Muskovit

Muskovit

Cheemsch Tohopensetten	KAl₂[(OH,F)₂\|AlSi₃O₁₀]
Mineralklass	Schichtsilikaten (Phyllosilikaten) Glimmerkoppel 9.EC.15 (na Strunz, 9. Oplaag) 71.2.2a.1 (na Dana)
Kristallsystem	kiek bi Modifikatschonen
Klöör	ahn Klöör, geel bit brüünlich, roor ok röötlich, gröönlich
Streekklöör	witt
Mohshard	2 bit 3
Dicht (g/cm³)	2,77 bit 2,88
Gleem	Glasgleem, Perlmuttgleem, maddelig
Transparenz	transparent bit dörschienend
Brook	uneven
Splitten	düchtig Vullkamen na {001}
Indruck	tafelig, blädrig, schuppig Kristallen; massig, pseudohexagonal
faken Kristallflachen
Tweeschenbilden	faken na (001)
Kristalloptik
Breektall	α=1,552-1,574 β=1,582-1,610 γ=1,586-1,616
Dubbelbreken (optisch Utrichten)	0,034-0,042 ; tweeassig
Pleochroismus	swack, ahn Klöör oder blaulich-gröönlichgeel-blaulichgröön
Winkel/Dispersion vun de optischen Assen	2v_z ~ 30° bis 47°
annere Egenschoppen
Phaaswesseln
Smöltpunkt
cheemsch Verhollen
lieke Mineralen
Radioaktivität	kuum to meten
Magnetismus	nich magnetsch
sünnerlich Kennteken

Muskovit (ok bekannt as Tooneerglimmer oder Hellen Glimmer) is en düchtig faken vörkamend Mineral ut de Mineralklass vun de Silikaten un ut de Orden vun de Schichtsilikaten.

Allgemeen

Muskovit kristalliseert na Modifikatschoon in’t monoklin oder trikgonal Kristallsystem mit de allgemeen Tohopensetten KAl₂[(OH,F)₂|AlSi₃O₁₀]. Tomeist billt de helle Glimmer tafelige, blädrige, schuppige Kristallen ut, mitünner ok massige Gestalt in geel, brüünlich, röötlich oder gröönlich Klöör. Ok Kristallen ahn Klöör sünd bekannt. Teemlich roor, man dorvör denn aver in metergrote Kristallen, kann Muskovit ok pseudohexagonal vörkamen.

De Muskovit is bekannt, för sien düchtig vullkamen Splitten, wobi de Splittblööd elastisch verböögt warrn künnt.

Muskovit höört to de Glimmerkoppel un billt tohopen mit de Mineralen Aluminoseladonit, Boromuskovit, Chromphyllit, Chromseladonit, Ferro-Aluminoseladonit, Ferroseladonit, Ganterit, Nanpingit, Paragonit, Roscoelith, Seladonit un Tobelith de Seladonit-Muskovit-Reeg.

Historie un Naam

Op russ’sch bedüd Muskovit so veel as Moskauer Glas. De Nööm weer 1850 vun James Dwight Dana inföhrt, wiel dat in Russland veel in grote groffblädrige Gestalt vörkummt, wat sik denn teemlich goot egent as Schuulglas t. B. för Avenfinster. Fröher weer dat ok eenfach as normal Finsterglas bruukt, as dat „richtig“ Glas, as dat vundaag begäng is, noch nich geev oder veel to düer weer för normale Lüüd.

Modifikatschonen un Varietäten

Muskovit is en Sammelbegreep, de eenige Modifikatschonen tohopenfaat:

Muskovit-2M₁ - monoklin-prismaatsch – $\ 2/m$ (C_2h)
Muskovit-1M, ok Muskovit-2Md – monoklin
Muskovit-3T – trigonal

Fienköörnig Muskovit mit Koorngrötten ünner 0,1 mm warrt as Serizit betekent.

Folgend Varietäten sünd bit vundaag bekannt:

Alurgit - root dör Inlagern vun Mangan
Astrolith - witt bit geel
Damourit - Pseudomorphoos na Topas oder Korund
Fuchsit - gröönschillernd dör en Chrom-Gehalt vun een bit fief Prozent
Gilbertit - massig Gestalt
Margarodit - bargt Natrium un Calcium
Mariposit - bargt bit to een Prozent Chrom
Phengit - bargt düchtig Kieselsüür
Pinit - Pseudomorphose na Cordierit
Pinitoid - Pseudomorphose na Kalifeldspat

Vörkamen

Muskovit is en wichtiget steenbillend Mineral, dat sik dör Metamorphoos sünners in Glimmerschiver oder Gneis billt, aver ok magmaatsch in Granit oder as Pegmatit, wobinnen dat Kristallen vun bit to 5 Meter un 85 Tunnen billn kann. De helle Glimmer is Bestanddeel vun veele Plutoniten un kristalline Schivers, aver nich in Vulkaniten. Wenn Muskovit verweddert, warrt dorut dör Afgaav vun Kalium en Toonmineral, de Illit oder Hydromuskovit nöömt warrt.

Vörkamen gifft dat ünnern annern in Minas Gerais in Brasilien, in Nellore in Indien, Mamsk un Murzinka in’n Ural un Custer in de USA.

Verwennen

Muskovit is en goden Isolater eggenöver Warms un elektrischen Stroom. Dorum is dat en bedüdens Rohstoff för de technische Industrie.

In de Kosmetik warrt Muskovit tohopen mit Biotit in Lippstickens un annere Produkten bruukt. Dat sorgt för en lang anhollend Gleem.

De Varietät Fuchsit (ok Chrom-Muskovit) weer fröher as Pigment in de Maleree bruukt un is t. B. dör sien Verwennen bi de Indianers ut Guatemala bekannt, de dat för jemehr Kunstsaken nütt hebbt.

Literatur

Martin Okrusch, Siegfried Matthes: Mineralogie. 7. Auflage. Springer Verlag, Berlin 2005, ISBN 3-540-23812-3 (hoochdüütsch)
Edition Dörfler: Mineralien Enzyklopädie. Nebel Verlag, ISBN 3-89555-076-0 (hoochdüütsch)
Stefan Weiß: Das große Lapis Mineralienverzeichnis. 4. Auflage. Christian Weise Verlag, München 2002, ISBN 3-921656-17-6 (hoochdüütsch)