Haas (Steernbild)

Daten to dat Steernbild Haas
Naam	Haas
Latiensch Beteken	Lepus
Latiensch Genitiv	Leporis
Latiensch Afkörten	Lep
Laag	süüdlich vun’n Himmelsäquater
Rektaszension	4h 55m bit 6h 13m
Deklinatschoon	-27° 16´ bis -10° 48.5´
Flach	290 Quadratgrad
Woneem to sehn	63° Noord bit 90° Süüd
Wanneer to sehn (in Düütschland)	Winter
Tall vun de Steerns mit Magnitude < 3^m	2
Hellste Steern, Magnitude	α Leporis (Arneb), 3,8^m
Meteorströöm	–
Naversteernbiller (von Noord in’n Klockenwiesersinn)	Orion Eridanus Graavstickel Duuv Groot Hund Eenhoorn
Koort vun’t Steernbild Haas

De Haas is een vun de 88 modernen Steernbiller un liggt in de Neeg vun’n Himmelsäquater.

Utsehn

De Haas steiht süüdlich vun’n Orion un fallt sülvst nich dull op. Vun sien Flach her tellt de Haas to de lütteren Steernbiller. Vun Düütschland ut is he in’n Winter to sehn un steiht teemlich deep över’n süüdlichen Horizont.

Twee vun sien Steerns, neemlich Arneb un Nihal, sünd heller as de 3. Gröttenklass. In dat Steernbild is ok de Kugelsteernhopen M 79 to finnen.

Historie un Mythologie

De Haas höört to de klass’schen 48 Steernbiller ut de Antike, de vun Ptolemäus beschreven weern.

In’t olle Ägypten weer dat en Afbild vun den Dodengott Anubis, un stell en minschliche Figur mit en Hunnenkopp dor. Na en annere Düden weer dat Steernbild dat Boot vun den Gott Osiris.

Bi de antiken Greken güng de Düden as Steernbild wohrschienlich op de Naversteernbiller torüch, to’n een op den Himmelsjäger Orion, to’n annern op den Groten Hund. So warrt de Haas jede Nacht vun den Groten Hund över den Himmel jagt.

Objekten

Steernbild Haas, as dat mit free Oog to sehn is

Steerns

B	F	Naams o. annere Beteken	Grött	Lj	Spektralklass
α	11	Arneb, Arnab	2,58^m	1200	F0 Ib
β	9	Nihal, Nibal	2,81^m	160	G5 II
μ	5		3,0 bis 3,4^m	200	B9 III
ε	2		3,19^m	150	K5 III
ζ	14		3,55^m	80	A3 V
γ	13		3,59^m	26	F6 + G5
η	16		3,71^m	70	F0 Iv
δ	15		3,76^m	150	G8 III
λ			4,29^m
κ			4,36^m	250	B8 + F1
ι			4,45^m
θ			4,67^m
	17		4,92^m
	19		5,28^m
ν			5,25^m
		R, Karmesinsteern, Hind sien Purpursteern	5,5 bit 11,7^m
	10		5,53^m
	1		5,74^m
	12		5,88^m
		Gliese 229	8,14^m		M1 V + T6 V

α Leporis is ruchweg 1200 Lichtjohren wiet weg un weist de Spektralklass F0 Ib. Dat is en Steern mit de 10-fachen Masse, den 75-fachen Dörmeter un de 13.000-fachen Lüüchtkraft vun uns Sünn. Sien Naam Arneb kummt vun dat araabsche al arnah för „Haas“.

β Leporis is 159 Lichtjohren wiet weg un de tweethellste Steern vun’n Haas. Dat is en Resensteern, de geel lüchten deit (Spektralklass G4 II). Sie Naam Nihal kümmt ok ut dat Araabsche un beddüt so veel as „Kamelen, de jemehrn Dörst löschen doot“.

De Steern Gliese 229 is mit en Afstand vun 19 Lichtjohren een vun de neegsten Navers vun uns Sünn. Dat is en Roden Dwargsteern vun de Spektralklass M1 V. Üm em to sehn bruukt een tomindst en Feernglas. 1998 is en Brunen Dwarg üm den Hööftsteern nawiest worrn, de de 20- bit 50-fache vun Jupiter hett.

Dubbel- un Mehrfachsteerns

System	Grötten	Abstand
γ	3,6/6,2^m	97"
κ Lep	4,4/7,3^m	2,6"

γ Leporis hett en Afstand vun blots 26 Lichtjohren. Sien beiden Komponenten sünd al mit en lütt Teleskop to sehn.

Ännerlich Steerns

Steern	Grötten	Periood	Tyyp
μ Lep	3,0^m bis 3,4^m	ca. 2 Daag	halfregelmatig Ännerlich
RX Lep	5,0 bis 7,0^m	unregelmatig	unregelmatig ännerlich
R	5,5 bis 11,7^m	430 Daag	Mira-Steern

R Leporis is en Mira-Steern in ruchweg 800 Lichtjohren Afstand. De Steern höört to de Spektralklass C7,6e uin is een vun de rootsten Onjekten an’n Himmel.^[1] Mitünner warrt he ok as „Karmesinsteern“ oder „Hind sien Purpursteern“ betekent (na den britischen Astronom John Russel Hind, de sien Ännerlichkeit beschreven hett).

Messier- un NGC-Objekten

Messier (M)	NGC	annere	Grötten	Tyyp	Naam
79	1904		8^m	Kugelsteernhopen

De Kugelsteernhopen M 79 hett en Afstand vun ruchweg 40.000 Lichtjohren. He kann al in en Feernglas as lütten neveligen Plack sehn warrn. Dat Randrebeet vun M 79 kann mit en middelgroot Teleskop in enkelte Steerns oplöst warrn. Vun Düütschland ut is he aver man swoor to bekieken, vunwegen dat he so deep över’n Horizont steiht.

Kiek ok

Borns

↑ http://archive.ast.cam.ac.uk/hipp/hipparcos.html

Websteden

Haas. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

De 88 modernen Steernbiller

[1] ttp://archive.ast.cam.ac.uk/hipp/hipparcos.html

[1]