Zum Inhalt springen

Eridanus (Steernbild)

Vun Wikipedia
Daten to dat Steernbild Eridanus
Naam Eridanus
Latiensch Beteken Eridanus
Latiensch Genitiv Eridani
Latiensch Afkörten Eri
Laag süüdlich
vun’n Himmelsäquater
Rektaszension 1h 25m bit 5h 11m
Deklinatschoon +0° 24´ bit -57° 55´
Flach 1138 Quadratgrad
Woneem to sehn 32° Noord bit 89° Süüd
Wanneer to sehn
(in Düütschland)
Winter (deelwies)
Tall vun de Steerns
mit Magnitude < 3m
4
Hellste Steern,
Magnitude
α Eridani (Achernar),
0,45m
Meteorströöm
Naversteernbiller
(von Noord in’n
Klockenwiesersinn)
Bull

Waal
Aven
Phönix
(Tukan)
Lütt Waterslang
Pennelklock
Graavstickel
Haas
Orion

Koort vun’t Steernbild Eridanus

De Eridanus is een vun de 88 modernen Steernbiller un liggt wat süüdlich vun’n Himmelsäquater.

Eridanus höört to de gröttsten Steernbiller an’n Nachthimmel un tütt sik as Keed vun Steerns ünner de Steernbiller Bull un Orion bit deep in den Süüdhimmel. Dat Steernbild fallt aver nich sünners op, vunwegen dat blots veer Steerns heller sünd as de drüdde Gröttenklass. Vun Europa ut is blots de Noorddeel vun’t Steernbild to sehn. De Steern ε Eridani is blots üm un bi 10,7 Lichtjohren wiet weg un tellt dormit to de nächsten Navers vun uns Sünn.

2007 is in’t Steernbild Eridanus de so nöömte Eridanus Supervoid opdeckt worrn, de ruchweg een Milliarde Lichtjohren groot is. In dat Rebett gifft dat keen Steerns, keen Galaxien un ok keen Swarten Löcker. Sülvst för düstere Materie gifft dat keen Anteken[1].

Historie un Mythologie

[ännern | Bornkood ännern]

De Eridanus höört to de klass’schen 48 Steernbiller ut de Antike, de al vun Ptolemäus beschreven weern.

In de greekschen Mythologie weer de Eridanus en Stroom, de ut de Waters vun’n Aquarius spiest weer. En Saag bringt den Stroom mit Phaeton in Tosamenhang, de en Söhn vun den Sünngott Helios weer. As Phaeton een Dag den Himmelswagen vun sien Vadder övernahmen harr, geev dat en Katastrooph: De Wagen weer vun Peerd togen un dröög de Sünn, man, Phaeton künn em nich kontrolleren. So keem he to dicht an de Eer, hett den Noorden vun Afrika verbrennt un de Huut vun de Minschen dor swart farvt. Zeus weer doröver so in de Brass, dat he Phaeton mit en Blitzslag doodmaakt hett. Dat Steernbild Eridanus schüll eerst den Weg dorstellen, denn de Himmelswagen bi de Fohrt nahmen hett. Later weer dor aver de Stroom in sehn, in den de do’e Phaeton falln is.

Dat Steernbild weer toeerst al bi’n Steern Acamar (θ Eridani) to Enn; de Naam kummt vun’t Ooltaraabsche un bedüüt so veel as „Enn vun’n Stroom“. Vör 2500 Johren weer neemlich Eridanus noch ruchweg 10° wieter süüdlich as vundaag – dat kummt vun de Präzession. Dormols stünn Acamar op Kreta jüst so över’n Horizont. Vundaag ennt dat Steernbild mit den hellsten Stern Achernar (α Eridani), wat ok so veel as „Enn vun’n Stroom“ bedüüt. Dormit is antonehmen, dat dat Steernbild al in de laten Antike vun lüttasiaatsche Reisende verlängert worrn is. Archernar leeg dormols op en Deklinatschoon vun ruchweg -71° un weer sülvst in Ägypten nich to sehn.

Pieter Dirkszoon Keyser, de na 1595 twölf „ne’e“ Steernbiller vun sien Süüdreis mitbröcht hett beteken dat Steernbild as Nil („Den Nyli“), wohrschinelich as een vun de veer Paradiesströöm in de Traditschoon vun Eratosthenes, de den Eridanus as den ägyptischen Stroom düüt harr. So finnt sik Eridanus ok bi Plancius un op de Himmelskoorten vun Jodocus Hondius as ok 1602/03 bi Willem Janszoon Blaeu.[2] Johann Bayer hett em aver as Eridanus vertekent in ptolemääsche Traditschoon. De Alternativnaam hett sik nienich dörsett.

Steernbild Eridanus, tosamenstellt vun en Reekner-Programm
De Form vun den Steern Achernar düüt op en gaue Rotatschoon hen
B F Naams o. annere Beteken Grött Lj Spektralklass
α Achernar 0,45m 144 B3 Vpe
β 67 Cursa, Kursa, Dhalim 2,78m 90 B3 V
γ 34 Zaurak, Zaurac 2,95m 150 M0 III
θ Acamar 3,0m 163 A4 + A1
δ 23 Rana 3,52m 29 K0 IV
υ4 41 3,55m 120 B8 V
φ 3,56m 120 B8 V
χ 3,69m 50 G6 IV
τ4 16 3,70m 250 M3 III
ε 18 Epsilon Eridani 3,73m 10,5 K2 V
υ2 52 Beemin, Theemin 3,82m 200 G9 III
l 53 Sceptrum 3,9m 110 K2 IIIb
η 3 Azha 3,89m 121 K1 III
ν 48 3,93m 1000 B2 III
ν3 43 3,97m 250 K5 III
ο1 38 Beid 4,04m 200 F2 III
μ 57 4,01m 400 B5 IV
τ3 11 4,08m 80 A5 V
ι 4,11m 200 K0 III
g 4,17m
τ6 27 4,22m 60 F3 V
κ 4,24m
λ 69 4,25m
τ5 19 4,26m 300 B8 V
f 4,30m
54 4,32m
ω 61 4,30m
ο2 40 Keid 4,43m 16 K1 + A2
π 26 4,43m
τ1 1 4,47m 50 F6 V
32 4,5m 250 G8 + A2
y 4,57m
h 4,59m
τ9 36 4,62m
τ8 33 4,64m
s 4,74m
v 17 4,74m
τ2 2 Angetenar, Al Anchat 4,76m 182 K0 III
w 4,74m
ζ 13 Zibal 4,80m
ψ 65 4,80m
15 4,86m
39 4,87m 300 K3 + G2
45 4,91m

Achernar, de hellste Steern, wiest en snaaksche Form op. Beobachten düüt dorop hen, dat sien Dörmeter an’n Äquater üm 50 % grötter is as an sien Polen. Disse Afplatten düüt op en bannig hoge Rotatschoonssnelligkeit hen.

Dubbel- un Mehrfachsteerns

[ännern | Bornkood ännern]
System Grötten Abstand
θ 3,3m/4,4m 8,2"
ο2 4,5m/9,7m/10,8m 83"
32 4,8m/6,1m 6,8"
f 4,8m/5,4m 8,1"
39 4,9m/8,0m 6,4"
p 5,8m/5,9m 11,5"

θ Eridani is en Dubbelstern in 120 Lichtjohren Afstand, de al mit en lütt Teleskop splitt warrn kann.

ο2 is en Dreefacksystem in 15,9 Lichtjohren Afstand. Sien Hööftsteern is ruchweg so groot as uns Sünn. Een vun de Komponenten as en witten Dwargsteern, de jüst mol den dubbelten Eerddörmeter opwiesen deit. Al in en Amateurteleskop kann de bekeken warrn; dat is de witte Dwarg, de an’n eenfacksten to beobachten is. In en grötter’t Teleskop warrt ok de drüdde Komponete sichtbor. Dorbi hannelt sik dat üm en ro’en Dwargsteern.

Ännerlich Steerns

[ännern | Bornkood ännern]
De planetaarsche Nevel NGC 1535
Steern Grötten Periood Tyyp
T Eri 7,4m–13,2m 252 Tage Mira-Steern

T Eridani is en pulsatschoonsännerlichen Steern vun’n Mira-Tyyp. In’t Maximum hett he en Helligkeit vun 7,4m un kann denn al mit en stark Feernglas oder en lütt Teleskop sehn warrn. In’t Minimum fallt he op en Helligkeit vun blots noch 13,2m un is denn blots noch mit gröttere Teleskopen to finnen.

De Balkenspiral-Galaxie NGC 1291
Messier (M) NGC annere Grötten Tyyp Naam
1132 12,3m Galaxie
1232 9,9m Galaxie
1291 9,4m Galaxie
1300 10,4m Galaxie
1332 10,3m Galaxie
1395 9,6m Galaxie
1407 9,7m Galaxie
1532 9,9m Galaxie
1535 10m Planetaarsch Nevel

NGC 1132 is en rore elliptische Resengalaxie in ruchweg 318 Millionen Lichtjohren Afstand.

NGC 1291 is en Balkenspiralgalaxie vun’n Tyyp SBa in 30 Millionen Lichtjohren Afstand.

De planetaarsche Nevel NGC 1535 is ruchweg 5.000 Lichtjohren wiet weg. Strukturen sünd dor eerst mit en grötter’t Teleskop to sehn.

  1. Spiegel Online vun’n 24. August 2007: Rätselhafte Leere: Forscher entdecken Riesenloch im Universum
  2. Obsolete Constellation, Ridpath, Startales.
Eridanus. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.