Back to the Future

Filmdaten
Plattdüütsch Titel:	—
Originaltitel:	Back to the Future
Düütsch Titel:	Zurück in die Zukunft
Produkschoonsland:	USA
Johr vun’t Rutkamen:	1985
Läng:	116 Minuten
Originalspraak:	Engelsch
Öllersfreegaav in Düütschland:	FSK 12
Filmkru
Speelbaas:	Robert Zemeckis
Dreihbook:	Bob Gale Robert Zemeckis
Produkschoon:	Neil Canton Bob Gale
Musik:	Alan Silvestri
Kamera:	Dean Cundey
Snitt:	Harry Keramidas Arthur Schmidt
Szenenbild:	Rick Carter
Kledaasch:	Joanna Johnston
Dorstellers
Michael J. Fox: Marty McFly Christopher Lloyd: Dr. Emmett „Doc“ Brown Lea Thompson: Lorraine Baines Crispin Glover: George McFly Thomas F. Wilson: Biff Tannen Claudia Wells: Jennifer Parker Marc McClure: Dave McFly Wendie Jo Sperber: Linda McFly James Tolkan: Mr. Strickland Harry Waters Jr.: Marvin Berry Donald Fullilove: Goldie Wilson Huey Lewis: Juror bi’n School-Musik-Wettstriet Norman Alden: Lou Billy Zane: Match

Back to the Future (op plattdüütsch so veel as „Torüch na de Tokumst“; dt. Titel: Zurück in die Zukunft) is de Titel vun en Science-Fiction-Kummedie ut dat Johr 1985 vun den Speelbaas Robert Zemeckis. Dat weer de eerste Deel vun en Tietreisen-Trilogie, de 1989 mit Back to the Future Part II wietergüng un een Johr later mit Back to the Future Part III ehrn Afsluss funnen hett. Dat Dreihbook hett he tosamen mit Bob Gale schreven.

In den Film geiht dat üm den Schöler Marty McFly, de ut Versehn mit en Tietmaschien in dat Johr 1955 reist un dor de verleden Tiet ännert. Dat föhrt dorto, dat sik sien Öllern nicht drapen doot un dormit sien egen Dorwesen in Gefohr kummt. Also sett he allns doran, de oorsprüngliche Historie wedder hertostellen un in’t Johr 1985 torüch to finnen.

Inholt

De junge Marty McFly leevt in sien Heimatstadt Hill Valley in Kalifornien ünner bescheden Ümstännen bi sien Öllern. He is befrünnt mit den snaakschen Doc Brown, en Utfinner un Wetenschoppler mit twievelhaften Roop, de em een Nach op en Parkplatz bestellen deit, woneem he em wat wiesen will. Wohrhaftig stellt Broen sien Tietmaschien vör, de he in en Sportwagen vun’n Tyyp DeLorean DMC-12 inboet hett. De Saak hett een Haken: För nödige Energie för den Tietsprung bruukt Doc Brown Plutonium, dat he sik vun lybische Terroristen mopst hett, för de he egentlich en Bomb boen schüll. De Test mit en Hund löpt wunnerbor, man denn duukt de Terroristen op, de mit en Maschienengewehr op den Wetenschoppler scheten doot. Marty kann nix doon un kann sik sülvst blots redden, indem he mit den DeLorean utneiht. Dorbi reist he ut Versehn in de verleden 1950er Johren – jüst an den Dag, as Doc Brown den Infall to de Tietmaschien hatt hett.

In de verleden Tiet dröpt he all de Lüüd – dörtig Johren jünger – wedder, de he kennt: George, sien torüchhollern Vadder, as ok Biff, de ok dörtig Johren later noch sien Vadder rümkommandeert un utnütt. As Marty an de Steed vun sien Vadder anföhrt warrt, ännert sik de Verloop vun de Tiet – mit de Naklapp, dat sik Lorraine – Marty sien tokamen Mudder – in em sülvst verkieken deit. So löpt Marty Gefohr, dat sien Öllern nie tosamenfinnen doot un he sülvst nienich boren warrt.

Üm wedder torüch in sien egen Tiet to kamen, söcht he na den fröheren Boc Brown un övertücht em, dat he mit sien Utfinnen in de tiet torüch reist is. Opletzt seggt Brown em sien Hülp to. Üm de nödige Energie för de Reis to kriegen, kummt jem de Infall, en Blitz to nütten, de een Week later in de Klock vun’t Raathuus inslahn schall. Man, vördem he in sien Tiet torüchreisen kann, mutt he de Saak mit sien Öllern noch op de Reeg bringen. Dat wiest sik as teemlich swore Opgaav, vunwegen dat sien Vadder so bannig torüchhollern is un sik sülvst nix totroet.

Ut dat, wat he vun sien Öllern weet, slutt Marty, dat de beiden op en Ball an de School gahn mööt, woneem se sik dat eerste mol en Söten geevt. Marty överleggt sik sogor en Plaan, woans sien Vadder sik as Held opspelen kann, üm Lorraine vun sik to övertügen – de neemlich stieht op starke Mannslüüd, de jemehr Fro to schulen weet. Man, dat kummt ’n beten anners, vunwegen dat ok Biff wat vun Lorraine will. Opletzt sütt sik George McFly nich Marty gegenöver, man Biff. Liekers ritt he sik tosamen un gifft em op’t Muul, so dat Lorraine sik wohrhaftig in em verkieken deit. Op’n Ball, woneem Marty ok noch as Gitarr-Speler inspringen mutt, finnt se to’nanner, so dat Marty de Historie wedder herstellt sütt.

Liekers, will he nich torüch in sien egen Tiet ahn vörher Doc Brown to vertellen, wat in de Nacht passeert. De will dorvun nix höörn, vunwegen dat een nich in de Tiet ingriepen dröff. Marty schrifft em aver en Breef un versöcht em den to geven. Man ok den, will Doc Brown nich hebben un ritt em twei. In letzte Sekunn, as de Blitz daal geiht, kann Marty mit den DeLorean wedder toüch in de 1980er Johren reisen. Ofschoonst he 10 Minuuten fröher ankamen deit, kann he nich hinnern, dat Doc Brown daalschaten warrt. Denn aver stellt sik rut, dat de Doc den Breef later wedder tosamenfriemelt un sik för den Avend mit en Schuulwest utstaffeert hett. So överleevt he den Anslag.

An’t Enn stellt sik aver rut, dat Marty sien Reis in de verleden Tiet Sporen torüch laten hett: Sien Vadder is siet de Tiet veel sülvstsekerer worrn un hett sien Droom wohr maakt, Schriever vun Science-Fiction-Romanen to warrn. Biff dorgegen arbeit nu för sien Vadder. Doc Brown beslutt dorgegen in de Tokumst to reisen, üm mehr doröever ruttofinnen, woans sik de Minschen entwickeln doot. In de letzten Szeen, jüst as Marty an’t Enn sien Fründin Jennifer en Söten geven will, kummt Brown wedder torüch un foddert jem op, mit em to kamen, vun wegen dat se wat för jemehr tokamen Kinner doon mööt.

Kritik

• Dat Lexikon vun’n internatschonalen Film beschrifft den Film as en Mischen ut Science Fiction un romantische Kummedie, de wietgahn to’n Smustern weer. He wies en Reeg vun go’e Infäll op, an de nich blots junge Lüüd jemehrn Spaaß harrn.

• Carrie Rickie kritiseer in’n Boston Herald de gladde Utföhren vun den Film ahn Ecken un Katen, ofschoonst dat Thema so ungewöhnlich weer.

• De düütsche Kritiker Andreas C. Lazar schreev to den Humor, dat allns licht, charmant un witzig präsenteert weer, dat ok de Misanthrop mit de slechtsten Luun sik en Smustern nich verkniepen künn.

• Gary Panton wies in den Tosamenhang sünners op de Running Gags hen, in Betog op Marty sien Heimatstadt, de sik över de dörtig Johre ännern de.

• Sönke Krüger stell rut, dat de Reiz vun den Film sünners in sien originellen Inholt leeg as ok in den hartlichen Humor, de sik ut dat Gegenöverstellen vun Mief un Idyll vun de 1950er Johren mit de Hektik un de Modernität vun de 1980er Johren geev.

• Roger Ebert schreev in de Chicago Sun-Times över den kloken Infall, de Tietmaschien in de Form vun en DeLorean to wiesen, dat dat in de langen Historie vun’n Tietreis-Film keen annere Tietmaschien geven harr, de an Brown sien DeLorean rankamen de.

Utteken

De Film weer utermatig spoodriek, wat sik ok in de Filmpriesen wiest. Vörslahn weer Back to the Future 38 mol. Wunnen hett he dorvun veerteihn Filmpriesen, dorünner:

• 1986: de Oscar in de Kategorie Oscar/Best Tooneffekt för Charles L. Campbell un Robert R. Rutledge
• 1986: de Saturn-Pries in de Kategorie Best Hööftdorsteller för Michael J. Fox
• 1986: de Saturn-Pries in de Kategorie Best Science-Fiction-Film
• 1986: de Saturn-Pries in de Kategorie Best Trickeffekten för Kevin Pike
• 1986: de Golden Lienwand
• 1986: de People’s Choice Award in de Kategorie Leefste Speelfilm
• 1986: de Young Artist Award in de Kategorie Best Familienfilm – Aventüer

Produkschoon

Michael J. Fox, 1988

Back to the Future weer in Tosamenarbeit vun Universal Pictures un Amblin Entertainment produzeert. De Dreiharbeiten hebbt an’n 26. November 1984 anfungen un weern an’n 20. April 1985 to Enn. De Produkschoonskosten weern op ruchweg 19 Millionen US-Dollar schätzt. Inspeelt hett de Film weltwiet üm un bi 381 Millionen US-Dollar, dorvun 210 Millionen alleen in de USA.

Dreihbook

Vun September 1980 an weer al an dat Dreihbook arbeit. De Infall dorto weer aver al öller, hett Gale inst seggt. Inspireert weer dat dör de Fraag, wat woll weer, wenn een in de verleden Tiet reisen künn, üm to kieken woans de Öllern sik as junge Lüüd bedragen harrn. Gale harr neemlich in’t Johrbook vun sien Vadder blaadt un faststellt, dat he dormols Viez-Klassenspreker weer. He harr sik fraagt, wat he dormols mit em befrünnt wesen wullt harr.

Nadem dat Dreihbook vun eenige Studios aflehnt worrn is, weer Steven Spielberg de Eenzige, de den Stoff produzeren wull. Zemeckis hett dat Projekt denn aver eerstmol fallen laten, vunwegen dat sien vörigen Filmkummedien I Wanna Hold Your Hand un Used Cars, de beide ok vun Spielberg produzeert weern, wenig Spood harrn. He weer bang, dat noch en Film ahn Spood sien Roop tonichten maken künn. Man, as sien Film Romancing the Stone teemlich goot lopen weer, harrn nu doch eenige Studion Intresse an dat Dreihbook, un Zemeckis beslööt, den Film nu doch antogahn. He wull Spielberg as Produzent hebben, vunwegen dat de vörher al vun dat Dreihbook övertüügt weer.

Vördem dat losgüng, wull Sid Sheinberg, de Vörsitter vun Universal Pictures, aver noch en poor Ännern. So hett he to’n Bispeel den Naam vun Marty sien Mudder vun Eileen to Lorraine ännert, wat de Naam vun sien Fro weer. De Versöök den Filmtitel op „Spaceman From Pluto“ to ännern is vun Spielberg afblockt worrn, vunwegen dat he torüchschreven harr, dat se all över den Witz fein lacht hebbt. Sheinberg weer dat woll to pienlich, dorop to antern, dat sien Witz an sik eernst meent weer. Dat Thema weer dormit vun’n Disch.

Bit kort vör’n Anfang vun de Dreiharbeiten weer vörsehn, dat de Hööchdpunkt op en Atomtestrebeet stattfinnen schüll, woneem de Tietmaschien ehr Energie dör dat Tünnern vun en Atombomb kriegen schüll.. De Idee is aver ut finanzielle Grünnen fallen laten worrn. Dorna eerst keem de Idee, dat de Energie vun en Blitz toföhrt warrn schüll. Ofschoonst de Film en apen Enn hett, weer eerst keen wieteren Deel plaant. Eerst na den finanziellen Spood vun den Film hebbt sik Gale un Zemeckis doran sett, de annern Deelen uttoklamüstern.

Besetten

Teemlich gau weern Crispin Glover un Lea Thompson ünner Verdrag nahmen, de nich blots de jungen Lüüd speelt, man ok de Öllern vun Marty McFly in de 1980er Johren. Dat weer to de Tiet nich begäng un müss mit veel Tietopwand över Make-up un Kledaasch ümsett warrn. Ok Christopher Lloyd is al na korte Tiet as Doc Brown annahmen worrn. Na sien egen Vertellen hett he sik för sien Rull dör den Dirigent Leopold Stokowski inspireren laten, de sik dör sien övermatige Gestik uttekent. Man, ok vun Albert Einstein harr he sik wat afkeken.

De Söök na en egenten Hööftdorsteller hett sik dorgegen hintagen, wat opletzt ok den Anfang vun’n Dreih ruttögert hett. Michael J. Fox weer vun Anfang an vun Zemeckis inplaant, künn aber nich anstellt warrn, vunwegen dat he annere Plichten harr. De Rull weer denn vun Eric Stoltz övernahmen, man Zemeckis hett bald faststellt, dat Stoltz nich de Oort vun Humor transporteren künn, den he sik vun de Figur McFly utdacht harr. Dorophen hett Zemeckis nochmol bi Fox nafraagt, de nu parallel to de annern Dreiharbeiten ok an den Speelfilm deelnehmen wull – wat för den Schauspeler bannig veel Arbeit bedüden de. Wegen sien annern Plichten künn he tomeist blots in de Nacht arbeiten, so dat de Szenen an’n Dag in’t Studio mit entspreken Belüchten maakt worrn sünd.

Dör den Wessel in de Hööftrull müss ok de Fründin vun McFly nee besett warrn. OOrsprünglich schüll de Rull vun Melora Hardin speelt warrn, de aver düütlich grötter weer as Fox, wat na de Ansicht vun de Produzenten snaaksch utsehn harr.

Dreihöörd

Courthouse Square mit dat Huus, dat för den Film as Raathuus ümboet weer

Zemeckis wull den Film in’n Vöroort vun en gröttere Stadt dreihn, hett aver keen Genehmigung kregen, de Stadtfassaden mehrmols na jemehr Vörstellen aftoännern. Opletzt is op dat Rebeet vun „Universal“ dreiht worrn. Hööftdreihhoort is dormit de so nöömte Courthouse Square worrn, de al för annere Filmen bruukt worrn is as To Kill a Mockingbird oder Gremlins. 2003 is dat Huus wedder ümboet worrn un deent nu as Kulisse för de Feernsehreeg Ghost Whisperer.

Eenige Szenen müssen aver an anner Öörd buten vun de Universal Studios dreiht warrn. So is ok in Pasadena, Burbank, Arleta as ok Whittier filmt worrn.

De Tietmaschien

Modell vun den DeLoreans DMC-12, de in’n Film bruukt weer

De Tietmaschien weer in verschedene Variatschonen plaant un faken ännert. Toeerst harr se de Form vun en Laser-Apparat, de in en Ruum opboet weer. Dorna schüll dat en Köhlschrank wesen, in den man ringahn künn. De Makers weern denn aver bang, dat Kinner dat namaken un sik in Köhlschränk insluten künnen, un hebbt den Infall aflehnt. Opletzt keem de Infall, de Maschien mobil to maken. So keem de DeLorean DMC-12 dorbi rut. En Grund weer dorbi ok, dat de Inwahners den DeLorean för en Ruumschip holen warrn müssn, wenn de in de 1950er Johren lannen deit.

Vun Industrial Light and Magic, de Zemeckis mit de Trickeffekten beopdraagt harr, kemen verschedene Utarbeiten, woans dat Ruum-Tiet-Kontinuum, dat den Övergang vun een Tiet in en annere daorstellen schüll, utsehn künn. Zemeckis weer aver mit nix dorvun tofreden un hett den Övergang opletzt ahn grote Effekten dorstellt. Sien Anliggen weer, dormit dat Tietreisen technisch so to wiesen, dat een dat glöven künn. He un Gale hebbt sik togliek dorop fastleggt, dat de Maschien nich togliek in de Tiet un in’n Ruum reisen künn. Dat schien jem unmööglich.

Literatur

• Ralph Sander: Dreimal Zukunft und zurück. En poor Anmarken to Robert Zemeckis sien Tietreis-Trilogie 'Back to the Future'. In: Wolfgang Jeschke (Rutgever): Das Science Fiction Jahr 1996, Wilhelm Heyne Verlag, München, ISBN 3-453-09445-X, S. 293–302.
• Michael Klastorin, Sally Hibbin: Back to the Future: The Official Book of the Complete Movie Trilogy, Mallard Press, New York 1990, ISBN 0-7924-5444-8.
• Norman Kagan: The Cinema of Robert Zemeckis, Taylor Trade Publishing, Lanham 2003, ISBN 0-87833-293-6
• Dirk Manthey u. a. (Rutgever): Das große Film-Lexikon: alle Top-Filme von A–Z. Band VI, 2. Opl., överarb. u. utwiet Neeutgaav, Verl.-Gr. Milchstraße, Hamborg 1995-, ISBN 3-89324-126-4.
• Horst Peter Koll (Rutgever): Lexikon des internationalen Films. Kino, Fernsehen, Video, DVD. Rutgeven vun’t Kathoolsche Institut för Medieninformatschoon (KIM) un de Kathoolsche Filmkommisschoon för Düütschland. 4891 S., Zweitausendeins, Frankfort an’n Main 2002, ISBN 3-86150-455-3.

Weblenken

Back to the Future. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Back to the Future in de Internet Movie Database (engelsch)
• Kritiken to’n Film op Rotten Tomatoes