10. August
Utsehn
De 10. August is de 222. Dag in’n Gregoriaanschen Klenner btw. de 223. Dag in Schaltjohren.
August | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wat passeert is
[ännern | Bornkood ännern]Politik un Sellschop
[ännern | Bornkood ännern]- 612 v. Chr.: Ninive, de letzt Hööftstadt vun Assyrien warrt vun Meder un Babylonier tonicht maakt.
- 654: Eugen I. wurrd to'n Paapst wählt.
- 843: Dat Frankenriek vun’n doodbleven Ludwig den Frommen warrt in’n Verdrag vun Verdun ünner sien Söhnen Lothar, Ludwig un Karl opdeelt.
- 955: Otto I. de Grote winnt in de Slacht op dat Lechfeld över de Ungarn.
- 1500: De Portugees Diogo Dias sütt as eerster Europäer Madagaskar un nömmt de Insel São Lorenço..
- 1519: Ferdinand Magellan geiht mit sien fief Scheep op de eerste Weltümsegeln.
- 1792: Franzöösch Revolutschoon. Mit den Stoorm vun de Sansculottes op de Tuilerien ennt in Frankriek de Monarchie. Ludwig XVI. warrt fangen sett.
- 1821: Missouri warrt de 24. Bundsstaat vun de USA.
- 1830: Ecuador löst sik vun Grootkolumbien.
- 1914: In’n Eersten Weltkrieg stellt Japan en Ultimatum an’t Düütsche Riek un foddert de Torüchgaav vun de Kolonie Kiautschous.
- 1920: De Rode Armee kummt nöördlich vun Warschau över de Wießel. Dat is jemehr wietst Vördringen in’n Poolsch-Sowjetsch Krieg.
- 1977: De Serienmöörder David Berkovitz, de as „Son of Sam“ bekannt is, warrt fastnahmen.
- 1994: Op’n Flaaghaven in München warrt de weltwiet gröttste Smuggel vun Plutonium opdeckt. Later stellt sik rut, dat dat vun’n Bundsnarichtendeenst inszeneert worrn is.
Kunst, Kultur un Bowark
[ännern | Bornkood ännern]- 1744: Friedrich de Grote lett in Potsdam Wienbargterassen anleggen.
- 1793: In Paris warrt dat ehmolige Königssloss Louvre as Museum apen maakt.
- 1889: Dat Naturhistorsche Museum in Wien warrt inweiht.
Wetenschoppen un Technik
[ännern | Bornkood ännern]- 1846: De US-Kongress beslutt en Gesett, na dat vun dat Arv vun den 17 Johr vörher doodbleven Briten James Smithson de Smithsonian Institution grünnt warrn schall.
- 1881: In Paris warrt de eerste internatschonale Elektrizitätsutstellen wiest.
- 1897: De Wirkstoff Aspirin warrt vun Felix Hoffmann to’n eersten mol herstellt.
- 1990: De Ruumsond Magellan geiht in’n Ümloop vun de Venus un karteert de Bavenflach vun den Planeten.
Religion
[ännern | Bornkood ännern]- 654: Eugen I. warrt to’n Paapst wählt, ofschoonst sien Vörgänger Martin I. noch leevt
- 1492: Rodrigo Borgia warrt to’n Paapst Alexander VI. wählt.
Katastrophen
[ännern | Bornkood ännern]- 1628: Dat Kriegsschipp Vasa geiht al bi de Jumfernfohrt in’n Haven ünner. 30 vun 50 Minschen suupt af.
- 1856: Ungefäähr 400 Minschen starvt dör en Hurrikan in’n US-amerikaanschen Bundsstaat Louisiana.
- 1903: Dör en Füer in de Pariser Metro kommt över 100 Lüüd to Dood.
Boren
[ännern | Bornkood ännern]- 1267: Jakob II. de Gerechte, König von Aragón.
- 1296: Johann von Luxemburg, König vun Böhmen un Arvkönig vun Polen.
- 1388: Thomas Ebendorfer, öösterrieksch Theoloog un Professer.
- 1536: Caspar Olevian, düütsch Theoloog.
- 1602: Gilles Personne de Roberval, franzöösch Mathematiker.
- 1699: Christoph Gottlieb Schröter, düütsch Komponist.
- 1740: Samuel Arnold, engelsch Komponist.
- 1753: Edmund Randolph, US-amerikaansch Butenminister.
- 1771: Bernhard Gottfried Bueren, düütsch Richter un plattdüütschen Schriever († 1845)
- 1780: Friedrich Joseph Haass, düütsch-russ’sch Mediziner.
- 1793: August Neithardt, düütsch Komponist.
- 1797: Joseph Gerhard Zuccarini, düütsch Botaniker.
- 1806: Julius Weisbach, düütsch Mathematiker un Ingenieur
- 1810: Lorenzo Batlle y Grau, uruguayisch Politiker un Präsident († 1887)
- 1814: Henri Nestlé, düütsch Ünnernehmer.
- 1823: Antônio Gonçalves Dias, brasiliaansch Dichter.
- 1830: Guido Henckel von Donnersmarck, slesisch Industriellen.
- 1859: Georg Alexander Pick, öösterrieksch Mathematiker
- 1872: Fritz Lau, plattdüütsch Schriever († 1966)
- 1874: Antanas Smetona, eerste Präsident vun de Republiek Litauen
- 1874: Herbert Clark Hoover, US-amerikaansch Politiker un 31. Präsident vun de USA († 1964)
- 1877: Frank James Marshall, US-amerikaansch Schachspeler († 1944)
- 1878: Alfred Döblin, düütsch Dokter un Schriever († 1957)
- 1884: Robert Pohl, düütsch Physiker
- 1888: Lauri Ikonen, finnisch Komponist
- 1900: Hans Otto, düütsch Theaterschauspeler.
- 1902: Arne Tiselius, sweedsch Biochemiker un Nobelpriesdräger
- 1910: Muhammad V., König vun Marokko.
- 1913: Wolfgang Paul, düütsch Physiker un Nobelpriesdräger
- 1924: Martha Hyer, US-amerikaansch Schauspelerin († 2014)
- 1928: Willem Fricke, düütsch un plattdüütsch Schauspeler († 2009)
- 1932: Vladimír Páral, tschechisch Schriever
- 1932: Trudy Pitts, US-amerikaansch Jazzmusikerin († 2010)
- 1943: Louis Eugene Brus, US-amerikaansch Chemiker un Nobelpriesdräger
- 1944: Barbara Erskine, britsch Schrieverin un Historikerin
- 1947: Ian Anderson, britsch Musiker un Ledermaker
- 1949: John Haglelgam, Politiker ut Mikronesien
- 1951: Juan Manuel Santos, kolumbiaansch Politiker, Präsident un Freedensnobelpriesdräger
- 1954: Rick Overton, US-amerikaansch Schauspeler un Dreihbookschriever
- 1958: Wolfgang Funkel, düütsch Footballspeler.
- 1959: Rosanna Arquette, US-amerikaansch Schauspelerin.
- 1960: Antonio Banderas, spaansch Schauspeler.
- 1963: Moses Isegawa, ugandsch-nedderlannsch Schriever
- 1966: Udo Bölts, düütsch Radrennfohrer.
- 1978: Oli.P, düütsch Schauspeler, Moderater un Singer.
- 1979: Skelley Adu Tutu, ghanaisch Footballspeler.
- 1986: Janina Haye, düütsch Footballspelerin.
Storven
[ännern | Bornkood ännern]- 612 v. Chr.: Sin-Scharisch-Kun, assyrisch König.
- 353: Magnentius, röömsch Gegenkaiser.
- 725: Plektrudis, Hillige un Fro vun den Frankenkönig Pippin den Middelsten.
- 1153: Eustach IV., Graff vun Boulogne.
- 1202: Ulrich II., Hertog vun Kärnten.
- 1566: Bartholomaeus Rieseberg, düütsch evangeelsch Theoloog.
- 1590: Christina vun Däänmark, Prinzessin vun Däänmark.
- 1653: Maarten Tromp, nedderlannsch Admiraal (* 1598)
- 1742: Georg Philipp Rugendas, düütsch Maler.
- 1759: Ferdinand VI., König vun Spanien.
- 1802: Franz Maria Aepinus, düütsch Physiker un Naturphilosoph.
- 1806: Michael Haydn, öösterrieksch Komponist.
- 1835: Claus Schall, däänsch Komponist.
- 1843: Jakob Friedrich Fries, düütsch Philosoph
- 1870: Jules Pierre Rambur, franzöösch Entomoloog un Lepidopteroloog (* 1801)
- 1872: Albert de Balleroy, franzöösch Maler.
- 1895: Felix Hoppe-Seyler, düütsch Chemiker un Physioloog.
- 1896: Otto Lilienthal, Flaagpionier.
- 1900: Ahmed Dschewad Pascha, osmaansch General un Staatsmann.
- 1911: Jozef Israëls, nedderlännsch Maler.
- 1915: Henry Moseley, britsch Physiker.
- 1919: Hermann Wette, hooch- un plattdüütsch Schriever (* 1857)
- 1923: Joaquín Sorolla y Bastida, spaansch Maler
- 1945: Robert Goddard, US-amerikaansch Wetenschoppler un Raketenpionier
- 1959: Lafe McKee, US-amerikaansch Schauspeler (* 1872)
- 1960: Frank Lloyd, US-amerikaansch Schauspeler, Speelbaas un Produzent
- 1964: Walter Harm, düütsch Politiker un Bundsdagsafordneter (* 1897)
- 1970: Alexander Gode, Utfinner vun de Plaanspraak Interlingua
- 1976: Paul Lücke, düütsch Politiker un Bundsminister (* 1914)
- 1979: Walther Gerlach, düütsch Physiker
- 1986: Chuck McKinley, US-amerikaansch Tennisspeler
- 1988: Arnulfo Arias, Staatspräsident vun Panama.
- 1991: Ivo Braak, plattdüütsch Schriever (* 1906)
- 1995: Marie Dollinger, düütsch Lichtathletin
- 1999: Anthony Radziwill, Filmemaker.
- 2002: Kristen Nygaard, norwegsch Mathematiker un Pionier för Programmeerspraken
- 2005: Ilja Prachař, tschechisch Schauspeler
- 2010: Bobby Paunetto, US-amerikaansch Jazzmusiker (* 1944)
- 2020: Joe Segal, US-amerikaansch Jazzveranstalter (* 1926)
- 2023: Alexander Stepanowitsch Wiktorenko, sowjeetsch-russisch Ruumfohrer (* 1947)