Wikipedia:Mi fehlt dat Woort/Archiv
Archiv vun Wikipedia:Mi fehlt dat Woort.
Nehrung[Bornkood ännern]
Mi fehlt dat Woort för Nehrung, dat -ung sprickt ja nich daför, dat dat ok op Platt Nehrung heet. Weet een vun ji dor wat? --::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC)
- Leider keine Ahnung. Meine vier Lexika geben das nicht her. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)
Dat heet ook op Platt "Nehrung". Un wat dat "ung" angeiht, dat is so een Saak. Kümmt op den Dialekt an. T.B. Mekelborger Platt: "Hüsung". Dorbi is dat "ung" nich jümmers liekers dat as dat hoogdüütsche "ung", so as een Suffix, wat ut een Verb een Substantiv mookt. Wo dat Word vun afkümmt is de ole Prussenspraak: Kurische Nehrung abgeleitet vom baltischen Stamm der Kuren und vom altpreußischen "neria" (= "vom Wasser aufgeworfener Landstreifen") [[1]]. Obers dat Word hett sick vun dor in dat plattdüütsche un den hoogdütschen Spraakrebeet utbreed. Ook in Vörpommern ward to een Nehrung op Platt Nehrung seggt. Plattmaster 19:13, 8. Jun 2005 (UTC)
Hügel[Bornkood ännern]
Dat Woort Hügel, wat is dor de best Översetten? Hügel, Hövel, Knüll, Barg? Mien Wöörböker seggt al wat anners. --::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC)
- Sass: Knüll, Bult (kleiner Hügel)
- Neuber:
- Knüll (sanfter Moorhügel, grasbewachsener ansteigender Platz, Anger), auch Moorknüll
- Sandknüll ( sandiger grasbewachsener ansteigender Hügel)
- Warft (von Menschenhand aufgeworfener Wohnhügel in der Marsch)
- Harte: Knüll, Bult
- Hermann-Winter : Hügel
=> Ich denke, Knüll ist ok. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)
- Vun mien Geföhl her heff ik toeerst an Barg dacht, bi uns in'n Oort heet Oortsdelen to'n Bispeel Barg un Hüttenbarg, un dat is man kuum uttomaken, dat de höger sünd as dat annere Land. Aver de Alpen oder den Mount Everest dor blangen, denn höört sik dat man en beten komisch an. --::Slomox:: >< 13:45, 3. Mai 2005 (UTC)
Bult, Bulten, Bült, Haufe, Hügel, hohes Ackerstück (Plattdeutsches Wörterbuch für das Oldenburger Land)--84.129.200.123 16:16, 24. Mai 2005 (UTC)
Vun den Spraakbruuk is dat so, dat dat tomeist Barg heet, ook wenn dat een lütten Hümpel is. Knüll heff ik twors mol heurt, bloots faaken weer dat nich. Plattmaster 19:30, 8. Jun 2005 (UTC)
Hier noch eine Ergänzung (Ostwestfälisch):
- Huckel
- Puckel
- Anhoichte
- Brink
- Knüll
- Häogheit
Angela H. 22:35, 6. Sep 2005 (CEST)
Zeder[Bornkood ännern]
Gifft dat dor en Woort för? --::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC) Kann ik mi nich vörstellen, dat dat dor 'n egen plattdüütschen Woort för gifft, wieldat disse Boom bi uns nich wassen deit. Dat "Z" op Hoochdüütsch is "originaal", dat heet, dat kummt nich dörch de Luudverschuven t->z, dat heet ok, dat dat op Platt nienich "Teder" heten kann. Nederlannsch hett "Ceder" un snackt dat as "Seder" ut.
Ik denk mi, Zeder is ok. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)
Abt un Abtei[Bornkood ännern]
--::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC)
Nederlandsch hett "abt" un "abdij". Op [2] gifft dat: ahd. abbateia, ebedie; mhd. abbeteie, abbatei, eptey, ebbetige; nhd. Nebenformen abbtige, apptige, abtie; nd. ab(e)die, ebdie, ebbeti(g)e; nl., fries. abdij; rh. abdey.
Diese Fülle von Formen verwirrt mich aber auch. Und im plattdeutschen Sprachraum gab es ga nach der Reformatschoon auch keine Abteien mehr. Ich würde für "Abt" und "Abtei" plädieren. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)
Abt un Abtei ahd.abbat = volkslat. abbadem = lat. abbatem, eigentlich ein Lallwort (Kindersprache, Pappa. Opa, Babba)) für "Vater", das aus dem Aramäischen über das Griechische ins Lateinische gedrungen ist, dazu Abtei",ahd. abbateia= lat. abbatia. Ich habe in meinen Übersetzungen ins Plattdeutsche für "Abt" die Form Abbat gewählt (für Äbtissin dementsprechend "Abbatsche"). Ob es diese Formen in den Plattdeutsch sprechenden Klöstern wirklich gegeben hat,weiß man nicht, denn Überlieferungen von Mönchen liegen nur in lateinischer Sprache vor.In einigen mittelniederdeutschen Aufzeichnungen wird Abt mit zwei b, also Abbt geschrieben. Aus einem in mittelniederdeutscher Sprache abgefassten Protokoll des Grafen von Oldenburg aus dem Jahre 1338 zitiere ich: " ....den achbaren praelaten abbet Johan van Rastede...." --G.Meiners 09:58, 25. Mai 2005 (UTC)
Ik heff dat in dat "Mittelniederdeutsches Wörterbuch" vun Schiller/Lübben funnen:
- Abtei weer "abbedîe/abdie/ab(be)dîge" un
- Abt weer "abbet/abt"
- Äbtissin weer "abbedische/abbedisse/abdisse/abadisse/ebbedische/ebbedisse".
Dat heet dat Woort geev dat in de Tiet vun de Middelnedderdüütsche Spraak. Later is dat dann utstarven, wieldat wi in dat protestantsche Noorddüütschland so wat nich hatt harrn.
För Dien Foorm "Abbat" heet dat för mi, dat dat nich richtig is. Wenn wi uns mal vörstellt, dat harr all de Tiet siet de middelnedderdüütsche Tiet so wat geven, dann weer de Foorm ja hüüt nich "Abbat". De Akzent is ja op de eerste Sülv, un över de Tiet kann sik dann dat tweete "a" dor nich so goot hollen. Dat weer ja sogar so, dat dat al in de Tiet vun de middelnedderdüütsche Spraak weg weer. Oder tominnst is dat vun "a" to "e" warrn. Un so is mien Vörslag an Di, dat Du dat ännern deist, na "Abt" oder na "Abbet". Ik finn "Abt" better. Man Abbat geiht nich.
Harlich Gröten, HeikoEvermann 20:35, 2. Jun 2005 (UTC)
Ur-wald, Regen-wald[Bornkood ännern]
Wat is dat beste Woort för solke Tosamensetten? Ehr Holt oder Woold oder noch wat anners? --::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC)
Holt meent eher dat "Gehölz" un nich den warklich groten "Wald" (platt: Woold).
Peter Neuber sien Lexikon hett "Regenwoold" opföhrt. Op Nederlandsch is det "Regenwoud" (wo dat "l" verschütt gahn is). Un "Urwald" is dor "Oerwoud" oder "Oerbos". In Anlehnung an die anderen plattdeutschen Wörter auf "Oor-" für hochdeutsch "ur-" wäre ich für Oorwoold. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)
- Bi uns gifft dat so wennig Woold, dor weet ik nix af :-) --::Slomox:: >< 13:35, 3. Mai 2005 (UTC)
Wat wi Wald nöömt, weer ursprünglich jedet unbebote Stück Land. Noch in dat Oolthoochdüütsche is "'wald'" Wildnis. In dat Ollnborger Land gellt "Wald" as en hoochdüütsch Woort. Hier seggt'n "Busch" oder "Holt". Aver en Översetten för "Neuenburger Urwald" gifft dat nicht. Hier seggt ok de Plattdüütschen "Neenborger Urwald". De Vörsülv "ur" mutt man nich översetten, denn se is öller as dat Hoochdüütsche. "Neenborger Oorwold" weer hyperkorrekt un darum komisch för enen, de Umgangsplatt snackt.--G.Meiners 10:25, 25. Mai 2005 (UTC)
British Empire[Bornkood ännern]
Woans heet dat op Platt ? Britisch Riek ? Britische Riek ? Oder beter British Empire ? Sarcelles 21:28, 26. Apr 2005 (UTC)
- kopeert vun Wikipedia:Ik bruuk Hülp --::Slomox:: >< 14:26, 3. Mai 2005 (UTC)
- dat "britisch Weltriek" HeikoEvermann 06:13, 5. Mai 2005 (UTC)
Wissenschaftler[Bornkood ännern]
Wissenschaft heet op Platt Wetenschop, man den Wissenschaftler hebb ik nich funnen. Op nederlandsch heet de wetenschapper un op marless.de hebb ik Wetenschopler funnen, man dat Woort hebb ik sünst nich in't Internet funnen. Un all mien Lexika hebbt dat nich. HeikoEvermann 07:09, 7. Mai 2005 (UTC)
Begründer[Bornkood ännern]
Begründer hett de Bedüden Grünner vun ene Religion oder Weltanschauung. Is dat en Grünner ? Sarcelles 23:27, 23. Mai 2005 (UTC)
- Ik denk mi, Grünner is goot. In "Wöhrner Wöör" steiht: gründen/begründen => (einen Betrieb, eine Stadt) grünnen. Bispeel: Alf de Twete hatt Lübeck grünnt.
- De Person is dann de Grünner, man ik denk dat is beter to seggen "xy hett xz grünnt" as to seggen "xy is de Grünner vun xz". "Grünner" is bloots goot för de Kategorien etc. HeikoEvermann 11:06, 24. Mai 2005 (UTC)
Planten- un Deertnamen[Bornkood ännern]
Gifft dat spezielle Listen oder Sammeln vun Planten- un Deertnamen (woll in Bookfoorm)? Ik söök Begrepen för solke Saken as de Orchidee Grüne Hohlzunge, den Poggenstohl Echter Hausschwamm oder de Bloom Alpenglöckchen. Op Wikipedia:Wöörböker warrt ja welke nöömt, aver de kriggt een ja seker narms. --::Slomox:: >< 17:36, 30. Mai 2005 (UTC)
Dat best doröber finn een bi Evers in Oldenborg (Holsteen)- http://www.blumen-evers.de/ Hinnerk Evers hett dor 4770 plattdüütsche Namen för Planten un Blomen opsammelt. Plattmaster 19:35, 8. Jun 2005 (UTC)
Sonnen-/Mondfinsternis[Bornkood ännern]
Sünnen-/Maanddüüstern? --::Slomox:: >< 17:36, 30. Mai 2005 (UTC)
- Dat is man nich so eenfach. Ik hebb dat in mien Lexika nich funnen. In Wöhrner Wöör hett Peter Neuber vörslagen, dat dat "dat Sünndüüster" oder "de Sünndüüsternis" heten kann. Man dor steiht ok "Analogie" bi, dat heet, he hett dat Woort nich funnen und meent, dat dat wohl goot weer.
- Finsternis is na den Sass en "Biesternis" un Biesternis heet ok "Finsternis, Dunkelheit, Verwirrung, geistige Umnachtung".
- Na "Harte" heet finster "duuster/düüster", man de Sonnenfinsternis is dor ok nich binnen.
- Op [[3]] gifft dat "Maandfinsternis". Man warklich tofreden bün ik dormit nich.
- Op Nederlannsch heet dat "zonsverduistering". Un dat hett mi op de Idee bröcht, "Sünnverduustern" un "Maandverduustern" to schreven.
- Ik denk, wi schöölt dor man lever noch 'n beten över nadenken un eerst op 'n warklich gode idee töven.
- Hartlich Gröten, HeikoEvermann 21:58, 30. Mai 2005 (UTC)
- Ik bün vundaag in de Staatsbibliothek vun Hamborg ween. Un dor hebb ik in dat Lexikon vun Buurmann (Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch) (bassert op ostfreesch Platt) de Sonnenfinsternis funnen: Sünnverdüstern un Maanverdüstern. Ik denk mi blots, dat ü schall lang ween, so as in düüster un schall dann ok so schreven warrn. Un de Maand hett bi Sass en "d". Also "Maandverdüüstern" un "Sünnverdüüstern". Ik gloov, dat is feminin, man dat stünn in dat Lexikon nich binnen.
- Dat höört sik good an. Ik dank di! --::Slomox:: >< 15:23, 3. Jun 2005 (UTC)
- Ik gloiwe oawer, dat dat "neutrum" es. Verdüüstern hoiert sik up jeiden Fall wie "neutrum" an, sümbs wenn dat häogduitschke Wort "feminin" es. Wat segget de Muddersproaklers dorteo? --Angela H. 22:47, 6. Sep 2005 (CEST)
Krater[Bornkood ännern]
Un weer en poor. Gifft dat dat Woort Krater för Krater oder lever Trechter, wat ik dorför al sehn hebb? --::Slomox:: >< 17:26, 6. Jun 2005 (UTC)
- "Buurmann Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch" hett för "Trichter" un "Krater" dat plattdüütsche "Trechter", so as in
- dat hele Land sitt noch vull van Trechters van de Bomben van de lesde Krieg
- * sett 'n Trechter up de Buddel, anners kleist du vörbi
- Nedderlannsch hett Trechter för Trichter un Bombentrichter, man Krater för den Krater vun en Vulkaan. Un dat is ok mien Vörslag: Trechter för dat, wat een op en Buddel opsett un ok för dat Lock in de Eer vun en Bomb, man Krater för den Vulkaan. HeikoEvermann 21:04, 9. Jun 2005 (UTC)
Walross[Bornkood ännern]
Walross, Waalross? --::Slomox:: >< 17:26, 6. Jun 2005 (UTC)
Hürdenläufer[Bornkood ännern]
Is Hinnenlöper korrekt? --::Slomox:: >< 17:26, 6. Jun 2005 (UTC)
- Ik sitt jüst an den Artikel Lichtathletik und stell fast, dat dat’n Hürdenloop aver ok’n Hinnernloop gifft. Dat is woll nich dat Glieke. Ik weer dorüm Hürde eenfach stahn laten un Hürdenlöper seggen. En Hürde is woll en Hinnern, man nich jeed Hinnern is ok en Hürde... --Iwoelbern 15:32, 5. Jul. 2008 (CEST)
Sehenswert[Bornkood ännern]
Sarcelles 21:28, 11. Jun 2005 (UTC)
Messstation[Bornkood ännern]
Sarcelles 21:28, 11. Jun 2005 (UTC)
Tählstation, villicht?
verlegen[Bornkood ännern]
Verlegen vun ene Hööftstadt. Sarcelles 21:28, 11. Jun 2005 (UTC) Sarcelles 21:28, 11. Jun 2005 (UTC)
Op Kölsch seggt een: Die sin von Bunn noh Bälin ömjetrocken, oder og: Die Houpschtadd_es ömmjetrokke. Ik meen, 'Trecke(n)' is en Woort, wat et Mönsterlannische un et Nedersassische und Nedderlansche und et Kölsche kennt. Es es en aktive Form von wat passiv "verlegen" is. Dat is jetz keen Översettning, avver villicht hülpt et, wann eens et med anner wöört secht. --Purodha Blissenbach 13:11, 29. Jun 2005 (UTC)
Sauerland[Bornkood ännern]
Op miene Diskuschoonssiet hett een IP-Bruker dorop henwiesen, dat wi mal Sauerland, mal Suurland bruukt. Kloor is, dat dat eerste Hochdüütsch is un dat twete Platt. Aver mutt dat Suurland oder Suerland heten? Na Sass un wenn een dat as suur as in Süür opfaat, denn is anlehnt an de hoochdüütsche Schrievwies suer richtig, aver in en Egennaam, wo dat ok noch en annern Sinn hett, weet ik nich, wat dor richtig is. Weet een, wat de Suurlänners sülvst bruukt? --::Slomox:: >< 15:23, 15. Jun 2005 (UTC)
Ik frog een (bi e-mail) Et hat keen Betog to süür - Ik glob, dat da en Water oder en Fluss es, de Suur (Sauer, Söör) oder ähnleik heest. --Purodha Blissenbach 14:12, 29. Jun 2005 (UTC)
- Ik heb en Antwor krigt. Se schriven:
- "Nach unserer Meinung wird es Suerland geschrieben und wie bei Soest oder Coesfeld ausgesprochen. Wir haben noch gesehen, daß Chistine Koch in Wille Raeusen Siuerland geschrieben hat. Es wird je nach örtlicher Mundart unterschiedlich gesprochen und geschrieben. Die Heimatkalender nennen sich De Suerlänner.
- Grüße von den Suerlännern."
- Wie bi Kevelaer ward dat ae oe ue in disse Namens glich wie aa oo uu utsproken, un do is nich dat "dumpe a" bi, wat og å sriven warn kann, dat oo is wi in Hochdüütsch Prost, zum Wohle!, dat aa is wie in Hoochdüütsch Waben-Bahn. --Purodha Blissenbach 8. Jul 2005 02:16 (UTC)
maritim[Bornkood ännern]
Is hie an de Kant recht ? Sarcelles 03:06, 17. Jun 2005 (UTC)
- Nee, is mi nich recht. Schriev mi maal 'n helen Satz op Hoochdüütsch op, wo maritim binnen is, dormit wi sehn köönt, woför du dat bruukst. HeikoEvermann 21:37, 17. Jun 2005 (UTC)
Minderheiten[Bornkood ännern]
Ik löw nich, dat een Minderheiden in Fäll so as die dänischen und sorbischen Minderheiten in Deutschland sagen kann. Wat kann een davör seggen ? Volksgruppen oder Völker is dat ok nich. Sarcelles 21:14, 18. Jun 2005 (UTC)
- Dat is ja egentlich keen Fraag, wo di dat plattdüütsche Woort fehlt un de Kontext is weer nich kloor. Minnerheit un Volksgrupp höört sik aver beid nich slecht an, wo liggt dat Problem dormit? --::Slomox:: >< 15:18, 24. Jun 2005 (UTC)
- Gaud, ik heb nich woot, dat dat op Platt ok geht ,,Minnerheiten to seggen.
Sarcelles 15:44, 24. Jun 2005 (UTC)
Landkreis / Kreis[Bornkood ännern]
MoinMoin. Heit dat ok Kreis? --Heiko A 06:36, 24. Jun 2005 (UTC)
- Moin Heiko, de Sass meent: Kreis (Mathematik) => Krink, man Kreis (Kommunalverfassung) => Kreis.
- Man ik weet nich den Grund. HeikoEvermann 11:24, 24. Jun 2005 (UTC)
- De Ursprung vun de beiden Wörr is anners (sieh ok de:Landkreis, de:Diskussion:Landkreis). De "Landkreis" is vun dat böhmische Wort "kraj" (=Land) oder slawische Wortstamm "Krai(n)". Ik kenn mi aver nich ut bi böhmsche un slawische Wörr. --Heiko A 11:33, 24. Jun 2005 (UTC)
- Ik denk, dat is nich so wichtig. Vundaag gifft dat op Hoochdüütsch dor ja ok keen Ünnerscheed. Man villicht is dat de Grund för den Import. HeikoEvermann 11:50, 24. Jun 2005 (UTC)
- De Ursprung vun de beiden Wörr is anners (sieh ok de:Landkreis, de:Diskussion:Landkreis). De "Landkreis" is vun dat böhmische Wort "kraj" (=Land) oder slawische Wortstamm "Krai(n)". Ik kenn mi aver nich ut bi böhmsche un slawische Wörr. --Heiko A 11:33, 24. Jun 2005 (UTC)
- As ik Kring för Kreis bruken dei, dor hett Gerold mi eerst mal op de Finger kloppt ;-) Dat mit de Böhmer hebb ik nich weten. --::Slomox:: >< 15:15, 24. Jun 2005 (UTC)
Region[Bornkood ännern]
Na de sass'sche Praxis to de latienschen Wöör op -ion in't Plattdüütsche mutt dat Regchoon(?) heten!? Süht aver na mien Menen en beten komisch ut... --::Slomox:: >< 17:09, 24. Jun 2005 (UTC)
- Moin, dor hest Du wat in'n falschen Hals kregen. "-tion" => "-tschoon" (z.B. Informatschoon", "-ktion" => "-schoon" (z.B. "Akschoon"). Man för "-ion" hebbt wi nix seggt. De Sass meent, dat blifft "-ion" (un warrt ok nich to "-ioon". Hartlich Gröten, HeikoEvermann 20:08, 25. Jun 2005 (UTC)
- Woso falschen Hals? OK, ik hebb nu sehn, dat Religion in den Sass steiht, aver wenn wi de vun di nömten Regeln logisch foortsett un na de Utspraak gaht, denn is Regchoon logisch. Aver Sass harr woll de lieken Bedenken as ik un hett de Konsequenz dor lever opgeven ;-) --::Slomox:: >< 15:49, 27. Jun 2005 (UTC)
- Ik bin jo keen Plattdüütsch Snaker, bloot'n Schriver :-) un ik gloob, een seggt Relijon, Relischon, Religschuun, Regjoun - wat nich te schriven geiht med onsere Schrivung. Dat Kyrillsche ж (Жeнья) oder dat franzöösche J (Journal) wöhrd do brukt. Vun wat ik dat gloob, weet ik nich, ik denk, ik hebb et vilicht een seggn hörn. --Purodha Blissenbach 13:43, 29. Jun 2005 (UTC)
Dolde[Bornkood ännern]
Dolde is en Woort, dat ik nich mal in't Hoochdüütsche bruuk. Prölken bi Kahls Wöörbook vun't mönsterlännsch Platt. Annere Ideen? --::Slomox:: >< 17:09, 24. Jun 2005 (UTC)
Himmelskörper[Bornkood ännern]
Gifft dat noch wat, wat beter is as Hevenskörper? Hevensklüten villicht? ;-) --::Slomox:: >< 17:09, 24. Jun 2005 (UTC)
Sonnensystem[Bornkood ännern]
För'n Artikel över de Klingoonsche Spraak - de Klingoonens leven in en anneret Sunnesystem ? Ik denk, ik heb do bannig vil verkehrt schreven. (-: Villicht gaht bal mol een bei un verbetert disse Siet :-) Ik heb jo nog mehr schriven wolln, avver hab nich weten, wie eens dat seggt. --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 12:56 (UTC)
- Sünnsystem denk ik. Aver de Lenk baven is bi mi noch rot!? --::Slomox:: >< 7. Jul 2005 14:32 (UTC)
- Nu nich mer :-) Ik heb - ut'n anneren Grund - di Siet graad evens schon sekert, avver nog lang nich allens schreven, wat ik rin hebben well. --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 17:45 (UTC)
Phonem[Bornkood ännern]
heet dat Phonem oder Fonem ? Un de Meertal Phonemens oder bloot Fonem? --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 12:56 (UTC)
- Wenn wi den Sass folgt, denn warrt de hoochdüütsche Foorm Phonem bruukt, ofschoonst de internationschonale Trend ja na dat Vereenfachen to Fonem tendeert. Den korrekten Plural kann ik di ok nich seker seggen, na Geföhl segg ik mal Phonemen. --::Slomox:: >< 7. Jul 2005 14:32 (UTC)
- Do nemm ik die, Phonemen, gefallt mi og best. --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 17:48 (UTC)
Silbe, Syllable[Bornkood ännern]
wie heet dat in Plattdüütsch, Sylv, Sülv ?? --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 12:56 (UTC)
- Sülv is richtig, een Sülv, twee Sülven. --::Slomox:: >< 7. Jul 2005 14:32 (UTC)
Schrivwies bi Länner, Spraak[Bornkood ännern]
In de Sietens, war nu as do sün:
- 4:9 japansch:japaansch
- 20:14 italiensch:italieensch
- 2:1 armensch:armeensch
- 3:18 Rumänsch:Rumäänsch
- 6:1 Slowaksch:Slowaaksch
- 3:3 Slowensch:Sloweensch
- 9:1 Serbsch:Serbisch
- 0:0:0:0 Tibetsch:Tibeetsch:Tibetansch:Tibetaansch
u.n.m. Wat shölt ik nemen för de Siet Wikipedia:Babel? Wat is beter, wann et twei Schrievwiesen gifft? --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 12:56 (UTC)
- Wenn de Vokal lang is, denn mutt he dubbelt dorstahn, also japaansch oder sloweensch. Bi Italie(e)nsch bün ik mi aver nich ganz seker, dat Dubbel-E süht en beten komisch ut, is aver an sik richtig, denn dat E warrt ja mit utspraken. Bi serb(i)sch bün ik ok en beten an't twiefeln, tendeer aver na serbsch. Bi Tibet bün ik för tibeetsch, de Formen op -ansch sünd, denk ik, dör dat Engelsche beinflusst. --::Slomox:: >< 7. Jul 2005 14:32 (UTC)
- Ok, do mak ik dat mal no mien Geföhl, un dat is tomiest de Dubbel-Vokaal un ohn -ansch, -ees'sch. Danke --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 17:44 (UTC)
Nog wat:
- heet dat Friaul oder Friuul? Snaken di friuulsch oder friaulsch? In de egen Spraak wart "furlan" dor to seggt.
- Bosnisch oder Bosnesch?
- Gälisch, Gäälisch, Gälsch oder Gäälsch? Oder is dat hüt jümmers nog Keltsch?
- Language Code ga, Irish Gaelic, Gaeilge = Irlannsch Gäälsch? Oder beter Gäälsch (Irsch)?
- Language Code gd, Scots Gaelic, Gàidhlig = Schottsch Gäälsch? Oder beter Gäälsch (Schottsch)?
--Purodha Blissenbach 17:57, 11. Jul 2005 (UTC)
- Dat warrt ja jümmer sworer! Also, dat mutt woll Friaulsch ween, de Luutschuven hett dor keen Influss op hebbt. De Namen warrt ja all normalerwies nich bruukt in't Plattdüütsche... Ik segg Bosnisch, Gäälsch na Spraakgeföhl. Un ga, gd lever ahn Klemmen. Aver överhööft keen Garantie dorop... --::Slomox:: >< 21:23, 11. Jul 2005 (UTC)
geografisch, Volkszählung[Bornkood ännern]
Sarcelles 9. Jul 2005 10:48 (UTC)
wieder[Bornkood ännern]
wedder, regional werden teilweise die Formen werrer, weller und weer bevorzugt. Aber wer fragt denn überhaupt? --::Slomox:: >< 10:41, 13. Jul 2005 (UTC)
Magnetisch, Magnetismus, elektromagnetische Welle(n) etc.[Bornkood ännern]
- Schrieven wi magneetsch un nich: marneetsch, machneetsch?
- Radio, Funk un Licht sün elektromagneetsche Welln? Oder seggt eens do og Bülg'n to, wann't keen Water is?
- Bi ~ismus seggt min Gefööl jo ~ismutt, kömmt mi avver merwördich vör.
--Purodha Blissenbach 13:01, 17. Jul 2005 (UTC)
Do giff ik mi sülvs 2/3 vun de Antwoor: Ik heb Elektromagnetisch Bülgen in Bülgenläng funn, so is bloot nog ~ismus nich klor. --Purodha Blissenbach 14:21, 17. Jul 2005 (UTC)
Bülg seegt man bi uns to huus nich in Noordnedersassen. Ik heev dat noch nie hört. Kann man aaber mit leeven. --84.176.133.227 08:11, 24. Feb 2006 (UTC)
Betroffen(er) Opfer[Bornkood ännern]
vun en Katastrophe, Eerbeven oder so. --Purodha Blissenbach 22:58, 30. Jul 2005 (UTC)
- Hm, ik segg mal „Opper/Oppers“. Dat gifft kene Oppers, de nich bedrapen sünd, oder? --::Slomox:: >< 23:04, 30. Jul 2005 (UTC)
- Op NDR 90,3 seggt de: sounsoveel Lüüd sünd to Schaden kamen/to Malöör kamen. Ik denk mi dat Opper is dat Opperdeert op 'n Altar oder villicht ok de Kollekte in de Kark, man nich de Lüüd, de to Schaden kamen sünd. HeikoEvermann 23:12, 30. Jul 2005 (UTC)
In de eerste Riegen op de Siet 2000 sin en paar Namens vun Deerten un Planten ut de düütsche Wikipedia, wo ik nich weet, wat eens op Plattdüütsch dorför seggt. Do brug ik een, de dor över kiekt. Hartlichen Dank. --Purodha Blissenbach 22:58, 30. Jul 2005 (UTC)
wieck, wiek, wyk
Bucht
durchfließen[Bornkood ännern]
Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)
- dörfleten,--G.Meiners 15:44, 15. Aug 2005 (UTC)
alphabetisch[Bornkood ännern]
Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)
- alfabetsch, --G.Meiners 15:46, 15. Aug 2005 (UTC)
historisch[Bornkood ännern]
Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)
- histoorsch--G.Meiners 15:46, 15. Aug 2005 (UTC)
Stammsitz[Bornkood ännern]
Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)
- Stammsitt, --G.Meiners 15:48, 15. Aug 2005 (UTC)
untergliedern[Bornkood ännern]
Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)
- indelen oder in'n annern Tosamenhang: unnerdelen,--G.Meiners 15:51, 15. Aug 2005 (UTC)
- ünnerdelen HeikoEvermann 18:01, 15. Aug 2005 (UTC)
Golf (Meer)[Bornkood ännern]
Is dat op Platt anners ? Sarcelles 20:19, 6. Sep 2005 (UTC)
- Nee, dat warrt as Frömdwoort glieks bruukt as in't Hoochdüütsche. Wenn de Lüüd na de Utspraak schrievt, schrievt se deelwies villicht Gulf, aver na Sass (steiht nich binnen, aver afledd) mutt dat Golf ween. Warrt natürlich blots op frömme Rebeden anwennt, in uns Rebeden is dat wohl ehr en Bucht. --::Slomox:: >< 21:22, 6. Sep 2005 (UTC)
Böverflach/Böversiet - ??[Bornkood ännern]
Dat es nich ganz kloar, of dat Böverflach (as in den Artikel) odder Böversiet (as in den Artikel üawer de Bedriefssystemen) hett. --Angela H. 12:20, 7. Sep 2005 (CEST)
- Bavensiet steht dat bi Sass. Erfindergeist ?
Sarcelles 11:45, 7. Sep 2005 (UTC)
- Naja, genau genommen steht "Bavensiet, [...], Böversiet, [...]" da... ;-) Es ist nur die Frage, ob das bei Rechnern anders ist, denn die Fläche, die eigentlich oben (oder zumindest am "Rand") liegen sollte, ist ja nicht die seitliche Begrenzung des Bildschirms, sondern die im Bildschirm angezeigte Oberfläche... Auf jeden Fall denke ich, es sollte zumindest gleichmäßig sein. --Angela H. 13:59, 7. Sep 2005 (CEST)
- Ik bün för Bavensiet. Man: Hett dat de sülve Bedüden ?
Sarcelles 19:38, 7. Sep 2005 (UTC)
- De Sass kennt Bavensiet un Bavendeel, man Böverdeel, Böverhemd, Böverlief, Böverstoop (Oberstufe). Un Neuber (Wöhrden) hett ok noch Böverhand, Böverschaal (Oberschale), Böverschenken, Böverwater. Ik bün för 'Böversiet' un so hebbt wi dat bi Linux op Platt ok jümmers maakt. HeikoEvermann 20:10, 7. Sep 2005 (UTC)
- Gifft dat en Unnerscheed in'n Bedüden vun Bavenkant, Bavensiet un Böversiet ?
Sarcelles 01:42, 9. Sep 2005 (UTC)
sehenswert[Bornkood ännern]
Wat gifft dat an Wöör, wo vorhannen sünd un dissen Bedüden hebben ? Sarcelles 01:38, 9. Sep 2005 (UTC) Nich fö jedet hoochdüütsche Woort gifft dat en plattdüütsch Woort. Wenn du schrieven willst "De Kark is sehenswert", denn kannst du dat mit en paar anner Wöör goot umschrieven, t.B. "De Kark maakt wat her",oder "Dat lohnt sik, de Kark antokieken".--G.Meiners 09:46, 10. Sep 2005 (UTC)
Weinanbaugebiet[Bornkood ännern]
Sarcelles 19:48, 9. Sep 2005 (UTC) Ik finn, dat Woort lett sik in siene dree Bestanddele goot in Platt översetten: Wien + Anbo + Rebeet = Wienanborebeet.
- Jo. Man ik finn dat is to komplizieert. Goot, villicht geiht dat nich anners. Ik weet ja nich, wat Du, Sarcelles, nu an't Översetten büst. Man villicht is dat ok noog to schrieven "in ... warrt veel Wien anboot"? HeikoEvermann 20:12, 10. Sep 2005 (UTC)
- För all dat to'n Bispeel, wat in de:Kategorie:Weinbaugebiet binnensteiht, bruukt he wohl doch dat Woort ;-) Ik smeet noch mal Wienborebeet in'e Runn', is tominnst twee Bookstaven körter. Weet aver ok nich, of dat beter is... --::Slomox:: >< 22:07, 10. Sep 2005 (UTC)
- Slomox, Wienborebeet is 'n gode Idee. HeikoEvermann 11:35, 11. Sep 2005 (UTC)
Ordnungsnummer[Bornkood ännern]
Ik wüll den Artikel över den franzööschen Bezirk Jura översetten, do fehlt mi dat Woort doför. Sarcelles 20:43, 9. Sep 2005 (UTC)
Plattd.Wörterbuch von Böning: Order, Örder, Odder= Ordnung, Nachricht, Befehl, demnach: Ordnungsnumer = Ordernummer--G.Meiners 09:46, 10. Sep 2005 (UTC)
- Moin Sarcelles, ik heff mi dat in de hoochdüütsche, de ingelsche un de franzöösche Wikipedia ankeken. Blots op Hoochdüütsch heet dat "Ordnungsnummer". Op ingelsch hebbt se "number" und op franzöösch hebbt se gor nix. Mien Vörslag: Maak dat nich so komplizeert. Maak dat so as op Ingelsch (Tabell). Oder schriff "Dat Departement Jura is dat 39. franzöösch Departement."
Menge[Bornkood ännern]
In de Mathematik gifft dat den Begreep "Menge" (Ingelsch: set, Nedderlannsch: Versameling). Dat is #n wichtig Rebeet vun de Mathematik un wi bruukt 'n gode Översetten dorvun. Hebbt ji 'n Vörslag? HeikoEvermann 11:38, 11. Sep 2005 (UTC)
- Ik heff nu al 'n poor Daag överleggt un in de Böker söcht. Man dat is warklich swor. Ik heff nu "Schoof" funnen. Is dat goot? HeikoEvermann 11:47, 11. Sep 2005 (UTC)
- Ron Hahn hett noch "Koppel" vörslagen. Man wi bruukt ja ok noch 'n Woort för de mathematische Gruppe (http://de.wikipedia.org/wiki/Gruppe_%28Mathematik%29). HeikoEvermann 10:09, 12. Sep 2005 (UTC)
- Moin tosamen, hebbt ji all denn nu keen Idee un keen Menen dorto? Ik heff nu noch rutfunnen:
- Schoof kann een bruken as in "en Schoof Kreihen" (as HD: Schar), man dat heet ok HD:"Garbe"/EN:scheaf, un dat is 'n Problem, (en:Sheaf_(mathematics). Man dat is so speziell, villicht is dat för Menge=Schoof nich warklich 'n Problem.
- Koppel geiht nich, dat bruukt wi för dat mathematische Konzept vun de "Gruppe" (en:Group_(mathematics)
- Dutt is nich warklich schöön.
- Grupp (för Gruppe) un Koppel för Menge, man Grupp is villicht ok nich so schöön. Man denn is schoof noch free for sheaf/Garbe
- Ritt (noch 'n Idee vun Ron), dat Woort heet 'row', 'line', 'group'
- Wat wullt ji hebben? Wenn ji keen Menen hebbt, dann is mien Vörslag: Menge => Schoof, Gruppe => Koppel und Garbe/sheaf mutt wi lösen, wenn wi dat mal bruukt, man dat hett mit de Schoolmathematik denn nix mehr to doon. Hartlich Gröten, HeikoEvermann 18:21, 13. Sep 2005 (UTC)
- Uiuiui... Vielleicht doch mal "als Mathematikerin" und auf Hochdeutsch - ich denke, die Erklärung wird dann besser (oder klarer):
- Also:
- Ich denke, "Schoof" trifft die "Menge" nicht ganz, weil es auch für "Haufen" stehen kann und eher eine Größenbezeichnung (=viele) ist, während man sich bei "Mengen" ziemlich genau bewußt ist, welche Elemente dazugehören. Warum sollte man nicht bei "Mengde" (erste Möglichkeit nach Sass und auch vom Wortstamm her näher dran) bleiben?
- "Koppel" klingt auch ein wenig komisch für "Gruppe", denn die hat noch mehr "Struktur" als nur eine "Menge", während "Koppel" als erste Übersetzungen "Schar", "Haufen" liefert, was mir wiederum "strukturlos" erscheint. Von allen hier genannten Wörtern würde ich wahrscheinlich zu "Grupp" neigen.
- [Bei "Garben" handelt es sich meines Erachtens eher um Haufen, auch wenn diese eigentlich noch mehr Struktur haben, aber das ist immerhin eine "Ansammlung" von Einzelstrukturen mit gewissen "Kompatibilitätsbedingungen", auf die ich hier erst einmal nicht genauer eingehen möchte... - das ist schließlich (meines Wissens) keine Schulmathematik mehr.]
- Man könnte auch noch mal bei der niederländischen Wikipedia nachsehen, welche Wörter dort gebraucht werden, die sollten ja auch nicht ganz weit "weg" von den niederdeutschen Begriffen sein.
- Aholtman 23:01, 13. Sep 2005 (CEST)
- Moin tosamen, hebbt ji all denn nu keen Idee un keen Menen dorto? Ik heff nu noch rutfunnen:
- Hm, is en swoor Thema. Wenn ik mi de Interwikilinks bi de:Gruppentheorie ankiek, denn schall de Gruppe man ok op Platt Grupp nöömt warrn. Wenn Schoof so good to sheaf passt, denn schall ok dat man so bruukt warrn.
- Wenn ik bi de Interwikilinks bi en:set kiek, seggt mi franzöösch fr:ensemble to, dat finn ik good to verstahn un anschaulich. Aver för't Plattdüütsche nich so good to bruken :-( Aver anlehnt an't Engelsche köönt wi doch Sett bruken. Steiht ok in'n Sass binnen. Oder anlehnt an't Düütsche Mengde, warrt ok in't Sweedsche un Däänsche bruukt (sv:mängd, da:mængde). --::Slomox:: >< 21:08, 13. Sep 2005 (UTC)
- Hallo Angela, hallo Slomox,
- Was die "Gruppe" angeht, hatte ich eigentlich versucht, "Grupp" zu vermeiden, weil das ja kein originär plattdeutsches Wort ist. (Der Sass z.B. übersetzt "Gruppe" mit "Köppel/Koppel") Aber andererseits ist ja in vielen Sprachen der mathematische Ausdruck für "Gruppe" ein Import von ebendiesem Wort. Von daher ist es vielleicht gut, da auch konform zu gehen.
- In dem Fall wäre ja "Koppel" (Schar, Haufen, Gruppe) für "Menge" frei? Bei Lindow (Platt=>HD) steht:
- 1) Koppel/Köppel: Koppel, zusammengebundene bzw. -gekoppelte Menge, Schar, Gruppe, Ansammlung
- 2) Weide, Viehkoppel
- Das würde doch gut zu dem mathematischen Konzept einer Menge passen, oder?
- Mengde habe ich in meinem Sass (Ausgabe 2002) und auch in meinen anderen Lexika nicht gefunden. Du meintest aber, das stünde im Sass? Mit -gd-? In den skandinavischen Sprachen heißt das so. Aber auf Platt habe ich das auch bei Google nicht gefunden.
- Sett (oder auch Satt) bezeichnet meines Wissens nach hauptsächlich eine Steingutschüssel, in der sich bei der Milch der Rahm absetzen sollte.
- "Menge" ist wirklich eine harte Nuß, aber wenn wir das hinbekommen, lassen sich eine ganze Reihe von mathematischen Artikeln anpacken. Da wird zwar noch das eine oder andere Wort fehlen, aber ich glaube, die anderen sind nicht so schwer wie "Menge".
- Hartlich Gröten, HeikoEvermann 20:19, 14. Sep 2005 (UTC)
- Hallo Angela, hallo Slomox,
- Hallo, zusammen!
- Tja, wir stehen vor dem schwierigen Problem, daß wir nicht nachvollziehen können, ob je jemand (ernsthaft) Mathematik auf Plattdeutsch gemacht hat... - zumindest scheint es in der Gegend, in der ich lebe, seit dem Beginn des 20. Jahrhunderts nicht mehr üblich gewesen zu sein, daß Schulfächer auf Plattdeutsch unterrichtet wurden, und Artikel oder sonstige mathematische Abhandlungen habe ich auch noch nicht auf Plattdeutsch gesehen.
- Soweit ich mich (u.a. in der Wikipedia) "schlaugemacht" habe, ist der Wortstamm der "Gruppe" wohl in allen mir bekannten Sprachen erhalten geblieben. Vielleicht sollte man ihn dann auch im Plattdeutschen nicht ändern. (Englisch: "group", Französisch: "groupe", Russisch: "группа" (=gruppa), Niederländisch: "groep").
- Bei der "Menge" haben wir dagegen eine Reihe von Wörtern mit einigen unterschiedlichen Nebenbedeutungen: Englisch: "set", was eher zu unserem "Satz" (als "Zusammenfassung gleichartiger Elemente") paßt, Französisch: "ensemble", was eine "Gesamtheit" / ein "Ganzes" - "ensemble" heißt aber auch "zusammen" - ist, Niederländisch: "verzameling", was eine gewisse Nähe zur "Versammlung" hat, Russisch: "множество" (=mnojestwo), was vom Wortstamm her Richtung "viel" ("много" (=mnogo)), also "Anhäufung", geht, und andere skandinavische Sprachen, die mehr Richtung Wortstamm "Mengde" gehen, was ich auch in meinem Sass gefunden habe [genaues Zitat folgt...]. Daher wären vermutlich sowohl "Mengde" als auch "Koppel" nicht so schlecht. Gibt es irgendetwas, was dagegen spräche, eine der beiden Versionen auszuwählen (oder beide zu benutzen)?
- Aholtman 18:07, 14. Sep 2005 (CEST)
- Hallo Angela,
- Es ist schon echt schade mit der Mathematik auf Platt. Ich denke, das ging auch über die Grundrechenarten nicht hinaus. Aber die ganzen mathematischen Modelle der letzten 200 Jahre wurden wohl wirklich noch nie auf Platt unterrichtet. Und ich finde diese Frage hochinteressant, weil ich finde, daß Platt in allen wichtigen Bereichen des Lebens ausdrucksfühig sein muß, bis hin zur Wissenschaft.
- Ich denke, das mit der Grupp (Pl: Gruppen) geht klar.
- Man kann wohl nicht Koppel und Mengde nebeneinander verwenden. Das führt nur zu Inkonsistenzen. Nach langem Brüten tendiere ich derzeit zu "Koppel". Das macht den Zusammenhang der Elemente klar. Für "Mengde" konnte ich bisher gar keine Belege finden. Von daher wäre ich über das genaue Zitat dankbar, um zumindest einen Beleg zu haben.
- Hartlich Gröten, HeikoEvermann 18:47, 15. Sep 2005 (UTC)
- Hallo, Heiko!
- Tja, irgendwie war Plattdeutsch (im Gegensatz zum Hochdeutschen) wohl noch nie die Sprache der Mathematik. Und heutzutage scheint sich auch eher das Englische durchgesetzt zu haben. Das wird wohl daran liegen, daß das Englische von mehr Leuten gelernt und verstanden wird als das Plattdeutsche, und außerdem ist die Mathematik wohl nicht sooo beliebt und außerdem ziemlich breit, was Außenstehenden vielleicht gar nicht so bewußt ist, so daß sich nicht gleich eine große Menge von plattdeutsch sprechenden Mathematikern findet und zusammentut, um dort irgendwas daran zu ändern. Aber kleine Ziele sind ja auch schon mal was, z.B. die Begriffe der Schulmathematik "aufzuarbeiten".
- Hier nun noch kurz die Referenz zur "Mengde": Fehrs-Gilde: Der neue Sass - Plattdeutsches Wörterbuch, 3., überarbeitete Auflage (2004), Wachholtz Verlag Neumünster - neu bearbeitet von Heinrich Kahl und Heinrich Thies. [Auf S. 339 haben wir dort: Menge Mengde f, Barg m, ˜en pl, Schoof m+f, Schööv/(Scheuv)/Schoven pl.]
- Von meinem (ostwestfälischen) Gefühl her kommt mir "Koppel" nicht so bekannt vor - eher "Biarg" oder "gräoder Batzen", aber ich würde "Menge" dann auch eher im Sinne von "große Anzahl" benutzen, und die ist hier ja nun so nicht gefragt. ;-)
- Bleibt noch die Frage, ob man zwei Bezeichnungen verwenden kann: Man kann das natürlich tun - das ist in der Mathematik auch nicht vollkommen unüblich... -, sollte aber dafür sorgen, dass es entweder eine Haupt- und eine Nebenform gibt oder beide als gleichwertig eingestuft werden. Auf jeden Fall sollte dann aber klargestellt sein, daß beides "bekannt" ist. Sonst würde ich lieber bei einer Bezeichnung bleiben.
- Hartlich Gröten, Angela 23:10, 15. Sep 2005 (CEST)
Rebeet[Bornkood ännern]
Moin mitnanner. Mi fehlt twars kien Woord, man ik hebb en Fraag to en Woord, dat hier in'd plattdüütsche Wikipedia faken bruukt word. Word bi jo tohuus in jo Platt dat Woord "Rebeet" för dat geografisk "Gebiet" up Hoog bruukt? Ik kenn dat Woord hier in Oostfreesland ok, man wi bruken dat blot för dat Fack-Rebeet. Ik will kien Dwarskopp wesen, man mi rollt dat altied de Footnailen up, wenn ik dat lesen doo. Aobers dat kann bi jo jaar anners wesen, daarum hebb ik docht, dat ik maal nafraagen dee. Wat seggt denn Sass dartoo? Termo 14:50, 30. Nov 2005 (UTC)
- De Sass översett dat Woort „Rebeet“ mit Gebiet. De nächste Indrag is denn, glööv ik, ik hebb den Sass nich vör mi liggen, „Rebeet för Landschopsbeschirmen“ Landschaftsschutzgebiet, also ganz kloor en geograafsch Rebeet. Intressant is, dat de Harte den Indrag hett „Op düt Flach weet ik nich bescheed“, also Flach för Fachgebiet bruukt. --::Slomox:: >< 19:50, 1. Dez 2005 (UTC)
In "Plattdeutsches Wörterbuch für das Oldenburger Land" von Hermann Böning steiht dat Woort "Rebeet" nich in. Ik sülvst heff dat Woort ok nich in mien Kinnertiet kennen leert, aver ik kenn dat ut vele ollnborgsche Artikels un Böker. Mehrstens schrieft de Ollnborger dat aver "Rebett" un meent darmit "Gebiet, Revier, Bezirk". In miene Artikels heff ik ok al faken dat Woort bruukt, aver ik geev to, dat mi dar nich ganz goot bi is, eersten vun wegen de verschedenen Schrievwiesen un twetens wiel mi dat as Fremdwoort vörkummt. Aver mit fallt ok kien anner Woort in, dat den geografischen Begriff beter herutstellt. --84.129.251.204 16:44, 4. Dez 2005 (UTC)
- Ik kenn ok blot "Rebett", man ik wull de Lü hier neet ok noch mit unnerschedelk Schrievwiesen dörnanner brengen ;-) Termo 09:21, 5. Dez 2005 (UTC)
schleef[Bornkood ännern]
Da du ein plattdeutsches Wort hier reinschreibst, nehm ich mal an, dass du die hochdeutsche Bezeichnung suchst (eigentlich ist die Seite andersrum gedacht). Schleef oder Sleef ist eine Art großer Holzlöffel, kann aber auch für einen Schlingel, Lümmel oder Bengel stehen. --::Slomox:: >< 22:06, 25. Dez 2005 (UTC)
Achja, blot dat sik nüms wunnert, ik snack nich mit mi sülvs, dor weer blot de Överschrift ahn Text. --::Slomox:: >< 22:08, 25. Dez 2005 (UTC)
Deswegen bekommt der Schlingel auch ein paar hinter die Löffel! Susanne
Leistung (Physik)[Bornkood ännern]
Ik bruuk noch 'n poor Wöör för de Physik
- Leistung: is vunwegen dat -ung gar nich goot. Ok hebb ik dat Verb "leisten" op Platt nich funnen. Sünst kann dat ja villicht de "Leisten" ween, man ahn dat Verb "leisten" geiht dat nich. Op Nedderlannsch hebbt se "vermogen" un so hebb ik över "Vermögen" nadacht, dat hett tominnst kein -ung. Aber ok dat hebb ik in mien Lexika nich funnen. Bloots Nedderlannsch hebb ik as Referenz funnen.
- För "Spannung" hebb ik "de Spannen" (Peter Neuber sien Wöhrner Wöör)
- un för "Ladung" hebb ik "de Laden" funnen. (ok bi Neuber)
Vörslääg? Is Vermögen goot? Gifft dat noch annere Ideen? Oder schall ik dat eerst mal mit Vermögen (Physik) proberen un wenn wi noch wat anneres finnt, dann ännert wi dat?
Hartlich Gröten, HeikoEvermann 12:53, 28. Dez 2005 (UTC)
- Vun de Etymologie mutt Leistung op Platt Leesten wesen. Dat kummt vun middelnedderdüütsch lēsten un is verwandt mit de Leesten vun'n Schoster. Veel mehr kann ik in'n Momang dorto aver nich bidragen. --::Slomox:: >< 21:19, 28. Dez 2005 (UTC)
- Nee, Vermögen is nich goot, as ik dat op de Diskusschoonssiet dorleggt heff. So gresig is dat -ung jo nu ok wedder nich, dat wi uns, üm dat to ümgahn, Wöör utdenken mööt. Un wenn dat -ung nu afsluut wegschall, denn weer woll beter Leisten noch en betere Mööglichkeit - jüst so as bi de annern Bispelen baven. Man, ok dorvun holl ik nich veel. Frömdwöör gifft dat jede Spraak, un wenn dat Sinn hett, denn schüllt wi dat ok so hollen, bevör wi uns den Woortsinn twei maken doot. Jüst in de Wetenschap hett nümms wat dorvun, wenn an'n Enn keeneen versteiht, wat meent is. --Iwoelbern 09:32, 15. Aug. 2008 (CEST)
- Kloor, Frömdwöör gifft dat överall. Aver hoochdüütsche Importen gifft dat op Platt al veel toveel. Wenn dat nich afsluuts ween mutt, is dat för uns jümmers beter, na en plattdüütschen Utdruck to söken. Tominnst dat -ung mutt weg (Leisten). Aver ik finn würklich, dat "Vermögen" good is. Dat wat een in de Ümgangsspraak leisten deit, is nämli nich de physikaalsche "Leistung" man de Arbeidt, de een leist hett. Un Vermögen is Arbeit pro Tieteenheit. HeikoEvermann 09:39, 15. Aug. 2008 (CEST)
- Ik glööv di dat, dat du dat finnst - anners harrst Du dat jo ok nich schreven... Kiek mol op de Diskusschoon, dor heff ik wat dorto seggt. Ik seh nich recht, dat dat dat glieke is. De Fraag is: Hest Du dat ennerworrns funnen, oder hest Du di dat utdacht?
- Noch mol to dat -ung: Ik heff dat en ganze Tiet ok so maakt hatt, dat ik dat "-ung" jümmers kunsequent in de Ennen "-en" wannelt heff. Ik bün dor deelwies wedder vun af, neemlich jüst denn, wenn Wöör dorut tostannen kamt, de dat in annere Bedüden al gifft. Spannen un Laden sünd gode Bispelen dorför. In disse Fäll doot wi uns keen Gefallen dormit, wenn wie dat Versliepen doot, un ik kenn ok nümms, de dat op platt wohrhaftig so seggt. Ik heff dor keen goot Geföhl bi. --Iwoelbern 09:54, 15. Aug. 2008 (CEST)
- Kloor, Frömdwöör gifft dat överall. Aver hoochdüütsche Importen gifft dat op Platt al veel toveel. Wenn dat nich afsluuts ween mutt, is dat för uns jümmers beter, na en plattdüütschen Utdruck to söken. Tominnst dat -ung mutt weg (Leisten). Aver ik finn würklich, dat "Vermögen" good is. Dat wat een in de Ümgangsspraak leisten deit, is nämli nich de physikaalsche "Leistung" man de Arbeidt, de een leist hett. Un Vermögen is Arbeit pro Tieteenheit. HeikoEvermann 09:39, 15. Aug. 2008 (CEST)
- Nee, Vermögen is nich goot, as ik dat op de Diskusschoonssiet dorleggt heff. So gresig is dat -ung jo nu ok wedder nich, dat wi uns, üm dat to ümgahn, Wöör utdenken mööt. Un wenn dat -ung nu afsluut wegschall, denn weer woll beter Leisten noch en betere Mööglichkeit - jüst so as bi de annern Bispelen baven. Man, ok dorvun holl ik nich veel. Frömdwöör gifft dat jede Spraak, un wenn dat Sinn hett, denn schüllt wi dat ok so hollen, bevör wi uns den Woortsinn twei maken doot. Jüst in de Wetenschap hett nümms wat dorvun, wenn an'n Enn keeneen versteiht, wat meent is. --Iwoelbern 09:32, 15. Aug. 2008 (CEST)
Ik hebb dat in de nedderlannsche Wikipedia funnen: [4]. Op Nedderlannsch is dat begäng. Un ik denk ok, dat is goot so. Mien Föhn hett vun 1200 W. Dat heet nich, dat he opstunns 1200 W verbruken deit. Dat heet bloots, de kann dat, wenn een den inschalten deit. Un denn kann een seggen, dat dat sien Vermögen is. HeikoEvermann 13:35, 15. Aug. 2008 (CEST)
Saft[Bornkood ännern]
Is mi bi Drinken opfallen. Warrt dat hoochdüütsche Woort Saft so faken bruukt, dat wi dat ok bruken schöölt, oder lever dat plattdüütsche Woort Sapp? Oder sünd beide Wöör lieks good? --::Slomox:: >< 17:05, 19. Jan 2006 (UTC)
- Neuber schrifft dorto: "Das alte ND. Wort Sapp ist bereits seit 200 Jahren verdrängt.". Harte führt "Saft/Sapp" auf. Auch die "ostfriesische Botschaft" hat beides. Ik fraag mal op Lowlands-L. Hartlich Gröten, HeikoEvermann 22:01, 19. Jan 2006 (UTC)
Wolfgang Lindow: Plattd. Wörterbuch: Sapp,m.u.n., Saft, Speichel, Schleim Hermann Böning: Plattd. Wörterbuch: Ssapp, Saft (Fruchtsaft=Saft, Ssappipe= Weidenpfeife)
- Ik sülfst kann mi darup besinnen, dat wi as Kinner (1938) bi dat Snitzen vun Weidenpiepen sungen hefft " Ssapp-piep, Ssapp-piep mei, de Vagel legtt 'n Ei ...."aver wat ut Früchten utpresst wurr, dat weer "Saft".--84.129.196.240 15:45, 20. Jan 2006 (UTC)
För mi is dat klor: Dat mutt "Sapp" heten. So ward dat hüt tominnest op de Stoder Geest jümmer noch brukt. M. Augustin, Husbrook
Bindung[Bornkood ännern]
Mi geiht dat üm de Bökers. Is de, de dat tohoop kleistert, nu de Bookbinder oder de Bookbinner? Ik glöv ja an de Bookbinner, awer mokt he denn de Binnung oder miehr de Bindung? Is man klar, dat dat ok noch annere Binnungen/Bindungen gifft (frag man din Fru, dann weetst du dat!).
- Dat Verb is binnen un de beiden Wöör sünd vun dat Verb afleidt, also mutt dat woll Binner un Binnung wesen. --::Slomox:: >< 15:19, 25. Jan 2006 (UTC)
- De Bookbinner is goot. Aber Binnung geiht nich vun wegen dat -ung. Ik mutt dor nochmal in de Lexika söken. HeikoEvermann 15:30, 25. Jan 2006 (UTC)
- Bindung is richtig, ok wenn de Handwarker Bookbinner heet. Dat "d" in de indogermaansche Wuddel bhendh is in dat ne'e Plattdüütsch afslepen wurrn, wiel de Lüüd mundfuul warrn. Een, de dat vandaag liekers bruukt, maakt darum nich enen Fehler.84.129.210.250 16:33, 25. Jan 2006 (UTC)
- Leve IP, de Bidrääg vun annere Brukers warrt nich eenfach löscht un ännert. Du schriffst dienen Bidrag schöön an't Enn. Ik hebb dat wedder trüchännert. --::Slomox:: >< 16:38, 25. Jan 2006 (UTC)
Förde[Bornkood ännern]
Mi geiht dat üm dat Woortpoor Föör/Fjord (Förde/Fjord). De hoochdüütschen Artikels seggt kloor, Fjord is, wenn en Gletscher den Barg rünner kummt un dor en Daal vun warrt un Föör is, wenn de Gletscher sik op dat Land schuuvt. Aver de Ünnerscheed is woll eerst sekundär opkamen. Denn vun’e Etymologie is dat een Woort un in Däänmark heet de Dinger Fjord, ofschoonst se na de hoochdüütsche Definitschoon Fören sünd. Woans schöölt wi dormit op Platt ümgahn? --::Slomox:: >< 19:42, 3. Feb 2006 (UTC)
- Ik denk, dat is op Hoochdüütsch 'n künstlichen Ünnerscheed. Op Ingelsch heet dat Ding bi Flensborg en:Flensburg Fjord. Un in de hoochdüütsche Diskuschoonssiet to Förde heet dat ok, dat dat dissen Ünnerscheed in Skandinavien nich gifft. Förde is Hoochdüütsch un Fjord is skandinaavsch. Un op Platt gifft dat dann ok bloots een Woort. HeikoEvermann 11:30, 4. Feb 2006 (UTC)
- Ik denk, dat gifft Naams de dorvon afleed sünd, as t.B. Bremervöör. In't Plattdüütsche wörr ik dorüm Föör seggen --Iwoelbern 22:15, 18. Okt 2006 (UTC)
Ø/Oog/Oie[Bornkood ännern]
Sünd de Begrepen Ø (skandinaavsch), Oog (Freesche Eilannen) un Oie (Griepswoolder Oie) för Eiland etymoloogsch verwandt? Un warrt de hüüt noch aktiv bruukt, ok wenn se nich Deel vun Egennamen sünd (wohrschienlich nich, vun Ø woll afsehn)? --::Slomox:: >< 16:34, 8. Feb 2006 (UTC)
- 1) Ik denk mi, de sünd verwand, de sünd so liek.
- 2) Op Sweedsch warrt "ö" ok vundaag noch bruukt. Dat is dat ganz normale Woort för "Einland". Wat Freesch angeiht, weet ik dat nich. Op Platt warrt dat tominnst nich bruukt. HeikoEvermann 20:05, 8. Feb 2006 (UTC)
Wöör ut den Artikel de: Jarosław Kaczyński[Bornkood ännern]
rechtskonservativ[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
Een vun de rechte Kant vun de Konservativen. Oder: Een, de bi de Konservativen rechts buten steiht. Ik glööv, Konservativ kann so stahn blieben...---Bolingbroke 21:47, 20. Sep 2006 (UTC)
Politiker[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
Dö ik so laten: Politiker.---Bolingbroke 21:48, 20. Sep 2006 (UTC)
oppositionell[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
Vun de Opposition/Oppositschoon (Mag ik meist ne ankieken...)---Bolingbroke 21:49, 20. Sep 2006 (UTC)
Komittee[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
Spitzenkandidat[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
Toppkandidoot. Is natürlich een Neologismus. Geiht ober woll nich anners...---Bolingbroke 21:51, 20. Sep 2006 (UTC)
Wahlchancen[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
Chancen bi de Wahl.---Bolingbroke 21:52, 20. Sep 2006 (UTC)
Volkswahl[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
verzichten[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC) nich (mehr) willen; nich nödig hebben; ok ohne torecht kamen; missen ---Bolingbroke 22:03, 20. Sep 2006 (UTC)
empfohlen[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
vörslahn. an't Hart leggt.---Bolingbroke 21:57, 20. Sep 2006 (UTC)
Weltbild[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
Ingenieur[Bornkood ännern]
Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)
mischen[Bornkood ännern]
Mi fehlt dor just dat plattdüütsch Woord för. Man ik glöv, dat gifft dat, ik kumm da man blots nich auf. Weet een dat und ward dat ok vertellen?
- Mischen passt doch al. Dat is en good platt Woort. Dat gifft denn ok noch mengeleren oder mengeln, vermengeleren, dörmengeln, wenn di dat mehr toseggt. --::Slomox:: >< 15:36, 14. Sep 2006 (UTC)
Königsflügel / Damenflügel[Bornkood ännern]
Is en Begreep ut dat Schachspeel. Is dat Königsflügel oder -flunk? Un heet dat Daamflügel oder Damenflügel oder Daamsflügel? HeikoEvermann 17:56, 20. Sep 2006 (UTC)
- Du stellst Fragen. Dat Speel is mit siene hüdigen Regeln eerst populär worrn, as plattdüütsch al ene Eenfache-Lüüd-Spraak weer. Ik weet also gornich, wat dat överhaupt enen Utdruck dorför gifft. Ik speel keen Schach un weet ok nüms, de dat speelt. Flunk is dat nich, dat warrt blots bi Vagels seggt. De Wöörböker kennt noch Flucht, dat Woort kann ik aver graad gornich inordnen. Flögel mag angahn un passt woll opbest. De Nedderlandschen seggt ja ok Flögel. Noch beter is aver, wi finnt en Speler, de ok mal op Platt Schach speelt ;-)
- Ach ja, Damenflögel seggt mi opmeist to. --::Slomox:: >< 21:02, 20. Sep 2006 (UTC)
Waterstoff[Bornkood ännern]
Bi de Elementbox för den Waterstoff gifft dat noch 'n Barg vun Wöör ut de Atomphysik, de ik nich weet. De wichtigsten sünd:
- Half-life / Halbwertszeit
- nedderlannsch: Halfwaardetijt => Halfweerttiet
- sweedsch/norweegsch: Halveringstid => Halbeertiet
- decay/radioaktiver Zerfall
- nedderlannsch: Radioactief verfall
- un dorvun:
- decay mode
- decay energy
- sweedsch: Sönderfallsenergi
- decay product
Hebbt ji 'n gode Idee? HeikoEvermann 22:00, 18. Okt 2006 (UTC)
- Dat eerste heff ik al mol irgendwo as Halfwertstiet schreven. Ik denk, dat passt woll.
- Dat tweete heff ik mol as Tosamfall betekend. Is ober lütt beten holprig un stimmt ok nich ganz. Is jo man eher een uteenanner fallen. Verfall künn man ober viellich nehmen. Dat passt ok beter mit dat annere Verfallsenergie, -ort un -produkt (Dat kann man ok as Dochterelemente) ümgaan... De Boxen sünd öbrigens temlich fein worrn... --Iwoelbern 22:11, 18. Okt 2006 (UTC)
- Halfweertstiet; radioaktiven Verfall (Uteneenfall?); Verfallswies; Energie, de bi’t Verfallen free warrt; wat (Partikels, de) na’t Verfallen nablifft/överblifft. Miene Vörslääg --::Slomox:: >< 16:15, 19. Okt 2006 (UTC)
Flüssigkeiten[Bornkood ännern]
Wat seggt ji dorto? So wat as Flöötigkeiten? Oder gifft dat dor wat betert? --Iwoelbern 08:35, 19. Okt 2006 (UTC)
- Dat Woord gift dat up Platt neet, lööv ik. Gift ja ok kien "flüssig". Wi seggen meestieds "dat Natt" of sowat. Wenn wi för sowat all neei Woorden utklabüstern, denn sünd de Texten bold nich mehr up Platt, man up "plattmaakt" Dütsk. Daar mutten wi en bietje uppassen. Termo 09:00, 19. Okt 2006 (UTC)
- Fleten Stoff, Stoff, de fleet oder sowat villicht. --::Slomox:: >< 16:19, 19. Okt 2006 (UTC)
- Ik heff jüst "flüssig" bi Reuter [5] funnen: "en Herr von Sch., de 'ne ganze königliche Kass' in Oeil-de-perdrix un Chateau flüssig makt hadd, wahnte mit Fru un Kinner as anner ihrliche Lüd' ebenfalls in de Stadt;" HeikoEvermann 22:13, 24. Okt 2006 (UTC)
- Un wat is denn dat Hööftwoort dorto? --Iwoelbern 22:19, 24. Okt 2006 (UTC)
- Flüssigkeit. Is aver jüst so wenig Platt as flüssig, na mien Menen. Ok Reuter hett af un an mal Hoochdüütschismen bruukt ;-) Grimm seggt: adj. [welchem] in den übrigen dialecten nichts entspricht (un dat is ok dor an to sehn, dat de Nedderlänners dor en ganz egen Woort för hebbt vloeibaar un Vloeistof). Flüssig is en hoochdüütsch Lehnöversetten vun latiensch fluidus. Im Mittelniederdeutschen Handwörterbuch steht vlotich für flüssig; katarrhalisch, blutflüssig. De Plattdüüutsch-AG vun de Goethe-School Flensborg bruukt fletig. Ik bün mi nu aver gor nich seker, wat dat würklich so in wieden Bruuk is. In de Alldagsspraak is dat Woort ja nich so faken nödig oder kann ahn Möh ümschreven warrn. Dat lööst natürlich allens nich dien Problem för wetenschopliche Texten. Wenn du en kloor defineerten wetenschoplichen Utdruck för Flüssigkeit willst, de för jeedeen glieks to verstahn is: den hett dat Plattdüütsche nich, den mutt sik eerst een utdinken. --::Slomox:: >< 14:27, 25. Okt 2006 (UTC)
- Ik harr Marlou dat per Nettbreef fraagt. Se hett mi trüchschreven un meent, dat heet "fleten" (Partizip Präsenz, op Hooch: fließend). Un Hein Thies vun de Fehrsgill hett mi dat an't Telefon ok so seggt. Dat heet för dat Rezeptbispill dann: "In dat fleten Fett warrn hitt maakt:". HeikoEvermann 23:34, 25. Okt 2006 (CEST)
- Flüssigkeit. Is aver jüst so wenig Platt as flüssig, na mien Menen. Ok Reuter hett af un an mal Hoochdüütschismen bruukt ;-) Grimm seggt: adj. [welchem] in den übrigen dialecten nichts entspricht (un dat is ok dor an to sehn, dat de Nedderlänners dor en ganz egen Woort för hebbt vloeibaar un Vloeistof). Flüssig is en hoochdüütsch Lehnöversetten vun latiensch fluidus. Im Mittelniederdeutschen Handwörterbuch steht vlotich für flüssig; katarrhalisch, blutflüssig. De Plattdüüutsch-AG vun de Goethe-School Flensborg bruukt fletig. Ik bün mi nu aver gor nich seker, wat dat würklich so in wieden Bruuk is. In de Alldagsspraak is dat Woort ja nich so faken nödig oder kann ahn Möh ümschreven warrn. Dat lööst natürlich allens nich dien Problem för wetenschopliche Texten. Wenn du en kloor defineerten wetenschoplichen Utdruck för Flüssigkeit willst, de för jeedeen glieks to verstahn is: den hett dat Plattdüütsche nich, den mutt sik eerst een utdinken. --::Slomox:: >< 14:27, 25. Okt 2006 (UTC)
Ach so, op de Lowlands-List vun Ron hett wen schreven, dat in Harte sien Lexikon "fletig" steiht. Dat weer ja en Beleg för den Text vun de Plattdüütsch-AG. Un denn hebb ik noch mal in't Internett dorna söcht:
- [6]: "disse Zucker smült, ober he warrt nich fletig un de Koken warrt nich natt
- [7]: "Miteens is 'n Tank mit fletig Gas in de Lucht flagen, hett dat Rode Krüüz uut Bayern vermellt."
- [8]: "Se hebbt dat fletig Füür vun Phosphor / Phenol heil överstahn un hebbt later ünner Tranen vertellt:"
- [9]: "Todoten: Veer möre Appeln, de Boskop is de beste för Brootappeln, veer Teelöpel Rosien, veer Teelöpel Marzipoonrohmasse, veer Teelöpel hobelte Manneln, veer Eetlöpel gans fienen Zucker, een Pries Koneel (Zimt) un 40 Gramm fletige Bodder. " (un de Text weer vun Clara Kramer)
Villicht is dat doch nich so verkehrt. Dat Partizip Präsens "fleten" will mi nämlich nich so recht in den Kopp. HeikoEvermann 00:01, 29. Okt 2006 (CEST)
- Mi is bi Teken (Liddfööt) noch mol de Flüssigkeit över'n Weg lopen. Ik hebb dor ut' Hollannsch översett. De laat dat -keit oder -heit weg un nehmt vloeistof, just so, as Slomox boven al schreven hett. Ik hebb dorüm in den Artikel eenfach mol Fleetstoff(en) nahmen. Ik meen, dat höört sik noch beter an, as Fletigkeiten.--Bolingbroke 19:05, 2. Nov. 2008 (CET)
- Wat een villicht ok för Flüssigkeit seggen kunn: Nattkraam. Heff ik keen Nawies för, aver kummt mi as en natürlich Woord vör. Passt aver ok nich in jeden Kuntext. --::Slomox:: >< 23:50, 30. Mär 2011 (CEST)
gediegen[Bornkood ännern]
So as in de:gediegen, gediegenes Gold. Gifft dat dor wat op Platt för? Nedderlannsch hett "degelijk" un "gedegen". "degelijk goud" un "gedegen goud" gifft dat ok tosamen bi google. Ut [10]:
"1) es ist eigentlich das part. praet. zu gedeihen, urspr. mit kurzem vocal (daher eben das -g), mhd. gedigen, ahd. gadigan, alts. githigan, s. unter gedeihen I, b. im 15. 16. jahrh. auch getigen (2, b. 4), das meint aber eigentlich tigen (s. digen), d. h. mit t- für gd- nach sp. 1606 fg. mnd. gedegen, auch bei Luther"
Un "2) solch gold, silber, zinn, kupfer u. s. w., so noch nie in keinem feuer und keiner scheidung bedürftig gewesen, sondern von sich selbst zu seiner behörlichen substanz und perfection gediehen ist.« auch VEITH gibt eine bergmännische unterscheidung in zwei begriffe. s. schon ADELUNG, der das wort nur in dieser bedeutung kennt. übrigens auch dän. schwed. entlehnt gedigen. eigen ist gediegen für gediegen gemacht: ein nicht gegossenes, sondern mit dem hammer gediegenes bild, statua holosphyrata ALER 856a."
Wat maakt wi dor? HeikoEvermann 19:16, 22. Okt 2006 (UTC)
- Hebb jüst noch en Artikel över "gediegen" vun den NDR funnen: [11] HeikoEvermann 19:22, 22. Okt 2006 (UTC)
- gediegen as in gediegenes Gold is schier. Kannst Schier Gold seggen, man ok schier Melk, schier Iesen etcpp. Wat du up NDR funnen hest, is ja ganz wat anners. Dat plattdüütsche Woort gediegen mutt woll een Lehnwoort ween un heet ja so veel, as : afsunnerlich. ---Bolingbroke 13:58, 4. Nov 2006 (CET)
Bolzen[Bornkood ännern]
Mi fehlt keen Woort, aver ik heff 'ne Fraag to en Woort. In Westfalen seggt se to'n Kater Bolzen. Nu heff ik in mien etymoloogsch Wöörbook ünner den Indrag Balz leest, dat dat Woort mit noorsch bolt för Heken vun'n Wooldvagel, Kater verwandt wesen schall, woto denn ok westfäälsch Bolzen höörn schall. Dat Problem is blots, dat dat Woort hoochdüütsch wesen mutt. Ans haut dat mit dat z nich hen. Nu is Westfalen aver nich hoochdüütsch. De Lüüd bi't etymoloogsche Wöörbook sünd ja woll nich dumm un mööt sik dorbi wat dacht hebben. Weet een vun jo mehr to de Herkumst vun dat Woort Bolzen för'n Kater? --::Slomox:: >< 19:15, 3. Nov 2006 (CET)
- Dat verstah ik nich: Worüm haut dat mit dat "z" nich hen? Wi hefft doch ok de Dönzen, den Dööz, de Üzen? Will man noch eben seggen, datt düt Woort "Bolz" oder "Bolze" ok in Bremen un in dat Land Oldenborg bruukt warrt. För Oldenborg kann een dat bi Hermann Böning nahlesen. Dor steiht ok: "De Katt bolzt", d.h. se is up'n Bolzen ut...---Bolingbroke 13:37, 4. Nov 2006 (CET)
- Nee, dat meen ik nich. Kloor gifft dat Zetts in't plattdüütsche (wenn ok nich vele, de würklich inheemsch sünd, kannst diene Wöör ja ok Döns, Dööts un Üüts schrieven ;-) ), aver noorsch Bolt is nich luudschaven, Bolzen is aver luudschaven (so as Holt -> Holz). De Wöör köönt blots verwandt wesen, wenn Bolzen hoochdüütsch is. Oder wenn dor en annern Trick bi is, den ik nich seh. --::Slomox:: >< 14:45, 4. Nov 2006 (CET)
Ik hebb jüst markt, dat in Königriek de Monarchie to Monarkie ännert is un dat wi al en Artikel över de Monarkie hebbt. Dor will ik geern mal fragen, wat wi dormit maken wullt. Dat gifft ja noch mehr Wöör op "-archie", so as "Hierarchie", "Oligarchie". Wullt wi dat dor ok so maken? Oder wullt wi doch -archie nehmen. HeikoEvermann 21:50, 4. Nov 2006 (CET)
- Dat is een gode Fraag. De hangt ok mit dat phoneetsche Schrieven tosamen. Mi persönlich maakt dat jummers Problemen, so wat as "Natschoon" to schrieven un nich "Nation". De Utspraak is natüürlich so, man mütt wi dat ok so schrieven? Ik meen, de Engelschen maakt us dat ok vör: De schrievt "nation" un seggt "Nejschen". Bi Monarchie is dat nu just so: Dat mutt natüürlich Monarkie utspraken weern. Un ok Hierarkie, Oligarkie etcpp. Man schöllt wi dat ok so phoneetsch schrieben? Ik weert nich. Up jeden Fall, dücht mi, mutt dor System achter steken: Wenn wi phoneetsch schrievt, schöllt wi dat allerwegens maken. Wenn wi Natschoon schrievt, denn mütt wi ok Monarkie, Oligarkie, Hierarkie schrieven. Wenn wi dor een beten vun afkaamt (weil anners de Wuddeln vun de Wöör meist nich wedder to kennen sünd), denn so könnt wi dat so stahn laten: Monarchie, Oligarchie etc. Man de Utspraak blifft (kann een dor ja in Klammer achter setten...) Monarkie etc...---Bolingbroke 00:46, 5. Nov 2006 (CET)
- De Idee na de Sass'sche Schrievwies is ja, dat Frömdwöör so schreven warrt as op Hoochdüütsch, wenn se so utspraken warrt as op Hoochdüütsch, oder wenn de Ünnerscheed lütt is. Bi -tschoon/-tion is de Ünnerscheed nich lütt un denn is de wichtige Aspekt de, dat de Leser den Ünnerscheed ok sehn kann.
- Wat ik egentlich fragen wull, weer: warrt op Platt de "Monarkie" würklich mit "k" utspraken? Op Nedderlannsch is dat tominnst nich so. Dor gifft dat ja ok den ch-Luut. Op Sveedsch un Norweegsch heet dat Monarkie. Un wenn wi weten deit, woans dat utspraken warrt, denn weet wi ok, wat wi dat mit -k- oder mit -ch- schrievt, denn de Ünnerscheed to de hoochdüütsche Utspraak is bi -k- ja so groot, dat een dat denn ok sehn mutt. Bloots dat weet ik nu nich. Ik harr gor nich de Idee hett, dor Monarkie to to seggen, bet ik den Artikel funnen harr. Wat nu? HeikoEvermann 09:25, 7. Nov 2006 (CET)
- Ik de dat nich mit "k" utsnacken. Laat uns man ruhig "Monarchie" schrieven. Ik har ok keen Problem dormit, wenn wi dat "-tion" ok so schrieven deen, statt "-tschoon". De Utspraak is doch sowieso överall beten anners...
Atmosphäre[Bornkood ännern]
un ok all de annern "-sphären", de dat so gifft... Schrievt wi de op platt jüst so as in't Hoogdüütsche? Oder maakt wi dor een "-spher" ut? Dat "e" an'n End fallt jo woll weg, oder? --Iwoelbern 16:23, 7. Nov 2006 (CET)
- Ik dee dat -sphäär schrieven. --::Slomox:: >< 16:48, 7. Nov 2006 (CET)
Festung[Bornkood ännern]
gifft dat för dat Woort "Festung" en goot plattdüütsch Woort. Ik heff dat nu eerstmol mit Fasten översett, weet ober nich recht, ob dat so blieven schüll... --Iwoelbern 12:10, 28. Nov 2006 (CET)
- Fasten? Gommers nee. Dat blifft "Festung" of sowat as "Bollwark", "Dwenger", "Borg/Börg" oder "Schanz". Bi dat Woord "Fasten" krigg ik Smacht... Termo 14:24, 28. Nov 2006 (CET)
Zinn[Bornkood ännern]
Tinn --::Slomox:: >< 19:31, 19. Dez 2006 (CET)
Wuppertal[Bornkood ännern]
Dat steht da as Wupperdal: http://germazope.uni-trier.de/Projects/WBB/woerterbuecher/rhwb/selectarticle?lemid=RZ02596 Sarcelles 15:30, 26. Dez 2006 (CET)
- Maakt Sinn. Oder mit dehnten Vokal Wupperdaal. --::Slomox:: >< 13:04, 27. Dez 2006 (CET)
Einfluss[Bornkood ännern]
Ik glöw, dat ,,Macht" dor nich jümmers richtig is. Sarcelles 12:40, 31. Dez 2006 (CET)
- Denn kannst du daar en Oversetten as "Infloot" van maken, of du bruukst so moie plattdütske Umschrievens as "he/sien Woord was van Belang" of "was (minner)machtig" of "he was'n wichtig Minsk/Keerl/Froo" of sowat. Termo 02:50, 2. Jan 2007 (CET)
- Ik kenn dat as "Influss" (hebbt wi so ok al in't Wikipedia bruukt), oder as "Inwarken" (geern ok as Verb un nich as Substantiv). HeikoEvermann 08:25, 2. Jan 2007 (CET)
Fiefklang - wi sök en naam för en musikkapell[Bornkood ännern]
Dat is ja man jümmers so'n aggewas - Ji merkt, ick snack man noch gor nicht so veel platt, liekers dat ward, wenn ok man nich so gau as ick mi dat wünschen do. Min frag is, ob fiefklang en mix ut platt un hochdütsch is, oder ob wi dat so nem künnt för en plattdütsche naam für en nüe Musikkapell. Wi mokt folklore un wi grüvelt nu schon so lang över en snieke naam. Hebbt ji en idee? Meest is dat bi uns en heel dürchenanner aver dat klingt ganz good, so mit pipen un lyren un mandolas un mundwerk un so'n tüch. Junge lüd op olle wegens. Künnt ji us hölpen?
- Fievklang geiht. Worüm schall dat denn ok nich gahn? Fiev is Fiev un Klang gifft dat ok. Veel Spaaß mit Jo'e Musik! Hartlich Groeten!---Bolingbroke 20:52, 3. Jan 2007 (CET)
Zwangsversteigerung[Bornkood ännern]
Auktion/Auktschoon ünner Dwang geiht ja woll nich, oder?---Bolingbroke 22:48, 11. Jan 2007 (CET)
- Sass seggt to Versteigerung Aukschoon oder Bool. Wie wer dat mit Dwangsbool? --Iwoelbern 22:56, 11. Jan 2007 (CET)
- Bool hebb ik noch nie nich höört. Dat dücht mi n beten gediegen...Bi Neuber steiht dor bi: Alt. Just so, as wenn en Tardel seggt. Aber Dwangsaukschoon: Dat passt, dücht mi...---Bolingbroke 23:20, 11. Jan 2007 (CET)
- Jo, dat höhrt sik ok goot an. --Iwoelbern 23:28, 11. Jan 2007 (CET)
- Utmieneree. Termo 00:15, 12. Jan 2007 (CET)
- Bool hebb ik noch nie nich höört. Dat dücht mi n beten gediegen...Bi Neuber steiht dor bi: Alt. Just so, as wenn en Tardel seggt. Aber Dwangsaukschoon: Dat passt, dücht mi...---Bolingbroke 23:20, 11. Jan 2007 (CET)
- Fritz Reuter sien Ut mine Stromtid fangt doch glieks dor mit an, dat Hawermann sien Hoffsteed veraukschoneert warrt. Dor warrt blots Aukschon bruukt. Dat is de normale Utdruck. Nu stickt in dat Woort Aukschoon alleen noch nix vun Dwang, aver wenn de Kontext den Dwang kloor maakt, denn reckt Aukschoon. Dat is dat, wat ik as dat Natürlichste anseh. Utmieneree oder Bool mag ok gahn, de Wöör kenn ik persönlich aver nich. --::Slomox:: >< 17:50, 12. Jan 2007 (CET)
- Dat stimmt woll. Man as Lemma för en Artikel langt dat denn doch nich. Aukschoon is dat ja ok, wenn ik mien Bild ut free Stücken nah'n Aukschoonshuus henbringen do. En ganz anner Saak is dat, wenn en ünner Dwang an mien Huus rangeiht, vunwegen dat he sien Geld vun mi torüchhebben will. De Staat is dat denn ja, de düssen Dwang utöven deit. De sett dor bi'n Amtsgericht en Verfahren in'e Gängen un mi warrt wegnahmen, wat ik doch partout beholen will. Ik glööv, de Plattdüütschen nehmt dor dat Frömdwoort Zwangsversteigerung för. Wenn en dat aber up Platt hebben will, dücht mi "Dwangsaukschoon jümmers noch an'n besten. ---Bolingbroke 14:59, 13. Jan 2007 (CET)
- Daar mutt ik tegen proten. Dat is bi de Plattdütsken leep raar, dat Woorden up disse Wies tosamensett worden. Wenn ji denn bi en pielliek Oversetten blieven willen, denn was dat "Auktion unner Dwang" (of "Aukschoon", as ji dat schrieven).
- Man dat is en Probleem neet blot van dit Woord, man van't Geheel. Een Utdruck as "Auktion unner Dwang" of "Dwangsauktion" bruken de Plattdütsken ok blot, wenn dat anners neet geiht. En Plattdütsken dee neet seggen "Ik kunn neet betahlen un nu bünd mien Saken bi de Dwangauktion", he see seker eheder wat as "Ik kunn neet betahlen, darum hett de Exekutor mien Saken offhaalt un verköfft de nu an de Lü, de daar de meesten Deiten för geven." (Of so wat.)
- Wat ik seggen wull: Wi mutten hier uppassen, dat wi uns bi sükse Saken kien "Standard" utdenken, de dat in d' Platt normalerwies gaar neet geven deit of leep raar lett. Amenn bünd sükse Utglieken meesttied Woorden, de dicht an d' Hoogdütske Bruken van de Begreep bünd un denn is dat eherder of later hier kien Platt-Wikipedia mehr, man blot en plaatmaakt Hoogdütsk-Wikipedia.
- Mien Menen: Wenn dat för mennig Begrepen moi plattdüstke Utdrücken gift, dann sallen de ok as Lemma bruukt worden, ok wenn villicht den een of anner tweemaal overleggen mutt, waar dat is, wat he söken deit. De Anner Worden of Utdrücken könen denn ja ok in de Artikel schreven un/of as Wiederleidens inricht worden. Denn bi een Saak könen wi seker wesen: Well würkelk mit en Enzyklopädie warken will, kiekt in de dütske, engelske of nederlannske Wikipedia. Well hier inkieken deit, will disse Saken in en moi plattdütske Spraak hebben. Termo 15:58, 13. Jan 2007 (CET)
- Sass seggt "Dwangsaukschoon" * http://www.fehrsgill-sass.marless.de/recht.htm -- Knabbe -- 16:35, 22. Jan 2007 (CET)
Ziffer/Zahl[Bornkood ännern]
Hochdüütsch "Zahl" is op plattdüütsch Tall.
Wat is "Ziffer" op plattdüütsch? Oder gifft dat sowat nich?
Worüm: Ik müch verkloren, dat en Postleittall ut en Reeg vun "Ziffern" opbovt is. -- Knabbe--
- De Sass swiggt dorto. Ik heff dorto ok keen Idee. Wohrschienlich harr ik dat Woort Ziffer eenfach so övernahmen. En annere Möglichkeit is, dat to ümschrieven: en Reeg enkelte eenstellig Tallen oder so wat in de Oort. --Iwoelbern 16:42, 22. Jan 2007 (CET)
- Tipper is't nich ;-) Kummt ja ut dat Araabsche. Un wenn wi över de Grenzen kiekt, denn seht wi, dat de Däänschen, Sweedschen, Nedderlandschen all Wöör bruukt, de vun cifra kaamt. Aver dat kann ja nie schaden, en poor annere Ideen op't Tapeet to bringen: Wenn ik den islandschen Utdruck tölustafur richtig interpreteer, denn bedüüdt de soveel as Tallstaav. Ok schöön, nich. Oder mit Tallteken ümschrieven. --::Slomox:: >< 18:19, 22. Jan 2007 (CET)
- Dat is en beten kumplizeert. De annern germaanschen Spraken hebbt wöör, de vun Latiensch "ciffer" aflett sünd. Dat Woort is in't 14. Johrhunnert in't Hochdüütsche kamen un is en Import ut de araabsche Spraak (zifr). Dat heet, de Import is na de Tiet vun de hoochdüütsche Luudverschuven kamen, kumplett mit dat Z. Op skandinaavsch un op nedderlannsch is de eerste Konsonant en "s" (warrt aber op Nedderlannsch "c" schreven). Wenn wi uns nu vörstellt, wat passeert weer, wenn Platt jümmers mit de Naturwetenschoppen op Stand ween weer, denn weer dor "Ziffer" oder "Siffer" bi rutsuert. Ik denk mi aber "Siffer" versteiht nüms. Op Ingelsch warrt "digit" bruukt, dat kummt vun dat latiensche Woort för "Finger". (Fröher hebbt de eenfachen Lüüd ja mit de Fingers tellt...) Un op Islännsch heet dat Woort (dor hett Slomox recht) eenfach "Tall-Bookstaav". Un wieldat dat de Ziffer in de klassische latiensche Spraak nich gifft (dor hebbt se röömsche Tallen bruukt: Bookstaven mit Tallweert), gifft dat op Latiensch denn (na mien Langenscheid) den Neologismus "Nota numeri" un dat meent op Platt ok wedder bloots "Tallteken". Mien Vörslag is, dat wi "Tallteken" bruukt. Dat is eenfach to verstahn. Ziffer weer ok möglich, passt mit dat Z aber nich so goot to en plattdüütsche Tung un föhrt blots jümmers op de Fraag, woso wi dor en hoochdüütsch Woort bruukt. Ach noch wat: De Sass kennt de "Postleddtall" (-ledd-, nich -leit-). HeikoEvermann 23:53, 22. Jan 2007 (CET)
- Wat ik mi na't Geföhl noch vörstellen kunn, weer Tiffer Aver dat blots so an'n Rand... --Iwoelbern 00:03, 23. Jan 2007 (CET)
- Dat is en beten kumplizeert. De annern germaanschen Spraken hebbt wöör, de vun Latiensch "ciffer" aflett sünd. Dat Woort is in't 14. Johrhunnert in't Hochdüütsche kamen un is en Import ut de araabsche Spraak (zifr). Dat heet, de Import is na de Tiet vun de hoochdüütsche Luudverschuven kamen, kumplett mit dat Z. Op skandinaavsch un op nedderlannsch is de eerste Konsonant en "s" (warrt aber op Nedderlannsch "c" schreven). Wenn wi uns nu vörstellt, wat passeert weer, wenn Platt jümmers mit de Naturwetenschoppen op Stand ween weer, denn weer dor "Ziffer" oder "Siffer" bi rutsuert. Ik denk mi aber "Siffer" versteiht nüms. Op Ingelsch warrt "digit" bruukt, dat kummt vun dat latiensche Woort för "Finger". (Fröher hebbt de eenfachen Lüüd ja mit de Fingers tellt...) Un op Islännsch heet dat Woort (dor hett Slomox recht) eenfach "Tall-Bookstaav". Un wieldat dat de Ziffer in de klassische latiensche Spraak nich gifft (dor hebbt se röömsche Tallen bruukt: Bookstaven mit Tallweert), gifft dat op Latiensch denn (na mien Langenscheid) den Neologismus "Nota numeri" un dat meent op Platt ok wedder bloots "Tallteken". Mien Vörslag is, dat wi "Tallteken" bruukt. Dat is eenfach to verstahn. Ziffer weer ok möglich, passt mit dat Z aber nich so goot to en plattdüütsche Tung un föhrt blots jümmers op de Fraag, woso wi dor en hoochdüütsch Woort bruukt. Ach noch wat: De Sass kennt de "Postleddtall" (-ledd-, nich -leit-). HeikoEvermann 23:53, 22. Jan 2007 (CET)
- Dat is jo interessant. Ick hevv bi den Vereen "De Plattdüütschen" froogt. De seegt, dat gifft keen plattdüütsch för "Ziffer".
- Also is wohl "eenstellig Tall" vernünftig. Oder wie dinkt uns een neet Woort ut, dorbi klingt "Tallteken" ganz good.
- Ik neem eerstmal "eenstellig Tall"
hauptamtlich/ehrenamtlich[Bornkood ännern]
Wat is t.B. en "hauptamtlich" un en "ehrenamtlich" Börgermeester? --Knabbe 14:19, 26. Jan 2007 (CET)
- hööft- un ehrenamtlich weer ik mol seggen... --Iwoelbern 14:24, 26. Jan 2007 (CET)
- Dank ok, nehm ik dat eerstmol so --Knabbe 15:08, 26. Jan 2007 (CET)
- Du hest in'n Kommentar to diene Fraag schreven: Ünnerschrifft kann ik jümmer noch nich richtig: De Ünnerschrift kummt ganz vun alleen, wenn du --~~~~ achter dien Bidrag schriffst. Dat warrt vun de Software denn automaatsch in de Ünnerschrift ümsett. --::Slomox:: >< 17:28, 26. Jan 2007 (CET)
- Dank noch mol. Ik hebb bi mien Instellen noch nicht den richtigen Ökelnaam instellt. Nu geiht. --Knabbe 18:52, 26. Jan 2007 (CET)
Blasenkrebs[Bornkood ännern]
De Vadder vun Thomas Mann is an „Blasenkrebs“ sturben. Wie kann een dat denn öbersetten?---Bolingbroke 19:11, 26. Jan 2007 (CET)
- Dat kannst so stahn laten. De Blaas is in Mehrtall Blasen un Krebs as medizinschen utdruckt steiht ok unverännert in’n Sass... --Iwoelbern 19:32, 26. Jan 2007 (CET)
- Bi Hermann-Winter steiht dor aver ok Kreeft för Krebs (as Krankheit). Besünners ok för Geschwüre un de:Baumkrebs, aver de Minsch nich utnahmen. Geiht ok. --::Slomox:: >< 15:50, 4. Mai 2007 (CEST)
Schwellenland[Bornkood ännern]
Wokeen hett en Idee, dat Woort Schwellenland to översetten? Ik bün eerstmol bi Swellenland verbleven, dienk mi aver, dat gifft noch betere Vörslääg... --Iwoelbern 23:21, 26. Jan 2007 (CET).
- Hm. Swillenland? Vun "answillen" wullt du dat afledden? Wieldat dor de Industrie so groot un dick warrt? Ik weet nich so recht. Dat hoochdüütsche Bild achter "Schwellenland" kummt doch vun de Türschwelle, dat is op Platt de Drempel, de Leed oder de Süll. Leed is mehrdüdig (ok för Hoochdüütsch "Lied"). Wat is mit "Drempelland"? Oder ganz anners: op Nedderlannsch is dat "jong industrieland". Aber mit "Drempelland" is dat Spraakbild tominnst licht to erkennen. HeikoEvermann 23:30, 26. Jan 2007 (CET)
- Ik sett dor eerstmol Drempelland in. Ännern kann een dat jümmers noch, wenn noch en betern Vörslag kummt. --Iwoelbern 23:34, 26. Jan 2007 (CET)
- Staten, de industriell ophaalt? Oder Ansett-Staten? Industrie-opboen Staten? Jung Industrieland is ok good to verstahn. Aver de nedderlandsche Artikel tominnst heet Newly industrializing country. Dat hoochdüütsche Woort schöölt wi man nich namaken. Wenn wi dat Woort för Woort översett as Drempelland oder Süllland, denn is dat swoor glieks to verstahn un trutzdem höört'n rut, dat wi dor an't Hoochdüütsche kleevt. Wenn wi dat Woort mit Swill- oder Swell- namaakt, denn is dat keen richtig Platt un ok keen richtig Hoochdüütsch. --::Slomox:: >< 15:40, 27. Jan 2007 (CET)
- Ick sülvst holl nich veel dorvun, so lange tohopensett’te Nams för Artikels to bruuken. Dat kann man goot in’n Text rinschrieven, aver as Naam för’n Artikel ist dat swoor to finnen, wenn een dorna söken deit. Wenn sik dat mol wat mehr na Hoochdüütsch, kann ik dormit woll üm. Dat is ok nix anners as en Fremdwoort. Vun de Vörslääg finn ik Ansett-Staat an’n besten – dat lett sik ok för’n Artikelnaam goot an. --Iwoelbern 16:37, 27. Jan 2007 (CET)
- Tja, dat is wedder wat for usen Fründ Termo. De meent ja, wi schöllt de plattdüütsche Spraak nich up'n Kopp stellen un eenfach blieben. Man wenn een nu würklich en Enzyklopädie upboon will un dor eernsthaftig bigeiht, denn mütt so veel Substantiven nee utprobeert un „inbröcht“ weern...Man ik meen, wi schöllt kieken, ob wi nich doch en beten bi de plattdüütsche Aart blieben könnt un düsse langen Wöör ut'neen trecken? Dat wi nich Drempelland schrievt, man Land an'n Drempel. Oder nich Süll-Land, man Land an'n Süll. Ik glööv, dat kann een ok verstahn: En Land steiht an'e Döör un will rin in de gode Stuuv vun de Industrie-Staaten. Un nu mütt dat öber'n Süll un schickt sik just an dorto. Dat Woort „Drempel" kenn ik up Platt gor nich, bloß ut de Nedderlannen. Dor is dat so'n Sull up'e Straat, dat de Autos afbremsen mütt. Also: Ik meen „Land an'n Süll---Bolingbroke 17:20, 27. Jan 2007 (CET)
- Drempel is bi uns begäng. So is dat mit Platt. Wat de een kennt, kennt de anner noch lang nich. Land an'n Süll is mi aber to kumplizeert un dat is ok nich beter to verstahn as Süllland. (Ober Süllland klingt ok nich goot...) Op Ingelsch heet dat NIC (Newly Industrialized Country) un so warrt dat ok bi de UN nöömt. Denn is villicht "nieg Industrieland" dat eenfachste. Un bitte vertell mi nu nich, dat Industrieland ok nich geiht. Op Hoochdüütsch un Nedderlannsch geiht dat. Denn mutt dat bi uns ok mööglich ween. HeikoEvermann 19:16, 27. Jan 2007 (CET)
- Tja, dat is wedder wat for usen Fründ Termo. De meent ja, wi schöllt de plattdüütsche Spraak nich up'n Kopp stellen un eenfach blieben. Man wenn een nu würklich en Enzyklopädie upboon will un dor eernsthaftig bigeiht, denn mütt so veel Substantiven nee utprobeert un „inbröcht“ weern...Man ik meen, wi schöllt kieken, ob wi nich doch en beten bi de plattdüütsche Aart blieben könnt un düsse langen Wöör ut'neen trecken? Dat wi nich Drempelland schrievt, man Land an'n Drempel. Oder nich Süll-Land, man Land an'n Süll. Ik glööv, dat kann een ok verstahn: En Land steiht an'e Döör un will rin in de gode Stuuv vun de Industrie-Staaten. Un nu mütt dat öber'n Süll un schickt sik just an dorto. Dat Woort „Drempel" kenn ik up Platt gor nich, bloß ut de Nedderlannen. Dor is dat so'n Sull up'e Straat, dat de Autos afbremsen mütt. Also: Ik meen „Land an'n Süll---Bolingbroke 17:20, 27. Jan 2007 (CET)
- Ick sülvst holl nich veel dorvun, so lange tohopensett’te Nams för Artikels to bruuken. Dat kann man goot in’n Text rinschrieven, aver as Naam för’n Artikel ist dat swoor to finnen, wenn een dorna söken deit. Wenn sik dat mol wat mehr na Hoochdüütsch, kann ik dormit woll üm. Dat is ok nix anners as en Fremdwoort. Vun de Vörslääg finn ik Ansett-Staat an’n besten – dat lett sik ok för’n Artikelnaam goot an. --Iwoelbern 16:37, 27. Jan 2007 (CET)
- Wat is so tyypsch doran, plattdüütsch Begreepen uteenanner to trecken? Bi uns to Huus weer dat nich begäng. Een Kökenstohl is een Kökenstohl un nich en Stohl in de Köök. Un en Autobahnkrüüz is en Autobahnkrüüz un nich en Krüüz vun twee Autobahnen. Disse ümständlich tohopenknütt’en Begrepen sünd nich plattdüütsch, sondern wiest blots, dat dat dorvör keen plaattdüütsch Woort geven deit. Un wenn dat so is, denn is dat nödig niege ruttofinnen, sonst warrt Plattdüütsch nich mehr ganz oolt. Ik vör mien’n Deel seh dat hier schon as eernsthaftig Enzyklopädie. Wenn dat blots dorüm güng, eenfach mol en beten platt to schrieven, weer ik ganz seker nich so viel Tiet dorin steken... --Iwoelbern 17:14, 28. Jan 2007 (CET)
Erbbaurecht[Bornkood ännern]
Tja, dor weet ik nich wieder...Ik weet noch nich mol so richtig, wat dat egentlich is...Vun de Saak her: Borecht, dat een arven kann. Wat meent Ji?---Bolingbroke 15:14, 27. Jan 2007 (CET)
- Arfpacht oder (na Sass) Arvpacht mutt doch passen, oder? Uns nedderlandsche Bröder nöömt jemehr Admins ok Arfpachen (ok wenn ik nich ganz de Idee dor achter verstah). --::Slomox:: >< 15:49, 27. Jan 2007 (CET)
- Kiekt doch mol hier [bi de Fehrsgill]. Dor gifft dat "Arvborecht". --Knabbe 08:06, 30. Jan 2007 (CET)
Gläubiger un Schuldner[Bornkood ännern]
„De wat to kriegen hett“ un „de wat schullen deit“ sünd natüürlich wedder ümständlich ut'een trocken. Hett denn een schöne Substantiven praat? ---Bolingbroke 18:25, 29. Jan 2007 (CET)
- Schöön is wat anners, aver Sass kennt woll den Schuldner... --Iwoelbern 18:58, 29. Jan 2007 (CET)
- Dat kann ja wohl nich angahn... Al wedder en Lock in uns Spraak. Nich to glöven. Dat mit den Schuldner is wohl so. Dat steiht in den Sass un dat gifft dat ok op Nedderlanns, dor heet dat Schuldenaar. För den "Gläubiger" gifft dat dor den "Schuldeiser", dat Woort gifft dat op Platt wohl nich. Un op "schlau" (bi de Bank) heet dat glieks "crediteur".
- Ik kann mi aber gor nich vörstellen, dat dat för den "Gläubiger" keen plattdüütsch Woort gifft. Tominnst in de Hansetiet hebbt se doch so veel Hannel drieven, dor hebbt se dat Woort doch nödig hett. In mien Plattdüütsch Bibel steiht in Lukas 7,41 "Glööbiger". Dat süht för mi aber so ut, as wenn de Översetter ok nich wusst harr, wat he dor nu mit anfangen schull. (Un en Sass hett he ok nich hatt, vunwegen dat "öö".) Ach un in de Plautdietsche Bibel steiht "Doa wea eena dee haud twee, dee am waut schuldich weare". Dor gifft dat dat Woort ok nich. HeikoEvermann 22:44, 29. Jan 2007 (CET)
- Noch en Idee: in [12] (nedderlannsch) gifft dat den "Geldgever" ("hypothecaire lening: lening waarmee een onroerende zaak als zekerheid voor de geldgever is verbonden"). HeikoEvermann 22:55, 29. Jan 2007 (CET)
- Bi Johannes Jessen, de ja as Autorität gellen deit, heet dat Lk. 7,41: „En Geldmann, de Geld utlehnen dä, harr dat mit twee Mann to kriegen, de em wat schülli wärn“.Dat is nich ganz anners, as bi de Plautdietschen...---Bolingbroke 23:14, 29. Jan 2007 (CET)
- Geldmann höört sik goot an. --Iwoelbern 23:22, 29. Jan 2007 (CET)
- Kiekt doch mol hier [bi de Fehrsgill]. Dor gifft dat ""Berechtigte, Glöviger; (bi'n Geld) Geldgever, Geldutlehner"". --Knabbe 08:02, 30. Jan 2007 (CET)
- Heinrich Stolte bruukt in sien nee Testament in Brockhäger Mundoort ([13] [pdf]) de Wöör Geldmann un Schüllner. Sien Översetten is öbrigens ok al gemeenfree. --::Slomox:: >< 16:04, 30. Jan 2007 (CET)
- Un Heiko hett ja wieder baven vun de Hansespraak hatt: Na dat Mittelniederdeutsche Handwörterbuch geev dat: schuldenere debitor, aber auch der, welchem geschuldet wird, Gläubiger, auch Bürge, Gutsager (ok schulder); schult-here Gläubiger, creditor; rentener hypothekarischer Gläubiger; lovere (loyver) Gläubiger, creditor; ingelder der ingelt zu zahlen hat, Schuldner --::Slomox:: >< 18:37, 31. Jan 2007 (CET)
Beschleunigung[Bornkood ännern]
En Begreep ut de Physik, wo mi nix to infallt... Ik heff hier mol wat lest vun Teilchenbeschleuniger, de denn as Gaumaker översett worrn is. Dat passt ja ok ganz goot sowiet. Aver wenn ik nu Schwerebeschleunigung översetten will, denn warrt dorut en Sworgaumaken. Weet een wat beter’t? Eenfach op Sworkraft uttowieken geiht nich, dat is physikalsch eenfach nich dat sülve... --Iwoelbern 18:04, 30. Jan 2007 (CET)
- E. Andersen hett op siene Sieden en Artikel över de Coriolis-Kraft (geiht nich to verlinken vun wegen Frames un is ok en beten swoor to finnen op de Siet). Dor bruukt he dat Woort Beslünigen. Nich dat schöönste Platt na mien Menen, aver geiht. De Nedderlandschen hebbt Versnelling. Versnellen as Verb mag woll ok op Platt gahn, aver dat schönste Platt is't ok nich. In Skandinavien kennt se ok keen inheemsch Woort. Beschleunigung as Saak is ja temlich afstrakt. Wenn wi dor in de mehr konkrete un pragmatische plattdüütsche Spraak en Woort finnen wüllt, denn dee ik anregen, dat wi dor ansett, wo de Minsch Beschleunigung markt. Wenn dat Auto gau anföhrt, denn warrst du in dien Sitt rindrückt. Wenn ik dor nu spontan en Woort för seggen schall, so mehr luudmalerisch, denn dee ik villicht anruppen seggen un Anruppkraft. Dat Woort is ok nich dull, aver mal so as Denkanstoß ;-) --::Slomox:: >< 18:44, 30. Jan 2007 (CET)
- Ik hebb noch mal nakeken, woans wi dat in KDE op Platt maakt hebbt: För "Geschwindigkeit" hebbt wi "Gauheit" (nich "Snelligkeit" as in [14] in de "Auto"-Datei un in den Sass). För "Beschleunigung" hebbt wi ok "beslünigen" (Verb) un de "Beslünigen", aber dormit bün ik nich würklich tofreden. Villicht kann een mit "anschieben" (=>anschuven) wat basteln. Kann een seggen "dat Elektron warrt in den Gaumaker bet dicht an de Lichtgauheit anschuven"? Un as Substantiv mal wat nich op "-en": de Anschuuv? HeikoEvermann 20:33, 31. Jan 2007 (CET)
- Mi schient dat mit dat "Versnellen" in besten. Dat is vun de Physik her an neutralsten... Bi en Gaumaker mag dat allns noch goot passen, aver anschuven, anruppen und disse Saken, de passt nich so recht op de Swor'beschleunigung'. Na den Sinn vun't Woort is dat passiv, Dor schufft nix, höchstens, dat die Sworkraft trekken deit. Denn künn man dor villicht noch "Sworantrekken" to seggen. Aver dor mag ik "Sworversnellen" meist noch lever. "Sworvergauen" weer ok noch en Möglichkeit, höört sik aver an, as wenn man wat verkehrtes eten hett.. --Iwoelbern 20:50, 31. Jan 2007 (CET)
- Wullt wi dat denn mal so fastleggen: versnellen (as Verb) un "de Versnellen", wenn wi dat as Substantiv bruukt?
- Un "Gauheit"? Ik denk, dat is ok intuitiv. HeikoEvermann 00:15, 10. Feb 2007 (CET)
- Geern... --Iwoelbern 01:07, 10. Feb 2007 (CET)
- Mi schient dat mit dat "Versnellen" in besten. Dat is vun de Physik her an neutralsten... Bi en Gaumaker mag dat allns noch goot passen, aver anschuven, anruppen und disse Saken, de passt nich so recht op de Swor'beschleunigung'. Na den Sinn vun't Woort is dat passiv, Dor schufft nix, höchstens, dat die Sworkraft trekken deit. Denn künn man dor villicht noch "Sworantrekken" to seggen. Aver dor mag ik "Sworversnellen" meist noch lever. "Sworvergauen" weer ok noch en Möglichkeit, höört sik aver an, as wenn man wat verkehrtes eten hett.. --Iwoelbern 20:50, 31. Jan 2007 (CET)
- Ik hebb noch mal nakeken, woans wi dat in KDE op Platt maakt hebbt: För "Geschwindigkeit" hebbt wi "Gauheit" (nich "Snelligkeit" as in [14] in de "Auto"-Datei un in den Sass). För "Beschleunigung" hebbt wi ok "beslünigen" (Verb) un de "Beslünigen", aber dormit bün ik nich würklich tofreden. Villicht kann een mit "anschieben" (=>anschuven) wat basteln. Kann een seggen "dat Elektron warrt in den Gaumaker bet dicht an de Lichtgauheit anschuven"? Un as Substantiv mal wat nich op "-en": de Anschuuv? HeikoEvermann 20:33, 31. Jan 2007 (CET)
Waffenstillstandsgesuch[Bornkood ännern]
Is för dat Enn vun den Eersten Weltkrieg wichtig. Un ok noch: "ultimativ"...---Bolingbroke 14:58, 31. Jan 2007 (CET)
- Mien Vörslag weer: Wapenstillstandsansöken un för ultimativ künn man drammlich bruken oder mit Nadruck --Iwoelbern 15:14, 31. Jan 2007 (CET)
- Dor will ik denn doch dat Utenannertrecken vörslagen ;-) Se hebbt dor üm fraagt, de Wapen stillstahn to laten oder so. --::Slomox:: >< 15:28, 31. Jan 2007 (CET)
- Dat stimmt. Aber "Wapenstillstand" bruukt wi tominnst as Lemma. Un op Sweedsch gifft dat dit Woort ok: Vapenstillestånd. HeikoEvermann 20:43, 31. Jan 2007 (CET)
- Dor will ik denn doch dat Utenannertrecken vörslagen ;-) Se hebbt dor üm fraagt, de Wapen stillstahn to laten oder so. --::Slomox:: >< 15:28, 31. Jan 2007 (CET)
U-Boot[Bornkood ännern]
Wat ik mi al fakener mol fraagt heff... U-Boot is ja en Afkötten. Nu bün ik bet nu noch nich in de Laag kommen, op platt över disse Dingers to vertellen, aver interesseeren deit mi dat denn doch. Warrt dor op platt nu en "Ü-Boot" dorut, oder laat wi dat bi U-Boot? Oder kött wi dat eenfach gor nich af. :-) --Iwoelbern 19:31, 31. Jan 2007 (CET)
- Ü-Boot höört sik gresig an... Dor gefallt mi dat denn doch beter, wenn wi hoochdüütsch U-Boot bruukt. Un Militär-Utdrück exporteern, dat deit dat Hoochdüütsche ja wat fakener... Un in'e Noot köönt wi dat ja ok vun Unner afleiden. Dat Woort hett ja nich in all Dialekten en Ü. Dat heet: kort U-Boot oder lang Ünnerseeboot. --::Slomox:: >< 15:53, 1. Feb 2007 (CET)
- Bün ik ok de Meenung... Bi U-Bahn gellt seker dat glieke. --Iwoelbern 15:56, 1. Feb 2007 (CET)
Pfründe etc...[Bornkood ännern]
Bi Calvin un nu ok bi dat Osmaansche Riek: Wat is en Pfründe? Dorto noch Lehnwesen un Leibeigenschaft. Ik weet, dat en dat ümschrieben kann, man dat is denn jummers so ümständlich...---84.137.76.80 12:19, 5. Feb 2007 (CET) OH! Harr vergeten, mi antomellen...---Bolingbroke 12:20, 5. Feb 2007 (CET)
- Pfründe kummt vun praebenda. Dat Woort steiht in't Middelnedderdüütsche Wöörbook ünner provende, proven. Ut Middelnedderdüütsch proven(de) warrt hüüt Pröven. Dat Woort heff ik noch nich höört hatt, aver Google helpt uns wieder: de:Bad Zwischenahn#Hauptschule Bad Zwischenahn Zu dieser Zeit wurde der Schulunterricht durch die Kirche und durch die Allgemeinheit finanziert. Eltern hatten für Ihre Kinder Schulgeld zu zahlen, das regionsweise unterschiedlich hoch war. Neben dem Schulgeld wurden auch sogenannte Pröven als Bezahlung akzeptiert. Pröven waren Naturalien (z.B. Brot, Eier, Käse), die dem Lehrer neben dem Schulgeld und dem Schulland (oftmals aus der Allmende bereitgestellt) den Unterhalt sicherten. Aver oppassen: Bi de beiden Artikels warrt dat woll gahn, aver wenn bi Calvin nu stahn dee, dat he de Kark för ehr Pfründewesen angrepen dee, denn warrt dat al slechter. Dat Woort hett na mien Menen op Platt nich dissen kritischen Ünnertoon.
- För de Leibeigenschaft passt Hörigkeit/Hörigheit, dink ik.
- To Lehnwesen: Dat Lehen is op Platt ok Lehn. Dat Woort Wesen is sworer. Dat Plattdüütsche kinnt dat in dissen afstrakten Sinn nich (is mi op jeden Fall so nich bekannt, mal afsehn vun Lehnwöör ut dat Hoochdüütsche). Nu köönt wi dat as Lehnwoort ut dat Hoochdüütsche as Lehnwesen bruken, wi köönt dat ok nich so platte Woort System bruken oder du ümschriffst... --::Slomox:: >< 13:38, 5. Feb 2007 (CET)
- Pröven weer en goden Tip. Mi is denn ok infullen, dat de Inwahners vun dat Huus Seefahrt in Bremen Prövener nömmt weert. De wahnt dor un mütt nix för betahlen. In dat Deutsche Rechtswörterbuch hebb ik bi Google ok provene funnen.---Bolingbroke 21:19, 5. Feb 2007 (CET)
Niederung[Bornkood ännern]
...as Geografisch Eenheit an Strööm usw. Dor gifft dat doch seker en schöön plattdüütsch Woort vör... --Iwoelbern 21:52, 5. Feb 2007 (CET)
- Neuber (Wöhrner Wöör) hett "Sietland" för "Niederung/Marschland". "Niederwald" is "Busch".
- Harte hett: "Niederung: Siedland, Grund, Siek/Sick" un dat Bispill: "achter uns Huus weer en Liet" => "hinter unserem Haus war eine sumpfige Niederung".
- Op [15] steiht "Die Aufhöhung erfolgte nicht gleichmäßig und so entstanden ufernah höhere Bereiche, die als "Hohe Marsch" vom niedriger gebliebenen Hinterland, dem "Sietland" (niederdeutsch "siet" = niedrig, tiefgelegen), unterschieden werden."
- HeikoEvermann 22:55, 5. Feb 2007 (CET)
- Besten Dank. Ik meen, Sietland maakt sik goot... --Iwoelbern 23:02, 5. Feb 2007 (CET)
Siebenbürgen[Bornkood ännern]
Dat Land vun de ungaarsch Minnerheit in Rumänien: Sevenbörgen? ---Bolingbroke 22:52, 6. Feb 2007 (CET)
- Ik harr nu Sövenborgen seggt, aver dat Woort an sik is woll good so. --::Slomox:: >< 14:28, 7. Feb 2007 (CET)
- Dat is ja nu keen Deel vun't plattdüütsch Spraakrebeet. Ik bün dorför, dat nich to översetten. Un wenn Di dat to hoochdüütsch is, denn kannst Du ok Transsylvanien seggen. HeikoEvermann 19:36, 7. Feb 2007 (CET)
- Mutt man villicht nich översetten, aver ik denk, man kann, wenn dat teemlich düdlich is, woher dat Woort kummt. Mi is dat eens. Aver wenn översetten, denn weer ik Sövenborgen seggen. Seven is woll mehr dat, wat een deit und nich de Tall (Sand seven, t.B.).
- Dat Nedderlandsche kennt ok Zevenburgen. Översetten is also nich kumpletten Tüdelkraam. --::Slomox:: >< 16:06, 8. Feb 2007 (CET)
Veilchen[Bornkood ännern]
Gifft dat för de Plantenoort Veilchen en plattdüütsch Beteken? --Iwoelbern 21:40, 13. Feb 2007 (CET)
- Viool, Pl. Violen ---Bolingbroke 22:19, 13. Feb 2007 (CET)
- Danke! --Iwoelbern 22:30, 13. Feb 2007 (CET)
Bewegung[Bornkood ännern]
so, as movement. Arbeiterbewegung, politische Bewegung etc....---Bolingbroke 22:19, 13. Feb 2007 (CET)
- Snackt wat gegen Bewegen? --Iwoelbern 22:30, 13. Feb 2007 (CET)
- Ingangsetten weer de Bedüden ok goot drapen, is aver en teemlich ümständlich Woort. --Iwoelbern 22:34, 13. Feb 2007 (CET)
- Nee, Bewegen is up Stee. Man Ingangsetten is heel wat anners, dat geiht neet. Heel selten hebb ik ok Beweging höört, abers dat word neet mehr bruukt vandag, lööv ik. Man villicht gift dat ok anner beterde Woorden, kummt denn up an, wat för en Bewegen dat is (t.B. Uprohr of so). Man bi de politisk Bewegen geiht nix an Bewegen vörbi. Termo
- Bi Sass giift dat en Arbeiderbewegen. Kiek mol dor [bi de Fehrsgill]. --Knabbe 11:15, 14. Feb 2007 (CET)
- Nee, Bewegen is up Stee. Man Ingangsetten is heel wat anners, dat geiht neet. Heel selten hebb ik ok Beweging höört, abers dat word neet mehr bruukt vandag, lööv ik. Man villicht gift dat ok anner beterde Woorden, kummt denn up an, wat för en Bewegen dat is (t.B. Uprohr of so). Man bi de politisk Bewegen geiht nix an Bewegen vörbi. Termo
Fassade[Bornkood ännern]
Weet een en schöön plattdüütsch Woort för Fassade? --Iwoelbern 20:19, 14. Feb 2007 (CET)
- Bi Marlou ehr Websieden gifft dat "Wi wüllt uns mal de hoge Fassaad vun de Kirch ankieken." ([16]). Is dat plattdüütsch noog för uns? Dat Woort Fassade hett ja en spezielle Bedüden un ik hebb dor ok op Hoochdüütsch keen gode Synonymen för funnen. "Vorderseite" is ja nich datsülvige as "Fassade". HeikoEvermann 21:56, 14. Feb 2007 (CET)
- Ik kann dormit üm... --Iwoelbern 22:04, 14. Feb 2007 (CET)
-these[Bornkood ännern]
Wöör, de op -these endt, as t.B. Synthese, Hypothese, Prothese etc. ... Wat maakt ji dorut in’t Plattdüütsche? Dat -e an’n End dücht mi nich so recht platt. Ik weer dat villicht -thees schrieven. Wat seggt ji dorto? --Iwoelbern 22:51, 15. Feb 2007 (CET)
- -thees is goot. Hebbt wi al in Gnaagdeerter bruukt: "De Thees, dat de Meerswien un ehr Verwandte en egen Taxon buterhalv vun de Gnaagdeerter dorstellt, is toeerst 1991 vun Graur, Hide un Li in en Artikel..." HeikoEvermann 23:54, 15. Feb 2007 (CET)
Natschon oder Natschoon[Bornkood ännern]
Wu is dat richtig? Eastfrisian, aka: 212.204.77.151 09:41, 19. Feb 2007 (CET)
- Dorto steiht wat in de Diskuschoon vun Internatschonale Astronoomsche Union. Natschoon is richtig, aver Mehrtall is Natschonen... --Iwoelbern 10:25, 19. Feb 2007 (CET)
- Substantiv: Natschoon, Mehrtall: Natschonen, Adjektiv: Natschonal/natschonale/natschonalen. HeikoEvermann 10:26, 19. Feb 2007 (CET)
Danke212.204.77.151 11:33, 19. Feb 2007 (CET)
wurrd oder wurd[Bornkood ännern]
Ik mark dat bi mi sülvst, Mal schriev ik dat mit een "R", denn mit 2 "R". Wat seggt Sass? Eastfrisian 22:03, 20. Feb 2007 (CET)
- Wenn ik dat richtig seh, denn heet dat buten Oostfreesland ward/warrt, nich? wurrt schall denn de beste Schrievwies wesen na Sass. Dat d an't Enn warrt na Sass-Regeln jüst as op Hoochdüütsch t schreven, ok wenn d etymoloogsch beter weer. Denn dat is ja desülve Endung as engelsch -ed, de op Hoochdüütsch blots vun wegen den Luudwannel d -> t as t schreven warrt. Aver denn müssen wi ok Düüdschland un Tied schrieven. --::Slomox:: >< 23:35, 20. Feb 2007 (CET)
Kawennsmann[Bornkood ännern]
Kawennsmann is wat groodes - jo. Aber kann mi dat eener genauer verteln? Igg weet niemol ob dat nu richti schreven is.
- Fast... Kaventsmann hebbt wi dat hier schreven. Dat is een düchtige Waterbülg... --Iwoelbern 13:17, 22. Feb 2007 (CET)
Gefreiter un Meldegänger[Bornkood ännern]
För den Hitler-Artikel: Gefreiter as hoochdüütsch Frömdwoort oder lever as in nedderlannsch "Korporal"? Un denn weer he in den Eersten Weltkrieg "Meldegänger". Wat seggt een dor denn nu an'n Besten to? ---Bolingbroke 13:30, 22. Feb 2007 (CET)
In disse ole Tied hett dat wohl "Einjähriger"; in platt: "Een-Jahrs-Suldat"'? Susanne
- De Utdruck kummt as Gefrieter in dat Book Ut’m Noatangsche von A. Boldt (S. 28) vör. En tweet Steed is Johann Rist sien Perseus, in den de Reeg de Narrenkop nam mik inß an vor ein gefrieter Capperal vörkummt. --::Slomox:: >< 19:21, 25. Mai 2010 (CEST)
Räteregierung/Räterepublik un Dolchstoßlegende[Bornkood ännern]
Bruuk ik ok för den Artikel öber Hitler. Schall ik dat as Frömdwöör so laten?---Bolingbroke 21:06, 22. Feb 2007 (CET)
- de:Dolchstoßlegende hett en Interwikilenk op nedderlannsch: nl:Dolkstootlegende. => Dolkstootlegend
- de:Räterepublik hett en Interwikilenk op nedderlannsch: nl:Radenrepubliek. Hoochdüütsch "Rat" => "Raat", aber villicht ok as Mehrtall. Villicht ok "Raatslüüdregeren"? HeikoEvermann 23:12, 22. Feb 2007 (CET)
- Bi "Dolch"" hebb ik in Neuber sien Wöörbook as en olet Woort "Pook"" funnen. Hebb ik noch nich höört, aber kennt dat en vun Jo? In'n Sass steiht dat ja ok...Raatslüde klingt goot un paßt up Platt ok goot, man ik hebb dor een Problem mit: In usen demokraatschen Stadtstaat Bremen sünd de Raatslüde just keene revolutschonären "Räte", man hoochanstännige börgerliche Senators...---Bolingbroke 11:32, 23. Feb 2007 (CET)
- Pook heff ik ok noch nie höört. To de Raatslüüd: Dat Problem, wat Du hest, liggt an de Saak sülvst. In de Nazitiet sünd jo eenige Begrepen, de an sik för anstännige Saken staht, för jümmer Propaganda messbruukt warrn. Dor künnt de Senators nix för, man dat wiest blots eenmol mehr, wat vun Dübels in de NS-Tiet an'n Wark weern... --Iwoelbern 11:39, 23. Feb 2007 (CET)
- Dor hest du sunner Twiefel recht. Man in düsse Saak hölpt us dat ok nich wieder: "Raat"" oder "Raatsmann" is ja keen Woort ut de Nazitiet, man vun de Revolutschoon in Russland her. Dor heet Raat "Sowjet". Mit Senator hett dat wenig to kriegen, is ehrder so wat as en "Arbeiderraat"...---Bolingbroke 11:48, 23. Feb 2007 (CET)
- Bi "Dolch"" hebb ik in Neuber sien Wöörbook as en olet Woort "Pook"" funnen. Hebb ik noch nich höört, aber kennt dat en vun Jo? In'n Sass steiht dat ja ok...Raatslüde klingt goot un paßt up Platt ok goot, man ik hebb dor een Problem mit: In usen demokraatschen Stadtstaat Bremen sünd de Raatslüde just keene revolutschonären "Räte", man hoochanstännige börgerliche Senators...---Bolingbroke 11:32, 23. Feb 2007 (CET)
- Jo, de Räte in Räterepublik sünd nich de Lüüd (so as in Geheimrat), dat sünd de Gruppen (so as in Bundesrat). Raadslüüdrepubliek passt denn nich. Räädrepubliek passt wat beter.
- Bi Dolchstoßlegende weet ik nich. Kannst villicht eenfach so laten. Hm, vör 80 Johr geev dat villicht en plattdüütsch Woort, dat to begäng weer (de Deel mit -legende woll nich, aver de Dolchstoß), aver woneem schasst dat hüüt finnen? Över Politik hebbt de Plattdüütschen to de Tiet seker snackt, aver opschreven hebbt se nich veel. --::Slomox:: >< 13:01, 23. Feb 2007 (CET)
Schwangerschaftsabruch[Bornkood ännern]
---Bolingbroke 02:00, 26. Feb 2007 (CET)
- Mal as Bispeel: Fröher hett de § 218 dat Afdrieven verbaden. Froonslüüd, de doch afdreven hebbt, müssen bet to fief Johr in Tuchthuus. As Verb un as unspezifisch Substantiv mutt dat doch gahn. Dat spezifische Substantiv a la Se harr ene Afdrievung süht aver nich so schöön ut... Aver dat geiht ja good in Verbalstil un as Lemma geiht Afdrieven. --::Slomox:: >< 02:54, 26. Feb 2007 (CET)
Empfängnisverhütung[Bornkood ännern]
---02:00, 26. Feb 2007 (CET)
- Verhöden, so steiht dat sogor in’n Sass --Iwoelbern 09:24, 24. Jul 2007 (CEST)
Gerinnung[Bornkood ännern]
...fehlt mi. Dor fallt mi nix to in. Noch beter weer en Woort för Gerinnungsfaktor... --Iwoelbern 20:36, 27. Feb 2007 (CET)
- villicht künn man dor so wat in de Oort as Klutenmakers bruuken? --Iwoelbern 21:03, 27. Feb 2007 (CET)
- Ik meen ja jummers, dat weer beter, en olet Woort to nehmen, ok wenn dat meist vergeten is. För 'gerinnen' gifft dat up Platt 'stollen' un 'stremmen'. Ik kenn de beiden Wöör nich, ik harr 'stocken' seggt, man dat is woll vun Hoochdüütsch hernahmen. Stollen un stremmen hebb ik bi Hermann Böning, Ollnborger Wöörbook funnen. Up Nedderlannsch heet dat just so: 'stollen' un 'stremmen', de Subst. 'stolling' un 'stremming'. 'Stremmen' heet bi Böning: 'Milch gerinnen lassen', also dick weern laten, as bi Karmelk. Ik finn, wi schööt de olen Wöör nehmen, ok wenn de nich mehr faken bruukt weert. Neologismen weert ja ok nich faken bruukt. Denn behöllt de Spraak doch wat vun ehr egen Aart. Hebb ik ja ok al bi Tardel/Wörpel seggt...'Faktor' dä ik uplösen: 'Wat dat Bloot stremmt' oder 'Wat dat Bloot stollen lett'---Bolingbroke 00:28, 28. Feb 2007 (CET)
- Dor heff ik nix dorgegen. ’n betere Idee heff ik jo ok nich... Man as eegen Lemma finn ik jo disse tohopen setten Saken nich so schön. Aver hülpt in dissen Fall woll nix... --Iwoelbern 00:33, 28. Feb 2007 (CET)
Schiefer[Bornkood ännern]
Moin tosamen! Weet een en plattdüütsch Woort för den Steen Schiefer. Op de steiht, dat kumm villicht vun’t middelnedderdüütsch schiver - irgendwat in de Richten mutt dat woll wesen... --Iwoelbern 00:30, 12. Mär 2007 (CET)
- Jo, Schever oder Schiver mutt dat heten oder Schever/Schiversteen, kiek ok Schiller-Lübben. --::Slomox:: >< 12:21, 12. Mär 2007 (CET)
- "Schiefer" is "dat Lei". Termo 17:40, 12. Mär 2007 (CET)
- Stimmt. Dat Lei kenn ik ok. Nedderlannsch heet dat ok Lei. Man dat is de griese Steen. Holten Lei gifft dat nich, glööb ik...---Bolingbroke 18:54, 12. Mär 2007 (CET)
- Bi Lindow steiht "Lei" as oostfreesch. In't "kleines hamburgisches Wörterbuch" steiht "Schever". Wat nu? Schever is villicht lichter to verstahn, wenn een dor gor nix vun kennt. Bolingbroke, kennst Du Lei ut Bremen? Un wat meenst Du mit "Holten Lei"? HeikoEvermann 20:27, 12. Mär 2007 (CET)
- "Schiefer" is "dat Lei". Termo 17:40, 12. Mär 2007 (CET)
- In den Lenk, den Slomox baven angeven hett warrt dat Schiver' mehr op Schindel to'n Dachdecken betogen. Dat is nich ganz dat, wat ik meen, aver dorvun kummt woll de Beteken. De Nedderlänners hebbt dat ok as Leisteen. Ik sülvst heff Lei ok noch nich höört, aver en Wiederleiden schüll man op jeden Fall inrichten. Dat gifft in de Mineralogie den Utdruck Schieferung de beschrifft, woneem de Struktur un Föög vun en Steen is. Dorför wull ik op aver schoon Schivern bruken - för den Steen is mi dat eens, ünner watvun Naam wi dat schrievt. --Iwoelbern 20:37, 12. Mär 2007 (CET)
Weichsel[Bornkood ännern]
De Stroom in Polen. De heet op Latien Vistula, op Poolsch Wisła. Dat heet hoochdüütsch Weichsel is en luudverschaven Woort. An de Weichsel hebbt Plattdüütsche leevt. Also is dat temlich wohrschienlich, dat de Stroom ok en plattdüütschen Naam hett, de wohrschienlich nich luudverschaven is. Weet dor een wat to? --::Slomox:: >< 19:35, 22. Mär 2007 (CET)
- Heff de Antwoort nu endlich funnen. Hier warrt seggt:
- Am Nogat onn am Wießelstrand
- Doar es mien leewet Heimatland.
- Dat seggt en Danziger. Passt also. Wießel. --::Slomox:: >< 13:05, 29. Nov. 2007 (CET)
Künstler[Bornkood ännern]
As Böverbegreep vun Moler, Steenhuer usw. --Knabbe 11:06, 5. Apr 2007 (CEST)
- Dat weer ik eenfach as „Künstler“ laten. De Kunst hebbt wi jo ok so ut dat Hoochdüütsche övernahmen. --Iwoelbern 11:20, 5. Apr 2007 (CEST)
- „Künstler“. ---Bolingbroke 13:55, 5. Apr 2007 (CEST)
Veranstaltungszentrum[Bornkood ännern]
"Veranstaltungszentrum" = Utrichtensoort, oder gifft dat wat beteres? --Knabbe 08:46, 25. Apr 2007 (CEST)
- Dat Zentrum künn man as Middelpunkt ümschrieven, Dat Utrichten finn ik nich so schöön. Dat lett sik an, as wenn man dor wat doon mutt. Veranstalten? Denn weer dat en Veranstaltensmiddelpunkt (oder -oort, dat geiht seker ok) --Iwoelbern 09:56, 25. Apr 2007 (CEST)
Gedenkstätte[Bornkood ännern]
"Gedenkstätte" wie in Holocaust-Gedenkstätte. Holocaust blifft wohl Holocaust? --Knabbe 08:46, 25. Apr 2007 (CEST)
- Vun’n Geföhl her seggt ik mohl Gedenksteed --Iwoelbern 09:40, 25. Apr 2007 (CEST)
Achselhaare[Bornkood ännern]
Moin!
De Begreep ist mi jüst över’n Weg lopen. Ik weer dorut Asselhoor maken, bün aver nich ganz seker. Wat seggt ji? --Iwoelbern 19:53, 27. Apr 2007 (CEST)
- Dorto nochmal en late Antwoord: Woord för de Achsel is Armkuhl. Dat Achselhaar dee ik denn mit Hoor in de Armkuhlen oder - noch eenfacher - as Hoor ünner de Arms utdrücken. --::Slomox:: >< 22:14, 18. Feb. 2010 (CET)
Stroom[Bornkood ännern]
Moin tosamen!
Ik hebb dor mol en Saak, de wi mol klären schulln... dat hoochdüütsche Fluss översett wi op nds mit „Stroom“, und wat anners hebbt wi dor nich, so wiet ik dat bit jetzt sehn do. Goot, bi Strööm as de Elv, de Werser oder de Donau kann ik mi dormit woll torecht finnen, aver bi lüttere Waterlööp finn ik dat en beten to överkandidelt. Gifft dat nich noch annere Wöör? Nu hebbt wi bi uns vör de Huusdöör de Ramm, bi in’n Artikel Wiegersen as Ramm (Stroom) verlenkt is. Dat is man so'n beten Water blots, dat’n dor macklich in stahn kann. Dor weer ik nu vörslahn, sowat as „Beek“ to beteken, wat na Sass jo dat Woort för en Bach is. Maakt Sinn, wull ik menen. Blifft jümmers noch de Fraag: Gifft dat nich noch irgendeen Woort dat twüschen Stroom un Beek to liggen kuumt? De Ramm geiht as Beek dör - keen Fraag! De Elv is’n Stroom - ahn Twiefel! Aver to’n Bispeel de Oost? Dat is gewiss keen Beek mehr, aver is dat dorüm glieks en Stroom? Ik weet nich....--Iwoelbern 00:48, 3. Mai 2007 (CEST)
- Ik meen, datt ik ok all mal "Floot"" sehn hebb (wat man denn aber mit "Flut" (Gezeiten) verwesseln kunn). Bi uns in Oostfreesland gifft dat aber ok noch de Beteknung "Deep". Blots een paar Gedanken.Eastfrisian 06:34, 3. Mai 2007 (CEST)
- De Ramm as Beek to beteknen is wohl goot. Neuber hett in sien Wöhrner Wöör noch "Au" un "Water". Villicht kann een "Water" bruken, wenn een allgemeen blieven will. HeikoEvermann 09:11, 3. Mai 2007 (CEST)
- Wenn di dat nu üm de Oost geiht: de geiht as en Stroom dör, kiek ok Osten Strohm (en Geversdörper vun 1770 schall dat doch woll weten). To de Fraag na en Twischending weet ik aver ok nix to seggen. --::Slomox:: >< 15:50, 3. Mai 2007 (CEST)
- Grimm dorto (Wöörbookindrag bi Schambach; de hett dat Göttingische Idiotikon schreven): 'wâter ... jedes stehende oder flieszende gewässer, also auch der flusz, wofür unser plattd. kein eigenes wort hat' SCHAMBACH. Stroom schall ok mehr so'n beten betere Spraak wesen un nich ganz volkstümlich. Ik nehm an de Plattdüütschen hebbt en Woort för Fluss eenfach nich bruukt. Wenn se vun en Stroom snacken deen, denn hebbt se den Naam bruukt. Un vun Strööm as geograafsche Gattung snacken, dat weer en beten to afstrakt, dor deen se sik nich mit befaten. Beek un Stroom geiht ja beid, Floot mag ok stimmen, warrt bi uns aver nich seggt. To Floot höört woll uns Fleet. Is aver ok keen Woort dat good to ' Fluss allgemeen' passt. Schiller-Lübben to Floot un to Fleet. --::Slomox:: >< 16:27, 3. Mai 2007 (CEST)
- Dat is intressant to hören. Bi uns to Huss weer dat ok so, dat dat Woort för Fluss nich bruukt weer. Man hett halt ok bi uns jümmer den Naam bruukt. Ik dacht al, ik denk villicht al to hoochdüütsch. Man wenn dat keen annert Woort gifft, denn verklort dat jo doch en Deel... Ok Beek weer bi uns so an sik nich seggt, ok dor harr man jo jümmer en Naam praat. Aver tomindst af un an keem dat Woort mol vör.
- Wat weer denn mit „Flaat“? Ik meen, dat plattdüttsch Woort för Guss weer „Gaat“. weer tohopenpassen denn... --Iwoelbern 16:44, 3. Mai 2007 (CEST)
- Flaat? Hest du dat nu in Analogie to Gaat billt oder gifft dat dat Woort würklich?
- Gaat warrt ja as Goot utspraken (ofschoonst dat Woort nich veel bruukt warrt, ik kenn dat vör allen as Deel ut dat Woort Gotenlock, wat fröher en Lock in de Wand vun de Köök weer, dor kunn een dat Schöttelwater utgeten, dat dat na buten fleten dee), villicht is denn Floot de korrekte Analogie? Flaat heff ik op jeden Fall noch nich höört. --::Slomox:: >< 17:17, 3. Mai 2007 (CEST)
- Dat is en Analogie. Ik weet nich, of dat Woort existeert. Gaat kenn ik ok in den Bruukt, de du seggt hest. Aver bi uns tuhuus weer dat en Ünnerscheed in de Utspraak vergleken mit Floot, wat ik as Flut un nich as Fluss düüd harr - steiht jo so ok bi de Tied binnen. Oder ok as'n Stormfloot.
- Fleet is seker noch'n Mööglichkeit. Dor heff ik mi aver ok jümmers beten wat anners ünner vörstellt. So wat as'n doden Arm vun’n Water. Fleet gifft dat doch as Naamsdeel veel in Hamborg. Weet een, wovun dat afleidt is? --Iwoelbern 17:44, 3. Mai 2007 (CEST)
- Stimmt, Floot is Flout un Gaat is Goot/Gååt, de passt nich tohoop...
- Afleidt is Fleet vun Floot (oder Floot vun Fleet?). Schiller-Lübben seggt bi dat Woort vlôt: 1. Fluß (= vlêt, nach der bekannten Vertauschung von e und o). De höört also tohoop. Fleet/Fleth, dat is ja vör allen en Woort an de Küst un för Waterweeg, de faken nich natürlich sünd (fleten doot de aver mehrsttiets, dood sünd se normalerwies nich). As Synonym to Fluss passt dat nich so good. --::Slomox:: >< 18:27, 3. Mai 2007 (CEST)
Na Lindow meent "Beek" : "Bach, kleiner Wasserlauf" un dat gifft en groten Barg vun Ortsnaams op -beek: Haltstenbek, Ammersbek, Hagenbek etc. Dat warrt faken bruukt. Un villicht is de Stroom gor nich so verkehrt un dat Problem is bloots, dat wi bi Stroom to Hochdüütsch denkt. Na Sass meent plattdüütsch "Stroom": "Strom, Fluss, Zuggraben". Ik weet ja nich, wat en Zuggraben is, aver na [17] is so en Zuggraben nich dull. Wat is denn dat Problem, wenn na en Beek glieks de Stroom kummt? Op Hoochdüütsch is dat doch ok so, ik meen mit Fluss un Bach. Wonehm höört de Bach op un wonehm fangt de Fluss an? Ik bün inns op de Bramau paddeln wesen un na de:Bramau is dat en "Nebenfluss" vun de Stör. Blots dor wonehm wi anfangen hebbt, weer de man bloots so wiet as uns Kanus lang weern. För mi is dat ok noch keen "Fluss". HeikoEvermann 23:06, 3. Mai 2007 (CEST)
- Na mien Verschääl bruukt wi ok nich veel ännern. De Ramm kann mientwegen ünner Beek stahn un nich ünner Stroom.
- To'n Zuggraben hebbt wi en lütten Artikel: Togschloot. --::Slomox:: >< 14:26, 4. Mai 2007 (CEST)
- Goot, wohrschienlich denk ik doch blots eenfach to hoochdüütsch... --Iwoelbern 14:30, 4. Mai 2007 (CEST)
Wu schrifft man denn nu de Tall "5"[Bornkood ännern]
Ik hebb de all in WP as fiev un as fief sehn. Een dorvan kann ja woll blots richtig wesen. Sowieso sullen wi bi de Tallen dat all glieker hemm. Ik schrief meestens: een, twee, dree, veer, fief/fiev, sess (statt söss), söben, acht, negen, tein (oder teihn?). Anner Ideen? Eastfrisian 15:27, 4. Mai 2007 (CEST)
- Wenn ik mol den Sass bemöh, denn steiht dor: een, twee, dree, veer, fief, söss, söven, acht, negen, teihn --Iwoelbern 15:35, 4. Mai 2007 (CEST)
- Konflikt bi dat Bearbeiden:
- Ik heff nu nich in'n Sass nakeken (wat Iwoelbern ja nu daan hett), aver dat mutt egentlich fief wesen. Bi fiev müss dat ja hoochdüütsch fünb wesen (so as bi halv/halb). Vun de Utspraak maakt fief/fiev ja keen Ünnerscheed, dorüm bün ik mi ok nich ganz seker.
- De ganze Reeg: een, twee, dree, veer, fief, söss (ik segg süss, wat blot mit söss as Basis geiht, bi sess as Basis müss dat ok sess utspraken warrn), söven (ik segg ok söben, is aver ja en regelmäßigen Wannel vun söven na söben), acht, negen, teihn (na Sass mit h vun wegen dat hoochdüütsch in zehn ok en h hett, nödig is dat aver ans nich unbedingt). --::Slomox:: >< 15:43, 4. Mai 2007 (CEST)
Vorgabe[Bornkood ännern]
"Vorgabe" is en Begreep t.B. ut dat Go-Speel. De Speler, de nich so goot is, kriegt en "Vorgabe", dat heet, he bruukt nich so veel Punkten to maken as de stärkere Speler. => Is dat en Vörgaav? Oder gifft dat dor noch annere platte Wöör för? HeikoEvermann 21:33, 6. Mai 2007 (CEST)
- Ik denk, dem steiht nix in’n Weg... Wat anneres fallt mi nich in, bit op Bonus. Aver dat is nu ok nich jüst Platt... Villicht maakt sik Togaav ganz goot. Dort warrt jo Punkte togeeven sotoseggen... --Iwoelbern 21:45, 6. Mai 2007 (CEST)
Dienstleistung[Bornkood ännern]
Un noch beter: "Dienstleistungssektor". Ik hebb eerst mol "Deenstleisten" nahmen un "Rebeet vun de Deenstleisten". Dat is natüürlich nich besunners schöön. Man wat de Wöör angeiht, is dat möglich, oder? Hett een vun Jo en annern Vörslag oder en schöner Woort?---Bolingbroke 11:58, 8. Mai 2007 (CEST)
- Deenstleisten harr ik ok seggt, weer ik so laten. För Sektor fallt mi in'n Oogenblick ok nix beteres in... --Iwoelbern 12:23, 8. Mai 2007 (CEST)
- De Nedderlandschen seggt to Dienstleistung eenfach blots Dienst. Denn is dat de Deenstsektor. Spoort op jeden Fall dat -ung ;-) --::Slomox:: >< 14:12, 8. Mai 2007 (CEST)
- Aver hebbt wi nich normalerwies de Ennen op -or denn as -er? As in Direkter, Dokter usw.? Oder is dat keen Regel? --Iwoelbern 15:57, 8. Mai 2007 (CEST)
- Ik glööv, dat is vör allen bi latiensche Wöör, de dör den Volksmund ümformt sünd. Persepter, Paster (aver dor ok Pastoor), Kanter, Dokter, Direkter de sünd ok in'n Volksmund begäng un an de plattdüütsche Luudstruktur anpasst worrn. Bi Sektor is dat anners. Ik bün mi dor also nich ganz seker. Ik will nich so seggen un ok nich so, ik weet dat nich. Amenn sünd wi dor jo doch al sprachschöpferisch in'e Gang, wenn wi överhaupt Sektor un annere nich-volksdömliche Wöör bruukt, överhaupt Weertschopswetenschoppen op Platt behannelt. Wenn wi Sektor rutlaten doot un en platt Woort bruukt, denn föhrt wi tominnst blot en nee Begreep un keen neet Woort in. Villicht Deenstflach oder so. Aver ok wenn wi dor denn keen neet Woort in dat Plattdüütsche inföhrt, is Flach doch en beten weniger dörsichtig as Sektor, denn de Leser is ja dat Woort Sektor ut de Standardspraak wennt. Allens nich ganz eenfach. --::Slomox:: >< 16:30, 8. Mai 2007 (CEST)
- IK finn Deenstsekter (ok mit -er) goot. Un de Idee hebbt de Lüü vun de Fehrs-Gill ok al hett: [18] un denn op Weertschop klicken. => "Deenstsekter". Laat uns dat mal so bruken. HeikoEvermann 21:28, 8. Mai 2007 (CEST)
- Ik glööv, dat is vör allen bi latiensche Wöör, de dör den Volksmund ümformt sünd. Persepter, Paster (aver dor ok Pastoor), Kanter, Dokter, Direkter de sünd ok in'n Volksmund begäng un an de plattdüütsche Luudstruktur anpasst worrn. Bi Sektor is dat anners. Ik bün mi dor also nich ganz seker. Ik will nich so seggen un ok nich so, ik weet dat nich. Amenn sünd wi dor jo doch al sprachschöpferisch in'e Gang, wenn wi överhaupt Sektor un annere nich-volksdömliche Wöör bruukt, överhaupt Weertschopswetenschoppen op Platt behannelt. Wenn wi Sektor rutlaten doot un en platt Woort bruukt, denn föhrt wi tominnst blot en nee Begreep un keen neet Woort in. Villicht Deenstflach oder so. Aver ok wenn wi dor denn keen neet Woort in dat Plattdüütsche inföhrt, is Flach doch en beten weniger dörsichtig as Sektor, denn de Leser is ja dat Woort Sektor ut de Standardspraak wennt. Allens nich ganz eenfach. --::Slomox:: >< 16:30, 8. Mai 2007 (CEST)
Tripel[Bornkood ännern]
Is en mathemaatsch Woort för dree Tallen, de tosammenhöört. Ik bruuk dat för "Pythagorean triple"/"Pythagoräishches Tripel". Op Nedderlannsch heet dat "Pythagorese drietallen" un so hebb ik mi fraagt, wat wi eenfach "Tripel" övernehmen wullt, oder op wi dor ok en plattdüütsch Utdruck för hebbt. Kiekt mal op de Interwikilenken vun en:Pythagorean_triple un vertellt mi, wat ji denkt. Hartlich Gröten, HeikoEvermann 00:06, 15. Mai 2007 (CEST)
- Ik kenn tomindst nix op plattdüütsch. Man künn dat maken as de Nedderlänners un Dreetall dorvun afleiden. Man Tripel is woll teemlich begäng ok in annere Spraken. Ik gah mehr in de Richten, dat Tripel bitobeholln nu denn ok de högeren Oorten to övernehmen as n-Tupel (Quadrupel usw.) --Iwoelbern 00:15, 15. Mai 2007 (CEST)
Aachen[Bornkood ännern]
Schall dat würklich "Aachen" heten, as in us Lemma, oder mött dat doch "Aken"" ween oder "Aaken"?---Bolingbroke 00:19, 15. Mai 2007 (CEST)
Meerschweinchen[Bornkood ännern]
Dor kenn ik keen Plattdüütsch Woort för. Sünd dat Meerswienken oder hebb wi ok wat egen plattdüütschet? --Iwoelbern 23:55, 15. Mai 2007 (CEST)
- "Meerswietje" seggen wi. Termo 20:06, 17. Mai 2007 (CEST)
- "Meerswietje" oder "Meerswientje" as in [19]? HeikoEvermann 00:31, 18. Mai 2007 (CEST)
- Dat "Meerswienken" hebb ik op [20] funnen. HeikoEvermann 00:33, 18. Mai 2007 (CEST)
- Oder eenfach blot Meerswien. --::Slomox:: >< 14:22, 18. Mai 2007 (CEST)
Hirnblutung[Bornkood ännern]
Jens Böhrnsen siene Fro is an Hirnblutungsturben: Brägenblöden? Oder wat schall man dor seggen?---Bolingbroke 23:18, 18. Mai 2007 (CEST)
- Ik harr dat mit "e" schreven, aver an sik mutt dat woll so heten. Dat is en sünneren Fall vun’n Slaganfall. Dat künn man ok schrieven, is aver nich ganz nipp un nau denn. --Iwoelbern 23:24, 18. Mai 2007 (CEST)
Öörd mit Ümluden[Bornkood ännern]
Mi fehlt keen Woort, ik heff en Fraag to de Schrievwies: Dat Hoochdüütsche hett bi de offiziellen Naams vun Öörd ja all de Ümluden an'n Woortanfang dör Ae, Oe, Ue ersetzt: Aebtissinwisch, Oebisfelde, Uelzen etc. Ik weet nu nich, wat de Grund weer, ik kann to dat Thema in't Internett nix finnen, aver ik glööv, dat gellt för ganz Düütschland un so wied ik weet, gifft dat narms Utnahmen vun disse Regel. Intressant is ok de Naam Oed-Öhling in Öösterriek, de Regel gellt also würklich blot för den eersten Bookstaven.
Schöölt wi disse Regel op Platt ok anwennen? Plattdüütsche Naams köönt jo ok Ümluden dor hebben, wo dat hoochdüütsche keen hett. Wi hebbt bet nu blot een Oort mit Ümluud an'n Anfang: Üür (dor hett dat hoochdüütsche aver ok een: Uehrde). Mit oplööst Uemluud hebbt wi blot Uerdinger Linie. Oer-Erkenschwick is keen Ümluud, dat is en Dehnungs-E.
Schull dat also Uelzen oder Ülzen wesen? --::Slomox:: >< 17:34, 22. Mai 2007 (CEST)
- 1) wat den Grund angeiht: Fraag doch mal op Lowlands-L, dor gifft dat jümmers wen, de so wat weten deit.
- 2) egentlich is mi dat eendoont, bloots Ueue- oder Oeoe finn ik nich so dull. Un so hebb ik de Präferenz, dor den Umlaut to bruken. HeikoEvermann 18:19, 22. Mai 2007 (CEST)
- In’n Twiefel weer ik de offizielle Beteken vörtehn, wiel dat Egennaams sünd. Wenn een dorna söcht, warrt he woll toeerst dorna kieken. Aver de Inwand mit dat dubbelt ue is woll ok wohr. Dat sütt nich goot ut. --Iwoelbern 18:33, 22. Mai 2007 (CEST)
Geschoss[Bornkood ännern]
Schießen is scheten - dat is sowiet klor. Aver wat seggt wi to dat Geschoss? En Geschaat? --Iwoelbern 22:38, 23. Mai 2007 (CEST)
- Dat blifft normalerwies bi "Geschoss", wenn dat kien Woorden gift för besünner Geschossen, so as "Piel" (Pfeil) of "Hagels" (Schrot). Dat blifft ok bi "Kugel" in't Plattdütske. Termo 22:49, 23. Mai 2007 (CEST)
- Dat gifft Sammel- oder Överbegrepen as Wurfgeschoss oder Mantelgeschoss. Denn meenst Du, de Wöör schüll ik so övernehmen, as se sünd? --Iwoelbern 22:55, 23. Mai 2007 (CEST)
- Wenn sük för d' eerste Deel van dat Woord neet en platt Woord anbeden deit, denn so overnehmen. Man as ik dat hier al faken seggt hebb: Bi sükse Woorden un Texten alltied uppassen, of man dat up Platt so ok seggen deit. Man as Fackwoord geiht dat seker anners neet. Termo 23:07, 23. Mai 2007 (CEST)
Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation[Bornkood ännern]
Bi us steiht dat ünner dat Lemma Römsche Riek vun de düütsche Natschoon. Mi dücht dat verkehrt. Ik müch dor lever Hillig Röömsch Riek vun Düütsche Natschoon hebben. Wat meent Ji? Denn möss dat verschaven weern...---Bolingbroke 17:32, 31. Mai 2007 (CEST)
Ik slut mi an --Iwoelbern 17:51, 31. Mai 2007 (CEST)
Eichel[Bornkood ännern]
Bi den Penis: "Ekel"? Nedderlannsch: "eikel"...Ik weet nich...---Bolingbroke 01:42, 3. Jun 2007 (CEST)
- Sass sleiht för Eichel Eckel oder Ekel för. Oder ok Ecker - aver dat is na mien Spraakbruuk woll mehr dat wat an de Bööm hangt, Also ik denk, Ekel kann’n so nehmen. Oder wi nehmt dat latiensche Fackwoort Glans, man dor finn ik Ekel doch noch wat beter. --Iwoelbern 01:45, 3. Jun 2007 (CEST)
Gebärmutter[Bornkood ännern]
Boormudder?---Bolingbroke 01:42, 3. Jun 2007 (CEST)
- Gebärmudder harr ik seggt, seker bün ik mi aver ok nich. Woort mutt dat aver geven, weniger anatomisch bi'n Minsch, aver de Kei hebbt ja faken Probleme mit jemehr Gebärmuddern (hett mal een 'n na buten stülpte Gebärmudder sehn? Süht nich schöön ut...), dor mööt de Buurn en Woort för hebben. --::Slomox:: >< 16:55, 4. Jun 2007 (CEST)
- De Sass seggt "Geboort" för Geburt, woans heet denn gebären? Mi dücht ok meist, as wenn dat so blifft. Denn weer Gebärmudder ok richtig. --Iwoelbern 17:01, 4. Jun 2007 (CEST)
- Dat gifft en Nadrag to [21], en Datei "Wöör üm de Heelkunn", den hett mi Hein Thies al as Datei geven, man de is noch nich in't Internet to lesen. Dor hett he Beermod(d)er". Dat is ok nich wiet weg vun Nedderlannsch "baarmoeder". HeikoEvermann 20:42, 4. Jun 2007 (CEST)
- De Sass seggt "Geboort" för Geburt, woans heet denn gebären? Mi dücht ok meist, as wenn dat so blifft. Denn weer Gebärmudder ok richtig. --Iwoelbern 17:01, 4. Jun 2007 (CEST)
- Hier en Bericht ut Doasdörp (Landkreis Horborg), in den en olen Buur von Kutt un Mudder snackt un dor Scheide und Gebärmutter (von en Koh) mit meent. --::Slomox:: >< 07:55, 1. Feb. 2016 (CET)
Lineare Algebra[Bornkood ännern]
Een Fraag to de Mathematik: Is dat op Platt de "lineare Algebra" oder de "lineore Algebra"? HeikoEvermann 20:55, 4. Jun 2007 (CEST)
- Ik weer lineaar seggen un denn even lineare --Iwoelbern 21:09, 4. Jun 2007 (CEST)
erfüllen[Bornkood ännern]
as in "More formally, a vector space is a set on which two operations, called (vector) addition and (scalar) multiplication, are defined and satisfy certain natural axioms which are listed below." ut en:Vector space.
De Vörsülv "er-" is nich platt. Nedderlannsch hett "verfullen". Wat nu? HeikoEvermann 00:04, 7. Jun 2007 (CEST)
- Dat weet ik nich; nögen künn man seggen (genügen), man dat is nich ganz dat glieke. Oder en Axiom nakamen; vullfüllen (as dat engelsche "fulfill"). Dat weern so mien Vörslääg --Iwoelbern 00:38, 7. Jun 2007 (CEST)
- un welk natürliche Axiomen genöge deit, villicht? --::Slomox:: >< 15:28, 7. Jun 2007 (CEST)
Islam[Bornkood ännern]
Woans schrieft wi dat? Islam oder Islaam ? --Iwoelbern 14:16, 7. Jun 2007 (CEST)
"ß"[Bornkood ännern]
Wat ik mi jüst so fraagt heff: Gifft dat in’n Plattdüütschen egentlich dat "ß" oder schrievt wi dat jümmers mit dubbelt s? --Iwoelbern 14:33, 9. Jun 2007 (CEST)
- Gifft dat. Bi Spaaß to'n Bispeel. Spaass un Spaas seht all beid en beten komisch ut. Boßeln, Struuß. --::Slomox:: >< 15:25, 9. Jun 2007 (CEST)
- Heeßel un Scheeßl nich to vergeten! Hm, vun de Orthografie nich ganz eenheitlich, nich? Heeßl, Scheeßel, Scheeßl, Heeßel. --::Slomox:: >< 15:29, 9. Jun 2007 (CEST)
- Wegen de Öört hebb ik fraagt... :-) Stimmt, ist nich eenheitlich. Änner ik mol... --Iwoelbern 16:14, 9. Jun 2007 (CEST)
- villicht änner ik dat ok nich. Ik seh jüst, hoochdüütsch „Heeßel“ kummt vun de Hasselnööt, wiel man bi „Scheeßel“ dorvun utgeiht, dat dat vun Scheslah afleidt is. Denn weer dat gor nich so unsinnig, wenn dat nich liek schreven warrt. Bi uns warrt bi Scheeßl dat e achtern versluckt - dorüm harr ik dat weglaten... --Iwoelbern 16:21, 9. Jun 2007 (CEST)
- Wegen de Öört hebb ik fraagt... :-) Stimmt, ist nich eenheitlich. Änner ik mol... --Iwoelbern 16:14, 9. Jun 2007 (CEST)
- Vun'e Utspraak is Heeßel/Scheeßl nipp un nau dat sülve. Un Heeßel kummt ja ok nich eenfach vun Hasel, dat kummt vun Haselloh. Un ik nehm doch an, dat loh un lah all beid vun dat ole Woort för Woold oder Holt kaamt, oder? Aver recht hest du doch, normieren köönt wi de Naams doch nich all. Ik maak aver Redirects. --::Slomox:: >< 17:12, 9. Jun 2007 (CEST)
- Ik heff dor noch een Heeßel mit to sett. Dat is op Hoochdüütsch Heeslingen warrt aver op Platt jüst so utsnackt... --Iwoelbern 17:30, 9. Jun 2007 (CEST)
Weiche[Bornkood ännern]

Gifft dat op Platt en Woort för so wat? HeikoEvermann 17:23, 16. Jun 2007 (CEST)
- Ick segg dorto Week (Mtl. Weeken), utsnackt as dat 'ee' in Deel oder free. --Iwoelbern 19:27, 16. Jun 2007 (CEST)
- Jüst so as week (weich). --Iwoelbern 19:28, 16. Jun 2007 (CEST)
- Ach, ik hebb noch in den Neuber wat funnen: Wiek. ( Für Straße, Schiene oder Kanal). Dat kummt ja ok nich vun "weich" man vun "ausweichen" und dat heet op Platt "wieken". HeikoEvermann 22:38, 16. Jun 2007 (CEST)
- Jüst so as week (weich). --Iwoelbern 19:28, 16. Jun 2007 (CEST)
- Dat is wohr, aver utsnacken do ik dat to Huus tatsächlich Weeken. Aver för en Nakieksel is Wiek seker beter... --Iwoelbern 23:31, 16. Jun 2007 (CEST)
- Ik scheff jüst mol in't wiktionary op de luschert. De seggt dat ok so. Man dat kann ok bedüden, dat wat nageven deit oder formt warrn kann. Dat passt dorop jo ok. Denn ligg ik jo nich so ganz verkehrt :-) --Iwoelbern 23:33, 16. Jun 2007 (CEST)
- Fröher hebb ik ok jümmers dacht, de Weiche kummt vun "weich", aber dor is ja nix weich. De Scheen is ut Stahl un de is jümmrs hoort. Mutt se ok ween, för de Töög, de dor föhrt. HeikoEvermann 23:57, 16. Jun 2007 (CEST)
- Nee, dat nich, aver se kann sik ümformen un dormit en annern Weg inslahn. En beten Philosophie dorachter...Man, dat hoochdüütsch Woort kummt vun utwieken. Dat is schon so, as Du seggst. --Iwoelbern 00:00, 17. Jun 2007 (CEST)
- Fröher hebb ik ok jümmers dacht, de Weiche kummt vun "weich", aber dor is ja nix weich. De Scheen is ut Stahl un de is jümmrs hoort. Mutt se ok ween, för de Töög, de dor föhrt. HeikoEvermann 23:57, 16. Jun 2007 (CEST)
- Heiko, seggt ji hoort? Bi uns is dat kort un heet hatt, jüst as dat Hatt in't Liev oder kott, swatt. --::Slomox:: >< 15:52, 18. Jun 2007 (CEST)
- Hest recht. HeikoEvermann 18:02, 18. Jun 2007 (CEST)
- Heiko, seggt ji hoort? Bi uns is dat kort un heet hatt, jüst as dat Hatt in't Liev oder kott, swatt. --::Slomox:: >< 15:52, 18. Jun 2007 (CEST)
Wi seggt in Hus för dat Hoogdütsche Woort `Weiche´ ok up Platt `Weiche´. Men as wi dat Woort lehnoversetten willt, süll dat een `Wiek´ ween mötten van ut- or ofwieken, in de Sinn van ofleden. Interresant is mischien, dat de Weiche in't Hollandsche `de Wissel´ nöömt wödt, ümdat de Tog (de Trein) dor de Schiene (het Spoor) wesselt. Bierlink
Mission[Bornkood ännern]
Misschoon oder Mischoon? Ik hebb bitherto Misschoon bruukt, vunwegen dat nah mien Meenen dat eerste 's' stahn blifft un blooß dat tweede mit dat 'i' un dat 'o' to 'scho' tohopengeiht...---Bolingbroke 12:07, 18. Jun 2007 (CEST)
Tagungsstätte[Bornkood ännern]
oder ok 'Tagungshaus'. Ik hebb 'Huus, wo een sik ok mol en paar Daag tohopensetten kann', man dat is mi en beten üm. Weet een wat Beters?---Bolingbroke 12:07, 18. Jun 2007 (CEST)
- Wat kumpakt’ fallt mi dorto nich in. ’n beten körter weer Steed oder Huus to’n Drapen --Iwoelbern 12:31, 18. Jun 2007 (CEST)
- Wenn een dat Woort bi LEO ingifft, denn is to sehn, dat dat sogor na Engelsch swoor to översetten is. Gifft twee Indrääg in de Foren, de üm un bi teihn Vörslääg maakt, wat dat Tagungshaus op Engelsch wesen kann.
- De Tagung is op Platt as Dagfohrt vörhannen (besünners för de Bemsen-Dagfohrt (Bevensen-Tagung)). Nu is bi Dagfohrt veel düüdlicher as bi Tagung, dat dat genau een Dag is. So'n Tagungsstätte is ja nich blot för Tagungen, man ok för Kongresse un Kumferenzen, oder is dor en Ünnerscheed twischen Kongresszentren un Tagungsstätten? Kumferenzhuus villicht? Huus för Snackrunnen? ;-) En ganzen Neologismus, vun mi jüst utdacht: Möötsnack för Tagung, vun möten un snacken. --::Slomox:: >< 17:27, 18. Jun 2007 (CEST)
Häuptling[Bornkood ännern]
As bi de Inboren in olle Kulturen oder as bi de Indianers... --Iwoelbern 17:01, 23. Jun 2007 (CEST)
- Hööftling oder Baas vun ? Eastfrisian 17:27, 23. Jun 2007 (CEST)
- Jo, den Hööftling harr ik ok al överleggt. --Iwoelbern 17:28, 23. Jun 2007 (CEST)
- Wat seggt denn de Oostfreesen? In dat Middeloller sünd de doch ok vun 'Häuptlingen' anföhrt wurrn. Wie hefft se de denn nömmt? Ik dö ja ehrer 'Anföhrer' seggen oder 'Baas'. 'Hööftling' is natürlich schöön, dücht mi avers doch en Kunstwoort...---Bolingbroke 18:08, 23. Jun 2007 (CEST)
En Hoovdling, mennig Hoovdlingen. Termo 18:21, 23. Jun 2007 (CEST)
- Denn sünd wi na Sass'sch Schrievwies wedder bi’n Hööftling, wenn ik dat richtig seh... --Iwoelbern 18:27, 23. Jun 2007 (CEST)
Ik mag ja dösig wesen, man wenn ji dat na d' anner Schrievwies anners, dann bünd ji bi "Hooftling". Anners ännern ji neet de Schrievwies, man de Dialekt. Termo 18:45, 23. Jun 2007 (CEST)
- Ut de:Häuptling: "Das deutsche Wort Häuptling wurde im 17. Jahrhundert vor dem Hintergrund des Kolonialismus aus einem historischen Titel ostfriesischer Territorialherren auf überseeische lokale Oberhäupter übertragen". Aver dat ingelsche Woort (un de weern ja de, de mit de Indianers to doon harrn) is "chief" un dat is op Platt "Baas". Aver wenn ji würklich wullt un "Hööftling" importeren wullt, ok. Blots: sünst sünd Wöör op "-ling" op Platt ja ror. HeikoEvermann 19:51, 23. Jun 2007 (CEST)
- De Sweden bruukt Hövding, de Nedderlänners seggt Stamhoofd. „Stammhööft“ kunn ik mi in’t plattdüütsch ok woll vörstellen, wenn dat -ling nich so geern sehn is. Den Baas finn ik nich so schöön, dat is mi to allgemeen. Un wenn de Freesen, den Hoovdling kennt, denn seh ik dor doch en Tosamenhang. --Iwoelbern 20:00, 23. Jun 2007 (CEST)
- Denn is mi de Hööftling aber lever as de Hoovdling. HeikoEvermann 20:39, 23. Jun 2007 (CEST)
- Dat seh ik ok so, wiel dat de Sass'sche Form is. As ik segg: Man künn noch över Stammhööft nadenken as dat de Nedderlänners hebbt. Dat weer denn dat "Stammesoberhaupt", dat maakt ok Sinn. --Iwoelbern 20:43, 23. Jun 2007 (CEST)
- Denn is mi de Hööftling aber lever as de Hoovdling. HeikoEvermann 20:39, 23. Jun 2007 (CEST)
- De Sweden bruukt Hövding, de Nedderlänners seggt Stamhoofd. „Stammhööft“ kunn ik mi in’t plattdüütsch ok woll vörstellen, wenn dat -ling nich so geern sehn is. Den Baas finn ik nich so schöön, dat is mi to allgemeen. Un wenn de Freesen, den Hoovdling kennt, denn seh ik dor doch en Tosamenhang. --Iwoelbern 20:00, 23. Jun 2007 (CEST)
- Wat Stürenburg schrifft: Hövdling, Hövetling Häuptling, Hauptmann, Capitain (von Hövd = Haupt - caput - und ing oder ling = Sohn, Gesell; siehe Hingsthövdling; gleichbedeutend ist Hauding, Hading = den als Hauptperson eine Sache angeht; O. LR. p. 26). --::Slomox:: >< 13:12, 7. Mär 2010 (CET)
Oberst[Bornkood ännern]
bi't Militär: Schall dat bi Oberst blieven, oder schall dor Böverst vun maakt weern, oder Kolonel?---84.137.99.252 14:36, 20. Jul 2007 (CEST) Schiete. Harr vergeten, mi antomellen...---Bolingbroke 14:37, 20. Jul 2007 (CEST)
- Mi dücht meist, dat schülln wi laten as dat is. --Iwoelbern 14:48, 20. Jul 2007 (CEST)
innanner vs. inmekaar un elk vs. jeder[Bornkood ännern]
Ik had wall maal de Fraag, of dat good is, as ik inmekaar, utmekaar, vörmekaar schrief oder of dat innanner, utnanner, vörnnanner ween mött. Dat sölde Probleem steelt sik bi elk oder ieter un jeder. Is dat mehr so'ne verhollaunschte Form de wi in de Graafschup Beynthem kennt, oder is dat anners wor in Dütschland ok best to begiepen? --Bruker:Bierlink 28. Juli 2007 (CEST)
- also ik meen Utnanner, vörnanner usw. Ich segg ok meest jeder, aber elk is bi uns in Oostfreesland ok nich unbekannt. ieter kenn ik dorgegen överhoopt nich. Hope this helps Eastfrisian 18:16, 28. Jul 2007 (CEST)
- 'Keen keen Hollandsch kennt, kennt keen inmekaar, glööv ik. Schall nich heten, dat du dat nich bruken dröffst. Aver wenn du na Begriepen fraagst, denn: is sworer to begriepen. --::Slomox:: >< 18:25, 29. Jul 2007 (CEST)
Island vs. Iesland[Bornkood ännern]
Ik hebb mi vör'n Maand dit Wöörbook `Der neue Sass´ kofft (wat ik för een nederdüütsch Wörderbook bettien 'nen raren Titel finn... men ja). Dor hebb wi ok de `Regeln für die Niederdeutsche Schreibung´, de, so finn ik, best logisch sünd. Problematisch finn ik't aber wenn disse logischen Regels all to konsequent topasst wödt. Island, wat ja een nederdüütsch Woort is, wödt nun in't Nederdüütsche (schlötten Silbe) met ie schreven men in't Hoogdüütsche wödt kurios genog wieter as Island schreven, un nicht Iesland (eenkels mutt dat dan ja sogar Eisland ween). Mischien geht disse Kritik wall 'en bettien wiet, men viellicht is dat ene Idee üm ok mehr up traditionelle Schrievwiesen, so as Voss, Tied, good, Freeheed ümdat't de Freeheden sünd torüg to griepen. In't Hoogdüütsche wödt ok nich alltied alles phonetisch weergeven t.B.: sechs wödt as seks utspröcken or richtig wödt, gor nich richtig, as richtich utspröcken.
- rrrrrrrrrrrrrichtiiiiiig . Deiht nichts to Saak, aber passt good. För dat anner moot sück (sik?) de Fachlüüd to ütern. Eastfrisian 22:33, 28. Jul 2007 (CEST)
- Voss is na Sass richtig (ok wenn dat blot per Extraregel is). Iesland steiht nich binnen, schrievt wi hier in de Wikipedia aver kunsequent Iesland. Dat t an't Woortenn is ja egentlich Deel vun dat Luudschuven vun 'd' na 't' bi de hoochdüütsche Luudverschiebung. Dorvun müss dat plattdüütsch 'd' wesen. Man Sass seggt, dat dat mit 't' beter weddertokennen is för den Hoochdüütsch wennten Leser. Ik harr dat ok lever mit 'd' (un schriev dat faken ok so, bi welk Wöör), aver Sass verlangt dat anners. Un wi wüllt uns ja egentlich nich uns egen Regeln utdenken. --::Slomox:: >< 18:35, 29. Jul 2007 (CEST)
Paradigmenwechsel[Bornkood ännern]
Hallo, weet wel, wo ik dit Woord good oversetten kann? Eenfach Paradigmenwessel,oder mischien Paradigmenverannern? Et is een Fakbegreep för dat Verannern vun de Sicht up Tohoophääg(?) in de Wetenschop. Ok in't Hollandsche heet dat Paradigmaverandering. --Bierlink 14:39, 30. Jul 2007 (CEST)
- Paradigma is as en Frömdwoort nich so licht to översetten un kann so stahn blieven. Wechsel is op platt Wessel. (Ver)ännern geiht woll ok. Ik de Paradigmenwessel nehmen. --Iwoelbern 14:45, 30. Jul 2007 (CEST)
- Oder de Eentall: Paradigmawessel? HeikoEvermann 20:21, 30. Jul 2007 (CEST)
Zusammenhang[Bornkood ännern]
In uns Graafschupper Platt süll ik Tohaapehaung seggen. Is dat dan een Tohoophang( Pl. Tohoophääng)?--Bierlink 15:11, 30. Jul 2007 (CEST)
- Tosamenhang bruukt ik dorför faken. Tohopenhang geiht ok, höört sik aver ’n beten klapprig an, finn ik persöönlich. --Iwoelbern 14:47, 30. Jul 2007 (CEST)
- Ik bün för Tosammenhang. HeikoEvermann 20:22, 30. Jul 2007 (CEST)
- Wöörbook-Nawiesen för Tohoophang gifft dat in'n Versuch eines bremisch-niedersächsischen Wörterbuchs, Band 2, S. 655 (Tohopehang) un in Ludolf Parisius sien Mittelmärkisches Plattdeutsch, S. 145 (Tohóopehang). --::Slomox:: >< 18:18, 30. Nov. 2010 (CET)
Aufmerksamkeit[Bornkood ännern]
Meenschen, wat doch'n mooi düütsch Woord. Blots kenn ik dor anners kin nederdüütsch Woord för as `Andacht´. Dat is een old Woord, dat froger dat sölve betekende, men wat vundaag mehr na Kerkböökien klinkt. Is `Andacht´ O.K.?--Bierlink 15:24, 30. Jul 2007 (CEST)
- Mien Sass seggt Acht dorto, dat is jo teemlich dicht dorbi. --Iwoelbern 18:28, 30. Jul 2007 (CEST)
- Wat is mit Upmarksomkeet ? Upmarksom gifft dat ja all. Acht un Andacht gifft dat in't Hoochdüütsch ok.Eastfrisian 20:06, 30. Jul 2007 (CEST)
- Ik bün al mit dat Adjektiv "upmerksom" oder tominnst "opmerksam" nich tofreden. Na sass is "aufmerksam" op Platt "waak, op de Wacht, ümsichtig". Neuber hett för "Aufmerksamkeit" dat Woort "Acht". Nedderlannsch hett "aandachtig, oplettend" un för dat Substantiv: "aandacht, oplettendheit". Un so bün ik mi nich seker, wat "opmerksam" original Platt is. Gifft dat dorför en histoorschen Beleg? Tominnst op Sweedsch gifft dat "uppmärksam", dat heet, dat kann angahn, dat dat op Platt so wat ok gifft, aver 'n beten komisch süht dat ut.HeikoEvermann 20:28, 30. Jul 2007 (CEST)
- Wat is mit Upmarksomkeet ? Upmarksom gifft dat ja all. Acht un Andacht gifft dat in't Hoochdüütsch ok.Eastfrisian 20:06, 30. Jul 2007 (CEST)
- Histoorschen Beleg hebb ik nich, man bi uns wurrd dat so seggt (wat nichts heet). Eastfrisian 20:44, 30. Jul 2007 (CEST)
- Opmarksam bruukt al Fehrs: [22]. Bi Schiller-Lüben steiht ünner merken, dat „merket mi“ hört mir aufmerksam zu bedüden dee: [23]. Middelnedderdüütsch is opmerksam wohrschienlich also nich.
- Wat aver ja nix för de annern Wöör bedüden deit. --::Slomox:: >< 20:52, 30. Jul 2007 (CEST)
- wenn een nipp un nau tohöört, wenn annerseen wat seggt, denn markt he op – in den Tosamenhang bruuk ik dat mitünner ok. In uns Gegend warrt ok woll opmarksom seggt, man ik glööv, dat is ut dat Hoochdüütsche överdragen. --Iwoelbern 20:56, 30. Jul 2007 (CEST)
- Däänsch opmærksom kummt vun hoochdüütsch aufmerksam na Gyldendals. För Sweedsch is dat sülve antonehmen. Un för Platt denn woll ok. --::Slomox:: >< 21:01, 30. Jul 2007 (CEST)
Upmarken. Termo 19:12, 31. Jul 2007 (CEST)
Ik hebb dor nu man eens ene `Opmerksomheed´ vun maakt. --Bierlink 21:36, 2. Aug 2007 (CEST)
Verhältnis[Bornkood ännern]
Dat "Verhältnis" is en Woort, dat wi in de Mathematik faken bruukt. Een Bispill: De Krinktall Pi. Pi is dat "Verhältnis" twischen den Ümfang vun den Krink un sien Dörmeter. Wi hebbt "Verhältnis" al af un an op nds.wikipedia.org bruukt, aver ik weet nich, wat dat so goot is. In mien Lexika is dat nich binnen un so richtig platt klingt dat nich. Wat meent ji dorto? HeikoEvermann 00:02, 3. Aug 2007 (CEST)
- Mien Sass seggt dorto "Proportschoon". Also: Pi is de Proportschoon twischen den Ümfang vun den Krink un sien Dörmeter. --Knabbe 07:49, 3. Aug 2007 (CEST)
- Mien Sass seggt dat ok :-) Ik heff dat Woort Proportschoon ok fakener al bruukt, wenn dat t.B: üm Mengdenproportschonen geiht... --Iwoelbern 19:36, 3. Aug 2007 (CEST)
Bi uns in Hus segg wi wall eens `Ät vehoolt sik dor to äs ...´ (dat `ä´ is uttosprecken as a in engl. average). Dat süll dan een `Verholen´ ween, wat een Woord is, dat ik ok een betien ra finn. Do man `Proportschoon´. Latiensche Lehnwöör könnt gor nich verkeert Pattdüütsch ween. --Bierlink 21:07, 3. Aug 2007 (CEST)
Doppelkopf[Bornkood ännern]
Gifft dat en plattdüütsch Naam för dat Koortenspeel "Doppelkopf"? Op Speel hett de Bruker Plattmaster al 2004 "Dubbelkopp" indragen. Dat Woort hebb ik aver sünst narms funnen. Weet ji wat dorvun? HeikoEvermann 22:04, 9. Aug 2007 (CEST)
Dubbelkopp... Jümmer geern speelt... :-) --Iwoelbern 22:40, 9. Aug 2007 (CEST)
Neuenkirchen, Neunkirchen, Neukirch un annere[Bornkood ännern]
In hoochdüütsch gifft dat:
- Neuenkirchen (veele)
- Neunkirchen (veele)
- Neukirchen (bannig veele)
- Neuenkirch (een)
- Neunkirch (een)
- Neukirch (veele)
Wenn ik dat richtig leest heff, kummt de Naam jümmers vun "nee" (neu) un nie vun "negen" (neun). Ik dach dat müss heeten:
- Nee'enkarken
- Neenkarken
- Neekarken
- Nee'enkark
- Neenkark
- Neekark
Man blots de Lüüd in "Neuenkirchen (Altes Land)" seggt "Neekark (Olland)" und nich "Nee'enkarken" "Neenkarken" oder sowat.
Wat dücht jo? --Knabbe 10:24, 17. Aug 2007 (CEST)
- Ik heff al in en poor Artikels den Oort in’n Landkreis Soltau-Fallingbossel verlenkt. Dor heff ik Ne’enkarken bruukt. --Iwoelbern 10:43, 17. Aug 2007 (CEST)
- Ik glööv dat best is, wenn wi vun all disse Naams Redirects op ene enkelte vun de Formen maakt (mientwegen Neenkark) un dor schriffst du denn al de Naams jümmer jüst so op, as de in de enkelten Öörd bruukt warrt.
- To'n Bispeel so:
- Neenkark (vun ne’e Kark) is in verschedene Naamsformen de Naam vun
- Neekark, Gemeend in’n Landkreis Stood, Neddersassen,
- Ne’enkarken, Gemeend in’n Landkreis Soltau-Fallingbossel, Neddersassen,
- ...
- --::Slomox:: >< 12:45, 17. Aug 2007 (CEST)
Sichel[Bornkood ännern]
Hett dor jüst een en fein plattdüütsch Woort vör? --Iwoelbern 14:01, 17. Aug 2007 (CEST)
- In mien Wöörböker heff ik Sickel för Brannenborg funnen. Mag en beten vun de Nedderlänners kamen, de hebbt sikkel. Ut Hansetieden mutt dat Sekel heten. Heff ik aver narms en Belegg för funnen. Ans geiht villicht ok lütt Seeß. --::Slomox:: >< 14:42, 17. Aug 2007 (CEST)
- Schall in’n Tosamenhang mit Mondsichel wesen. Ik denk Sickel schall woll klor gahn. --Iwoelbern 14:47, 17. Aug 2007 (CEST)
- Dücht mi doch to gediegen, rein hollannsch! Plattdüütsch weer dat en Neologismus. De mutt avers nich ween, wenn wi egen Wöör hefft. Bi Neuber hebb ik funnen: Sich, Pl. Sichen, bi Hermann Böning staht Segg, Seeg, Seegt, Seew, Sicht un dat gifft noch en Henwies up Sech, wat en lüttjet Mest an'n Ploog is. Ik meen, Sich weer goot, oder ok Segg oder Sicht. ---Bolingbroke 15:41, 17. Aug 2007 (CEST)
- Dat schall mi eens wesen, denn nehm ik Sich. Dat eenzig wat ik gor nich müch, sünd disse tohopensetten Begrepen. --Iwoelbern 15:46, 17. Aug 2007 (CEST)
- Du meenst, du wullt lever Maandsich nehmen un nich Den Maand sien Sich? Oder just annersrüm? Ik mag dat ja lever, wenn dat en beten üm is un nich so tosamenbackt...---Bolingbroke 15:49, 17. Aug 2007 (CEST)
- Dormit künn ik ok noch leven to Noot. Aver ok dat mag ich nich so geern bruken, wenn dat üm lenken geiht. Dat maakt sik as Lemma nich fein. Aver ik harr in dissen Fall de lütt Seeß meent. Den Maand sien lütt Seeß höört sik nu wohrlich nich schöön an. :-) --Iwoelbern 15:59, 17. Aug 2007 (CEST)
- Dien Woort, Bolingbroke, höört to de:Sech (Landtechnik). Wat nich heten schall, dat dat för Sichel nich richtig is, man dat Woort kummt oorsprünglich vun dit Ploogmetz. --::Slomox:: >< 16:04, 17. Aug 2007 (CEST)
- Sense heet bi uns Seis. Falls ji dat bruukt. Ober fröher hett man ok mit Sicht un Bikk arbeit. Un de Sicht weer sowat as en Sichel. Eastfrisian 17:59, 17. Aug 2007 (CEST)
Satz[Bornkood ännern]
Mi fehlt keen Woort, man en ganzen Satz: Weet een vun jo en Bispeel för en plattdüütsche Phraas, de vun Lüüd bruukt worrn is, de kene Stüern betahlen wullen? Dat geev dat fröher ja fakener. De Landsherrn hebbt ne'e Stüern fastsett un de Lüüd hebbt sik dor gegen oplehnt un en Revolte maakt, schöön mit Slachtroop. Kunn ik mi to'n Bispeel för Freesland good vörstellen, de harrn dat ja jümmer mit jemehr Freeheit. Lever dood as Slaav is en Bispeel, man de Stüern schöölt in dat Zitat in vörkamen. Schall so'n Oort plattdüütsch Gegenstück to no taxation without representation wesen. Hett een en Idee? --::Slomox:: >< 22:46, 1. Sep 2007 (CEST)
- Ut de Geschicht weet ik dor nix. Dat güng ja üm "The colonists complained that taxes were imposed by Parliament without the consent of the colonists, which violated the traditional rights of Englishmen dating back from the Magna Carta. " un dat is doch so wat as "de Stüern, de sett wi sülvst fast" oder "de Stüern maakt wi sülvst". Aver dat Lemma schall man de ingelsche Satz ween un Platt bloots de Översetten. HeikoEvermann 07:51, 2. Sep 2007 (CEST)
- Nee, dat Lemma schall dat ok nich wesen. Wenn du dat weten wist: Ik heff mi nu vörnahmen, dat Speel en:FreeCol (Kloon vun Sid Meyer sien Colonization) op Platt to översetten. Dat geiht dor jo üm disse Tietperiood vun dat eerste Besiedeln bet na de Unafhängigkeit. Un in dat Speel gifft dat dat denn bitieden mal, dat de König de Stüern ropsetten deit. Denn gifft dat twee Mööglichkeiten: Du seggst Jo un betahlst de högeren Stüern oder du röppst den König in dat Original entgegen No taxation without representation! un betahlst de Stüern denn nich. Un je nadem seggt de König denn, dat he ditmal noch fründlich wesen warrt un dat nächste Maal gifft dat Arger oder he kummt ut Europa röverseilt un haut di diene Kolonie in Gruus un Muus. Un dor wull ik, wenn dat geiht, en histoorsche, plattdüütsche Anspelung maken, de to de noorddüütsche Historie passt. To'n Bispeel heff ik ut Liberty or death! as Bestätigung för dat Utropen vun de Unafhängigkeit Lever dood as Slaav! maakt. Passt ja ganz fein. Sowat söök ik. --::Slomox:: >< 14:24, 2. Sep 2007 (CEST)
Piek bi de Speelkoorten[Bornkood ännern]
Is dat Piek oder wat bruukt ji dorför? Hartlich Gröten, HeikoEvermann 23:19, 4. Sep 2007 (CEST)
- Ik segg ok Piek, vun mien Vadder kenn ik aver ok Schippen - harr'n wi jo al mol över snackt... --Iwoelbern 23:38, 4. Sep 2007 (CEST)
- Stimmt. Is al lang heer un vunnacht is dat al laat. HeikoEvermann 23:43, 4. Sep 2007 (CEST)
ethnographic region[Bornkood ännern]
Wat is dat op Platt ? Sarcelles 21:14, 8. Sep 2007 (CEST)
- Ethnograafsch Rebeet is mien Vörslag... --Iwoelbern 21:28, 8. Sep 2007 (CEST)
- Mien ok. Eastfrisian 21:32, 8. Sep 2007 (CEST)
- Solang du nich mehr Kontext giffst, is ethnograafsch Region/Rebeet de eenzig möögliche Vörslag. Mit en beten Kontext gifft dat villicht ok noch wat beters. --::Slomox:: >< 21:47, 8. Sep 2007 (CEST)
- Bi Dzūkija dee ik eenfach schrieven is een vun de fief groten Regionen in Litauen. Dat ethnographic is nich so wichtig. --::Slomox:: >< 13:42, 10. Sep 2007 (CEST)
Dzūkijan[Bornkood ännern]
Dat is een Woort in en:Dzūkija. Dat wüll ik översetten. Sarcelles 17:25, 9. Sep 2007 (CEST)
- Wat wull Du dor groot översetten? Dat is doch en Egennaam.
- Dzūkijaasch oder Dzūkijasche Dialekt schüll dat woll wesen...--Iwoelbern 18:18, 9. Sep 2007 (CEST)
South Aukštaitian[Bornkood ännern]
Dat is een Woort in en:Dzūkija. Dat wüll ik översetten. Sarcelles 17:26, 9. Sep 2007 (CEST)
- Süüd Aukštaitisch oder Süüd Aukštaitische Spraak vermodt ik mol... --Iwoelbern 18:19, 9. Sep 2007 (CEST)
slavicization[Bornkood ännern]
Dat is een Woort in en:Dzūkija. Dat wüll ik översetten. Sarcelles 17:31, 9. Sep 2007 (CEST)
- Ik dee den Satz so översetten: Op den oosten Deel vun Dzūkija, de hüüt Deel vun Wittrussland is, hebbt de Slawen stark inwarkt un dor leevt nu mehr Polen un Wittrussen as Litauers. Dat afstrakte Woort slavicization bruukst du gornich. --::Slomox:: >< 13:39, 10. Sep 2007 (CEST)
entity[Bornkood ännern]
Sarcelles 11:27, 19. Sep 2007 (CEST)
- Kontext! Ans kann ik anners nix seggen as Entität. --::Slomox:: >< 12:55, 19. Sep 2007 (CEST)
- Geiht noch jümmer üm Dzūkija, ne? Wilna, Lida un Olita sünd de gröttsten Städer in Dzūkija. Olita warrt mehrsttiets as de Hööftstadt vun Dzūkija ansehn, ok wenn Dzūkija polietsch nie en egenstännig Rebeet wesen is. Egentlich is de twete Satz blots de Entschulligung dor för, dat dat Woort Hööftstadt in'n wieden Sinn bruukt warrt. Wenn een schrifft Olita warrt as dat histoorsche Zentrum vun Dzūkija ansehn., bruukst disse Entschulligung gornich. --::Slomox:: >< 13:13, 19. Sep 2007 (CEST)
Bad Karlshafen un Sieburg[Bornkood ännern]
De hessen-kasselsche Landgraaf Karl hett üm 1700 rüm den Oort Sieborg an de Werser grünnt. Later hett de denn den Naam Karlshafen kregen. Tomeist sünd dor eerst Mol Hugenotten hentagen, de franzöösch snacken döen. Amtsspraak in Hessen-Kassel weer Düütsch. Hüdigendags is dat ok Düütsch. De Naams sünd also Bad Karlshafen un Sieburg. Man dat liggt an'e Werser, nöördlich vun Hannoversch-Münden. Wenn ik nu en Artikel verfaten do, schall dat Lemma Bad Karlshoben ween oder Bad Karlshafen? Un schall Sieburg Sieborg heten oder Sieburg?---Bolingbroke 19:32, 19. Sep 2007 (CEST)
- Wenn dat kien seker un beleggt platt Naam daarför gift, denn sall dat na mien Menen bi d' dütske Naam blieven. Termo 21:55, 19. Sep 2007 (CEST)
- En Beleg kann ik för Karlshoben bi Clara Kramer-Freindohl finnen: [24]. Is nu aver nich jüst dat Platt vun Hessen. Platt snacken doot se dor op jeden Fall, tominnst fröher hebbt se't daan. Un en Naam harrn de plattdüütschen för de Öörd gewiss. Ans helpt blot, en Minschen to fragen, de dor in de Neegd leven deit. Dat Hessen-Nassauische Wörterbuch helpt ok nix, dat is noch nich bi K för Karlshafen. --::Slomox:: >< 23:14, 19. Sep 2007 (CEST)
- Ik meen, dat is nich kritisch, Namensdelen in’t Plattdüütsche to överdregen, wenn dat eendüdig is, woneem se herkamt. Dat heet, ut hafen weer ik (na Sass) den „haven“ maken un ut burg en „borg“. Dat holl ik för legitim. Iwoelbern 23:20, 19. Sep 2007 (CEST)
- Ik geev di recht, man will ok seggen, dat een dor ok mit op de Nees fallen kann. Börg seggt de Oostfrees, Buorg de Westfaal villicht. Wi wüllt ja na Mööglichkeit echte Naams un de köönt ok bums mal ganz anners wesen, as een denken deit. --::Slomox:: >< 00:44, 20. Sep 2007 (CEST)
- Ik hebb mol an den Heimatverein Helmarshausen schreven. Helmarshausen is en Stadtdeel vun Karlshoben, man öller as de Stadt süms. Mol sehn, wat de dorto seggt...---84.137.126.160 12:56, 20. Sep 2007 (CEST)
- Vundage hebb ik nu en Nettbreef ut Noordhessen kregen, wat düsse Öörd (un en paar dor ümto) angaht. De kümmt nu nich vun Helmarshusen, wo se gor keen Platt snackt, man ut Dringelborg/Trendelburg, wat nich wiet weg is. Dor steiht nu to lesen:
#Trendelburg heißt auf platt: Dringelborg
- Gottsbüren Chottsbüren /Stadtteil von Trendelburg
- Eberschütz Äwerschütte/
- Deisel Deßel /
- Langental Langendoahl/
- Helmarshausen Helmarshusen
- Karlshafen Korlsfhoawen
Die umliegenden Städte und Gemeinden (was mir auf die Schnelle einfällt)
- Hofgeismar Geismar
- Hombressen Humbressen/Stadtteil von Hofgeismar
- Carlsdorf Koareldorp/ Stadtteil von Hofgeismar
- Immenhausen Immenhusen
- Grebenstein Grebensteen
- Udenhausen Ungenhoasen/Stadtteil von Grebenstein
- Liebenau Lebenogge
- Haueda Hoggede /Stadtteil von Liebenau
- Lamerden Loamerden
So spreekt se de Naams dor baven ut. Schöllt wi dor nu bi blieven un de so övernehmen? Oder mütt wi de Diphtongen rutnehmen un dat Ganze na Sass ümschrieven? Ik bün för: So laten!---Bolingbroke 13:03, 4. Okt 2007 (CEST)
- Jo, so laten. Aver ik nehm an dat f in Korlsfhoawen höört dor so nich hen, oder? Wees bedankt, Bolingbroke, dat du di dor üm kümmert hest. --::Slomox:: >< 13:29, 4. Okt 2007 (CEST)
- Bolingbroke, wat an Fragen heff ik nu noch: Du schriffst Helmarshusen, wo se gor keen Platt snackt. Helmarshusen liggt doch to'n Noorden vun Dringelborg? Dor mööt se doch Platt snacken (oder küern)!?
- Hebbt se di ok wat seggt, wo dor in de Gegend de Grenz na dat Hessische langsgeiht? Dat dee mi bannig intresseren, de exakte Grenz, Dörp för Dörp. Wat höört Plattdüütschland to, wo doot se al babbeln... Ik weet nu nich, wo scharp de Grenz dor ünnen is, man dor steiht, dat dat verstahn över de Grenz swoor fallen schall. Nu weren de Lüüd bi'n HR bestimmt kene Linguisten un hebbt en beten överdreven, aver ünnerscheden mutt man dat ja könen. Wilhelmshausen is Platt un Knickhagen al Hessisch. Doot wi dor noch mehr Grenzöörd tohoopkriegen? --::Slomox:: >< 01:11, 10. Okt 2007 (CEST)
Altersheim (Seniorenheim)[Bornkood ännern]
= Olenhus --Knabbe 15:07, 20. Sep 2007 (CEST)
- Öllersheim, Olenheim, Seniorenheim, Olenhuus, Seniorenhuus (dor heet sogor een offiziell so). Gifft dat all en poor Maal bi Google, söök di ut, wat sik opbest anhöört ;-) --::Slomox:: >< 16:06, 20. Sep 2007 (CEST)
- Olenhuus mag ik an'n leevsten höörn...---Bolingbroke 23:37, 20. Sep 2007 (CEST)
- Un noch en Nadrag: Oll´n-tau-Huus [25] --::Slomox:: >< 13:04, 19. Jan. 2013 (CET)
Roovkoperer[Bornkood ännern]
Op hachpachen.de gifft dat T-Schörten mit plattdüütsch Text: To'n Bispeel Hamborger Bottervogel oder en beten appeldwatsch Minga Bottervogel un denn ok Hamborger Roovkoperer. Ik heff mi böös wunnert, worüm ik en T-Shirt dregen schull, dat mi as Verbreker utwiesen deit (fief Johr Knast, seggt de Werbung). Aver denn heff ik markt, dat geiht nich üm Roovkopeern (also Roovkopérer), dat kummt vun kopern, also en beten Sass'scher schreven kapern (Roovkóperer), en Raubkaperer un dat schull denn en Pirat wesen. Heff dat Woort nich kennt. Ik heff glieks na dat Woort googlet un heff ok twee Sieden funnen, de dat Woort so bruken doot, man dat is mi nich kloor, wat se dat vun dat T-Shirt övernahmen hebbt oder wat se dat so kennt hebbt. Un bi een vun de beiden Sieden is ok glieks de sülve Fehler passeert, de mi passeert is. Mien Fraag: Hebbt sik dat Woort Roovkoperer nu de Lüüd vun hachpachen.de utdacht oder gifft dat dat Woort würklich? --::Slomox:: >< 12:49, 21. Sep 2007 (CEST)
- För'n Seerover kenn'k blot noch dat Woord "Kaper" (een Kaper, mennig Kapers). Man dat höört man neet faken un sowat as "Roovkaper" hebb ik noit höört. Termo 15:50, 21. Sep 2007 (CEST)
Wahlkreis[Bornkood ännern]
in wecke Artikels gifft dat dat Woort ,,Kieskring". Dat is keen richtiget Platt. Sarcelles 21:13, 27. Sep 2007 (CEST)
- Laat dat beter bi "Wahlkreis". De "Kring" hett neet völst to doon mit de "Kreis" in`d Verwalten. Termo 22:05, 27. Sep 2007 (CEST)
ne'e or niege[Bornkood ännern]
In de Artikel Niege Testament´ kiek ik äytieden een betien ra tegen dat `niege´ an. Ik kenn dat blots als `ne'e´. Ik woll wall maal weten, wor de Vorm `nieg´ vandan kummt. De Vorm `nieg´ kummt ik hier up Wikipedia ok wall fäker tegen, men mi is disse Vorm heelmaals frömd. Minne Fraag süll dan ween, wor in Noorddüütschland segg man `nieg´ un wo mött ik dat utspecken. Eenfach nieg or niech? --Bierlink 22:40, 27. Sep 2007 (CEST)
- Wenn du vun Bremen ut na Noordoosten geihst, denn heet dat toeerst nee (mit lang e), denn kummt noch op disse Siet vun de Elv nei (mit Diphthong) un denn op de anner Siet Elv in Holsteen nie (mit lang i). Un wenn du denn noch wieder geihst, na Mekelborg to, denn fangt de Lüüd an, dor noch en g mittosnacken in dat Woort (in Delen vun Mekelborg ok nied). Ik glööv, dat is en g, in nieger to'n Bispeel, aver en ch in niegst. Seker bün ik mi aver nich. Bliev bi nee/ne'e, is op uns Sied dat beste ;-)
- Bi uns, dat heet twischen Elv un Werser, gifft dat ok noch neet för nee (neit un nei utspraken, aver in de Schrift do ik dat nich utdrücken): Bispeel (ut'n Landkreis Horborg). --::Slomox:: >< 23:08, 27. Sep 2007 (CEST)
- Is twors bäten laat, heff dat nu oewer ierst seihn: In Mäkelborg ward "nie" seggt (is ook in Holstein so - hett Slomox ja all schräben).In Westen heit dat: "nie maken, nie'e (oder nie, ganz selten niege) Schauh, de niedn (ook nien) Schauh". In Osten (Scheid to Vörpommern) seggen s' "nie maken, niege (oder nie) Schauh, de niegn Schauh". Dat ward denn /g/ utspraken: "in den flektierten Formen erscheint meist ein Gleitlaut, der im O[sten] -g-, im W[esten] -d- ist: DIETZ 126 bezeugt nie, niet, nieg oder niej (Ro[stock], Gü[strow] Anf. 19. Jh.)." Reuter hett /g/: "So wahnte nu Dörchläuchten in sine nige Paleh" (Dörchläuchting) "nieg" (ward mit /ç/ [niech] seggt) und "niet" sünd wat seltener. "Wat gifft Nies/Niegs?" (Osten [mit /x/]) Denn Ünnerscheid kannst ook seihn an "niedlich" und "niegelich" (hochdüütsch "neugierig"). Geef't all früher: "eyne nye Capellen" (Schlutup 1436, [26]), "des schölen alle Jahre in erer Tosamenkunfft des Dingsdages na Palmarum nye Holtvögde verordnet werden" (Sarzbüttel, 1619) [27], "Wy borghermestere vnde ratlude der stad tho deme Nyenkalande, nye vnde olt" (Neu Kalen) [28] --IP-Los 13:22, 4. Sep. 2008 (CEST)
district municipality[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:22, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kontext? Wat för'n Land? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
Litauen. Sarcelles 20:10, 9. Okt 2007 (CEST)
- Sarcelles, du fraagst hier na district municipality un denn seggst du Litauen? Is nich böös meent, man schriev doch, dat du na en Woort för rajono savivaldybė söchst. Dor kann nich jeder wat rutlesen, aver denn weet wi tominnst, wo wi na kieken mööt, wo dat üm geiht.
- Savivaldybė is de Gemeen, rajono is dat Rayon oder de Kreis. Se hebbt in Litauen 1994 en Reform vun de Gemenen hatt. Dor hebbt se ut welk vun de olen Kreise oder Rajons ene eenzige Grootgemeen maakt. Dorvun doot de Dinger also Rajon-Gemeen heten. In Litauen doot se faken noch jümmer Rajon heten. De Lüüd laat dat savivaldybė faken weg. Ik dee hier bi uns Kreisgemeen dorto seggen. --::Slomox:: >< 22:02, 9. Okt 2007 (CEST)
Abgelegenheit[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ?Sarcelles 15:25, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kontext? Aufgrund seiner Abgelegenheit ist der Ort ...: De Oort is wied af vun’n Schuss. Dorvun is he .... Ümschrieven. --::Slomox:: >< 11:41, 9. Okt 2007 (CEST)
Symbolics[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:26, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kontext? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
- Wappen is de Kontext. Sarcelles 21:40, 21. Okt 2007 (CEST)
- Wat mit "Teken". Termo 22:24, 22. Okt 2007 (CEST)
Bevölkerungsdichte[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:27, 7. Okt 2007 (CEST)
- Wi hebbt welk Tieden Inwahnerdicht bruukt, in welk Infoboxen to'n Bispeel. Geiht, aver wenn dat nich unbedingt nödig is (so as bi dat Label bi de Infoboxen), denn versöök man, ahn dat Woort uttokamen. Die Bevölkerungsdichte des Landes beträgt X ...: In dat Land doot in’n Dörsnitt op jeden Quadratkilometer X Lüüd leven. --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
Schild (Heraldik)[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:28, 7. Okt 2007 (CEST)
- Jüst dat sülve. Schild. --::Slomox:: >< 11:37, 9. Okt 2007 (CEST)
zentralisiert[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:29, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kontext? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
- ,,although now a centralised companies buying out what people gathered are also popular."
Sarcelles 21:43, 21. Okt 2007 (CEST)
- ok wenn nu Ünnernehmens veel vun dat zentral opköpen doot, wat de Lüüd sammelt hebbt. --::Slomox:: >< 22:04, 21. Okt 2007 (CEST)
Heraldik[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:29, 7. Okt 2007 (CEST)
- Heraldik oder Wapenkunn. Man Wapenkunn kunn jüstso good de Kunn vun all Wapen wesen, de Ünnerscheed Wappen/Waffen is op Platt ja nich dor. Dorvun is Heraldik villicht beter. --::Slomox:: >< 11:39, 9. Okt 2007 (CEST)
administrative[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:29, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kontext? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
- ,,has never been defined as a political or administrative unit".
Sarcelles 19:07, 22. Okt 2007 (CEST)
- "Eenheid van d' Verwalten" of sowat. Termo 22:24, 22. Okt 2007 (CEST)
Lebensstil[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:30, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kontext? Ahn Kontext fallt mi anners nix in as Levensstil. --::Slomox:: >< 11:43, 9. Okt 2007 (CEST)
- Leevoort villicht? --Iwoelbern 12:43, 21. Okt 2007 (CEST)
- ,,Lithuania is divided into 5 ethnographic regions, corresponding to the rural lifestyle,"
- Leevoort villicht? --Iwoelbern 12:43, 21. Okt 2007 (CEST)
Sarcelles 19:09, 22. Okt 2007 (CEST)
- "Levenswies" of beter "Wies van't Leven". Termo 22:24, 22. Okt 2007 (CEST)
Kämpfer[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:31, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kämper ?--Eastfrisian 18:59, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kontext? Krieger villicht? Vun wat för'n Tiet snackt wi denn? --::Slomox:: >< 11:44, 9. Okt 2007 (CEST)
- Un ok wenn dat en hoochdüütsch Woort is: Kampf un Kämpfer warrt ok fakener op Platt so seggt. --::Slomox:: >< 11:46, 9. Okt 2007 (CEST)
- In't Wappen vun Dzukija.
Sarcelles 21:44, 21. Okt 2007 (CEST)
- För mi süht dat na en Ridder ut. Man ik kenn de Blasonierung nich. --::Slomox:: >< 21:54, 21. Okt 2007 (CEST)
aussterben[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:31, 7. Okt 2007 (CEST)
- Utstarben/Utstarven--Eastfrisian 19:09, 7. Okt 2007 (CEST)
district[Bornkood ännern]
Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:32, 7. Okt 2007 (CEST)
- Kontext? Wat för'n Land? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
- Litauen.
Sarcelles 21:44, 21. Okt 2007 (CEST)
- Also rajono. Ik dee Kreis seggen. --::Slomox:: >< 21:50, 21. Okt 2007 (CEST)
transscription[Bornkood ännern]
Wat is dat op Platt ? Sarcelles 15:56, 7. Okt 2007 (CEST)
- Dat muss Översetten wesen. Eastfrisian 19:10, 7. Okt 2007 (CEST)
- Nee, Översetten is verkehrt. Ümschrift deit ehrder passen. Is di de Ünnerscheed Transkripschoon/Transliteratschoon wichtig? Denn villicht Ümschrift na de Luden/Bookstaven oder sowat. Man dat beste is, wenn du versöchst, dat Woort gornich to bruken. Wenn du to'n Bispeel царь (transcription tsar) hest, denn schriev doch to'n Bispeel царь (mit latiensche Bookstaven schreven Zar). --::Slomox:: >< 11:37, 9. Okt 2007 (CEST)
Schildkröte[Bornkood ännern]
Hebbt wi för disse Deertenoort een fein plattdüütsch Woort? --Iwoelbern 12:42, 21. Okt 2007 (CEST)
- Schildpadd oder Schildkrööt. Dat eerste is dat öllere, dat twete woll so'n beten ut dat Hoochdüütsche. --::Slomox:: >< 14:14, 21. Okt 2007 (CEST)
Kakerlake[Bornkood ännern]
Wat seggt wi denn dorto? --Iwoelbern 21:16, 21. Okt 2007 (CEST)
- Kackerlack, Kackerlaak is ja man al de nedderdüütsche Naam för Hoochdüütsch Küchenschabe. --::Slomox:: >< 21:48, 21. Okt 2007 (CEST)
Naams för Dörper un Städer in de Provinz Freesland[Bornkood ännern]
Nehmt wi de freeschen Naams oder de nedderlannschen, de offiziell gellen doot? Oder nehmt wi de Naams ut nds-nl? Bispeel Workum: nl:Workum, fy:Warkum, nds-nl:Wörkem? Un dat geiht so dör för meist jeden Naam.---Bolingbroke 14:06, 23. Okt 2007 (CEST)
- Ik denk, de nedderlännschen un frees’schen Naams maakt hier nich recht Sinn. Dat hier is de plattdüütsche WP, also schülln wi ok plattdüütsche Naams bruken. Wohrschienlich naakt de Naams ut nds-nl:WP an’n meisten Sinn. Problem is blots, wenn dat keen offiziellen plattdüütschen Naam geven deit.
- Ich seh jüst den ne’en Artikel Wûnseradiel, dor gefallt mit dat û ok nich so recht. Dat gifft dat in de plattdüütsche Schrieveree jo an sik nich. --Iwoelbern 15:21, 23. Okt 2007 (CEST)
- Wenn dat en Nedersaksischen Naam för de Oort gift, denn sall de wall bruukt worden. Dat mag ja wall besünners in de Stelligwerfen un dat Kollumerland so wesen. Anners meen ik, dat wi de offiziell Naam bruken sallen un daar köön sük de Steden ja upstünds sülvst utsöken, of de nederlannsk of freesk Naam offiziell wesen sall. Termo 16:37, 23. Okt 2007 (CEST)
Siedlung[Bornkood ännern]
Wat is en Siedlung, so as t.B. in de:Bet El: "Bet El (hebräisch: בית אל) ist eine jüdische Siedlung im Westjordanland" oder as in en:Eastern Settlement "The Eastern Settlement (Old Norse: Eystribygð, Icelandic: Eystribyggð) was the larger of the two areas of Greenland settled in approximately 984 AD by Norse farmers from Iceland"? HeikoEvermann 23:44, 23. Okt 2007 (CEST)
- Dor fallt mi keen sünner’t Woort to in. Ik harr dat mit Oort ümschreven. Villicht kann man Ansiedeln bruken. --Iwoelbern 23:47, 23. Okt 2007 (CEST)
- Dat is mal wedder richtig swoor. Bi Lübben (Middelneddersassisch) hebb ik Ansedel/Ansetel för "Ansiedlung" funnen. Nedderlannsch bruukt "Nederzetting". HeikoEvermann 00:03, 24. Okt 2007 (CEST)
- Dor kummt mi Ansedel ’n beten beter vör... --Iwoelbern 00:19, 24. Okt 2007 (CEST)
- Ron hett "Wahnsteed" vörslaan. Dat finn ik noch beter. HeikoEvermann 23:37, 24. Okt 2007 (CEST)
- Dor kummt mi Ansedel ’n beten beter vör... --Iwoelbern 00:19, 24. Okt 2007 (CEST)
Spielmannszug[Bornkood ännern]
Gifft dat dor en Woort för? Glööv ik doch...---Bolingbroke 19:33, 27. Okt 2007 (CEST)
- Kenn ik vun uns Sportfesten fröher blots as Speelmannstog. --Iwoelbern 19:39, 27. Okt 2007 (CEST)
- Un dor finnt sik ok en poor Sieden bi Google to mit dat Söökwoort "Speelmannstog". Mit "Speelmannszug" jüstso veel, aver wi sünd ja mööglichst en beten konservativ. --::Slomox:: >< 17:42, 7. Nov 2007 (CET)
Graaf/Greev/Greve[Bornkood ännern]
Bi us in Bremen gifft dat ja keen Amtsadel. Man in ole Tieden geev dat hier den Gohgreven. Hebb ik ok ut de Gegend vun Hannobersch-Münnen al höört. Diekgreven kenn ik ok. Bi Peter Neuber hebb ik leest, dat in Dithmarschen, tominnst fröher, Greev för Graaf seggt wurrn is. Wi is dat denn bi Jo? Is Graaf möglicherwiese doch bloß de hoochdüütsche Form?---Bolingbroke 10:42, 29. Okt 2007 (CET)
- Ik harr na Geföhl ok Graaf seggt. So heff ik dat ok al mol in en Artikel bruukt, stieht glööv ik ok in'n Sass. --Iwoelbern 11:40, 29. Okt 2007 (CET)
- Sass meent: Graaf. Neuber (Wöhrner Wöör) hett "Greev (Mt: Greven) ok as Diekgreev, aver ok "Groof" (na Sass'sche Schrievwies: Graav). Dat Middelnedderdüütsch Lexikon hett "greve/grave" as in dink-, dik-, holt-, licht-,spelgreve. Villicht maakt wi dorvun en Redirect Greev => Graaf, maakt den Hööftartikel as Graaf (wieldat de Sass dat so bruukt) un in de Artikels maakst Du dat so as du wullt. HeikoEvermann 23:21, 29. Okt 2007 (CET)
Sehenswürdigkeit[Bornkood ännern]
Hett een dorför en feinen Utdruck? --Iwoelbern 14:23, 30. Okt 2007 (CET)
- Saken, de dat Ankieken weert bünd. Termo 14:41, 30. Okt 2007 (CET)
- Ik schriev in miene Stadt- un Dörpartikels jummers: Wat een sik ankieken kann/schall---Bolingbroke 14:59, 30. Okt 2007 (CET)
Furt[Bornkood ännern]
Woans schrievt wi Furt op plattdütsch? Fort as dat in Frankfort is, oder mehr anlohnt an Ennen as in Bremervöör? --Iwoelbern 12:06, 3. Nov 2007 (CET)
- In dat middelnedderdüütsch Lexikon is dat "vort" un na Kluge sien etymoloogsch Lexikon is dat in de middelhoochdütsche Tiet ok "vort" wesen. Oolsassisch: forth un dat Woort is vun Noorden na Söden wannert. Ik denk, dat is eendüdig: Fort. 85.177.143.239 13:56, 3. Nov 2007 (CET)
ganz poor Wöör[Bornkood ännern]
So, ik weer ja nu man en ganze Tiet hier nich aktiv un dor hebbt sik en poor Wöör bi mi stapelt, de mi fehlen doot. För Help bün ik dankbor ;-)
erfüllen[Bornkood ännern]
einen Wunsch erfüllen, dat weer fein, wenn mi dor een en Tipp geven kunn.
- "vulldoon" dee ik seggen. Anners sowat as "de Wünsk wahrmaken". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- ...’n Gefallen doon weggt wi bi uns to Huss faken. --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
- Maken, wat he/se hebben will/sik wünscht---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Schürhaken[Bornkood ännern]
heet op engelsch poker un in en Wöörbook heff ik Plattdüütsch ok Poker funnen. Aver wo kummt de Utdruck her? Un kennt ji noch mehr Wöör för Schürhaken/poker?
- "Poker" kenn ik ok wall, man ok "Prökel" of "Hellhaak". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- Poker kennik nich. Ik harr dorto Füerhaken seggt. --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
Poker/n kummt vun "Pochern";hdtsch.: stochern. Susanne
Erfahrung[Bornkood ännern]
Wenn ik seggen will Erfahrung ist sehr wichtig im Berufsleben, wat gifft dat dor för Wöör, de op Erfahrung passen doot?
- "Erfahrung/Erfahren" kann so stahn blieven, man dat gift ok sowat as "Unnerfinnen" of eenfach "Kunn". Villicht so "Dat is van Belang, dat he al Kunn in d' Beroop updoon hett." Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- Dor hett Sass den Vörslag Insichten. --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
- Kunne. Oder: Dor weet he/se wat vun af. Dor weet he/se Bescheed vun---Bolingbroke
lila[Bornkood ännern]
Gifft dat en speziell Woort för lila oder is dat blot lila (en lilane Bloom)?
- "Sangen" of "Blausangen". Ik weet neet so recht, wo ik dat schrieben sall, denn dat word meesttieds mit en scharp s an d' Begünn proot. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- Dat kummt vun sanguin, oder? Kannst du dor mal en Bispeel geven, wat för'n Klöör dat genau is? Per CSS oder mit en lütt Bild oder sowat. --::Slomox:: >< 21:21, 18. Nov. 2007 (CET)
- Waar dat wegkummt, kann'k di neet seggen. Ik hebb upstünns ok kien Woordenboken daar, waar ik nakieken kunn. Ik weet blot, dat dat för "lila" bruukt word. Un wo dat nip un nau utsücht, dat weet ik ok neet, umdat ik so 'n Klörenfehlsüchtigheid hebb. Deit mi leed. Termo 22:05, 18. Nov. 2007 (CET)
- Dat kummt vun sanguin, oder? Kannst du dor mal en Bispeel geven, wat för'n Klöör dat genau is? Per CSS oder mit en lütt Bild oder sowat. --::Slomox:: >< 21:21, 18. Nov. 2007 (CET)
- vigelett --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
Trennschirm[Bornkood ännern]
Dor weet ik ok keen good hoochdüütsch Woort för. So'n Schirm, achter den sik een ümtehn kann, to'n Bispeel. Raumtrenner seggt'n dor villicht to, weet ik nich.
- Dat is stuur. Normalerwies dee ik sowat as "utnannerbrengen" för trennen seggen, man dat passt hier neet. Dat blifft dat seker bi "Ruumtrenner" of sowat. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- Du meenst en Paravent oder ok Spaansch Wand --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
- Spaansche Wand---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
kleben[Bornkood ännern]
To'n Bispeel bi en Figur ut Potzlaan, de kaputtbraken is. Wenn de weer heel maakt warrn schall, wat warrt denn mit de Figur maakt? Warrt se kleevt oder liemt oder wat gifft dat ans för Wöör?
- För dat tosamenkleven bit Rumtütern kenn ik beid Worden, man "liemen" bruuk ik mehr bit Holtwark. Anners kenn ik noch dat Woord "placken". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- kleven oder anbacken --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
- Nee, "anbacken" is anners wat. Dat maakt een, wenn he wat an en Pinnwand anspiekt of an d' Wand kleven deit, man neet, wenn he wat Kötts weer tosamen plackt. Termo 19:49, 7. Nov 2007 (CET)
- stimmt, in so’n Fall seggt wi bi uns wedder tohopenbacken --Iwoelbern 20:10, 7. Nov 2007 (CET)
- De twee Delen weert tosamenbackt oder an'nannerbackt---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Gefährtin[Bornkood ännern]
To'n Bispeel so as in Lebensgefährtin oder die liebe Freundin und Gefährtin, die meine Frau mir immer war. En Woort för Gefährte so as in Herr der Ringe - Die Gefährten dee mi villicht ok al helpen.
- För de "Lebensgefährtin" must du wall bi sowat as "sien Wiev", "sien Fründin", "sien Ollske" of sowat blieven. Un so'n Aard van "Kumpels" bünd de "Kulantjes". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- Fründin. Wenn dat en Mann weer: Macker---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
erleichtert[Bornkood ännern]
erlichtert un verlichtert heff ik dor, weet een noch wat, wat sik authentischer anhöört? ümschrieven: Dat güng em wedder goot, as dat un dat passeert weer oder: Dor weer he/se froh, as düt un dat passeert weer/üm weer/vörbi weer---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Leben retten[Bornkood ännern]
Lett sik recht licht mit Leven redden översetten. Aver weet een noch wat anners, en Synonym, dat sik good anhöört?
- Blot sowat as "ut de Nood ruuthelpen". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
ampatt[Bornkood ännern]
ampatt, dat is al plattdüütsch, kann mi dor een opkloren, wat dat exakt bedüden deit? In'n Harte, glööv ik, steht dat as überhaupt, hier as aber, jedoch un denn is hier noch de Satz He denkt, he is so klook, aber de Westphälinger krigg he ampatt nich to finnen.
- ik kenn dat Woort nich...---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
wallen[Bornkood ännern]
as in wallendes Haar.
- Ik de "wellen" seggen. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- De hett oorntlich Hoore, Siene/ehre Hoore könnt sik sehn laten/wasst all dör'nanner etc, ümschrieven also...---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Lichtung[Bornkood ännern]
in'n Woold.
- Geiht blot over't umschrieven. "En free Stee in d' Wold." Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- Up nedderlannsch hett Lichtung ok open plek, also free Steed, open Steed/Pleck, anners weet ik ok nix, bloß dat för allens jummers de Hoochdütschen Frömdwöör nahmen weert, de meisten Lüde seggt bestimmt Lichtung ---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
vorwurfsvoll[Bornkood ännern]
- Dat musst du eets mit dat Verb henkriegen, also mit "vörsmieten" of "vörhollen". "Sie sah ihn mit vorwurfsvollem Blick an" - "Se keek hum an, as wenn se hum wat vörhollen wull". To'n Bispööl. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- He keek ehr an, as wenn he ehr wat vör to smieten harr---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Frauchen[Bornkood ännern]
Gegenstück vun Herrchen. Herrchen kannst op Platt ok seggen, aver Frauchen höört sik för mi denn doch to hoochdüütsch an.
großzügig[Bornkood ännern]
is groottöögsch. Dat lett aver en beten naöversett, ik harr lever wat, wat nich so dicht bi dat hoochdüütsche is.
- "geevsk", "gull", "ruum in't Geven" Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- riev kenn ik dor noch --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
- rieve heet bi us ehrer verschwenderisch. Geevsch, he/se gifft geern wat af/her---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
zottelig[Bornkood ännern]
so as in ein zotteliger Hund. "tusig". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- de ik ruuch to seggen --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
- Mit Hoor as Wierdraht, mit Hoor, de all dör'nanner staht, Den sien Fell seeg ut, as en Wischmob, also wedder ümschrieven---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Hochstapler[Bornkood ännern]
So'n Hochstapler as to'n Bispeel de Hauptmann vun Köpenick.
- Schojer of Schubbjack. Dat meent tominnst sowat as Bedreger. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- Schubberjack kenn ik ok as en Mann, wo een sik nich up verlaten kann. Een de seggt, he weer dat, is dat avers nich. een de sik dick maakt, een, de sik as en (groden Mann)...henstellt---Bolingbroke
Hall, hallen[Bornkood ännern]
kannst dat ok op Plattdüütsch so seggen? Seine Schritte hallten, als er durch die große Halle schritt
- "schallen" is wall de Utdruck daarvör in't Platt. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- blifft so as dat is, meen ik. --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
- schallen---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Mieder[Bornkood ännern]
Ik kenn dat Woort Mieder man wat dat genau is, dat müss ik eerstmal nakieken de:Mieder. Dor steiht to'n Glück wat vun Es wird heute noch in Volkstrachten [..] getragen, dat lett mi toversichtlich wesen, dat dat dor en plattdüütsch Woort för gifft. Weet dor een wat?
- Blifft na mien Menen bi "Mieder". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
- Mieder---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
- Ik heff nu noch en annert Woord funnen: Liefstück. --::Slomox:: >< 15:46, 6. Mär 2010 (CET)
Borte[Bornkood ännern]
Gifft dat dor en speziellen Utdruck för?
- "Boor", "Borde" of beste "Behangsel". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
...[Bornkood ännern]
Dat weer al allens ;-) Schöölt bedankt wesen för joon Antwoorten. --::Slomox:: >< 18:19, 7. Nov 2007 (CET)
Füllung[Bornkood ännern]
Weet ji en fein Woort för de Füllung vun wat to Eten, to'n Bispeel bi'n Braden oder bi en Bontje? Also bi'n Braden kannst Füllsel seggen, geiht dat ok bi'n Bontje? --::Slomox:: >< 13:37, 26. Nov. 2007 (CET)
- Hm. Dat blifft bi "Füllung" of word to "Füllen" of "Füllsel". Man of dat allens för't Eten gellt, weet ik neet. In d' Köken hebb'k neet so de Künn... Termo 16:45, 26. Nov. 2007 (CET)
- Worüm nich Füllsel? Oder:wat dor in is, oder: Dor warrt wat in füllt...---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Spion/Spitzel[Bornkood ännern]
Dat Woort Spitzel is bairisch-öösterrieksch, seggt Grimm un is bi uns blot eenmal in Hansetieden bekannt se hebben dat spitzel von der kerken geworpen. Bedüüdt dor aver nich jüst dat sülve... Spion mag passen, man villicht hett ja noch een en fein Woort. --::Slomox:: >< 13:37, 26. Nov. 2007 (CET)
- De Sass hett "Snüffler", Harte hett "Snüffelnees". Helpt dat wieder? 85.179.199.207 23:18, 26. Nov. 2007 (CET)
- Snüffelnese is bestimmt beter as Snüffler. Ik dö Spion nehmen.Oder ümschrieven: Een, de (stickum) wat unkunkeleren deit...---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Gummiwulst/rubber bulge[Bornkood ännern]
So'n Ding bi de Bahn (de:Gummiwulst) oder ok lütter to'n Afdichten in't Köhlschapp oder bi Saken, wo keen Water rinkamen dröff. Weet dor een en fein Woort, dat uttodrücken, oder eenfach Gummiwulst? --::Slomox:: >< 13:37, 26. Nov. 2007 (CET)
wreet[Bornkood ännern]
Un denn noch een Saak: kennt ji bi jo dat Woort wreet? Ik will man nich seggen, wat dat bedüden schall, dat ji an de Fraag unbefangen rangaht ;-) --::Slomox:: >< 13:37, 26. Nov. 2007 (CET)
- "wreed" (na Sass schrieven ji ja meest en "t" an d' Enn) is sowat as "quaad", "böös" of "gemeen". Meenst du dat? Termo 16:45, 26. Nov. 2007 (CET)
- hebb ik noch nie höört---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
- Un wat sall't nu bedüden? Termo 18:00, 29. Dez 2007 (CET)
- Dat Wuurt giff't bi uns nich miehr. Giff't bloß in olle Dokumente. Chyträus hett dat hatt, oewer bloß noch as "austerum" (streng, herb). Früher hemm s' denn ook von "wreet unde bose" schräben und hett woll ook "falsch" bedüüdt: "ick was up mi sulven gram unde wret" (Schiller/Lübben). Un denn künn dat woll ook noch "krumm" heiten: "wrede stubben". --IP-Los 15:27, 29. Apr. 2008 (CEST)
- Hebb ik tofällig bi Böning funnen: freet, wreet tüchtig, stark, üppig. Mi geiht et wreet Mir geht es sehr gut. --Bolingbroke ✍ 17:32, 6. Nov. 2010 (CET)
Wellensittich/Sittich[Bornkood ännern]
mnd. sedek, sedik. Is dor wat vun nableven, heet dat ok op Platt Sittich oder gifft dat dor ans Wöör för? --::Slomox:: >< 13:57, 28. Nov. 2007 (CET)
- Hebb ik noch nienich vun höört. Aver "Bülgsedik" kann ik mi egentlich nich vörstellen. Fraag doch mal op LL-L. HeikoEvermann 21:56, 28. Nov. 2007 (CET)
- Över Bülgsedik hebb ik vun Harten lacht! Ik denk mol, de Lüde nehmt dor dat hoochdüütsche Woort Wellensittich. Man mi is upfullen, dat in veel Spraken sowat as Parkiet to Sittich seggt warrt: Nedderlannsch: Parkiet, engelsch: Parakeet, öller: paroquet, Schootsch Gäälsch: Paracait, Spaansch:Periquito. Up Nedderlannsch heet Wellensittich Grasparkiet. Ik hebb avers nich rutfunnen, wo de Wuddel vun dat Woort Parkiet sitten deit. De latiensche Naam is ja Melopsittacus undulatus. Dor stickt dat Woort psittacus is, översett in Düütsch: Sittich. Undulatus heet: dor sind Wellen an. De düütsche Naam is also översett ut den latienschen, de üm 1805 to'n eersten Mol vun en engelschen Forscher bruukt wurrn is. Wegen Melopsittacus undulatus heet de Vogel in de skandinaavschen Spraken denn ok Undulat. Mien Menen: En echten plattdüütschen Naam gifft dat nich. Nu könnt wi dat maken as de Dütschen un den latienschen Naam översetten: Denn kümmt dor so wat, as Wellensittick, mientwegen ok Wellensedik bi rut. Man för wiß nich Bülgensedik...Oder wi kriegt rut, wo dat annere Woort Parkiet herkümmt un bruukt dat just so, as vele, un ganz verschedene Spraken dat maakt. Villicht könnt wi dat ja eenfach vun de Nedderlanners afkieken un dor Grasparkiet to seggen? Nee utfinnen mütt wi dat Woort glööv ik up jeden Fall. Noch en Fraag: Hefft de nedersaksischen Frünnen dor woll en Woort för? ---Bolingbroke 17:15, 3. Dez 2007 (CET)
Woortspeel mit wat to eten un Alkohol[Bornkood ännern]
Op Engelsch heet butterscotch Karamell. Nu heff ik en Woortspeel mit butterscotch un scotch in dat Engelsche, wat ik bi't Översetten behollen will. Weet dor een en goden Ansettpunkt för en plattdüütsch Woort för wat to eten (opbest wat Sööts), wat sik toglieks ok na Alkohol anhöört? Dat beste, wat ik betherto funnen heff, dat is Juchheiwater, wat Bruus bedüden deit, aver ok för Alkohol stahn kunn. Aver ik bruuk beter en Woort, wo würklich en echten Utdruck för Snaps oder ans en Duunmaker insteckt. Hett een en Idee? --::Slomox:: >< 14:11, 28. Nov. 2007 (CET)
- Wie wöör't mit Brootkuurn oder Köörnerbroot. --Knabbe 14:47, 29. Nov. 2007 (CET)
deliziös[Bornkood ännern]
Ik heff vör en Tiet in en Wöörbook mal en plattdüütschen Utdruck leest, de vun deliziös/delicious/délicieux kummt so as Kraasch vun courage kummt. Ik kann mi aver nich mehr besinnen, wo dat weer un wo dat Woort heten dee (weer kuum weddertokennen, glööv ik). Hett een en Idee? --::Slomox:: >< 14:11, 28. Nov. 2007 (CET)
Lücke[Bornkood ännern]
Wat hebbt wi dorför in’t Plattdüütsche? Ik wull toeerst „Lock“ nehmen, man dat is nu mol nich dat lieke... --Iwoelbern 22:07, 2. Dez 2007 (CET)
"Gatt" dee ik seggen. Anners - as ik dat faken meen - umchrieven. "free Stee" of sowat. Termo 23:53, 2. Dez 2007 (CET)
- Dat geev just en Konflikt bi'n Bearbeiden. Ik harr just datsülvige schreven, wat nu ok Termo seggt hett: :Wie weer dat denn mit dat schöne Woort Gatt, wat nich datsülvige is, as Lock, man dicht bi un dor mehr den Aspekt vun Dörgang mit bi hett? ---Bolingbroke 23:58, 2. Dez 2007 (CET)
- Bruken wull ik dat in den Tosamenhang mit de Planetenringen, wo dat ok Lücken twüschen de enkelten Ringen geven deit. Ik hebb Gatt ok mal mol höört, kann dat aver nich ganz inorden. Wenn ji meent, dat dat in dissen Tosamenhang passen deit, denn nehm ik dat... --Iwoelbern 00:03, 3. Dez 2007 (CET)
- Noch mol ik... Also, in’n Sass steiht woll wat to Gatt, neemlich dat, wat ik ok dorünner verstahn harr. Dat is aver nich ganz dat, wat ik utdrücken wull... --Iwoelbern 11:59, 3. Dez 2007 (CET)
- Un wat steiht daar?
- Anners musst du dat umschrieven. "Lücke" is up Dütsk seker ok neet best daarför. Anners schriff wat as "daar is Bott tüsken". Termo 14:32, 3. Dez 2007 (CET)
- Twee Bedüden sünd dor nöömt: eenmol as Begreep för en enge Dörfohrt un denn as en Begreep för't Morslock - wovun ik dat kennt heff, in'n Tosamenhang as 'n Schimpwoort: ...nehm dien Gatt dor weg... --Iwoelbern 15:07, 3. Dez 2007 (CET)
- welke de Ümloopbahnen vun de Partikels in jemehr Ringsystemen mit düdliche Lücken uteneen hollt oder in enkelte Ringen konzentereert. ->
- de de Ümloopbahnen vun de Partikels in jemehr Ringsystemen in enkelte Ringen scheedt. Dee dat nich gahn? --::Slomox:: >< 15:38, 3. Dez 2007 (CET)
- Jo, dat geiht woll. Ik harr noch wat socht vör dat Lemma Kirkwoodlücke, man ik denk, dat kann mit Kirkwoodünnerbreken woll ümschreven warrn. --Iwoelbern 17:19, 3. Dez 2007 (CET)
Ik harr denn noch Gliev harrt, aber dat passt hierbi ok nich.Eastfrisian 19:03, 3. Dez 2007 (CET)
Gleichschaltung[Bornkood ännern]
Wat seggt wi dor denn to, wenn wi dor en Lemma vun maken wüllt? Blievt wi bi dat Frömdwoort? ---Bolingbroke 23:41, 7. Dez 2007 (CET)
- „Gliekschalten“ oder „Gliekmaken“ harr ik dorvun maakt --Iwoelbern 23:44, 7. Dez 2007 (CET)
- "Gliekschalten" is beter as "Gliekmaken". Aver maak dat man platt. HeikoEvermann 10:33, 8. Dez 2007 (CET)
Pint(o)[Bornkood ännern]
Is dat Tofall, wat ik bi pt:Pinto lees (Gíria popular para pênis, Ümgangsspraak för Penis), oder wo kummt uns Woort Pint vun af? --::Slomox:: >< 17:31, 10. Dez 2007 (CET)
- Dor bün ik överfraagt... --Iwoelbern 17:43, 10. Dez 2007 (CET)
Neemönster/Niemünster[Bornkood ännern]
Wat is de richtige Naam ?
Niemünster oder Neemönster worrn beide bruukt. Sarcelles 20:46, 19. Dez 2007 (CET)
- De Lüüd in Niemünster seggt Niemünster. Na Eenheitssass is dat aver Nee-. Bi dat ü bün ik nu nich ganz seker, is dat etymoloogsch en ö oder en ü? Dat kummt, glööv ik, vun monasterium un denn is de etymoloogsche Sass-Form mönster un münster is en Regional-Sünnerform ö -> ü so as to'n Bispeel bi'n Naam Wölbern/Wülbern (en anneret Bispeel fallt mi jüst nich in). Aver ik bün ja sounso för de Naams so as vör Oort, also Niemünster. --::Slomox:: >< 21:55, 19. Dez 2007 (CET)
Unternehmensberater[Bornkood ännern]
Wat is en "Unternehmensberater" op Platt? HeikoEvermann 22:19, 20. Dez 2007 (CET)
- Ünnernehmensberader dee ik eenfach bruken. Ans weet ik nix. Kontoorrinsnacker oder Managertuusterer villicht, aver ik glööv, Seriösität strahlt dat nich ut ;-) --::Slomox:: >< 22:44, 20. Dez 2007 (CET)
Import[Bornkood ännern]
Wat gifft dat as Wöör ör ,,Import" ? Sarcelles 23:07, 20. Dez 2007 (CET)
- An sik snackt nix dorgegen dat as Frömdwoort bitobehollen, aver dat gifft ok Inföhr as Översetten vun „Einfuhr“. --Iwoelbern 23:18, 20. Dez 2007 (CET)
- Import.---Bolingbroke 14:46, 26. Dez 2007 (CET)
Gest[Bornkood ännern]
In'n Artikel över den Klaben hebb ik funnen, dat dat noch keen Artikel över Gest geven deit. Nu woll ik een schrieven. Man wie schall ik denn schrieven, wie dat mit de Verwandtschop vun de Gest utsütt? To de Poggenstöhl höört se doch woll nich to. Dat sünd ehrder de Dinger, de een eten kann. Heiko E. hett dor in de Diskuschoon schreven, Swamm weer (ok na Menen vun de Fehrsgill) dat betere Woort. Bi de Dütschen staht Hefe un Pilz beide ünner „Pilze“. För Plattdüütsch dücht mi dat en beten afsunnerlich, wenn Gest bi de Poggenstohl stünn. Bi de Engelschen is dat updeelt twuschen „Fungus“ (müch ik geern mit „Swamm“ översetten) un „mushroom“ (=„Poggenstohl“), bi de Hollänners hefft se „schimmel“ (ok fungi) un „paddestoel“. Ik dö de verscheden Pilzfamilien ok geern ünnerdelen in Poggenstöhl un Swämm. Wat meent Ji dor denn to?---Bolingbroke 14:46, 26. Dez 2007 (CET)
- Dat gifft denn aver ok noch de Porifera, de Swämm ünner de See (dat wi de dor nich bi översehn doot).
- Swamm steiht aver egentlich ok för de Fruchtkörper vun de Pilze. Dat is also ok noch nich veel anners as Poggenstohl. Ut de:Schwammerl: Gemeint sind damit nicht alle Pilze im biologischen Sinn, sondern die Fruchtkörper essbarer Pilzarten (siehe Speisepilz) und ihrer ungenießbaren oder giftigen Verwandten (siehe Giftpilz). Dat geiht dor nu üm en bairischet Woort, aver etymoloogsch kaamt Schwammerl un Swamm all beid vun de swammige Konsistenz vun de Fruchtkörper. Dor geiht denn al ehrder Schimmel. Bi Schimmel mööt wi ok den Bedeutungsumfang erweitern, wenn wi dat för all Soorten Pilze bruken wüllt, aver dor steiht tominnst de Etymologie nich in'n Weg. Dat Woort Pilz warrt ja ok fakener op Platt bruukt. Is aver ganz kloor hoochdüütsch. Un sogor dor noch en temlich jung Woort. Aver dor is wenigstens de erweiterte Bedeutungsumfang al etableert.
- Was aver ok kloor is: De Minschen hebbt al jümmer Pilze kennt. Ehrdat sik de Pilz in't Hoochdüütsche breed maakt hett, geev dat en Reeg annere Begrepen för Pilz. Un ok dat Plattdüütsche harr bestimmt noch mehr Wöör as Poggenstohl, Swamm, Schimmel un Pilz. Villicht in't Middelnedderdüütsche mal söken gahn... Villicht köönt wi dor noch wat utgraven, wat ahn Bedeutungsumfangserweiterung utkummt. --::Slomox:: >< 15:03, 27. Dez 2007 (CET)
- Dat middelnedderdüütsche Lexikon helpt uns nich. Nedderlannsch hett nl:Schimmels un dor heet dat "De schimmels of zwammen (Latijn: Fungi) vormen een van de zes rijken in de traditionele biologische taxonomie". Dat heet, Swamm is ok op nedderlannsch för dat hele bioloogsche Riek begäng. Ik glööv ok, Swamm is beter as Schimmel. HeikoEvermann 21:12, 27. Dez 2007 (CET)
United States Minor Outlying Islands[Bornkood ännern]
Wat sünd de "United States Minor Outlying Islands" (WP-DE: de:United States Minor Outlying Islands, WP-en: en:United States Minor Outlying Islands. De annern Spraken hebbt dat faken översett:
- nl: "Kleine afgelegen eilanden van de Verenigde_Staten"
- Norsk: "De forente staters små fjerntliggende øyer"
Wat maakt wi? Översetten oder nich översetten? Un wenn översetten, denn woans? Villicht "De Verenigte Staaten ehr lütte afsiets leggen Inseln" oder so wat? Hartlich Gröten un frohe Wiehnachten, HeikoEvermann 21:22, 26. Dez 2007 (CET)
- De Verenigte Staaten ehr lüttje Eilannen, de en beten af sünd oder De V.S. ehr lüttje Eilannen, de en beten butenvör liggt ---Bolingbroke 00:47, 27. Dez 2007 (CET)
- Lütte aflegen Eilannen vun de Verenigten Staten dee ik bruken --::Slomox:: >< 15:53, 27. Dez 2007 (CET)
Heinrich der Löwe[Bornkood ännern]
Man ok annere Herrschers mit den Naam Heinrich, as Heinrich VIII. vun England etc. Bi us löppt de Fent ünner Hinnerk de Lööw. Dat dücht mi unglücklich. Hinnerk is natüürlich en plattdüütschen Naam, man tominnst bi us en richtigen Buernnaam. Ik kann mi nich vörstellen, dat en Herrscher sien Söhn so en Naam gifft oder dat de Lüde em so ropen hefft. Villicht hefft siene Mackers em so ropen, besunners, wenn se wat drunken harrn...De Herrschers mütt en Herrschernaam hebben, de Lüde wüllt jem ehrn Herrscher mit Respekt nömen. Ik söök nu also na en annere Form vun den Naam. In usen Artikel Hinnerk staht noch Hinrich, Hendrik un Henrik. Leider is düsse Artikel vun mi. Man liekers: Ik slah nu vör, dat wi vör de verscheden Herrschers den Naam Henrik oder Hinrich bruukt. Wat meent Ji dor denn nu to?---84.137.89.164 18:30, 29. Dez 2007 (CET) (Dat is Bolingbroke, de vergeten hett, sik antomellen...)
- Bolingbroke, dat harrst ok överschrieven kunnt. Worüm geiht Heinrich de Lööw nich? Eastfrisian 20:04, 29. Dez 2007 (CET)
- Harr de ole Marten Luder nich na Erfurt gahn un harr in Griepswoold studeert, denn harrn wi nu villicht twee düütsche Staten mit twee düütsche Spraken un deen em Hinrik nömen. Harr Klaas Groth mehr Spood hatt mit sien Idee vun en ne’e nedderdüütsche Spraak, de vull gellen deit, denn harr he in disse ne’e Spraak nu ganz gewiss Hinnerk heten.
- Denn dat ganze hett dor ja ok nix mit to doon, wie se em ropen hebbt. He is ok nich Enrique ropen worrn un liekers seggt de Spaanschen to em Enrique. De Naams kaamt vun de „Normalformen“ vun’n Naam in de enkelte Spraak.
- Wi hebbt nu keen Marten Luder in Griepswoold un keen Klaas Groth mit Visionen, de wohr worrn sünd, hatt. Wi hebbt keen vulle Literaturspraak. Wi hebbt dorvun ok keen „Normalform“. Bi uns Wikipediaarbeit mööt wi uns de Normalformen sülvst en beten trechbögen.
- Ik sülvst keen Problem mit Hinnerk. Bi Hinrich mutt ik seggen, dat dat vun’n Luudstand en hoochdüütschen Naam is (ok wenn he ok Plattdüütsch vörkummt).
- Aver dat beste is woll, dat wi nich ganz op dat Dröge nadenken doot. Hinnerk weer en Brunswieker. Wi hebbt de Brunswieker Riemkröönk un allerhand annere ole Geschichstwarken ut de öllere Tiet. Schöölt wi also man rutkriegen, wat dor insteiht, un denn hebbt wi en Basis. --::Slomox:: >< 20:22, 29. Dez 2007 (CET)
- @Eastfrisian: Dat is nu ganz gewiss nich de plattdüütsche Naam. En Basis, en plattdüütschen Naam to nehmen, hebbt wi. --::Slomox:: >< 20:24, 29. Dez 2007 (CET)
- Na, ja...De ganze Sake is nich so eenfach. Dat warrt jedeen kloor, wenn he sik vörstellt, wi schullen Elisabeth I. nu Lieken I. nömen, wiel dat de plattdüütsche Naam is. Dat is Platt, man dat is ok lachhaftig. Ok up Platt heet düsse Fro nu mol Elisabeth. Ik fraag mi af, ob dat nich ok för Heinrich so gellen schall, as Eastfrisian vörsleiht. Du hest ja recht, Slomox, dat Hinnerk noch de Form is, de us hüdigendags an'n meisten plattdüütsch vörkummt. Ofschoonst Hinrich doch ok en plattdütschen Naam is (un Hendrik oder Henrik gor nich). Man dat hüdige Platt is ja ok mit de Johrhunnerten würklich up'n Hund kamen. Dat seht wi doch, wenn wi hier Artikels schrievt un Formen finnt un finnen mütt, wo jeden Plattsnacker seggt: Dat kennt wi nich, dat is gor keen Platt usw. Dat hefft wi us doch ok as Upgave vörnamen, dat wi de Sprake wedder en beten in'e Gangen kriegt. Also ok, dat wi nee Formen utfinnt, oder ole wedderfinnt. Hinnerk ducht mi en hennusselte Form vun Hendrik. Na, ja, denn versöök dat mol mit de middelnedderdütschen Krönken. Mol sehn, wat dor in steiht!---Bolingbroke 01:18, 30. Dez 2007 (CET)
- Lieken is ok nich de Normalform to Elisabeth. Dat gifft gorkeen echte Normalform vun Elisabeth för dat Plattdüütsche, jüstso as dat keen Standard för dat Plattdüütsche gifft (Normalform hängt mit Standard tohoop). Lisbeth kummt noch opneegst an ene plattdüütsche Normalform ran. Un Hinnerk is dat, wat för Heinrich opneegst an de Normalform rankummt.
- Wat nu den Löwen angeiht, dor heff ik nu al wat funnen, wie se em nöömt hebbt, as he leven dee: [29]. Heinricus oder Henricus. Op Latiensch versteiht sik, denn to de Tiet weer Volksspraak ja noch keen Mood. He weer ja man en Sassen un en Beyern. Heinricus höört villicht mehr to dat Bairische un Henricus to dat Sassesche.
- Mit de Kröönken mutt ik nu noch wieder kieken. De hebbt ja noch mehr Belang för uns as de ullen Oorkunnen op Latiensch. --::Slomox:: >< 02:15, 30. Dez 2007 (CET)
- Duert ja towielen en beten länger bi us...Midderwielen hebb ik in middelnedderdüütsche Texte tominnst funnen, wie düsse Naams, as Heinrich un Friedrich in de Tieden heten hefft, as Nedderdüütsch en Kontoor- un Rechtspraak ween is, kiek Hier: Henric oder Hinrick, Frederick etc. Ik fraag mi, of wi for Könige un grote Herren nich eenfach de middelnedderdüütschen Naams nehmen schöllt. Dat is dormols ja de leste Tied ween, wo dat noch en „offiziellen“ Naam for so'n Aart Lüde geven hett, de nich hoochdüütsch ween is.--Bolingbroke ✍ 21:40, 27. Dez 2010 (CET)
Scheinleistung, Heizlüfter[Bornkood ännern]
För dat Vermögen (Physik) fehlt mi noch
- Scheinleistung un
- Heizlüfter
Hartlich Gröten, HeikoEvermann 21:17, 31. Dez 2007 (CET)
- Wenn wi för Leistung wedder Vermögen sett, denn dee ik schienbor Vermögen seggen. Aver ik mutt seggen, dat ik dat Konzept, wat is Scheinleistung, nich ganz dörblickt heff ;-)
- För Heizlüfter fallt mi nix in, wat nich en glaskloren Neologismus is. Bruuk eenfach Heizlüfter. Ans kannst ok överleggen, wat de Afsnitt Bispelen överhaupt nödig is. Integral för dat Verstahn vun Vermögen is de List ja nich. --::Slomox:: >< 15:41, 2. Jan. 2008 (CET)
Nochmol Heinrich:Engelsche Köningen[Bornkood ännern]
Hier an annere Steed nochmol, man dat Problem is datsülbige, as baven. Dat is överhaupt nich mööglich, de Königen vun England (oder Frankriek oder Düütschland) Hinnerk to nömen. As ik baven al seggt hebb, is dat en Buernnaam. Un twaars en, de noch nich toveele Johren up'n Buckel hett. Jedenfalls is he woll in't Middelöller un in de Renaissance un in't Barock noch nich updükert. Ik hebb mol nakeken in Peter Koster siene „Chronik der Kaiserlichen Freien Reichs- und Hansestadt Bremen 1600 - 1700“. De is woll up Hoochdüütsch rutgeven, man dor finnt sik ok middelnedderdüütsche Urkunnen in. Besunners is düsse Kröönk en Born för plattdüütsche Naams, so as de dormols begäng weern. Allerhand vun de Naams de up nds.wikipedia upföhrt sünd, sünd dor ok to lesen. Besunners interessant dücht mi nu düt: De Naams vun de engelschen Königen weert dor an en Steed eenmol nömmt. Wat usen Naam Heinrich angeiht, so steiht dor: Henricus. Henricus III., Henricus IV. (Just so bi Richard: Richardus). Also just so, as Slomox för Heinrich den Löwen rutfunnen hett. Överhaupt is bi de Naams vun all Amtspersonen in düsse 100 Johren to sehn, dat dor geern dat Suffix vunwegen de Hoheit -us anbackt warrt. Also ok Börgermesters vun Bremen oder Amtsschrievers, Syndici usw. hett Henricus un nich Heinrich. Hinnerk weer dor ganz unmöglich. Denn dat güng düsse Lüde ja üm Ehr un Hoheit. De wullen se in jem ehren Naam utdrücken. Dor konnens e sik un jem ehr Königen ja nich Hinnerk nömen. Dat geiht ja liek in de annere Richtung. Dat dat Volk möglicherwiese Hinnerk to en Henricus seggt hett, glööv ik eerst, wenn een mi wiesen kann, dat dat düssen Naam dormols al geven hett. Fazit: Dat weer woll mööglich, dat wi de engelschen Königen Henricus nöömt. Un ok vun Henricus de Lööw snackt. Dat weer jedenfalls de histoorsche Schrievwies.
Man ik hebb nu noch wat funnen, wat mi villicht noch beter gefallt. Wenn de Schrievwies Henricus vunwegen dat latiensche Enne nich as plattdüütsch gellen schall, hebb ik funnen, wat se (tominnst in Bremen) in dat 16., man ok in dat 14. Johrhunnert för den Naam Heinrich bruukt hefft. Dat wunnert mi nu ok, man dat weer de Form Henrich. Een denkt ja, dat is en hoochdüütsch Suffix: -ich. As bi Hinrich. Man vergliek mol mit den engelschen Naam Henry. Dor liggt Henrich nu würklich nich wiet vun af. De Ton liggt ja woll up dat e.
Jedenfalls gifft dat middelnedderdüütsche Urkunnen, dor weert verscheden Naams uptellt, dormank nie nich de Naam Heinrich, ok nich, as ik woll dacht harr, Henrik oder Hendrik, eerst recht nich Hinnerk, ok nich Hinrich, man Henrich: „§1: Van Johann Heinen Huese vort aver den Grasmarkt dal tho...Henrich von Brinchem Huse....“ (Statuten to dat grote Waterrad in de Werser vun 1385). „Anno 1559 is Henrich Esich, Arends Söhne, un Wilm Meyer, Borger tho Bremen...“ (ut dat Johr 1559). „Anno 1570...tho Henrich Sprengers Huse...“. Allerdings staht düsse Urkunnen al in de Kröönk vun Koster un ik weet nich, ob de Naams ok in dat Originaal so dor staht. Dor möss ik in't Staatsarchiv nakieken. Dor hebb ik avers in'n Momang keen Tiet to. Dorüm mütt dat eerst mol langen: In fröher Tieden weer de Naam Heinrich in Bremen in de plattdüütsche Form Henrich bekannt. Dorüm finn ik dat nu sehr passlich, wenn wi düssen Naam Henrich för de Königen vun England, Frankriek usw. bruken döen un ok för Henrich de Lööw. Natüürlich klingt dat en beten ooltmoodsch. Man dat paßt doch, geiht ja ok üm't Middelöller...---Bolingbroke 21:08, 2. Jan. 2008 (CET)
- De beten weniger afslepen un öllere Form vun Hinnerk is Hinderk. De Eesten hebbt dissen Naam as Hindrek övernahmen. Hendrik is ok nedderdüütsch.
- Intressant is disse Siet över Henrich Hinckenhoff gen. Risse. Spellingsvarianten: Hindrig Rissen (1700), Hindrig (1705, 1707, 1710), Hennerich Rissen (1716, 1717), Henrich (1719, 1740 bij huwelijk Franciscus), Henr. (1722), Henricus (1725) De Hinnerk-Vörform Hindrig un Henricus doot sik also nich utsluten.
- De Henricus is mi op jeden Fall to gediegen. Denn köönt wi de Engelschen ok glieks Henry nömen. Henry kummt ünner Plattdüütsche düüdlich fakener vör as Henricus.
- Latien harr in ole Tieden en temlich hogen Status, dat is gorkene Fraag. Veel Lüüd hebbt blangen de egentlichen Naams in Volksspraak latiensche Naams bruukt, vör allen bi't Schrieven. Un dor weer Henricus denn de latiensche Normalform. Dor kannst du nich ut sluten, dat Henrich dor denn de plattdüütsche Form to wesen is. Ok ut en Henderk is op Latiensch en Henricus worrn (tominnst solang de Lüüd noch wüssen, dat Henderk verwandt is mit de hen/hin-rîg/rîk-Grupp).
- För Hinrik laat sik ok ole Oorkunnen finnen, de dat so bruukt, den gefallt mi Hinrik noch beter as Henrich (un ok Hinrich gefallt mi beter as Henrich). --::Slomox:: >< 00:04, 3. Jan. 2008 (CET)
- Bün ik ok mit inverstahn. Wie weer dat denn mit Hinrich de Lööw, Hinrich I., II. III. IV. etcpp.?---Bolingbroke 01:29, 3. Jan. 2008 (CET)
- Kiekt doch mal op de Interwikilenken vun de:Heinrich VIII. (England). Dor is to lesen, woans dat de annern Spraken maakt hebbt. Dor gifft dat t.B. en walieschen "Harri", en finnschen "Henrik", en nedderlannschen "Hendrik", un en en norweegschen, däänschen un sweedschen "Henrik". Uns skandinaavschen Süsterspraken sünd sik enig: Henrik. Un de neegste Verwandte vun Platt, dat nedderlannsche hett "Hendrik". Ik bün dorför, dat wi uns ut disse twee een utsöken deit. HeikoEvermann 20:03, 3. Jan. 2008 (CET)
- [30] ünner Wessel: In dussem jare [1063] wart gesat van dem keiser Hinrick dem veerden.... Ik heff bi Google jümmer na Hinrik söcht. Aver mit c is ja noch veel beter! Is meist so'n Oort Google-Schibboleth. Finnst meist blot Sieden mit Betog op de ole plattdüütsche Tiet. Dat is doch ok beter as dat halfhoochdüütsche Hinrich, oder? --::Slomox:: >< 15:45, 2. Mär 2008 (CET)
Eidechsen[Bornkood ännern]
Gifft da dorför en platt Woort?? --Iwoelbern 20:44, 13. Jan. 2008 (CET)
- Jo, bi K. W. Kahl sünd Abdisse un Hiëgdisse to finnen, bi Herrmann-Winter blangen dat ut dat Hoochdüütsche övernahmene Eidechs ok Älditsch, Älditz, Äditz, Haiditsch, Heiditsch, Hekdis, Ellerhecks, Erditz, Ellritz (opfallen deit de Neegd to Hexen mit de Wöör Ellerhecks un Haagdisse (etymoloogsche Wuddel för dat Woort Hex)). Un dat gifft bestimmt noch mehr ;-) --::Slomox:: >< 21:58, 13. Jan. 2008 (CET)
- Eevtaske btw. Heevtaske. Termo 22:57, 13. Jan. 2008 (CET)
- Un ünner welken Begreep schüll man dat Verlenken? --Iwoelbern 22:00, 13. Jan. 2008 (CET)
- Bi Steernbild hebbt wi "Eerdkrüper" un ik meen, dat steiht so ok in den Sass. (Den hebb ik bloots opstunns nich op den Disch.) Op Nedderlannsch is dat "Hagedissen" (Mehrtall) un dat gifft dor ok en "Zandhagedis". Wat is denn dor de Eentall? Hagedis oder Hagedisse. En "e" an't Enn geiht ja egentlich nich. Op een mutt wi uns as Lemma fastleggen. Un nu? HeikoEvermann 23:05, 13. Jan. 2008 (CET)
- In’n Sass steiht nix, dor harr ik al to Anfang nakeken... --Iwoelbern 23:12, 13. Jan. 2008 (CET)
- Hermann Böning hett Steertüze, so kenn ik dat ok. Man dat warrt ok för Pielepoggenbruukt. Peter Neuber hett för Dithmarschen Eerdslieker. Man dat hebb ik süms noch nich höört...---Bolingbroke 00:05, 14. Jan. 2008 (CET)
- Lowlands-l harr dat Woort ok al: [31] --::Slomox:: >< 12:30, 14. Jan. 2008 (CET)
- Dor giff't (geef't) all in Mäkelborg väle Wüür vör, Äditz (Norden), Äfditz von Woren bet Malchin, Älditz in Stargard bet nah Parchen ranner. Un denn gifft dat noch Ell-, Ill-, Ele-, Eller-, Edel-, Iddelditz (ook -ditsch) in Stargard, in Ludwigslust Häw-, Häwe-, Häwer-, Hätietsch, -ditsch. In Westen würd dat denn oewer ook noch ümschräben mit Veirfäutsch (-bein, -faut), Veirtietsch, -disch, in Boizenborg heit sei ook noch Äwtasch, in Klütz Äwtatz un in Rostock Ädicks (Äldicks) (Mecklenburgisches Wörterbuch, Bd. 1, Sp. 80). --IP-Los 15:45, 29. Apr. 2008 (CEST)
Oase[Bornkood ännern]
Ik nehm mol an, dat dat op platt keen Woort för Oase geven deit. Man müss dat woll dorüm so laten as en Frömdwoort, man dat höört sik nich so fein an, finn ik. Schüll man dorvör nich villicht en plattdüütsch Begreep söken, dat wi an de Steed bruken künnt? Ik dach dor an Gröönsteed. Aver villicht hett dor een noch’n beteren Vörslag. Wat denkt ji? --Iwoelbern 11:29, 14. Jan. 2008 (CET)
- Ik dee Oaas bruken (heff ik so ok al in Artikels bruukt). Wenn du en Neologismus hebben wist, villicht Wööstenborn? --::Slomox:: >< 12:56, 14. Jan. 2008 (CET)
- Mit Oaas künn ik woll ok klor kamen... --Iwoelbern 13:14, 14. Jan. 2008 (CET)
- Bün ik ok för. HeikoEvermann 20:28, 14. Jan. 2008 (CET)
- Mit Oaas künn ik woll ok klor kamen... --Iwoelbern 13:14, 14. Jan. 2008 (CET)
Verletzung[Bornkood ännern]
Wat gifft dat dorför op Platt? So ganz allgemeen, also een Woort, dat nich blots op en Wunnen passt... --Iwoelbern 22:25, 20. Jan. 2008 (CET)
- To Hansetieden geev dat sêrnisse [32] (wat hüüt Sehrnis heten dee), seringe, serige (Sehren), sericheit, sêrheit (Sehrheit), serede (Sehrd(e)), seregede, sereget (Sehrchde?) [33], sêr, sere (Sehr). Aver ik mutt togeven, dat ik bi keeneen vun disse Wöör seggen kann, dat de hüüt noch in wiederen Bruuk sünd (wenn överhaupt). --::Slomox:: >< 04:10, 21. Jan. 2008 (CET)
- Doch, dat gift dat noch. En "Verletzung" is bi uns en "Sehr" of'n "Besehrnis", een "besehrt" sük of'n anner un daarbi "deit he sük sehr". Termo 07:30, 21. Jan. 2008 (CET)
- Dat höört sik doch gor nich slecht an... Dormit kann ik wat anfangen. --Iwoelbern 08:31, 21. Jan. 2008 (CET)
- Ik hebb dat Problem hüde noch mol bi den Artikel över Arjen Robben harrt. He konn nich mitspelen, wiel he verletzt ween is. Dat Woort Sehr warrt in't Oosfreesche bruukt, bi us (un in Ollnborg) al nich mehr. Denn, glööv ik, kennt se dat noch wieter weg vun dor gor nich mehr. Hier warrt dat hoochdüütsche Frömdwoort bruukt, oder de Saak warrt ümschreven (He hett en gegen't been kregen etc.). Schöllt wi nu würklich besehren usw. as dat nee plattdüütsche Standardwoort för verletzen (künstlich) inföhren? Oder gifft dat noch annere plattdüütsche Wöer? Oder umschrieven? Hett sik wehdaan? Hett wat afkregen?--Bolingbroke ✍ 13:31, 21. Mai 2010 (CEST)
- Dat geiht ok nich jümmer, aver in dissen Fall geiht dat good: Eenfach schrieven, wat he hatt hett. Arjen Robben hett sik en Knaken in'n Middelfoot braken. --::Slomox:: >< 13:49, 21. Mai 2010 (CEST)
- Ik heff besehrt nu al fakener bruukt. Vun Huus ut kenn ich dat aver ok nich. Wi seggt denn ok meist verletzt, wat aver kloor hoochdüütsch is. Ik heff mit dat Woort Sehr oder besehrt an sik keen Problem (in’t Hoochdüütsche gifft dat ok noch den Utdruck Versehrheit, wat jo ok in de Richt geiht), ’n anner’t plattdüütsch Woort dorför kenn ik nich. Wenn een dat in’n Text ümschrieven kann, is dat ok fein. Aver geiht man nich jümmer, un denn finn ik besehrt gor nich so verkehrt. --Iwoelbern ✍ 14:17, 21. Mai 2010 (CEST)
Grammatikfraag[Bornkood ännern]
Op de Sieden vun dat plattdütsche Afdeel vun de Uni Kiel ([34]) warrt een mit Ji weest hartlig willkomen op us Huussieden in't Internet! begrööt. Kummt blot wi dat en beten kruus vör? Ji weest? Ji sünd willkomen oder Weest willkomen, oder? Oder bün ik nu ganz dör'n Wind? Sünd de Unilüüd in Kiel en beten tüdelig oder warrt dat annerwegens würklich so seggt? --::Slomox:: >< 04:10, 21. Jan. 2008 (CET)
- Ik dee dat noit so seggen, nee. Man ik wunner wunner mi faken, wat hier umto Kiel so seggt word. Villicht sall dat wat ollmodsk wesen of is en bietje petüt. Termo 08:02, 21. Jan. 2008 (CET)
- Dat höört sik för mi na’n Imperativ an: Seien Sie gegrüßt. Ik harr aver de Wöör anners rüm schreven Weest ji... oder da ji ganz weglaten. --Iwoelbern 08:38, 21. Jan. 2008 (CET)
- .Nee, dat kann ook Präsens sien: "veraltete Formen zu wäsen: ji wäst, sei wäsen (neben siet und sünd), (Meckl. Wb.) Dat gellt nu oewer man bloß vör dat Mäkelborgsche. Lasch, Mnd. Gr., S. 246 un Schiller/Lübben hemm bloß "sint", usw. Ook dat nds.-bremische Wb. hett dat nich in. Mag also bloß vör einige Regionen gellen un noch wat jünger sien.--IP-Los 14:54, 13. Nov. 2008 (CET)
Friedrich[Bornkood ännern]
Noch mol woller en Königsnaam, as baven bi Heinrich. Friedrich gifft dat up Platt as Fiete, Fietje, Fidi, Freerk, Früderk un Frerich, dorto Freesch as Fedde(r). Man en König Fidi I. geiht ja woll gor nich!De Grundform is, dücht mi, Frederik. Man dat warrt up Platt nargens bruukt.Wat vun Naam schöllt wi de Königen denn nu geven: Frederik? Friedrich? Oder Frerich?---Bolingbroke 12:18, 21. Jan. 2008 (CET)
- Dat eerste, wat mi in’n Sinn kamen is dorto weer Freerk, man Frerich lett sik ok goot an. --Iwoelbern 12:37, 21. Jan. 2008 (CET)
- Denn nehm ik Frerich, as bi Frerich I. Barbarossa
Eroberer[Bornkood ännern]
As in Wilhelm, der Eroberer: Willem, de dat Land innahmen hett is mi to lang, för en Binaam. Is ja keen Indianer...---Bolingbroke 15:45, 24. Jan. 2008 (CET)
- To Hansetieden hett dat erover(e)n/eröver(e)n heten [35]. Willem, de Eröverer/Eroverer/Eroberer schull dat denn heten. --::Slomox:: >< 16:43, 24. Jan. 2008 (CET)
- Intressant is övrigens, dat de Sweedschen Erövrar hebbt un de Däänschen Erobrer. Dat ene stammt ut de Hansetiet, dat annere ut de hoochdüütsche Tiet. --::Slomox:: >< 16:45, 24. Jan. 2008 (CET)
- In de Nedderlannen seggt se Willem, de Veroveraar - passt all! --Iwoelbern 16:47, 24. Jan. 2008 (CET)
- In de freesche Wiki hefft se Willem, de Oermasterder. Gifft dat up Platt dat Woort övermeestern? Gifft dat woll, heet avers doch ehr soveel, as ünnerkriegen, oder? Dat Problem is woller mol, dat wi up Platt an sik nich so veel Substantiven bruukt. Dat Woort Övermeesterer gifft dat nich un Ünnerkrieger klingt ok afsunnerlich. Man erovern hefft wi just so wenig, as verovern. Erobern un Eroberer warrt woll bruukt, man dat is eendüdig en Frömdwoort. Schöllt wi dat liekers nehmen? An sik gefallt mi övermeestern för erobern an'n Besten, man de Lüde lacht sik een, wenn wi hier so'n „Neeplatt“ togange bringt...---Bolingbroke 17:14, 24. Jan. 2008 (CET)
- övermeestern seggt mi nix, harr ik aver ok mehr as so wat wi ünnerkriegen verstahn. Ik denk, dat passt nich so recht. As platt maakt Frömdwoort füll mi noch annekteeren in, höört sik as Binaam aver ok nich goot an. Willem, de Innehmer weer noch'n Möglichket, mag ik aver ok nich geern höörn. Veroverer oder Ver(b)överer seegt mi noch an'n eersten to... --Iwoelbern 17:32, 24. Jan. 2008 (CET)
- Menno. Wat gefallt jo denn nich an miene Wöör? Dat is echtet Platt un lett sik bet to de Hansetieden trüchverfolgen. Nu hett de Plattdüütsche nich so'n groten Eroberungswillen un bruukt dat Woort nich so faken, aver liekers hebbt wi dit Woort un dat deit jüst dat bedüden, wat wi söcht. erövern/erovern. erövern is en beten mehr Standard - Utgliek - Sass un erovern is en beten mehr de Kompromissform to dat Hoochdüütsche (erobern phonoloogsch anpasst an dat Plattdüütsche). Nu fangt dat Woort mit er- an un dat Plattdüütsche is bekannt dorför, dat dat meist keen Wöör mit er- hett, aver de Blick in'n Schiller-Lübben lehrt, dat eerst dat moderne Plattdüütsch den groten Deel vun de Wöör mit er- afleggt hett (un wenn wi nich blot op Küstenplatt kieken doot, denn süht dat ok noch wedder anners ut). Mehr as dörtig Sieden Wöör mit er-! Dat gifft keen Woort för erobern dat op Platt allgemeen is. Wi mööt op jeden Fall en Woort bruken, dat nich ut de Alldag-Spraak kummt. Un dor is mi denn reaktiveren lever as utdenken oder nee utlehnen. Tominnst, wenn dat Verstahn dor nich ünner lieden mutt un dat mutt dat hier nich, ganz in'n Gegendeel. --::Slomox:: >< 18:31, 24. Jan. 2008 (CET)
- Wat hest Du denn? Mi gefallt de Wöör doch. :-) Is blots dat V wesen, dat ik noch vöran stellt harr. Bi erklären bruukt wi doch ok verkloren, dücht mi so... --Iwoelbern 18:37, 24. Jan. 2008 (CET)
- Lübben hett in sien middelnedderdüütsch Lexikon op Siet 515 "voroveren" un ok "voroveringe"="Eroberung". Na de Standardvokalverännern siet diesse Tiet bün ik vör "verövern", aver dat Problem is ok, dat dat so nich bekannt is. HeikoEvermann 09:11, 25. Jan. 2008 (CET)
- Wat hest Du denn? Mi gefallt de Wöör doch. :-) Is blots dat V wesen, dat ik noch vöran stellt harr. Bi erklären bruukt wi doch ok verkloren, dücht mi so... --Iwoelbern 18:37, 24. Jan. 2008 (CET)
Strafvollzug[Bornkood ännern]
In den Bremer Senat geev dat mol en Senator för Rechtspflege und Strafvollzug---Bolingbroke 15:49, 4. Feb. 2008 (CET)
- Rechtspleeg un Knast villicht ;-) --::Slomox:: >< 18:31, 4. Feb. 2008 (CET)
- Rechtspleeg un Straafwesen harr ik vörtoslahn... --Iwoelbern 18:53, 4. Feb. 2008 (CET)
- De Vörslag vun Ingo klingt nich slecht. Eastfrisian 19:58, 4. Feb. 2008 (CET)
Salzlake[Bornkood ännern]
Weet een, wat Lake op plattdüütsch is? --Iwoelbern 19:50, 15. Feb. 2008 (CET)
- Dat Woort is plattdüütsch! Lake is ut dat Plattdüütsche in dat Hoochdüütsche kamen un höört to Hoochdüütsch Lache un Engelsch lake. Bedüüd toeerst lütt See, Pütt. Över de lütten solten Seen an de noorddüütsche Küst (Punkt twee ünner de:Lake) stünn dat denn vör allen för Soltwater. Un över den Hieringshannel vun de Hanse hett sik denn de Bedüden mit Soltwater wieder utbreedt. Ok na Süden. Also: Laak. Oder wenn dat düüdlicher maakt warrn schall: Soltlaak oder Pökellaak. --::Slomox:: >< 21:24, 15. Feb. 2008 (CET)
- So heff ik mi dat woll dacht hat mit Laak, weer mi aver nich seker. Dat -e hett mi dörenanner bröcht... --Iwoelbern 21:29, 15. Feb. 2008 (CET)
- Naja, in'n Süden (ungefähr desülve Gegend as in de Wenker-Koort Aap/Ape/Aff/Affe seggt se ok Lake dorto. --::Slomox:: >< 10:39, 16. Feb. 2008 (CET)
Exekutive un Legislative un Judikative[Bornkood ännern]
Dor gifft dat woll verscheden Möglichkeiten. Een kann bi de Wöör blieven, just so as de sünd. Denn sünd de mit de hoochdütschen un engelschen Wöör övereen. De Nedderlanners, Norwegers un Dänen hefft al en Partizip, as: uitvoerende macht, udövende macht etc. Partizip könnt wi nich goot maken, oder? Hööchstens uplösen: Macht, de ut-fören/öven deit. Dat versteht avers numms. Oder schöllt wi de Frömdwöör verplattdüütschen: Exekutiev, Judikatiev? Ik weet ne recht...---Bolingbroke 14:28, 21. Feb. 2008 (CET)
- Vör dat Problem stünn ik ok al mol. Ik weet gor nich mehr, wat ik maakt heff. Ik glööv, ik heff de Wöör laten as se sünd. Wenn ik mi dat ankiek, mutt ik seggen, dat verplattdüütschen gefallt mi an’n wenigstens. Man, de Saak mit dat Partizip finn ik nich slecht. Utövend, Gesettgevend un Rechtsnackend Macht - worüm egentlich nich? Aver de Frömdwöör schüll man tomindst as Wiederleiden behollen. --Iwoelbern 14:39, 21. Feb. 2008 (CET)
- De Wenker-Atlas hett nu leider kene Koort to dat Partizip Präsens, dat is schaad. Wat sik seggen lett: För en groten Deel vun dat Plattdüütsche is dat Partizip Präsens nich mehr produktiv, siet dat al in temlich fröhe Tiet mit'n Infinitiv tohoopfullen is (nadem dat -d wegfullen is). Dat gifft en poor faste Utdrück, in de sik dat Partizip Präsens hollen hett: fleten Water, kaken/kakendig Water, tokamen Week, sitten Moors. De Ostfalenpost hett in de Utgaven 40, 42 un 43 vun dat Thema hatt (sünd all op't Internett natolesen). In de Volksspraak is dat as dood antosehn. Hett sik aver ok een mellt, de seggt hett, dat bi Göttingen dat Partizip Präsens noch bruukt warrt. Wi sünd nu aver all Noordneddersassen un för uns is dat Partizip Kunstspraak. Schullen wi also vermeiden.
- Un wenn, denn ok Rechtspreken un nich Rechtsnacken, meen ik :-) --::Slomox:: >< 15:59, 21. Feb. 2008 (CET)
- An un for sik geiht mi dat en beten, as Iwoelbern. Utövend Macht, Gesettgevend Macht un Rechtsprekend Macht höört sik egentlich goot an. De Wöör gifft up Platt nich, dat is woll wohr, man de konn dat geven, oder? De klingt jedenfalls, as wenn se Plattdüütsch weern un dat gefallt mi...Wi weer dat denn, wenn wi dat lang vergeten Partizip woller ut'n Schapp hoolt? ---Bolingbroke 13:58, 22. Feb. 2008 (CET)
- Wobi mi dat d ann Enn nu ok noch egal is. Wenn dat wegfallt sünd wi wedder bin Inifitiv, man de Begreep höört sik jümmer noch meist gliek an. --Iwoelbern 14:01, 22. Feb. 2008 (CET)
- Dat is nu jümmer de Fraag: woveel Innovation is toveel Innovation? Ik mutt togeven, dat ik ok al fakener de Schuuv wedder opmaakt heff. An un för sik is mi dat aver lever, wenn wi mit dat arbeiden doot, wat wi an uns Spraak hebbt, ahn dor Flicken optosetten. --::Slomox:: >< 19:24, 22. Feb. 2008 (CET)
Wewolk[Bornkood ännern]
Hüüt mal annersrüm: Ut Fehrs sien Maren: Na den bunten Harvst keem as ümmer de Winter in slowitten Mantel un sülvern Kroon, un as dat Fröjaar em utspannt harr, wokern as ümmer Gras un Kruut; Blomen slogen de reinen klaren Ogen op, Swolk, Haadbar un Wewolk trocken in, de Nachtigal sung in selige Andacht, de Wind wööl in 't Halmfeld un weeg bi Lerchenleed un Himmelblau dat Saatkorn groot. Allens allerbest, aver wat för'n Vagel is de Wewolk? --::Slomox:: >< 18:16, 14. Mär 2008 (CET)
- Ik kenn dat Woort nich un hebb dat ok noch nienich höört. Man Hermann Böning hett in sien Wöörbook in den Süüdollenborger Deel Wielwaal, Wi'ewaal, Wiwagel (un) Wigewagel. In't noordollenborger Land heet de bloß Wigelwagel. Up Nedderlannsch: wielewaal. Düsse Vogel is Oriolus Oriolus, up Düütsch: Pirol. Mi dücht, Fehrs sien Wewolk schall woll desülbige Vogel ween...---Bolingbroke 00:19, 16. Mär 2008 (CET)
- Jo dat höört sik good an. Dat kann good angahn. Wenn aver noch een annere Ideen hett, denn seggt dat man. Perfekt passt de Wöör ja nich (eenmal e, annermal i; un denn eenmal g-l un annermal lk). De Ünnerscheed is nich allto groot, aver groot noog, dat dor villicht doch mehr achtersteckt. Besten Dank aver al, Bolingbroke --::Slomox:: >< 02:19, 16. Mär 2008 (CET)
- Doch, du hest Recht, dat mutt de Pirol wesen. Bi Grimms hebbt se wedewal. Un dor is nu Wigelwagel en Variant vun. Un Wewolk höört denn woll to de Variant, de ünner Wiedewalch steiht. Dat Woort hett woll temlich veel Volksetymologie afkregen un dorvun sünd de Wöör so verscheden. Nochmal velen Dank, du harrst allens richtig ;-) --::Slomox:: >< 02:50, 16. Mär 2008 (CET)
- Na, dat freut mi ja. Unner wat for'n Lemma scholl denn en Artikel stahn? Bi Grimm heet dat ja, de Grundform weer woll wiedewal, allens annere weern Varianten. Wie seht Ji dat denn?---84.137.122.67 16:55, 16. Mär 2008 (CET)
- wiedewal is aver Hoochdüütsch! Plattdüütsch is wedewal. Dat helpt uns aver ok noch nix, wenn hüüt nüms mehr wedewal seggt. Nehm eenfach een vun de Naams (de di opbest gefallt) un denn kummt in'n Artikel ene List vun de annern Varianten. --::Slomox:: >< 17:59, 16. Mär 2008 (CET)
Aufklärung[Bornkood ännern]
Meent is: Dat Tietöller vun de Aufklärung. Dor gifft dat ok al en lange Diskuschoonsiet to. Man ik meen, dat schöllt wi hier nu mol vör'n Dag kriegen. Dor gifft dat verscheden Vörslääg: Opkloren (bi Sass), Opklären, Opklärung, oder bi dat Hoochdüütsche Woort blieven. Dat düch mi avers nu ganz verkehrt. Jedenfalls wüss ik nich, worüm wi nu just bi düt Woort, wat to kriegen hett mit Licht, Wetenschup, moderne Tieden usw., vör de ganze Wiki-Welt wiesen schollen, dat us dor nich to richtig wat to infallen deit? Dat wi dor keen egen plattdüütschet Woort för hefft? Nu hebb ik in en Vörlaag vun dat Ministerium för Unnericht in Sleswig-Holsteen (weet leider nich mehr, wo dat stünn) leest, bi Klaus Groth geev dat Geschichten över de Unoperklärte Tid. Mol dorvun af, dat de vun Sass noch nix afwüss: En schöön Woort is dat ok nich. Man ik bun vundeswegen dor doch up kamen, dat aufklären wat mit erklären to doon hett. Up Platt: verkloren. Schöllt wi dat Tietöller nich slichtweg Verkloren nömmen, oder Tietöller vun de Verkloren?---84.137.122.67 17:12, 16. Mär 2008 (CET)
- To operklärt mal Referenzen: [36] Groth sien De Sünndagmorgen vun 1852:
Ik weet ni, wa dat rut schall mit de Tid.
Dat gährt un wöhlt vun ünnern bet na baben,
Dat's all as een Getös', as in en Imkorf.
Dat's jüs ni häßli, un se nährt sik all,
Ik weet ni mal, wa't moegli - een vun annern,
De all nix hebbt un dochen allens mitmakt;
Un operklärter ward se, dat's gewiß,
Un afpoleert bi all dat ewi Driben;
Ok is dat rech en drifti munter Lèben,
Vun morgens fröh bet abends lat to gang:
Doch ward mi't all to larmdi un to lud.
Een ward to Mot, as fahr man opt Carussel:
Wenn man ok still sitt, dreiht man doch herum,
Un endli löppt de Borrn een ünnern Föten. -
- Groth sien Rumpelkamer ut'n Quckborn (oldwikisource:Rumpelkamer):
Dar sitt de ole Tid to drömn,
De künnt de operklärten Herrn
Gottlof! mi doch ni operklärn.
...
Un Abends brennt der langs den Stig
An jede Pahl en glasern Lüch.
Ja, ja! so ward wi afpoleert,
An alle Ecken operklärt. -
- Dat is doch al wat. Denn is dat tominnst keen Neologismus. Verkloren gefallt mi ok nich. Dor hebbt bestimmt noch mehr Lüüd op Platt över disse Tiet schreven, wi mööt disse Texten blot finnen. Een Grund mehr, dat wi an'n Wikiborn wiederarbeiden doot. Dat is dat beste Middel, dat wi uns nich all de Möh nochmal maken mööt, de richtigen Wöör to finnen, wo annere al lang en fein Woort för funnen hebbt. Noch sünd disse Wöör in Biblioteken un private Bökerschappen versteken, aver wi köönt jem wedder vörhalen! --::Slomox:: >< 18:15, 18. Mär 2008 (CET)
Eisenach[Bornkood ännern]
Wie schall de Stadt heten? Hoochdüütsch Eisenach, na Fritz Reutern Isenack (oldwikisource:De Reis’ nah Konstantinopel: Vörwoort) oder den Middelweg Isenach (oldwikisource:Dom büst du då?)? De letzten beiden wahlwies ok mit Iesen-. --::Slomox:: >< 17:51, 18. Mär 2008 (CET)
- Un bi Schiller-Lübben steiht isenack as eine Art Kleiderstoff (aus Eisenach?). --::Slomox:: >< 18:00, 18. Mär 2008 (CET)
- Iesenack dücht mi vernünftig.... --Iwoelbern 16:38, 19. Mär 2008 (CET)
Flecken[Bornkood ännern]
Is dat en Plattdüütschet Woort? Ik meen, as Woort för en grötter Dörp oder en Minnerstadt? Ik hebb leest, dat de allerwegens in Neddersassen Flecken heet. Oder mössen de up Platt Placken heten? Dat weer doch wedder en Fall för usen Middelöller-Spezi: Flecken hett dat just in de Tiet doch veel geven, denn mutt dat doch ok middelnedderdüütsche Wöer dorför geven. En Henwies: Bi den Hoochdüütschen Artikel över Minderstadt hebb ik funnen, dat dat fröher in Westfalen den Naam Wigbold för dat geev, wat bi us hüdigendags Flecken heten deit. Kann angahn, dat Wiegbold nu dat ole plattdüütsche Woort för Flecken weer. Placken dücht mi nu bloß as en Trüchöversetten ut dat Hoochdüütsche...---Bolingbroke 12:32, 19. Mär 2008 (CET)
- Tsüh, harr ik man eersten noch en beten fudder leest: Nu hebb ik ok noch funnen, dat de Flecken in Westfalen ok noch den annern Naam Freiheit harrt hefft. Kann also ok angahn, dat wi in't Middelnedderdüütsche bi Freeheit (oder wie schrifft sik dat dor) lannen doot...Also: Ik glööv ja ehrder nich an Placken. Avers mol sehn...---Bolingbroke 12:37, 19. Mär 2008 (CET)
- Wigbold höört to de:Weichbild. In'n Schiller-Lübben staht vlecke un placken all beid in, aver bi beide nix to'n Oort. Mien dtv Etymoloogsch Wöörbook maakt etymoloogsch keen Ünnerscheed twischen den Oort un den Smuddelfleck un dorvun mutt dat to vlecke höörn. Placken is woll würklich verkehrt.
- To vriheit steiht hier wat, to wigbeld hier. --::Slomox:: >< 18:20, 19. Mär 2008 (CET)
- Ik bün woll en beten dösig, man ik hebb nu just nich verstahn, wat du meenst. Wulltu seggen, Flecken is richtig? Un wat hett dat mit dien dtv-Etymologie to doon? Verkloor dat doch noch mol even een Dummen...Wat dor över Wigbeld usw. steiht, is intressant. Leider geevt de neen Wöerböker dor woll gor nix her...---Bolingbroke 20:32, 19. Mär 2008 (CET)
- Jo, Flecken dücht mi richtig. In mien Wöörbook steiht en Indrag to Fleck, Flecken in. Achter dat Lemma steiht denn jümmer kort, wat dat Lemma bedüden deit: „von der Oberfläche sich abhebende Stelle, loses Stückchen, Ortschaft, bildlich Fehler, Makel“. Dat bedüüdt, dat de Oortschop un de Stell, de sik afheevt, een un datsülve Woort sünd un nich vun twee verschedene Wöör vun afkaamt. Denn steiht in'n Indrag mnd. vlek, vlecke in. Dat f is in dat Woort nich dör verschavene Luden rinkamen, dat weer al jümmer dor (ooldnoorsch hett ok f). Placken is also gornich mit Flecken verwandt (ok wenn dat so utsehn mag). --::Slomox:: >< 20:54, 19. Mär 2008 (CET)
- Wat? Dat verstah ik nu nich. Wenn Du meenst, dat beids dat sülve Woort is, denn mutt dat doch jüst Placken heeten. "Bildlich: Fehler Makel" dat is doch nix anners as’n Plack. So sütt dat de Sass tomindst ok... --Iwoelbern 21:03, 19. Mär 2008 (CET)
- In Oostfreesland blifft de Flecken een Flecken, steiht ok so in Woordenbook. Also de Oortskupp. Man of dat oll Platt is, dat weet ik neet. 62.227.49.185 21:48, 19. Mär 2008 (CET)
- Placken bedüüdt Stell, de sik rutheevt un Flecken bedüüdt ok Stell, de sik rutheevt. Flecken bedüüdt aver tosätzlich Oort mit bestimmte Rechten. Dat is reinen Tofall, dat de Wöör all beid Stell, de sik rutheevt bedüden doot, denn se sünd liekers nich verwandt (oder tominnst blot wenn wi bet na de indogermaansche Tiet trüchgaht). De twete Bedüden vun Flecken hebbt se nich gemeen. --::Slomox:: >< 21:51, 19. Mär 2008 (CET)
- Dat mit de twete Bedüden kann’s hollen as Du wull. Wenn ik ’n schöne Landschap bekieken do, denn kann en Dörp ok ’n Makel wesen. Kann ok wesen, dat de Begreep twee verscheeden Bedüden hebben kann - Homonyme gifft dat jo noch annere. Wat seggt se denn bi jo in’n Landkreis? --Iwoelbern 21:59, 19. Mär 2008 (CET)
- Gewiss, dorvun kummt dat ok bestimmt. Nich unbedingt Makel, man Stell, de sik ut de Landschop rutheevt. Aver eben blot bi Flecken hett sik dit Bedüden inbörgert. Bi Placken nich.
- Bi uns kennt se all beids för den Makel. För den Oort weet ik dat nich, Harsfeld is doch to wied weg. --::Slomox:: >< 22:17, 19. Mär 2008 (CET)
- Dat mit de twete Bedüden kann’s hollen as Du wull. Wenn ik ’n schöne Landschap bekieken do, denn kann en Dörp ok ’n Makel wesen. Kann ok wesen, dat de Begreep twee verscheeden Bedüden hebben kann - Homonyme gifft dat jo noch annere. Wat seggt se denn bi jo in’n Landkreis? --Iwoelbern 21:59, 19. Mär 2008 (CET)
- Hest ja ok na Freiheit fraagt: [37] Nobers! Wänn so dä Piäpperpotthastgerück dör dä Stroten van use olle Freiheit tüt, dann weit en jeder, et es Sup-Peiter. Kennt se also ok noch jümmer. --::Slomox:: >< 19:09, 21. Mär 2008 (CET)
- Un to Flecken/Placken noch wedder: De Nedderlandschen hebbt ok nl:Vlek (nederzetting). --::Slomox:: >< 22:32, 31. Mär 2008 (CEST)
- Ik heff to Oostern min Öllern besocht un jem mol dorna fraagt. Wohrhaftig seggt se ok blots Flecken un nich Placken. Mutt ik mi woll inbillt hebben... --Iwoelbern 23:28, 31. Mär 2008 (CEST)
Gebietskörperschaft un Rechtspersönlichkeit[Bornkood ännern]
Wenn een över Fragen vun Verwalten un Recht schrieven will, denn so geiht dat woll nich ahn substantivhaftige Spraak...---Bolingbroke 12:39, 19. Mär 2008 (CET)
- Is dor en Ünnerscheed twischen Rechtspersönlichkeit un Rechtsperson? Dat twete müss doch gahn.
- Gebietskörperschaft, pfuh. Dat is en Utdruck vun dat düütsche Recht, den gifft dat ans narms so. Gornich bruken, solang dat man geiht, un wenn't wesen mutt, denn so laten. Wat beters weet ik nich. --::Slomox:: >< 18:34, 19. Mär 2008 (CET)
- vörsichtig inplattdüütschen villicht to Rebeetskörperschaft? --Iwoelbern 18:37, 19. Mär 2008 (CET)
- Wenn Persönlichkeit datsülvige is (jedenfalls hier), as Person, denn schall dat doch mööglich ween, dat Körperschaft datsülvige is, at Körper. Un dat weer ja denn dat Lief. Een Woort, as Rebedenlief kann ik mi dor nu avers gor nich vörstellen. Dat weer en Monster. Man villicht kann dat ut'neentagen weern: de Rebeden sünd vun/vör dat Recht as en Lief ansehn wurrn oder De Gemarken weert vun/vör dat Recht tohopenfaat as en Lief?---Bolingbroke 20:32, 19. Mär 2008 (CET)
- Höört sik nich dull an :-) Villicht schriffst du mal diene hoochdüütschen Sätz dorto op. Villicht warrt dat denn ehrder wat. --::Slomox:: >< 20:42, 19. Mär 2008 (CET)
- Ik denk, dat is mehr in’n physikaalschen Sinn meent: Körper as en Gebilde, so as dat bi Himmelskörper to verstahn is. Ik weer dor nich op den Gedanken kamen, dat as Himmelslief to beteken.
- Man künn dor villicht noch en Rebeetsliefschop ut maken. Ümschrieven geiht natürlich jümmer, maakt sik aver nich fein, wenn dat as Lemma bruukt warrn schall. --Iwoelbern 20:50, 19. Mär 2008 (CET)
- Nadem ik op de mol in Körperschaft rinluschert heff, mutt ik seggen, kummt dat woll doch mehr vun Körper in’n sinn vun Lief... --Iwoelbern 20:54, 19. Mär 2008 (CET)
- Ik hebb mol eenfach den Artikel Eenheit vun dat Rebeet nömmt. Ik mag de Genitiven nich so geern, as in Staatsrecht etc. Anners konn een woll ok Rebeetseenheit nehmen. Nu hebb ik in Knabbe sien Artikel Landkreis just leest: Rebeetsverband. Dat güng woll ok. Mit Staatsrecht weet ik avers nich so richtig Bescheed. Is en Verband oder en Eenheit beter för en Körperschaft? Mi schall't egol ween. Man eerst mol en beten över snacken, ehr wi dat verschuuvt...Un bi Körperschaft des öffentlichen Rechts slah ik Eenheit vun dat apentliche Recht vör. Höört sik en beten verdwars an, man leest mol den Hoochdüütschen Artikel: Dat is Afkatenspraak, de mutt dat ok geven...---Bolingbroke 00:51, 1. Apr. 2008 (CEST)
- Wat hollt ji vun Korporatschoon an Steed vun „Körperschaft“ - dücht mi, as harr dat den glieken Woortstamm mit dat latiensch corpus. Wobi mi Rebeetsverband ok gefallen künn... --Iwoelbern 01:26, 1. Apr. 2008 (CEST)
keusch, Keuschheit[Bornkood ännern]
Kennt een dorför en plattdüütch Woort? --Iwoelbern 15:44, 19. Mär 2008 (CET)
- Schiller-Lübben hett kûsch as Kognaat, dat ok jüst so as dat mhd. bruukt warrt ([38]). Aver is vun dit Woort nu ok noch wat nableven? Ik heff noch nix funnen.
- Du wist wat hebben, wat exakt op de:Keuschheit passt, oder? Oder mehr so na jungfräulich, enthaltsam? Bi dat eerste dee ik denn eenfach Küüschheit nehmen. --::Slomox:: >< 18:55, 19. Mär 2008 (CET)
- An’n Enn schall dat dorto jo ok mol’n Artikel geven. Dorüm lever gliek dat passend Woort... Küüschheit is doch ok nich slecht... Bruukt warrt dat Woort woll vundaag nich mehr so faken. ;-) --Iwoelbern 19:24, 19. Mär 2008 (CET)
- Küüschheit, dat weer ja man ok mehr en Thema bi de Kark un bi de Börgerslüüd. Dat eenfache plattdüütsche Buurnvolk hett sik över so abstrakte Werte keen Kopp maakt. Wenn't Betttied weer, weer't Betttied, dat regelt sik vun sülvst ahn Preddigen vun küüsch wesen. Nich, dat se all glieks in'e Kist stegen sünd, ik nehm an, dat duur länger as vundagigendaags, aver dat weer eenfach keen groot Thema. --::Slomox:: >< 20:11, 19. Mär 2008 (CET)
- Na, ik weet nich: Ik bün vundagen in Bassen ween un hebb mi de Stiftskarken ankeken. De doren Deerns wüssen bestimmt wat vun dat, wo hier na fraagt is. Weern ja nich allens bloß Buerndeerns hier in'n Noorden. Ik meen ok: küüsch un Küüschheit klingt ne slecht, man höört hebb ik dat noch nich. Nedderlannsch heet dat kuis. Dat Woort is en vun de velen, de in de plattdüütsche Spraak verschütt gahn sünd, glööv ik. Anners mutt een villicht seggen: trüchhöllern, se hett sik teert. Man dat is natüürlich keen Lemma weert...---Bolingbroke 20:22, 19. Mär 2008 (CET)
- Ik denk ok, mit Küüschheit as Lemma künnt wi wat anfangen... --Iwoelbern 20:33, 19. Mär 2008 (CET)