksomkeit erregt, as he mit Max Roach, Clark Terry, Ornette Coleman un annern to glieker Tiet an de sülvig Oort en Gegenfestival (The Newport Rebels) to Newport ut Protest tegen de Kommerzialisierung vun dat Hööftfestivals organiseer.[15] In dat sülvig Johr wurr he up dat (eerst) Festival vun Antibes (Jazz à Juan) inladen. 1961 verköff he ok weer mehr Platten, todem harr he nu Copyright-Inkünfte ut bitlang över 200 Kompositschonen. In‘ November is he up dat Album Oh Yeah as Blues-Pianist un Singer to beleven, mit to sien Sextett hörr de Multiinstrumentalist Roland Kirk.
De Upnahmen to sien grootorchestraal Suite "Epitaph" 1962 sünd upgrund untorekend ökonomischer Bedingungen blots deelwies gelungen; ünner chaotisch Umständen funn dat Town Hall Concert statt, wo Deelen vun dat Wark oorupführt wurrn.[16] Enn‘ vun dat Johr 1962 is he mit en Tentett im Village Vanguard uptreden un hett an dat ambitionierte Wark arbeit „The Black Saint and the Sinner Lady“, de Upnahmen dorto ünner de Leitung vun Bob Thiele ifungen in‘ Januar `63 an. Wiel Mingus blots ünner Bewährungsuplaagen stunn – he harr in de Vörbereitungen för dat Town Hall Konzert Jimmy Knepper een Teen ruthauen – harr he blots wenig Uptrittsmögelkeiten. He nehm dorüm en Solo-Piano LP up (Spontanous Compositions and Improvisations), un ok noch en Album för Impulse. Dornah hett he sück mit de Leitung vun ABC-Paramount in‘ Wull kregen.
To Anfang vun dat Johr 1964 muss Mingus sien Tentett halbeeren, wiel he dat nich mehr betallen kunn. In‘ harr he denn en spoodriek Europatournee 1964 mit en bannig good besett Band in de Johnny Coles, Clifford Jordan, de weer torüüchkehrt Eric Dolphy, Jaki Byard un Dannie Richmond spelen deen. An Enn‘ vun de Tour hett Dolphy de Band verlaaten. Mit Lonnie Hillyer un Charles McPherson kehr Mingus denn weer in den Five Spot torüch; he hett sück aber mit dat Publikum anleggt, hett dat Inventar kört un kleen hauen uni s ut den Club rutstörmt. Sien Upträe up dat Monterey Jazz Festival in‘ September, de sien Hööchtpunkt en Big Band-Version vun sien Titel „Meditations“ weer, wurr to’n Triumph.
1965 hett he sien later darte Fru, Sue Graham Ungaro, kennenlehrt. In‘ Fröhjahr 1966 hett Mingus dat Arbeiten instellt, en lang verwacht Europatournee in en Trio mit Sonny Rollins un Max Roach hett he körtfristig afseggt. In‘ November wurr ünner polizeilicher Gewalt dwungen, wegen Mietrückständen sien Loft to rüümen. Disse Zwangsrüümen, de Tom Reichman in en Dokumentarfilm festhollen hett, smeet Mingus vollends ut der Bahn. Sien Früennen kunnen woll noch sien Instrumente utlösen; en Groodeel vun sien Noten un Notizen gung aber dorbi verloren. Dorto keemen noch hooch Schulden ut en katastrophal scheitert Schoolprojekt, dessen langfristiger Mietverdrag up hüm lasten dee, as ok upgrund vun verscheeden Versöök, eegen Plattenfirmen to grünnen.
In de laat 1960er Johren verschwunn Mingus up Grund vun sien psychisch Probleme vun de musikalisch Szene – tietwies weer he in en psychiatrischen Klinik un nehm stark Beruhigungsmiddel. Tietlevens kunn he sien Emotionen man blots swoor kontrolleeren, irriteer nu aber ok mit Uptreden, in de he etwa in dat Five Spot 1959 dat Publikum, das sück während sien Upträe angeregt ünnerhollen dee - as Bande von Knalltüten[17] beschimpen dee oder sien Bass up de Bühne in Stücke legg.
De 1970er Johren
[ännern | Bornkood ännern]Afsehn vun en Kooperatschon mit den Dichter Sayed Hussein is Mingus eerst weer 1969 uptreden; in dat Village Vanguard un in dat Village Gate stell he sien nee Band ut Richmond, Bill Hardman, Charles McPherson un den Tenorsaxophonisten Billy Robinson vör. 1970 hett hüm Duke Ellington up sien Jubiläumskonzert de Ehr erwiest, „The Clown“ up dat Programm zu setten, hett aber vergevens hoopt, dat de anwesend Mingus dorbi ut dat Publikum ruttreden dee. 1971 kreeg Mingus en Guggenheim Stipendium, gung up en Japan-Tournee, speel up dat Newport Jazz Festival un produzeer mit Sy Johnson dat Bigband-Album Let My Children Hear Music för Columbia. In dat glieker Johr keem ok sien stark surrealistisch-romanhafte Autobiographie „Beneath The Underdog“ in Uttüüg in de vun Sue Mingus herutgeven Ünnergründ –Tietschrift Changes rut.
1972 funn in de Avery Fisher Hall en All-Star-Konzert statt; Mingus´ regulär Band wurr ünnerstött dör Gaststars as Lee Konitz, Gene Ammons, Dizzy Gillespie un Gerry Mulligan; de Upnahmen keem up dat Columbia-Düppelalbum Charles Mingus and Friends in Concert rut. 1973 keemen Don Pullen un George Adams in de Band; se weern de „Eckpielers“ vun Mingus sien letzt groot Formatschoon. 1974 geev he noch en umjubelt Konzert in de Carnegie Hall. In de letzt twee Levensjohren Mingus tonehmend gesundheitlichen Probleme: He harr amyotropher Lateralsklerose, de to en Muskelschwund führen dee un hüm in de Rullstohl broch. 1978 weer he nich mehr in de Laag, sülvst Bass to spelen un engageer för de letzten Upnahmen George Mraz un Eddie Gomez. In‘ Juni 1978 wurr he noch in‘ Rullstohl vun Jimmy Carter in dat Witt Huus empfangen. He hett denn noch vergevens Hülp bi en Wunnerheilerin in Mexiko söcht, is aber in dat Öller vun 56 Jahren an en Hartanfall storven Nah sien Dood in Mexiko hett sien Wittfru Sue Graham Mingus sien Asch in Indien up den Ganges verstreet.
Sien Persönlichkeit
[ännern | Bornkood ännern]Sien Impulsivität hett hüm dat af un an stuur makt, sien Musikers to hollen: „Spiel selbst!“ hett he sien Musiker un de Welt tomöötbrüllt.[18] Jimmy Knepper hett he 1962 bi en Striet en Teen ruthauen[19]. Up de Europatournee 1964 keem dat binah to’n Bröök vun Dolphy mit Mingus wegen de sien exzentrisch Uptreden[20]: So hett Mingus den Veranstalter Ralf Schulte-Bahrenberg de Begröötensblöömen um de Ohren haun, weil de up dat Konzertplakat nich hüm as Bandleader, sonnern Dolphy afbildt harr; in Bremen hett he dat Publikam as Nazis beschimpt. Dolphy is denn während dat Konzerts vörtreden, distanzeer sück vun sien Bandleader un hett sück swooren, nie weer mit Mingus uptotreden. Sülvst sein langjohrig Drummer (siet 1957) un musikalisch Vertrauter Dannie Richmond hett hüm anfang vun de 1970er Johren för knapp twee Johr verlaten, keem denn aber weer torüch. Mingus weer sück sien Schwächen bewusst un beduur sien Hanneln faken nahderhenn - sien Autobiographie fangt an „Mit anderen Worten: ich bin drei“, de kühl Beobachter, dat „ängstlich Deert“, dat um sück to verteidigenangrippt, unt „dat liebevolle, sanfte Wesen“, dat utnutzt wurrd un denn (ok tegen sück sülvst) to‘n Berserker wurrd.
Mingus harr fiev Kinner; sien jüngst Söhn Eric Dolphy Mingus (* 8. Juli 1964) arbeitet als Singer. [21]
Leistungen
[ännern | Bornkood ännern]Mingus harr up dat Kontrabass en kräftigen Klang un beherrsch dat Speel mit den Bagen extrem good. Nahdem he anfangs dör virtuose Technik un Geswindigkeit anner Bassisten utsteeken wull, wessel he af ungefähr 1941 de Perspektive: Plötzlich war ich es, nicht mehr der Bass, der spielte. Nun betrachte ich das Instrument nicht mehr als Instrument, wenn ich spiele.[22] In de Folg kunn he sien Oord un Wies Kontrabass to spelen, nee definieren un hett lernt. spaarig, faken den Bedingungen vun dat Griffbrett entgegen loopend Linien speelen. In sien Gruppen speel he af un an ok Piano; 1963 nehm he för Bob Thiele (Impulse! Records) en Soloplaat as Pianist up.
Af 1946 nehm he Platten as Bandleader ünner eegen Naam up, tonächst aber man blots för lütt kalifornisch Labels. Eerst sien Plattenupnahmen siet 1951 hebbt en gröötere Verbreeden erfohren. Gemeensam mit John LaPorta un Teo Macero hett he 1953 den Jazz Composers Workshop grünnd, de Kompositschonen vun sien Liddmaaten upführen dee. Later hett sück denn ok Teddy Charles de Workshop anslooten. Tonächst hett Mingus mit den Workshop un de sien Komponistenband Stücke vun apen, experimentell Charakter utprobeert. Dorbi hett he newusst de Schuuflaaden vun de Jazz-Stile verlaten. He speel sowohl mit Bebop-Musikers as ok mit Musikers vun den Cool Jazz. He hett sück ok ganz bewusst de Traditschoon towendt un hett 1954 mit Art Tatum arbeit. 1955 un 1956 is de Jazz Workshop ok in dat Cafe Bohemia uptreden, wo he ok faken dat Publikum to Diskussionen upfördern dee.
In sien Combos, de ok in de 1960er Johren noch as Jazz Workshop tituleert weern, hebbt in der Regel besünners good Musiker speelt. Dorto hörrn de Holtblasmusiker Clifford Jordan, Eric Dolphy, John Handy, Jackie McLean, Shafi Hadi, Booker Ervin, Charlie Mariano, George Adams, de Trompeter Clarence Shaw, Ted Curson, Jack Walrath, de Basuunisten Jimmy Knepper, Britt Woodman, Willie Dennis un de Pianisten Mal Waldron, Jaki Byard, Jane Getz oder Don Pullen.
Warken as Komponist
[ännern | Bornkood ännern]Sien Kompositschonen sünd Stücke vun den Modern Jazz mit deelwies stark Wuddels in Gospel un Blues, de to’n Deel ok Övergänge to de Nee Musik dorstellen. Tiet- un Stimmungswechsel sünd in den Stücken regelmatig vörsehn. So erinner sück Jimmy Knepper: Die Band spielte einen oder zwei Akkorde. Seine Idee war es, sanft, einfach und mit viel Raum zu beginnen. Dann sollte das Ganze mehr und mehr komplex werden und zu einer Klimax kommen. Dann gab es irgendein Einsatzzeichen und es folgte ein anderer Teil der Musik.[23] De Upnahmen wurrn hööftsächlich mit lütt Combos (to’n Deel mit den Swoorpunkt up Kollektivimprovisatschonen) inspeelt, siet t 1960 ok vun gröötere Orchestern mit fasteren Arrangements.
De Dörbröök gelung mit dat Album "Pithecantropus Erectus" 1956 un dat Överwinnen vun de Formenspraak vun den konventionellen Jazz. En Besöök in de mexikaansch Grenz- un Vergnögensoort Tijuana mit Danny Richmond (as he in sien recht freezügigen Memoiren schillert), hett sück in dat 1957 entstahn Album Tijuana Moods daalslahn. Da afwesselndriek Album, in dat en as sülvstverständlich Wessel dör Calypso-, Walzer un Veierer-Rhythmen stattfindt un ok Folkloremotive upgreepen un geschickt durchföhrt wurrd, hett de die Plattenfirma RCA Records aber eerst 1963 verapenlicht.
1957 führ Gunther Schuller sien Kompositschoon Revelations bi dat darte Brandeis Festival up. Wietere Hööchpunkte sünd de Alben Mingus Ah Um (1959) mit Hommagen an Duke Ellington, Lester Young un Charlie Parker, un Blues and Roots (ut dat sülvig Johr) mit en Reverenz an de Methodisten-Goddesdeensten, de sien Steefmoder mit hüm regelmatig besöcht hett (Wednesday Night Prayer Meeting). Up dat Album Pre-Bird sünd neben Billy Strayhorns Take The "A"-Train, dem as tweet Thema „Exactly Like You“ ünnerschoben wurrd, de Third Stream-Ballade „Eclipse“ un dat stark struktureert, groootorchestrale „Half-Mast Inhibition“ mit sien Anklänge an Weill un de Spätromantik un en swungvull Jazzwalzer besünners bemarkenswert. „Half-Mast Inhibition“ bewertet Jazz-Kritiker Leonard Feather all 1965 as Meisterstück[24]. As wieder zentraal Wark gellt de suitenoordige, vun dat Werk Ellingtons beinfloot Upnahm vun 1963: The Black Saint and the Sinner Lady, bi de u. a. Dick Hafer, Jaki Byard, Charlie Mariano un Jerome Richardson up dat Sopransaxophon dragend Rullen spelen. Tallriek up Platten dokumenteert is de Europa-Tournee van 1964 mit Eric Dolphy, up de Mingus regelmatig sien Kompositschoon "Fables of Faubus" speelt hett, wat sien bekanntst Statement to de Rassendiskrimeeren dorstellt.
Sien Laatwark wiest nah de Rückkehr vun Dannie Richmond in de Band mit de Produktschoon Changes One/Two mit dat Quintett um George Adams Don Pullen un Jack Walrath un de Tournee 1975 (Upträe up dat Jazz Festival Montreux, DVD) noch en wieteren Hööhpunkt up. . 1977 entsteiht de sofort kommerziell spoodriek Plaat Three or Four Shades of Blues mit de Gitarristen Philip Catherine un Larry Coryell.
Sien grootorchestral Wark Epitaph, dat he 1962 as Townhall Concert blots unvollkommen realiseeren kunn, wurr ünner de Leitung vun Gunther Schuller, nahdem man de Partitur weerfunnen un rekonstrueert harr, 1989 in en mustergültig Faaten inspeelt.
Pleeg vun dat kompositorisch Wark
[ännern | Bornkood ännern]Twee Bands hebbt Mingus' Musik nah sien Dood fortsett: De Mingus Dynasty (siet 1982 u. a. mit Michael Richmond), siet 1988 vör allen de Mingus Big Band, u. a. mit Randy Brecker, Lew Soloff, John Stubblefield, beid organiseert vun sien Wittfru Sue Mingus. Eenig vun de vun Mingus noch skizzeerten, aber nich mehr to sien Leevtieden upführt Kompositschonen, sünd vu de beid Bands erarbeit un upführt wurrn, as sien letzt Kompositschoon Harlene.
Erwähnenswert is ok de Hommage vun Joni Mitchell, upnommen mit Musikers vun Weather Report ("Mingus", 1979).[25] Originell is da Tribute-Album vun den Produzenten Hal Willner van 1992, Weird Nightmare: Meditations on Mingus; för de Interpretatschoon vun Mingus-Kompositionen mit Jazz- un Rockmusikers wurrd ok dat ungewöhnlich Instrumentarium vun Harry Partch herantrucken. En anner Projekt is de Swedish Mingus Band (Siegmund Freud’s Mothers), leit vun Lars Gulliksson.
Anerkennungen un Pries
[ännern | Bornkood ännern]Siet 1953 hett Mingus Polls as Bassist wunnen. In de 1990er Johren geev dat tallriek posthume Ehrungen för den Komponisten, dorünner 1995 en Breefmark vun de un 1997 den NARAS Lifetime Award.
1971 wurr he in de Down Beat Jazz Hall of Fame wählt. 1982 wurr he in de Big Band and Jazz Hall of Fame upnommen un ok in de American Jazz Hall of Fame is he upnommen wurrn.
Kompositschonen (Utwahl)
[ännern | Bornkood ännern]- Better Git It in Your Soul (Mingus Ah Um, 1959)
- The Black Saint and the Sinner Lady (1963)
- Boogie Stop Shuffle (Mingus Ah Um, 1959)
- Canon (Mingus Moves, 1973)
- Celia (East Coasting, 1957)
- Eclipse (Pre Bird, 1960)
- Fables of Faubus (Mingus In Stuttgart - The April 28 1964 Concert)
- Far Wells, Mills Valley (Mingus Dynasty, 1959)
- Goodbye Pork Pie Hat (ok: Theme for Lester Young) (Mingus Ah Um, 1959)
- Haitian Fight Song (The Clown, 1957)
- Harlene (Mingus Dynasty: The Next Generation ..., 1991)
- I X Love (Mingus Mingus Mingus Mingus Mingus, 1963)
- Main Score (Epitaph, 1989)
- Meditations on Integration (Mingus at Monterey, 1964)
- Moods in Mango (Epitaph, 1989)
- Nouroog (A Modern Jazz Symposium of Music and Poetry, 1957)
- Opus 4 (Mingus Moves, 1973)
- Orange Was the Colour of Her Dress Then Blue Silk (Mingus in Europe, Vol. 2, 1964)
- Peggy’s Blue Skylight (Tonight At Noon, 1961)
- Percussion Discussion (Mingus at the Bohemia, 1955)
- Reincarnation of a Lovebird (Mysterious Blues, 1960)
- Revelations (Gunther Schuller/George Russell: Brandeis Jazz Festival, 1957)
- The Shoes of the Fisherman's Wife Are Some Jive Ass Slippers (Let My Children Hear Music, 1971)
- Self Portrait/Chill of Death (Epitaph, 1989)
- Self-Portrait in Three Colors (Mingus Ah Um, 1959)
- Wednesday Night Prayer Meeting (Blues & Roots, 1959)
- Weird Nightmare (Pre-Bird, 1960)
- Ysabel´s Table Dance (Tijuana Moods, 1957)
Upnahmen (Utwahl)
[ännern | Bornkood ännern]As Leader
[ännern | Bornkood ännern](Eenig wichtig Tonträger sünd all baben in‘ Text nömmt wurrn)
- 1955: Mingus at the Bohemia (Debut/Prestige)
- 1957: The Clown (Atlantic 1260)
- 1957: East Coasting (Bethlehem BCP 6019) mit Bill Evans
- 1957: A Modern Jazz Symposium of Music and Poetry (verapenlicht ok as Scenes In The City / New York Sketchbook) (Bethlehem 6015/ Charly 19)
- 1959: Jazz Portraits - Mingus In Wonderland (United Artists/Blue Note Records)
- 1959: Mingus Dynasty (Columbia CL 1440)
- 1960: Charles Mingus Presents Charles Mingus (Candid CJS 8005)
- 1960: Charles Mingus (Candid) CJS 9021)
- 1963: Mingus Mingus Mingus Mingus Mingus (Impulse AS-54)
- 1964: Cornell 1964 (Blue Note, ed. 2007)
- 1964: The Great Concert, Paris 1964 (Musidisc 500072)
- 1964: Mingus in Europe Volume 1 (Enja 3049)
- 1965: Music Written for Monterey 1965, Not Heard, Played in its Entirety At UCLA (JWS 013/14 bzw. SSC 3041)
- 1971: Let My Children Hear Music (Columbia)
- 1973: Mingus Moves (Atlantic SD 1653)
- 1977: Cumbia and Jazz Fusion (Atlantic SD 8801)
As Sideman
[ännern | Bornkood ännern]- 1950: Move! - The Red Norvo Trio with Tal Farlow and Charles Mingus (Savoy SJL 2212)
- 1952: The George Wallington Trios (OJC 1754)
- 1953: Teddy Charles: Evolution (OJC 1731)
- 1953: Jazz at Massey Hall (mit Charlie Parker, Bud Powell, Dizzy Gillespie, Max Roach)(Debut/America 30 AM 6053)
- 1954: Miles Davis: Blue Haze (Prestige/OJC) (Mingus speelt Piano up den Titel Smooch)
- 1955: Miles Davis: Blue Moods (Debut/OJC 043)
- 1956: Quincy Jones. This Is How I Feel About Jazz
- 1961: Duke Ellington: Money Jungle (United Artists/Blue Note 46398)
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Brian Priestley: Mingus: A Critical Biography, Quartet Books, London, 1982, ISBN 0-7043-2275-7
- Todd S. Jenkins: I Know What I Know: The Music of Charles Mingus, Westport, CT / London: Praeger 2006, ISBN 0-275-98102-9
- Uwe Weiler: The Debut Label - A Discography, Privatverapenlichung, Norderstedt, 1994
- Sue Graham Mingus: Tonight At Noon. Eine Liebesgeschichte. Nautilus, Hamburg, 2003, ISBN 3-89401-415-6
- Charles Mingus: More than a Fake Book, Jazz Workshop/Hal Leonard Publishing Comp.
- Charles Mingus "Beneath The Underdog" Nautilus, Hamburg 2003, ISBN 3-89401-416-4
- Horst Weber, Gerd Filtgen: Charles Mingus. Sein Leben, seine Musik, seine Schallplatten. Oreos, Gauting-Buchendorf, o.J., ISBN 3-923657-05-6
- Gene Santoro Myself when i m real- the life and music of Charles Mingus, Oxford University Press 2000, ISBN 0-19-514711-1
- du - Zeitschrift der Kultur, Februar 2002/Heft Nr. 723: Charles Mingus - The Talking Bass. Mit Bidrääg vun Gene Santoro, Charles Mingus, Manfred Papst, Wolfgang Knauer, Brian Priestley, Peter Niklas Wilson, Jürgen Schaal, Wolfgang Sandner un Peter Ruedi
Filme
[ännern | Bornkood ännern]- Ray Davies: Weird Nightmare 1993 (mit Interviews mit u. a. Elvis Costello, Keith Richards, Charlie Watts, Bobby Keys un Chuck Leavell as ok de Wittfru vun Mingus.)
- Don McGlynn: Charles Mingus - Triumph of the underdog 1998 (mit Archivmaterial, ok de Wittfru un Ex-Ehefru Celia un Bandliddmaaten kommen to Wort)
- Thomas Reichman: Mingus: Charlie Mingus bzw. Mingus 1968 (mit Interview vör sien Dwangsrüümen)
- dat gifft ok en Dokumentation to dat Boston Konzert 1968 un en TV-Mitsnitt vun dat Konzerts in Oslo 1964.
- Live At Montreux 1975 (Konzertmitschnitt, DVD eagle 2004)
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]- Charles Mingus – Underdog Revisited (düütsch)
- Detailliert Diskographie vun Charles Mingus
- Homepage vun Sue Graham Mingus (engelsch)
- Charles Mingus: "The Black Saint And The Sinner Lady", arte, 8. September 2006, Reihe: «30 Jahrhundertaufnahmen des Jazz», von Harry Lachner
- Biografie von Alisch
- Charles Mingus (düütsch)
- [http://d-nb.info/gnd/118582631 Mingus in de Katalog vun de Deutsche Nationalbibliothek}
- Personennaamdatei
Enkeld Nahwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ dat he aber eerst 1971 up dat Album Let My Children Hear Music upnehmen kunn.
- ↑ De wurr eerst 1960 up dat Album Pre-Bird eerstmals upnommen.
- ↑ upnommen 1959 fö dat Album Mingus Dynasty.
- ↑ Informatschonen to sien Kindheit un Jöögd nah: Manfred Papst: Chronik von Leben und Werk. In: Du. Heft 723/Februar 2002 - Charles Mingus / The Talking Bass. S. 83 ff.
- ↑ Brian Priestley, Charles Mingus. A Critical Biography. London 1985, S. 23ff.
- ↑ Tatsächlich wurr se vun Columbia Records inspeelt, aber nie verapenlicht.
- ↑ zit. n. H. Weber/G. Filtgen, Charles Mingus, S. 33
- ↑ B. Priestley, Charles Mingus, S. 47
- ↑ Miles Davis, Die Autobiographie. Hamburg 1993, S.110
- ↑ En Tournee mit Billie Holiday muss afseggt wurrn, wiel de Singerin utsteeg. Upnahmen mit Buddy Collette bleven ahn jede Resonanz; Vgl. Manfred Papst. Chronik, S.84.
- ↑ B. Priestley, Charles Mingus, S. 55
- ↑ Nah de Autobiographie vun Davis keem dat bi sien Afreis nah New York damals to en lütten Bröök in de Früendschap, as Mingus hüm beschuldigen dee, den intüschen in de Psychiatrie inleeferten Parker, de doch sien musikalisch Vader weer, in‘ Stich to laaten.
- ↑ ziteert bi Weber/Filtgen, S. 36
- ↑ In dat Johr keemen sien Alben The Clown un East Coasting rut, ansonsten harr Mingus meest kien Uptrittsmögelkeiten, wiel he - u.a wegen sien Övergreep up Musiker un sien Publikumsbeschimpfungen - Schwierigkeiten mit Agenturen un Plattenfirmen harr. In’ März 1958 gung Mingus mit den Dichter Langston Hughes un dat Horace Parlan Quintett in’t Studio un hett denn an den Soundtrack för den Film Shadows vun John Cassavetes mitwarkt. An’ 2. April hett hüm denn sien Fruu Celia verlaaten. He full in Depressionen un hett denn in dat Bellevue Hospital um Upnahm beeden. Eerst in’ November präsenteer he in dat Half Note Cafe en nee Formatschoon, mit de he denn in’ Januar `59 för United Artists de LP Jazz Portraits – Mingus In Wonderland upnehmen sull.
- ↑ B. Briestley, Charles Mingus, s. 124-126
- ↑ To dat Konzert hett Mingus ok sien in Vergeetenheit geraden Unkel vun de Moders Siet, Fess Williams totrucken. Unglückelkerwies sünd de Upnahmen, an de sien Unkel mitwarken dee, nich up dat glieknaamig Album enthollen. Gene Santoro erwähnt in sien Mingus-Biographie (Myself When I am Real - The Life and Music of Charles Mingus), dat Fess Williams de Ehemann vun Louise, de Süster vun Mingus Moder ween is. He hett den jungen Musiker bi dat Arrangement vun sien fröh Kompositschoon „Mingus Fingers“ hulpen.
- ↑ Wöörtlich „Poppaloppers“. De Rede is insgesamt ziteert bi Ekkehard Jost, Sozialgeschichte des Jazz. 2003, S. 219
- ↑ Sue Graham Mingus, Tonight at Noon. Eine Liebesgeschichte, S. 284
- ↑ H. Weber/G. Filtgen, Charles Mingus, S. 134
- ↑ To de Stress up disse vun George Wein organiseert Tournee upgrund vun en to eng Terminplan, vgl. Priestley, Mingus, S. 166
- ↑ Eric Mingus wark 1991 bi de Mingus Dynasty CD The Next Generation Performs Charles Mingus Brand New Compositions (Columbia/Sony) mit
- ↑ Nat Hentoff nach M. Kunzler, Jazz-Enzyklopädie Bd. 2. ISBN 3-499-16513-9, S. 862
- ↑ nah H. Weber/G. Filtgen, Ch. Mingus, S. 77
- ↑ in de Linertext to de Utgaav as Mingus Revisited 1965, de denn later ok de CD vun EmArcy bigeven wurrn
- ↑ Se enthollt ok en kört Vokal-Duett vun Mingus un Mitchell - den Swingklassiker "I ’s A Muggin`"; dat weer vermutlich Mingus´ letzt Tonupnahm.