Bitka na Neretvi
Bitka na Neretvi (Битка на Неретви; op platt so veel as „Slacht an de Neretnva“; dt. Titel: Die Schlacht an der Neretva) is de Titel vun en internatschonal produzeerten Kriegsfilm ut dat Johr 1968. De Film thematiseert de Slacht an de Neretva, de för de jugoslawischen Partisanen de Wenn in’n Tweeten Weltkrieg bedüüt hett.
Histoorsch Achtergrund
[ännern | Bornkood ännern]De Assenmächt weern in’t Johr 1943 bang, dat de Allieerten op’n Balkan lannen deen. Üm jem vörut to kamen, hett Hitler Order geven, de Partinsanen tonichten to maken, de intwüschen en grötter’t Rebeet befreet harrn. In dat Johr 1943 weern de jugoslawischen Partisanen ünner dat Regeer vun Tito an den Stroom Neretva inketelt. Jemehr Gegners weern de Düütschen, de Italieners, de königstroen jugoslawischen Tschetniks un de faschistischen kroaatschen Ustascha-Verbännen. De Partisanen weern an de Neretva drammt. Hitler sien Plaan weer, jem över en Brüch över den Stroom to drieven, so dat de Partisanen twüschen de Fronten kamt, vunwegen dat vun de annern Siet de Tschetniks vörmarscheeren deen. Tito harr aver en vigelienschen Plaan, mit den he de Gegners uttricksen künn. He hett de Brüch sprengen laten. De Düütschen dachen nu, dat de Partisanen wieter na Noorden tehn deen un hebbt jemehr Truppen dorhen schickt. Man, heemlich hebbt se de Brüch wedder so wiet repareert, dat de Partisanen utneihn künnen, ahn dat de Düütschen dat markt hebbt. Op de annern Siet stünnen se denn alleen gegen de Tschetniks, de gegen de Övermacht vun de Partisanen keen Chance harrn. De düütschen un italieenschen Truppen weern ok al so swack, dat se sik man blots noch verdeffenderen künnen. För de Jugoslawen weer de Slacht an de Neretva de Wenn in’n Krieg.
Inholt
[ännern | Bornkood ännern]De Slacht warrt vörbereidt
[ännern | Bornkood ännern]To’n Anfang vun den Film warrt an en Koort vun Jugoslawien opwiest woans sik de Kriegssituatschoon dorstellt. Dorna warrt dat Rebeet vun de Partisanen wiest, wo de Anhangers vun de Volksrepubliek Jugoslawien mit Transparenten ünnerwegens sünd un ünner den Bifall vun de Inwahners dör de Straten teht. An’n Rand vun den Ümtog sünd de dree Geschwister Danica, Novak un Vuko to sehn, de sik vun in Partisanen-Uniform fotografeeren laat.
To glieke Tiet finnt en Bespreken vun de Laag in’t düütsche Hööftquarteer vun General Lohring (de Naam is schienbor anlehnt an den wohren Böverbefehliger Alexander Löhr) statt. De General verkloort sien Kommandanten vun de dree Divisionen den Slachtplaan. Sünnere Acht kriggt dorbi de Divisionskummandant Krenzer, de vun’n Noorden her angriepen schall. In’n Ansluss dröpt sik Lohring mit den italieenschen General Morelli, den sien Eenheiten ok in dat Kamprebeet vörrücken deit.
As sik an en Bahnhoff de beiden Italieeners Capitano Rossi un sien Sergeant Maro över den Angreep ünnerholt, de jem bevörsteiht, lett Rossi dörhöörn, dat he den Kamp vun de Partisanen as en gerechte Saak ansehn deit, üm jemehr Land to verdeffenderen. Den egenen Angreep sütt he as Aggresschoon. De Italieners kriegt Order, sik gau na Prozor op’n Weg to maken.
De Partisanen teht sik torüch
[ännern | Bornkood ännern]Oberst Krenzer sien Division rück nu vör in dat jem todachte Rebeet. Togliek snackt de Senater vun de könglich-jugoslaawschen Regeeren för de Eenheiten vun de Tschetniks un pietscht jem op de Slacht in. Dat Gefecht fangt mit en gresigen düütschen Luftangreep op dat Hööftquarteer vun de Partisanen an. Dorna rückt de Krenzer sien Division vör, de sik en harden Kamp mit de Partisanen levert. Krenzer mutt Lohring mellen, dat he nich so gau vörankummt un de Partisanen starkeren Wedderstand maakt, as se dacht harrn. Op Sieten vun de Partisanen hebbt de Brigaadkummandant Ivan un de Artilleriekummandant Martin dat Seggen. Man, se kriegt Befehl sik torüchtotehn. Wiel disse eersten Gefechten blifft Vuko, een vun de dree Geschwister, in de Arms vun sien Broder Novak doot.
De Partisanen besnackt de Laag, wobi en ümfaten Plaan to’n Torüchtehn vörstellt warrt. Vör en apene Slacht reckt jemehr Kraft gegen de Övermacht vun de Angriepers nich ut. Se wüllt dat Kamprebeet un den Partisanenstaat vun Tito an’t Westöver vun de Neretva opgeven un över den Stroom na Oosten utwieken. In jemehr Regen hebbt se ok vele Besehrte un Typhuskranke, de se redden mööt. Dat schränkt natürlich jemehr Beweglichkeit in, warrt aver vun de Kummandanten gootheten. Kummandant Stole kriggt de Order, toeerst de Stadt Prozor antogriepen, woneem de Italiener Stellung betogen hebbt. In de Twüschentiet schüllt de Pioneeren ünner dat Regeer vun Kummandant Vlado de Tofohrtsweeg sprengen. Se richt Sprengfallen för de düütschen Panzers in, so dat de Panzers langsomer vörankamt. De Zivilisten maakt sik dorgegen mit Peerd- un Ossen-Spannwarken op de Flucht dweer över’t Land.
Kamp üm Prozor
[ännern | Bornkood ännern]De Düütschen hangt in de wunnen Rebeden Steekbreven an de Hüüs, op de se op Tito sien Kopp en Pries vun 100.000 Goldmark utsetten doot. Gliektietig fangt de Düütschen un de Ustascha-Eenheiten an, fangene Partisanen doottoscheten oder optohangen. De Soldaten hebbt Order kregen, keen Fangene to maken.
De Noot vun de Flüchtlinge is bannig groot. Un wieter warrt de Eenheiten op de Flucht ut de Luft angrepen. Bi en Angreep verlütt Artilleriekummandant Martin sien Funkreedschop. De annern Kummandanten besluut dorophen toeerst en Överraschungsangreep op Prozor, ahn dat se op de Hülp vun de Artillerie töven doot. Wiel den Angreep warrt kloor, dat sik de Brigaadkummandant Ivan un de Partisansche Danica inenanner verkeken hebbt. Man för Geföhlen is keen Tiet.
De Italieners in Prozor maakt sik kloor to’n Gefecht. Ahn de Artillerie geiht de eerste Angreep vun de Partisanen scheef un blifft in’n Gegenfüer vun de Italieners steken. General Morelli gratuleert sien Suldaten, dat se dormit den Övergang vun de Partisanen över de Neretva hinnert hebbt. He künnigt an, dat de letzten Verbännen vun de Partisanen bald mit Hülp vun de Düütschen opreven warrt.
De Kummandanten vun de Partisanen kriegt nu schriftlich Order, dat Prozor noch in de Nacht wedder angrepen warrn schall un innahmen warrn mutt. Na gresige Stratenkämp nehmt de Partisanen Prozor in, un de Italieners mööt sik torüchtehn. Danica warrt wiel de Fier gewohr, dat ehr Broder Vuko fallen is. De italieensche Capitano Rossi dorgegen löpt över un slutt sik de Partisanen an. He kummt in Martin sien Artillerieeenheit ünner.
Kamp üm Jablanica
[ännern | Bornkood ännern]Bi den Angreep vun de Partisanen op Jablanica kann Kummandant Martin dat Hööft-Munitschoonslager vun de Italieners drapen. Opletzt fallt ok Jablanica in de Hand vun de Partisanen. General Morelli warrt fangen nahmen, de ’n Naam vun sien Ehr as hoochrangigen Soldat dorop besteiht, doodschaten to warrn. De Partisanen lehnt dat af un wüllt em jüst as all anneren Fangenen to’n Drägen vun Lasten un Besehrte insetten. Mit Hülp vun en verstekenen Pistool begeiht Morelli dorophen Sülvstmoord.
Bi en Drapen twüschen den düütschen General Lohring mit den jugoslaawschen Senater maakt de General kloor, dat de Partisanen gau an de Siet maakt warrn mööt. De Senater harr dorgegen vörslahn, de Partisanen langsom uttohungern. Wietere Artillerie- un Luftangrepen vun de Düütschen op den Treck vun de Partisanen folgt, man opletzt kamt de meisten Flüchtlingen an de Steed an, woneem de letzte Brüch över de Neretva föhrt.
Strategie vun’t Tweimaken
[ännern | Bornkood ännern]Op Order vun Tito hen sprengt Kummandant Vlado de Brüch vör de Ogen vun de Flüchtlingen in de Luft. De Lüüd verstaht de Welt nich mehr. Ok General Lohring kriggt dat op de Biller vun de Luftopklärung to sehn un fraagt sik, wat de Grund is, dat de Partisanen sülvst de eenzige Fluchtmöglichkeit tonichten maakt hebbt. He kummt to den Sluss, dass Tito sien Lüüd över Jablanica rut wieter na Noorden wüllt, woneem de Division vun Krenzer praat steiht. He lett dorüm de Telen opgeven, de vörher utmaakt weern.
Mit sien Brigaad ielt Ivan de Natrupp vun de Partisanen to Hülp, de in en ne’en Kamp mit de Division vun Krenzer verwickelt warrt. In dissen Kamp fallt Capitano Rossi. Midden in’t Gefecht stimmt de besehrten Partisanen en patriootsch Leed an un maakt dormit de Moral starker. In’n Kamp kummt dat nu to gresige Szenen in’n Nahkamp, in de de Ustaschi verwickelt sünd. General Lohring verlangt vun Krenzer en ne’em Angreep, üm op jeden Fall dat wietere Vördringen vun de Partisanen in’n Noordern vun Bosnien to hinnern. Man, Krenzer beslutt in de Defensive to blieven.
Intwüschen hett Lohring aver markt, dat de Partisanen doch över den Stroom setten wüllt, vunwegen dat Vlado sien Pioneeren en provisoorschen Övergang över de Neretva torecht maakt hebbt. Foorts warrt de Tschetniks na de Neretva ropen un gresige Luftangrepen op de Flüchtlingen flagen. Vele vun de Flüchtlingen blieft in den Bombenhagel doot.
Inkreisen vun de Tschetniks
[ännern | Bornkood ännern]De Partisanenkummandant Stole plaant nu, de Tschetniks intoketeln un tonichten to maken. Bit all Eenheiten vun de Partisanen in Stellung sünd, schall en Vörtrupp de Tschetniks an’n ollen Karkhoff solang in Schach hollen. De Senater vun de königlich-jugoslaawschen Regeeren markt, dat de Tschetniks Gefohr loopt, in den Kamp opreven to warrn. In’n letzten Ogenblick versöcht he, dat Ingriepen in de Slacht aftowennen. De Kummandant vun de Tschetniks dorvun aver nix weten. He schütt den Senater doot. Nu is de Kamp nich mehr to hinnern. Jüst so as de meisten annern Genossen vun’n Vörtrupp fallt bi den Kamp ok de beiden Geschwister Danica un Novak. Man, jemehr Opper föhrt opletzt dorto, dat de Partisanen de Tschetniks vullstännig inkreisen un so to en Kapitulatschoon dwingen künnt.
De sworen Wapen un Reedschoppen, de se nich mitnehmen künnt, smiet de Partisanen an’t Westöver in den Stroom. Dorna sett se sik na Oosten af. Kummandant Martin is trurig dat he sien Geschütten torüch laten mutt, man Valdo gifft em Trost, dat dat in’n Oosten ne’e geven deit. Op den Marsch blievt aber noch vele vun de Kranken un Besehrten dood.
Kritik
[ännern | Bornkood ännern]Op Cinema.de weer de Film för sien authentische Vertellwies loovt, ofschoonst dat Bild vun de Slacht an den Mythos vun’n jugoslawischen Wedderstand fielen de. Wieter weer anmarkt, dat de Tosamenhang vun den goot besetten Film ünner de bannigen Körten för den utlännschen Markt to lieden harr.[1]
Utteken
[ännern | Bornkood ännern]De Film weer 1970 för den Oscar in de Kategorie Best frömdsprakig Film vörslahn, hett aver nich wunnen.
Borns
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ http://www.cinema.de/kino/filmarchiv/film/die-schlacht-an-der-neretva,1339101,ApplicationMovie.html
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]- Bitka na Neretvi in de Internet Movie Database (engelsch)