Dominica

Vun Wikipedia
Commonwealth of Dominica
Flagg vun Dominica Wapen vun Dominica
(Flagg) (Wapen)
Wahlspröök: Après Bondié, c'est la terre

(Kreoolsch för „Nah Gott (kümmt) dat Land“)

Natschonalhymne: Isle of Beauty, Isle of Splendour
Woneem liggt Dominica
Hööftstadt Roseau
15° 18′ N, 61° 23′ W
Gröttste Stadt Roseau
Amtsspraak Engelsch
Regeren
Präsident
Premierminister
Parlamentaarsch Demokratie
Sylvanie Burton
Roosevelt Skerrit
Sülvstännigkeit

3. November 1978 vun dat
Vereenigte Königriek

Grött
 • Allens
 • Water (%)
 
746 km²
? %
Inwahnertall
 • 2008 afschätzt
 • Inwahnerdicht
 
72.514[1]
97/km²
Geldsoort 1 Ostkaribischen Dollar
= 100 Cents ([[ISO 4217|]])
BBP 311 Mio. US$ (178.) $ (2007)

4.333 US$ (81.) $ je Kopp

Tietzoon UTC (UTC-4)
Internet-TLD .dm
ISO 3166 DM
Vörwahl ++1 (767) kiek NANP
Koort vun dat Land
Koort vun dat Land

Dominica is een vun de Eilannen vun de Lüttjen Antillen in de Karibische See un liggt twuschen Guadeloupe in’n Norden un Martinique in’n Süden. Düsse beiden Inseln höört as Överseedépartements to Frankriek to. Dominica is 46,4 km lang un 25,6 km breet. De Inselrepubliek Dominica höört as sülvstännig Land to den „Commonwealth of Nations“ un schall nich verwesselt weern mit de Dominikaansche Republiek. De Hööftstadt is Roseau.

In de Spraak vun de Kariben, de toeerst up dat Eiland leevt hefft, weer de Naam vun Dominica Wai'tukubuli („Ehr Lief is hooch“), vunwegen datt dat dor veele Barge gifft.[2].

Geographie[ännern | Bornkood ännern]

Strand bi Calibishie

Dominica höört to de Inseln över den Wind. Een paar vun de hööchsten Barge up de lüttjen Antillen, mehr as 300 Ströme un Beeken un en ganze Reeg vun Meere sünd up dat Eiland to finnen. De Barge sünd dör Vulkanismus tostanne kamen. De Mome Diablotins is mit 1.447 m de hööchste Barg up Dominica un de tweethööchste Barg up de lüttjen Antillen. Bloß de aktive Vulkan Soufrière up de Insel Basse-Terre, de to Guadeloupe tohöörn deit, is noch höger.

De Natschonalpark Morne Trois Pitons is 1997 to’n UNESCO-Weltnaturarv verklaart wurrn. Dor gifft dat veel Saken, de een sik up Dominica ankieken scholl.

Klima[ännern | Bornkood ännern]

Up de Inseln regeert en Tropen-Klima, wat matiger dör noordööstlichen Wind. Dat pladdert towielen as dull, sunnerlich in de Hurrikan-Saison twuschen Mai un Oktober. Denn kann ok dat Land överswemmt weern un dat gifft Eerdrutsche. In’n November 1999 hett de Hurrikan „Lenny“ de Westküst in’n Dutt slahn un in’n August 2007 hett de Hurrikan „Dean“ up de Insel um sik slahn. Dor sünd tominnst twee Lüde bi umkamen.[3]

Städer[ännern | Bornkood ännern]

De gröttsten Städer sünd (Stand 1. Januar 2005):

  1. Roseau: 16.074 Inwahners
  2. Portsmouth: 3.633 Inwahners
  3. Berekua: 3.195 Inwahners
  4. Marigot: 2.669 Inwahners
  5. Grand Bay: 2.608 Inwahners

Inwahners[ännern | Bornkood ännern]

Up Dominica leevt um un bi 72.000 Minschen)[4]. Jedet Johr wannert veel Lüde vun dat Eiland af (tomeist na een vun de annern Inseln in de Karibik), na de USA un na Kanada. So weert de Inwahners in’n Johr man alltohopen bloß 0,184 % mehr.

Gloven[ännern | Bornkood ännern]

Bi 80 % vun de Inwahners sünd kathoolsch[5], 15 % protestantsch (5 % Methodisten, 3 % Pingstkarken, 3 % Adventisten, 2 % Baptisten, 2 % Annere). Denn gifft dat ok noch Vodoo-Gloven.

Spraken[ännern | Bornkood ännern]

Blangen de Amtsprake Engelsch is Antillen-Kreoolsch up de Insel as Ümgangsspraak begäng. Bi de Inwahners hett düt Kreoolsch den Naam „Patwa“ (Patois).

Indianers[ännern | Bornkood ännern]

In en Reservat („Carib Territory“) in’n Osten vun Dominica leevt de lesten um un bi 500 Indianers vun de Kariben ehrn Stamm. Dat gifft ok welk, de seggt, dat geev man bloß noch bi 300 Kariben, de sik noch nich mit annere Minschen mischt hefft.[6] Up jeden Fall gifft dat nargens in de Welt so veel Kariben-Indianers, de tohopen an een Stäe leven doot. Dat Reservat mit siene 15 km² is 1903 vun de Regeerung vun de brittsche Kolonie inricht wurrn. De Indianers nömmt sik sülms „Kalinagos“. Hööftling is hüdigendags Chief Charles Williams. He weer 2004 wählt wurrn. In Mai 2008 hett de Hööftling vörslahn, dat Freen twuschen Kalinagos un Nich-Kalinagos scholl verbaden weern, un so scholl dat leste Karibenvolk doch noch bestahn blieven, man de Regeerung hefft düssen Vörslag aflehnt. He stimm, meen se, nich mit de minschlichen Freeheitsrechte övereen.[7]

Geschicht[ännern | Bornkood ännern]

De eersten minschlichen Sporen up Dominica laat sik finnen ut de Tied twuschen 5000 un 3100 v. Chr. Lange Tied is annahmen wurrn, toeerst harrn de sachtsinnigen „Siboney“ oder Steenlüde up dat Eiland leevt, later weern denn de Arawak kamen, bit amenne de strietlustigen Kariben jem utrott’ harrn.

Dominica is an’n 3. November 1493 vun Christoph Kolumbus as eersten Europäer funnen wurrn. Dat weer bi siene tweete Reise. Man an Land gahn is he nich. Vunwegen datt de 3. November en Sünndag weer, hett Kolumbus ehr den spaanschen Naam för „Sünndag“ geven, dat weer „Domingo“. Dominica is de leste Insel ween, wo de Kariben sik up torüchtagen harrn. Vördem harrn se, in de Johrhunnerte twuschen 1400 un 1700, all Inseln in de Karibische See unner Kuntrull harrt. 1796 weer St Vincent in de Hand vun Grootbritannien kamen un en paar Dusend Kariben weern dor wegsleept wurrn.

Al 1627 weer Dominica an den Earl of Carlisle kamen un England hett dat Seggen dor harrt bit 1748. Dormols keem de Insel an Frankriek. 1635 sünd England un Frankriek övereen kamen, de Insel de Kariben to överlaten. Vundeswegen is Dominica dat leste Eiland ween, wat vun Europäers besiedelt wurrn is. Nadem dat Eiland an de Franzosen aftreden wurrn weer, hefft de Briten de Kariben gegen de Franzosen stütt’ un hulpen. Man as se de Insel 1763 torüch kregen hefft, sünd se mit de Indianers ok nich anners umsprungen, as de Franzosen. Bloß en luerlüttjet Stück Land vun 232 Acre (dat is nich mol een km²) scholl jem tohöörn. Man de Kariben hefft dat Binnenland vun de Insel verdeffendeert un utbüxte Slaven sünd bi jem unnerkamen un hefft mit streden. 1791 geev dat bloß man noch 20 bit 30 Familien. De weern utknepen na de Insel ehrn Noordosten, in de Dörper Salybia un Bataca. In düsse Johren schöllt se uphöört hebben, Minschen to freten (Kannibalismus). An’t Enne vun dat 19. Johrhunnert harrn se sik an de Witten so wiet anpasst, datt se swarte Röcke un hoge Hööd dregen döen. Dormols geev dat woll bi 120 „schiere“ Kariben, dorto noch bi 280 Mischlinge. Um 1900 rüm is ehr Hööftling Auguste Francois ween, man em hefft se allerwegens „Ogiste“ nömmt.

Vunwegen de Slaveree up de Plantagen geev dat in düsse Johren all massig Slaven ut Afrika up de Insel.

1805 hett Grootbritannien de Insel to en Kolonie verklaart. 1831 hefft all nich-witte Inwahners de vullen Börgerrechte kregen un 1834 is mit dat Slavery Abolition Act de Slaveree in de meisten Länner vun dat brittsche Empire afschafft wurrn, ok in Dominica.

1865 is de Insel Kroonkolonie wurrn. Eerst 1938 hett man Verlööv geven to dat Grünnen vun politische Parteien. 1951 is dat ole Wahlrecht afschafft wurrn, datt de Stimmen afhängig maakt harr vun Besitt un Vermögen. Dat lieke Wahlrecht is denn inföhrt wurrn. 1957 hett de Insel ehrn eersten Chief Minister kregen. 1967 kreeg Dominica en „begrenzte Unafhängigkeit“. Butenpolitik un Strietkräfte sünd bi Grootbritannien bleven. Amenne is denn an’n 3. November 1978 de Unafhängigkeit vun Grootbritannien utropen wurrn. Vun den 8. Dezember 1978 af an höört Dominica to de Vereenten Natschonen.

Biller[ännern | Bornkood ännern]

Literatur[ännern | Bornkood ännern]

  • Nancy H. Owen: Land, Politics, and Ethnicity in a Carib Indian Community, in: Ethnology 14/4 (1975) 385–393
  • Peter Hulme: Remnants of Conquest The Island Caribs and their Visitors, 1877–1998, Oxford: Oxford University Press 2000

Weblenken[ännern | Bornkood ännern]

Dominica. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Belegen[ännern | Bornkood ännern]

  1. Born: CIA World Factbook 2008
  2. http://www.lennoxhonychurch.com/heritage.cfm?Id=148
  3. http://www.thedominican.net/articles/newsdesk24.htm Naricht vun’n 18. August 2007
  4. CIA-Factbook, över Dominica
  5. Länderinformatschonen vun dat Utwärtige Amt över Dominica
  6. BBC – Video Nation – CARIBS by Saturine Dodds
  7. Dominica rejects legislating intermarriage to save Carib Indians, in: Dominica Weekly, 13. Mai 2008