Kongress (USA)

Dat Kapitol in Washington

Den Kongress sien Segel

De Kongress is de Gesettgevend Macht (Legislative) vun de USA. He sitt in't Kapitol in de Hööftstadt Washington D.C.. Alltohopen höört 535 Afordenten to'n Kongress hento.

De Kongress sett sik tosamen ut twee Hüser: Dat eerste is de Senat un dat annere is dat Repräsentantenhuus. De hüdige Kongress is de 110. Kongress vun de Vereenigten Staten. Na Artikel I, Afsatz 1 vun de Verfaten vun de USA kümmt den Kongress de gesettgevend Macht to.

In den Senat sitt alltohopen 100 Senators. Vun 1913 af an weert de för 6 Johr direkt vun de Inwahners vun de Bundsstaten wählt. Vördem sünd de Senators vun de Parlamenten vun de Bundsstaten na Washington afordent wurrn. De Senat is in dree Delen (Klassen) updeelt. Alle twee Johr mutt een Drüddel vun de Senators nee wählt weern. Jeden Bundsstaat stüert twee Senators in'n Kongress, egol, wieveel Inwahners he hett.

In dat Repräsentantenhuus sitt 435 Afordenten, de direktemang wählt wurrn sünd. Wie veel Repräsentanten vun jeden Bundsstaat dorhen stüert weert, dat hangt vun de Mass vun Inwahners af. All tein Johr warrt dat ganze Volk tellt un denn warrt dat nee fastleggt, wie dat mit de Seten vun de Afordenten is. Um un bi 500.000 Lüde hefft een Repräsentanten, man jeden Staat hett tominnsten een Afordenten (ok wenn in den Bundsstaat weniger, as 500.000 Lüde leevt). De Duer vun en Wahlperiod is man bloß twee Johr.

De Präsident vun de USA draff dor nich mit bi ween, wenn de Kongress tohopen kümmt. För em gifft dat ok keen Setel dor. Eenmol in't Johr sprickt he to de Afordenten, wenn he över „De Natschoon ehre Lage“ (State of the Union) vertellt. Denn versammelt sik de ganze Kongress in dat Repräsentantenhuus un de Präsident warrt dor denn ok henföhrt. Direktemang na siene Reed geiht he ut dat Kapitol weg. De Afordenten könnt em keen Fragen stellen.

Den Kongress siene wichtigsten Upgaven sünd düsse dree:

• Gesett geven
• Macht över den Huushollt (power of the purse)
• Kontroll över de Utövend Macht (Exekutive) mit den Präsidenten un de Geheemdensten dor bi (government oversight)

Gesettgeven

Wenn en Gesett vun den Kongress verafscheedt weern schall, denn warrt toeerst mol in Utschüss vun'n Senat un vun't Repräsentantenhuus dor över snackt un afstimmt. Dat doot beide Hüser för sik. Kaamt dor denn verscheden Beslüss bi rut, denn geiht dat noch mol to'n Anpassen in en Conference Committee. Dat is en Utschuss, wo man sik an een Disch setten deit, wenn dat verscheden Meenungen gifft. Düsse Utschuss is nich vun Duer, man he mutt jedes Mol nee tohopenropen weern, wenn dat Striet över de Vörlaag för en Gesett gifft. Ehr en Gesett in Kraft treden deit, mutt de Präsident dat denn ünnerschrieven.

Wo de Kongress för tostännig is

Wo de Kongress för tostännig is, dat is in Artikel 1 (besunners in Artikel 1, Afsnitt 8) vun de Verfaten fastleggt. Dor is denn avers noch allerhand tokamen, as vunwegen den US-Börgerkrieg de 13., 14., 15. un 16. Tosatzartikel to de Verfaten vun de USA beslaten wurrn sünd.

Dat gifft avers ok Tosätz to de US-Verfaten, de vun den Kongress sien Macht wedder wat afkniepen doot. Dor höört besunners de 9. Afsnitt vun den 1. Artikel un de eersten tein Tosätz to de Verfaten to, de ünner den Naam Bill of Rights bekannt wurrn sünd.

Allens tohopennahmen is de US-Kongress tostännig för:

• Stüern böhren un intehn
• Kredit upnehmen
• Gesetten vunwegen den Hannel twuschen de enkelten US-Bundsstaten un annere Länner
• Gesetten vunwegen Inwannern un Inbörgern
• Utgave, Fastleggen vun den Weert un Schulen vun dat Geld
• Gesetten över Maat un Gewichten
• Gesetten över Insolvenzen un Konkursen
• Grünnen vun Postämter un Boen vun Poststraten
• Gesetten över Patentrecht un Urheberrecht
• Wie de Rechtspreken ünner den Böversten Gerichtshoff fastleggt weern schall
• Straafrecht för Piraten
• Kriegverklaren
• Ünnerholen vun en Armee un en Marine
• Tohopenropen vun en Miliz, wenn de Gesetten nich anners dörsett weern könnt, oder wenn in dat Land keen Recht herrschen deit oder wenn Truppen inmarscheert sünd
• Gesetten över den Seet vun de Regeern
• All Gesetten, de nödig un passlich sünd, de Verfaten üm to setten

Över en Reeg vun düsse Saken is midderwielen de Tiet hengahn, man se blievt doch in Kraft.

Wenn en Bundsbeamten vun sien Steed aftreden schall un dat dor en Verfahren üm gifft, denn hett de Kongress in düt Impeachment-Verfahren besunnere Gerichtsborkeit.

Wat de Kongress nich draff

In den 10. Tosatzartikel to de US-Verfaten is fastleggt, dat all Rebeden vun dat Recht, de nich an de Bundsregeern aftreden sünd, bi dat Volk un bi de US-Bundsstaten blievt.

Bavenhen lett de Verfaten nich to, dat de Kongress bestimmte Gesetten besluten kann. Dor höört to:

• dat Upböhren vun de Habeas Corpus Akt
• dat Verordelen vun Lüde ohn Prozess vör en Gericht
• Gesetten, de dat ünner Straaf stellt, wat vör Gellen vun düt Gesett nich verbaden weer
• Böhren vun direkten Stüern ohn to kieken, wat bi de Volkstellen rutkamen is. Upböhrt vunwegen den 16. Tosatz to de Verfaten.
• Böhren vun Stüern för den Export
• En Hannelshaben in een Bundsstaat gegen den annern över ünner de Arms griepen
• Verlehen vun Adelstitels

Recht vun’n Huushollt

Vunwegen de Verfaten steiht dat den Kongress to, de Geller för’n Huushollt to vergeven. Up düsse Aart hett he de Macht, in de Politik dat to föddern, wat em wichtig dücht. Bit 1974 konn de Präsident de Geller torüch behollen un hett dat ok rieklich so maakt. Man denn is in düt Johr de Budget and Impoundment Control Act rutkamen. Nu mutt de Präsident vör den Kongress antreden un dor verklaren, worüm he Geller nich utgeven will, wenn de Kongress dat beslaten hett. Mit en Mehrheit vun twee Drüddeln kann de Kongress denn avers den Präsidenten överstimmen un sien Willen gegen em dörsetten.

Kuntroll vun de Utövend Macht

An’n meisten Tiet bruukt de Kongress för de Kuntroll vun de Utövend Macht (Exekutive). Up de ene Siete kann de Kongress vunwegen düsse Upgave Gesetten upstellen. So hett he dat bi de War Powers Resolution oder den Budget and Impoundment Control Act maakt. Man he draff ok Politikers vun de Utövend Macht to sik hen bestellen un dor in en Utschuss verhöörn. Jeden Utschuss vun’n Kongress kann in so en Unnersökens-Utschuss ümwannelt weern. Man dat könnt ok sunnerlich Ünnersökens-Utschüss up’e Been stellt weern. Düsse Utschüss hefft ungefähr desülbigen Möglichkeiten to hannen, as de Gerichten ok hefft. Se dröövt Tügen vernehmen un könnt vun de behörden verlangen, dat se Unnerlagen rutgeevt. Wenn een nix seggen will, denn könnt se Strafen utspreken vunwegen „Ringachten vun den Kongress“. Man up den Präsidenten un sien Mitarbeiterstaff in dat Executive Office kann de Kongress vunwegen dat executive privilege nich togriepen.

Weblinks

US-Kongress. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Project THOMAS vun de Library of Congress (Protokollen vun de Sitten usw.)
• Composition of Congress, by Political Party, 1855–2005 (www.infoplease.com)