Alien

Filmdaten
Plattdüütsch Titel:	—
Originaltitel:	Alien
Düütsch Titel:	Alien – Das unheimliche Wesen aus einer fremden Welt
Produkschoonsland:	Grootbritannien, USA
Johr vun’t Rutkamen:	1979
Läng:	112 Minuten
Originalspraak:	Engelsch
Öllersfreegaav in Düütschland:	FSK 16
Filmkru
Speelbaas:	Ridley Scott
Dreihbook:	Dan O’Bannon Ronald Shusett
Produkschoon:	Gordon Carroll David Giler Walter Hill
Musik:	Jerry Goldsmith
Kamera:	Derek Vanlint
Snitt:	Terry Rawlings Peter Weatherley Dir. Cut: David Crowther
Szenenbild:	Michael Seymour
Kledaasch:	John Mollo
Dorstellers
Sigourney Weaver: Ellen Ripley Tom Skerritt: Captain Dallas Ian Holm: Ash Harry Dean Stanton: Brett John Hurt: Kane Veronica Cartwright: Lambert Yaphet Kotto: Parker Bolaji Badejo: Alien (Kostüm) Helen Horton: Mudder (Stimm)

Alien (op Platt so veel as „Frömm“) is en Science-Fiction- un Horrorfilm ut dat Johr 1979, bi den Ridley Scott de Speelbaas weer. Mit den vun H. R. Giger utdachten Wesen un Ümgeven gellt de Film as en vun de visuell indrucksvullsten Filmen vun’t moderne Kino. Dör sien Spood stünn de Film an’n Anfang vun en ganze Reeg vun Alien-Filmen. De Film hett butendem Sigourney Weaver to ehrn Dörbrook in dat Action-Genre holpen.

Inholt

De Ierzfrachter Nostromo is na en lange Reis dör den Weltruum op’n Weg torüch na de Eer, as en Funksignal vun en Planet wiet af vun’n Weg opfangen warrt. Mudder, de Zentralrekner vun’t Ruumschipp, ännert vun sülvst den Kurs un verfolgt dat Signal. Eerst as de Nostromo in de Ümloopbahn vun den Planeten swenkt is, warrt de Kru vun’t Ruumschipp opwaakt, de sik bit dorhen in’n Küllslaap ophollen hett. Toeerst seht se in dat Funksignal en Nootroop.

De Frömdortigkeit vun den Funkspruch löst Diskussionen ut, man de Kru lannt doch op den düsteren, fiendlichen Planeten un ünnersocht, wat dor los is. Se drapt dor op dat Wrack vun en frömd Ruumschipp (Derelict) un dorbinnen en oolt nichminschlich Skelett vun den wohrschienlich eenzigen Mann an Boord (Space Jockey). In en wietere Kamer, dat vun den Kruliddmaat Kane ünnersocht warrt, finnt sik en Sammeln vun eiförmig Figuren. Ripley, de in de Twüschtentiet dat Signal versocht hett to entslöteln, kriggt avr den Verdacht, dat sik dat dorbi üm en Warnen hannelt, wieldat sik Kane nöger an de Eier ranmaakt. Batz geiht dat ei apen un en Wesen schööt dorut, brickt dör dat Helmvisier vun Kane un klammert sik an sien Kopp. Torüch an Boord gifft dat keen Möglichkeit den Frömdkörper (Facehugger) wegtomaken. Bito wiest sik dat Blood vun dat Veeh as en hoochkonzentreert Süür, de sik bi en Snitt foorts dör mehrere Decks fritt. En beten later fallt de Organismus vun sülvst af un is dood,Kane schient gesund un munter. Man, duert nich lang, deb brickt en lütt Wesen ut den Bostkasten vun Kane (Chestburster) un verkröpt sik in de labyrinthortigen Gäng vun den Frachter. Kaptain Dallas un sien drütten Offizier Ripley weet sik toeerst keen Raat aver besluut denn, dat Veeh to jagen, wiel de Wetenschopsoffizier Ash vörsleiht, den Wesen nix to doon un heel to bargen.

De Kru söcht dat Wesen, mutt aver gau faststellen, dat dat Veeh gau wasst. Na un na fallt de Kru den Wesen to’n Opper, de Tall vun de Kruliddmaten warrt weniger. In de düsteren Gäng sient dat Alien ut dat Nix to kamen un verswinnt ok wedder dorhen, wodör en düstetre, paranoide Stimmung föhrt.

Later warrt de bit dorhen Överlevenden wies, dat Ash egentlich en Android is, de vun de Sellschop, för de de Frachter ünnerwegens is, den Opdrag harr, dat Alien to bargen un na de Eer to bringen. De Ümweg na den frömden Planeten, so warrt Ripley wies, weer vun Anfang an plaant, man ahn Weten vun de Kru. De Sekerheit vun de Kru, so vertellt Ash later, harr blots lütte Bedüden dorbi. Dat funnen Wesen schüll woll för genetische un militärsche Experimenten nütt warrn.

An’n End blifft allen Ripley över. In en vertwiefelten ersök, dat meist nicht bitokamen Wesen dood to maken, aktiveert se de Vörrichten to’n Sülvsttonichtenmaken un kann mit de Boordkatt in de Nootkapsel flüchten. De Nostromo flüggt mit en gewaltig Explosion in de Luft un Ripley schiient reddt to wesen. Man, dat Alien hett sik ok an Boord vun de Kapsel versteken un bewiest dormit en tonmindst lütte Intelligenz. Opletzt kriggt Ripley dat tostannen, sik ahn optofallen en Ruumantog övertotehn un dat Alien dör de apene Luuk in den Weltruum to blasen, woneem dat Wesen in’n Strahl vun’n Andriev verennt.

Achtergrund

• De Hööftrull Ripley weer toeerst för en Mann schreven, man Scott hett gegen den Willen vun de Produzenten dörsett, dorut en Fronsrull to maken. Dat he dormit en starke Fro in dat bit dorhen vun Mannslüüd bestimmte Action-Genre inföhrt hett, warrt as sünnern Verdeenst vun den Speelbaas ansehn.
• Dat Alien un de Umgeven sünd vun de Swiezer neo-surrealistischen Künstler H. R. Giger utdacht worrn. Dorför hett he den Oscar kregen.
• En sünnern Aspekt vun de Geschicht is, dat de Mannschap smuddelig un slecht organiseert dorstellt warrt – ganz anners as to’n Bispeel in de bekannte Reeg Star Trek. Dordör kummt dat faken to’n Striet twüschen de Mannschapsdelen, wenn dat t. B. üm’t Betahlen vun de Technikers geiht usw.
• In de Originalvörlaag vun’t Dreihbook keem disse Aspekt noch düüdlicher rut. Vele vun de Szenen sünd aver den rutsneden worrn.
• För dat kumplexe Mundwark vun’t Alien weer de italiensche Modellboer Carlo Rambaldi tostännig, de ok för öllere Klassikers Modellen boot hett.
• Üm de Szenen realistischer utsehn to laten, is den Dorstellern bi enige Szenen nich allens nipp un nau vertellt worrn. So hett jem t. B. nümms vertellt, dat se mit Blood vullsprütt warrt.
• För dat End is en tweete Möglichkeit andacht wesen. Dorna harr Ripley vun’t Alien bi’t Duell in’t Shuttle doodmaakt warrn künnt un dat Alien weer na de Eer wieterflagen. Disse Idee is aver na en paar Diskusschonen wedder vergeten worrn.
• De Science-Fiction Schriever Alan Dean Foster hett Romanen to de Film-Delen schreven.

Kritik

• Lexikon vun’n internatschonalen Film: Eine stilistisch brillante Variation des Science-Fiction-Motivs der Bedrohung durch ein außerirdisches Lebewesen, die vor allem durch ihre perfekte Spannungsdramaturgie und durch die außerirdischen Albtraumwelten nach Entwürfen des Malers H. R. Giger überzeugt.

• Das große Film-Lexikon : alle Top-Filme von A - Z, Band I, S. 70 (nn): Alien zählt zu den Höhepunkten des Science-fiction-Kinos. […] Ridley Scott eröffnete mit Alien dem Science-fiction-Film eine neue Dimension. In seinem Werk ist vieles anders als in den früheren Weltraumabenteuern. Das Raumschiff ist das Gegenteil der sauberen Enterprise und gleicht mehr einer Müllkippe als einem Fahrzeug. Die Mannschaft besteht nicht aus Weltraumhelden wie in Krieg der Sterne, sondern aus einer Gruppe frustrierter Techniker, die dem Monster hilflos ausgeliefert ist. […]

• Lexikon vun’n Science-Fiction Film: Auch wer sich nur ansatzweise mit Science-fiction beschäftigt, wird wissen, daß der Plot dieses Films einen Bart hat, der bis in die Urzeit der utopischen Literatur zurückgeht […] Aber Alien war der erste Streifen dieser Art, der den Horror einer solchen ‚Invasion‘ wirklich fühlbar machte. Der Aufbau der Geschichte ist größtenteils logisch, und die Akteure sind echte Menschen […] ‚Der Dreh- und Angelpunkt und das imponierendste Element soll der Alien selber sein, und der Zuschauer wird buchstäblich gezwungen, sich auf ihn zu konzentrieren. Fast wie ein hypnotisches Mittel werden hierzu … auch Herzschläge benutzt, die über weite Strecken … im Hintergrund dröhnen und nach einiger Zeit nur noch vom Unterbewußtsein aufgenommen werden, ihre Wirkung aber nicht verfehlen. Optische und akustische Reize verschmelzen hier und rufen eine tiefe, kreatürliche, sich steigernde Unruhe hervor.‘ (SCIENCE FICTION TIMES) - ‚Das alles ist filmisch intelligent gemacht und ergibt einen perfekten Science-fiction-Film.‘ (UNSERE ZEIT)

Utteken

De Film is mit tallriek Filmpriesen uttekent un för noch mehr nomineert worrn. Twölf Utteken hett Alien wunnen:

• 1979: de Sülvern Mussel vun’t Festival Internacional de Cine de Donostia-San Sebastián för de Beste Kinematografie und Best Trickeffekten.
• 1980: den Oscar in de Kategorie Best Trickeffekt.
• 1980: den Saturn Award för Ridley Scott as Best Speelbaas.
• 1980: den Saturn Award för Veronica Cartwright as Best Nevendorstellerin.
• 1980: den Saturn Award as Best Science-Fiction Film.
• 1980: den BAFTA Award för Michael Seymour för de Best Szenenutstaffeeren.
• 1980: den BAFTA Award för Derrick Leather, Jim Shields un Bill Rowe för den Besten Soundtrack.
• 1980: den Hugo Award för de Best dramaatsch Vörstellen
• 2002: de National Film Registry vun’t National Film Preservation Board.
• 2003: den DVDX Award för den Besten Audiokommentar (för all veer Delen).
• 2003: den DVDX Award för de Beste DVD – Filmklassiker (för all veer Delen).
• 2004: den Sierra Award för de Beste DVD (för all veer Delen).

Director’s Cut

In’t Kino is to’n twintigjohrigen Jubiläum vun den Film en Director’s Cut rutkamen mit överarbeit digitalen Toon un Bild, de ok en poor Szenen wiest, de in’t Original rutsneden weern. Gliektietig weern eenige bekannte Szenen rutnahmen oder kört, so dat disse Version an’n End sogor körter is as dat Original. De Begreep „Director’s Cut“ (de vun den Speelbaas wünschte Version) is aver in dissen Fall nich richtig un weer blots för’t Marketing bruukt. Ridley Scott hett utdrücklich seggt, dat de Originalversion ganz un gor sien Vörstellen entspreken de un dormit sien egentlichen „Director’s Cut“ is.

wietere Filmen

Vun wegen den groten Spood vun dissen Film, sünd dorna noch wietere Alien-Filmen dreiht worrn, in de Sigourney Weaver ok jümmers wedder in de Hööftrull to sehn weer. De anneren Delen heet Aliens (dt.: Aliens – Die Rückkehr), Alien³ (dt.: Alien 3) un Alien: Resurrection (dt.: Alien – Die Wiedergeburt). Bito is buten de egentlichen Reeg 2004 en Crossover ünner den Titel Alien vs. Predator rutbrocht worrn, wat de Elementen ut de Alien- un Predator-Regen dörmischen deit. Ok dorvun is en wietere Folg in Arbeit, man disse Saken sünd ahn Sigourney Weaver.

Anners as vele bekannte Filmregen as Star Wars oder Indiana Jones laat sik de Alien-Filmen nich in en eenheitlich Genre packen. Se passt woll all in de Science-Fiction Eck, hebbt aver för sik all jemehrn egen Sworpunkt, wat den atmosphäärschen Achtergrund bedrüpt. De eerste Deel kann as klassischen Horrorfilm ansehn warrn, wiel de tweete as Actionfilm anleggt is. De drütte Deel lett sik an’n ehsten as Thriller beschrieven un de veerte vereent tyypsche Elementen vun Dystopie un Groteske.

De Ünnerscheden twüschen de enkelten Filmen hett sünners ok dormit to doon, dat de Filmen all vun ünnerscheedliche Speelbasen maakt worrn sünd. Ridley Scott, de dissen eersten Deel dreiht harr, wull toeerst ok den tweeten ümsetten, man dorför is denn doch James Cameron ünner Verdrag nahmen worrn, de vörher Terminator un later denn Titanic dreiht hett. För den drütten Deel weer David Fincher engageert, de later mit de Thrilers Fight Club un Seven bekannt worrn is. Un de veerten Deel is vun den franzööschen Speelbaas Jean-Pierre Jeunet maakt worrn, de ok Le fabuleux destin d'Amélie Poulain dreiht hett. Jedereen vun de Filmen weer also dreiht vun en Speelbaas, de in sien Fack groot Ansehn hebbt.

Literatur

• Alan D. Foster: Alien. Das unheimliche Wesen aus einer fremden Welt / Die Rückkehr / Alien III. Die drei Alien-Romane in einem Band. - Offiziell Romanen to’n Film
• Lutz Döring: Erweckung zum Tod - Eine kritische Untersuchung zu Funktionsweise, Ideologie und Metaphysik der Horror- und Science-Fiction-Filme Alien 1 - 4. 424 Sieten, Königshausen & Neumann, Würzborg 2006, ISBN 3-8260-3302-7.
• Ronald M. Hahn/Volker Jansen: Lexikon des Science-fiction-Films : [2000 Filme von 1902 bis heute]. Heyne Filmbibliothek, 7. Oplaag, Wilhelm Heyne Verlag, München 1997, ISBN 3-453-11860-X.
• Manthey, Dirk u. a. (Hrsg.): Das große Film-Lexikon : alle Top-Filme von A - Z. Band 1, 2. Oplaag, Överarb. u. wiet. Neeutgaav, Verl.-Gr. Milchstraße, Hamborg 1995-, ISBN 3-89324-126-4.

Weblenken

• Alien in de Internet Movie Database (engelsch)