Sal (Kap Verde)

Sal (vullst. port. Naam: Ilha do Sal) is en Eiland in’n Atlantik. Se is een vun de negen bewahnten Eilannen vun Kap Verde.

Geografie[ännern | Bornkood ännern]

Dat Eiland Sal liggt in’n Noordoosten vun de kapverdische Inselgrupp twüschen 16° 35′ un 16° 51′ nöördlicher Breed un 22° 52′ un 23° 00′ westliche Läng un warrt dormit de Ilhas do Barlavento („Inseln över den Wind“) torekent. Se liggt nöördlich vun dat Eiland Boa Vista un ööstlich vun São Nicolau. De Beteken Barlavento düüdt op den Passatwind hen, de jümmers ut Noordoosten weiht.

Öörd un Städer[ännern | Bornkood ännern]

Op dat Eiland Sal gifft dat kuum Rohstoffen un ok keen ordig Ackerland, so dat sik hier nich so veel Inwahners daallaten hebbt över lange Tiet. Dorüm gifft dat op dat lütte Eiland ok nich vele Öörd. End vun de 1990er Johren schall dat üm un bi 5.000 Inwahners op Sal geven hebben, man to Tiet is dat Eiland düchtig an’t Wassen, wiel dör den Tourismus gau velen Arbeitssteden entstahn sünd. 2007 warrt de Inwahnertall vun de Inheemschen al op 25.000 taxeert.

De Hööftstadt vun Sal is Espargos. Se liggt meist in de Mitt vun’t Eiland dicht bi den internatschonalen Flaaghaven. Dor leeft ok de meisten Lüüd un föhrt morgens mit de tyypschen Meedwagens, de so nöömten Aluguers, na jemehr Arbeitssteed. Wieldat Espargos meist in de Mit liggt un dat Eiland bannig lütt is, geiht dat ok bannig fix. In Espargos sitt de Verwalten vun Sal un ok de meisten Firmen vun’t Eiland. De Stadt wasst sotoseggen üm en vun de vulkaansch Bargens (Monte Curral, 107 m^[1]) rüm, vun den de Tipp platt maakt worrn is. Dor baven steiht nu de Radarstatschoon, de för den Flaagverkehr bruukt warrt un ok en poor Sennenmasten.

De Haven vun Sal liggt an de westlichen Küst in den lütten Oort Palmeira, ruchweg op lieke Hööch as Espargos. De Haven is för den Personenverkehr nich vun Bedüden, as dat vun Sal ut keen regelmatige Fährverbinnen gifft. Man de Gödertransport warrt vör allen över See afwickelt, wieldat de Fleegers nich noog Ruum hebbt för all de Saken, de na de Eilannen importeert warrn mööt – produzeert warrt op Sal nix. Op lieke Hööch, aver op de anneren Siet vun Sal, liggt de noch lüttere Oort Pedra Lume. Hier gifft dat en lütten Haven, de vun de Fischers nütt warrt, un en Strandafsnitt, de aver vun den Tourismus noch nich so rech opdeckt worrn is. Ganz in de Neeg liggt en Salien, woneem ok vundaag noch Solt wunnen warrt. In fröhere Tieten harr de Hannel mit Solt grote Bedüden, nich blots för dat Eiland sülvst, man för den helen Archipel vun de Kapverden. Vundaag lohnt de Afbo kuum noch.

En bedüdende Stadt op Sal is ok Santa Maria, an de Süüdküst vun’t Eiland. Dor hebbt sik mit de Johren jümmer mehr Hotels, Bars un Inrichten to’n Freetietgestalten ansiedelt, woneem de feinen Strännen mit den fien, gelen Sand un dat warme, klor-blaue Water vun’n Atlantik de Touristen to’n Baden antehn deit. Hier warrt jümmer mehr ne’e Hotels boot, wieldat sik de Inwahners dordör noch mehr Touristen un dormit ok mehr Arbeit verspreken doot. Twüschen Santa Maria un Espargos is an de Küst in jüngerer Tiet de Oort Murdeira nee grünnt un opboot worrn. Ok dor staht vör allen Hotelanlagen un Ferienhüüs för den Tourismus. De Oort liggt an de Bucht Baía da Murdeira.

Landschap[ännern | Bornkood ännern]

Sal is ruchweg 30 km lang un bit to 12 km breed. Mit ehr 216 km² is se een vun de lüttsten Eilannen vun Kap Verde un stellt sik as wenig bewassene Halfwööst dor. As de annern kapverdischen Eilannen is ok Sal vulkaansch entstahn, man se is teemlich oolt al, üm un bi 50 Mio Johr. De Landschap is to’n gröttsten Deel platt mit Kalkplateaus un Dünen, de stedenwies vun olle Tügenbargen un verweddert Vulkansloten dörbroken warrt. De hööchste dorvun is de Monte Grande in’n Noorddeel vun’t Eiland mit en Hööch vun ruchweg 406 m^[1]. De vulkaansch Landschap, de dat fröher mol geven hebben mutt, is mit de Tiet al dör Erosion afdragen worrn.

De Noorden vun dat Eiland is nöördlich vun Espargos so goot as nich bewahnt. Hier gifft dat en wiete Even mit fienen roden Sand un Flachen mit Steenbrockens un en lütte Oaas, de Terra Boa nöömt warrt. Fein antokieken sünd wieter in’n Noorden twee dör Erosion freeleggte Vukanslotens, de as Basaltsülen fast warrn sünd. De gröttere vun de beiden warrt Morrhino de Açucar nöömt. De Basaltsülen warrt aver as Steenbrook afboot un to Plaastersteen verarbeit, so dat man bang wesen mutt, dat de Sloot mit de Tiet ganz verswinnen deit. De nöördliche Küst warrt kilometerwiet vun indrucksvull formte basaltsche Felsen und Steensülen innahmen. An een Steed an de noordwestliche Küst mit den Naam Buracona is en natürlich tostannen kamen Becken to finnen, dat en beten höger is as de Waterspegel un wat as natürlich Swemmbecken nütt warrn kann. Mit den Seegang kummt jümmer frisch Water rin, man dat Water is ruhig noog, dat in dat högere Becken nix passeeren kann.

De feinen, faken kilometerlangen Sandstrännen vun Sal sünd op de süüdlichen Häkft vun dat Eiland to finnen. De Süden wiest tomeist flache Dünen op un enkelte Oasen mit en poor vun’n Wind angrepene Daddelpalmen, de in fröhere Tieten to’n Gorrnbo oder för de Veehtucht bruukt worrn sünd. Nöördlich vun Santa Maria gifft dat en olle Salien, de üm 1830 künstlich anleggt worrn, aver al lang nich mehr in Bedriev is. De annere Saline bi Pedra Lume is natüürlich. Se liggt in en meist kreisrunne Caldera, den ehr Bodden ’n beten ünner den Waterspegel vun’n Atlantik liggt, so dat jümmer wedder Saltwater in de Caldera rinsickern deit.

Historie[ännern | Bornkood ännern]

Dat dormols nich bewahnte Eiland Sal is an’n 3. Dezember 1460 dör den Seefohrer António da Noli opdeckt worrn. De genueesche Kaptein weer in’n Opdrag vun Hinnerk den Seefohrer ünnerwegens un hett dat Eiland, dat he toeerst Plana (flach Eiland) nöömt hett, in portugeeschen Besitt nahmen.

Toeerst is dat Eiland mit Slaven besiedelt worrn, de hier düchtig Veehtucht maken schulln. In’t 17. Johrhunnert kemen denn aver ok fre’e Siedlers, de dor Solt winnen wullen. Toeerst weer de aline in Santa Maria anleggt, later is de Caldera bi Pedra Lume as Saline inricht worrn. Disse hett veel mehr Solt produzeert as de öllere in Santa Maria. Telen vun dat Solt weren vör allen de engelschen un belgschen Kolonien in Afrika un Latienamerika.

Man de Soltprodukschoon un de bannige Veehtucht hebbt blots för en lütte Inwahnertall utreckt, so dat dat jümmer wenig bleven sünd. Ok denn, as 1930 en Thunfischfabrik apen maakt worrn is.

Verkehr[ännern | Bornkood ännern]

De Flaagverkehr vun un na Sal geiht torüch op de faschistischen Assenmächt, de sik 1939 de Route sekert hebbt. Dat weer de Flaaglien vun Süüdeuropa na Latienamerika, de över Sal aflopen de, woneem dör dat italiensche Regime ünner Benito Mussolini en Militärflaaghaven boot weer. Na den Tweeten Weltkrieg is de denn as zivilen Flaaghaven fardigstellt worrn. Den hüütigen Naam Aeroporto Internacional Amílcar Cabral hett he 1975 mit de Unafhangigkeit kregen. Amílcar Cabral is de Naam vun den Natschonalhelden vun Kap Verde. De Internatschonale Flaaghaven hett den IATA-Kood SID. He hett en groten Andeel an dat Wassdom vun de Inwahnertall un de Entwickeln vun de Hööftstadt Espargos hat. Wiel de Apartheids-Politik geev dat en Överflaagverbott für süüdafrikaansche Fleegers, dat vun de Organisatschoon för Afrikaansch Eenheit utsnackt weer. To de Tiet weern blots Twüschenlannen in’n Europa- un Noordamerikaverkehr op Sal verlöövt

Op Sal hebbt de wenigstens Lüüd en egen Auto. Apentlichen Personenverkehr, as man dat in Europa kennt, gifft dat op dat Eiland nich. Man kann entweder mit en Taxi föhren oder mit en Aluguer, wat en Oort Sammeltaxi dorstellt, de op en faste Route föhrt un för dat jedeen den lieken Pries betahlt – unafhangig, wat wiet he föhrt. dorvun gifft dat so veel, dat een normalerwies nich lang töven mutt. Fährbedrieven na annere Eilannen gifft dat aver nich, blots dat Frachtschipp, dat af un to Woren op de Eilannen verdeelt aver ok Lüüd mitnehmt.

Weertschap[ännern | Bornkood ännern]

De Levensstandard is op Sal veel höger as de Landsdörsnitt, wat vör allen an den Tourismus liggt, de sik op Sal dör den internaschonalen Flaaghaven över de Johren al veel wieter entwickelt hett as op de annern kapverdischen Eilannen. Sal tellt to de dröögsten Öörd op de Eer mit 350 Daag Sünnschien in’t Johr un den bestännigen kräftigen Noordoostwind. De fienen un wieten Sandstrännen warrt vun Strandtouristen siet de 1990er Johren geern besocht. Vun wegen den bestännigen Passatwind is dat en goot Rebeet to’n Surfen, un bito gifft dat ründüm dat Eiland vele intressante Steden för Sportdukers un -anglers.

Bornen[ännern | Bornkood ännern]

↑ ^a ^b Kapverdische Inseln, Dumont Reisetaschenbuch, 3. Oplaag, 2007, ISBN 978-3-7701-5968-0

Eilannen vun Kap Verde

[dumont-1] Kapverdische Inseln, Dumont Reisetaschenbuch, 3. Oplaag, 2007, ISBN 978-3-7701-5968-0

[1]