Wikipedia:Mi fehlt dat Woort/Archiv

Vun Wikipedia
Archiv Disse Siet is en Archiv vun afslatene Diskuschonen. De Inholt schall nich mehr ännert warrn. Bruuk de aktuelle Diskuschoonssiet, wenn du noch wat to dat Thema schrieven wist.

To ’n Afsnitt vun disse Siet en Lenk to setten, klick in dat Inholtsverteken op de Överschrift un kopeer denn den Siedennaam un de Överschrift ut de Adress-Reeg vun dien Nettbekieker (Bispeel: [[Wikipedia:Mi fehlt dat Woort/Archiv#Afsnittsöverschrift]]).

Archiv vun Wikipedia:Mi fehlt dat Woort.

Nehrung

Mi fehlt dat Woort för Nehrung, dat -ung sprickt ja nich daför, dat dat ok op Platt Nehrung heet. Weet een vun ji dor wat? --::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC)

Leider keine Ahnung. Meine vier Lexika geben das nicht her. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)

Dat heet ook op Platt "Nehrung". Un wat dat "ung" angeiht, dat is so een Saak. Kümmt op den Dialekt an. T.B. Mekelborger Platt: "Hüsung". Dorbi is dat "ung" nich jümmers liekers dat as dat hoogdüütsche "ung", so as een Suffix, wat ut een Verb een Substantiv mookt. Wo dat Word vun afkümmt is de ole Prussenspraak: Kurische Nehrung abgeleitet vom baltischen Stamm der Kuren und vom altpreußischen "neria" (= "vom Wasser aufgeworfener Landstreifen") [[1]]. Obers dat Word hett sick vun dor in dat plattdüütsche un den hoogdütschen Spraakrebeet utbreed. Ook in Vörpommern ward to een Nehrung op Platt Nehrung seggt. Plattmaster 19:13, 8. Jun 2005 (UTC)

Hügel

Dat Woort Hügel, wat is dor de best Översetten? Hügel, Hövel, Knüll, Barg? Mien Wöörböker seggt al wat anners. --::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC)

  • Sass: Knüll, Bult (kleiner Hügel)
  • Neuber:
    • Knüll (sanfter Moorhügel, grasbewachsener ansteigender Platz, Anger), auch Moorknüll
    • Sandknüll ( sandiger grasbewachsener ansteigender Hügel)
    • Warft (von Menschenhand aufgeworfener Wohnhügel in der Marsch)
  • Harte: Knüll, Bult
  • Hermann-Winter : Hügel

=> Ich denke, Knüll ist ok. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)

Vun mien Geföhl her heff ik toeerst an Barg dacht, bi uns in'n Oort heet Oortsdelen to'n Bispeel Barg un Hüttenbarg, un dat is man kuum uttomaken, dat de höger sünd as dat annere Land. Aver de Alpen oder den Mount Everest dor blangen, denn höört sik dat man en beten komisch an. --::Slomox:: >< 13:45, 3. Mai 2005 (UTC)

Bult, Bulten, Bült, Haufe, Hügel, hohes Ackerstück (Plattdeutsches Wörterbuch für das Oldenburger Land)--84.129.200.123 16:16, 24. Mai 2005 (UTC)

Vun den Spraakbruuk is dat so, dat dat tomeist Barg heet, ook wenn dat een lütten Hümpel is. Knüll heff ik twors mol heurt, bloots faaken weer dat nich. Plattmaster 19:30, 8. Jun 2005 (UTC)

Hier noch eine Ergänzung (Ostwestfälisch):

  • Huckel
  • Puckel
  • Anhoichte
  • Brink
  • Knüll
  • Häogheit

Angela H. 22:35, 6. Sep 2005 (CEST)

Zeder

Gifft dat dor en Woort för? --::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC) Kann ik mi nich vörstellen, dat dat dor 'n egen plattdüütschen Woort för gifft, wieldat disse Boom bi uns nich wassen deit. Dat "Z" op Hoochdüütsch is "originaal", dat heet, dat kummt nich dörch de Luudverschuven t->z, dat heet ok, dat dat op Platt nienich "Teder" heten kann. Nederlannsch hett "Ceder" un snackt dat as "Seder" ut.

Ik denk mi, Zeder is ok. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)

Abt un Abtei

--::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC)

Nederlandsch hett "abt" un "abdij". Op [2] gifft dat: ahd. abbateia, ebedie; mhd. abbeteie, abbatei, eptey, ebbetige; nhd. Nebenformen abbtige, apptige, abtie; nd. ab(e)die, ebdie, ebbeti(g)e; nl., fries. abdij; rh. abdey.

Diese Fülle von Formen verwirrt mich aber auch. Und im plattdeutschen Sprachraum gab es ga nach der Reformatschoon auch keine Abteien mehr. Ich würde für "Abt" und "Abtei" plädieren. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)

Abt un Abtei ahd.abbat = volkslat. abbadem = lat. abbatem, eigentlich ein Lallwort (Kindersprache, Pappa. Opa, Babba)) für "Vater", das aus dem Aramäischen über das Griechische ins Lateinische gedrungen ist, dazu Abtei",ahd. abbateia= lat. abbatia. Ich habe in meinen Übersetzungen ins Plattdeutsche für "Abt" die Form Abbat gewählt (für Äbtissin dementsprechend "Abbatsche"). Ob es diese Formen in den Plattdeutsch sprechenden Klöstern wirklich gegeben hat,weiß man nicht, denn Überlieferungen von Mönchen liegen nur in lateinischer Sprache vor.In einigen mittelniederdeutschen Aufzeichnungen wird Abt mit zwei b, also Abbt geschrieben. Aus einem in mittelniederdeutscher Sprache abgefassten Protokoll des Grafen von Oldenburg aus dem Jahre 1338 zitiere ich: " ....den achbaren praelaten abbet Johan van Rastede...." --G.Meiners 09:58, 25. Mai 2005 (UTC)

Ik heff dat in dat "Mittelniederdeutsches Wörterbuch" vun Schiller/Lübben funnen:

  • Abtei weer "abbedîe/abdie/ab(be)dîge" un
  • Abt weer "abbet/abt"
  • Äbtissin weer "abbedische/abbedisse/abdisse/abadisse/ebbedische/ebbedisse".

Dat heet dat Woort geev dat in de Tiet vun de Middelnedderdüütsche Spraak. Later is dat dann utstarven, wieldat wi in dat protestantsche Noorddüütschland so wat nich hatt harrn.

För Dien Foorm "Abbat" heet dat för mi, dat dat nich richtig is. Wenn wi uns mal vörstellt, dat harr all de Tiet siet de middelnedderdüütsche Tiet so wat geven, dann weer de Foorm ja hüüt nich "Abbat". De Akzent is ja op de eerste Sülv, un över de Tiet kann sik dann dat tweete "a" dor nich so goot hollen. Dat weer ja sogar so, dat dat al in de Tiet vun de middelnedderdüütsche Spraak weg weer. Oder tominnst is dat vun "a" to "e" warrn. Un so is mien Vörslag an Di, dat Du dat ännern deist, na "Abt" oder na "Abbet". Ik finn "Abt" better. Man Abbat geiht nich.

Harlich Gröten, HeikoEvermann 20:35, 2. Jun 2005 (UTC)

Ur-wald, Regen-wald

Wat is dat beste Woort för solke Tosamensetten? Ehr Holt oder Woold oder noch wat anners? --::Slomox:: >< 14:59, 2. May 2005 (UTC)

Holt meent eher dat "Gehölz" un nich den warklich groten "Wald" (platt: Woold).

Peter Neuber sien Lexikon hett "Regenwoold" opföhrt. Op Nederlandsch is det "Regenwoud" (wo dat "l" verschütt gahn is). Un "Urwald" is dor "Oerwoud" oder "Oerbos". In Anlehnung an die anderen plattdeutschen Wörter auf "Oor-" für hochdeutsch "ur-" wäre ich für Oorwoold. HeikoEvermann 19:59, 2. Mai 2005 (UTC)

Bi uns gifft dat so wennig Woold, dor weet ik nix af :-) --::Slomox:: >< 13:35, 3. Mai 2005 (UTC)

Wat wi Wald nöömt, weer ursprünglich jedet unbebote Stück Land. Noch in dat Oolthoochdüütsche is "'wald'" Wildnis. In dat Ollnborger Land gellt "Wald" as en hoochdüütsch Woort. Hier seggt'n "Busch" oder "Holt". Aver en Översetten för "Neuenburger Urwald" gifft dat nicht. Hier seggt ok de Plattdüütschen "Neenborger Urwald". De Vörsülv "ur" mutt man nich översetten, denn se is öller as dat Hoochdüütsche. "Neenborger Oorwold" weer hyperkorrekt un darum komisch för enen, de Umgangsplatt snackt.--G.Meiners 10:25, 25. Mai 2005 (UTC)

British Empire

Woans heet dat op Platt ? Britisch Riek ? Britische Riek ? Oder beter British Empire ? Sarcelles 21:28, 26. Apr 2005 (UTC)

kopeert vun Wikipedia:Ik bruuk Hülp --::Slomox:: >< 14:26, 3. Mai 2005 (UTC)
dat "britisch Weltriek" HeikoEvermann 06:13, 5. Mai 2005 (UTC)

Wissenschaftler

Wissenschaft heet op Platt Wetenschop, man den Wissenschaftler hebb ik nich funnen. Op nederlandsch heet de wetenschapper un op marless.de hebb ik Wetenschopler funnen, man dat Woort hebb ik sünst nich in't Internet funnen. Un all mien Lexika hebbt dat nich. HeikoEvermann 07:09, 7. Mai 2005 (UTC)

Begründer

Begründer hett de Bedüden Grünner vun ene Religion oder Weltanschauung. Is dat en Grünner ? Sarcelles 23:27, 23. Mai 2005 (UTC)

Ik denk mi, Grünner is goot. In "Wöhrner Wöör" steiht: gründen/begründen => (einen Betrieb, eine Stadt) grünnen. Bispeel: Alf de Twete hatt Lübeck grünnt.
De Person is dann de Grünner, man ik denk dat is beter to seggen "xy hett xz grünnt" as to seggen "xy is de Grünner vun xz". "Grünner" is bloots goot för de Kategorien etc. HeikoEvermann 11:06, 24. Mai 2005 (UTC)

Planten- un Deertnamen

Gifft dat spezielle Listen oder Sammeln vun Planten- un Deertnamen (woll in Bookfoorm)? Ik söök Begrepen för solke Saken as de Orchidee Grüne Hohlzunge, den Poggenstohl Echter Hausschwamm oder de Bloom Alpenglöckchen. Op Wikipedia:Wöörböker warrt ja welke nöömt, aver de kriggt een ja seker narms. --::Slomox:: >< 17:36, 30. Mai 2005 (UTC)

Dat best doröber finn een bi Evers in Oldenborg (Holsteen)- http://www.blumen-evers.de/ Hinnerk Evers hett dor 4770 plattdüütsche Namen för Planten un Blomen opsammelt. Plattmaster 19:35, 8. Jun 2005 (UTC)

Sonnen-/Mondfinsternis

Sünnen-/Maanddüüstern? --::Slomox:: >< 17:36, 30. Mai 2005 (UTC)

Dat is man nich so eenfach. Ik hebb dat in mien Lexika nich funnen. In Wöhrner Wöör hett Peter Neuber vörslagen, dat dat "dat Sünndüüster" oder "de Sünndüüsternis" heten kann. Man dor steiht ok "Analogie" bi, dat heet, he hett dat Woort nich funnen und meent, dat dat wohl goot weer.
Finsternis is na den Sass en "Biesternis" un Biesternis heet ok "Finsternis, Dunkelheit, Verwirrung, geistige Umnachtung".
Na "Harte" heet finster "duuster/düüster", man de Sonnenfinsternis is dor ok nich binnen.
Op [[3]] gifft dat "Maandfinsternis". Man warklich tofreden bün ik dormit nich.
Op Nederlannsch heet dat "zonsverduistering". Un dat hett mi op de Idee bröcht, "Sünnverduustern" un "Maandverduustern" to schreven.
Ik denk, wi schöölt dor man lever noch 'n beten över nadenken un eerst op 'n warklich gode idee töven.
Hartlich Gröten, HeikoEvermann 21:58, 30. Mai 2005 (UTC)
Ik bün vundaag in de Staatsbibliothek vun Hamborg ween. Un dor hebb ik in dat Lexikon vun Buurmann (Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch) (bassert op ostfreesch Platt) de Sonnenfinsternis funnen: Sünnverdüstern un Maanverdüstern. Ik denk mi blots, dat ü schall lang ween, so as in düüster un schall dann ok so schreven warrn. Un de Maand hett bi Sass en "d". Also "Maandverdüüstern" un "Sünnverdüüstern". Ik gloov, dat is feminin, man dat stünn in dat Lexikon nich binnen.
Dat höört sik good an. Ik dank di! --::Slomox:: >< 15:23, 3. Jun 2005 (UTC)


Ik gloiwe oawer, dat dat "neutrum" es. Verdüüstern hoiert sik up jeiden Fall wie "neutrum" an, sümbs wenn dat häogduitschke Wort "feminin" es. Wat segget de Muddersproaklers dorteo? --Angela H. 22:47, 6. Sep 2005 (CEST)

Krater

Un weer en poor. Gifft dat dat Woort Krater för Krater oder lever Trechter, wat ik dorför al sehn hebb? --::Slomox:: >< 17:26, 6. Jun 2005 (UTC)

"Buurmann Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch" hett för "Trichter" un "Krater" dat plattdüütsche "Trechter", so as in
  • dat hele Land sitt noch vull van Trechters van de Bomben van de lesde Krieg
* sett 'n Trechter up de Buddel, anners kleist du vörbi
Nedderlannsch hett Trechter för Trichter un Bombentrichter, man Krater för den Krater vun en Vulkaan. Un dat is ok mien Vörslag: Trechter för dat, wat een op en Buddel opsett un ok för dat Lock in de Eer vun en Bomb, man Krater för den Vulkaan. HeikoEvermann 21:04, 9. Jun 2005 (UTC)

Walross

Walross, Waalross? --::Slomox:: >< 17:26, 6. Jun 2005 (UTC)

Hürdenläufer

Is Hinnenlöper korrekt? --::Slomox:: >< 17:26, 6. Jun 2005 (UTC)

Ik sitt jüst an den Artikel Lichtathletik und stell fast, dat dat’n Hürdenloop aver ok’n Hinnernloop gifft. Dat is woll nich dat Glieke. Ik weer dorüm Hürde eenfach stahn laten un Hürdenlöper seggen. En Hürde is woll en Hinnern, man nich jeed Hinnern is ok en Hürde... --Iwoelbern 15:32, 5. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Sehenswert

Sarcelles 21:28, 11. Jun 2005 (UTC)

Messstation

Sarcelles 21:28, 11. Jun 2005 (UTC)

Tählstation, villicht?

verlegen

Verlegen vun ene Hööftstadt. Sarcelles 21:28, 11. Jun 2005 (UTC) Sarcelles 21:28, 11. Jun 2005 (UTC)

Op Kölsch seggt een: Die sin von Bunn noh Bälin ömjetrocken, oder og: Die Houpschtadd_es ömmjetrokke. Ik meen, 'Trecke(n)' is en Woort, wat et Mönsterlannische un et Nedersassische und Nedderlansche und et Kölsche kennt. Es es en aktive Form von wat passiv "verlegen" is. Dat is jetz keen Översettning, avver villicht hülpt et, wann eens et med anner wöört secht. --Purodha Blissenbach 13:11, 29. Jun 2005 (UTC)

Sauerland

Op miene Diskuschoonssiet hett een IP-Bruker dorop henwiesen, dat wi mal Sauerland, mal Suurland bruukt. Kloor is, dat dat eerste Hochdüütsch is un dat twete Platt. Aver mutt dat Suurland oder Suerland heten? Na Sass un wenn een dat as suur as in Süür opfaat, denn is anlehnt an de hoochdüütsche Schrievwies suer richtig, aver in en Egennaam, wo dat ok noch en annern Sinn hett, weet ik nich, wat dor richtig is. Weet een, wat de Suurlänners sülvst bruukt? --::Slomox:: >< 15:23, 15. Jun 2005 (UTC)

Ik frog een (bi e-mail) Et hat keen Betog to süür - Ik glob, dat da en Water oder en Fluss es, de Suur (Sauer, Söör) oder ähnleik heest. --Purodha Blissenbach 14:12, 29. Jun 2005 (UTC)

Ik heb en Antwor krigt. Se schriven:
"Nach unserer Meinung wird es Suerland geschrieben und wie bei Soest oder Coesfeld ausgesprochen. Wir haben noch gesehen, daß Chistine Koch in Wille Raeusen Siuerland geschrieben hat. Es wird je nach örtlicher Mundart unterschiedlich gesprochen und geschrieben. Die Heimatkalender nennen sich De Suerlänner.
Grüße von den Suerlännern."
Wie bi Kevelaer ward dat ae oe ue in disse Namens glich wie aa oo uu utsproken, un do is nich dat "dumpe a" bi, wat og å sriven warn kann, dat oo is wi in Hochdüütsch Prost, zum Wohle!, dat aa is wie in Hoochdüütsch Waben-Bahn. --Purodha Blissenbach 8. Jul 2005 02:16 (UTC)

maritim

Is hie an de Kant recht ? Sarcelles 03:06, 17. Jun 2005 (UTC)

Nee, is mi nich recht. Schriev mi maal 'n helen Satz op Hoochdüütsch op, wo maritim binnen is, dormit wi sehn köönt, woför du dat bruukst. HeikoEvermann 21:37, 17. Jun 2005 (UTC)

Minderheiten

Ik löw nich, dat een Minderheiden in Fäll so as die dänischen und sorbischen Minderheiten in Deutschland sagen kann. Wat kann een davör seggen ? Volksgruppen oder Völker is dat ok nich. Sarcelles 21:14, 18. Jun 2005 (UTC)

Dat is ja egentlich keen Fraag, wo di dat plattdüütsche Woort fehlt un de Kontext is weer nich kloor. Minnerheit un Volksgrupp höört sik aver beid nich slecht an, wo liggt dat Problem dormit? --::Slomox:: >< 15:18, 24. Jun 2005 (UTC)
Gaud, ik heb nich woot, dat dat op Platt ok geht ,,Minnerheiten to seggen.

Sarcelles 15:44, 24. Jun 2005 (UTC)

Landkreis / Kreis

MoinMoin. Heit dat ok Kreis? --Heiko A 06:36, 24. Jun 2005 (UTC)

Moin Heiko, de Sass meent: Kreis (Mathematik) => Krink, man Kreis (Kommunalverfassung) => Kreis.
Man ik weet nich den Grund. HeikoEvermann 11:24, 24. Jun 2005 (UTC)
De Ursprung vun de beiden Wörr is anners (sieh ok de:Landkreis, de:Diskussion:Landkreis). De "Landkreis" is vun dat böhmische Wort "kraj" (=Land) oder slawische Wortstamm "Krai(n)". Ik kenn mi aver nich ut bi böhmsche un slawische Wörr. --Heiko A 11:33, 24. Jun 2005 (UTC)
Ik denk, dat is nich so wichtig. Vundaag gifft dat op Hoochdüütsch dor ja ok keen Ünnerscheed. Man villicht is dat de Grund för den Import. HeikoEvermann 11:50, 24. Jun 2005 (UTC)
As ik Kring för Kreis bruken dei, dor hett Gerold mi eerst mal op de Finger kloppt ;-) Dat mit de Böhmer hebb ik nich weten. --::Slomox:: >< 15:15, 24. Jun 2005 (UTC)

Region

Na de sass'sche Praxis to de latienschen Wöör op -ion in't Plattdüütsche mutt dat Regchoon(?) heten!? Süht aver na mien Menen en beten komisch ut... --::Slomox:: >< 17:09, 24. Jun 2005 (UTC)

Moin, dor hest Du wat in'n falschen Hals kregen. "-tion" => "-tschoon" (z.B. Informatschoon", "-ktion" => "-schoon" (z.B. "Akschoon"). Man för "-ion" hebbt wi nix seggt. De Sass meent, dat blifft "-ion" (un warrt ok nich to "-ioon". Hartlich Gröten, HeikoEvermann 20:08, 25. Jun 2005 (UTC)
Woso falschen Hals? OK, ik hebb nu sehn, dat Religion in den Sass steiht, aver wenn wi de vun di nömten Regeln logisch foortsett un na de Utspraak gaht, denn is Regchoon logisch. Aver Sass harr woll de lieken Bedenken as ik un hett de Konsequenz dor lever opgeven ;-) --::Slomox:: >< 15:49, 27. Jun 2005 (UTC)
Ik bin jo keen Plattdüütsch Snaker, bloot'n Schriver :-) un ik gloob, een seggt Relijon, Relischon, Religschuun, Regjoun - wat nich te schriven geiht med onsere Schrivung. Dat Kyrillsche ж (Жeнья) oder dat franzöösche J (Journal) wöhrd do brukt. Vun wat ik dat gloob, weet ik nich, ik denk, ik hebb et vilicht een seggn hörn. --Purodha Blissenbach 13:43, 29. Jun 2005 (UTC)

Dolde

Dolde is en Woort, dat ik nich mal in't Hoochdüütsche bruuk. Prölken bi Kahls Wöörbook vun't mönsterlännsch Platt. Annere Ideen? --::Slomox:: >< 17:09, 24. Jun 2005 (UTC)

Himmelskörper

Gifft dat noch wat, wat beter is as Hevenskörper? Hevensklüten villicht? ;-) --::Slomox:: >< 17:09, 24. Jun 2005 (UTC)

Sonnensystem

För'n Artikel över de Klingoonsche Spraak - de Klingoonens leven in en anneret Sunnesystem ? Ik denk, ik heb do bannig vil verkehrt schreven. (-: Villicht gaht bal mol een bei un verbetert disse Siet :-) Ik heb jo nog mehr schriven wolln, avver hab nich weten, wie eens dat seggt. --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 12:56 (UTC)

Sünnsystem denk ik. Aver de Lenk baven is bi mi noch rot!? --::Slomox:: >< 7. Jul 2005 14:32 (UTC)
Nu nich mer :-) Ik heb - ut'n anneren Grund - di Siet graad evens schon sekert, avver nog lang nich allens schreven, wat ik rin hebben well. --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 17:45 (UTC)

Phonem

heet dat Phonem oder Fonem ? Un de Meertal Phonemens oder bloot Fonem? --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 12:56 (UTC)

Wenn wi den Sass folgt, denn warrt de hoochdüütsche Foorm Phonem bruukt, ofschoonst de internationschonale Trend ja na dat Vereenfachen to Fonem tendeert. Den korrekten Plural kann ik di ok nich seker seggen, na Geföhl segg ik mal Phonemen. --::Slomox:: >< 7. Jul 2005 14:32 (UTC)
Do nemm ik die, Phonemen, gefallt mi og best. --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 17:48 (UTC)

Silbe, Syllable

wie heet dat in Plattdüütsch, Sylv, Sülv ?? --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 12:56 (UTC)

Sülv is richtig, een Sülv, twee Sülven. --::Slomox:: >< 7. Jul 2005 14:32 (UTC)

Schrivwies bi Länner, Spraak

In de Sietens, war nu as do sün:

  • 4:9 japansch:japaansch
  • 20:14 italiensch:italieensch
  • 2:1 armensch:armeensch
  • 3:18 Rumänsch:Rumäänsch
  • 6:1 Slowaksch:Slowaaksch
  • 3:3 Slowensch:Sloweensch
  • 9:1 Serbsch:Serbisch
  • 0:0:0:0 Tibetsch:Tibeetsch:Tibetansch:Tibetaansch

u.n.m. Wat shölt ik nemen för de Siet Wikipedia:Babel? Wat is beter, wann et twei Schrievwiesen gifft? --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 12:56 (UTC)

Wenn de Vokal lang is, denn mutt he dubbelt dorstahn, also japaansch oder sloweensch. Bi Italie(e)nsch bün ik mi aver nich ganz seker, dat Dubbel-E süht en beten komisch ut, is aver an sik richtig, denn dat E warrt ja mit utspraken. Bi serb(i)sch bün ik ok en beten an't twiefeln, tendeer aver na serbsch. Bi Tibet bün ik för tibeetsch, de Formen op -ansch sünd, denk ik, dör dat Engelsche beinflusst. --::Slomox:: >< 7. Jul 2005 14:32 (UTC)
Ok, do mak ik dat mal no mien Geföhl, un dat is tomiest de Dubbel-Vokaal un ohn -ansch, -ees'sch. Danke --Purodha Blissenbach 7. Jul 2005 17:44 (UTC)


Nog wat:

  • heet dat Friaul oder Friuul? Snaken di friuulsch oder friaulsch? In de egen Spraak wart "furlan" dor to seggt.
  • Bosnisch oder Bosnesch?
  • Gälisch, Gäälisch, Gälsch oder Gäälsch? Oder is dat hüt jümmers nog Keltsch?
  • Language Code ga, Irish Gaelic, Gaeilge = Irlannsch Gäälsch? Oder beter Gäälsch (Irsch)?
  • Language Code gd, Scots Gaelic, Gàidhlig = Schottsch Gäälsch? Oder beter Gäälsch (Schottsch)?

--Purodha Blissenbach 17:57, 11. Jul 2005 (UTC)

Dat warrt ja jümmer sworer! Also, dat mutt woll Friaulsch ween, de Luutschuven hett dor keen Influss op hebbt. De Namen warrt ja all normalerwies nich bruukt in't Plattdüütsche... Ik segg Bosnisch, Gäälsch na Spraakgeföhl. Un ga, gd lever ahn Klemmen. Aver överhööft keen Garantie dorop... --::Slomox:: >< 21:23, 11. Jul 2005 (UTC)

geografisch, Volkszählung

Sarcelles 9. Jul 2005 10:48 (UTC)

wieder

wedder, regional werden teilweise die Formen werrer, weller und weer bevorzugt. Aber wer fragt denn überhaupt? --::Slomox:: >< 10:41, 13. Jul 2005 (UTC)

Magnetisch, Magnetismus, elektromagnetische Welle(n) etc.

  • Schrieven wi magneetsch un nich: marneetsch, machneetsch?
  • Radio, Funk un Licht sün elektromagneetsche Welln? Oder seggt eens do og Bülg'n to, wann't keen Water is?
  • Bi ~ismus seggt min Gefööl jo ~ismutt, kömmt mi avver merwördich vör.

--Purodha Blissenbach 13:01, 17. Jul 2005 (UTC)

Do giff ik mi sülvs 2/3 vun de Antwoor: Ik heb Elektromagnetisch Bülgen in Bülgenläng funn, so is bloot nog ~ismus nich klor. --Purodha Blissenbach 14:21, 17. Jul 2005 (UTC)

Bülg seegt man bi uns to huus nich in Noordnedersassen. Ik heev dat noch nie hört. Kann man aaber mit leeven. --84.176.133.227 08:11, 24. Feb 2006 (UTC)

Betroffen(er) Opfer

vun en Katastrophe, Eerbeven oder so. --Purodha Blissenbach 22:58, 30. Jul 2005 (UTC)

Hm, ik segg mal „Opper/Oppers“. Dat gifft kene Oppers, de nich bedrapen sünd, oder? --::Slomox:: >< 23:04, 30. Jul 2005 (UTC)
Op NDR 90,3 seggt de: sounsoveel Lüüd sünd to Schaden kamen/to Malöör kamen. Ik denk mi dat Opper is dat Opperdeert op 'n Altar oder villicht ok de Kollekte in de Kark, man nich de Lüüd, de to Schaden kamen sünd. HeikoEvermann 23:12, 30. Jul 2005 (UTC)

In de eerste Riegen op de Siet 2000 sin en paar Namens vun Deerten un Planten ut de düütsche Wikipedia, wo ik nich weet, wat eens op Plattdüütsch dorför seggt. Do brug ik een, de dor över kiekt. Hartlichen Dank. --Purodha Blissenbach 22:58, 30. Jul 2005 (UTC)

wieck, wiek, wyk

Bucht

durchfließen

Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)

  • dörfleten,--G.Meiners 15:44, 15. Aug 2005 (UTC)

alphabetisch

Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)

  • alfabetsch, --G.Meiners 15:46, 15. Aug 2005 (UTC)

historisch

Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)

  • histoorsch--G.Meiners 15:46, 15. Aug 2005 (UTC)

Stammsitz

Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)

  • Stammsitt, --G.Meiners 15:48, 15. Aug 2005 (UTC)

untergliedern

Sarcelles 10:42, 15. Aug 2005 (UTC)

  • indelen oder in'n annern Tosamenhang: unnerdelen,--G.Meiners 15:51, 15. Aug 2005 (UTC)
  • ünnerdelen HeikoEvermann 18:01, 15. Aug 2005 (UTC)

Golf (Meer)

Is dat op Platt anners ? Sarcelles 20:19, 6. Sep 2005 (UTC)

Nee, dat warrt as Frömdwoort glieks bruukt as in't Hoochdüütsche. Wenn de Lüüd na de Utspraak schrievt, schrievt se deelwies villicht Gulf, aver na Sass (steiht nich binnen, aver afledd) mutt dat Golf ween. Warrt natürlich blots op frömme Rebeden anwennt, in uns Rebeden is dat wohl ehr en Bucht. --::Slomox:: >< 21:22, 6. Sep 2005 (UTC)

Böverflach/Böversiet - ??

Dat es nich ganz kloar, of dat Böverflach (as in den Artikel) odder Böversiet (as in den Artikel üawer de Bedriefssystemen) hett. --Angela H. 12:20, 7. Sep 2005 (CEST)

Bavensiet steht dat bi Sass. Erfindergeist ?

Sarcelles 11:45, 7. Sep 2005 (UTC)

Naja, genau genommen steht "Bavensiet, [...], Böversiet, [...]" da... ;-) Es ist nur die Frage, ob das bei Rechnern anders ist, denn die Fläche, die eigentlich oben (oder zumindest am "Rand") liegen sollte, ist ja nicht die seitliche Begrenzung des Bildschirms, sondern die im Bildschirm angezeigte Oberfläche... Auf jeden Fall denke ich, es sollte zumindest gleichmäßig sein. --Angela H. 13:59, 7. Sep 2005 (CEST)
Ik bün för Bavensiet. Man: Hett dat de sülve Bedüden ?

Sarcelles 19:38, 7. Sep 2005 (UTC)

De Sass kennt Bavensiet un Bavendeel, man Böverdeel, Böverhemd, Böverlief, Böverstoop (Oberstufe). Un Neuber (Wöhrden) hett ok noch Böverhand, Böverschaal (Oberschale), Böverschenken, Böverwater. Ik bün för 'Böversiet' un so hebbt wi dat bi Linux op Platt ok jümmers maakt. HeikoEvermann 20:10, 7. Sep 2005 (UTC)
Gifft dat en Unnerscheed in'n Bedüden vun Bavenkant, Bavensiet un Böversiet ?

Sarcelles 01:42, 9. Sep 2005 (UTC)

sehenswert

Wat gifft dat an Wöör, wo vorhannen sünd un dissen Bedüden hebben ? Sarcelles 01:38, 9. Sep 2005 (UTC) Nich fö jedet hoochdüütsche Woort gifft dat en plattdüütsch Woort. Wenn du schrieven willst "De Kark is sehenswert", denn kannst du dat mit en paar anner Wöör goot umschrieven, t.B. "De Kark maakt wat her",oder "Dat lohnt sik, de Kark antokieken".--G.Meiners 09:46, 10. Sep 2005 (UTC)

Weinanbaugebiet

Sarcelles 19:48, 9. Sep 2005 (UTC) Ik finn, dat Woort lett sik in siene dree Bestanddele goot in Platt översetten: Wien + Anbo + Rebeet = Wienanborebeet.

Jo. Man ik finn dat is to komplizieert. Goot, villicht geiht dat nich anners. Ik weet ja nich, wat Du, Sarcelles, nu an't Översetten büst. Man villicht is dat ok noog to schrieven "in ... warrt veel Wien anboot"? HeikoEvermann 20:12, 10. Sep 2005 (UTC)
För all dat to'n Bispeel, wat in de:Kategorie:Weinbaugebiet binnensteiht, bruukt he wohl doch dat Woort ;-) Ik smeet noch mal Wienborebeet in'e Runn', is tominnst twee Bookstaven körter. Weet aver ok nich, of dat beter is... --::Slomox:: >< 22:07, 10. Sep 2005 (UTC)
Slomox, Wienborebeet is 'n gode Idee. HeikoEvermann 11:35, 11. Sep 2005 (UTC)

Ordnungsnummer

Ik wüll den Artikel över den franzööschen Bezirk Jura översetten, do fehlt mi dat Woort doför. Sarcelles 20:43, 9. Sep 2005 (UTC)

Plattd.Wörterbuch von Böning: Order, Örder, Odder= Ordnung, Nachricht, Befehl, demnach: Ordnungsnumer = Ordernummer--G.Meiners 09:46, 10. Sep 2005 (UTC)

Moin Sarcelles, ik heff mi dat in de hoochdüütsche, de ingelsche un de franzöösche Wikipedia ankeken. Blots op Hoochdüütsch heet dat "Ordnungsnummer". Op ingelsch hebbt se "number" und op franzöösch hebbt se gor nix. Mien Vörslag: Maak dat nich so komplizeert. Maak dat so as op Ingelsch (Tabell). Oder schriff "Dat Departement Jura is dat 39. franzöösch Departement."

Menge

In de Mathematik gifft dat den Begreep "Menge" (Ingelsch: set, Nedderlannsch: Versameling). Dat is #n wichtig Rebeet vun de Mathematik un wi bruukt 'n gode Översetten dorvun. Hebbt ji 'n Vörslag? HeikoEvermann 11:38, 11. Sep 2005 (UTC)

Ik heff nu al 'n poor Daag överleggt un in de Böker söcht. Man dat is warklich swor. Ik heff nu "Schoof" funnen. Is dat goot? HeikoEvermann 11:47, 11. Sep 2005 (UTC)
Ron Hahn hett noch "Koppel" vörslagen. Man wi bruukt ja ok noch 'n Woort för de mathematische Gruppe (http://de.wikipedia.org/wiki/Gruppe_%28Mathematik%29). HeikoEvermann 10:09, 12. Sep 2005 (UTC)
Moin tosamen, hebbt ji all denn nu keen Idee un keen Menen dorto? Ik heff nu noch rutfunnen:
  • Schoof kann een bruken as in "en Schoof Kreihen" (as HD: Schar), man dat heet ok HD:"Garbe"/EN:scheaf, un dat is 'n Problem, (en:Sheaf_(mathematics). Man dat is so speziell, villicht is dat för Menge=Schoof nich warklich 'n Problem.
  • Koppel geiht nich, dat bruukt wi för dat mathematische Konzept vun de "Gruppe" (en:Group_(mathematics)
  • Dutt is nich warklich schöön.
  • Grupp (för Gruppe) un Koppel för Menge, man Grupp is villicht ok nich so schöön. Man denn is schoof noch free for sheaf/Garbe
  • Ritt (noch 'n Idee vun Ron), dat Woort heet 'row', 'line', 'group'
Wat wullt ji hebben? Wenn ji keen Menen hebbt, dann is mien Vörslag: Menge => Schoof, Gruppe => Koppel und Garbe/sheaf mutt wi lösen, wenn wi dat mal bruukt, man dat hett mit de Schoolmathematik denn nix mehr to doon. Hartlich Gröten, HeikoEvermann 18:21, 13. Sep 2005 (UTC)
Uiuiui... Vielleicht doch mal "als Mathematikerin" und auf Hochdeutsch - ich denke, die Erklärung wird dann besser (oder klarer):
Also:
  • Ich denke, "Schoof" trifft die "Menge" nicht ganz, weil es auch für "Haufen" stehen kann und eher eine Größenbezeichnung (=viele) ist, während man sich bei "Mengen" ziemlich genau bewußt ist, welche Elemente dazugehören. Warum sollte man nicht bei "Mengde" (erste Möglichkeit nach Sass und auch vom Wortstamm her näher dran) bleiben?
  • "Koppel" klingt auch ein wenig komisch für "Gruppe", denn die hat noch mehr "Struktur" als nur eine "Menge", während "Koppel" als erste Übersetzungen "Schar", "Haufen" liefert, was mir wiederum "strukturlos" erscheint. Von allen hier genannten Wörtern würde ich wahrscheinlich zu "Grupp" neigen.
  • [Bei "Garben" handelt es sich meines Erachtens eher um Haufen, auch wenn diese eigentlich noch mehr Struktur haben, aber das ist immerhin eine "Ansammlung" von Einzelstrukturen mit gewissen "Kompatibilitätsbedingungen", auf die ich hier erst einmal nicht genauer eingehen möchte... - das ist schließlich (meines Wissens) keine Schulmathematik mehr.]
  • Man könnte auch noch mal bei der niederländischen Wikipedia nachsehen, welche Wörter dort gebraucht werden, die sollten ja auch nicht ganz weit "weg" von den niederdeutschen Begriffen sein.
Aholtman 23:01, 13. Sep 2005 (CEST)


Hm, is en swoor Thema. Wenn ik mi de Interwikilinks bi de:Gruppentheorie ankiek, denn schall de Gruppe man ok op Platt Grupp nöömt warrn. Wenn Schoof so good to sheaf passt, denn schall ok dat man so bruukt warrn.
Wenn ik bi de Interwikilinks bi en:set kiek, seggt mi franzöösch fr:ensemble to, dat finn ik good to verstahn un anschaulich. Aver för't Plattdüütsche nich so good to bruken :-( Aver anlehnt an't Engelsche köönt wi doch Sett bruken. Steiht ok in'n Sass binnen. Oder anlehnt an't Düütsche Mengde, warrt ok in't Sweedsche un Däänsche bruukt (sv:mängd, da:mængde). --::Slomox:: >< 21:08, 13. Sep 2005 (UTC)
Hallo Angela, hallo Slomox,
  • Was die "Gruppe" angeht, hatte ich eigentlich versucht, "Grupp" zu vermeiden, weil das ja kein originär plattdeutsches Wort ist. (Der Sass z.B. übersetzt "Gruppe" mit "Köppel/Koppel") Aber andererseits ist ja in vielen Sprachen der mathematische Ausdruck für "Gruppe" ein Import von ebendiesem Wort. Von daher ist es vielleicht gut, da auch konform zu gehen.
  • In dem Fall wäre ja "Koppel" (Schar, Haufen, Gruppe) für "Menge" frei? Bei Lindow (Platt=>HD) steht:
    • 1) Koppel/Köppel: Koppel, zusammengebundene bzw. -gekoppelte Menge, Schar, Gruppe, Ansammlung
    • 2) Weide, Viehkoppel
Das würde doch gut zu dem mathematischen Konzept einer Menge passen, oder?
  • Mengde habe ich in meinem Sass (Ausgabe 2002) und auch in meinen anderen Lexika nicht gefunden. Du meintest aber, das stünde im Sass? Mit -gd-? In den skandinavischen Sprachen heißt das so. Aber auf Platt habe ich das auch bei Google nicht gefunden.
  • Sett (oder auch Satt) bezeichnet meines Wissens nach hauptsächlich eine Steingutschüssel, in der sich bei der Milch der Rahm absetzen sollte.
"Menge" ist wirklich eine harte Nuß, aber wenn wir das hinbekommen, lassen sich eine ganze Reihe von mathematischen Artikeln anpacken. Da wird zwar noch das eine oder andere Wort fehlen, aber ich glaube, die anderen sind nicht so schwer wie "Menge".
Hartlich Gröten, HeikoEvermann 20:19, 14. Sep 2005 (UTC)
Hallo, zusammen!
Tja, wir stehen vor dem schwierigen Problem, daß wir nicht nachvollziehen können, ob je jemand (ernsthaft) Mathematik auf Plattdeutsch gemacht hat... - zumindest scheint es in der Gegend, in der ich lebe, seit dem Beginn des 20. Jahrhunderts nicht mehr üblich gewesen zu sein, daß Schulfächer auf Plattdeutsch unterrichtet wurden, und Artikel oder sonstige mathematische Abhandlungen habe ich auch noch nicht auf Plattdeutsch gesehen.
  • Soweit ich mich (u.a. in der Wikipedia) "schlaugemacht" habe, ist der Wortstamm der "Gruppe" wohl in allen mir bekannten Sprachen erhalten geblieben. Vielleicht sollte man ihn dann auch im Plattdeutschen nicht ändern. (Englisch: "group", Französisch: "groupe", Russisch: "группа" (=gruppa), Niederländisch: "groep").
  • Bei der "Menge" haben wir dagegen eine Reihe von Wörtern mit einigen unterschiedlichen Nebenbedeutungen: Englisch: "set", was eher zu unserem "Satz" (als "Zusammenfassung gleichartiger Elemente") paßt, Französisch: "ensemble", was eine "Gesamtheit" / ein "Ganzes" - "ensemble" heißt aber auch "zusammen" - ist, Niederländisch: "verzameling", was eine gewisse Nähe zur "Versammlung" hat, Russisch: "множество" (=mnojestwo), was vom Wortstamm her Richtung "viel" ("много" (=mnogo)), also "Anhäufung", geht, und andere skandinavische Sprachen, die mehr Richtung Wortstamm "Mengde" gehen, was ich auch in meinem Sass gefunden habe [genaues Zitat folgt...]. Daher wären vermutlich sowohl "Mengde" als auch "Koppel" nicht so schlecht. Gibt es irgendetwas, was dagegen spräche, eine der beiden Versionen auszuwählen (oder beide zu benutzen)?
Aholtman 18:07, 14. Sep 2005 (CEST)
Hallo Angela,
Es ist schon echt schade mit der Mathematik auf Platt. Ich denke, das ging auch über die Grundrechenarten nicht hinaus. Aber die ganzen mathematischen Modelle der letzten 200 Jahre wurden wohl wirklich noch nie auf Platt unterrichtet. Und ich finde diese Frage hochinteressant, weil ich finde, daß Platt in allen wichtigen Bereichen des Lebens ausdrucksfühig sein muß, bis hin zur Wissenschaft.
Ich denke, das mit der Grupp (Pl: Gruppen) geht klar.
Man kann wohl nicht Koppel und Mengde nebeneinander verwenden. Das führt nur zu Inkonsistenzen. Nach langem Brüten tendiere ich derzeit zu "Koppel". Das macht den Zusammenhang der Elemente klar. Für "Mengde" konnte ich bisher gar keine Belege finden. Von daher wäre ich über das genaue Zitat dankbar, um zumindest einen Beleg zu haben.
Hartlich Gröten, HeikoEvermann 18:47, 15. Sep 2005 (UTC)
Hallo, Heiko!
Tja, irgendwie war Plattdeutsch (im Gegensatz zum Hochdeutschen) wohl noch nie die Sprache der Mathematik. Und heutzutage scheint sich auch eher das Englische durchgesetzt zu haben. Das wird wohl daran liegen, daß das Englische von mehr Leuten gelernt und verstanden wird als das Plattdeutsche, und außerdem ist die Mathematik wohl nicht sooo beliebt und außerdem ziemlich breit, was Außenstehenden vielleicht gar nicht so bewußt ist, so daß sich nicht gleich eine große Menge von plattdeutsch sprechenden Mathematikern findet und zusammentut, um dort irgendwas daran zu ändern. Aber kleine Ziele sind ja auch schon mal was, z.B. die Begriffe der Schulmathematik "aufzuarbeiten".
Hier nun noch kurz die Referenz zur "Mengde": Fehrs-Gilde: Der neue Sass - Plattdeutsches Wörterbuch, 3., überarbeitete Auflage (2004), Wachholtz Verlag Neumünster - neu bearbeitet von Heinrich Kahl und Heinrich Thies. [Auf S. 339 haben wir dort: Menge Mengde f, Barg m, ˜en pl, Schoof m+f, Schööv/(Scheuv)/Schoven pl.]
Von meinem (ostwestfälischen) Gefühl her kommt mir "Koppel" nicht so bekannt vor - eher "Biarg" oder "gräoder Batzen", aber ich würde "Menge" dann auch eher im Sinne von "große Anzahl" benutzen, und die ist hier ja nun so nicht gefragt. ;-)
Bleibt noch die Frage, ob man zwei Bezeichnungen verwenden kann: Man kann das natürlich tun - das ist in der Mathematik auch nicht vollkommen unüblich... -, sollte aber dafür sorgen, dass es entweder eine Haupt- und eine Nebenform gibt oder beide als gleichwertig eingestuft werden. Auf jeden Fall sollte dann aber klargestellt sein, daß beides "bekannt" ist. Sonst würde ich lieber bei einer Bezeichnung bleiben.
Hartlich Gröten, Angela 23:10, 15. Sep 2005 (CEST)

Rebeet

Moin mitnanner. Mi fehlt twars kien Woord, man ik hebb en Fraag to en Woord, dat hier in'd plattdüütsche Wikipedia faken bruukt word. Word bi jo tohuus in jo Platt dat Woord "Rebeet" för dat geografisk "Gebiet" up Hoog bruukt? Ik kenn dat Woord hier in Oostfreesland ok, man wi bruken dat blot för dat Fack-Rebeet. Ik will kien Dwarskopp wesen, man mi rollt dat altied de Footnailen up, wenn ik dat lesen doo. Aobers dat kann bi jo jaar anners wesen, daarum hebb ik docht, dat ik maal nafraagen dee. Wat seggt denn Sass dartoo? Termo 14:50, 30. Nov 2005 (UTC)

De Sass översett dat Woort „Rebeet“ mit Gebiet. De nächste Indrag is denn, glööv ik, ik hebb den Sass nich vör mi liggen, „Rebeet för Landschopsbeschirmen“ Landschaftsschutzgebiet, also ganz kloor en geograafsch Rebeet. Intressant is, dat de Harte den Indrag hett „Op düt Flach weet ik nich bescheed“, also Flach för Fachgebiet bruukt. --::Slomox:: >< 19:50, 1. Dez 2005 (UTC)

In "Plattdeutsches Wörterbuch für das Oldenburger Land" von Hermann Böning steiht dat Woort "Rebeet" nich in. Ik sülvst heff dat Woort ok nich in mien Kinnertiet kennen leert, aver ik kenn dat ut vele ollnborgsche Artikels un Böker. Mehrstens schrieft de Ollnborger dat aver "Rebett" un meent darmit "Gebiet, Revier, Bezirk". In miene Artikels heff ik ok al faken dat Woort bruukt, aver ik geev to, dat mi dar nich ganz goot bi is, eersten vun wegen de verschedenen Schrievwiesen un twetens wiel mi dat as Fremdwoort vörkummt. Aver mit fallt ok kien anner Woort in, dat den geografischen Begriff beter herutstellt. --84.129.251.204 16:44, 4. Dez 2005 (UTC)

Ik kenn ok blot "Rebett", man ik wull de Lü hier neet ok noch mit unnerschedelk Schrievwiesen dörnanner brengen ;-) Termo 09:21, 5. Dez 2005 (UTC)

schleef

Da du ein plattdeutsches Wort hier reinschreibst, nehm ich mal an, dass du die hochdeutsche Bezeichnung suchst (eigentlich ist die Seite andersrum gedacht). Schleef oder Sleef ist eine Art großer Holzlöffel, kann aber auch für einen Schlingel, Lümmel oder Bengel stehen. --::Slomox:: >< 22:06, 25. Dez 2005 (UTC)

Achja, blot dat sik nüms wunnert, ik snack nich mit mi sülvs, dor weer blot de Överschrift ahn Text. --::Slomox:: >< 22:08, 25. Dez 2005 (UTC)

Deswegen bekommt der Schlingel auch ein paar hinter die Löffel! Susanne

Leistung (Physik)

Ik bruuk noch 'n poor Wöör för de Physik

  • Leistung: is vunwegen dat -ung gar nich goot. Ok hebb ik dat Verb "leisten" op Platt nich funnen. Sünst kann dat ja villicht de "Leisten" ween, man ahn dat Verb "leisten" geiht dat nich. Op Nedderlannsch hebbt se "vermogen" un so hebb ik över "Vermögen" nadacht, dat hett tominnst kein -ung. Aber ok dat hebb ik in mien Lexika nich funnen. Bloots Nedderlannsch hebb ik as Referenz funnen.
  • För "Spannung" hebb ik "de Spannen" (Peter Neuber sien Wöhrner Wöör)
  • un för "Ladung" hebb ik "de Laden" funnen. (ok bi Neuber)

Vörslääg? Is Vermögen goot? Gifft dat noch annere Ideen? Oder schall ik dat eerst mal mit Vermögen (Physik) proberen un wenn wi noch wat anneres finnt, dann ännert wi dat?

Hartlich Gröten, HeikoEvermann 12:53, 28. Dez 2005 (UTC)

Vun de Etymologie mutt Leistung op Platt Leesten wesen. Dat kummt vun middelnedderdüütsch lēsten un is verwandt mit de Leesten vun'n Schoster. Veel mehr kann ik in'n Momang dorto aver nich bidragen. --::Slomox:: >< 21:19, 28. Dez 2005 (UTC)
Nee, Vermögen is nich goot, as ik dat op de Diskusschoonssiet dorleggt heff. So gresig is dat -ung jo nu ok wedder nich, dat wi uns, üm dat to ümgahn, Wöör utdenken mööt. Un wenn dat -ung nu afsluut wegschall, denn weer woll beter Leisten noch en betere Mööglichkeit - jüst so as bi de annern Bispelen baven. Man, ok dorvun holl ik nich veel. Frömdwöör gifft dat jede Spraak, un wenn dat Sinn hett, denn schüllt wi dat ok so hollen, bevör wi uns den Woortsinn twei maken doot. Jüst in de Wetenschap hett nümms wat dorvun, wenn an'n Enn keeneen versteiht, wat meent is. --Iwoelbern 09:32, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Kloor, Frömdwöör gifft dat överall. Aver hoochdüütsche Importen gifft dat op Platt al veel toveel. Wenn dat nich afsluuts ween mutt, is dat för uns jümmers beter, na en plattdüütschen Utdruck to söken. Tominnst dat -ung mutt weg (Leisten). Aver ik finn würklich, dat "Vermögen" good is. Dat wat een in de Ümgangsspraak leisten deit, is nämli nich de physikaalsche "Leistung" man de Arbeidt, de een leist hett. Un Vermögen is Arbeit pro Tieteenheit. HeikoEvermann 09:39, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Ik glööv di dat, dat du dat finnst - anners harrst Du dat jo ok nich schreven... Kiek mol op de Diskusschoon, dor heff ik wat dorto seggt. Ik seh nich recht, dat dat dat glieke is. De Fraag is: Hest Du dat ennerworrns funnen, oder hest Du di dat utdacht?
Noch mol to dat -ung: Ik heff dat en ganze Tiet ok so maakt hatt, dat ik dat "-ung" jümmers kunsequent in de Ennen "-en" wannelt heff. Ik bün dor deelwies wedder vun af, neemlich jüst denn, wenn Wöör dorut tostannen kamt, de dat in annere Bedüden al gifft. Spannen un Laden sünd gode Bispelen dorför. In disse Fäll doot wi uns keen Gefallen dormit, wenn wie dat Versliepen doot, un ik kenn ok nümms, de dat op platt wohrhaftig so seggt. Ik heff dor keen goot Geföhl bi. --Iwoelbern 09:54, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Ik hebb dat in de nedderlannsche Wikipedia funnen: [4]. Op Nedderlannsch is dat begäng. Un ik denk ok, dat is goot so. Mien Föhn hett vun 1200 W. Dat heet nich, dat he opstunns 1200 W verbruken deit. Dat heet bloots, de kann dat, wenn een den inschalten deit. Un denn kann een seggen, dat dat sien Vermögen is. HeikoEvermann 13:35, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Saft

Is mi bi Drinken opfallen. Warrt dat hoochdüütsche Woort Saft so faken bruukt, dat wi dat ok bruken schöölt, oder lever dat plattdüütsche Woort Sapp? Oder sünd beide Wöör lieks good? --::Slomox:: >< 17:05, 19. Jan 2006 (UTC)

Neuber schrifft dorto: "Das alte ND. Wort Sapp ist bereits seit 200 Jahren verdrängt.". Harte führt "Saft/Sapp" auf. Auch die "ostfriesische Botschaft" hat beides. Ik fraag mal op Lowlands-L. Hartlich Gröten, HeikoEvermann 22:01, 19. Jan 2006 (UTC)

Wolfgang Lindow: Plattd. Wörterbuch: Sapp,m.u.n., Saft, Speichel, Schleim Hermann Böning: Plattd. Wörterbuch: Ssapp, Saft (Fruchtsaft=Saft, Ssappipe= Weidenpfeife)

Ik sülfst kann mi darup besinnen, dat wi as Kinner (1938) bi dat Snitzen vun Weidenpiepen sungen hefft " Ssapp-piep, Ssapp-piep mei, de Vagel legtt 'n Ei ...."aver wat ut Früchten utpresst wurr, dat weer "Saft".--84.129.196.240 15:45, 20. Jan 2006 (UTC)

För mi is dat klor: Dat mutt "Sapp" heten. So ward dat hüt tominnest op de Stoder Geest jümmer noch brukt. M. Augustin, Husbrook

Bindung

Mi geiht dat üm de Bökers. Is de, de dat tohoop kleistert, nu de Bookbinder oder de Bookbinner? Ik glöv ja an de Bookbinner, awer mokt he denn de Binnung oder miehr de Bindung? Is man klar, dat dat ok noch annere Binnungen/Bindungen gifft (frag man din Fru, dann weetst du dat!).

Dat Verb is binnen un de beiden Wöör sünd vun dat Verb afleidt, also mutt dat woll Binner un Binnung wesen. --::Slomox:: >< 15:19, 25. Jan 2006 (UTC)
De Bookbinner is goot. Aber Binnung geiht nich vun wegen dat -ung. Ik mutt dor nochmal in de Lexika söken. HeikoEvermann 15:30, 25. Jan 2006 (UTC)
Bindung is richtig, ok wenn de Handwarker Bookbinner heet. Dat "d" in de indogermaansche Wuddel bhendh is in dat ne'e Plattdüütsch afslepen wurrn, wiel de Lüüd mundfuul warrn. Een, de dat vandaag liekers bruukt, maakt darum nich enen Fehler.84.129.210.250 16:33, 25. Jan 2006 (UTC)
Leve IP, de Bidrääg vun annere Brukers warrt nich eenfach löscht un ännert. Du schriffst dienen Bidrag schöön an't Enn. Ik hebb dat wedder trüchännert. --::Slomox:: >< 16:38, 25. Jan 2006 (UTC)

Förde

Mi geiht dat üm dat Woortpoor Föör/Fjord (Förde/Fjord). De hoochdüütschen Artikels seggt kloor, Fjord is, wenn en Gletscher den Barg rünner kummt un dor en Daal vun warrt un Föör is, wenn de Gletscher sik op dat Land schuuvt. Aver de Ünnerscheed is woll eerst sekundär opkamen. Denn vun’e Etymologie is dat een Woort un in Däänmark heet de Dinger Fjord, ofschoonst se na de hoochdüütsche Definitschoon Fören sünd. Woans schöölt wi dormit op Platt ümgahn? --::Slomox:: >< 19:42, 3. Feb 2006 (UTC)

Ik denk, dat is op Hoochdüütsch 'n künstlichen Ünnerscheed. Op Ingelsch heet dat Ding bi Flensborg en:Flensburg Fjord. Un in de hoochdüütsche Diskuschoonssiet to Förde heet dat ok, dat dat dissen Ünnerscheed in Skandinavien nich gifft. Förde is Hoochdüütsch un Fjord is skandinaavsch. Un op Platt gifft dat dann ok bloots een Woort. HeikoEvermann 11:30, 4. Feb 2006 (UTC)
Ik denk, dat gifft Naams de dorvon afleed sünd, as t.B. Bremervöör. In't Plattdüütsche wörr ik dorüm Föör seggen --Iwoelbern 22:15, 18. Okt 2006 (UTC)

Ø/Oog/Oie

Sünd de Begrepen Ø (skandinaavsch), Oog (Freesche Eilannen) un Oie (Griepswoolder Oie) för Eiland etymoloogsch verwandt? Un warrt de hüüt noch aktiv bruukt, ok wenn se nich Deel vun Egennamen sünd (wohrschienlich nich, vun Ø woll afsehn)? --::Slomox:: >< 16:34, 8. Feb 2006 (UTC)

1) Ik denk mi, de sünd verwand, de sünd so liek.
2) Op Sweedsch warrt "ö" ok vundaag noch bruukt. Dat is dat ganz normale Woort för "Einland". Wat Freesch angeiht, weet ik dat nich. Op Platt warrt dat tominnst nich bruukt. HeikoEvermann 20:05, 8. Feb 2006 (UTC)

Wöör ut den Artikel de: Jarosław Kaczyński

rechtskonservativ

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

Een vun de rechte Kant vun de Konservativen. Oder: Een, de bi de Konservativen rechts buten steiht. Ik glööv, Konservativ kann so stahn blieben...---Bolingbroke 21:47, 20. Sep 2006 (UTC)

Politiker

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

Dö ik so laten: Politiker.---Bolingbroke 21:48, 20. Sep 2006 (UTC)

oppositionell

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

Vun de Opposition/Oppositschoon (Mag ik meist ne ankieken...)---Bolingbroke 21:49, 20. Sep 2006 (UTC)

Komittee

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

Spitzenkandidat

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

Toppkandidoot. Is natürlich een Neologismus. Geiht ober woll nich anners...---Bolingbroke 21:51, 20. Sep 2006 (UTC)

Wahlchancen

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

Chancen bi de Wahl.---Bolingbroke 21:52, 20. Sep 2006 (UTC)

Volkswahl

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

verzichten

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC) nich (mehr) willen; nich nödig hebben; ok ohne torecht kamen; missen ---Bolingbroke 22:03, 20. Sep 2006 (UTC)

empfohlen

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

vörslahn. an't Hart leggt.---Bolingbroke 21:57, 20. Sep 2006 (UTC)

Weltbild

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

Ingenieur

Sarcelles 17:28, 2. Sep 2006 (UTC)

mischen

Mi fehlt dor just dat plattdüütsch Woord för. Man ik glöv, dat gifft dat, ik kumm da man blots nich auf. Weet een dat und ward dat ok vertellen?

Mischen passt doch al. Dat is en good platt Woort. Dat gifft denn ok noch mengeleren oder mengeln, vermengeleren, dörmengeln, wenn di dat mehr toseggt. --::Slomox:: >< 15:36, 14. Sep 2006 (UTC)

Königsflügel / Damenflügel

Is en Begreep ut dat Schachspeel. Is dat Königsflügel oder -flunk? Un heet dat Daamflügel oder Damenflügel oder Daamsflügel? HeikoEvermann 17:56, 20. Sep 2006 (UTC)

Du stellst Fragen. Dat Speel is mit siene hüdigen Regeln eerst populär worrn, as plattdüütsch al ene Eenfache-Lüüd-Spraak weer. Ik weet also gornich, wat dat överhaupt enen Utdruck dorför gifft. Ik speel keen Schach un weet ok nüms, de dat speelt. Flunk is dat nich, dat warrt blots bi Vagels seggt. De Wöörböker kennt noch Flucht, dat Woort kann ik aver graad gornich inordnen. Flögel mag angahn un passt woll opbest. De Nedderlandschen seggt ja ok Flögel. Noch beter is aver, wi finnt en Speler, de ok mal op Platt Schach speelt ;-)
Ach ja, Damenflögel seggt mi opmeist to. --::Slomox:: >< 21:02, 20. Sep 2006 (UTC)

Waterstoff

Bi de Elementbox för den Waterstoff gifft dat noch 'n Barg vun Wöör ut de Atomphysik, de ik nich weet. De wichtigsten sünd:

  • Half-life / Halbwertszeit
    • nedderlannsch: Halfwaardetijt => Halfweerttiet
    • sweedsch/norweegsch: Halveringstid => Halbeertiet
  • decay/radioaktiver Zerfall
    • nedderlannsch: Radioactief verfall
  • un dorvun:
  • decay mode
  • decay energy
    • sweedsch: Sönderfallsenergi
  • decay product

Hebbt ji 'n gode Idee? HeikoEvermann 22:00, 18. Okt 2006 (UTC)

Dat eerste heff ik al mol irgendwo as Halfwertstiet schreven. Ik denk, dat passt woll.
Dat tweete heff ik mol as Tosamfall betekend. Is ober lütt beten holprig un stimmt ok nich ganz. Is jo man eher een uteenanner fallen. Verfall künn man ober viellich nehmen. Dat passt ok beter mit dat annere Verfallsenergie, -ort un -produkt (Dat kann man ok as Dochterelemente) ümgaan... De Boxen sünd öbrigens temlich fein worrn... --Iwoelbern 22:11, 18. Okt 2006 (UTC)
Halfweertstiet; radioaktiven Verfall (Uteneenfall?); Verfallswies; Energie, de bi’t Verfallen free warrt; wat (Partikels, de) na’t Verfallen nablifft/överblifft. Miene Vörslääg --::Slomox:: >< 16:15, 19. Okt 2006 (UTC)

Flüssigkeiten

Wat seggt ji dorto? So wat as Flöötigkeiten? Oder gifft dat dor wat betert? --Iwoelbern 08:35, 19. Okt 2006 (UTC)

Dat Woord gift dat up Platt neet, lööv ik. Gift ja ok kien "flüssig". Wi seggen meestieds "dat Natt" of sowat. Wenn wi för sowat all neei Woorden utklabüstern, denn sünd de Texten bold nich mehr up Platt, man up "plattmaakt" Dütsk. Daar mutten wi en bietje uppassen. Termo 09:00, 19. Okt 2006 (UTC)
Fleten Stoff, Stoff, de fleet oder sowat villicht. --::Slomox:: >< 16:19, 19. Okt 2006 (UTC)
Ik heff jüst "flüssig" bi Reuter [5] funnen: "en Herr von Sch., de 'ne ganze königliche Kass' in Oeil-de-perdrix un Chateau flüssig makt hadd, wahnte mit Fru un Kinner as anner ihrliche Lüd' ebenfalls in de Stadt;" HeikoEvermann 22:13, 24. Okt 2006 (UTC)
Un wat is denn dat Hööftwoort dorto? --Iwoelbern 22:19, 24. Okt 2006 (UTC)
Flüssigkeit. Is aver jüst so wenig Platt as flüssig, na mien Menen. Ok Reuter hett af un an mal Hoochdüütschismen bruukt ;-) Grimm seggt: adj. [welchem] in den übrigen dialecten nichts entspricht (un dat is ok dor an to sehn, dat de Nedderlänners dor en ganz egen Woort för hebbt vloeibaar un Vloeistof). Flüssig is en hoochdüütsch Lehnöversetten vun latiensch fluidus. Im Mittelniederdeutschen Handwörterbuch steht vlotich für flüssig; katarrhalisch, blut­flüssig. De Plattdüüutsch-AG vun de Goethe-School Flensborg bruukt fletig. Ik bün mi nu aver gor nich seker, wat dat würklich so in wieden Bruuk is. In de Alldagsspraak is dat Woort ja nich so faken nödig oder kann ahn Möh ümschreven warrn. Dat lööst natürlich allens nich dien Problem för wetenschopliche Texten. Wenn du en kloor defineerten wetenschoplichen Utdruck för Flüssigkeit willst, de för jeedeen glieks to verstahn is: den hett dat Plattdüütsche nich, den mutt sik eerst een utdinken. --::Slomox:: >< 14:27, 25. Okt 2006 (UTC)
Ik harr Marlou dat per Nettbreef fraagt. Se hett mi trüchschreven un meent, dat heet "fleten" (Partizip Präsenz, op Hooch: fließend). Un Hein Thies vun de Fehrsgill hett mi dat an't Telefon ok so seggt. Dat heet för dat Rezeptbispill dann: "In dat fleten Fett warrn hitt maakt:". HeikoEvermann 23:34, 25. Okt 2006 (CEST)

Ach so, op de Lowlands-List vun Ron hett wen schreven, dat in Harte sien Lexikon "fletig" steiht. Dat weer ja en Beleg för den Text vun de Plattdüütsch-AG. Un denn hebb ik noch mal in't Internett dorna söcht:

  • [6]: "disse Zucker smült, ober he warrt nich fletig un de Koken warrt nich natt
  • [7]: "Miteens is 'n Tank mit fletig Gas in de Lucht flagen, hett dat Rode Krüüz uut Bayern vermellt."
  • [8]: "Se hebbt dat fletig Füür vun Phosphor / Phenol heil överstahn un hebbt later ünner Tranen vertellt:"
  • [9]: "Todoten: Veer möre Appeln, de Boskop is de beste för Brootappeln, veer Teelöpel Rosien, veer Teelöpel Marzipoonrohmasse, veer Teelöpel hobelte Manneln, veer Eetlöpel gans fienen Zucker, een Pries Koneel (Zimt) un 40 Gramm fletige Bodder. " (un de Text weer vun Clara Kramer)

Villicht is dat doch nich so verkehrt. Dat Partizip Präsens "fleten" will mi nämlich nich so recht in den Kopp. HeikoEvermann 00:01, 29. Okt 2006 (CEST)

Mi is bi Teken (Liddfööt) noch mol de Flüssigkeit över'n Weg lopen. Ik hebb dor ut' Hollannsch översett. De laat dat -keit oder -heit weg un nehmt vloeistof, just so, as Slomox boven al schreven hett. Ik hebb dorüm in den Artikel eenfach mol Fleetstoff(en) nahmen. Ik meen, dat höört sik noch beter an, as Fletigkeiten.--Bolingbroke 19:05, 2. Nov. 2008 (CET)[anter]
Wat een villicht ok för Flüssigkeit seggen kunn: Nattkraam. Heff ik keen Nawies för, aver kummt mi as en natürlich Woord vör. Passt aver ok nich in jeden Kuntext. --::Slomox:: >< 23:50, 30. Mär 2011 (CEST)[anter]

gediegen

So as in de:gediegen, gediegenes Gold. Gifft dat dor wat op Platt för? Nedderlannsch hett "degelijk" un "gedegen". "degelijk goud" un "gedegen goud" gifft dat ok tosamen bi google. Ut [10]:

"1) es ist eigentlich das part. praet. zu gedeihen, urspr. mit kurzem vocal (daher eben das -g), mhd. gedigen, ahd. gadigan, alts. githigan, s. unter gedeihen I, b. im 15. 16. jahrh. auch getigen (2, b. 4), das meint aber eigentlich tigen (s. digen), d. h. mit t- für gd- nach sp. 1606 fg. mnd. gedegen, auch bei Luther"

Un "2) solch gold, silber, zinn, kupfer u. s. w., so noch nie in keinem feuer und keiner scheidung bedürftig gewesen, sondern von sich selbst zu seiner behörlichen substanz und perfection gediehen ist.« auch VEITH gibt eine bergmännische unterscheidung in zwei begriffe. s. schon ADELUNG, der das wort nur in dieser bedeutung kennt. übrigens auch dän. schwed. entlehnt gedigen. eigen ist gediegen für gediegen gemacht: ein nicht gegossenes, sondern mit dem hammer gediegenes bild, statua holosphyrata ALER 856a."

Wat maakt wi dor? HeikoEvermann 19:16, 22. Okt 2006 (UTC)

Hebb jüst noch en Artikel över "gediegen" vun den NDR funnen: [11] HeikoEvermann 19:22, 22. Okt 2006 (UTC)
gediegen as in gediegenes Gold is schier. Kannst Schier Gold seggen, man ok schier Melk, schier Iesen etcpp. Wat du up NDR funnen hest, is ja ganz wat anners. Dat plattdüütsche Woort gediegen mutt woll een Lehnwoort ween un heet ja so veel, as : afsunnerlich. ---Bolingbroke 13:58, 4. Nov 2006 (CET)

Bolzen

Mi fehlt keen Woort, aver ik heff 'ne Fraag to en Woort. In Westfalen seggt se to'n Kater Bolzen. Nu heff ik in mien etymoloogsch Wöörbook ünner den Indrag Balz leest, dat dat Woort mit noorsch bolt för Heken vun'n Wooldvagel, Kater verwandt wesen schall, woto denn ok westfäälsch Bolzen höörn schall. Dat Problem is blots, dat dat Woort hoochdüütsch wesen mutt. Ans haut dat mit dat z nich hen. Nu is Westfalen aver nich hoochdüütsch. De Lüüd bi't etymoloogsche Wöörbook sünd ja woll nich dumm un mööt sik dorbi wat dacht hebben. Weet een vun jo mehr to de Herkumst vun dat Woort Bolzen för'n Kater? --::Slomox:: >< 19:15, 3. Nov 2006 (CET)

Dat verstah ik nich: Worüm haut dat mit dat "z" nich hen? Wi hefft doch ok de Dönzen, den Dööz, de Üzen? Will man noch eben seggen, datt düt Woort "Bolz" oder "Bolze" ok in Bremen un in dat Land Oldenborg bruukt warrt. För Oldenborg kann een dat bi Hermann Böning nahlesen. Dor steiht ok: "De Katt bolzt", d.h. se is up'n Bolzen ut...---Bolingbroke 13:37, 4. Nov 2006 (CET)
Nee, dat meen ik nich. Kloor gifft dat Zetts in't plattdüütsche (wenn ok nich vele, de würklich inheemsch sünd, kannst diene Wöör ja ok Döns, Dööts un Üüts schrieven ;-) ), aver noorsch Bolt is nich luudschaven, Bolzen is aver luudschaven (so as Holt -> Holz). De Wöör köönt blots verwandt wesen, wenn Bolzen hoochdüütsch is. Oder wenn dor en annern Trick bi is, den ik nich seh. --::Slomox:: >< 14:45, 4. Nov 2006 (CET)

Ik hebb jüst markt, dat in Königriek de Monarchie to Monarkie ännert is un dat wi al en Artikel över de Monarkie hebbt. Dor will ik geern mal fragen, wat wi dormit maken wullt. Dat gifft ja noch mehr Wöör op "-archie", so as "Hierarchie", "Oligarchie". Wullt wi dat dor ok so maken? Oder wullt wi doch -archie nehmen. HeikoEvermann 21:50, 4. Nov 2006 (CET)

Dat is een gode Fraag. De hangt ok mit dat phoneetsche Schrieven tosamen. Mi persönlich maakt dat jummers Problemen, so wat as "Natschoon" to schrieven un nich "Nation". De Utspraak is natüürlich so, man mütt wi dat ok so schrieven? Ik meen, de Engelschen maakt us dat ok vör: De schrievt "nation" un seggt "Nejschen". Bi Monarchie is dat nu just so: Dat mutt natüürlich Monarkie utspraken weern. Un ok Hierarkie, Oligarkie etcpp. Man schöllt wi dat ok so phoneetsch schrieben? Ik weert nich. Up jeden Fall, dücht mi, mutt dor System achter steken: Wenn wi phoneetsch schrievt, schöllt wi dat allerwegens maken. Wenn wi Natschoon schrievt, denn mütt wi ok Monarkie, Oligarkie, Hierarkie schrieven. Wenn wi dor een beten vun afkaamt (weil anners de Wuddeln vun de Wöör meist nich wedder to kennen sünd), denn so könnt wi dat so stahn laten: Monarchie, Oligarchie etc. Man de Utspraak blifft (kann een dor ja in Klammer achter setten...) Monarkie etc...---Bolingbroke 00:46, 5. Nov 2006 (CET)
De Idee na de Sass'sche Schrievwies is ja, dat Frömdwöör so schreven warrt as op Hoochdüütsch, wenn se so utspraken warrt as op Hoochdüütsch, oder wenn de Ünnerscheed lütt is. Bi -tschoon/-tion is de Ünnerscheed nich lütt un denn is de wichtige Aspekt de, dat de Leser den Ünnerscheed ok sehn kann.
Wat ik egentlich fragen wull, weer: warrt op Platt de "Monarkie" würklich mit "k" utspraken? Op Nedderlannsch is dat tominnst nich so. Dor gifft dat ja ok den ch-Luut. Op Sveedsch un Norweegsch heet dat Monarkie. Un wenn wi weten deit, woans dat utspraken warrt, denn weet wi ok, wat wi dat mit -k- oder mit -ch- schrievt, denn de Ünnerscheed to de hoochdüütsche Utspraak is bi -k- ja so groot, dat een dat denn ok sehn mutt. Bloots dat weet ik nu nich. Ik harr gor nich de Idee hett, dor Monarkie to to seggen, bet ik den Artikel funnen harr. Wat nu? HeikoEvermann 09:25, 7. Nov 2006 (CET)
Ik de dat nich mit "k" utsnacken. Laat uns man ruhig "Monarchie" schrieven. Ik har ok keen Problem dormit, wenn wi dat "-tion" ok so schrieven deen, statt "-tschoon". De Utspraak is doch sowieso överall beten anners...

Atmosphäre

un ok all de annern "-sphären", de dat so gifft... Schrievt wi de op platt jüst so as in't Hoogdüütsche? Oder maakt wi dor een "-spher" ut? Dat "e" an'n End fallt jo woll weg, oder? --Iwoelbern 16:23, 7. Nov 2006 (CET)

Ik dee dat -sphäär schrieven. --::Slomox:: >< 16:48, 7. Nov 2006 (CET)

Festung

gifft dat för dat Woort "Festung" en goot plattdüütsch Woort. Ik heff dat nu eerstmol mit Fasten översett, weet ober nich recht, ob dat so blieven schüll... --Iwoelbern 12:10, 28. Nov 2006 (CET)

Fasten? Gommers nee. Dat blifft "Festung" of sowat as "Bollwark", "Dwenger", "Borg/Börg" oder "Schanz". Bi dat Woord "Fasten" krigg ik Smacht... Termo 14:24, 28. Nov 2006 (CET)

Zinn

Tinn --::Slomox:: >< 19:31, 19. Dez 2006 (CET)

Wuppertal

Dat steht da as Wupperdal: http://germazope.uni-trier.de/Projects/WBB/woerterbuecher/rhwb/selectarticle?lemid=RZ02596 Sarcelles 15:30, 26. Dez 2006 (CET)

Maakt Sinn. Oder mit dehnten Vokal Wupperdaal. --::Slomox:: >< 13:04, 27. Dez 2006 (CET)

Einfluss

Ik glöw, dat ,,Macht" dor nich jümmers richtig is. Sarcelles 12:40, 31. Dez 2006 (CET)

Denn kannst du daar en Oversetten as "Infloot" van maken, of du bruukst so moie plattdütske Umschrievens as "he/sien Woord was van Belang" of "was (minner)machtig" of "he was'n wichtig Minsk/Keerl/Froo" of sowat. Termo 02:50, 2. Jan 2007 (CET)
Ik kenn dat as "Influss" (hebbt wi so ok al in't Wikipedia bruukt), oder as "Inwarken" (geern ok as Verb un nich as Substantiv). HeikoEvermann 08:25, 2. Jan 2007 (CET)

Fiefklang - wi sök en naam för en musikkapell

Dat is ja man jümmers so'n aggewas - Ji merkt, ick snack man noch gor nicht so veel platt, liekers dat ward, wenn ok man nich so gau as ick mi dat wünschen do. Min frag is, ob fiefklang en mix ut platt un hochdütsch is, oder ob wi dat so nem künnt för en plattdütsche naam für en nüe Musikkapell. Wi mokt folklore un wi grüvelt nu schon so lang över en snieke naam. Hebbt ji en idee? Meest is dat bi uns en heel dürchenanner aver dat klingt ganz good, so mit pipen un lyren un mandolas un mundwerk un so'n tüch. Junge lüd op olle wegens. Künnt ji us hölpen?

Fievklang geiht. Worüm schall dat denn ok nich gahn? Fiev is Fiev un Klang gifft dat ok. Veel Spaaß mit Jo'e Musik! Hartlich Groeten!---Bolingbroke 20:52, 3. Jan 2007 (CET)

Zwangsversteigerung

Auktion/Auktschoon ünner Dwang geiht ja woll nich, oder?---Bolingbroke 22:48, 11. Jan 2007 (CET)

Sass seggt to Versteigerung Aukschoon oder Bool. Wie wer dat mit Dwangsbool? --Iwoelbern 22:56, 11. Jan 2007 (CET)
Bool hebb ik noch nie nich höört. Dat dücht mi n beten gediegen...Bi Neuber steiht dor bi: Alt. Just so, as wenn en Tardel seggt. Aber Dwangsaukschoon: Dat passt, dücht mi...---Bolingbroke 23:20, 11. Jan 2007 (CET)
Jo, dat höhrt sik ok goot an. --Iwoelbern 23:28, 11. Jan 2007 (CET)
Utmieneree. Termo 00:15, 12. Jan 2007 (CET)
Fritz Reuter sien Ut mine Stromtid fangt doch glieks dor mit an, dat Hawermann sien Hoffsteed veraukschoneert warrt. Dor warrt blots Aukschon bruukt. Dat is de normale Utdruck. Nu stickt in dat Woort Aukschoon alleen noch nix vun Dwang, aver wenn de Kontext den Dwang kloor maakt, denn reckt Aukschoon. Dat is dat, wat ik as dat Natürlichste anseh. Utmieneree oder Bool mag ok gahn, de Wöör kenn ik persönlich aver nich. --::Slomox:: >< 17:50, 12. Jan 2007 (CET)
Dat stimmt woll. Man as Lemma för en Artikel langt dat denn doch nich. Aukschoon is dat ja ok, wenn ik mien Bild ut free Stücken nah'n Aukschoonshuus henbringen do. En ganz anner Saak is dat, wenn en ünner Dwang an mien Huus rangeiht, vunwegen dat he sien Geld vun mi torüchhebben will. De Staat is dat denn ja, de düssen Dwang utöven deit. De sett dor bi'n Amtsgericht en Verfahren in'e Gängen un mi warrt wegnahmen, wat ik doch partout beholen will. Ik glööv, de Plattdüütschen nehmt dor dat Frömdwoort Zwangsversteigerung för. Wenn en dat aber up Platt hebben will, dücht mi "Dwangsaukschoon jümmers noch an'n besten. ---Bolingbroke 14:59, 13. Jan 2007 (CET)
Daar mutt ik tegen proten. Dat is bi de Plattdütsken leep raar, dat Woorden up disse Wies tosamensett worden. Wenn ji denn bi en pielliek Oversetten blieven willen, denn was dat "Auktion unner Dwang" (of "Aukschoon", as ji dat schrieven).
Man dat is en Probleem neet blot van dit Woord, man van't Geheel. Een Utdruck as "Auktion unner Dwang" of "Dwangsauktion" bruken de Plattdütsken ok blot, wenn dat anners neet geiht. En Plattdütsken dee neet seggen "Ik kunn neet betahlen un nu bünd mien Saken bi de Dwangauktion", he see seker eheder wat as "Ik kunn neet betahlen, darum hett de Exekutor mien Saken offhaalt un verköfft de nu an de Lü, de daar de meesten Deiten för geven." (Of so wat.)
Wat ik seggen wull: Wi mutten hier uppassen, dat wi uns bi sükse Saken kien "Standard" utdenken, de dat in d' Platt normalerwies gaar neet geven deit of leep raar lett. Amenn bünd sükse Utglieken meesttied Woorden, de dicht an d' Hoogdütske Bruken van de Begreep bünd un denn is dat eherder of later hier kien Platt-Wikipedia mehr, man blot en plaatmaakt Hoogdütsk-Wikipedia.
Mien Menen: Wenn dat för mennig Begrepen moi plattdüstke Utdrücken gift, dann sallen de ok as Lemma bruukt worden, ok wenn villicht den een of anner tweemaal overleggen mutt, waar dat is, wat he söken deit. De Anner Worden of Utdrücken könen denn ja ok in de Artikel schreven un/of as Wiederleidens inricht worden. Denn bi een Saak könen wi seker wesen: Well würkelk mit en Enzyklopädie warken will, kiekt in de dütske, engelske of nederlannske Wikipedia. Well hier inkieken deit, will disse Saken in en moi plattdütske Spraak hebben. Termo 15:58, 13. Jan 2007 (CET)
Sass seggt "Dwangsaukschoon" * http://www.fehrsgill-sass.marless.de/recht.htm -- Knabbe -- 16:35, 22. Jan 2007 (CET)

Ziffer/Zahl

Hochdüütsch "Zahl" is op plattdüütsch Tall.

Wat is "Ziffer" op plattdüütsch? Oder gifft dat sowat nich?

Worüm: Ik müch verkloren, dat en Postleittall ut en Reeg vun "Ziffern" opbovt is. -- Knabbe--

De Sass swiggt dorto. Ik heff dorto ok keen Idee. Wohrschienlich harr ik dat Woort Ziffer eenfach so övernahmen. En annere Möglichkeit is, dat to ümschrieven: en Reeg enkelte eenstellig Tallen oder so wat in de Oort. --Iwoelbern 16:42, 22. Jan 2007 (CET)
Tipper is't nich ;-) Kummt ja ut dat Araabsche. Un wenn wi över de Grenzen kiekt, denn seht wi, dat de Däänschen, Sweedschen, Nedderlandschen all Wöör bruukt, de vun cifra kaamt. Aver dat kann ja nie schaden, en poor annere Ideen op't Tapeet to bringen: Wenn ik den islandschen Utdruck tölustafur richtig interpreteer, denn bedüüdt de soveel as Tallstaav. Ok schöön, nich. Oder mit Tallteken ümschrieven. --::Slomox:: >< 18:19, 22. Jan 2007 (CET)
Dat is en beten kumplizeert. De annern germaanschen Spraken hebbt wöör, de vun Latiensch "ciffer" aflett sünd. Dat Woort is in't 14. Johrhunnert in't Hochdüütsche kamen un is en Import ut de araabsche Spraak (zifr). Dat heet, de Import is na de Tiet vun de hoochdüütsche Luudverschuven kamen, kumplett mit dat Z. Op skandinaavsch un op nedderlannsch is de eerste Konsonant en "s" (warrt aber op Nedderlannsch "c" schreven). Wenn wi uns nu vörstellt, wat passeert weer, wenn Platt jümmers mit de Naturwetenschoppen op Stand ween weer, denn weer dor "Ziffer" oder "Siffer" bi rutsuert. Ik denk mi aber "Siffer" versteiht nüms. Op Ingelsch warrt "digit" bruukt, dat kummt vun dat latiensche Woort för "Finger". (Fröher hebbt de eenfachen Lüüd ja mit de Fingers tellt...) Un op Islännsch heet dat Woort (dor hett Slomox recht) eenfach "Tall-Bookstaav". Un wieldat dat de Ziffer in de klassische latiensche Spraak nich gifft (dor hebbt se röömsche Tallen bruukt: Bookstaven mit Tallweert), gifft dat op Latiensch denn (na mien Langenscheid) den Neologismus "Nota numeri" un dat meent op Platt ok wedder bloots "Tallteken". Mien Vörslag is, dat wi "Tallteken" bruukt. Dat is eenfach to verstahn. Ziffer weer ok möglich, passt mit dat Z aber nich so goot to en plattdüütsche Tung un föhrt blots jümmers op de Fraag, woso wi dor en hoochdüütsch Woort bruukt. Ach noch wat: De Sass kennt de "Postleddtall" (-ledd-, nich -leit-). HeikoEvermann 23:53, 22. Jan 2007 (CET)
Wat ik mi na't Geföhl noch vörstellen kunn, weer Tiffer Aver dat blots so an'n Rand... --Iwoelbern 00:03, 23. Jan 2007 (CET)
Dat is jo interessant. Ick hevv bi den Vereen "De Plattdüütschen" froogt. De seegt, dat gifft keen plattdüütsch för "Ziffer".
Also is wohl "eenstellig Tall" vernünftig. Oder wie dinkt uns een neet Woort ut, dorbi klingt "Tallteken" ganz good.
Ik neem eerstmal "eenstellig Tall"
Un jo, "Postleddtall" is beter. Knabbe---- 08:32, 23. Jan 2007 (CET)

hauptamtlich/ehrenamtlich

Wat is t.B. en "hauptamtlich" un en "ehrenamtlich" Börgermeester? --Knabbe 14:19, 26. Jan 2007 (CET)

hööft- un ehrenamtlich weer ik mol seggen... --Iwoelbern 14:24, 26. Jan 2007 (CET)
Dank ok, nehm ik dat eerstmol so --Knabbe 15:08, 26. Jan 2007 (CET)
Du hest in'n Kommentar to diene Fraag schreven: Ünnerschrifft kann ik jümmer noch nich richtig: De Ünnerschrift kummt ganz vun alleen, wenn du --~~~~ achter dien Bidrag schriffst. Dat warrt vun de Software denn automaatsch in de Ünnerschrift ümsett. --::Slomox:: >< 17:28, 26. Jan 2007 (CET)
Dank noch mol. Ik hebb bi mien Instellen noch nicht den richtigen Ökelnaam instellt. Nu geiht. --Knabbe 18:52, 26. Jan 2007 (CET)

Blasenkrebs

De Vadder vun Thomas Mann is an „Blasenkrebs“ sturben. Wie kann een dat denn öbersetten?---Bolingbroke 19:11, 26. Jan 2007 (CET)

Dat kannst so stahn laten. De Blaas is in Mehrtall Blasen un Krebs as medizinschen utdruckt steiht ok unverännert in’n Sass... --Iwoelbern 19:32, 26. Jan 2007 (CET)
Bi Hermann-Winter steiht dor aver ok Kreeft för Krebs (as Krankheit). Besünners ok för Geschwüre un de:Baumkrebs, aver de Minsch nich utnahmen. Geiht ok. --::Slomox:: >< 15:50, 4. Mai 2007 (CEST)[anter]

Schwellenland

Wokeen hett en Idee, dat Woort Schwellenland to översetten? Ik bün eerstmol bi Swellenland verbleven, dienk mi aver, dat gifft noch betere Vörslääg... --Iwoelbern 23:21, 26. Jan 2007 (CET).

Hm. Swillenland? Vun "answillen" wullt du dat afledden? Wieldat dor de Industrie so groot un dick warrt? Ik weet nich so recht. Dat hoochdüütsche Bild achter "Schwellenland" kummt doch vun de Türschwelle, dat is op Platt de Drempel, de Leed oder de Süll. Leed is mehrdüdig (ok för Hoochdüütsch "Lied"). Wat is mit "Drempelland"? Oder ganz anners: op Nedderlannsch is dat "jong industrieland". Aber mit "Drempelland" is dat Spraakbild tominnst licht to erkennen. HeikoEvermann 23:30, 26. Jan 2007 (CET)
Ik sett dor eerstmol Drempelland in. Ännern kann een dat jümmers noch, wenn noch en betern Vörslag kummt. --Iwoelbern 23:34, 26. Jan 2007 (CET)
Staten, de industriell ophaalt? Oder Ansett-Staten? Industrie-opboen Staten? Jung Industrieland is ok good to verstahn. Aver de nedderlandsche Artikel tominnst heet Newly industrializing country. Dat hoochdüütsche Woort schöölt wi man nich namaken. Wenn wi dat Woort för Woort översett as Drempelland oder Süllland, denn is dat swoor glieks to verstahn un trutzdem höört'n rut, dat wi dor an't Hoochdüütsche kleevt. Wenn wi dat Woort mit Swill- oder Swell- namaakt, denn is dat keen richtig Platt un ok keen richtig Hoochdüütsch. --::Slomox:: >< 15:40, 27. Jan 2007 (CET)
Ick sülvst holl nich veel dorvun, so lange tohopensett’te Nams för Artikels to bruuken. Dat kann man goot in’n Text rinschrieven, aver as Naam för’n Artikel ist dat swoor to finnen, wenn een dorna söken deit. Wenn sik dat mol wat mehr na Hoochdüütsch, kann ik dormit woll üm. Dat is ok nix anners as en Fremdwoort. Vun de Vörslääg finn ik Ansett-Staat an’n besten – dat lett sik ok för’n Artikelnaam goot an. --Iwoelbern 16:37, 27. Jan 2007 (CET)
Tja, dat is wedder wat for usen Fründ Termo. De meent ja, wi schöllt de plattdüütsche Spraak nich up'n Kopp stellen un eenfach blieben. Man wenn een nu würklich en Enzyklopädie upboon will un dor eernsthaftig bigeiht, denn mütt so veel Substantiven nee utprobeert un „inbröcht“ weern...Man ik meen, wi schöllt kieken, ob wi nich doch en beten bi de plattdüütsche Aart blieben könnt un düsse langen Wöör ut'neen trecken? Dat wi nich Drempelland schrievt, man Land an'n Drempel. Oder nich Süll-Land, man Land an'n Süll. Ik glööv, dat kann een ok verstahn: En Land steiht an'e Döör un will rin in de gode Stuuv vun de Industrie-Staaten. Un nu mütt dat öber'n Süll un schickt sik just an dorto. Dat Woort „Drempel" kenn ik up Platt gor nich, bloß ut de Nedderlannen. Dor is dat so'n Sull up'e Straat, dat de Autos afbremsen mütt. Also: Ik meen „Land an'n Süll---Bolingbroke 17:20, 27. Jan 2007 (CET)
Drempel is bi uns begäng. So is dat mit Platt. Wat de een kennt, kennt de anner noch lang nich. Land an'n Süll is mi aber to kumplizeert un dat is ok nich beter to verstahn as Süllland. (Ober Süllland klingt ok nich goot...) Op Ingelsch heet dat NIC (Newly Industrialized Country) un so warrt dat ok bi de UN nöömt. Denn is villicht "nieg Industrieland" dat eenfachste. Un bitte vertell mi nu nich, dat Industrieland ok nich geiht. Op Hoochdüütsch un Nedderlannsch geiht dat. Denn mutt dat bi uns ok mööglich ween. HeikoEvermann 19:16, 27. Jan 2007 (CET)
Wat is so tyypsch doran, plattdüütsch Begreepen uteenanner to trecken? Bi uns to Huus weer dat nich begäng. Een Kökenstohl is een Kökenstohl un nich en Stohl in de Köök. Un en Autobahnkrüüz is en Autobahnkrüüz un nich en Krüüz vun twee Autobahnen. Disse ümständlich tohopenknütt’en Begrepen sünd nich plattdüütsch, sondern wiest blots, dat dat dorvör keen plaattdüütsch Woort geven deit. Un wenn dat so is, denn is dat nödig niege ruttofinnen, sonst warrt Plattdüütsch nich mehr ganz oolt. Ik vör mien’n Deel seh dat hier schon as eernsthaftig Enzyklopädie. Wenn dat blots dorüm güng, eenfach mol en beten platt to schrieven, weer ik ganz seker nich so viel Tiet dorin steken... --Iwoelbern 17:14, 28. Jan 2007 (CET)

Erbbaurecht

Tja, dor weet ik nich wieder...Ik weet noch nich mol so richtig, wat dat egentlich is...Vun de Saak her: Borecht, dat een arven kann. Wat meent Ji?---Bolingbroke 15:14, 27. Jan 2007 (CET)

Arfpacht oder (na Sass) Arvpacht mutt doch passen, oder? Uns nedderlandsche Bröder nöömt jemehr Admins ok Arfpachen (ok wenn ik nich ganz de Idee dor achter verstah). --::Slomox:: >< 15:49, 27. Jan 2007 (CET)
Kiekt doch mol hier [bi de Fehrsgill]. Dor gifft dat "Arvborecht". --Knabbe 08:06, 30. Jan 2007 (CET)

Gläubiger un Schuldner

„De wat to kriegen hett“ un „de wat schullen deit“ sünd natüürlich wedder ümständlich ut'een trocken. Hett denn een schöne Substantiven praat? ---Bolingbroke 18:25, 29. Jan 2007 (CET)

Schöön is wat anners, aver Sass kennt woll den Schuldner... --Iwoelbern 18:58, 29. Jan 2007 (CET)
Dat kann ja wohl nich angahn... Al wedder en Lock in uns Spraak. Nich to glöven. Dat mit den Schuldner is wohl so. Dat steiht in den Sass un dat gifft dat ok op Nedderlanns, dor heet dat Schuldenaar. För den "Gläubiger" gifft dat dor den "Schuldeiser", dat Woort gifft dat op Platt wohl nich. Un op "schlau" (bi de Bank) heet dat glieks "crediteur".
Ik kann mi aber gor nich vörstellen, dat dat för den "Gläubiger" keen plattdüütsch Woort gifft. Tominnst in de Hansetiet hebbt se doch so veel Hannel drieven, dor hebbt se dat Woort doch nödig hett. In mien Plattdüütsch Bibel steiht in Lukas 7,41 "Glööbiger". Dat süht för mi aber so ut, as wenn de Översetter ok nich wusst harr, wat he dor nu mit anfangen schull. (Un en Sass hett he ok nich hatt, vunwegen dat "öö".) Ach un in de Plautdietsche Bibel steiht "Doa wea eena dee haud twee, dee am waut schuldich weare". Dor gifft dat dat Woort ok nich. HeikoEvermann 22:44, 29. Jan 2007 (CET)
Noch en Idee: in [12] (nedderlannsch) gifft dat den "Geldgever" ("hypothecaire lening: lening waarmee een onroerende zaak als zekerheid voor de geldgever is verbonden"). HeikoEvermann 22:55, 29. Jan 2007 (CET)
Bi Johannes Jessen, de ja as Autorität gellen deit, heet dat Lk. 7,41: „En Geldmann, de Geld utlehnen dä, harr dat mit twee Mann to kriegen, de em wat schülli wärn“.Dat is nich ganz anners, as bi de Plautdietschen...---Bolingbroke 23:14, 29. Jan 2007 (CET)
Geldmann höört sik goot an. --Iwoelbern 23:22, 29. Jan 2007 (CET)
Kiekt doch mol hier [bi de Fehrsgill]. Dor gifft dat ""Berechtigte, Glöviger; (bi'n Geld) Geldgever, Geldutlehner"". --Knabbe 08:02, 30. Jan 2007 (CET)
Heinrich Stolte bruukt in sien nee Testament in Brockhäger Mundoort ([13] [pdf]) de Wöör Geldmann un Schüllner. Sien Översetten is öbrigens ok al gemeenfree. --::Slomox:: >< 16:04, 30. Jan 2007 (CET)
Un Heiko hett ja wieder baven vun de Hansespraak hatt: Na dat Mittelniederdeutsche Handwörterbuch geev dat: schuldenere debitor, aber auch der, welchem geschuldet wird, Gläubiger, auch Bürge, Gut­sager (ok schulder); schult-here Gläubiger, creditor; rentener hypothekarischer Gläubiger; lovere (loyver) Gläubiger, creditor; ingelder der ingelt zu zahlen hat, Schuldner --::Slomox:: >< 18:37, 31. Jan 2007 (CET)

Beschleunigung

En Begreep ut de Physik, wo mi nix to infallt... Ik heff hier mol wat lest vun Teilchenbeschleuniger, de denn as Gaumaker översett worrn is. Dat passt ja ok ganz goot sowiet. Aver wenn ik nu Schwerebeschleunigung översetten will, denn warrt dorut en Sworgaumaken. Weet een wat beter’t? Eenfach op Sworkraft uttowieken geiht nich, dat is physikalsch eenfach nich dat sülve... --Iwoelbern 18:04, 30. Jan 2007 (CET)

E. Andersen hett op siene Sieden en Artikel över de Coriolis-Kraft (geiht nich to verlinken vun wegen Frames un is ok en beten swoor to finnen op de Siet). Dor bruukt he dat Woort Beslünigen. Nich dat schöönste Platt na mien Menen, aver geiht. De Nedderlandschen hebbt Versnelling. Versnellen as Verb mag woll ok op Platt gahn, aver dat schönste Platt is't ok nich. In Skandinavien kennt se ok keen inheemsch Woort. Beschleunigung as Saak is ja temlich afstrakt. Wenn wi dor in de mehr konkrete un pragmatische plattdüütsche Spraak en Woort finnen wüllt, denn dee ik anregen, dat wi dor ansett, wo de Minsch Beschleunigung markt. Wenn dat Auto gau anföhrt, denn warrst du in dien Sitt rindrückt. Wenn ik dor nu spontan en Woort för seggen schall, so mehr luudmalerisch, denn dee ik villicht anruppen seggen un Anruppkraft. Dat Woort is ok nich dull, aver mal so as Denkanstoß ;-) --::Slomox:: >< 18:44, 30. Jan 2007 (CET)
Ik hebb noch mal nakeken, woans wi dat in KDE op Platt maakt hebbt: För "Geschwindigkeit" hebbt wi "Gauheit" (nich "Snelligkeit" as in [14] in de "Auto"-Datei un in den Sass). För "Beschleunigung" hebbt wi ok "beslünigen" (Verb) un de "Beslünigen", aber dormit bün ik nich würklich tofreden. Villicht kann een mit "anschieben" (=>anschuven) wat basteln. Kann een seggen "dat Elektron warrt in den Gaumaker bet dicht an de Lichtgauheit anschuven"? Un as Substantiv mal wat nich op "-en": de Anschuuv? HeikoEvermann 20:33, 31. Jan 2007 (CET)
Mi schient dat mit dat "Versnellen" in besten. Dat is vun de Physik her an neutralsten... Bi en Gaumaker mag dat allns noch goot passen, aver anschuven, anruppen und disse Saken, de passt nich so recht op de Swor'beschleunigung'. Na den Sinn vun't Woort is dat passiv, Dor schufft nix, höchstens, dat die Sworkraft trekken deit. Denn künn man dor villicht noch "Sworantrekken" to seggen. Aver dor mag ik "Sworversnellen" meist noch lever. "Sworvergauen" weer ok noch en Möglichkeit, höört sik aver an, as wenn man wat verkehrtes eten hett.. --Iwoelbern 20:50, 31. Jan 2007 (CET)
Wullt wi dat denn mal so fastleggen: versnellen (as Verb) un "de Versnellen", wenn wi dat as Substantiv bruukt?
Un "Gauheit"? Ik denk, dat is ok intuitiv. HeikoEvermann 00:15, 10. Feb 2007 (CET)
Geern... --Iwoelbern 01:07, 10. Feb 2007 (CET)

Waffenstillstandsgesuch

Is för dat Enn vun den Eersten Weltkrieg wichtig. Un ok noch: "ultimativ"...---Bolingbroke 14:58, 31. Jan 2007 (CET)

Mien Vörslag weer: Wapenstillstandsansöken un för ultimativ künn man drammlich bruken oder mit Nadruck --Iwoelbern 15:14, 31. Jan 2007 (CET)
Dor will ik denn doch dat Utenannertrecken vörslagen ;-) Se hebbt dor üm fraagt, de Wapen stillstahn to laten oder so. --::Slomox:: >< 15:28, 31. Jan 2007 (CET)
Dat stimmt. Aber "Wapenstillstand" bruukt wi tominnst as Lemma. Un op Sweedsch gifft dat dit Woort ok: Vapenstillestånd. HeikoEvermann 20:43, 31. Jan 2007 (CET)

U-Boot

Wat ik mi al fakener mol fraagt heff... U-Boot is ja en Afkötten. Nu bün ik bet nu noch nich in de Laag kommen, op platt över disse Dingers to vertellen, aver interesseeren deit mi dat denn doch. Warrt dor op platt nu en "Ü-Boot" dorut, oder laat wi dat bi U-Boot? Oder kött wi dat eenfach gor nich af. :-) --Iwoelbern 19:31, 31. Jan 2007 (CET)

Ü-Boot höört sik gresig an... Dor gefallt mi dat denn doch beter, wenn wi hoochdüütsch U-Boot bruukt. Un Militär-Utdrück exporteern, dat deit dat Hoochdüütsche ja wat fakener... Un in'e Noot köönt wi dat ja ok vun Unner afleiden. Dat Woort hett ja nich in all Dialekten en Ü. Dat heet: kort U-Boot oder lang Ünnerseeboot. --::Slomox:: >< 15:53, 1. Feb 2007 (CET)
Bün ik ok de Meenung... Bi U-Bahn gellt seker dat glieke. --Iwoelbern 15:56, 1. Feb 2007 (CET)

Pfründe etc...

Bi Calvin un nu ok bi dat Osmaansche Riek: Wat is en Pfründe? Dorto noch Lehnwesen un Leibeigenschaft. Ik weet, dat en dat ümschrieben kann, man dat is denn jummers so ümständlich...---84.137.76.80 12:19, 5. Feb 2007 (CET) OH! Harr vergeten, mi antomellen...---Bolingbroke 12:20, 5. Feb 2007 (CET)

Pfründe kummt vun praebenda. Dat Woort steiht in't Middelnedderdüütsche Wöörbook ünner provende, proven. Ut Middelnedderdüütsch proven(de) warrt hüüt Pröven. Dat Woort heff ik noch nich höört hatt, aver Google helpt uns wieder: de:Bad Zwischenahn#Hauptschule Bad Zwischenahn Zu dieser Zeit wurde der Schulunterricht durch die Kirche und durch die Allgemeinheit finanziert. Eltern hatten für Ihre Kinder Schulgeld zu zahlen, das regionsweise unterschiedlich hoch war. Neben dem Schulgeld wurden auch sogenannte Pröven als Bezahlung akzeptiert. Pröven waren Naturalien (z.B. Brot, Eier, Käse), die dem Lehrer neben dem Schulgeld und dem Schulland (oftmals aus der Allmende bereitgestellt) den Unterhalt sicherten. Aver oppassen: Bi de beiden Artikels warrt dat woll gahn, aver wenn bi Calvin nu stahn dee, dat he de Kark för ehr Pfründewesen angrepen dee, denn warrt dat al slechter. Dat Woort hett na mien Menen op Platt nich dissen kritischen Ünnertoon.
För de Leibeigenschaft passt Hörigkeit/Hörigheit, dink ik.
To Lehnwesen: Dat Lehen is op Platt ok Lehn. Dat Woort Wesen is sworer. Dat Plattdüütsche kinnt dat in dissen afstrakten Sinn nich (is mi op jeden Fall so nich bekannt, mal afsehn vun Lehnwöör ut dat Hoochdüütsche). Nu köönt wi dat as Lehnwoort ut dat Hoochdüütsche as Lehnwesen bruken, wi köönt dat ok nich so platte Woort System bruken oder du ümschriffst... --::Slomox:: >< 13:38, 5. Feb 2007 (CET)
Pröven weer en goden Tip. Mi is denn ok infullen, dat de Inwahners vun dat Huus Seefahrt in Bremen Prövener nömmt weert. De wahnt dor un mütt nix för betahlen. In dat Deutsche Rechtswörterbuch hebb ik bi Google ok provene funnen.---Bolingbroke 21:19, 5. Feb 2007 (CET)

Niederung

...as Geografisch Eenheit an Strööm usw. Dor gifft dat doch seker en schöön plattdüütsch Woort vör... --Iwoelbern 21:52, 5. Feb 2007 (CET)

Neuber (Wöhrner Wöör) hett "Sietland" för "Niederung/Marschland". "Niederwald" is "Busch".
Harte hett: "Niederung: Siedland, Grund, Siek/Sick" un dat Bispill: "achter uns Huus weer en Liet" => "hinter unserem Haus war eine sumpfige Niederung".
Op [15] steiht "Die Aufhöhung erfolgte nicht gleichmäßig und so entstanden ufernah höhere Bereiche, die als "Hohe Marsch" vom niedriger gebliebenen Hinterland, dem "Sietland" (niederdeutsch "siet" = niedrig, tiefgelegen), unterschieden werden."
HeikoEvermann 22:55, 5. Feb 2007 (CET)
Besten Dank. Ik meen, Sietland maakt sik goot... --Iwoelbern 23:02, 5. Feb 2007 (CET)

Siebenbürgen

Dat Land vun de ungaarsch Minnerheit in Rumänien: Sevenbörgen? ---Bolingbroke 22:52, 6. Feb 2007 (CET)

Ik harr nu Sövenborgen seggt, aver dat Woort an sik is woll good so. --::Slomox:: >< 14:28, 7. Feb 2007 (CET)
Dat is ja nu keen Deel vun't plattdüütsch Spraakrebeet. Ik bün dorför, dat nich to översetten. Un wenn Di dat to hoochdüütsch is, denn kannst Du ok Transsylvanien seggen. HeikoEvermann 19:36, 7. Feb 2007 (CET)
Mutt man villicht nich översetten, aver ik denk, man kann, wenn dat teemlich düdlich is, woher dat Woort kummt. Mi is dat eens. Aver wenn översetten, denn weer ik Sövenborgen seggen. Seven is woll mehr dat, wat een deit und nich de Tall (Sand seven, t.B.).
Dat Nedderlandsche kennt ok Zevenburgen. Översetten is also nich kumpletten Tüdelkraam. --::Slomox:: >< 16:06, 8. Feb 2007 (CET)

Veilchen

Gifft dat för de Plantenoort Veilchen en plattdüütsch Beteken? --Iwoelbern 21:40, 13. Feb 2007 (CET)

Viool, Pl. Violen ---Bolingbroke 22:19, 13. Feb 2007 (CET)
Danke! --Iwoelbern 22:30, 13. Feb 2007 (CET)

Bewegung

so, as movement. Arbeiterbewegung, politische Bewegung etc....---Bolingbroke 22:19, 13. Feb 2007 (CET)

Snackt wat gegen Bewegen? --Iwoelbern 22:30, 13. Feb 2007 (CET)
Ingangsetten weer de Bedüden ok goot drapen, is aver en teemlich ümständlich Woort. --Iwoelbern 22:34, 13. Feb 2007 (CET)
Nee, Bewegen is up Stee. Man Ingangsetten is heel wat anners, dat geiht neet. Heel selten hebb ik ok Beweging höört, abers dat word neet mehr bruukt vandag, lööv ik. Man villicht gift dat ok anner beterde Woorden, kummt denn up an, wat för en Bewegen dat is (t.B. Uprohr of so). Man bi de politisk Bewegen geiht nix an Bewegen vörbi. Termo
Bi Sass giift dat en Arbeiderbewegen. Kiek mol dor [bi de Fehrsgill]. --Knabbe 11:15, 14. Feb 2007 (CET)

Fassade

Weet een en schöön plattdüütsch Woort för Fassade? --Iwoelbern 20:19, 14. Feb 2007 (CET)

Bi Marlou ehr Websieden gifft dat "Wi wüllt uns mal de hoge Fassaad vun de Kirch ankieken." ([16]). Is dat plattdüütsch noog för uns? Dat Woort Fassade hett ja en spezielle Bedüden un ik hebb dor ok op Hoochdüütsch keen gode Synonymen för funnen. "Vorderseite" is ja nich datsülvige as "Fassade". HeikoEvermann 21:56, 14. Feb 2007 (CET)
Ik kann dormit üm... --Iwoelbern 22:04, 14. Feb 2007 (CET)

-these

Wöör, de op -these endt, as t.B. Synthese, Hypothese, Prothese etc. ... Wat maakt ji dorut in’t Plattdüütsche? Dat -e an’n End dücht mi nich so recht platt. Ik weer dat villicht -thees schrieven. Wat seggt ji dorto? --Iwoelbern 22:51, 15. Feb 2007 (CET)

-thees is goot. Hebbt wi al in Gnaagdeerter bruukt: "De Thees, dat de Meerswien un ehr Verwandte en egen Taxon buterhalv vun de Gnaagdeerter dorstellt, is toeerst 1991 vun Graur, Hide un Li in en Artikel..." HeikoEvermann 23:54, 15. Feb 2007 (CET)


Natschon oder Natschoon

Wu is dat richtig? Eastfrisian, aka: 212.204.77.151 09:41, 19. Feb 2007 (CET)

Dorto steiht wat in de Diskuschoon vun Internatschonale Astronoomsche Union. Natschoon is richtig, aver Mehrtall is Natschonen... --Iwoelbern 10:25, 19. Feb 2007 (CET)
Substantiv: Natschoon, Mehrtall: Natschonen, Adjektiv: Natschonal/natschonale/natschonalen. HeikoEvermann 10:26, 19. Feb 2007 (CET)

Danke212.204.77.151 11:33, 19. Feb 2007 (CET)

wurrd oder wurd

Ik mark dat bi mi sülvst, Mal schriev ik dat mit een "R", denn mit 2 "R". Wat seggt Sass? Eastfrisian 22:03, 20. Feb 2007 (CET)

Wenn ik dat richtig seh, denn heet dat buten Oostfreesland ward/warrt, nich? wurrt schall denn de beste Schrievwies wesen na Sass. Dat d an't Enn warrt na Sass-Regeln jüst as op Hoochdüütsch t schreven, ok wenn d etymoloogsch beter weer. Denn dat is ja desülve Endung as engelsch -ed, de op Hoochdüütsch blots vun wegen den Luudwannel d -> t as t schreven warrt. Aver denn müssen wi ok Düüdschland un Tied schrieven. --::Slomox:: >< 23:35, 20. Feb 2007 (CET)

Kawennsmann

Kawennsmann is wat groodes - jo. Aber kann mi dat eener genauer verteln? Igg weet niemol ob dat nu richti schreven is.

Fast... Kaventsmann hebbt wi dat hier schreven. Dat is een düchtige Waterbülg... --Iwoelbern 13:17, 22. Feb 2007 (CET)

Gefreiter un Meldegänger

För den Hitler-Artikel: Gefreiter as hoochdüütsch Frömdwoort oder lever as in nedderlannsch "Korporal"? Un denn weer he in den Eersten Weltkrieg "Meldegänger". Wat seggt een dor denn nu an'n Besten to? ---Bolingbroke 13:30, 22. Feb 2007 (CET)

In disse ole Tied hett dat wohl "Einjähriger"; in platt: "Een-Jahrs-Suldat"'? Susanne

De Utdruck kummt as Gefrieter in dat Book Ut’m Noatangsche von A. Boldt (S. 28) vör. En tweet Steed is Johann Rist sien Perseus, in den de Reeg de Narrenkop nam mik inß an vor ein gefrieter Capperal vörkummt. --::Slomox:: >< 19:21, 25. Mai 2010 (CEST)[anter]

Räteregierung/Räterepublik un Dolchstoßlegende

Bruuk ik ok för den Artikel öber Hitler. Schall ik dat as Frömdwöör so laten?---Bolingbroke 21:06, 22. Feb 2007 (CET)

de:Dolchstoßlegende hett en Interwikilenk op nedderlannsch: nl:Dolkstootlegende. => Dolkstootlegend
de:Räterepublik hett en Interwikilenk op nedderlannsch: nl:Radenrepubliek. Hoochdüütsch "Rat" => "Raat", aber villicht ok as Mehrtall. Villicht ok "Raatslüüdregeren"? HeikoEvermann 23:12, 22. Feb 2007 (CET)
Bi "Dolch"" hebb ik in Neuber sien Wöörbook as en olet Woort "Pook"" funnen. Hebb ik noch nich höört, aber kennt dat en vun Jo? In'n Sass steiht dat ja ok...Raatslüde klingt goot un paßt up Platt ok goot, man ik hebb dor een Problem mit: In usen demokraatschen Stadtstaat Bremen sünd de Raatslüde just keene revolutschonären "Räte", man hoochanstännige börgerliche Senators...---Bolingbroke 11:32, 23. Feb 2007 (CET)
Pook heff ik ok noch nie höört. To de Raatslüüd: Dat Problem, wat Du hest, liggt an de Saak sülvst. In de Nazitiet sünd jo eenige Begrepen, de an sik för anstännige Saken staht, för jümmer Propaganda messbruukt warrn. Dor künnt de Senators nix för, man dat wiest blots eenmol mehr, wat vun Dübels in de NS-Tiet an'n Wark weern... --Iwoelbern 11:39, 23. Feb 2007 (CET)
Dor hest du sunner Twiefel recht. Man in düsse Saak hölpt us dat ok nich wieder: "Raat"" oder "Raatsmann" is ja keen Woort ut de Nazitiet, man vun de Revolutschoon in Russland her. Dor heet Raat "Sowjet". Mit Senator hett dat wenig to kriegen, is ehrder so wat as en "Arbeiderraat"...---Bolingbroke 11:48, 23. Feb 2007 (CET)
Jo, de Räte in Räterepublik sünd nich de Lüüd (so as in Geheimrat), dat sünd de Gruppen (so as in Bundesrat). Raadslüüdrepubliek passt denn nich. Räädrepubliek passt wat beter.
Bi Dolchstoßlegende weet ik nich. Kannst villicht eenfach so laten. Hm, vör 80 Johr geev dat villicht en plattdüütsch Woort, dat to begäng weer (de Deel mit -legende woll nich, aver de Dolchstoß), aver woneem schasst dat hüüt finnen? Över Politik hebbt de Plattdüütschen to de Tiet seker snackt, aver opschreven hebbt se nich veel. --::Slomox:: >< 13:01, 23. Feb 2007 (CET)

Schwangerschaftsabruch

---Bolingbroke 02:00, 26. Feb 2007 (CET)

Mal as Bispeel: Fröher hett de § 218 dat Afdrieven verbaden. Froonslüüd, de doch afdreven hebbt, müssen bet to fief Johr in Tuchthuus. As Verb un as unspezifisch Substantiv mutt dat doch gahn. Dat spezifische Substantiv a la Se harr ene Afdrievung süht aver nich so schöön ut... Aver dat geiht ja good in Verbalstil un as Lemma geiht Afdrieven. --::Slomox:: >< 02:54, 26. Feb 2007 (CET)

Empfängnisverhütung

---02:00, 26. Feb 2007 (CET)

Verhöden, so steiht dat sogor in’n Sass --Iwoelbern 09:24, 24. Jul 2007 (CEST)

Gerinnung

...fehlt mi. Dor fallt mi nix to in. Noch beter weer en Woort för Gerinnungsfaktor... --Iwoelbern 20:36, 27. Feb 2007 (CET)

villicht künn man dor so wat in de Oort as Klutenmakers bruuken? --Iwoelbern 21:03, 27. Feb 2007 (CET)
Ik meen ja jummers, dat weer beter, en olet Woort to nehmen, ok wenn dat meist vergeten is. För 'gerinnen' gifft dat up Platt 'stollen' un 'stremmen'. Ik kenn de beiden Wöör nich, ik harr 'stocken' seggt, man dat is woll vun Hoochdüütsch hernahmen. Stollen un stremmen hebb ik bi Hermann Böning, Ollnborger Wöörbook funnen. Up Nedderlannsch heet dat just so: 'stollen' un 'stremmen', de Subst. 'stolling' un 'stremming'. 'Stremmen' heet bi Böning: 'Milch gerinnen lassen', also dick weern laten, as bi Karmelk. Ik finn, wi schööt de olen Wöör nehmen, ok wenn de nich mehr faken bruukt weert. Neologismen weert ja ok nich faken bruukt. Denn behöllt de Spraak doch wat vun ehr egen Aart. Hebb ik ja ok al bi Tardel/Wörpel seggt...'Faktor' dä ik uplösen: 'Wat dat Bloot stremmt' oder 'Wat dat Bloot stollen lett'---Bolingbroke 00:28, 28. Feb 2007 (CET)
Dor heff ik nix dorgegen. ’n betere Idee heff ik jo ok nich... Man as eegen Lemma finn ik jo disse tohopen setten Saken nich so schön. Aver hülpt in dissen Fall woll nix... --Iwoelbern 00:33, 28. Feb 2007 (CET)

Schiefer

Moin tosamen! Weet een en plattdüütsch Woort för den Steen Schiefer. Op de steiht, dat kumm villicht vun’t middelnedderdüütsch schiver - irgendwat in de Richten mutt dat woll wesen... --Iwoelbern 00:30, 12. Mär 2007 (CET)[anter]

Jo, Schever oder Schiver mutt dat heten oder Schever/Schiversteen, kiek ok Schiller-Lübben. --::Slomox:: >< 12:21, 12. Mär 2007 (CET)[anter]
"Schiefer" is "dat Lei". Termo 17:40, 12. Mär 2007 (CET)[anter]
Stimmt. Dat Lei kenn ik ok. Nedderlannsch heet dat ok Lei. Man dat is de griese Steen. Holten Lei gifft dat nich, glööb ik...---Bolingbroke 18:54, 12. Mär 2007 (CET)[anter]
Bi Lindow steiht "Lei" as oostfreesch. In't "kleines hamburgisches Wörterbuch" steiht "Schever". Wat nu? Schever is villicht lichter to verstahn, wenn een dor gor nix vun kennt. Bolingbroke, kennst Du Lei ut Bremen? Un wat meenst Du mit "Holten Lei"? HeikoEvermann 20:27, 12. Mär 2007 (CET)[anter]
In den Lenk, den Slomox baven angeven hett warrt dat Schiver' mehr op Schindel to'n Dachdecken betogen. Dat is nich ganz dat, wat ik meen, aver dorvun kummt woll de Beteken. De Nedderlänners hebbt dat ok as Leisteen. Ik sülvst heff Lei ok noch nich höört, aver en Wiederleiden schüll man op jeden Fall inrichten. Dat gifft in de Mineralogie den Utdruck Schieferung de beschrifft, woneem de Struktur un Föög vun en Steen is. Dorför wull ik op aver schoon Schivern bruken - för den Steen is mi dat eens, ünner watvun Naam wi dat schrievt. --Iwoelbern 20:37, 12. Mär 2007 (CET)[anter]

Weichsel

De Stroom in Polen. De heet op Latien Vistula, op Poolsch Wisła. Dat heet hoochdüütsch Weichsel is en luudverschaven Woort. An de Weichsel hebbt Plattdüütsche leevt. Also is dat temlich wohrschienlich, dat de Stroom ok en plattdüütschen Naam hett, de wohrschienlich nich luudverschaven is. Weet dor een wat to? --::Slomox:: >< 19:35, 22. Mär 2007 (CET)[anter]

Heff de Antwoort nu endlich funnen. Hier warrt seggt:
Am Nogat onn am Wießelstrand
Doar es mien leewet Heimatland.
Dat seggt en Danziger. Passt also. Wießel. --::Slomox:: >< 13:05, 29. Nov. 2007 (CET)[anter]

Künstler

As Böverbegreep vun Moler, Steenhuer usw. --Knabbe 11:06, 5. Apr 2007 (CEST)

Dat weer ik eenfach as „Künstler“ laten. De Kunst hebbt wi jo ok so ut dat Hoochdüütsche övernahmen. --Iwoelbern 11:20, 5. Apr 2007 (CEST)
„Künstler“. ---Bolingbroke 13:55, 5. Apr 2007 (CEST)

Veranstaltungszentrum

"Veranstaltungszentrum" = Utrichtensoort, oder gifft dat wat beteres? --Knabbe 08:46, 25. Apr 2007 (CEST)

Dat Zentrum künn man as Middelpunkt ümschrieven, Dat Utrichten finn ik nich so schöön. Dat lett sik an, as wenn man dor wat doon mutt. Veranstalten? Denn weer dat en Veranstaltensmiddelpunkt (oder -oort, dat geiht seker ok) --Iwoelbern 09:56, 25. Apr 2007 (CEST)

Gedenkstätte

"Gedenkstätte" wie in Holocaust-Gedenkstätte. Holocaust blifft wohl Holocaust? --Knabbe 08:46, 25. Apr 2007 (CEST)

Vun’n Geföhl her seggt ik mohl Gedenksteed --Iwoelbern 09:40, 25. Apr 2007 (CEST)

Achselhaare

Moin!

De Begreep ist mi jüst över’n Weg lopen. Ik weer dorut Asselhoor maken, bün aver nich ganz seker. Wat seggt ji? --Iwoelbern 19:53, 27. Apr 2007 (CEST)

Dorto nochmal en late Antwoord: Woord för de Achsel is Armkuhl. Dat Achselhaar dee ik denn mit Hoor in de Armkuhlen oder - noch eenfacher - as Hoor ünner de Arms utdrücken. --::Slomox:: >< 22:14, 18. Feb. 2010 (CET)[anter]

Stroom

Moin tosamen!

Ik hebb dor mol en Saak, de wi mol klären schulln... dat hoochdüütsche Fluss översett wi op nds mit „Stroom“, und wat anners hebbt wi dor nich, so wiet ik dat bit jetzt sehn do. Goot, bi Strööm as de Elv, de Werser oder de Donau kann ik mi dormit woll torecht finnen, aver bi lüttere Waterlööp finn ik dat en beten to överkandidelt. Gifft dat nich noch annere Wöör? Nu hebbt wi bi uns vör de Huusdöör de Ramm, bi in’n Artikel Wiegersen as Ramm (Stroom) verlenkt is. Dat is man so'n beten Water blots, dat’n dor macklich in stahn kann. Dor weer ik nu vörslahn, sowat as „Beek“ to beteken, wat na Sass jo dat Woort för en Bach is. Maakt Sinn, wull ik menen. Blifft jümmers noch de Fraag: Gifft dat nich noch irgendeen Woort dat twüschen Stroom un Beek to liggen kuumt? De Ramm geiht as Beek dör - keen Fraag! De Elv is’n Stroom - ahn Twiefel! Aver to’n Bispeel de Oost? Dat is gewiss keen Beek mehr, aver is dat dorüm glieks en Stroom? Ik weet nich....--Iwoelbern 00:48, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]

Ik meen, datt ik ok all mal "Floot"" sehn hebb (wat man denn aber mit "Flut" (Gezeiten) verwesseln kunn). Bi uns in Oostfreesland gifft dat aber ok noch de Beteknung "Deep". Blots een paar Gedanken.Eastfrisian 06:34, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]
De Ramm as Beek to beteknen is wohl goot. Neuber hett in sien Wöhrner Wöör noch "Au" un "Water". Villicht kann een "Water" bruken, wenn een allgemeen blieven will. HeikoEvermann 09:11, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]
Wenn di dat nu üm de Oost geiht: de geiht as en Stroom dör, kiek ok Osten Strohm (en Geversdörper vun 1770 schall dat doch woll weten). To de Fraag na en Twischending weet ik aver ok nix to seggen. --::Slomox:: >< 15:50, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]
Grimm dorto (Wöörbookindrag bi Schambach; de hett dat Göttingische Idiotikon schreven): 'wâter ... jedes stehende oder flieszende gewässer, also auch der flusz, wofür unser plattd. kein eigenes wort hat' SCHAMBACH. Stroom schall ok mehr so'n beten betere Spraak wesen un nich ganz volkstümlich. Ik nehm an de Plattdüütschen hebbt en Woort för Fluss eenfach nich bruukt. Wenn se vun en Stroom snacken deen, denn hebbt se den Naam bruukt. Un vun Strööm as geograafsche Gattung snacken, dat weer en beten to afstrakt, dor deen se sik nich mit befaten. Beek un Stroom geiht ja beid, Floot mag ok stimmen, warrt bi uns aver nich seggt. To Floot höört woll uns Fleet. Is aver ok keen Woort dat good to ' Fluss allgemeen' passt. Schiller-Lübben to Floot un to Fleet. --::Slomox:: >< 16:27, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]
Dat is intressant to hören. Bi uns to Huss weer dat ok so, dat dat Woort för Fluss nich bruukt weer. Man hett halt ok bi uns jümmer den Naam bruukt. Ik dacht al, ik denk villicht al to hoochdüütsch. Man wenn dat keen annert Woort gifft, denn verklort dat jo doch en Deel... Ok Beek weer bi uns so an sik nich seggt, ok dor harr man jo jümmer en Naam praat. Aver tomindst af un an keem dat Woort mol vör.
Wat weer denn mit „Flaat“? Ik meen, dat plattdüttsch Woort för Guss weer „Gaat“. weer tohopenpassen denn... --Iwoelbern 16:44, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]
Flaat? Hest du dat nu in Analogie to Gaat billt oder gifft dat dat Woort würklich?
Gaat warrt ja as Goot utspraken (ofschoonst dat Woort nich veel bruukt warrt, ik kenn dat vör allen as Deel ut dat Woort Gotenlock, wat fröher en Lock in de Wand vun de Köök weer, dor kunn een dat Schöttelwater utgeten, dat dat na buten fleten dee), villicht is denn Floot de korrekte Analogie? Flaat heff ik op jeden Fall noch nich höört. --::Slomox:: >< 17:17, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]
Dat is en Analogie. Ik weet nich, of dat Woort existeert. Gaat kenn ik ok in den Bruukt, de du seggt hest. Aver bi uns tuhuus weer dat en Ünnerscheed in de Utspraak vergleken mit Floot, wat ik as Flut un nich as Fluss düüd harr - steiht jo so ok bi de Tied binnen. Oder ok as'n Stormfloot.
Fleet is seker noch'n Mööglichkeit. Dor heff ik mi aver ok jümmers beten wat anners ünner vörstellt. So wat as'n doden Arm vun’n Water. Fleet gifft dat doch as Naamsdeel veel in Hamborg. Weet een, wovun dat afleidt is? --Iwoelbern 17:44, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]
Stimmt, Floot is Flout un Gaat is Goot/Gååt, de passt nich tohoop...
Afleidt is Fleet vun Floot (oder Floot vun Fleet?). Schiller-Lübben seggt bi dat Woort vlôt: 1. Fluß (= vlêt, nach der bekannten Vertauschung von e und o). De höört also tohoop. Fleet/Fleth, dat is ja vör allen en Woort an de Küst un för Waterweeg, de faken nich natürlich sünd (fleten doot de aver mehrsttiets, dood sünd se normalerwies nich). As Synonym to Fluss passt dat nich so good. --::Slomox:: >< 18:27, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]

Na Lindow meent "Beek" : "Bach, kleiner Wasserlauf" un dat gifft en groten Barg vun Ortsnaams op -beek: Haltstenbek, Ammersbek, Hagenbek etc. Dat warrt faken bruukt. Un villicht is de Stroom gor nich so verkehrt un dat Problem is bloots, dat wi bi Stroom to Hochdüütsch denkt. Na Sass meent plattdüütsch "Stroom": "Strom, Fluss, Zuggraben". Ik weet ja nich, wat en Zuggraben is, aver na [17] is so en Zuggraben nich dull. Wat is denn dat Problem, wenn na en Beek glieks de Stroom kummt? Op Hoochdüütsch is dat doch ok so, ik meen mit Fluss un Bach. Wonehm höört de Bach op un wonehm fangt de Fluss an? Ik bün inns op de Bramau paddeln wesen un na de:Bramau is dat en "Nebenfluss" vun de Stör. Blots dor wonehm wi anfangen hebbt, weer de man bloots so wiet as uns Kanus lang weern. För mi is dat ok noch keen "Fluss". HeikoEvermann 23:06, 3. Mai 2007 (CEST)[anter]

Na mien Verschääl bruukt wi ok nich veel ännern. De Ramm kann mientwegen ünner Beek stahn un nich ünner Stroom.
To'n Zuggraben hebbt wi en lütten Artikel: Togschloot. --::Slomox:: >< 14:26, 4. Mai 2007 (CEST)[anter]

Wu schrifft man denn nu de Tall "5"

Ik hebb de all in WP as fiev un as fief sehn. Een dorvan kann ja woll blots richtig wesen. Sowieso sullen wi bi de Tallen dat all glieker hemm. Ik schrief meestens: een, twee, dree, veer, fief/fiev, sess (statt söss), söben, acht, negen, tein (oder teihn?). Anner Ideen? Eastfrisian 15:27, 4. Mai 2007 (CEST)[anter]

Wenn ik mol den Sass bemöh, denn steiht dor: een, twee, dree, veer, fief, söss, söven, acht, negen, teihn --Iwoelbern 15:35, 4. Mai 2007 (CEST)[anter]
Konflikt bi dat Bearbeiden:
Ik heff nu nich in'n Sass nakeken (wat Iwoelbern ja nu daan hett), aver dat mutt egentlich fief wesen. Bi fiev müss dat ja hoochdüütsch fünb wesen (so as bi halv/halb). Vun de Utspraak maakt fief/fiev ja keen Ünnerscheed, dorüm bün ik mi ok nich ganz seker.
De ganze Reeg: een, twee, dree, veer, fief, söss (ik segg süss, wat blot mit söss as Basis geiht, bi sess as Basis müss dat ok sess utspraken warrn), söven (ik segg ok söben, is aver ja en regelmäßigen Wannel vun söven na söben), acht, negen, teihn (na Sass mit h vun wegen dat hoochdüütsch in zehn ok en h hett, nödig is dat aver ans nich unbedingt). --::Slomox:: >< 15:43, 4. Mai 2007 (CEST)[anter]

Vorgabe

"Vorgabe" is en Begreep t.B. ut dat Go-Speel. De Speler, de nich so goot is, kriegt en "Vorgabe", dat heet, he bruukt nich so veel Punkten to maken as de stärkere Speler. => Is dat en Vörgaav? Oder gifft dat dor noch annere platte Wöör för? HeikoEvermann 21:33, 6. Mai 2007 (CEST)[anter]

Ik denk, dem steiht nix in’n Weg... Wat anneres fallt mi nich in, bit op Bonus. Aver dat is nu ok nich jüst Platt... Villicht maakt sik Togaav ganz goot. Dort warrt jo Punkte togeeven sotoseggen... --Iwoelbern 21:45, 6. Mai 2007 (CEST)[anter]

Dienstleistung

Un noch beter: "Dienstleistungssektor". Ik hebb eerst mol "Deenstleisten" nahmen un "Rebeet vun de Deenstleisten". Dat is natüürlich nich besunners schöön. Man wat de Wöör angeiht, is dat möglich, oder? Hett een vun Jo en annern Vörslag oder en schöner Woort?---Bolingbroke 11:58, 8. Mai 2007 (CEST)[anter]

Deenstleisten harr ik ok seggt, weer ik so laten. För Sektor fallt mi in'n Oogenblick ok nix beteres in... --Iwoelbern 12:23, 8. Mai 2007 (CEST)[anter]
De Nedderlandschen seggt to Dienstleistung eenfach blots Dienst. Denn is dat de Deenstsektor. Spoort op jeden Fall dat -ung ;-) --::Slomox:: >< 14:12, 8. Mai 2007 (CEST)[anter]
Aver hebbt wi nich normalerwies de Ennen op -or denn as -er? As in Direkter, Dokter usw.? Oder is dat keen Regel? --Iwoelbern 15:57, 8. Mai 2007 (CEST)[anter]
Ik glööv, dat is vör allen bi latiensche Wöör, de dör den Volksmund ümformt sünd. Persepter, Paster (aver dor ok Pastoor), Kanter, Dokter, Direkter de sünd ok in'n Volksmund begäng un an de plattdüütsche Luudstruktur anpasst worrn. Bi Sektor is dat anners. Ik bün mi dor also nich ganz seker. Ik will nich so seggen un ok nich so, ik weet dat nich. Amenn sünd wi dor jo doch al sprachschöpferisch in'e Gang, wenn wi överhaupt Sektor un annere nich-volksdömliche Wöör bruukt, överhaupt Weertschopswetenschoppen op Platt behannelt. Wenn wi Sektor rutlaten doot un en platt Woort bruukt, denn föhrt wi tominnst blot en nee Begreep un keen neet Woort in. Villicht Deenstflach oder so. Aver ok wenn wi dor denn keen neet Woort in dat Plattdüütsche inföhrt, is Flach doch en beten weniger dörsichtig as Sektor, denn de Leser is ja dat Woort Sektor ut de Standardspraak wennt. Allens nich ganz eenfach. --::Slomox:: >< 16:30, 8. Mai 2007 (CEST)[anter]
IK finn Deenstsekter (ok mit -er) goot. Un de Idee hebbt de Lüü vun de Fehrs-Gill ok al hett: [18] un denn op Weertschop klicken. => "Deenstsekter". Laat uns dat mal so bruken. HeikoEvermann 21:28, 8. Mai 2007 (CEST)[anter]

Tripel

Is en mathemaatsch Woort för dree Tallen, de tosammenhöört. Ik bruuk dat för "Pythagorean triple"/"Pythagoräishches Tripel". Op Nedderlannsch heet dat "Pythagorese drietallen" un so hebb ik mi fraagt, wat wi eenfach "Tripel" övernehmen wullt, oder op wi dor ok en plattdüütsch Utdruck för hebbt. Kiekt mal op de Interwikilenken vun en:Pythagorean_triple un vertellt mi, wat ji denkt. Hartlich Gröten, HeikoEvermann 00:06, 15. Mai 2007 (CEST)[anter]

Ik kenn tomindst nix op plattdüütsch. Man künn dat maken as de Nedderlänners un Dreetall dorvun afleiden. Man Tripel is woll teemlich begäng ok in annere Spraken. Ik gah mehr in de Richten, dat Tripel bitobeholln nu denn ok de högeren Oorten to övernehmen as n-Tupel (Quadrupel usw.) --Iwoelbern 00:15, 15. Mai 2007 (CEST)[anter]

Aachen

Schall dat würklich "Aachen" heten, as in us Lemma, oder mött dat doch "Aken"" ween oder "Aaken"?---Bolingbroke 00:19, 15. Mai 2007 (CEST)[anter]

Meerschweinchen

Dor kenn ik keen Plattdüütsch Woort för. Sünd dat Meerswienken oder hebb wi ok wat egen plattdüütschet? --Iwoelbern 23:55, 15. Mai 2007 (CEST)[anter]

"Meerswietje" seggen wi. Termo 20:06, 17. Mai 2007 (CEST)[anter]
"Meerswietje" oder "Meerswientje" as in [19]? HeikoEvermann 00:31, 18. Mai 2007 (CEST)[anter]
Dat "Meerswienken" hebb ik op [20] funnen. HeikoEvermann 00:33, 18. Mai 2007 (CEST)[anter]
Oder eenfach blot Meerswien. --::Slomox:: >< 14:22, 18. Mai 2007 (CEST)[anter]

Hirnblutung

Jens Böhrnsen siene Fro is an Hirnblutungsturben: Brägenblöden? Oder wat schall man dor seggen?---Bolingbroke 23:18, 18. Mai 2007 (CEST)[anter]

Ik harr dat mit "e" schreven, aver an sik mutt dat woll so heten. Dat is en sünneren Fall vun’n Slaganfall. Dat künn man ok schrieven, is aver nich ganz nipp un nau denn. --Iwoelbern 23:24, 18. Mai 2007 (CEST)[anter]

Öörd mit Ümluden

Mi fehlt keen Woort, ik heff en Fraag to de Schrievwies: Dat Hoochdüütsche hett bi de offiziellen Naams vun Öörd ja all de Ümluden an'n Woortanfang dör Ae, Oe, Ue ersetzt: Aebtissinwisch, Oebisfelde, Uelzen etc. Ik weet nu nich, wat de Grund weer, ik kann to dat Thema in't Internett nix finnen, aver ik glööv, dat gellt för ganz Düütschland un so wied ik weet, gifft dat narms Utnahmen vun disse Regel. Intressant is ok de Naam Oed-Öhling in Öösterriek, de Regel gellt also würklich blot för den eersten Bookstaven.

Schöölt wi disse Regel op Platt ok anwennen? Plattdüütsche Naams köönt jo ok Ümluden dor hebben, wo dat hoochdüütsche keen hett. Wi hebbt bet nu blot een Oort mit Ümluud an'n Anfang: Üür (dor hett dat hoochdüütsche aver ok een: Uehrde). Mit oplööst Uemluud hebbt wi blot Uerdinger Linie. Oer-Erkenschwick is keen Ümluud, dat is en Dehnungs-E.

Schull dat also Uelzen oder Ülzen wesen? --::Slomox:: >< 17:34, 22. Mai 2007 (CEST)[anter]

1) wat den Grund angeiht: Fraag doch mal op Lowlands-L, dor gifft dat jümmers wen, de so wat weten deit.
2) egentlich is mi dat eendoont, bloots Ueue- oder Oeoe finn ik nich so dull. Un so hebb ik de Präferenz, dor den Umlaut to bruken. HeikoEvermann 18:19, 22. Mai 2007 (CEST)[anter]
In’n Twiefel weer ik de offizielle Beteken vörtehn, wiel dat Egennaams sünd. Wenn een dorna söcht, warrt he woll toeerst dorna kieken. Aver de Inwand mit dat dubbelt ue is woll ok wohr. Dat sütt nich goot ut. --Iwoelbern 18:33, 22. Mai 2007 (CEST)[anter]

Geschoss

Schießen is scheten - dat is sowiet klor. Aver wat seggt wi to dat Geschoss? En Geschaat? --Iwoelbern 22:38, 23. Mai 2007 (CEST)[anter]

Dat blifft normalerwies bi "Geschoss", wenn dat kien Woorden gift för besünner Geschossen, so as "Piel" (Pfeil) of "Hagels" (Schrot). Dat blifft ok bi "Kugel" in't Plattdütske. Termo 22:49, 23. Mai 2007 (CEST)[anter]
Dat gifft Sammel- oder Överbegrepen as Wurfgeschoss oder Mantelgeschoss. Denn meenst Du, de Wöör schüll ik so övernehmen, as se sünd? --Iwoelbern 22:55, 23. Mai 2007 (CEST)[anter]
Wenn sük för d' eerste Deel van dat Woord neet en platt Woord anbeden deit, denn so overnehmen. Man as ik dat hier al faken seggt hebb: Bi sükse Woorden un Texten alltied uppassen, of man dat up Platt so ok seggen deit. Man as Fackwoord geiht dat seker anners neet. Termo 23:07, 23. Mai 2007 (CEST)[anter]

Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation

Bi us steiht dat ünner dat Lemma Römsche Riek vun de düütsche Natschoon. Mi dücht dat verkehrt. Ik müch dor lever Hillig Röömsch Riek vun Düütsche Natschoon hebben. Wat meent Ji? Denn möss dat verschaven weern...---Bolingbroke 17:32, 31. Mai 2007 (CEST)[anter]

Ik slut mi an --Iwoelbern 17:51, 31. Mai 2007 (CEST)[anter]

Eichel

Bi den Penis: "Ekel"? Nedderlannsch: "eikel"...Ik weet nich...---Bolingbroke 01:42, 3. Jun 2007 (CEST)

Sass sleiht för Eichel Eckel oder Ekel för. Oder ok Ecker - aver dat is na mien Spraakbruuk woll mehr dat wat an de Bööm hangt, Also ik denk, Ekel kann’n so nehmen. Oder wi nehmt dat latiensche Fackwoort Glans, man dor finn ik Ekel doch noch wat beter. --Iwoelbern 01:45, 3. Jun 2007 (CEST)

Gebärmutter

Boormudder?---Bolingbroke 01:42, 3. Jun 2007 (CEST)

Gebärmudder harr ik seggt, seker bün ik mi aver ok nich. Woort mutt dat aver geven, weniger anatomisch bi'n Minsch, aver de Kei hebbt ja faken Probleme mit jemehr Gebärmuddern (hett mal een 'n na buten stülpte Gebärmudder sehn? Süht nich schöön ut...), dor mööt de Buurn en Woort för hebben. --::Slomox:: >< 16:55, 4. Jun 2007 (CEST)
De Sass seggt "Geboort" för Geburt, woans heet denn gebären? Mi dücht ok meist, as wenn dat so blifft. Denn weer Gebärmudder ok richtig. --Iwoelbern 17:01, 4. Jun 2007 (CEST)
Dat gifft en Nadrag to [21], en Datei "Wöör üm de Heelkunn", den hett mi Hein Thies al as Datei geven, man de is noch nich in't Internet to lesen. Dor hett he Beermod(d)er". Dat is ok nich wiet weg vun Nedderlannsch "baarmoeder". HeikoEvermann 20:42, 4. Jun 2007 (CEST)
Hier en Bericht ut Doasdörp (Landkreis Horborg), in den en olen Buur von Kutt un Mudder snackt un dor Scheide und Gebärmutter (von en Koh) mit meent. --::Slomox:: >< 07:55, 1. Feb. 2016 (CET)[anter]

Lineare Algebra

Een Fraag to de Mathematik: Is dat op Platt de "lineare Algebra" oder de "lineore Algebra"? HeikoEvermann 20:55, 4. Jun 2007 (CEST)

Ik weer lineaar seggen un denn even lineare --Iwoelbern 21:09, 4. Jun 2007 (CEST)

erfüllen

as in "More formally, a vector space is a set on which two operations, called (vector) addition and (scalar) multiplication, are defined and satisfy certain natural axioms which are listed below." ut en:Vector space.

De Vörsülv "er-" is nich platt. Nedderlannsch hett "verfullen". Wat nu? HeikoEvermann 00:04, 7. Jun 2007 (CEST)

Dat weet ik nich; nögen künn man seggen (genügen), man dat is nich ganz dat glieke. Oder en Axiom nakamen; vullfüllen (as dat engelsche "fulfill"). Dat weern so mien Vörslääg --Iwoelbern 00:38, 7. Jun 2007 (CEST)
un welk natürliche Axiomen genöge deit, villicht? --::Slomox:: >< 15:28, 7. Jun 2007 (CEST)

Islam

Woans schrieft wi dat? Islam oder Islaam ? --Iwoelbern 14:16, 7. Jun 2007 (CEST)

Hett sik verkloort. Den Artikel Islam gifft dat al... --Iwoelbern 14:41, 7. Jun 2007 (CEST)

"ß"

Wat ik mi jüst so fraagt heff: Gifft dat in’n Plattdüütschen egentlich dat "ß" oder schrievt wi dat jümmers mit dubbelt s? --Iwoelbern 14:33, 9. Jun 2007 (CEST)

Gifft dat. Bi Spaaß to'n Bispeel. Spaass un Spaas seht all beid en beten komisch ut. Boßeln, Struuß. --::Slomox:: >< 15:25, 9. Jun 2007 (CEST)
Heeßel un Scheeßl nich to vergeten! Hm, vun de Orthografie nich ganz eenheitlich, nich? Heeßl, Scheeßel, Scheeßl, Heeßel. --::Slomox:: >< 15:29, 9. Jun 2007 (CEST)
Wegen de Öört hebb ik fraagt... :-) Stimmt, ist nich eenheitlich. Änner ik mol... --Iwoelbern 16:14, 9. Jun 2007 (CEST)
villicht änner ik dat ok nich. Ik seh jüst, hoochdüütsch „Heeßel“ kummt vun de Hasselnööt, wiel man bi „Scheeßel“ dorvun utgeiht, dat dat vun Scheslah afleidt is. Denn weer dat gor nich so unsinnig, wenn dat nich liek schreven warrt. Bi uns warrt bi Scheeßl dat e achtern versluckt - dorüm harr ik dat weglaten... --Iwoelbern 16:21, 9. Jun 2007 (CEST)
Vun'e Utspraak is Heeßel/Scheeßl nipp un nau dat sülve. Un Heeßel kummt ja ok nich eenfach vun Hasel, dat kummt vun Haselloh. Un ik nehm doch an, dat loh un lah all beid vun dat ole Woort för Woold oder Holt kaamt, oder? Aver recht hest du doch, normieren köönt wi de Naams doch nich all. Ik maak aver Redirects. --::Slomox:: >< 17:12, 9. Jun 2007 (CEST)
Ik heff dor noch een Heeßel mit to sett. Dat is op Hoochdüütsch Heeslingen warrt aver op Platt jüst so utsnackt... --Iwoelbern 17:30, 9. Jun 2007 (CEST)

Weiche

Gifft dat op Platt en Woort för so wat? HeikoEvermann 17:23, 16. Jun 2007 (CEST)

Ick segg dorto Week (Mtl. Weeken), utsnackt as dat 'ee' in Deel oder free. --Iwoelbern 19:27, 16. Jun 2007 (CEST)
Jüst so as week (weich). --Iwoelbern 19:28, 16. Jun 2007 (CEST)
Ach, ik hebb noch in den Neuber wat funnen: Wiek. ( Für Straße, Schiene oder Kanal). Dat kummt ja ok nich vun "weich" man vun "ausweichen" und dat heet op Platt "wieken". HeikoEvermann 22:38, 16. Jun 2007 (CEST)
Dat is wohr, aver utsnacken do ik dat to Huus tatsächlich Weeken. Aver för en Nakieksel is Wiek seker beter... --Iwoelbern 23:31, 16. Jun 2007 (CEST)
Ik scheff jüst mol in't wiktionary op de luschert. De seggt dat ok so. Man dat kann ok bedüden, dat wat nageven deit oder formt warrn kann. Dat passt dorop jo ok. Denn ligg ik jo nich so ganz verkehrt :-) --Iwoelbern 23:33, 16. Jun 2007 (CEST)
Fröher hebb ik ok jümmers dacht, de Weiche kummt vun "weich", aber dor is ja nix weich. De Scheen is ut Stahl un de is jümmrs hoort. Mutt se ok ween, för de Töög, de dor föhrt. HeikoEvermann 23:57, 16. Jun 2007 (CEST)
Nee, dat nich, aver se kann sik ümformen un dormit en annern Weg inslahn. En beten Philosophie dorachter...Man, dat hoochdüütsch Woort kummt vun utwieken. Dat is schon so, as Du seggst. --Iwoelbern 00:00, 17. Jun 2007 (CEST)
Heiko, seggt ji hoort? Bi uns is dat kort un heet hatt, jüst as dat Hatt in't Liev oder kott, swatt. --::Slomox:: >< 15:52, 18. Jun 2007 (CEST)
Hest recht. HeikoEvermann 18:02, 18. Jun 2007 (CEST)

Wi seggt in Hus för dat Hoogdütsche Woort `Weiche´ ok up Platt `Weiche´. Men as wi dat Woort lehnoversetten willt, süll dat een `Wiek´ ween mötten van ut- or ofwieken, in de Sinn van ofleden. Interresant is mischien, dat de Weiche in't Hollandsche `de Wissel´ nöömt wödt, ümdat de Tog (de Trein) dor de Schiene (het Spoor) wesselt. Bierlink

Mission

Misschoon oder Mischoon? Ik hebb bitherto Misschoon bruukt, vunwegen dat nah mien Meenen dat eerste 's' stahn blifft un blooß dat tweede mit dat 'i' un dat 'o' to 'scho' tohopengeiht...---Bolingbroke 12:07, 18. Jun 2007 (CEST)

Tagungsstätte

oder ok 'Tagungshaus'. Ik hebb 'Huus, wo een sik ok mol en paar Daag tohopensetten kann', man dat is mi en beten üm. Weet een wat Beters?---Bolingbroke 12:07, 18. Jun 2007 (CEST)

Wat kumpakt’ fallt mi dorto nich in. ’n beten körter weer Steed oder Huus to’n Drapen --Iwoelbern 12:31, 18. Jun 2007 (CEST)
Wenn een dat Woort bi LEO ingifft, denn is to sehn, dat dat sogor na Engelsch swoor to översetten is. Gifft twee Indrääg in de Foren, de üm un bi teihn Vörslääg maakt, wat dat Tagungshaus op Engelsch wesen kann.
De Tagung is op Platt as Dagfohrt vörhannen (besünners för de Bemsen-Dagfohrt (Bevensen-Tagung)). Nu is bi Dagfohrt veel düüdlicher as bi Tagung, dat dat genau een Dag is. So'n Tagungsstätte is ja nich blot för Tagungen, man ok för Kongresse un Kumferenzen, oder is dor en Ünnerscheed twischen Kongresszentren un Tagungsstätten? Kumferenzhuus villicht? Huus för Snackrunnen? ;-) En ganzen Neologismus, vun mi jüst utdacht: Möötsnack för Tagung, vun möten un snacken. --::Slomox:: >< 17:27, 18. Jun 2007 (CEST)

Häuptling

As bi de Inboren in olle Kulturen oder as bi de Indianers... --Iwoelbern 17:01, 23. Jun 2007 (CEST)

Hööftling oder Baas vun ? Eastfrisian 17:27, 23. Jun 2007 (CEST)
Jo, den Hööftling harr ik ok al överleggt. --Iwoelbern 17:28, 23. Jun 2007 (CEST)
Wat seggt denn de Oostfreesen? In dat Middeloller sünd de doch ok vun 'Häuptlingen' anföhrt wurrn. Wie hefft se de denn nömmt? Ik dö ja ehrer 'Anföhrer' seggen oder 'Baas'. 'Hööftling' is natürlich schöön, dücht mi avers doch en Kunstwoort...---Bolingbroke 18:08, 23. Jun 2007 (CEST)

En Hoovdling, mennig Hoovdlingen. Termo 18:21, 23. Jun 2007 (CEST)

Denn sünd wi na Sass'sch Schrievwies wedder bi’n Hööftling, wenn ik dat richtig seh... --Iwoelbern 18:27, 23. Jun 2007 (CEST)

Ik mag ja dösig wesen, man wenn ji dat na d' anner Schrievwies anners, dann bünd ji bi "Hooftling". Anners ännern ji neet de Schrievwies, man de Dialekt. Termo 18:45, 23. Jun 2007 (CEST)

Ut de:Häuptling: "Das deutsche Wort Häuptling wurde im 17. Jahrhundert vor dem Hintergrund des Kolonialismus aus einem historischen Titel ostfriesischer Territorialherren auf überseeische lokale Oberhäupter übertragen". Aver dat ingelsche Woort (un de weern ja de, de mit de Indianers to doon harrn) is "chief" un dat is op Platt "Baas". Aver wenn ji würklich wullt un "Hööftling" importeren wullt, ok. Blots: sünst sünd Wöör op "-ling" op Platt ja ror. HeikoEvermann 19:51, 23. Jun 2007 (CEST)
De Sweden bruukt Hövding, de Nedderlänners seggt Stamhoofd. „Stammhööft“ kunn ik mi in’t plattdüütsch ok woll vörstellen, wenn dat -ling nich so geern sehn is. Den Baas finn ik nich so schöön, dat is mi to allgemeen. Un wenn de Freesen, den Hoovdling kennt, denn seh ik dor doch en Tosamenhang. --Iwoelbern 20:00, 23. Jun 2007 (CEST)
Denn is mi de Hööftling aber lever as de Hoovdling. HeikoEvermann 20:39, 23. Jun 2007 (CEST)
Dat seh ik ok so, wiel dat de Sass'sche Form is. As ik segg: Man künn noch över Stammhööft nadenken as dat de Nedderlänners hebbt. Dat weer denn dat "Stammesoberhaupt", dat maakt ok Sinn. --Iwoelbern 20:43, 23. Jun 2007 (CEST)
Wat Stürenburg schrifft: Hövdling, Hövetling Häuptling, Hauptmann, Capitain (von Hövd = Haupt - caput - und ing oder ling = Sohn, Gesell; siehe Hingsthövdling; gleichbedeutend ist Hauding, Hading = den als Hauptperson eine Sache angeht; O. LR. p. 26). --::Slomox:: >< 13:12, 7. Mär 2010 (CET)[anter]

Oberst

bi't Militär: Schall dat bi Oberst blieven, oder schall dor Böverst vun maakt weern, oder Kolonel?---84.137.99.252 14:36, 20. Jul 2007 (CEST) Schiete. Harr vergeten, mi antomellen...---Bolingbroke 14:37, 20. Jul 2007 (CEST)

Mi dücht meist, dat schülln wi laten as dat is. --Iwoelbern 14:48, 20. Jul 2007 (CEST)

innanner vs. inmekaar un elk vs. jeder

Ik had wall maal de Fraag, of dat good is, as ik inmekaar, utmekaar, vörmekaar schrief oder of dat innanner, utnanner, vörnnanner ween mött. Dat sölde Probleem steelt sik bi elk oder ieter un jeder. Is dat mehr so'ne verhollaunschte Form de wi in de Graafschup Beynthem kennt, oder is dat anners wor in Dütschland ok best to begiepen? --Bruker:Bierlink 28. Juli 2007 (CEST)

also ik meen Utnanner, vörnanner usw. Ich segg ok meest jeder, aber elk is bi uns in Oostfreesland ok nich unbekannt. ieter kenn ik dorgegen överhoopt nich. Hope this helps Eastfrisian 18:16, 28. Jul 2007 (CEST)
'Keen keen Hollandsch kennt, kennt keen inmekaar, glööv ik. Schall nich heten, dat du dat nich bruken dröffst. Aver wenn du na Begriepen fraagst, denn: is sworer to begriepen. --::Slomox:: >< 18:25, 29. Jul 2007 (CEST)

Island vs. Iesland

Ik hebb mi vör'n Maand dit Wöörbook `Der neue Sass´ kofft (wat ik för een nederdüütsch Wörderbook bettien 'nen raren Titel finn... men ja). Dor hebb wi ok de `Regeln für die Niederdeutsche Schreibung´, de, so finn ik, best logisch sünd. Problematisch finn ik't aber wenn disse logischen Regels all to konsequent topasst wödt. Island, wat ja een nederdüütsch Woort is, wödt nun in't Nederdüütsche (schlötten Silbe) met ie schreven men in't Hoogdüütsche wödt kurios genog wieter as Island schreven, un nicht Iesland (eenkels mutt dat dan ja sogar Eisland ween). Mischien geht disse Kritik wall 'en bettien wiet, men viellicht is dat ene Idee üm ok mehr up traditionelle Schrievwiesen, so as Voss, Tied, good, Freeheed ümdat't de Freeheden sünd torüg to griepen. In't Hoogdüütsche wödt ok nich alltied alles phonetisch weergeven t.B.: sechs wödt as seks utspröcken or richtig wödt, gor nich richtig, as richtich utspröcken.

rrrrrrrrrrrrrichtiiiiiig . Deiht nichts to Saak, aber passt good. För dat anner moot sück (sik?) de Fachlüüd to ütern. Eastfrisian 22:33, 28. Jul 2007 (CEST)
Voss is na Sass richtig (ok wenn dat blot per Extraregel is). Iesland steiht nich binnen, schrievt wi hier in de Wikipedia aver kunsequent Iesland. Dat t an't Woortenn is ja egentlich Deel vun dat Luudschuven vun 'd' na 't' bi de hoochdüütsche Luudverschiebung. Dorvun müss dat plattdüütsch 'd' wesen. Man Sass seggt, dat dat mit 't' beter weddertokennen is för den Hoochdüütsch wennten Leser. Ik harr dat ok lever mit 'd' (un schriev dat faken ok so, bi welk Wöör), aver Sass verlangt dat anners. Un wi wüllt uns ja egentlich nich uns egen Regeln utdenken. --::Slomox:: >< 18:35, 29. Jul 2007 (CEST)

Paradigmenwechsel

Hallo, weet wel, wo ik dit Woord good oversetten kann? Eenfach Paradigmenwessel,oder mischien Paradigmenverannern? Et is een Fakbegreep för dat Verannern vun de Sicht up Tohoophääg(?) in de Wetenschop. Ok in't Hollandsche heet dat Paradigmaverandering. --Bierlink 14:39, 30. Jul 2007 (CEST)

Paradigma is as en Frömdwoort nich so licht to översetten un kann so stahn blieven. Wechsel is op platt Wessel. (Ver)ännern geiht woll ok. Ik de Paradigmenwessel nehmen. --Iwoelbern 14:45, 30. Jul 2007 (CEST)
Oder de Eentall: Paradigmawessel? HeikoEvermann 20:21, 30. Jul 2007 (CEST)

Zusammenhang

In uns Graafschupper Platt süll ik Tohaapehaung seggen. Is dat dan een Tohoophang( Pl. Tohoophääng)?--Bierlink 15:11, 30. Jul 2007 (CEST)

Tosamenhang bruukt ik dorför faken. Tohopenhang geiht ok, höört sik aver ’n beten klapprig an, finn ik persöönlich. --Iwoelbern 14:47, 30. Jul 2007 (CEST)
Ik bün för Tosammenhang. HeikoEvermann 20:22, 30. Jul 2007 (CEST)
Wöörbook-Nawiesen för Tohoophang gifft dat in'n Versuch eines bremisch-niedersächsischen Wörterbuchs, Band 2, S. 655 (Tohopehang) un in Ludolf Parisius sien Mittelmärkisches Plattdeutsch, S. 145 (Tohóopehang). --::Slomox:: >< 18:18, 30. Nov. 2010 (CET)[anter]

Aufmerksamkeit

Meenschen, wat doch'n mooi düütsch Woord. Blots kenn ik dor anners kin nederdüütsch Woord för as `Andacht´. Dat is een old Woord, dat froger dat sölve betekende, men wat vundaag mehr na Kerkböökien klinkt. Is `Andacht´ O.K.?--Bierlink 15:24, 30. Jul 2007 (CEST)

Mien Sass seggt Acht dorto, dat is jo teemlich dicht dorbi. --Iwoelbern 18:28, 30. Jul 2007 (CEST)
Wat is mit Upmarksomkeet ? Upmarksom gifft dat ja all. Acht un Andacht gifft dat in't Hoochdüütsch ok.Eastfrisian 20:06, 30. Jul 2007 (CEST)
Ik bün al mit dat Adjektiv "upmerksom" oder tominnst "opmerksam" nich tofreden. Na sass is "aufmerksam" op Platt "waak, op de Wacht, ümsichtig". Neuber hett för "Aufmerksamkeit" dat Woort "Acht". Nedderlannsch hett "aandachtig, oplettend" un för dat Substantiv: "aandacht, oplettendheit". Un so bün ik mi nich seker, wat "opmerksam" original Platt is. Gifft dat dorför en histoorschen Beleg? Tominnst op Sweedsch gifft dat "uppmärksam", dat heet, dat kann angahn, dat dat op Platt so wat ok gifft, aver 'n beten komisch süht dat ut.HeikoEvermann 20:28, 30. Jul 2007 (CEST)
Histoorschen Beleg hebb ik nich, man bi uns wurrd dat so seggt (wat nichts heet). Eastfrisian 20:44, 30. Jul 2007 (CEST)
Opmarksam bruukt al Fehrs: [22]. Bi Schiller-Lüben steiht ünner merken, dat „merket mi“ hört mir aufmerksam zu bedüden dee: [23]. Middelnedderdüütsch is opmerksam wohrschienlich also nich.
Wat aver ja nix för de annern Wöör bedüden deit. --::Slomox:: >< 20:52, 30. Jul 2007 (CEST)
wenn een nipp un nau tohöört, wenn annerseen wat seggt, denn markt he op – in den Tosamenhang bruuk ik dat mitünner ok. In uns Gegend warrt ok woll opmarksom seggt, man ik glööv, dat is ut dat Hoochdüütsche överdragen. --Iwoelbern 20:56, 30. Jul 2007 (CEST)
Däänsch opmærksom kummt vun hoochdüütsch aufmerksam na Gyldendals. För Sweedsch is dat sülve antonehmen. Un för Platt denn woll ok. --::Slomox:: >< 21:01, 30. Jul 2007 (CEST)

Upmarken. Termo 19:12, 31. Jul 2007 (CEST)

Ik hebb dor nu man eens ene `Opmerksomheed´ vun maakt. --Bierlink 21:36, 2. Aug 2007 (CEST)

Verhältnis

Dat "Verhältnis" is en Woort, dat wi in de Mathematik faken bruukt. Een Bispill: De Krinktall Pi. Pi is dat "Verhältnis" twischen den Ümfang vun den Krink un sien Dörmeter. Wi hebbt "Verhältnis" al af un an op nds.wikipedia.org bruukt, aver ik weet nich, wat dat so goot is. In mien Lexika is dat nich binnen un so richtig platt klingt dat nich. Wat meent ji dorto? HeikoEvermann 00:02, 3. Aug 2007 (CEST)

Mien Sass seggt dorto "Proportschoon". Also: Pi is de Proportschoon twischen den Ümfang vun den Krink un sien Dörmeter. --Knabbe 07:49, 3. Aug 2007 (CEST)
Mien Sass seggt dat ok :-) Ik heff dat Woort Proportschoon ok fakener al bruukt, wenn dat t.B: üm Mengdenproportschonen geiht... --Iwoelbern 19:36, 3. Aug 2007 (CEST)

Bi uns in Hus segg wi wall eens `Ät vehoolt sik dor to äs ...´ (dat `ä´ is uttosprecken as a in engl. average). Dat süll dan een `Verholen´ ween, wat een Woord is, dat ik ok een betien ra finn. Do man `Proportschoon´. Latiensche Lehnwöör könnt gor nich verkeert Pattdüütsch ween. --Bierlink 21:07, 3. Aug 2007 (CEST)

Doppelkopf

Gifft dat en plattdüütsch Naam för dat Koortenspeel "Doppelkopf"? Op Speel hett de Bruker Plattmaster al 2004 "Dubbelkopp" indragen. Dat Woort hebb ik aver sünst narms funnen. Weet ji wat dorvun? HeikoEvermann 22:04, 9. Aug 2007 (CEST)

Dubbelkopp... Jümmer geern speelt... :-) --Iwoelbern 22:40, 9. Aug 2007 (CEST)

Neuenkirchen, Neunkirchen, Neukirch un annere

In hoochdüütsch gifft dat:

  • Neuenkirchen (veele)
  • Neunkirchen (veele)
  • Neukirchen (bannig veele)
  • Neuenkirch (een)
  • Neunkirch (een)
  • Neukirch (veele)

Wenn ik dat richtig leest heff, kummt de Naam jümmers vun "nee" (neu) un nie vun "negen" (neun). Ik dach dat müss heeten:

  • Nee'enkarken
  • Neenkarken
  • Neekarken
  • Nee'enkark
  • Neenkark
  • Neekark

Man blots de Lüüd in "Neuenkirchen (Altes Land)" seggt "Neekark (Olland)" und nich "Nee'enkarken" "Neenkarken" oder sowat.

Wat dücht jo? --Knabbe 10:24, 17. Aug 2007 (CEST)

Ik heff al in en poor Artikels den Oort in’n Landkreis Soltau-Fallingbossel verlenkt. Dor heff ik Ne’enkarken bruukt. --Iwoelbern 10:43, 17. Aug 2007 (CEST)
Ik glööv dat best is, wenn wi vun all disse Naams Redirects op ene enkelte vun de Formen maakt (mientwegen Neenkark) un dor schriffst du denn al de Naams jümmer jüst so op, as de in de enkelten Öörd bruukt warrt.
To'n Bispeel so:
Neenkark (vun ne’e Kark) is in verschedene Naamsformen de Naam vun
  • Neekark, Gemeend in’n Landkreis Stood, Neddersassen,
  • Ne’enkarken, Gemeend in’n Landkreis Soltau-Fallingbossel, Neddersassen,
  • ...
--::Slomox:: >< 12:45, 17. Aug 2007 (CEST)
Denn mok ick dat wie hier bi Neenkark. Schull wohl gohn? --Knabbe 14:52, 17. Aug 2007 (CEST)

Sichel

Hett dor jüst een en fein plattdüütsch Woort vör? --Iwoelbern 14:01, 17. Aug 2007 (CEST)

In mien Wöörböker heff ik Sickel för Brannenborg funnen. Mag en beten vun de Nedderlänners kamen, de hebbt sikkel. Ut Hansetieden mutt dat Sekel heten. Heff ik aver narms en Belegg för funnen. Ans geiht villicht ok lütt Seeß. --::Slomox:: >< 14:42, 17. Aug 2007 (CEST)
Schall in’n Tosamenhang mit Mondsichel wesen. Ik denk Sickel schall woll klor gahn. --Iwoelbern 14:47, 17. Aug 2007 (CEST)
Dücht mi doch to gediegen, rein hollannsch! Plattdüütsch weer dat en Neologismus. De mutt avers nich ween, wenn wi egen Wöör hefft. Bi Neuber hebb ik funnen: Sich, Pl. Sichen, bi Hermann Böning staht Segg, Seeg, Seegt, Seew, Sicht un dat gifft noch en Henwies up Sech, wat en lüttjet Mest an'n Ploog is. Ik meen, Sich weer goot, oder ok Segg oder Sicht. ---Bolingbroke 15:41, 17. Aug 2007 (CEST)
Dat schall mi eens wesen, denn nehm ik Sich. Dat eenzig wat ik gor nich müch, sünd disse tohopensetten Begrepen. --Iwoelbern 15:46, 17. Aug 2007 (CEST)
Du meenst, du wullt lever Maandsich nehmen un nich Den Maand sien Sich? Oder just annersrüm? Ik mag dat ja lever, wenn dat en beten üm is un nich so tosamenbackt...---Bolingbroke 15:49, 17. Aug 2007 (CEST)
Dormit künn ik ok noch leven to Noot. Aver ok dat mag ich nich so geern bruken, wenn dat üm lenken geiht. Dat maakt sik as Lemma nich fein. Aver ik harr in dissen Fall de lütt Seeß meent. Den Maand sien lütt Seeß höört sik nu wohrlich nich schöön an. :-) --Iwoelbern 15:59, 17. Aug 2007 (CEST)
Dien Woort, Bolingbroke, höört to de:Sech (Landtechnik). Wat nich heten schall, dat dat för Sichel nich richtig is, man dat Woort kummt oorsprünglich vun dit Ploogmetz. --::Slomox:: >< 16:04, 17. Aug 2007 (CEST)
Sense heet bi uns Seis. Falls ji dat bruukt. Ober fröher hett man ok mit Sicht un Bikk arbeit. Un de Sicht weer sowat as en Sichel. Eastfrisian 17:59, 17. Aug 2007 (CEST)

Satz

Mi fehlt keen Woort, man en ganzen Satz: Weet een vun jo en Bispeel för en plattdüütsche Phraas, de vun Lüüd bruukt worrn is, de kene Stüern betahlen wullen? Dat geev dat fröher ja fakener. De Landsherrn hebbt ne'e Stüern fastsett un de Lüüd hebbt sik dor gegen oplehnt un en Revolte maakt, schöön mit Slachtroop. Kunn ik mi to'n Bispeel för Freesland good vörstellen, de harrn dat ja jümmer mit jemehr Freeheit. Lever dood as Slaav is en Bispeel, man de Stüern schöölt in dat Zitat in vörkamen. Schall so'n Oort plattdüütsch Gegenstück to no taxation without representation wesen. Hett een en Idee? --::Slomox:: >< 22:46, 1. Sep 2007 (CEST)

Ut de Geschicht weet ik dor nix. Dat güng ja üm "The colonists complained that taxes were imposed by Parliament without the consent of the colonists, which violated the traditional rights of Englishmen dating back from the Magna Carta. " un dat is doch so wat as "de Stüern, de sett wi sülvst fast" oder "de Stüern maakt wi sülvst". Aver dat Lemma schall man de ingelsche Satz ween un Platt bloots de Översetten. HeikoEvermann 07:51, 2. Sep 2007 (CEST)
Nee, dat Lemma schall dat ok nich wesen. Wenn du dat weten wist: Ik heff mi nu vörnahmen, dat Speel en:FreeCol (Kloon vun Sid Meyer sien Colonization) op Platt to översetten. Dat geiht dor jo üm disse Tietperiood vun dat eerste Besiedeln bet na de Unafhängigkeit. Un in dat Speel gifft dat dat denn bitieden mal, dat de König de Stüern ropsetten deit. Denn gifft dat twee Mööglichkeiten: Du seggst Jo un betahlst de högeren Stüern oder du röppst den König in dat Original entgegen No taxation without representation! un betahlst de Stüern denn nich. Un je nadem seggt de König denn, dat he ditmal noch fründlich wesen warrt un dat nächste Maal gifft dat Arger oder he kummt ut Europa röverseilt un haut di diene Kolonie in Gruus un Muus. Un dor wull ik, wenn dat geiht, en histoorsche, plattdüütsche Anspelung maken, de to de noorddüütsche Historie passt. To'n Bispeel heff ik ut Liberty or death! as Bestätigung för dat Utropen vun de Unafhängigkeit Lever dood as Slaav! maakt. Passt ja ganz fein. Sowat söök ik. --::Slomox:: >< 14:24, 2. Sep 2007 (CEST)

Piek bi de Speelkoorten

Is dat Piek oder wat bruukt ji dorför? Hartlich Gröten, HeikoEvermann 23:19, 4. Sep 2007 (CEST)

Ik segg ok Piek, vun mien Vadder kenn ik aver ok Schippen - harr'n wi jo al mol över snackt... --Iwoelbern 23:38, 4. Sep 2007 (CEST)
Stimmt. Is al lang heer un vunnacht is dat al laat. HeikoEvermann 23:43, 4. Sep 2007 (CEST)

ethnographic region

Wat is dat op Platt ? Sarcelles 21:14, 8. Sep 2007 (CEST)

Ethnograafsch Rebeet is mien Vörslag... --Iwoelbern 21:28, 8. Sep 2007 (CEST)
Mien ok. Eastfrisian 21:32, 8. Sep 2007 (CEST)
Solang du nich mehr Kontext giffst, is ethnograafsch Region/Rebeet de eenzig möögliche Vörslag. Mit en beten Kontext gifft dat villicht ok noch wat beters. --::Slomox:: >< 21:47, 8. Sep 2007 (CEST)
Bi Dzūkija dee ik eenfach schrieven is een vun de fief groten Regionen in Litauen. Dat ethnographic is nich so wichtig. --::Slomox:: >< 13:42, 10. Sep 2007 (CEST)

Dzūkijan

Dat is een Woort in en:Dzūkija. Dat wüll ik översetten. Sarcelles 17:25, 9. Sep 2007 (CEST)

Wat wull Du dor groot översetten? Dat is doch en Egennaam.
Dzūkijaasch oder Dzūkijasche Dialekt schüll dat woll wesen...--Iwoelbern 18:18, 9. Sep 2007 (CEST)

South Aukštaitian

Dat is een Woort in en:Dzūkija. Dat wüll ik översetten. Sarcelles 17:26, 9. Sep 2007 (CEST)

Süüd Aukštaitisch oder Süüd Aukštaitische Spraak vermodt ik mol... --Iwoelbern 18:19, 9. Sep 2007 (CEST)

slavicization

Dat is een Woort in en:Dzūkija. Dat wüll ik översetten. Sarcelles 17:31, 9. Sep 2007 (CEST)

Ik dee den Satz so översetten: Op den oosten Deel vun Dzūkija, de hüüt Deel vun Wittrussland is, hebbt de Slawen stark inwarkt un dor leevt nu mehr Polen un Wittrussen as Litauers. Dat afstrakte Woort slavicization bruukst du gornich. --::Slomox:: >< 13:39, 10. Sep 2007 (CEST)

entity

Sarcelles 11:27, 19. Sep 2007 (CEST)

Kontext! Ans kann ik anners nix seggen as Entität. --::Slomox:: >< 12:55, 19. Sep 2007 (CEST)
Geiht noch jümmer üm Dzūkija, ne? Wilna, Lida un Olita sünd de gröttsten Städer in Dzūkija. Olita warrt mehrsttiets as de Hööftstadt vun Dzūkija ansehn, ok wenn Dzūkija polietsch nie en egenstännig Rebeet wesen is. Egentlich is de twete Satz blots de Entschulligung dor för, dat dat Woort Hööftstadt in'n wieden Sinn bruukt warrt. Wenn een schrifft Olita warrt as dat histoorsche Zentrum vun Dzūkija ansehn., bruukst disse Entschulligung gornich. --::Slomox:: >< 13:13, 19. Sep 2007 (CEST)

Bad Karlshafen un Sieburg

De hessen-kasselsche Landgraaf Karl hett üm 1700 rüm den Oort Sieborg an de Werser grünnt. Later hett de denn den Naam Karlshafen kregen. Tomeist sünd dor eerst Mol Hugenotten hentagen, de franzöösch snacken döen. Amtsspraak in Hessen-Kassel weer Düütsch. Hüdigendags is dat ok Düütsch. De Naams sünd also Bad Karlshafen un Sieburg. Man dat liggt an'e Werser, nöördlich vun Hannoversch-Münden. Wenn ik nu en Artikel verfaten do, schall dat Lemma Bad Karlshoben ween oder Bad Karlshafen? Un schall Sieburg Sieborg heten oder Sieburg?---Bolingbroke 19:32, 19. Sep 2007 (CEST)

Wenn dat kien seker un beleggt platt Naam daarför gift, denn sall dat na mien Menen bi d' dütske Naam blieven. Termo 21:55, 19. Sep 2007 (CEST)
En Beleg kann ik för Karlshoben bi Clara Kramer-Freindohl finnen: [24]. Is nu aver nich jüst dat Platt vun Hessen. Platt snacken doot se dor op jeden Fall, tominnst fröher hebbt se't daan. Un en Naam harrn de plattdüütschen för de Öörd gewiss. Ans helpt blot, en Minschen to fragen, de dor in de Neegd leven deit. Dat Hessen-Nassauische Wörterbuch helpt ok nix, dat is noch nich bi K för Karlshafen. --::Slomox:: >< 23:14, 19. Sep 2007 (CEST)
Ik meen, dat is nich kritisch, Namensdelen in’t Plattdüütsche to överdregen, wenn dat eendüdig is, woneem se herkamt. Dat heet, ut hafen weer ik (na Sass) den „haven“ maken un ut burg en „borg“. Dat holl ik för legitim. Iwoelbern 23:20, 19. Sep 2007 (CEST)
Ik geev di recht, man will ok seggen, dat een dor ok mit op de Nees fallen kann. Börg seggt de Oostfrees, Buorg de Westfaal villicht. Wi wüllt ja na Mööglichkeit echte Naams un de köönt ok bums mal ganz anners wesen, as een denken deit. --::Slomox:: >< 00:44, 20. Sep 2007 (CEST)
Ik hebb mol an den Heimatverein Helmarshausen schreven. Helmarshausen is en Stadtdeel vun Karlshoben, man öller as de Stadt süms. Mol sehn, wat de dorto seggt...---84.137.126.160 12:56, 20. Sep 2007 (CEST)
Vundage hebb ik nu en Nettbreef ut Noordhessen kregen, wat düsse Öörd (un en paar dor ümto) angaht. De kümmt nu nich vun Helmarshusen, wo se gor keen Platt snackt, man ut Dringelborg/Trendelburg, wat nich wiet weg is. Dor steiht nu to lesen:

#Trendelburg heißt auf platt: Dringelborg

  1. Gottsbüren Chottsbüren /Stadtteil von Trendelburg
  2. Eberschütz Äwerschütte/
  3. Deisel Deßel /
  4. Langental Langendoahl/
  5. Helmarshausen Helmarshusen
  6. Karlshafen Korlsfhoawen

Die umliegenden Städte und Gemeinden (was mir auf die Schnelle einfällt)

  1. Hofgeismar Geismar
  2. Hombressen Humbressen/Stadtteil von Hofgeismar
  3. Carlsdorf Koareldorp/ Stadtteil von Hofgeismar
  4. Immenhausen Immenhusen
  5. Grebenstein Grebensteen
  6. Udenhausen Ungenhoasen/Stadtteil von Grebenstein
  7. Liebenau Lebenogge
  8. Haueda Hoggede /Stadtteil von Liebenau
  9. Lamerden Loamerden

So spreekt se de Naams dor baven ut. Schöllt wi dor nu bi blieven un de so övernehmen? Oder mütt wi de Diphtongen rutnehmen un dat Ganze na Sass ümschrieven? Ik bün för: So laten!---Bolingbroke 13:03, 4. Okt 2007 (CEST)

Jo, so laten. Aver ik nehm an dat f in Korlsfhoawen höört dor so nich hen, oder? Wees bedankt, Bolingbroke, dat du di dor üm kümmert hest. --::Slomox:: >< 13:29, 4. Okt 2007 (CEST)
Bolingbroke, wat an Fragen heff ik nu noch: Du schriffst Helmarshusen, wo se gor keen Platt snackt. Helmarshusen liggt doch to'n Noorden vun Dringelborg? Dor mööt se doch Platt snacken (oder küern)!?
Hebbt se di ok wat seggt, wo dor in de Gegend de Grenz na dat Hessische langsgeiht? Dat dee mi bannig intresseren, de exakte Grenz, Dörp för Dörp. Wat höört Plattdüütschland to, wo doot se al babbeln... Ik weet nu nich, wo scharp de Grenz dor ünnen is, man dor steiht, dat dat verstahn över de Grenz swoor fallen schall. Nu weren de Lüüd bi'n HR bestimmt kene Linguisten un hebbt en beten överdreven, aver ünnerscheden mutt man dat ja könen. Wilhelmshausen is Platt un Knickhagen al Hessisch. Doot wi dor noch mehr Grenzöörd tohoopkriegen? --::Slomox:: >< 01:11, 10. Okt 2007 (CEST)

Altersheim (Seniorenheim)

= Olenhus --Knabbe 15:07, 20. Sep 2007 (CEST)

Öllersheim, Olenheim, Seniorenheim, Olenhuus, Seniorenhuus (dor heet sogor een offiziell so). Gifft dat all en poor Maal bi Google, söök di ut, wat sik opbest anhöört ;-) --::Slomox:: >< 16:06, 20. Sep 2007 (CEST)
Olenhuus mag ik an'n leevsten höörn...---Bolingbroke 23:37, 20. Sep 2007 (CEST)
Un noch en Nadrag: Oll´n-tau-Huus [25] --::Slomox:: >< 13:04, 19. Jan. 2013 (CET)[anter]

Roovkoperer

Op hachpachen.de gifft dat T-Schörten mit plattdüütsch Text: To'n Bispeel Hamborger Bottervogel oder en beten appeldwatsch Minga Bottervogel un denn ok Hamborger Roovkoperer. Ik heff mi böös wunnert, worüm ik en T-Shirt dregen schull, dat mi as Verbreker utwiesen deit (fief Johr Knast, seggt de Werbung). Aver denn heff ik markt, dat geiht nich üm Roovkopeern (also Roovkopérer), dat kummt vun kopern, also en beten Sass'scher schreven kapern (Roovkóperer), en Raubkaperer un dat schull denn en Pirat wesen. Heff dat Woort nich kennt. Ik heff glieks na dat Woort googlet un heff ok twee Sieden funnen, de dat Woort so bruken doot, man dat is mi nich kloor, wat se dat vun dat T-Shirt övernahmen hebbt oder wat se dat so kennt hebbt. Un bi een vun de beiden Sieden is ok glieks de sülve Fehler passeert, de mi passeert is. Mien Fraag: Hebbt sik dat Woort Roovkoperer nu de Lüüd vun hachpachen.de utdacht oder gifft dat dat Woort würklich? --::Slomox:: >< 12:49, 21. Sep 2007 (CEST)

För'n Seerover kenn'k blot noch dat Woord "Kaper" (een Kaper, mennig Kapers). Man dat höört man neet faken un sowat as "Roovkaper" hebb ik noit höört. Termo 15:50, 21. Sep 2007 (CEST)

Wahlkreis

in wecke Artikels gifft dat dat Woort ,,Kieskring". Dat is keen richtiget Platt. Sarcelles 21:13, 27. Sep 2007 (CEST)

Laat dat beter bi "Wahlkreis". De "Kring" hett neet völst to doon mit de "Kreis" in`d Verwalten. Termo 22:05, 27. Sep 2007 (CEST)

ne'e or niege

In de Artikel Niege Testament´ kiek ik äytieden een betien ra tegen dat `niege´ an. Ik kenn dat blots als `ne'e´. Ik woll wall maal weten, wor de Vorm `nieg´ vandan kummt. De Vorm `nieg´ kummt ik hier up Wikipedia ok wall fäker tegen, men mi is disse Vorm heelmaals frömd. Minne Fraag süll dan ween, wor in Noorddüütschland segg man `nieg´ un wo mött ik dat utspecken. Eenfach nieg or niech? --Bierlink 22:40, 27. Sep 2007 (CEST)

Wenn du vun Bremen ut na Noordoosten geihst, denn heet dat toeerst nee (mit lang e), denn kummt noch op disse Siet vun de Elv nei (mit Diphthong) un denn op de anner Siet Elv in Holsteen nie (mit lang i). Un wenn du denn noch wieder geihst, na Mekelborg to, denn fangt de Lüüd an, dor noch en g mittosnacken in dat Woort (in Delen vun Mekelborg ok nied). Ik glööv, dat is en g, in nieger to'n Bispeel, aver en ch in niegst. Seker bün ik mi aver nich. Bliev bi nee/ne'e, is op uns Sied dat beste ;-)
Bi uns, dat heet twischen Elv un Werser, gifft dat ok noch neet för nee (neit un nei utspraken, aver in de Schrift do ik dat nich utdrücken): Bispeel (ut'n Landkreis Horborg). --::Slomox:: >< 23:08, 27. Sep 2007 (CEST)
Is twors bäten laat, heff dat nu oewer ierst seihn: In Mäkelborg ward "nie" seggt (is ook in Holstein so - hett Slomox ja all schräben).In Westen heit dat: "nie maken, nie'e (oder nie, ganz selten niege) Schauh, de niedn (ook nien) Schauh". In Osten (Scheid to Vörpommern) seggen s' "nie maken, niege (oder nie) Schauh, de niegn Schauh". Dat ward denn /g/ utspraken: "in den flektierten Formen erscheint meist ein Gleitlaut, der im O[sten] -g-, im W[esten] -d- ist: DIETZ 126 bezeugt nie, niet, nieg oder niej (Ro[stock], Gü[strow] Anf. 19. Jh.)." Reuter hett /g/: "So wahnte nu Dörchläuchten in sine nige Paleh" (Dörchläuchting) "nieg" (ward mit /ç/ [niech] seggt) und "niet" sünd wat seltener. "Wat gifft Nies/Niegs?" (Osten [mit /x/]) Denn Ünnerscheid kannst ook seihn an "niedlich" und "niegelich" (hochdüütsch "neugierig"). Geef't all früher: "eyne nye Capellen" (Schlutup 1436, [26]), "des schölen alle Jahre in erer Tosamenkunfft des Dingsdages na Palmarum nye Holtvögde verordnet werden" (Sarzbüttel, 1619) [27], "Wy borghermestere vnde ratlude der stad tho deme Nyenkalande, nye vnde olt" (Neu Kalen) [28] --IP-Los 13:22, 4. Sep. 2008 (CEST)[anter]

district municipality

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:22, 7. Okt 2007 (CEST)

Kontext? Wat för'n Land? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)

Litauen. Sarcelles 20:10, 9. Okt 2007 (CEST)

Sarcelles, du fraagst hier na district municipality un denn seggst du Litauen? Is nich böös meent, man schriev doch, dat du na en Woort för rajono savivaldybė söchst. Dor kann nich jeder wat rutlesen, aver denn weet wi tominnst, wo wi na kieken mööt, wo dat üm geiht.
Savivaldybė is de Gemeen, rajono is dat Rayon oder de Kreis. Se hebbt in Litauen 1994 en Reform vun de Gemenen hatt. Dor hebbt se ut welk vun de olen Kreise oder Rajons ene eenzige Grootgemeen maakt. Dorvun doot de Dinger also Rajon-Gemeen heten. In Litauen doot se faken noch jümmer Rajon heten. De Lüüd laat dat savivaldybė faken weg. Ik dee hier bi uns Kreisgemeen dorto seggen. --::Slomox:: >< 22:02, 9. Okt 2007 (CEST)

Abgelegenheit

Wat is dat op platt ?Sarcelles 15:25, 7. Okt 2007 (CEST)

Kontext? Aufgrund seiner Abgelegenheit ist der Ort ...: De Oort is wied af vun’n Schuss. Dorvun is he .... Ümschrieven. --::Slomox:: >< 11:41, 9. Okt 2007 (CEST)

Symbolics

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:26, 7. Okt 2007 (CEST)

Kontext? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
Wappen is de Kontext. Sarcelles 21:40, 21. Okt 2007 (CEST)
Wat mit "Teken". Termo 22:24, 22. Okt 2007 (CEST)

Bevölkerungsdichte

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:27, 7. Okt 2007 (CEST)

Wi hebbt welk Tieden Inwahnerdicht bruukt, in welk Infoboxen to'n Bispeel. Geiht, aver wenn dat nich unbedingt nödig is (so as bi dat Label bi de Infoboxen), denn versöök man, ahn dat Woort uttokamen. Die Bevölkerungsdichte des Landes beträgt X ...: In dat Land doot in’n Dörsnitt op jeden Quadratkilometer X Lüüd leven. --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)

Schild (Heraldik)

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:28, 7. Okt 2007 (CEST)

Jüst dat sülve. Schild. --::Slomox:: >< 11:37, 9. Okt 2007 (CEST)

zentralisiert

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:29, 7. Okt 2007 (CEST)

Kontext? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
,,although now a centralised companies buying out what people gathered are also popular."

Sarcelles 21:43, 21. Okt 2007 (CEST)

ok wenn nu Ünnernehmens veel vun dat zentral opköpen doot, wat de Lüüd sammelt hebbt. --::Slomox:: >< 22:04, 21. Okt 2007 (CEST)

Heraldik

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:29, 7. Okt 2007 (CEST)

Heraldik oder Wapenkunn. Man Wapenkunn kunn jüstso good de Kunn vun all Wapen wesen, de Ünnerscheed Wappen/Waffen is op Platt ja nich dor. Dorvun is Heraldik villicht beter. --::Slomox:: >< 11:39, 9. Okt 2007 (CEST)

administrative

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:29, 7. Okt 2007 (CEST)

Kontext? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
,,has never been defined as a political or administrative unit".

Sarcelles 19:07, 22. Okt 2007 (CEST)

"Eenheid van d' Verwalten" of sowat. Termo 22:24, 22. Okt 2007 (CEST)

Lebensstil

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:30, 7. Okt 2007 (CEST)

Kontext? Ahn Kontext fallt mi anners nix in as Levensstil. --::Slomox:: >< 11:43, 9. Okt 2007 (CEST)
Leevoort villicht? --Iwoelbern 12:43, 21. Okt 2007 (CEST)
,,Lithuania is divided into 5 ethnographic regions, corresponding to the rural lifestyle,"

Sarcelles 19:09, 22. Okt 2007 (CEST)

"Levenswies" of beter "Wies van't Leven". Termo 22:24, 22. Okt 2007 (CEST)

Kämpfer

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:31, 7. Okt 2007 (CEST)

Kämper ?--Eastfrisian 18:59, 7. Okt 2007 (CEST)
Kontext? Krieger villicht? Vun wat för'n Tiet snackt wi denn? --::Slomox:: >< 11:44, 9. Okt 2007 (CEST)
Un ok wenn dat en hoochdüütsch Woort is: Kampf un Kämpfer warrt ok fakener op Platt so seggt. --::Slomox:: >< 11:46, 9. Okt 2007 (CEST)
In't Wappen vun Dzukija.

Sarcelles 21:44, 21. Okt 2007 (CEST)

För mi süht dat na en Ridder ut. Man ik kenn de Blasonierung nich. --::Slomox:: >< 21:54, 21. Okt 2007 (CEST)

aussterben

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:31, 7. Okt 2007 (CEST)

Utstarben/Utstarven--Eastfrisian 19:09, 7. Okt 2007 (CEST)

district

Wat is dat op platt ? Sarcelles 15:32, 7. Okt 2007 (CEST)

Kontext? Wat för'n Land? --::Slomox:: >< 11:52, 9. Okt 2007 (CEST)
Litauen.

Sarcelles 21:44, 21. Okt 2007 (CEST)

Also rajono. Ik dee Kreis seggen. --::Slomox:: >< 21:50, 21. Okt 2007 (CEST)

transscription

Wat is dat op Platt ? Sarcelles 15:56, 7. Okt 2007 (CEST)

Dat muss Översetten wesen. Eastfrisian 19:10, 7. Okt 2007 (CEST)
Nee, Översetten is verkehrt. Ümschrift deit ehrder passen. Is di de Ünnerscheed Transkripschoon/Transliteratschoon wichtig? Denn villicht Ümschrift na de Luden/Bookstaven oder sowat. Man dat beste is, wenn du versöchst, dat Woort gornich to bruken. Wenn du to'n Bispeel царь (transcription tsar) hest, denn schriev doch to'n Bispeel царь (mit latiensche Bookstaven schreven Zar). --::Slomox:: >< 11:37, 9. Okt 2007 (CEST)

Schildkröte

Hebbt wi för disse Deertenoort een fein plattdüütsch Woort? --Iwoelbern 12:42, 21. Okt 2007 (CEST)

Schildpadd oder Schildkrööt. Dat eerste is dat öllere, dat twete woll so'n beten ut dat Hoochdüütsche. --::Slomox:: >< 14:14, 21. Okt 2007 (CEST)

Kakerlake

Wat seggt wi denn dorto? --Iwoelbern 21:16, 21. Okt 2007 (CEST)

Kackerlack, Kackerlaak is ja man al de nedderdüütsche Naam för Hoochdüütsch Küchenschabe. --::Slomox:: >< 21:48, 21. Okt 2007 (CEST)

Naams för Dörper un Städer in de Provinz Freesland

Nehmt wi de freeschen Naams oder de nedderlannschen, de offiziell gellen doot? Oder nehmt wi de Naams ut nds-nl? Bispeel Workum: nl:Workum, fy:Warkum, nds-nl:Wörkem? Un dat geiht so dör för meist jeden Naam.---Bolingbroke 14:06, 23. Okt 2007 (CEST)

Ik denk, de nedderlännschen un frees’schen Naams maakt hier nich recht Sinn. Dat hier is de plattdüütsche WP, also schülln wi ok plattdüütsche Naams bruken. Wohrschienlich naakt de Naams ut nds-nl:WP an’n meisten Sinn. Problem is blots, wenn dat keen offiziellen plattdüütschen Naam geven deit.
Ich seh jüst den ne’en Artikel Wûnseradiel, dor gefallt mit dat û ok nich so recht. Dat gifft dat in de plattdüütsche Schrieveree jo an sik nich. --Iwoelbern 15:21, 23. Okt 2007 (CEST)
Wenn dat en Nedersaksischen Naam för de Oort gift, denn sall de wall bruukt worden. Dat mag ja wall besünners in de Stelligwerfen un dat Kollumerland so wesen. Anners meen ik, dat wi de offiziell Naam bruken sallen un daar köön sük de Steden ja upstünds sülvst utsöken, of de nederlannsk of freesk Naam offiziell wesen sall. Termo 16:37, 23. Okt 2007 (CEST)

Siedlung

Wat is en Siedlung, so as t.B. in de:Bet El: "Bet El (hebräisch: בית אל) ist eine jüdische Siedlung im Westjordanland" oder as in en:Eastern Settlement "The Eastern Settlement (Old Norse: Eystribygð, Icelandic: Eystribyggð) was the larger of the two areas of Greenland settled in approximately 984 AD by Norse farmers from Iceland"? HeikoEvermann 23:44, 23. Okt 2007 (CEST)

Dor fallt mi keen sünner’t Woort to in. Ik harr dat mit Oort ümschreven. Villicht kann man Ansiedeln bruken. --Iwoelbern 23:47, 23. Okt 2007 (CEST)
Dat is mal wedder richtig swoor. Bi Lübben (Middelneddersassisch) hebb ik Ansedel/Ansetel för "Ansiedlung" funnen. Nedderlannsch bruukt "Nederzetting". HeikoEvermann 00:03, 24. Okt 2007 (CEST)
Dor kummt mi Ansedel ’n beten beter vör... --Iwoelbern 00:19, 24. Okt 2007 (CEST)
Ron hett "Wahnsteed" vörslaan. Dat finn ik noch beter. HeikoEvermann 23:37, 24. Okt 2007 (CEST)

Spielmannszug

Gifft dat dor en Woort för? Glööv ik doch...---Bolingbroke 19:33, 27. Okt 2007 (CEST)

Kenn ik vun uns Sportfesten fröher blots as Speelmannstog. --Iwoelbern 19:39, 27. Okt 2007 (CEST)
Un dor finnt sik ok en poor Sieden bi Google to mit dat Söökwoort "Speelmannstog". Mit "Speelmannszug" jüstso veel, aver wi sünd ja mööglichst en beten konservativ. --::Slomox:: >< 17:42, 7. Nov 2007 (CET)

Graaf/Greev/Greve

Bi us in Bremen gifft dat ja keen Amtsadel. Man in ole Tieden geev dat hier den Gohgreven. Hebb ik ok ut de Gegend vun Hannobersch-Münnen al höört. Diekgreven kenn ik ok. Bi Peter Neuber hebb ik leest, dat in Dithmarschen, tominnst fröher, Greev för Graaf seggt wurrn is. Wi is dat denn bi Jo? Is Graaf möglicherwiese doch bloß de hoochdüütsche Form?---Bolingbroke 10:42, 29. Okt 2007 (CET)

Ik harr na Geföhl ok Graaf seggt. So heff ik dat ok al mol in en Artikel bruukt, stieht glööv ik ok in'n Sass. --Iwoelbern 11:40, 29. Okt 2007 (CET)
Sass meent: Graaf. Neuber (Wöhrner Wöör) hett "Greev (Mt: Greven) ok as Diekgreev, aver ok "Groof" (na Sass'sche Schrievwies: Graav). Dat Middelnedderdüütsch Lexikon hett "greve/grave" as in dink-, dik-, holt-, licht-,spelgreve. Villicht maakt wi dorvun en Redirect Greev => Graaf, maakt den Hööftartikel as Graaf (wieldat de Sass dat so bruukt) un in de Artikels maakst Du dat so as du wullt. HeikoEvermann 23:21, 29. Okt 2007 (CET)

Sehenswürdigkeit

Hett een dorför en feinen Utdruck? --Iwoelbern 14:23, 30. Okt 2007 (CET)

Saken, de dat Ankieken weert bünd. Termo 14:41, 30. Okt 2007 (CET)
Ik schriev in miene Stadt- un Dörpartikels jummers: Wat een sik ankieken kann/schall---Bolingbroke 14:59, 30. Okt 2007 (CET)

Furt

Woans schrievt wi Furt op plattdütsch? Fort as dat in Frankfort is, oder mehr anlohnt an Ennen as in Bremervöör? --Iwoelbern 12:06, 3. Nov 2007 (CET)

In dat middelnedderdüütsch Lexikon is dat "vort" un na Kluge sien etymoloogsch Lexikon is dat in de middelhoochdütsche Tiet ok "vort" wesen. Oolsassisch: forth un dat Woort is vun Noorden na Söden wannert. Ik denk, dat is eendüdig: Fort. 85.177.143.239 13:56, 3. Nov 2007 (CET)

ganz poor Wöör

So, ik weer ja nu man en ganze Tiet hier nich aktiv un dor hebbt sik en poor Wöör bi mi stapelt, de mi fehlen doot. För Help bün ik dankbor ;-)

erfüllen

einen Wunsch erfüllen, dat weer fein, wenn mi dor een en Tipp geven kunn.

"vulldoon" dee ik seggen. Anners sowat as "de Wünsk wahrmaken". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
...’n Gefallen doon weggt wi bi uns to Huss faken. --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
Maken, wat he/se hebben will/sik wünscht---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Schürhaken

heet op engelsch poker un in en Wöörbook heff ik Plattdüütsch ok Poker funnen. Aver wo kummt de Utdruck her? Un kennt ji noch mehr Wöör för Schürhaken/poker?

"Poker" kenn ik ok wall, man ok "Prökel" of "Hellhaak". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
Poker kennik nich. Ik harr dorto Füerhaken seggt. --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)

Poker/n kummt vun "Pochern";hdtsch.: stochern. Susanne

Erfahrung

Wenn ik seggen will Erfahrung ist sehr wichtig im Berufsleben, wat gifft dat dor för Wöör, de op Erfahrung passen doot?

"Erfahrung/Erfahren" kann so stahn blieven, man dat gift ok sowat as "Unnerfinnen" of eenfach "Kunn". Villicht so "Dat is van Belang, dat he al Kunn in d' Beroop updoon hett." Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
Dor hett Sass den Vörslag Insichten. --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
Kunne. Oder: Dor weet he/se wat vun af. Dor weet he/se Bescheed vun---Bolingbroke

lila

Gifft dat en speziell Woort för lila oder is dat blot lila (en lilane Bloom)?

"Sangen" of "Blausangen". Ik weet neet so recht, wo ik dat schrieben sall, denn dat word meesttieds mit en scharp s an d' Begünn proot. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
Dat kummt vun sanguin, oder? Kannst du dor mal en Bispeel geven, wat för'n Klöör dat genau is? Per CSS oder mit en lütt Bild oder sowat. --::Slomox:: >< 21:21, 18. Nov. 2007 (CET)[anter]
Waar dat wegkummt, kann'k di neet seggen. Ik hebb upstünns ok kien Woordenboken daar, waar ik nakieken kunn. Ik weet blot, dat dat för "lila" bruukt word. Un wo dat nip un nau utsücht, dat weet ik ok neet, umdat ik so 'n Klörenfehlsüchtigheid hebb. Deit mi leed. Termo 22:05, 18. Nov. 2007 (CET)[anter]
vigelett --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)

Trennschirm

Dor weet ik ok keen good hoochdüütsch Woort för. So'n Schirm, achter den sik een ümtehn kann, to'n Bispeel. Raumtrenner seggt'n dor villicht to, weet ik nich.

Dat is stuur. Normalerwies dee ik sowat as "utnannerbrengen" för trennen seggen, man dat passt hier neet. Dat blifft dat seker bi "Ruumtrenner" of sowat. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
Du meenst en Paravent oder ok Spaansch Wand --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
Spaansche Wand---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

kleben

To'n Bispeel bi en Figur ut Potzlaan, de kaputtbraken is. Wenn de weer heel maakt warrn schall, wat warrt denn mit de Figur maakt? Warrt se kleevt oder liemt oder wat gifft dat ans för Wöör?

För dat tosamenkleven bit Rumtütern kenn ik beid Worden, man "liemen" bruuk ik mehr bit Holtwark. Anners kenn ik noch dat Woord "placken". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
kleven oder anbacken --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
Nee, "anbacken" is anners wat. Dat maakt een, wenn he wat an en Pinnwand anspiekt of an d' Wand kleven deit, man neet, wenn he wat Kötts weer tosamen plackt. Termo 19:49, 7. Nov 2007 (CET)
stimmt, in so’n Fall seggt wi bi uns wedder tohopenbacken --Iwoelbern 20:10, 7. Nov 2007 (CET)
De twee Delen weert tosamenbackt oder an'nannerbackt---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Gefährtin

To'n Bispeel so as in Lebensgefährtin oder die liebe Freundin und Gefährtin, die meine Frau mir immer war. En Woort för Gefährte so as in Herr der Ringe - Die Gefährten dee mi villicht ok al helpen.

För de "Lebensgefährtin" must du wall bi sowat as "sien Wiev", "sien Fründin", "sien Ollske" of sowat blieven. Un so'n Aard van "Kumpels" bünd de "Kulantjes". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
Fründin. Wenn dat en Mann weer: Macker---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

erleichtert

erlichtert un verlichtert heff ik dor, weet een noch wat, wat sik authentischer anhöört? ümschrieven: Dat güng em wedder goot, as dat un dat passeert weer oder: Dor weer he/se froh, as düt un dat passeert weer/üm weer/vörbi weer---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Leben retten

Lett sik recht licht mit Leven redden översetten. Aver weet een noch wat anners, en Synonym, dat sik good anhöört?

Blot sowat as "ut de Nood ruuthelpen". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)

ampatt

ampatt, dat is al plattdüütsch, kann mi dor een opkloren, wat dat exakt bedüden deit? In'n Harte, glööv ik, steht dat as überhaupt, hier as aber, jedoch un denn is hier noch de Satz He denkt, he is so klook, aber de Westphälinger krigg he ampatt nich to finnen.

ik kenn dat Woort nich...---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

wallen

as in wallendes Haar.

Ik de "wellen" seggen. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
De hett oorntlich Hoore, Siene/ehre Hoore könnt sik sehn laten/wasst all dör'nanner etc, ümschrieven also...---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Lichtung

in'n Woold.

Geiht blot over't umschrieven. "En free Stee in d' Wold." Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
Up nedderlannsch hett Lichtung ok open plek, also free Steed, open Steed/Pleck, anners weet ik ok nix, bloß dat för allens jummers de Hoochdütschen Frömdwöör nahmen weert, de meisten Lüde seggt bestimmt Lichtung ---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

vorwurfsvoll

Dat musst du eets mit dat Verb henkriegen, also mit "vörsmieten" of "vörhollen". "Sie sah ihn mit vorwurfsvollem Blick an" - "Se keek hum an, as wenn se hum wat vörhollen wull". To'n Bispööl. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
He keek ehr an, as wenn he ehr wat vör to smieten harr---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Frauchen

Gegenstück vun Herrchen. Herrchen kannst op Platt ok seggen, aver Frauchen höört sik för mi denn doch to hoochdüütsch an.

großzügig

is groottöögsch. Dat lett aver en beten naöversett, ik harr lever wat, wat nich so dicht bi dat hoochdüütsche is.

"geevsk", "gull", "ruum in't Geven" Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
riev kenn ik dor noch --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
rieve heet bi us ehrer verschwenderisch. Geevsch, he/se gifft geern wat af/her---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

zottelig

so as in ein zotteliger Hund. "tusig". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)

de ik ruuch to seggen --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
Mit Hoor as Wierdraht, mit Hoor, de all dör'nanner staht, Den sien Fell seeg ut, as en Wischmob, also wedder ümschrieven---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Hochstapler

So'n Hochstapler as to'n Bispeel de Hauptmann vun Köpenick.

Schojer of Schubbjack. Dat meent tominnst sowat as Bedreger. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
Schubberjack kenn ik ok as en Mann, wo een sik nich up verlaten kann. Een de seggt, he weer dat, is dat avers nich. een de sik dick maakt, een, de sik as en (groden Mann)...henstellt---Bolingbroke

Hall, hallen

kannst dat ok op Plattdüütsch so seggen? Seine Schritte hallten, als er durch die große Halle schritt

"schallen" is wall de Utdruck daarvör in't Platt. Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
blifft so as dat is, meen ik. --Iwoelbern 19:14, 7. Nov 2007 (CET)
schallen---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Mieder

Ik kenn dat Woort Mieder man wat dat genau is, dat müss ik eerstmal nakieken de:Mieder. Dor steiht to'n Glück wat vun Es wird heute noch in Volkstrachten [..] getragen, dat lett mi toversichtlich wesen, dat dat dor en plattdüütsch Woort för gifft. Weet dor een wat?

Blifft na mien Menen bi "Mieder". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)
Mieder---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Ik heff nu noch en annert Woord funnen: Liefstück. --::Slomox:: >< 15:46, 6. Mär 2010 (CET)[anter]

Borte

Gifft dat dor en speziellen Utdruck för?

"Boor", "Borde" of beste "Behangsel". Termo 19:21, 7. Nov 2007 (CET)

...

Dat weer al allens ;-) Schöölt bedankt wesen för joon Antwoorten. --::Slomox:: >< 18:19, 7. Nov 2007 (CET)

Füllung

Weet ji en fein Woort för de Füllung vun wat to Eten, to'n Bispeel bi'n Braden oder bi en Bontje? Also bi'n Braden kannst Füllsel seggen, geiht dat ok bi'n Bontje? --::Slomox:: >< 13:37, 26. Nov. 2007 (CET)[anter]

Hm. Dat blifft bi "Füllung" of word to "Füllen" of "Füllsel". Man of dat allens för't Eten gellt, weet ik neet. In d' Köken hebb'k neet so de Künn... Termo 16:45, 26. Nov. 2007 (CET)[anter]
Worüm nich Füllsel? Oder:wat dor in is, oder: Dor warrt wat in füllt...---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Spion/Spitzel

Dat Woort Spitzel is bairisch-öösterrieksch, seggt Grimm un is bi uns blot eenmal in Hansetieden bekannt se hebben dat spitzel von der kerken geworpen. Bedüüdt dor aver nich jüst dat sülve... Spion mag passen, man villicht hett ja noch een en fein Woort. --::Slomox:: >< 13:37, 26. Nov. 2007 (CET)[anter]

De Sass hett "Snüffler", Harte hett "Snüffelnees". Helpt dat wieder? 85.179.199.207 23:18, 26. Nov. 2007 (CET)[anter]
Snüffelnese is bestimmt beter as Snüffler. Ik dö Spion nehmen.Oder ümschrieven: Een, de (stickum) wat unkunkeleren deit...---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)

Gummiwulst/rubber bulge

So'n Ding bi de Bahn (de:Gummiwulst) oder ok lütter to'n Afdichten in't Köhlschapp oder bi Saken, wo keen Water rinkamen dröff. Weet dor een en fein Woort, dat uttodrücken, oder eenfach Gummiwulst? --::Slomox:: >< 13:37, 26. Nov. 2007 (CET)[anter]

wreet

Un denn noch een Saak: kennt ji bi jo dat Woort wreet? Ik will man nich seggen, wat dat bedüden schall, dat ji an de Fraag unbefangen rangaht ;-) --::Slomox:: >< 13:37, 26. Nov. 2007 (CET)[anter]

"wreed" (na Sass schrieven ji ja meest en "t" an d' Enn) is sowat as "quaad", "böös" of "gemeen". Meenst du dat? Termo 16:45, 26. Nov. 2007 (CET)[anter]
hebb ik noch nie höört---Bolingbroke 01:19, 27. Dez 2007 (CET)
Un wat sall't nu bedüden? Termo 18:00, 29. Dez 2007 (CET)
Dat Wuurt giff't bi uns nich miehr. Giff't bloß in olle Dokumente. Chyträus hett dat hatt, oewer bloß noch as "austerum" (streng, herb). Früher hemm s' denn ook von "wreet unde bose" schräben und hett woll ook "falsch" bedüüdt: "ick was up mi sulven gram unde wret" (Schiller/Lübben). Un denn künn dat woll ook noch "krumm" heiten: "wrede stubben". --IP-Los 15:27, 29. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Hebb ik tofällig bi Böning funnen: freet, wreet tüchtig, stark, üppig. Mi geiht et wreet Mir geht es sehr gut. --Bolingbroke 17:32, 6. Nov. 2010 (CET)[anter]

Wellensittich/Sittich

mnd. sedek, sedik. Is dor wat vun nableven, heet dat ok op Platt Sittich oder gifft dat dor ans Wöör för? --::Slomox:: >< 13:57, 28. Nov. 2007 (CET)[anter]

Hebb ik noch nienich vun höört. Aver "Bülgsedik" kann ik mi egentlich nich vörstellen. Fraag doch mal op LL-L. HeikoEvermann 21:56, 28. Nov. 2007 (CET)[anter]
Över Bülgsedik hebb ik vun Harten lacht! Ik denk mol, de Lüde nehmt dor dat hoochdüütsche Woort Wellensittich. Man mi is upfullen, dat in veel Spraken sowat as Parkiet to Sittich seggt warrt: Nedderlannsch: Parkiet, engelsch: Parakeet, öller: paroquet, Schootsch Gäälsch: Paracait, Spaansch:Periquito. Up Nedderlannsch heet Wellensittich Grasparkiet. Ik hebb avers nich rutfunnen, wo de Wuddel vun dat Woort Parkiet sitten deit. De latiensche Naam is ja Melopsittacus undulatus. Dor stickt dat Woort psittacus is, översett in Düütsch: Sittich. Undulatus heet: dor sind Wellen an. De düütsche Naam is also översett ut den latienschen, de üm 1805 to'n eersten Mol vun en engelschen Forscher bruukt wurrn is. Wegen Melopsittacus undulatus heet de Vogel in de skandinaavschen Spraken denn ok Undulat. Mien Menen: En echten plattdüütschen Naam gifft dat nich. Nu könnt wi dat maken as de Dütschen un den latienschen Naam översetten: Denn kümmt dor so wat, as Wellensittick, mientwegen ok Wellensedik bi rut. Man för wiß nich Bülgensedik...Oder wi kriegt rut, wo dat annere Woort Parkiet herkümmt un bruukt dat just so, as vele, un ganz verschedene Spraken dat maakt. Villicht könnt wi dat ja eenfach vun de Nedderlanners afkieken un dor Grasparkiet to seggen? Nee utfinnen mütt wi dat Woort glööv ik up jeden Fall. Noch en Fraag: Hefft de nedersaksischen Frünnen dor woll en Woort för? ---Bolingbroke 17:15, 3. Dez 2007 (CET)

Woortspeel mit wat to eten un Alkohol

Op Engelsch heet butterscotch Karamell. Nu heff ik en Woortspeel mit butterscotch un scotch in dat Engelsche, wat ik bi't Översetten behollen will. Weet dor een en goden Ansettpunkt för en plattdüütsch Woort för wat to eten (opbest wat Sööts), wat sik toglieks ok na Alkohol anhöört? Dat beste, wat ik betherto funnen heff, dat is Juchheiwater, wat Bruus bedüden deit, aver ok för Alkohol stahn kunn. Aver ik bruuk beter en Woort, wo würklich en echten Utdruck för Snaps oder ans en Duunmaker insteckt. Hett een en Idee? --::Slomox:: >< 14:11, 28. Nov. 2007 (CET)[anter]

Wie wöör't mit Brootkuurn oder Köörnerbroot. --Knabbe 14:47, 29. Nov. 2007 (CET)[anter]

deliziös

Ik heff vör en Tiet in en Wöörbook mal en plattdüütschen Utdruck leest, de vun deliziös/delicious/délicieux kummt so as Kraasch vun courage kummt. Ik kann mi aver nich mehr besinnen, wo dat weer un wo dat Woort heten dee (weer kuum weddertokennen, glööv ik). Hett een en Idee? --::Slomox:: >< 14:11, 28. Nov. 2007 (CET)[anter]

Lücke

Wat hebbt wi dorför in’t Plattdüütsche? Ik wull toeerst „Lock“ nehmen, man dat is nu mol nich dat lieke... --Iwoelbern 22:07, 2. Dez 2007 (CET)

"Gatt" dee ik seggen. Anners - as ik dat faken meen - umchrieven. "free Stee" of sowat. Termo 23:53, 2. Dez 2007 (CET)

Dat geev just en Konflikt bi'n Bearbeiden. Ik harr just datsülvige schreven, wat nu ok Termo seggt hett: :Wie weer dat denn mit dat schöne Woort Gatt, wat nich datsülvige is, as Lock, man dicht bi un dor mehr den Aspekt vun Dörgang mit bi hett? ---Bolingbroke 23:58, 2. Dez 2007 (CET)
Bruken wull ik dat in den Tosamenhang mit de Planetenringen, wo dat ok Lücken twüschen de enkelten Ringen geven deit. Ik hebb Gatt ok mal mol höört, kann dat aver nich ganz inorden. Wenn ji meent, dat dat in dissen Tosamenhang passen deit, denn nehm ik dat... --Iwoelbern 00:03, 3. Dez 2007 (CET)
Noch mol ik... Also, in’n Sass steiht woll wat to Gatt, neemlich dat, wat ik ok dorünner verstahn harr. Dat is aver nich ganz dat, wat ik utdrücken wull... --Iwoelbern 11:59, 3. Dez 2007 (CET)
Un wat steiht daar?
Anners musst du dat umschrieven. "Lücke" is up Dütsk seker ok neet best daarför. Anners schriff wat as "daar is Bott tüsken". Termo 14:32, 3. Dez 2007 (CET)
Twee Bedüden sünd dor nöömt: eenmol as Begreep för en enge Dörfohrt un denn as en Begreep för't Morslock - wovun ik dat kennt heff, in'n Tosamenhang as 'n Schimpwoort: ...nehm dien Gatt dor weg... --Iwoelbern 15:07, 3. Dez 2007 (CET)


welke de Ümloopbahnen vun de Partikels in jemehr Ringsystemen mit düdliche Lücken uteneen hollt oder in enkelte Ringen konzentereert. ->
de de Ümloopbahnen vun de Partikels in jemehr Ringsystemen in enkelte Ringen scheedt. Dee dat nich gahn? --::Slomox:: >< 15:38, 3. Dez 2007 (CET)
Jo, dat geiht woll. Ik harr noch wat socht vör dat Lemma Kirkwoodlücke, man ik denk, dat kann mit Kirkwoodünnerbreken woll ümschreven warrn. --Iwoelbern 17:19, 3. Dez 2007 (CET)

Ik harr denn noch Gliev harrt, aber dat passt hierbi ok nich.Eastfrisian 19:03, 3. Dez 2007 (CET)

Gleichschaltung

Wat seggt wi dor denn to, wenn wi dor en Lemma vun maken wüllt? Blievt wi bi dat Frömdwoort? ---Bolingbroke 23:41, 7. Dez 2007 (CET)

„Gliekschalten“ oder „Gliekmaken“ harr ik dorvun maakt --Iwoelbern 23:44, 7. Dez 2007 (CET)
"Gliekschalten" is beter as "Gliekmaken". Aver maak dat man platt. HeikoEvermann 10:33, 8. Dez 2007 (CET)

Pint(o)

Is dat Tofall, wat ik bi pt:Pinto lees (Gíria popular para pênis, Ümgangsspraak för Penis), oder wo kummt uns Woort Pint vun af? --::Slomox:: >< 17:31, 10. Dez 2007 (CET)

Dor bün ik överfraagt... --Iwoelbern 17:43, 10. Dez 2007 (CET)

Neemönster/Niemünster

Wat is de richtige Naam ?

Niemünster oder Neemönster worrn beide bruukt. Sarcelles 20:46, 19. Dez 2007 (CET)

De Lüüd in Niemünster seggt Niemünster. Na Eenheitssass is dat aver Nee-. Bi dat ü bün ik nu nich ganz seker, is dat etymoloogsch en ö oder en ü? Dat kummt, glööv ik, vun monasterium un denn is de etymoloogsche Sass-Form mönster un münster is en Regional-Sünnerform ö -> ü so as to'n Bispeel bi'n Naam Wölbern/Wülbern (en anneret Bispeel fallt mi jüst nich in). Aver ik bün ja sounso för de Naams so as vör Oort, also Niemünster. --::Slomox:: >< 21:55, 19. Dez 2007 (CET)

Unternehmensberater

Wat is en "Unternehmensberater" op Platt? HeikoEvermann 22:19, 20. Dez 2007 (CET)

Ünnernehmensberader dee ik eenfach bruken. Ans weet ik nix. Kontoorrinsnacker oder Managertuusterer villicht, aver ik glööv, Seriösität strahlt dat nich ut ;-) --::Slomox:: >< 22:44, 20. Dez 2007 (CET)

Import

Wat gifft dat as Wöör ör ,,Import" ? Sarcelles 23:07, 20. Dez 2007 (CET)

An sik snackt nix dorgegen dat as Frömdwoort bitobehollen, aver dat gifft ok Inföhr as Översetten vun „Einfuhr“. --Iwoelbern 23:18, 20. Dez 2007 (CET)
Import.---Bolingbroke 14:46, 26. Dez 2007 (CET)

Gest

In'n Artikel över den Klaben hebb ik funnen, dat dat noch keen Artikel över Gest geven deit. Nu woll ik een schrieven. Man wie schall ik denn schrieven, wie dat mit de Verwandtschop vun de Gest utsütt? To de Poggenstöhl höört se doch woll nich to. Dat sünd ehrder de Dinger, de een eten kann. Heiko E. hett dor in de Diskuschoon schreven, Swamm weer (ok na Menen vun de Fehrsgill) dat betere Woort. Bi de Dütschen staht Hefe un Pilz beide ünner „Pilze“. För Plattdüütsch dücht mi dat en beten afsunnerlich, wenn Gest bi de Poggenstohl stünn. Bi de Engelschen is dat updeelt twuschen „Fungus“ (müch ik geern mit „Swamm“ översetten) un „mushroom“ (=„Poggenstohl“), bi de Hollänners hefft se „schimmel“ (ok fungi) un „paddestoel“. Ik dö de verscheden Pilzfamilien ok geern ünnerdelen in Poggenstöhl un Swämm. Wat meent Ji dor denn to?---Bolingbroke 14:46, 26. Dez 2007 (CET)

Dat gifft denn aver ok noch de Porifera, de Swämm ünner de See (dat wi de dor nich bi översehn doot).
Swamm steiht aver egentlich ok för de Fruchtkörper vun de Pilze. Dat is also ok noch nich veel anners as Poggenstohl. Ut de:Schwammerl: Gemeint sind damit nicht alle Pilze im biologischen Sinn, sondern die Fruchtkörper essbarer Pilzarten (siehe Speisepilz) und ihrer ungenießbaren oder giftigen Verwandten (siehe Giftpilz). Dat geiht dor nu üm en bairischet Woort, aver etymoloogsch kaamt Schwammerl un Swamm all beid vun de swammige Konsistenz vun de Fruchtkörper. Dor geiht denn al ehrder Schimmel. Bi Schimmel mööt wi ok den Bedeutungsumfang erweitern, wenn wi dat för all Soorten Pilze bruken wüllt, aver dor steiht tominnst de Etymologie nich in'n Weg. Dat Woort Pilz warrt ja ok fakener op Platt bruukt. Is aver ganz kloor hoochdüütsch. Un sogor dor noch en temlich jung Woort. Aver dor is wenigstens de erweiterte Bedeutungsumfang al etableert.
Was aver ok kloor is: De Minschen hebbt al jümmer Pilze kennt. Ehrdat sik de Pilz in't Hoochdüütsche breed maakt hett, geev dat en Reeg annere Begrepen för Pilz. Un ok dat Plattdüütsche harr bestimmt noch mehr Wöör as Poggenstohl, Swamm, Schimmel un Pilz. Villicht in't Middelnedderdüütsche mal söken gahn... Villicht köönt wi dor noch wat utgraven, wat ahn Bedeutungsumfangserweiterung utkummt. --::Slomox:: >< 15:03, 27. Dez 2007 (CET)
Dat middelnedderdüütsche Lexikon helpt uns nich. Nedderlannsch hett nl:Schimmels un dor heet dat "De schimmels of zwammen (Latijn: Fungi) vormen een van de zes rijken in de traditionele biologische taxonomie". Dat heet, Swamm is ok op nedderlannsch för dat hele bioloogsche Riek begäng. Ik glööv ok, Swamm is beter as Schimmel. HeikoEvermann 21:12, 27. Dez 2007 (CET)

United States Minor Outlying Islands

Wat sünd de "United States Minor Outlying Islands" (WP-DE: de:United States Minor Outlying Islands, WP-en: en:United States Minor Outlying Islands. De annern Spraken hebbt dat faken översett:

  • nl: "Kleine afgelegen eilanden van de Verenigde_Staten"
  • Norsk: "De forente staters små fjerntliggende øyer"

Wat maakt wi? Översetten oder nich översetten? Un wenn översetten, denn woans? Villicht "De Verenigte Staaten ehr lütte afsiets leggen Inseln" oder so wat? Hartlich Gröten un frohe Wiehnachten, HeikoEvermann 21:22, 26. Dez 2007 (CET)

De Verenigte Staaten ehr lüttje Eilannen, de en beten af sünd oder De V.S. ehr lüttje Eilannen, de en beten butenvör liggt ---Bolingbroke 00:47, 27. Dez 2007 (CET)
Lütte aflegen Eilannen vun de Verenigten Staten dee ik bruken --::Slomox:: >< 15:53, 27. Dez 2007 (CET)

Heinrich der Löwe

Man ok annere Herrschers mit den Naam Heinrich, as Heinrich VIII. vun England etc. Bi us löppt de Fent ünner Hinnerk de Lööw. Dat dücht mi unglücklich. Hinnerk is natüürlich en plattdüütschen Naam, man tominnst bi us en richtigen Buernnaam. Ik kann mi nich vörstellen, dat en Herrscher sien Söhn so en Naam gifft oder dat de Lüde em so ropen hefft. Villicht hefft siene Mackers em so ropen, besunners, wenn se wat drunken harrn...De Herrschers mütt en Herrschernaam hebben, de Lüde wüllt jem ehrn Herrscher mit Respekt nömen. Ik söök nu also na en annere Form vun den Naam. In usen Artikel Hinnerk staht noch Hinrich, Hendrik un Henrik. Leider is düsse Artikel vun mi. Man liekers: Ik slah nu vör, dat wi vör de verscheden Herrschers den Naam Henrik oder Hinrich bruukt. Wat meent Ji dor denn nu to?---84.137.89.164 18:30, 29. Dez 2007 (CET) (Dat is Bolingbroke, de vergeten hett, sik antomellen...)

Bolingbroke, dat harrst ok överschrieven kunnt. Worüm geiht Heinrich de Lööw nich? Eastfrisian 20:04, 29. Dez 2007 (CET)
Harr de ole Marten Luder nich na Erfurt gahn un harr in Griepswoold studeert, denn harrn wi nu villicht twee düütsche Staten mit twee düütsche Spraken un deen em Hinrik nömen. Harr Klaas Groth mehr Spood hatt mit sien Idee vun en ne’e nedderdüütsche Spraak, de vull gellen deit, denn harr he in disse ne’e Spraak nu ganz gewiss Hinnerk heten.
Denn dat ganze hett dor ja ok nix mit to doon, wie se em ropen hebbt. He is ok nich Enrique ropen worrn un liekers seggt de Spaanschen to em Enrique. De Naams kaamt vun de „Normalformen“ vun’n Naam in de enkelte Spraak.
Wi hebbt nu keen Marten Luder in Griepswoold un keen Klaas Groth mit Visionen, de wohr worrn sünd, hatt. Wi hebbt keen vulle Literaturspraak. Wi hebbt dorvun ok keen „Normalform“. Bi uns Wikipediaarbeit mööt wi uns de Normalformen sülvst en beten trechbögen.
Ik sülvst keen Problem mit Hinnerk. Bi Hinrich mutt ik seggen, dat dat vun’n Luudstand en hoochdüütschen Naam is (ok wenn he ok Plattdüütsch vörkummt).
Aver dat beste is woll, dat wi nich ganz op dat Dröge nadenken doot. Hinnerk weer en Brunswieker. Wi hebbt de Brunswieker Riemkröönk un allerhand annere ole Geschichstwarken ut de öllere Tiet. Schöölt wi also man rutkriegen, wat dor insteiht, un denn hebbt wi en Basis. --::Slomox:: >< 20:22, 29. Dez 2007 (CET)
@Eastfrisian: Dat is nu ganz gewiss nich de plattdüütsche Naam. En Basis, en plattdüütschen Naam to nehmen, hebbt wi. --::Slomox:: >< 20:24, 29. Dez 2007 (CET)
Na, ja...De ganze Sake is nich so eenfach. Dat warrt jedeen kloor, wenn he sik vörstellt, wi schullen Elisabeth I. nu Lieken I. nömen, wiel dat de plattdüütsche Naam is. Dat is Platt, man dat is ok lachhaftig. Ok up Platt heet düsse Fro nu mol Elisabeth. Ik fraag mi af, ob dat nich ok för Heinrich so gellen schall, as Eastfrisian vörsleiht. Du hest ja recht, Slomox, dat Hinnerk noch de Form is, de us hüdigendags an'n meisten plattdüütsch vörkummt. Ofschoonst Hinrich doch ok en plattdütschen Naam is (un Hendrik oder Henrik gor nich). Man dat hüdige Platt is ja ok mit de Johrhunnerten würklich up'n Hund kamen. Dat seht wi doch, wenn wi hier Artikels schrievt un Formen finnt un finnen mütt, wo jeden Plattsnacker seggt: Dat kennt wi nich, dat is gor keen Platt usw. Dat hefft wi us doch ok as Upgave vörnamen, dat wi de Sprake wedder en beten in'e Gangen kriegt. Also ok, dat wi nee Formen utfinnt, oder ole wedderfinnt. Hinnerk ducht mi en hennusselte Form vun Hendrik. Na, ja, denn versöök dat mol mit de middelnedderdütschen Krönken. Mol sehn, wat dor in steiht!---Bolingbroke 01:18, 30. Dez 2007 (CET)
Lieken is ok nich de Normalform to Elisabeth. Dat gifft gorkeen echte Normalform vun Elisabeth för dat Plattdüütsche, jüstso as dat keen Standard för dat Plattdüütsche gifft (Normalform hängt mit Standard tohoop). Lisbeth kummt noch opneegst an ene plattdüütsche Normalform ran. Un Hinnerk is dat, wat för Heinrich opneegst an de Normalform rankummt.
Wat nu den Löwen angeiht, dor heff ik nu al wat funnen, wie se em nöömt hebbt, as he leven dee: [29]. Heinricus oder Henricus. Op Latiensch versteiht sik, denn to de Tiet weer Volksspraak ja noch keen Mood. He weer ja man en Sassen un en Beyern. Heinricus höört villicht mehr to dat Bairische un Henricus to dat Sassesche.
Mit de Kröönken mutt ik nu noch wieder kieken. De hebbt ja noch mehr Belang för uns as de ullen Oorkunnen op Latiensch. --::Slomox:: >< 02:15, 30. Dez 2007 (CET)
Duert ja towielen en beten länger bi us...Midderwielen hebb ik in middelnedderdüütsche Texte tominnst funnen, wie düsse Naams, as Heinrich un Friedrich in de Tieden heten hefft, as Nedderdüütsch en Kontoor- un Rechtspraak ween is, kiek Hier: Henric oder Hinrick, Frederick etc. Ik fraag mi, of wi for Könige un grote Herren nich eenfach de middelnedderdüütschen Naams nehmen schöllt. Dat is dormols ja de leste Tied ween, wo dat noch en „offiziellen“ Naam for so'n Aart Lüde geven hett, de nich hoochdüütsch ween is.--Bolingbroke 21:40, 27. Dez 2010 (CET)

Scheinleistung, Heizlüfter

För dat Vermögen (Physik) fehlt mi noch

  • Scheinleistung un
  • Heizlüfter

Hartlich Gröten, HeikoEvermann 21:17, 31. Dez 2007 (CET)

Wenn wi för Leistung wedder Vermögen sett, denn dee ik schienbor Vermögen seggen. Aver ik mutt seggen, dat ik dat Konzept, wat is Scheinleistung, nich ganz dörblickt heff ;-)
För Heizlüfter fallt mi nix in, wat nich en glaskloren Neologismus is. Bruuk eenfach Heizlüfter. Ans kannst ok överleggen, wat de Afsnitt Bispelen överhaupt nödig is. Integral för dat Verstahn vun Vermögen is de List ja nich. --::Slomox:: >< 15:41, 2. Jan. 2008 (CET)[anter]

Nochmol Heinrich:Engelsche Köningen

Hier an annere Steed nochmol, man dat Problem is datsülbige, as baven. Dat is överhaupt nich mööglich, de Königen vun England (oder Frankriek oder Düütschland) Hinnerk to nömen. As ik baven al seggt hebb, is dat en Buernnaam. Un twaars en, de noch nich toveele Johren up'n Buckel hett. Jedenfalls is he woll in't Middelöller un in de Renaissance un in't Barock noch nich updükert. Ik hebb mol nakeken in Peter Koster siene „Chronik der Kaiserlichen Freien Reichs- und Hansestadt Bremen 1600 - 1700“. De is woll up Hoochdüütsch rutgeven, man dor finnt sik ok middelnedderdüütsche Urkunnen in. Besunners is düsse Kröönk en Born för plattdüütsche Naams, so as de dormols begäng weern. Allerhand vun de Naams de up nds.wikipedia upföhrt sünd, sünd dor ok to lesen. Besunners interessant dücht mi nu düt: De Naams vun de engelschen Königen weert dor an en Steed eenmol nömmt. Wat usen Naam Heinrich angeiht, so steiht dor: Henricus. Henricus III., Henricus IV. (Just so bi Richard: Richardus). Also just so, as Slomox för Heinrich den Löwen rutfunnen hett. Överhaupt is bi de Naams vun all Amtspersonen in düsse 100 Johren to sehn, dat dor geern dat Suffix vunwegen de Hoheit -us anbackt warrt. Also ok Börgermesters vun Bremen oder Amtsschrievers, Syndici usw. hett Henricus un nich Heinrich. Hinnerk weer dor ganz unmöglich. Denn dat güng düsse Lüde ja üm Ehr un Hoheit. De wullen se in jem ehren Naam utdrücken. Dor konnens e sik un jem ehr Königen ja nich Hinnerk nömen. Dat geiht ja liek in de annere Richtung. Dat dat Volk möglicherwiese Hinnerk to en Henricus seggt hett, glööv ik eerst, wenn een mi wiesen kann, dat dat düssen Naam dormols al geven hett. Fazit: Dat weer woll mööglich, dat wi de engelschen Königen Henricus nöömt. Un ok vun Henricus de Lööw snackt. Dat weer jedenfalls de histoorsche Schrievwies.

Man ik hebb nu noch wat funnen, wat mi villicht noch beter gefallt. Wenn de Schrievwies Henricus vunwegen dat latiensche Enne nich as plattdüütsch gellen schall, hebb ik funnen, wat se (tominnst in Bremen) in dat 16., man ok in dat 14. Johrhunnert för den Naam Heinrich bruukt hefft. Dat wunnert mi nu ok, man dat weer de Form Henrich. Een denkt ja, dat is en hoochdüütsch Suffix: -ich. As bi Hinrich. Man vergliek mol mit den engelschen Naam Henry. Dor liggt Henrich nu würklich nich wiet vun af. De Ton liggt ja woll up dat e.

Jedenfalls gifft dat middelnedderdüütsche Urkunnen, dor weert verscheden Naams uptellt, dormank nie nich de Naam Heinrich, ok nich, as ik woll dacht harr, Henrik oder Hendrik, eerst recht nich Hinnerk, ok nich Hinrich, man Henrich: „§1: Van Johann Heinen Huese vort aver den Grasmarkt dal tho...Henrich von Brinchem Huse....“ (Statuten to dat grote Waterrad in de Werser vun 1385). „Anno 1559 is Henrich Esich, Arends Söhne, un Wilm Meyer, Borger tho Bremen...“ (ut dat Johr 1559). „Anno 1570...tho Henrich Sprengers Huse...“. Allerdings staht düsse Urkunnen al in de Kröönk vun Koster un ik weet nich, ob de Naams ok in dat Originaal so dor staht. Dor möss ik in't Staatsarchiv nakieken. Dor hebb ik avers in'n Momang keen Tiet to. Dorüm mütt dat eerst mol langen: In fröher Tieden weer de Naam Heinrich in Bremen in de plattdüütsche Form Henrich bekannt. Dorüm finn ik dat nu sehr passlich, wenn wi düssen Naam Henrich för de Königen vun England, Frankriek usw. bruken döen un ok för Henrich de Lööw. Natüürlich klingt dat en beten ooltmoodsch. Man dat paßt doch, geiht ja ok üm't Middelöller...---Bolingbroke 21:08, 2. Jan. 2008 (CET)[anter]

De beten weniger afslepen un öllere Form vun Hinnerk is Hinderk. De Eesten hebbt dissen Naam as Hindrek övernahmen. Hendrik is ok nedderdüütsch.
Intressant is disse Siet över Henrich Hinckenhoff gen. Risse. Spellingsvarianten: Hindrig Rissen (1700), Hindrig (1705, 1707, 1710), Hennerich Rissen (1716, 1717), Henrich (1719, 1740 bij huwelijk Franciscus), Henr. (1722), Henricus (1725) De Hinnerk-Vörform Hindrig un Henricus doot sik also nich utsluten.
De Henricus is mi op jeden Fall to gediegen. Denn köönt wi de Engelschen ok glieks Henry nömen. Henry kummt ünner Plattdüütsche düüdlich fakener vör as Henricus.
Latien harr in ole Tieden en temlich hogen Status, dat is gorkene Fraag. Veel Lüüd hebbt blangen de egentlichen Naams in Volksspraak latiensche Naams bruukt, vör allen bi't Schrieven. Un dor weer Henricus denn de latiensche Normalform. Dor kannst du nich ut sluten, dat Henrich dor denn de plattdüütsche Form to wesen is. Ok ut en Henderk is op Latiensch en Henricus worrn (tominnst solang de Lüüd noch wüssen, dat Henderk verwandt is mit de hen/hin-rîg/rîk-Grupp).
För Hinrik laat sik ok ole Oorkunnen finnen, de dat so bruukt, den gefallt mi Hinrik noch beter as Henrich (un ok Hinrich gefallt mi beter as Henrich). --::Slomox:: >< 00:04, 3. Jan. 2008 (CET)[anter]
Bün ik ok mit inverstahn. Wie weer dat denn mit Hinrich de Lööw, Hinrich I., II. III. IV. etcpp.?---Bolingbroke 01:29, 3. Jan. 2008 (CET)[anter]
Kiekt doch mal op de Interwikilenken vun de:Heinrich VIII. (England). Dor is to lesen, woans dat de annern Spraken maakt hebbt. Dor gifft dat t.B. en walieschen "Harri", en finnschen "Henrik", en nedderlannschen "Hendrik", un en en norweegschen, däänschen un sweedschen "Henrik". Uns skandinaavschen Süsterspraken sünd sik enig: Henrik. Un de neegste Verwandte vun Platt, dat nedderlannsche hett "Hendrik". Ik bün dorför, dat wi uns ut disse twee een utsöken deit. HeikoEvermann 20:03, 3. Jan. 2008 (CET)[anter]
[30] ünner Wessel: In dussem jare [1063] wart gesat van dem keiser Hinrick dem veerden.... Ik heff bi Google jümmer na Hinrik söcht. Aver mit c is ja noch veel beter! Is meist so'n Oort Google-Schibboleth. Finnst meist blot Sieden mit Betog op de ole plattdüütsche Tiet. Dat is doch ok beter as dat halfhoochdüütsche Hinrich, oder? --::Slomox:: >< 15:45, 2. Mär 2008 (CET)[anter]

Eidechsen

Gifft da dorför en platt Woort?? --Iwoelbern 20:44, 13. Jan. 2008 (CET)[anter]

Jo, bi K. W. Kahl sünd Abdisse un Hiëgdisse to finnen, bi Herrmann-Winter blangen dat ut dat Hoochdüütsche övernahmene Eidechs ok Älditsch, Älditz, Äditz, Haiditsch, Heiditsch, Hekdis, Ellerhecks, Erditz, Ellritz (opfallen deit de Neegd to Hexen mit de Wöör Ellerhecks un Haagdisse (etymoloogsche Wuddel för dat Woort Hex)). Un dat gifft bestimmt noch mehr ;-) --::Slomox:: >< 21:58, 13. Jan. 2008 (CET)[anter]
Eevtaske btw. Heevtaske. Termo 22:57, 13. Jan. 2008 (CET)[anter]
Un ünner welken Begreep schüll man dat Verlenken? --Iwoelbern 22:00, 13. Jan. 2008 (CET)[anter]
Bi Steernbild hebbt wi "Eerdkrüper" un ik meen, dat steiht so ok in den Sass. (Den hebb ik bloots opstunns nich op den Disch.) Op Nedderlannsch is dat "Hagedissen" (Mehrtall) un dat gifft dor ok en "Zandhagedis". Wat is denn dor de Eentall? Hagedis oder Hagedisse. En "e" an't Enn geiht ja egentlich nich. Op een mutt wi uns as Lemma fastleggen. Un nu? HeikoEvermann 23:05, 13. Jan. 2008 (CET)[anter]
In’n Sass steiht nix, dor harr ik al to Anfang nakeken... --Iwoelbern 23:12, 13. Jan. 2008 (CET)[anter]
Hermann Böning hett Steertüze, so kenn ik dat ok. Man dat warrt ok för Pielepoggenbruukt. Peter Neuber hett för Dithmarschen Eerdslieker. Man dat hebb ik süms noch nich höört...---Bolingbroke 00:05, 14. Jan. 2008 (CET)[anter]
Lowlands-l harr dat Woort ok al: [31] --::Slomox:: >< 12:30, 14. Jan. 2008 (CET)[anter]
Dor giff't (geef't) all in Mäkelborg väle Wüür vör, Äditz (Norden), Äfditz von Woren bet Malchin, Älditz in Stargard bet nah Parchen ranner. Un denn gifft dat noch Ell-, Ill-, Ele-, Eller-, Edel-, Iddelditz (ook -ditsch) in Stargard, in Ludwigslust Häw-, Häwe-, Häwer-, Hätietsch, -ditsch. In Westen würd dat denn oewer ook noch ümschräben mit Veirfäutsch (-bein, -faut), Veirtietsch, -disch, in Boizenborg heit sei ook noch Äwtasch, in Klütz Äwtatz un in Rostock Ädicks (Äldicks) (Mecklenburgisches Wörterbuch, Bd. 1, Sp. 80). --IP-Los 15:45, 29. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Oase

Ik nehm mol an, dat dat op platt keen Woort för Oase geven deit. Man müss dat woll dorüm so laten as en Frömdwoort, man dat höört sik nich so fein an, finn ik. Schüll man dorvör nich villicht en plattdüütsch Begreep söken, dat wi an de Steed bruken künnt? Ik dach dor an Gröönsteed. Aver villicht hett dor een noch’n beteren Vörslag. Wat denkt ji? --Iwoelbern 11:29, 14. Jan. 2008 (CET)[anter]

Ik dee Oaas bruken (heff ik so ok al in Artikels bruukt). Wenn du en Neologismus hebben wist, villicht Wööstenborn? --::Slomox:: >< 12:56, 14. Jan. 2008 (CET)[anter]
Mit Oaas künn ik woll ok klor kamen... --Iwoelbern 13:14, 14. Jan. 2008 (CET)[anter]
Bün ik ok för. HeikoEvermann 20:28, 14. Jan. 2008 (CET)[anter]

Verletzung

Wat gifft dat dorför op Platt? So ganz allgemeen, also een Woort, dat nich blots op en Wunnen passt... --Iwoelbern 22:25, 20. Jan. 2008 (CET)[anter]

To Hansetieden geev dat sêrnisse [32] (wat hüüt Sehrnis heten dee), seringe, serige (Sehren), sericheit, sêrheit (Sehrheit), serede (Sehrd(e)), seregede, sereget (Sehrchde?) [33], sêr, sere (Sehr). Aver ik mutt togeven, dat ik bi keeneen vun disse Wöör seggen kann, dat de hüüt noch in wiederen Bruuk sünd (wenn överhaupt). --::Slomox:: >< 04:10, 21. Jan. 2008 (CET)[anter]
Doch, dat gift dat noch. En "Verletzung" is bi uns en "Sehr" of'n "Besehrnis", een "besehrt" sük of'n anner un daarbi "deit he sük sehr". Termo 07:30, 21. Jan. 2008 (CET)[anter]
Dat höört sik doch gor nich slecht an... Dormit kann ik wat anfangen. --Iwoelbern 08:31, 21. Jan. 2008 (CET)[anter]
Ik hebb dat Problem hüde noch mol bi den Artikel över Arjen Robben harrt. He konn nich mitspelen, wiel he verletzt ween is. Dat Woort Sehr warrt in't Oosfreesche bruukt, bi us (un in Ollnborg) al nich mehr. Denn, glööv ik, kennt se dat noch wieter weg vun dor gor nich mehr. Hier warrt dat hoochdüütsche Frömdwoort bruukt, oder de Saak warrt ümschreven (He hett en gegen't been kregen etc.). Schöllt wi nu würklich besehren usw. as dat nee plattdüütsche Standardwoort för verletzen (künstlich) inföhren? Oder gifft dat noch annere plattdüütsche Wöer? Oder umschrieven? Hett sik wehdaan? Hett wat afkregen?--Bolingbroke 13:31, 21. Mai 2010 (CEST)[anter]
Dat geiht ok nich jümmer, aver in dissen Fall geiht dat good: Eenfach schrieven, wat he hatt hett. Arjen Robben hett sik en Knaken in'n Middelfoot braken. --::Slomox:: >< 13:49, 21. Mai 2010 (CEST)[anter]
Ik heff besehrt nu al fakener bruukt. Vun Huus ut kenn ich dat aver ok nich. Wi seggt denn ok meist verletzt, wat aver kloor hoochdüütsch is. Ik heff mit dat Woort Sehr oder besehrt an sik keen Problem (in’t Hoochdüütsche gifft dat ok noch den Utdruck Versehrheit, wat jo ok in de Richt geiht), ’n anner’t plattdüütsch Woort dorför kenn ik nich. Wenn een dat in’n Text ümschrieven kann, is dat ok fein. Aver geiht man nich jümmer, un denn finn ik besehrt gor nich so verkehrt. --Iwoelbern 14:17, 21. Mai 2010 (CEST)[anter]

Grammatikfraag

Op de Sieden vun dat plattdütsche Afdeel vun de Uni Kiel ([34]) warrt een mit Ji weest hartlig willkomen op us Huussieden in't Internet! begrööt. Kummt blot wi dat en beten kruus vör? Ji weest? Ji sünd willkomen oder Weest willkomen, oder? Oder bün ik nu ganz dör'n Wind? Sünd de Unilüüd in Kiel en beten tüdelig oder warrt dat annerwegens würklich so seggt? --::Slomox:: >< 04:10, 21. Jan. 2008 (CET)[anter]

Ik dee dat noit so seggen, nee. Man ik wunner wunner mi faken, wat hier umto Kiel so seggt word. Villicht sall dat wat ollmodsk wesen of is en bietje petüt. Termo 08:02, 21. Jan. 2008 (CET)[anter]
Dat höört sik för mi na’n Imperativ an: Seien Sie gegrüßt. Ik harr aver de Wöör anners rüm schreven Weest ji... oder da ji ganz weglaten. --Iwoelbern 08:38, 21. Jan. 2008 (CET)[anter]
.Nee, dat kann ook Präsens sien: "veraltete Formen zu wäsen: ji wäst, sei wäsen (neben siet und sünd), (Meckl. Wb.) Dat gellt nu oewer man bloß vör dat Mäkelborgsche. Lasch, Mnd. Gr., S. 246 un Schiller/Lübben hemm bloß "sint", usw. Ook dat nds.-bremische Wb. hett dat nich in. Mag also bloß vör einige Regionen gellen un noch wat jünger sien.--IP-Los 14:54, 13. Nov. 2008 (CET)[anter]

Friedrich

Noch mol woller en Königsnaam, as baven bi Heinrich. Friedrich gifft dat up Platt as Fiete, Fietje, Fidi, Freerk, Früderk un Frerich, dorto Freesch as Fedde(r). Man en König Fidi I. geiht ja woll gor nich!De Grundform is, dücht mi, Frederik. Man dat warrt up Platt nargens bruukt.Wat vun Naam schöllt wi de Königen denn nu geven: Frederik? Friedrich? Oder Frerich?---Bolingbroke 12:18, 21. Jan. 2008 (CET)[anter]

Dat eerste, wat mi in’n Sinn kamen is dorto weer Freerk, man Frerich lett sik ok goot an. --Iwoelbern 12:37, 21. Jan. 2008 (CET)[anter]
Denn nehm ik Frerich, as bi Frerich I. Barbarossa

Eroberer

As in Wilhelm, der Eroberer: Willem, de dat Land innahmen hett is mi to lang, för en Binaam. Is ja keen Indianer...---Bolingbroke 15:45, 24. Jan. 2008 (CET)[anter]

To Hansetieden hett dat erover(e)n/eröver(e)n heten [35]. Willem, de Eröverer/Eroverer/Eroberer schull dat denn heten. --::Slomox:: >< 16:43, 24. Jan. 2008 (CET)[anter]
Intressant is övrigens, dat de Sweedschen Erövrar hebbt un de Däänschen Erobrer. Dat ene stammt ut de Hansetiet, dat annere ut de hoochdüütsche Tiet. --::Slomox:: >< 16:45, 24. Jan. 2008 (CET)[anter]
In de Nedderlannen seggt se Willem, de Veroveraar - passt all! --Iwoelbern 16:47, 24. Jan. 2008 (CET)[anter]
In de freesche Wiki hefft se Willem, de Oermasterder. Gifft dat up Platt dat Woort övermeestern? Gifft dat woll, heet avers doch ehr soveel, as ünnerkriegen, oder? Dat Problem is woller mol, dat wi up Platt an sik nich so veel Substantiven bruukt. Dat Woort Övermeesterer gifft dat nich un Ünnerkrieger klingt ok afsunnerlich. Man erovern hefft wi just so wenig, as verovern. Erobern un Eroberer warrt woll bruukt, man dat is eendüdig en Frömdwoort. Schöllt wi dat liekers nehmen? An sik gefallt mi övermeestern för erobern an'n Besten, man de Lüde lacht sik een, wenn wi hier so'n „Neeplatt“ togange bringt...---Bolingbroke 17:14, 24. Jan. 2008 (CET)[anter]
övermeestern seggt mi nix, harr ik aver ok mehr as so wat wi ünnerkriegen verstahn. Ik denk, dat passt nich so recht. As platt maakt Frömdwoort füll mi noch annekteeren in, höört sik as Binaam aver ok nich goot an. Willem, de Innehmer weer noch'n Möglichket, mag ik aver ok nich geern höörn. Veroverer oder Ver(b)överer seegt mi noch an'n eersten to... --Iwoelbern 17:32, 24. Jan. 2008 (CET)[anter]
Menno. Wat gefallt jo denn nich an miene Wöör? Dat is echtet Platt un lett sik bet to de Hansetieden trüchverfolgen. Nu hett de Plattdüütsche nich so'n groten Eroberungswillen un bruukt dat Woort nich so faken, aver liekers hebbt wi dit Woort un dat deit jüst dat bedüden, wat wi söcht. erövern/erovern. erövern is en beten mehr Standard - Utgliek - Sass un erovern is en beten mehr de Kompromissform to dat Hoochdüütsche (erobern phonoloogsch anpasst an dat Plattdüütsche). Nu fangt dat Woort mit er- an un dat Plattdüütsche is bekannt dorför, dat dat meist keen Wöör mit er- hett, aver de Blick in'n Schiller-Lübben lehrt, dat eerst dat moderne Plattdüütsch den groten Deel vun de Wöör mit er- afleggt hett (un wenn wi nich blot op Küstenplatt kieken doot, denn süht dat ok noch wedder anners ut). Mehr as dörtig Sieden Wöör mit er-! Dat gifft keen Woort för erobern dat op Platt allgemeen is. Wi mööt op jeden Fall en Woort bruken, dat nich ut de Alldag-Spraak kummt. Un dor is mi denn reaktiveren lever as utdenken oder nee utlehnen. Tominnst, wenn dat Verstahn dor nich ünner lieden mutt un dat mutt dat hier nich, ganz in'n Gegendeel. --::Slomox:: >< 18:31, 24. Jan. 2008 (CET)[anter]
Wat hest Du denn? Mi gefallt de Wöör doch. :-) Is blots dat V wesen, dat ik noch vöran stellt harr. Bi erklären bruukt wi doch ok verkloren, dücht mi so... --Iwoelbern 18:37, 24. Jan. 2008 (CET)[anter]
Lübben hett in sien middelnedderdüütsch Lexikon op Siet 515 "voroveren" un ok "voroveringe"="Eroberung". Na de Standardvokalverännern siet diesse Tiet bün ik vör "verövern", aver dat Problem is ok, dat dat so nich bekannt is. HeikoEvermann 09:11, 25. Jan. 2008 (CET)[anter]

Strafvollzug

In den Bremer Senat geev dat mol en Senator för Rechtspflege und Strafvollzug---Bolingbroke 15:49, 4. Feb. 2008 (CET)[anter]

Rechtspleeg un Knast villicht ;-) --::Slomox:: >< 18:31, 4. Feb. 2008 (CET)[anter]
Rechtspleeg un Straafwesen harr ik vörtoslahn... --Iwoelbern 18:53, 4. Feb. 2008 (CET)[anter]
De Vörslag vun Ingo klingt nich slecht. Eastfrisian 19:58, 4. Feb. 2008 (CET)[anter]

Salzlake

Weet een, wat Lake op plattdüütsch is? --Iwoelbern 19:50, 15. Feb. 2008 (CET)[anter]

Dat Woort is plattdüütsch! Lake is ut dat Plattdüütsche in dat Hoochdüütsche kamen un höört to Hoochdüütsch Lache un Engelsch lake. Bedüüd toeerst lütt See, Pütt. Över de lütten solten Seen an de noorddüütsche Küst (Punkt twee ünner de:Lake) stünn dat denn vör allen för Soltwater. Un över den Hieringshannel vun de Hanse hett sik denn de Bedüden mit Soltwater wieder utbreedt. Ok na Süden. Also: Laak. Oder wenn dat düüdlicher maakt warrn schall: Soltlaak oder Pökellaak. --::Slomox:: >< 21:24, 15. Feb. 2008 (CET)[anter]
So heff ik mi dat woll dacht hat mit Laak, weer mi aver nich seker. Dat -e hett mi dörenanner bröcht... --Iwoelbern 21:29, 15. Feb. 2008 (CET)[anter]
Naja, in'n Süden (ungefähr desülve Gegend as in de Wenker-Koort Aap/Ape/Aff/Affe seggt se ok Lake dorto. --::Slomox:: >< 10:39, 16. Feb. 2008 (CET)[anter]

Exekutive un Legislative un Judikative

Dor gifft dat woll verscheden Möglichkeiten. Een kann bi de Wöör blieven, just so as de sünd. Denn sünd de mit de hoochdütschen un engelschen Wöör övereen. De Nedderlanners, Norwegers un Dänen hefft al en Partizip, as: uitvoerende macht, udövende macht etc. Partizip könnt wi nich goot maken, oder? Hööchstens uplösen: Macht, de ut-fören/öven deit. Dat versteht avers numms. Oder schöllt wi de Frömdwöör verplattdüütschen: Exekutiev, Judikatiev? Ik weet ne recht...---Bolingbroke 14:28, 21. Feb. 2008 (CET)[anter]

Vör dat Problem stünn ik ok al mol. Ik weet gor nich mehr, wat ik maakt heff. Ik glööv, ik heff de Wöör laten as se sünd. Wenn ik mi dat ankiek, mutt ik seggen, dat verplattdüütschen gefallt mi an’n wenigstens. Man, de Saak mit dat Partizip finn ik nich slecht. Utövend, Gesettgevend un Rechtsnackend Macht - worüm egentlich nich? Aver de Frömdwöör schüll man tomindst as Wiederleiden behollen. --Iwoelbern 14:39, 21. Feb. 2008 (CET)[anter]
De Wenker-Atlas hett nu leider kene Koort to dat Partizip Präsens, dat is schaad. Wat sik seggen lett: För en groten Deel vun dat Plattdüütsche is dat Partizip Präsens nich mehr produktiv, siet dat al in temlich fröhe Tiet mit'n Infinitiv tohoopfullen is (nadem dat -d wegfullen is). Dat gifft en poor faste Utdrück, in de sik dat Partizip Präsens hollen hett: fleten Water, kaken/kakendig Water, tokamen Week, sitten Moors. De Ostfalenpost hett in de Utgaven 40, 42 un 43 vun dat Thema hatt (sünd all op't Internett natolesen). In de Volksspraak is dat as dood antosehn. Hett sik aver ok een mellt, de seggt hett, dat bi Göttingen dat Partizip Präsens noch bruukt warrt. Wi sünd nu aver all Noordneddersassen un för uns is dat Partizip Kunstspraak. Schullen wi also vermeiden.
Un wenn, denn ok Rechtspreken un nich Rechtsnacken, meen ik :-) --::Slomox:: >< 15:59, 21. Feb. 2008 (CET)[anter]
An un for sik geiht mi dat en beten, as Iwoelbern. Utövend Macht, Gesettgevend Macht un Rechtsprekend Macht höört sik egentlich goot an. De Wöör gifft up Platt nich, dat is woll wohr, man de konn dat geven, oder? De klingt jedenfalls, as wenn se Plattdüütsch weern un dat gefallt mi...Wi weer dat denn, wenn wi dat lang vergeten Partizip woller ut'n Schapp hoolt? ---Bolingbroke 13:58, 22. Feb. 2008 (CET)[anter]
Wobi mi dat d ann Enn nu ok noch egal is. Wenn dat wegfallt sünd wi wedder bin Inifitiv, man de Begreep höört sik jümmer noch meist gliek an. --Iwoelbern 14:01, 22. Feb. 2008 (CET)[anter]
Dat is nu jümmer de Fraag: woveel Innovation is toveel Innovation? Ik mutt togeven, dat ik ok al fakener de Schuuv wedder opmaakt heff. An un för sik is mi dat aver lever, wenn wi mit dat arbeiden doot, wat wi an uns Spraak hebbt, ahn dor Flicken optosetten. --::Slomox:: >< 19:24, 22. Feb. 2008 (CET)[anter]

Wewolk

Hüüt mal annersrüm: Ut Fehrs sien Maren: Na den bunten Harvst keem as ümmer de Winter in slowitten Mantel un sülvern Kroon, un as dat Fröjaar em utspannt harr, wokern as ümmer Gras un Kruut; Blomen slogen de reinen klaren Ogen op, Swolk, Haadbar un Wewolk trocken in, de Nachtigal sung in selige Andacht, de Wind wööl in 't Halmfeld un weeg bi Lerchenleed un Himmelblau dat Saatkorn groot. Allens allerbest, aver wat för'n Vagel is de Wewolk? --::Slomox:: >< 18:16, 14. Mär 2008 (CET)[anter]

Ik kenn dat Woort nich un hebb dat ok noch nienich höört. Man Hermann Böning hett in sien Wöörbook in den Süüdollenborger Deel Wielwaal, Wi'ewaal, Wiwagel (un) Wigewagel. In't noordollenborger Land heet de bloß Wigelwagel. Up Nedderlannsch: wielewaal. Düsse Vogel is Oriolus Oriolus, up Düütsch: Pirol. Mi dücht, Fehrs sien Wewolk schall woll desülbige Vogel ween...---Bolingbroke 00:19, 16. Mär 2008 (CET)[anter]
Jo dat höört sik good an. Dat kann good angahn. Wenn aver noch een annere Ideen hett, denn seggt dat man. Perfekt passt de Wöör ja nich (eenmal e, annermal i; un denn eenmal g-l un annermal lk). De Ünnerscheed is nich allto groot, aver groot noog, dat dor villicht doch mehr achtersteckt. Besten Dank aver al, Bolingbroke --::Slomox:: >< 02:19, 16. Mär 2008 (CET)[anter]
Doch, du hest Recht, dat mutt de Pirol wesen. Bi Grimms hebbt se wedewal. Un dor is nu Wigelwagel en Variant vun. Un Wewolk höört denn woll to de Variant, de ünner Wiedewalch steiht. Dat Woort hett woll temlich veel Volksetymologie afkregen un dorvun sünd de Wöör so verscheden. Nochmal velen Dank, du harrst allens richtig ;-) --::Slomox:: >< 02:50, 16. Mär 2008 (CET)[anter]
Na, dat freut mi ja. Unner wat for'n Lemma scholl denn en Artikel stahn? Bi Grimm heet dat ja, de Grundform weer woll wiedewal, allens annere weern Varianten. Wie seht Ji dat denn?---84.137.122.67 16:55, 16. Mär 2008 (CET)[anter]
wiedewal is aver Hoochdüütsch! Plattdüütsch is wedewal. Dat helpt uns aver ok noch nix, wenn hüüt nüms mehr wedewal seggt. Nehm eenfach een vun de Naams (de di opbest gefallt) un denn kummt in'n Artikel ene List vun de annern Varianten. --::Slomox:: >< 17:59, 16. Mär 2008 (CET)[anter]

Aufklärung

Meent is: Dat Tietöller vun de Aufklärung. Dor gifft dat ok al en lange Diskuschoonsiet to. Man ik meen, dat schöllt wi hier nu mol vör'n Dag kriegen. Dor gifft dat verscheden Vörslääg: Opkloren (bi Sass), Opklären, Opklärung, oder bi dat Hoochdüütsche Woort blieven. Dat düch mi avers nu ganz verkehrt. Jedenfalls wüss ik nich, worüm wi nu just bi düt Woort, wat to kriegen hett mit Licht, Wetenschup, moderne Tieden usw., vör de ganze Wiki-Welt wiesen schollen, dat us dor nich to richtig wat to infallen deit? Dat wi dor keen egen plattdüütschet Woort för hefft? Nu hebb ik in en Vörlaag vun dat Ministerium för Unnericht in Sleswig-Holsteen (weet leider nich mehr, wo dat stünn) leest, bi Klaus Groth geev dat Geschichten över de Unoperklärte Tid. Mol dorvun af, dat de vun Sass noch nix afwüss: En schöön Woort is dat ok nich. Man ik bun vundeswegen dor doch up kamen, dat aufklären wat mit erklären to doon hett. Up Platt: verkloren. Schöllt wi dat Tietöller nich slichtweg Verkloren nömmen, oder Tietöller vun de Verkloren?---84.137.122.67 17:12, 16. Mär 2008 (CET)[anter]

To operklärt mal Referenzen: [36] Groth sien De Sünndagmorgen vun 1852:

Ik weet ni, wa dat rut schall mit de Tid.
Dat gährt un wöhlt vun ünnern bet na baben,
Dat's all as een Getös', as in en Imkorf.
Dat's jüs ni häßli, un se nährt sik all,
Ik weet ni mal, wa't moegli - een vun annern,
De all nix hebbt un dochen allens mitmakt;
Un operklärter ward se, dat's gewiß,
Un afpoleert bi all dat ewi Driben;
Ok is dat rech en drifti munter Lèben,
Vun morgens fröh bet abends lat to gang:
Doch ward mi't all to larmdi un to lud.
Een ward to Mot, as fahr man opt Carussel:
Wenn man ok still sitt, dreiht man doch herum,
Un endli löppt de Borrn een ünnern Föten. -

Groth sien Rumpelkamer ut'n Quckborn (oldwikisource:Rumpelkamer):

Dar sitt de ole Tid to drömn,
De künnt de operklärten Herrn
Gottlof! mi doch ni operklärn.

...

Un Abends brennt der langs den Stig
An jede Pahl en glasern Lüch.
Ja, ja! so ward wi afpoleert,
An alle Ecken operklärt. -

Dat is doch al wat. Denn is dat tominnst keen Neologismus. Verkloren gefallt mi ok nich. Dor hebbt bestimmt noch mehr Lüüd op Platt över disse Tiet schreven, wi mööt disse Texten blot finnen. Een Grund mehr, dat wi an'n Wikiborn wiederarbeiden doot. Dat is dat beste Middel, dat wi uns nich all de Möh nochmal maken mööt, de richtigen Wöör to finnen, wo annere al lang en fein Woort för funnen hebbt. Noch sünd disse Wöör in Biblioteken un private Bökerschappen versteken, aver wi köönt jem wedder vörhalen! --::Slomox:: >< 18:15, 18. Mär 2008 (CET)[anter]

Eisenach

Wie schall de Stadt heten? Hoochdüütsch Eisenach, na Fritz Reutern Isenack (oldwikisource:De Reis’ nah Konstantinopel: Vörwoort) oder den Middelweg Isenach (oldwikisource:Dom büst du då?)? De letzten beiden wahlwies ok mit Iesen-. --::Slomox:: >< 17:51, 18. Mär 2008 (CET)[anter]

Un bi Schiller-Lübben steiht isenack as eine Art Kleiderstoff (aus Eisenach?). --::Slomox:: >< 18:00, 18. Mär 2008 (CET)[anter]
Iesenack dücht mi vernünftig.... --Iwoelbern 16:38, 19. Mär 2008 (CET)[anter]

Flecken

Is dat en Plattdüütschet Woort? Ik meen, as Woort för en grötter Dörp oder en Minnerstadt? Ik hebb leest, dat de allerwegens in Neddersassen Flecken heet. Oder mössen de up Platt Placken heten? Dat weer doch wedder en Fall för usen Middelöller-Spezi: Flecken hett dat just in de Tiet doch veel geven, denn mutt dat doch ok middelnedderdüütsche Wöer dorför geven. En Henwies: Bi den Hoochdüütschen Artikel över Minderstadt hebb ik funnen, dat dat fröher in Westfalen den Naam Wigbold för dat geev, wat bi us hüdigendags Flecken heten deit. Kann angahn, dat Wiegbold nu dat ole plattdüütsche Woort för Flecken weer. Placken dücht mi nu bloß as en Trüchöversetten ut dat Hoochdüütsche...---Bolingbroke 12:32, 19. Mär 2008 (CET)[anter]

Tsüh, harr ik man eersten noch en beten fudder leest: Nu hebb ik ok noch funnen, dat de Flecken in Westfalen ok noch den annern Naam Freiheit harrt hefft. Kann also ok angahn, dat wi in't Middelnedderdüütsche bi Freeheit (oder wie schrifft sik dat dor) lannen doot...Also: Ik glööv ja ehrder nich an Placken. Avers mol sehn...---Bolingbroke 12:37, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Wigbold höört to de:Weichbild. In'n Schiller-Lübben staht vlecke un placken all beid in, aver bi beide nix to'n Oort. Mien dtv Etymoloogsch Wöörbook maakt etymoloogsch keen Ünnerscheed twischen den Oort un den Smuddelfleck un dorvun mutt dat to vlecke höörn. Placken is woll würklich verkehrt.
To vriheit steiht hier wat, to wigbeld hier. --::Slomox:: >< 18:20, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Ik bün woll en beten dösig, man ik hebb nu just nich verstahn, wat du meenst. Wulltu seggen, Flecken is richtig? Un wat hett dat mit dien dtv-Etymologie to doon? Verkloor dat doch noch mol even een Dummen...Wat dor över Wigbeld usw. steiht, is intressant. Leider geevt de neen Wöerböker dor woll gor nix her...---Bolingbroke 20:32, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Jo, Flecken dücht mi richtig. In mien Wöörbook steiht en Indrag to Fleck, Flecken in. Achter dat Lemma steiht denn jümmer kort, wat dat Lemma bedüden deit: „von der Oberfläche sich abhebende Stelle, loses Stückchen, Ortschaft, bildlich Fehler, Makel“. Dat bedüüdt, dat de Oortschop un de Stell, de sik afheevt, een un datsülve Woort sünd un nich vun twee verschedene Wöör vun afkaamt. Denn steiht in'n Indrag mnd. vlek, vlecke in. Dat f is in dat Woort nich dör verschavene Luden rinkamen, dat weer al jümmer dor (ooldnoorsch hett ok f). Placken is also gornich mit Flecken verwandt (ok wenn dat so utsehn mag). --::Slomox:: >< 20:54, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Wat? Dat verstah ik nu nich. Wenn Du meenst, dat beids dat sülve Woort is, denn mutt dat doch jüst Placken heeten. "Bildlich: Fehler Makel" dat is doch nix anners as’n Plack. So sütt dat de Sass tomindst ok... --Iwoelbern 21:03, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
In Oostfreesland blifft de Flecken een Flecken, steiht ok so in Woordenbook. Also de Oortskupp. Man of dat oll Platt is, dat weet ik neet. 62.227.49.185 21:48, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Placken bedüüdt Stell, de sik rutheevt un Flecken bedüüdt ok Stell, de sik rutheevt. Flecken bedüüdt aver tosätzlich Oort mit bestimmte Rechten. Dat is reinen Tofall, dat de Wöör all beid Stell, de sik rutheevt bedüden doot, denn se sünd liekers nich verwandt (oder tominnst blot wenn wi bet na de indogermaansche Tiet trüchgaht). De twete Bedüden vun Flecken hebbt se nich gemeen. --::Slomox:: >< 21:51, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Dat mit de twete Bedüden kann’s hollen as Du wull. Wenn ik ’n schöne Landschap bekieken do, denn kann en Dörp ok ’n Makel wesen. Kann ok wesen, dat de Begreep twee verscheeden Bedüden hebben kann - Homonyme gifft dat jo noch annere. Wat seggt se denn bi jo in’n Landkreis? --Iwoelbern 21:59, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Gewiss, dorvun kummt dat ok bestimmt. Nich unbedingt Makel, man Stell, de sik ut de Landschop rutheevt. Aver eben blot bi Flecken hett sik dit Bedüden inbörgert. Bi Placken nich.
Bi uns kennt se all beids för den Makel. För den Oort weet ik dat nich, Harsfeld is doch to wied weg. --::Slomox:: >< 22:17, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Hest ja ok na Freiheit fraagt: [37] Nobers! Wänn so dä Piäpperpotthastgerück dör dä Stroten van use olle Freiheit tüt, dann weit en jeder, et es Sup-Peiter. Kennt se also ok noch jümmer. --::Slomox:: >< 19:09, 21. Mär 2008 (CET)[anter]
Un to Flecken/Placken noch wedder: De Nedderlandschen hebbt ok nl:Vlek (nederzetting). --::Slomox:: >< 22:32, 31. Mär 2008 (CEST)[anter]
Ik heff to Oostern min Öllern besocht un jem mol dorna fraagt. Wohrhaftig seggt se ok blots Flecken un nich Placken. Mutt ik mi woll inbillt hebben... --Iwoelbern 23:28, 31. Mär 2008 (CEST)[anter]

Gebietskörperschaft un Rechtspersönlichkeit

Wenn een över Fragen vun Verwalten un Recht schrieven will, denn so geiht dat woll nich ahn substantivhaftige Spraak...---Bolingbroke 12:39, 19. Mär 2008 (CET)[anter]

Is dor en Ünnerscheed twischen Rechtspersönlichkeit un Rechtsperson? Dat twete müss doch gahn.
Gebietskörperschaft, pfuh. Dat is en Utdruck vun dat düütsche Recht, den gifft dat ans narms so. Gornich bruken, solang dat man geiht, un wenn't wesen mutt, denn so laten. Wat beters weet ik nich. --::Slomox:: >< 18:34, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
vörsichtig inplattdüütschen villicht to Rebeetskörperschaft? --Iwoelbern 18:37, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Wenn Persönlichkeit datsülvige is (jedenfalls hier), as Person, denn schall dat doch mööglich ween, dat Körperschaft datsülvige is, at Körper. Un dat weer ja denn dat Lief. Een Woort, as Rebedenlief kann ik mi dor nu avers gor nich vörstellen. Dat weer en Monster. Man villicht kann dat ut'neentagen weern: de Rebeden sünd vun/vör dat Recht as en Lief ansehn wurrn oder De Gemarken weert vun/vör dat Recht tohopenfaat as en Lief?---Bolingbroke 20:32, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Höört sik nich dull an :-) Villicht schriffst du mal diene hoochdüütschen Sätz dorto op. Villicht warrt dat denn ehrder wat. --::Slomox:: >< 20:42, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Ik denk, dat is mehr in’n physikaalschen Sinn meent: Körper as en Gebilde, so as dat bi Himmelskörper to verstahn is. Ik weer dor nich op den Gedanken kamen, dat as Himmelslief to beteken.
Man künn dor villicht noch en Rebeetsliefschop ut maken. Ümschrieven geiht natürlich jümmer, maakt sik aver nich fein, wenn dat as Lemma bruukt warrn schall. --Iwoelbern 20:50, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Nadem ik op de mol in Körperschaft rinluschert heff, mutt ik seggen, kummt dat woll doch mehr vun Körper in’n sinn vun Lief... --Iwoelbern 20:54, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Ik hebb mol eenfach den Artikel Eenheit vun dat Rebeet nömmt. Ik mag de Genitiven nich so geern, as in Staatsrecht etc. Anners konn een woll ok Rebeetseenheit nehmen. Nu hebb ik in Knabbe sien Artikel Landkreis just leest: Rebeetsverband. Dat güng woll ok. Mit Staatsrecht weet ik avers nich so richtig Bescheed. Is en Verband oder en Eenheit beter för en Körperschaft? Mi schall't egol ween. Man eerst mol en beten över snacken, ehr wi dat verschuuvt...Un bi Körperschaft des öffentlichen Rechts slah ik Eenheit vun dat apentliche Recht vör. Höört sik en beten verdwars an, man leest mol den Hoochdüütschen Artikel: Dat is Afkatenspraak, de mutt dat ok geven...---Bolingbroke 00:51, 1. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Wat hollt ji vun Korporatschoon an Steed vun „Körperschaft“ - dücht mi, as harr dat den glieken Woortstamm mit dat latiensch corpus. Wobi mi Rebeetsverband ok gefallen künn... --Iwoelbern 01:26, 1. Apr. 2008 (CEST)[anter]

keusch, Keuschheit

Kennt een dorför en plattdüütch Woort? --Iwoelbern 15:44, 19. Mär 2008 (CET)[anter]

Schiller-Lübben hett kûsch as Kognaat, dat ok jüst so as dat mhd. bruukt warrt ([38]). Aver is vun dit Woort nu ok noch wat nableven? Ik heff noch nix funnen.
Du wist wat hebben, wat exakt op de:Keuschheit passt, oder? Oder mehr so na jungfräulich, enthaltsam? Bi dat eerste dee ik denn eenfach Küüschheit nehmen. --::Slomox:: >< 18:55, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
An’n Enn schall dat dorto jo ok mol’n Artikel geven. Dorüm lever gliek dat passend Woort... Küüschheit is doch ok nich slecht... Bruukt warrt dat Woort woll vundaag nich mehr so faken. ;-) --Iwoelbern 19:24, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Küüschheit, dat weer ja man ok mehr en Thema bi de Kark un bi de Börgerslüüd. Dat eenfache plattdüütsche Buurnvolk hett sik över so abstrakte Werte keen Kopp maakt. Wenn't Betttied weer, weer't Betttied, dat regelt sik vun sülvst ahn Preddigen vun küüsch wesen. Nich, dat se all glieks in'e Kist stegen sünd, ik nehm an, dat duur länger as vundagigendaags, aver dat weer eenfach keen groot Thema. --::Slomox:: >< 20:11, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Na, ik weet nich: Ik bün vundagen in Bassen ween un hebb mi de Stiftskarken ankeken. De doren Deerns wüssen bestimmt wat vun dat, wo hier na fraagt is. Weern ja nich allens bloß Buerndeerns hier in'n Noorden. Ik meen ok: küüsch un Küüschheit klingt ne slecht, man höört hebb ik dat noch nich. Nedderlannsch heet dat kuis. Dat Woort is en vun de velen, de in de plattdüütsche Spraak verschütt gahn sünd, glööv ik. Anners mutt een villicht seggen: trüchhöllern, se hett sik teert. Man dat is natüürlich keen Lemma weert...---Bolingbroke 20:22, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Ik denk ok, mit Küüschheit as Lemma künnt wi wat anfangen... --Iwoelbern 20:33, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Aver mit de Nonnen in Bassen is dat doch ok al länger her, oder? Hett dat na Napoleon noch veel ole Kloosters geven in Plattdüütschland? Un wannehr sünd de Nonnen vun Plattdüütsch na Hoochdüütsch as Ümgangsspraak övergahn? Un hebbt se överhaupt in jemehr Ümgangsspraak över sone Themen snackt? --::Slomox:: >< 20:39, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Sülvst wenn se doröver snackt hebbt, warrt se dat nich wietervertellt hebben, man villicht, dat se en Daagbook schreven hebbt... --Iwoelbern 20:41, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Passend Woorden, de in dit Tosamenhang up Platt bruukt worden of wurren, bünd seker "Tucht" (as Hoog "Zucht"), Schaamachtigheid "(to Hoog "Schamhaftigkeit"), man ok, dat Minsken "süver" (of "söver", Hoog "sauber") bünd. Daar kunn man dat Nomen "Süverheid" van maken. "Kuusch" of "Küüsch" hebb'k noit höört. "Söver" hebb ik tolesd eerst weer höört, man dat was freesk. En jung Froo wurr daar as "stolt un söverlik" betekent, umdat se nix mit'n Mann harr, as hör dat vörsmeten wurr. 62.227.49.185 21:39, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Ik hebb mal in de Bugenhagen-Bibel (överarbeidt 1885 vun Johannes Paulsen) un in dat plattdüütsch Niee Testament vun Schade nakeken
Bi Luther steiht "Keusch" in Gal 5,23 (Bugenhagen: Keuschheit, Schade: Trüchhollen) un in Tit 2,5 dor hett Bugenhagen för "keusch" sittsam schreven. Schade schrifft "anstännig".
De Elberfelder hett "keusche Jungfrau" in 2 Kor 11,2: Bugenhagen hett dor "reine Jumfer", Schade hett "hillig".
In welken Sinn söchst Du na "keusch".
Un dat dat dat Woort küüsch op Platt gifft, dat glööv ik nich. HeikoEvermann 22:35, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Ik söök en naue Översetten, de as Lenk un as Lemma döögt --Iwoelbern 22:41, 19. Mär 2008 (CET)[anter]
Na, Heiko, wenn du Bibel seggst: Wat ik bi Heinrich Stolte ([39]) funnen heff:
Gal 5,23: Wat doe Goest Geoes bringet, est auk bekannt: Loefte, Froöde, Fruide, Geduld, Fründskop, Geothoet, Glauwe, Sachtmeot, Kuüskhoet.
Tit 2,5: doe süöt soe anleren, dat soe iaren Mann un iare Kinner loef häwwet, sittsam un kuüsk send, iar Hius in Ordnung hault, un iaren Männern laiwet
2 Kor 11,2: oene Briut iawergiewen, an der niks iutteosedden est
Alltohoop kummt 16 Maal kuüsk vör! Also doch küüsch :-) --::Slomox:: >< 00:00, 20. Mär 2008 (CET)[anter]
Un de Grunnenger Bibel ([40]) gifft Eastfrisian (weer he doch mit de IP, oder?) in 2 Kor 11,2 mit süver recht, dor heet dat zuvere. --::Slomox:: >< 00:05, 20. Mär 2008 (CET)[anter]
OK, denn nehmt wi küüsch. HeikoEvermann 00:09, 20. Mär 2008 (CET)[anter]
Ik harr do nichts mit to doon (nix: IP), aber "küsch" schient mi ok richtig to wesen. Eastfrisian 16:14, 20. Mär 2008 (CET)[anter]
Noch en lütten Nadrag: dat Woord zipp bedüüdt ok sowat in de Oord. Nich keusch so as en Nunn keusch is, man prüde un trüchhollern. --::Slomox:: >< 03:11, 8. Mär 2010 (CET)[anter]

Flüchtling

...wat nehmt wi dorför? Oder laat wi dat eenfach so stahn, as dat is. --Iwoelbern 13:49, 1. Apr. 2008 (CEST)[anter]

stahn laten...---Bolingbroke 14:07, 1. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Lü, de se van tohuus wegjaggt hebben. 62.227.50.166 14:54, 1. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Nee! To’n een sünd nich all wegjaagt. Welk gaaht ok ut egen Andriev. Un to’n annern, is dat nix för en Lemma. --Iwoelbern 15:21, 1. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Dat hangt en beten dorvun af, woför du dat Woort bruukst. Verdreven Lüüd is good för Lüüd, wenn anner Lüüd een rutsmeten hebbt, so as t.B. in de Oostrebeden. Wenn een sülvst weglopen deit, kann een ok "Utneiher" bruken (kummt ut Neuber sien Book). HeikoEvermann 23:46, 1. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Dat is ok vun Sinn her tomindst richtiger. Wegjaagt oder Verdreven is aver nich jümmer richtig. Weglopen mag noch angahn - dor is wegjaagt oder freewillig gahn nich fastleggt. Aver wenn ik op disse Siet wat schrieven do, denn heff ik tomeist in’n Achterkoppen, dat wi en Begreep bruukt, de jichtens ok as Lemma döögt. --Iwoelbern 23:59, 1. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Wenn du blot na en Begreep söchst, de as Lemma döggt, denn nehm Flüchtling. Flucht is ok en plattdüütsch Woort un -ling as Sülv to'n Woortbillen is ok good plattdüütsch. Welk Dialekten hebbt de Sülv -ling afslepen to -el (ut Düümling warrt denn Dümel), aver annere hebbt ehr behollen. Flüchtling passt also un geiht denn ok övereen mit all de annern germaanschen Spraken. --::Slomox:: >< 00:20, 2. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Volkstümliche Musik

Volkstümliche Musik warrt faken ok eenfach Volksmusik to seggt. Aver Volksmusik is noch wat anners as Volksmusik. Volkstümliche Musik is Marianne un Michael oder de Wildecker Herzbuben oder sowat. Volksmusik is Musik, de vun dat Volk maakt warrt, Kinnerleder, Hochtietsleder un all sowat. Dorvun mööt wi en extra Woort för volkstümliche Musik hebben. Volksdömliche Musik höört sik nich an. 'Keen weet wat beters?

Un denn noch glieks en Fraag, de nich direkt en Woortfraag is: Bün ik överhaupt richtig, wenn ik Fiede Kay bi de volkstümliche Musik insorteer? --::Slomox:: >< 03:59, 2. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Över den Ünnerscheed heeff ik mi noch nienich en Kopp üm maakt. --Iwoelbern 11:51, 2. Apr. 2008 (CEST)[anter]
De Unnerscheed is gewaltig. Volksmusik is sowat, wat in Bayern Alpha wiest warrt: Dree Deerns vun'n Buernhoff speelt up de Zither ole Leeder. Man gifft ok nee Volksmusik, de vun so'n Wuddeln rutwussen is. Hugo von Goisern maakt sowat. Volkstümliche Musik gifft dat in'e ARD bi de Volkstümliche Hitparaad etc. Kannst di nich anhöörn...Dat gifft plattdüütsche Gruppen, de maakt bestimmt ehrder Volkstümliche Musik. Ik meen, Godewind weer so een. Fiete Kay döen wi postum Unrecht, wenn wi em dormank insorteern wullen. He maakt plattdüütsche Folkmusik, wat noch wedder wat anners is. Ik dö em unner Leedermaker faten. Just so, as Hannes Wader, Knut Kiesewetter, Helmut Debus un wat dor noch is...To Volkstümliche Musik fallt mi nich just veel in, villicht eenfach Düütschen Slager"" oder Folkpop oder Volks-Slager (höört sik gresig an, is avers ja ok gresig...)---Bolingbroke 15:04, 2. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Na, aver Slager un volkstümliche Musik sünd noch düchtig verscheden. Dat künnt wi nich tohopenkehren... --Iwoelbern 15:12, 2. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Gewächshaus

Ik heff jüst mien Sass nich bi de Hand... Steiht dor wat to dit Woort binnen? Oder is dat al mol jichtenswo besnackt worrn? Wasshuus höört sik nich schön an, denk ik. Gröönhuus villicht? --Iwoelbern 11:50, 2. Apr. 2008 (CEST) Ach jo, Drievhuus... hebb ik sülvst al brukkt, ik Schaap! --Iwoelbern 12:44, 2. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Wi seggen daar "Glashuus" to. Hebb'k nett nochmaal nakeken, da steiht sogaar in't Woordenbook. Termo 15:56, 2. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Gaumen

Wat maakt wi dorvun? Warrt dorut Gumen (analog to Daumen un Dumen)? --Iwoelbern 20:18, 3. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Nee. Dor gifft plattdüütsche Wöör för. Dat Woort Böhn oder Böön finnt sik bi Peter Neuber för Dithmarschen un bi Hermann Böning för Ollborg. Is woll begäng. Karl Emil Schade hett in sien Oolt Testament jummers wedder Gabels un en mol Kekelreem, wat avers ja wat anners is...Gabels hebb ik noch nich höört. Söök di wat ut, ik dö Böön seggen. ---Bolingbroke 21:07, 3. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Jau, Böhn of Gagel. Termo 21:10, 3. Apr. 2008 (CEST)[anter]


Hm, in’n Sass finn ik ünner Gagel „Zahnfleisch“, un ünner Böhn steiht „Dachboden“ (wat jo nich ganz afwegig is...) --Iwoelbern 21:14, 3. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Jo, Dachboden heet ok Böhn. Termo
Jo, dat kenn ik woll ok so. --Iwoelbern 00:08, 4. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Böhn is Dachboden UN Gaumen. Gagels is Zahnfleisch, man heet denn een vun Jo al mol dat Woort Gabels höört? Hangt dat mit Gagels tosamen?---Bolingbroke 10:13, 4. Apr. 2008 (CEST)[anter]
hebb ik noch nich höört... Aver ik nehm denn mol Böhn --Iwoelbern 10:40, 4. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Gawel/Gabel steiht in dat Holsteensche Idiotikon (dat Book bi Google Böker) op Siet 7 as Utspraak-Variant vun Gagel so as se in Sleswig un Eiderstedt begäng is. Osselgagel warrt dor mit palais de boeuf översett un dat nu is franzöösch för den Gaumen (fr:palais (anatomie)). Gagel is Zahnfleisch un Gaumen tohoop. --::Slomox:: >< 21:34, 4. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Un Richey sien Idioticon Hamburgense (dat Book bi Google Böker, Siet 18) bestätigt denn ok dat, wat een sik al meist denken kunn: Böhn ... Decke ... Daher wird auch der obere Gaumen im Munde de Böhn genannt. Passt also good to Gaumen. Kannst allens beids nehmen, Gagel un Böhn. Wat beter passt, kummt woll op'n Kontext op an. --::Slomox:: >< 21:55, 4. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Wat mi jüst mol intresseert: Snackt ji dat ok Böhn ut? Un Öllern harrn dat mehr mit’n 'm' an’n Enn, wenn se vun’n Dachböhm snacken deen... --Iwoelbern 23:23, 4. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Bi uns is dat en n. Wenn dat bi jo aver m utspraken warrt, denn is dat so ok richtig. Gifft mehr Wöör, bi de sik n un m afwesselt. börnen/bör'n un börmen/börm’. Bodden is nedderlandsch bodem un engelsch bottom. Dat kummt fakener vör. --::Slomox:: >< 23:34, 4. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Heidschnucke

Dat is doch bestimmt nich de plattdüütsche Naam, oder? Kümmt hier een ut de Heid? Hermann Böning hett Snuck(e) oder ok Heidsnuck(e). Man enerwegens bi us hebb ik al Heidschnuck leest. Wo schall dat denn heten? Ik dö an'n leevsten Snucke schrieven...---Bolingbroke 21:23, 9. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Mien Lüüd tohuus seggt Heidschnuck, wat nich heten mutt, dat dat nich noch annere Wöör gifft. Mi is dat eens - dorvör hebbt wi de Wiederleidens... --Iwoelbern 21:36, 9. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Danneil hett för de Oltmark Snuck för Mutterschaf (also dat, wat du nu as Auschaap hest. Nehm ik an, 'k harr Auschaap ans noch nich höört ;-) ). Dorvun müss denn ja Heidsnuck beter wesen. --::Slomox:: >< 23:45, 9. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Auschaap he'ck ook noch nie hüürt. Ick kenn bloß dat Aulamm, dat ist oewer kein "Mutterschaf". "Au" hett woll früher mal "Mutterschaf", "Schaf" heiten (gotisch awi). So'n Aulamm is bi uns 'n Schap, dat noch kein Lämmer krägen hett. Ward ook Zifflamm tau seggt. --IP-Los 15:00, 29. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Moderhinke

Dat is en Klauensüke bi Schaap. Weet een den plattdüütschen Naam?---Bolingbroke 21:23, 9. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Plattdüütsch hebb ik jummers noch nich funnen. Man up Engelsch heet de Süke Foot rot un up Bokmal-norweegsch fotråt, beides weer up Plattdüütsch ja woll Footrott. Oder is Klauenrott beter? Oder schöllt wi noch töven un fudder söken?--Bolingbroke 18:43, 15. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Ick heff mal 'n oll Schäper hürt, dei hett bloß dat hochdüütsche Wuurt seggt, giff't woll kein plattdüütsch Wuurt vör. --IP-Los 11:29, 27. Mai 2008 (CEST)[anter]
Jüst bi Brinckman leest:
Jarrlings un Aulamms, sühst,
krieg all de Lähm –
un dat jütsch Höwt is güst
grad as vördem.
Ik heff nu kene Ahnung, wat Lähm genau is, aver en Schaapkrankheit mutt dat ja op jeden Fall wesen. --::Slomox:: >< 15:10, 5. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Dat höört sik jüst so an, as wenn mein Vadder seggt „Dat Schaap lahmt“. Dat heet glööv ik nix anners, as dat dat Schaap nich recht oppedden kann. Ik denk, dat is keen Krankkheit, man mehr en Symptoom... --Iwoelbern 15:27, 5. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Widerrist

En afsunnerlich Woort. Ik weet nich mol richtig, wat dat bedüden schall. Bi Peter Neuber hebb ik Schuft funnen (bi Arbeitsveeh), up Hollannsch heet dat schoft. Schöllt wi Schuft nehmen (ik harr dat Woort noch nich höört...) oder weet een en anner Woort?---Bolingbroke 22:32, 9. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Schufft passt. Kann ok Schullerblatt bedüden, aver dat sitt ja nu ok direkt blangenbi. --::Slomox:: >< 23:40, 9. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Bi uns seggt wi 'Hiele'. --Bierlink 12:40, 25. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Paarhufer

Wat Schaap un anner Veehtüüch sünd. Wat schöllt wi dor denn to seggen?--Bolingbroke 18:36, 15. Apr. 2008 (CEST)[anter]

"Paar" is op platt Poor, un "Huf" is Hoof. Ik de dat eenfach tohopensetten: Poorhover. --Iwoelbern 00:14, 16. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Flaschenzug

Weet een en plattdüütsch Woort för den Flaschenzug? Dat Flasche is in den Fall en Beteken för den Holler vun de Rullschiev un hett woll nix mit Buddel to doon. --Iwoelbern 12:56, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Kattrull. Termo 13:58, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Gifft ok Talje. Un för dat Ravensberger Platt finnst du Wuinen bi Google. --::Slomox:: >< 14:52, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]
De Begreep Talje warrt an sik blots in de Seefohrt bruukt - oder is dat bi de Plattdüütschen anners? --Iwoelbern 17:03, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Ik kenn Talje un Block. Block kenn ik avers bloß vun de Seilschipperee. Peter Neuber hett för Dithmarschen dat Woort Tokel (Mt:-n), hett avers ok Talje dorbi un Block ok. Hermann Böning hett för Ollenborg Takel, dat Verb is (up-)takeln. Up Hollannsch heet dat takel un katrol. Dat is woll ok in Oostfreesland begäng. Jedenfalls is Talje woll nich bloß in de Seefohrt tohuse.--Bolingbroke 21:23, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Kurbelwelle

Noch so en technisch Woort. Sass seggt dorto Dreihass, man ik denk, dat is nich akkerat. To’n een hebb ik Dreihass all bruukt as Översetten vun Drehachse oder Rotationsachse, wat nich dat glieke is as Kurbelwelle - un to’n annern ligt mi in’n Sinn, dat ik in den Tosamenhang jümmer dat Woort „...well“ höört heff. Dreihwell mach woll angahn, aver Dreihbülg heet dat doch woll nich, wat? --Iwoelbern 17:57, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Nee, de Bülg laat wi dor lever rut ;-) Well passt, dat mutt nu nich unbedingt en Ass wesen, de Gelenkwelle bi'n Trecker is ok 'n Well. Groten Deel Lüüd seggt wohrschienlich Kurbelwell. Villicht gifft dat aver noch wat beters, ik kann't nich seggen. Aver mal so seggt: Op Engelsch is dat en crankshaft. crank is nu uns krängen, wat een vör allen ut de Seefohrt kennt. Villicht helpt dat een, villicht ok nich ;-) --::Slomox:: >< 19:25, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Ik heff nu eerstmol Dreihwell nahmen. Ik kenn an sik ok blots de Kurbelwell - wohrschienlich gifft dat nix anners op platt. Aver ik heff jüst noch so'n Ding funnen, womit ik nix to maken weet:--Iwoelbern 19:39, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]
Ik kenn ok bloß Kurbelwell. Neuber hett dat ok, man he nömmt ok noch de Dreiherwell.

Gebläse

Dor hett Sass nix to. Man künn dat mit Blaasaparot ümschrieven. Wat mit jüst noch infallt weer en Püüster (vun Pusten), man dat Woort warrt bi uns ok faken as Ökelnaam vör en Flint, Gewehr bruukt. Wat meent ji? --Iwoelbern 19:39, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Ik glööv, Püster weer richtig. Wi seggt dat ok jummers to'n Blaasbalg, jedenfalls bi't Grillen oder Füermaken.--Bolingbroke 21:23, 26. Apr. 2008 (CEST)[anter]

Vertalen

Kan der ene de zinne: 't Platduutse artikel van de maond vertalen? Is dat: Dat plattdüütsche utwählte Artikel dissen Maand of wat aanders? (kiek mar bie ons op de veurpagina) Servien 21:49, 4. Mai 2008 (CEST)[anter]

Ik vreuge m'n trouwens of waorumme 't Hööftsiet (mit een T) is in plaose van Hööftsied of Hööfdsied (mit een D), 't meervoud is toch mit een D? Servien 21:55, 4. Mai 2008 (CEST)[anter]
De plattdüütsche utwählte Artikel dissen Maand oder de utwählt Artikel (vun) dissen Maand (op Plattdüütsch) (tweemal Adjektiv in een Reeg höört sik nich good an, beter uteneentrecken).
Dat t in Hööftsiet kummt vun Johannes Sass sien Schrievwies. Sass hett en Regel, de dat Plattschrieven för Lüüd mit hoochdüütschen School-Achtergrund lichter maken schall: Wenn en Woort/Woord op Hoochdüütsch op t utgeiht, denn schall dat ok op Plattdüütsch so wesen. Sass meen, anners kunnen de Lüüd sik dat nich marken. Dorvun schall dat to'n Bispeel na dat hoochdüütsche Vörbild gut op Platt goot heten. Dat is de gresigste Regel in Sass sien Schrievwies överhaupt. Wenn dat na mi geiht, denn dee disse Regel foorts rutfallen. Ik sülvst schriev ganz faken ok etymoloogsch un nich na Sass: Woord, good, rood, dood un nich Woort, goot, root, doot. Un de Flexionsformen wiest dat ok, dat de Regel keen Sinn hett, denn dor geiht dat blot mit d: Woorden (ok Wöör kunn nich Wöör heten, wenn dat Woord etymoloogsch en t harr), gode, rode, dode. --::Slomox:: >< 23:42, 4. Mai 2008 (CEST)[anter]

Üm mi laat den 'utwählten' ok men weg. Gewoon 'de plattdüütsche Artikel vun de Maand'.--Bierlink 20:14, 6. Mai 2008 (CEST)[anter]

Dat geiht nu gornich ;-) Blot wenn du vun Sleswig weg büst. vun den/vun’n oder van de. Mientwegen denn plattdüütsch Artikel van de Maand. --::Slomox:: >< 21:52, 6. Mai 2008 (CEST)[anter]

Ik heb men probeert dat een bettien so utsehn to laten, as hier meesttieden schreven wöd. Misschien heb ik dor ok grammatikaal een anner Gefööl bi. Ik sölls had dor 'deyn plättdüütschen Artikel van de Maand' vun maakt. Men net sölven... --Bierlink 01:05, 7. Mai 2008 (CEST)[anter]

Wat grappig da-k Bierlink noen zoveule makkelijker begriepen kan (neet vremp a-j kieken naor wao-j vandaon koemen op de kaorte)! Op de veurpagina steet noen oek 't Platduutse artikel van de maond, mit een Platduutse titel derbie... Wat de T angeet in Hööftsiet, ik hadde al zo'n idee dat 't Duutse invleud was op de spelling, is neet arg hendig, bie 't schrieven, lik m'n. Servien 17:19, 9. Mai 2008 (CEST)[anter]

Staude

Bi Klaus Groth schall dat woll Pull heten. Hebb ik noch nie nich höört. Kennt een vun Jo dor en Woort för?--Bolingbroke 13:42, 5. Mai 2008 (CEST)[anter]

quellen/aufquellen

Wat hebbt wi dörfor? De Quelle ist jo nu ’n Born, aver aufquellen heet jo wohrschienlich nich opbornen... Dat woort bruukt ik in’n Tosamenhang mit de Venus. Dor gifft dat en sünnere Form vun Vulkanen, de as Quellkuppen betekent warrt. --Iwoelbern 21:00, 8. Mai 2008 (CEST)[anter]

Du kannst na mien Menen dat Woord "quellen" bruken, wenn du dicht d'rbi blieven willtst. Man de verleden Tied is neet regelmatig: he quellt, he quul he hett quulen (sücht sünnerbaar ut, man is so in uns Schrievwies. Weet neet, of na Sass kwuul schreven word.) En anner Woord mag "riesen" wesen (as ingelsk "to rise"). Denn hebb ik nett noch wat funnen, waar ik toeerst neet up komen was bi "aufquellen", dat is "utdejen" (van "dejen" - "gedeihen"). Also sowat as "ausgedeihen", meent sowat as "groter worden" of sük "utdehnen" (segt man dat up Platt? Lett neet moi). Wenn du direktemang "Quellkuppen" bruukst, denn bliff daarbi. Anners kannst du sowat maken as "riesen Vulkanen" of "Vulkanen, de utdeet/riesen sünd" of sowat. Munter, Termo 21:24, 8. Mai 2008 (CEST)[anter]
Jo hest recht, "opquullen" hebb ik ok al höört. Nu weet ik dat wedder... --Iwoelbern 21:32, 8. Mai 2008 (CEST)[anter]
Quell as Synonym för Born geiht ok op Platt. (Un nee, Sass bruukt ganz normal qu un nich kw.) Ans hett Termo ja al allens seggt. --::Slomox:: >< 21:38, 8. Mai 2008 (CEST)[anter]

överhööft

Vundaag fehlt mi mal keen Woord, vundaag heff ik en Woord toveel. Mal sehn, wat ji dor vun seggt. Dat Woord överhööft, gifft dat dat överhööft? Oder, wenn ik recht heff: Gifft dat dat överhaupt? Ik geev to, ik heff dat ok al bruukt, sogor wieder baven op jüst disse Sied. Aver dat heff ik eerst in de Wikipedia dat eerste Maal sehn un vun hier övernahmen. Ut de sprakene Spraak kenn ik blot överhaupt. Dat gifft bi uns normalerwies nich mal dat Woord Hööfd. In de normale Alldagsspraak heet dat bi uns Hauptschool, Hauptbahnhoff un so wieder. Wenn ik överhööft bi Google ingeev, denn gifft dat 102 Sieden. Wenn ik denn aver KDE op Platt un Wikipedia utsluten do, denn blievt ganze dree Stück över. Un glieks de eerste: Ik segg gor nich, dat ik alles 100% verstaan heff, un klor snack ik överhööft nich Platt. Nich jüst dat, wo een Beleg to seggen kann. Un de annern beiden Sieden sünd jüstso Sieden, de vun temlich junge Lüüd kaamt, de wohrschienlich ok nich jüst en goden Beleg sünd. Un denn blifft gornix mehr na. Ik heff en beten den Verdacht, dat wi hier so'n beten Intucht dreven hebbt un een bi'n annern dat Woord utlehnt hett. Wi wullen all dit gresig hoochdüütsche haupt vermeiden un hebbt dorbi en Woord erschaffen, dat dat ans narms gifft. 31 Sieden spuckt de Wikipedia-Söök aktuell ut för överhööft. Schöölt wi dat Woord nich lever utmerzen un dor överhaupt för bruken (wenn ik Wikipedia un KDE utnehm, spuckt Google 732 Sieden för överhaupt ut, un denn kene Comics un Stomper-Fans, dat sünd Groth un Fehrs, Heinrich Ohm un 'keen nich allens) oder dat Woord ok dör annere Utdrück ersetten, wenn dat jüst passt? Un wenn ji noch weten wüllt, wie ik dor to kamen bün, mi dat Woord mal genauer antokieken: ik heff dör Tofall sehn, dat se in de Nedderlannen ok en Woord för überhaupt hebbt. Dat heet nich overhoofd, dat heet dor ok überhaupt. --::Slomox:: >< 03:52, 9. Jun. 2008 (CEST)[anter]

Ik hebb dat ok so övernommen (mangels Sass). Wenn dat aber ännert wurrd, denn moot ok all mit "Hööftstadt" ännert wurrn. Völ Spass domit. Eastfrisian 06:20, 9. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Ik harr dat Woort mol in’n Sass naslahn und dor steiht blangen överhaupt ok överhööft binnen an tweete Steed. To geven schient dat dat denn also woll. Bi uns in’n Huus seggt wi överhaupt. Ik heff mi in de Twüschentwuet woll an dat överhööft gewöhnt, heff vun dorher aver ok keen Problem, överhaupt to schrieven... --Iwoelbern 08:49, 9. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Wenn överhööft ännert warrt, heet dat nich automaatsch, dat ok Hööftstadt ännert warrn mutt. Nedderlandsch is dat ja ok so: überhaupt un hoofdstad. Bi uns warrt Hauptstadt seggt, aver dat heet ja nich, dat nich villicht annerwegens Hööfdstadt seggt warrt. --::Slomox:: >< 13:56, 9. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Bi Hööftstadt gifft dat de Neddersassisch Verfaten as Beleg. De is vun 1998 un hett dat gewiss nich ut de Wikipedia övernahmen. Bi överhööft gifft dat gornix. Un denn kummt dor noch een Saak to: överhaupt kummt in de Ümgangsspraak vör, de Begreep Hööftstadt kummt in de normale plattdüütsche Reed man kuum vör. Wenn wi also Hööftstadt bruukt un dat Woord hett dat vörher noch nich geven, denn hebbt wi wat toföögt un de Spraak bereichert. Wenn wi aver överhööft nee in de Spraak inföhrt, denn hebbt wi wat an de vörhannene Grundsubstanz ännert. --::Slomox:: >< 16:52, 9. Jun. 2008 (CEST)[anter]
As ik baven al schreven heff: in’n Sass steiht dat ok binnen. Wenn also een wat inföhrt hett, denn de Sass un nich wi... --Iwoelbern 17:00, 9. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Ik segg jummers överhaupt un hebb överhööft noch nie nich höört, man bloß up de Siet vun de Fofftig Penns mol leest. Up de annere Siet: Eene lebennige Sprake ännert sik in eenßen weg, dat kann ja nich al ummer so blieven, as dat bi Groth un Fehrs ween is. Man wenn sik de Spraak ok ännert, dat weer woll to künstlich, wenn wi dor nu jummers achter steken döen. Also: Laat de jungen Lüde man överhööft seggen, wenn se dat wüllt. Wenn dat up een schönen Dag ok vun annere Lüde so seggt un schreven warrt, denn könnt wi dat ok upnehmen. So maakt de Duden dat ja ok. Eerst mol tokieken, wat de Sake nu ok echt is. Bi Hööftstadt seh'k dat en beten anners: Hööft is ganz bestimmt dat ole plattdüütsche Woort. Dat gifft den plattdüütschen Tonaam Hööft un Fluurnaams un ole Naams vun Öörd heet ok Hööft. So hebb wi hier dat Lankenauer Hööft an de Spitz vun en Halfinsel in de Werser. Un in Vegesack is sogar en ganz neet Inkoopszentrum Haven Hööft nömmt wurrn. Wat denn Sass angeiht, bün ik dor al lang nich ganz tofräen mit: Mi geiht besunners de Striet gegen de End-ung up'n Keks. Dat wi nu partout Regeern seggen schöllt un nich Regeerung. Dat is schier Kunstspraak, jedenfalls in de meisten Gegenden vun Plattdüütschland. ---Bolingbroke 16:23, 17. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Dat -ung is noch wedder so'n Saak. De Hanseaten hebbt to'n Bispeel rekeninge oder rekinge seggt ([41]). Denn keem na dat Enn vun de ole Schriftspraak de Apokoop, denn is de Ennsülv unbetoont wesen un dat i hett sik in en e wannelt un toglieks is dat g stumm worrn. Överbleven is dat plattdüütsche Woord Reken. Aver de nee Ennen dögg nix mehr. De ne'en Wöör kunnst nich mehr vun de Verben un ok nich mehr vun de PPA ünnerscheden. Dorbi is dat ole -inge denn unproduktiv worrn. Hebbt sik kene ne'en Wöör mehr mit -inge/-en billt. Liekers weer noch jümmer Bedarf för ne'e Substantive. De kemen nu aver as Importwoor ut dat hoochdüütsche. To'n Bispeel heet dat bi uns Krüzung. Bi uns warrt also op de een Sied dat ole Woord Reken, op de annere Sied dat ne'e Woord Krüzung bruukt (allerdings gifft dat ok Reeknung bi de wat duller Verhoochdüütschteren). De ole Ennen is nich mehr produktiv, de ne'e jüst so wenig. Dat gifft ne'e Wöör op -ung, aver de warrt nich ut plattdüütsch Material boot, dat löppt jümmer över Import ut dat hoochdüütsche. To'n Bispeel ok de Ünnersökung bi'n Dokter.
Wat nu de Regeren angeiht, dor bruukt wohrschienlich en groten Deel vun de Lüüd den hoochdüütschen Import Regerung oder Regierung. Kann aver good angahn, dat welk Ecken vun Plattdüütschland ok volkstümlich Regeren hebbt. (Schiller-Lübben kennt regnacie un regneringe.) Wenn du Regeren partu nich maggst, denn bruuk eenfach Regerung.
(Allens wat ik schreven heff, betütt sik op mien Dialekt un op de Midd vun dat Plattdüütsche. An de Oost-, Süüd- un Westkant kann dat anners utsehn.) --::Slomox:: >< 17:02, 17. Jun. 2008 (CEST)[anter]
överhööft heck so ook noch nich hüürt. Dat lett sick binah so, as wenn dat einfach von't hochdüütsche -haupt up't olle plattdüütsche hovet (Hööft) oewerdragen worden is (so as in ollen Tieden zieltel). Wi seggen oewerhaupt.--IP-Los 14:52, 18. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Ik glööv, ik heff't nu tohoop. Dat echt ole plattdüütsche Woord is överhoop. To finnen bi Danneil för de Oltmark, bi Woeste för Westfalen, ok bi Google Böker in Böker ut Oostfreesland un Holsteen. Also temlich allgemeen Plattdüütsch. An dit Woord is denn ünner Influss von hoochdüütsch überhaupt en unorgaansch t anhangt. För överhoopt sünd ok en poor Sieden bi Google Böker to finnen. Un dit hoopt harr denn so'n Ähnlichkeit to dat hoochdüütsche haupt, dat de Lüüd denn anfungen hebbt, överhaupt to seggen. --::Slomox:: >< 12:01, 10. Nov. 2009 (CET)[anter]
Tja, so steiht dat ok bi Hermann Böning: awerhoop, überhaupt. [auch westf. u. osnabr.; also pld. nicht an Haupt (=Kopfzahl) angelehnt, sondern an Hoop, Menge]

Bierhand/Vanderhand

Kennt ji de Wöör bierhand un vanderhand? Bi’t Wagenföhren mit Peer bedüüdt de Wöör rechts un links. Ik bün vermoden, dat de Wöör vun bi de(r) Hand un van de(r) Hand kaamt, also bierhand is rechts, de Hand mit de du de Peer höllst, bi de du de Peer hest, un vanderhand is links, de Hand, van de du Peer lettst. Oder so ;-) Kennt dat een? Kann dor een wat to seggen, stimmt mien Laienetymologie? (as ik mal een fraagt heff, kunn he't mi ok nich seggen un keem mit de Laienetymologie vun de Hand, de dat Bier höllt. Aver dat klappt eben blot, wenn wi annehmt, dat se dorbi dat hoochdüütsche Woort utlehnt hebbt, denn Bier heet bi uns ans Beer.) Op't Internett heff ik de Wöör narms funnen, sünd aver ok mehr ole Utdrück un mit Peer sünd nu ja nich mehr ganz veel Lüüd ünnerwegens. --::Slomox:: >< 15:56, 17. Jun. 2008 (CEST)[anter]

seggt mi nix... --Iwoelbern 16:11, 17. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Dat is woll von Mundort tau Mundort verschieden. In Mäkelborg heiten de Pier (anfungen bi de Hinnenpier, von links nah rechts): Saddelpierd, Handpierd, Linpierd (Liningpierd), Vörbipierd. So kenn ick sei. Dat Mecklenburgische Wörterbuch kennt denn ook noch anner Wüür: Saddelpier: Stauhl-, Ünner-, Ünnersitpierd, Sadelmähr, -voß); Handpierd: Achterbipierd; Linpierd: Linung-, Nahschpierd; Vörbipierd: Bitau-, Bisid', Bipierd. Tja un mit links und rechts, dor heck ook ierst nahkieken müßt un wat oewer Ossen funnen (paßt nu nich so ganz ;-) ): (Meckl. WB, Bd. 7, Sp. 54) "todi, tudi: nach links, Zuruf an die Zugochsen, vereinzelt auch an die Zugochsen [...] van dy - to dy vereinzelt erweitert zur allgemeinen Bedeutung nach links: gah mal bäten tudi! [...] Gebildet wie das Syn. nahdi un der Gegensatz vandi; weitere Syn. hü(l), nahsch, tul". Gifft ook noch hott, hutt, huddann vör rechts. Dor möt'n woll ierst weiten, wo dat denn so seggt ward. --IP-Los 14:40, 18. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Ik heff nu bi Johannes Ehlers noch wat to dat Thema funnen: „Vain gan bed. rechts gehn, von Pferden vor dem Wagen. Dies Wort ist entstellt aus van di d. h. von dir weg; zum Theil wird diese reine Form noch gesprochen.“
Dat passt ja so'n beten to dat, wat du seggst, IP-Los. Naja, dor mal von afsehn, dat van di bi Ehlers rechts is un nich links... Hm. --::Slomox:: >< 16:16, 25. Mär 2009 (CET)[anter]
In dat Wörterbuch der westmünsterländischen Mundart heff ik de beiden Wöör nu ok funnen. Mutt also enigermaten wied verbreedt wesen. Dat Westmönsterland is ja en Eck weg. Dat Problem: dat Wöörbook seggt, dat de Wöör all beid rechts bedüüdt... Links is dor naoderhand. --::Slomox:: >< 17:18, 17. Apr. 2010 (CEST)[anter]
Un hier (Sied 53) gifft dat sogor en Koort för Neddersassen! --::Slomox:: >< 13:38, 26. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Saite

...as se bi Gitarren oder Geigen bruukt warrt. Ik meen, ik harr in den Tiosamenhang al mol Sieten höört, man, dat höört sik so an, as wenn dat eenfach vun Seite övernahmen worrn weer, vun wegen, dat dat op hoochdüütsch gliek klingt... --Iwoelbern 19:28, 30. Jun. 2008 (CEST)[anter]

Dat Seite un Saite verscheden schreven warrt, dat is eerst siet dat 17. Johrhunnert so. Dormals hebbt se anfungen, Saite anners to schrieven, dat een de beiden Wöör in de Schrift beter utenannerkennen kann. Liekers sünd de beiden Wöör etymoloogsch nich verwandt. Un so hett de Saite to Hansetieden ok nich siede heten, sonnern seide (Wohrschau, dat is nich dat hoochdüütsche ei sonnern dat ei as in keen [keyn/kein]; [42]).
Wat dat nu ok noch so bruukt warrt, dat kann ik di aver nich seggen. --::Slomox:: >< 21:45, 30. Jun. 2008 (CEST)[anter]
Da kann so sien, dat mööt oewer nich so sien. Dat /i/ kann ein Längenteiken sien (ein, oik, boik), kann oewer as /ei/ ook ein Diphthong sien, de hüüt in vääle Mundorten noch vörkümmt (meihen, seihen, neihen, teihn). In Westfalen sünd disse Diphthonge to'n Deil verluren gahn (eier [43] -> egger [westfälische Schärfung]). "seite" un "saite" is all früher uteinannerhollen worden, de Grimm hett dor ook wat öllere Biespille, is oewer "systematisch" woll ierst in't 17. Johrhunnert fastmakt worden. Dat mecklenburgische Wörterbuch hett Sait stahn, as hochdüütsches "Lehnwort". --IP-Los 12:58, 1. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Jo, vör dat 17. Johrhunnert hebbt se dat blot bi de Oberdüütschen mit ai schreven.
Du hest recht, dat mutt nich unbedingt äi as in keen wesen, dat kann ok ai as in teihn wesen. Seide hett hd. Saite, oeng. sāda, onoor. seiðr in sien Verwandtschop. De Weid, de ja en ai hett, hett hd. Weide, oeng. wāþ, onoor. veiðr as Verwandte. De passt also tohoop. Aver denn gifft dat ok wenen, platt mit en lang e oder en äi. To Hansetieden geev dat twee Formen, wēnen un weinen. Hd. weinen, oeng. wānian, onoor. veina. Passt ok. Wenn wi uns nu aver de litauschen Kognaten ankiekt, denn hebbt wi för 'seide' saĩtas, för 'Weid' výty un för 'wenen' vaĩtóti. Na de litauschen Formen passt dat Woord beter to wenen as to Weid, müss also en äi hebben. Aver ik bün keen Linguist un kann nich seggen, wo good mien Argument över dat Litausche is.
Wohrschienlich löppt dat aver doch op dat hoochdüütsche Lehnwoord Sait rut. --::Slomox:: >< 15:45, 1. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Ja, dat is äben swor to seggen. Oewer so einheitlich is de Sprak donntaumalen ja ook nich west. Mag angahn (so glööf ick dat), dat dat beide Moeglichkeiten gäben hett. Hüüt gifft ja ook tehn un teihn. Wi hemm ja bloß schräben Schrift, un dor lett sick nu bannig oewer klabüstern, woans dat nu utspraken wür, ob dat nu bloß de Läng beteiken dehd oder denn doch wat anners tau bedüden harr. So ganz utdüden kann'n dat nich. Dien Henwies up dat Litauische künn äben ook so seihn warden, dat bloß eine Utsprak dor oewernahmen worden is (so as in wenen/weinen). Wenn Du Di mal "ei" bekieken dehst, dor kannst denn ook all bi dat vierteihste Johrhunnert "egger" finnen: "honre vnde Eggere" [Häuhner un Eier] (Güter- und Einkünfteverzeichnis der Abtei Wunstorf [1376-1379], miehr Bispiele kannst hier finnen). So'n Näbeneinanner is also nu nich so selten un is hier ook gaut moeglich. De Schiller/Lübben hett ja nu bloß "seide/seyde", dor kann man nu nich vääl tau seggen. Ick heff ook mal bäten wat nahkäken, dat hett ja nu wat mit "Seil" tau kriegen, un dor hett dee Schiller/Lübben nu "sêl/seil", is also ook nich so recht wat. Also, ick mücht mi dor nich fastleggen. --IP-Los 18:45, 1. Jul. 2008 (CEST)[anter]
P.S. Büst Du Di eigentlich würklich säker, dat Du kein Linguist büst ;-)
Na de ganze Unnerholung weet ik jummers noch nich, wat nu Saite up Platt heten schall. Ik hebb hier eerst mol Siete rinschreven, man dat is natüürlich so tostanne kamen, as Iwoelbern dat boven schrifft. Man Seede klingt en beten afsunnerlich. Dat nedderlannsche Woort is Snaar, hett dat amenne wat mit Snoor to doon? In miene Wöerböker hebb ik nix funnen.--Bolingbroke 11:36, 27. Mai 2010 (CEST)[anter]

Altruismus

Ik söök en Woord, dat to Altruismus, Großmut, Edelmut, Generosität passt. Also en Utdruck dorför, wenn en Minsch anner Lüüd wat Goods deit un dor keen Lohn för verwacht. Een, de sien Leven in'n Deenst för annere stellt oder tominnst mit annere deelt (to'n Bispeel Frömme Gastfründschop wiesen un dat Eten delen, ok wenn een sülvst blot en karg Mahltied hett). En Woord dat in He wiest wohre(n) ... oder He is wohrhaft ... rinpasst. Un na Mööglichkeit eben en plattdüütsch Woord, keen latiensch ;-) --::Slomox:: >< 15:27, 2. Jul. 2008 (CEST)[anter]

So recht weet ik dor ok nix. Dat eerste, wat mi dör den Kopp güng weer "Minschenfründ"... --Iwoelbern 15:59, 2. Jul. 2008 (CEST)[anter]
He weer en geevschen Minschen--Bolingbroke 20:35, 14. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Fügung

Fügung, Schicksalsfügung, etwas, was ein Teil von Gottes großem Plan ist. Hett dor een en Idee? --::Slomox:: >< 19:15, 3. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Sass bruukt ok Schicksal. Villicht passt Vörsehn in’n Sinn vun Vorsehung? --Iwoelbern 19:38, 3. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Schicksal is to groot. Schicksal is dat ganze, wat ik söök, geiht mehr na Wendung. Mit en Wendung oder Fügung grippt Godd in dien Schicksal in. Schicksal is Godd sien Plaan un de Fügung is blot en Deel, en Episood oder en Wendung in Good sien Plaan. --::Slomox:: >< 20:14, 3. Jul. 2008 (CEST)[anter]
"Schicksalsslag" villicht - wenn dat üm wat negativet geiht? --Iwoelbern 20:20, 3. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Ik dö schrieven: Gott hett dat so föögt, also de Sake verbal uplösen...Gott hett dat so maakt/hendreiht/kamen laten geiht doch ok. Oder wullt du partout en Substantiv?--Bolingbroke 20:35, 14. Jul. 2008 (CEST)[anter]


Misserfolg

Kennt een en fein Woort för Misserfolg? Ik heff dor nu al lang över rümsimmeleert, aver nix rechts funnen. Misserfolg oder ok Rückschlag, engelsch setback. Er hatte im Leben viele Misserfolge/Rückschläge zu erleiden. So in dissen Sinn.

In'e Wöörböker heff ik rinkeken, de hebbt för Rückschlag de Wöör Naklapp un Achterklapp wat wohrschienlich en anner Bedüden vun Rückschlag is. Na/Achterklapp geiht doch semantisch mehr na Echo, Nachhall, Rückhall, oder nich?

Wi hebbt ja dat plattdüütsche Woord Spood för Erfolg, aver dat geiht semantisch ja ok in en annere Richtung as dat hoochdüütsche Erfolg. Is ja etymoloogsch verwandt mit sputen un bedüüdt dorvun en beten wat anners as Erfolg. Dat warrt ja ok dör den Indrag in'n Sass kloor: Eile; Fortschritt, Erfolg; Eifer, Einsatz, Gelingen. Spood is also nix to'n Tellen (een Spood, twee Spood/Spoden[?]) anners as Erfolg (ein Erfolg, zwei Erfolge). Dat helpt ok nich wieder. Ik bruuk en tellbor Substantiv.

Hett een en Idee? --::Slomox:: >< 17:03, 8. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Tegenstööt? Termo
Torüchslag warrt bi uns af un to seggt. --Iwoelbern 17:15, 8. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Nee, Nahklapp geht so nich, dat heit sovääl as nahslahn. In Mäkelborg is dat donn ook noch de Dag, de achter so'n grotes Fest kamen deht. Bie'n Königschuß is de Sünndagg Nahklapp nennt worden. Nahklapp is donn also 'n anner Wuurt för "Nahfier". Ick wür seggen, dat mööt viellicht so'n bäten anners utdrückt warden: Hei hett oft (faken oder, wat süss noch so bruukt ward ;-) ) kein Glück hatt oder: Nich ümmer is em dat glückt, wat hei sick vörnahmen harr. --IP-Los 18:30, 11. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Dat is eenfach: "Hett in sien Leven nich veel Spood (m!!) hett". Ninety Mile Beach 19:28, 11. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Negativ:Dat hett (em) nich slumpt. Dat hett em faken nich slumpt in sien Leven, oder ok: He weer en Minschen, em woll un woll dat nich slumpen, wat he sik vörnahmen harr...Oder anners: He hett faken en vör de Klapp kregen in sien Leven oder: Faken hefft se em een verpuult--Bolingbroke 20:35, 14. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Schwarz(en)häupter

En ole Broderschup in Revel un ok in Riga. De geev dat bloß dor, man na den 2. Weltkrieg sünd se na Düütschland leggt wurrn. Beide hefft en Huus harrt, wat in de Städer Revel un Riga ganz bekannt is. De hoochdüütschen Naams sünd in Estland: Brüderschaft der Schwarzenhäupter un in Lettland Compagnie der Schwarzhäupter. De Hüser heet Schwarzenhäupterhaus (in Revel) un Schwarzhäupterhaus (in Riga). Wie mütt de nu up Platt heten? De eenzigst ole Urkunn, wo ik wat funnen hebb, schrifft Broeder der Scwarten Hoveden (binnen Revel). Dat is 1561 upschreven (na Tallinna Mustpead-Die Revaler Schwarzenhäupter, rutgeven in Revel, 1999, ok hier: [44]). Wie schöllt de Genoten denn nu hüdigendags heten? Schöllt wi na dat hoochdüütsche Vörbild gahn un Reveler Swarthäupter seggen? Oder mehr Platt Reveler Swartköpp? Oder na dat Vörbild vun 1561 Bröder vun de Swarten Hööften? Oder Sellschop vun de Swarten Häupter/Hööften/Köpp? --Bolingbroke 16:29, 15. Jul. 2008 (CEST)[anter]


Ik weer Höften vörtehn, also "Reveler Swarthöften" oder ok "Bröder vun de Swarten Höften" - dat höört sik ok meist al so an, as Du dat op de Oorkunn funnen hest. Hööft dücht mi de vörnehmere Form vun Kopp. Un wenn se sik sülvst so nöömt hebbt, denn schüllt wi dat ok beter so maken. --Iwoelbern 16:44, 15. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Entschuldigt bitte, dass ich auf Deutsch antworte. Es gilt (1) für Riga: Compagnie der Schwarzen Häupter. (2) für Reval (Tallinn): Bruderschaft der Schwarzhäupter. Beide Gesellschaften existieren heute noch. In Kürze auf de.wikipedia.org: Artikel „Schwarzhäupter“ für beide Gesellschaften. -- Fjlucius 22:24, 13. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Meerbusen

As bi Finnischer Meerbusen. Wat schöllt wi dor denn seggen? Bay? Bodden? Haff? De Hollänner hefft worraftig zeeboezem, man ok baai. --Bolingbroke 11:18, 16. Jul. 2008 (CEST)[anter]

As ik dat ut de:WP seh, sünd Boddens un Haffs wat anners as'n Meerbusen, dat schülln wi beter nich dörenanner kriegen. In't Hoochdüütsche warrt de Meerbusen op Golf wieterleidt. Dat künnt wi ok maken, un Finnisch Golf Golf dorto seggen, man ik denkt, jüst so goot künnt wi ok bi Busen blieven. Wi hebbt as Bispeel al den Jadebusen, also künnt wi hier ok den Finnischen Seebusen dorvun maken. --Iwoelbern 12:09, 16. Jul. 2008 (CEST)[anter]
To de Etymologie: Op Latien hett dat sinus maritimus heten. Dat hebbt se in dat 17. Johrhunnert as Meerbusen lehnöversett. To dat Woord sinus steiht ünner de:Sinus#Herkunft des Namens wat: Die lateinische Bezeichnung „Sinus“ heißt soviel wie „Bogen, Krümmung oder Busen“. In dieser Bedeutung wurde es von arabischen Mathematikern übernommen, die es ihrerseits als „jiba“ (جيب) „Tasche, Kleiderfalte“ von indischen Mathematikern entlehnten (Sanskrit „jiva“ ‘Bogensehne‘ - abgeleitet vom Kurvenverlauf einer Sehne, die schraubenförmig um einen Stab gewickelt wird).
Dat Woord betekent also nich, so wie wi dat vundaag vör allen verstaht, de Bost vun de Fro. Dat betekent veel mehr en Tasch, de de Froonslüüd fröher vör de Bost dragen hebbt. Dat weer man blot en beten Stoff, den se ümslagen hebbt, wo se en beten wat opbewohren kunnen. So steiht dat ok in'n Schiller-Lübben. Dat passt op Platt also ok mit Busen. Villicht schullen wi aver lever kieken, wat de Hansekooplüüd to disse Eck vun de Oostsee seggt hebbt. De weren dor ja man ok ünnerwegens un hebbt dor gewiss en Naam för hatt. --::Slomox:: >< 13:38, 16. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Na ja, bloß ward dat hüt keiner miehr kennen. Wenn Du dat lieker weiten wist, gifft dat twei Bäuker, dor mööst dat eigentlich in finnen koenen:
  • Koppmann, Karl (Hrsg.): Das Seebuch, Bremen 1876. (dat is nu oewer bannig olt)
  • Wise, Arthur (Hrsg.): Das Seebuch der Hanse, Kiel 1998.
Dor is eigentlich väl in to finnen, allerdings hemm se denn to'n Deil de frömden Namens nah Gehüür upschräben un so würd denn "Noirmoutier" "armborsters" nennt un de "Ile du Pilier" "pilgere" ("Item de wil setten in de baye de schal dat eylant dat men het pilgere laten liggen an sturbort"). Dor hemm s' äben wat hüürt un dat denn för sick utdüüdt. Leider heff ick bloß so'n lütten Text hier, dor steht dat nich in. --IP-Los 19:30, 18. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Katerfrühstück

Ja woll nich Hoorbüdel-Anbiet un ok nich Koter-Fröhstück, oder?--Bolingbroke 19:26, 24. Jul. 2008 (CEST)[anter]

För Katerfröhstück laat sik tominnst dree verschedene Beleeg finnen. Ans kann ik dor ok nix to seggen. --::Slomox:: >< 23:57, 27. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Bi uns to Huus seggt wi ok „Koterfröhstück“ --Iwoelbern 11:09, 28. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Jahreshauptversammlung

As bi jeden Vereen. Dor hebbt wi ok dat -haupt wedder in...--Bolingbroke 19:26, 24. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Johrsversammeln, Johrshööftversammeln? HeikoEvermann 22:20, 24. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Versäuk dat doch to ümschrieben: "De Mitglieder (Maten) kamen jedes Johr einmal tauhoop, üm den Vörstand to wählen, usw."
De Plattdüütschen to'n Bispeel seggt Johrsversammeln. För Platt seggt Mitgliederversammeln. Ans gifft dat ok noch Johreshauptversammlung. --::Slomox:: >< 23:51, 27. Jul. 2008 (CEST)[anter]
„Johrshauptversammeln“ harr ik ok vörslahn... --Iwoelbern 11:12, 28. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Sternförmig

So as de Straten in Revel sternförmig vun'n Marktplatz afgaht--Bolingbroke 19:34, 24. Jul. 2008 (CEST)[anter]

"in Steernform" HeikoEvermann 22:20, 24. Jul. 2008 (CEST)[anter]
„as’n Steern“ oder „steerngliek“ --Iwoelbern 11:11, 28. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Gekröse

Hett dor een en goden plattdüütschen Begreep vör? --84.176.172.245 20:13, 29. Jul. 2008 (CEST)[anter]

nanu, harr mi nich inloggt... --Iwoelbern 20:15, 29. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Bi http://www.kinder-lippe.de/woerterbuch.pdf steiht Gekreuse för dat Lippsche (also Gekröös wieder in'n Noorden). Ans weet ik nix. --::Slomox:: >< 21:25, 29. Jul. 2008 (CEST)[anter]
In Hansetieden hett dat krose, kruse, krosele(n), krusele heten [45]. --::Slomox:: >< 21:30, 29. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Mäkelborgsch: Gekräus, Gekrüs: "Gekräus' RoKlock [Klockenhagen], dat Gekrüs' von de Darm StaWold. [Woldegk] Zs. Kalwergekräus (Meckl. WB) --IP-Los 15:44, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Wahlkampf

Schall man dat so övernehmen?--Bolingbroke 00:36, 30. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Ik harr dat 'f' an’n Enn weglaten. En anner’t Woort kenn ik dorför ok nich. --Iwoelbern 00:40, 30. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Ik kenn noch "Wahlstriet". HeikoEvermann 20:36, 30. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Folter/foltern

Wat seggt een dor denn to? --Bolingbroke 00:39, 30. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Harr ik woll ok eenfach so laten... Künn man woll anners ok mit "Pien andoon" ümschrieven. --Iwoelbern 00:41, 30. Jul. 2008 (CEST)[anter]
"Foltern" warrt ok in de nedderlannsche WP bruukt, kiek bi nl:Martelen. In Lübben sien middennedderdüütsch Lexikon gifft dat (in uns Schrievwies) dat Substantiv "Pien" un dat Verb "pienen/pienigen". "Pienbank" is dor de Folterbank. Wo dat "foltern" aver ok op Nedderlannsch gifft, is dat villicht eenfacher, bi "foltern" to blieven, dat is för den Leser lichter to verstahn. HeikoEvermann 20:41, 30. Jul. 2008 (CEST)[anter]
"sonder presumpcien ende indicien en is men niet sculdich iemende te torqueren" Dat is nu kein Plattdüütsch, dat Wurt hett oewer ook gäben. Bi Nicolaus Gryse kann'n dat as "torqueren unde marteren" finnen. "Folter" is nu ierst later in't Hochdüütsche kamen (15.Jh.). Is oewer dat Wurt, wat woll an besten is. --IP-Los 16:16, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Gewichtheber/Leichtathlet

Puh...--Bolingbroke 12:00, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Gewichthever un Lichtathlet --Iwoelbern 12:08, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Bernstein

Kennt wi hier in Bremen gor nich. Man in Revel! Also mutt dat doch ok en plattdüütsch Woort dorför geven?--Bolingbroke 12:00, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Barnsteen. Is bi Google blot twee Maal op plattdüütsche Sieden to finnen (is aver ok en beten swoor to söken, op Nedderlandsch heet dat ok barnsteen), in Dähnert sien Pommersch un Rügisch Wöörbook heff ik aver ok nakeken un dor steiht dat sülve. --::Slomox:: >< 12:30, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Barnstein: "mit Ernststein, mit Barnstein im Brückenspielreim Ro[stock]Klock[enhagen]." (Meckl. Wb. Bd. 1). Kümmt von mnd. bern(e)stên (barnstên) af (bernen/barnen hett früher brennen heiten). --IP-Los 15:48, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Schnellfähre/Tragflächenfähre

Fallt mi gor nix to in, man jummers ümto schrieven as de lüttjen snackt, geiht ok nich...--Bolingbroke 12:00, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

"Fähre" is na Sass glööv ik en Fähr, dorna weer ik Snellfähr. Villicht ok Gaufähr, man dat höört sik ’n beten komisch an. Un dat annere... hm... Dräägflachenfähr, wenn een dat wöörtlich nehmen deit. Aver passt dor nich villicht ok Katamaran? --Iwoelbern 12:14, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Katamaran is op jeden Fall wat anners. Ik dee dor Snellfähr un Draagflögelfähr vun maken. --::Slomox:: >< 13:06, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Hochgeschwindigkeitsbahn

De Tied löppt wieter, de Sprake kümmt nich mit. Ik weet ok dütmol keen Woort. Un hebb wi Hubschrauber al harrt? --Bolingbroke 12:00, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

"Hubschrauber" is bi Sass ’n Heevschruver. Heff ik sülvst noch nie höört, aver steiht dor so binnen un heff ik so ok al in Artikels bruukt. För de Iesenbahn weer ik Hoochsnelligkeitsbahn vörslahn --Iwoelbern 12:14, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Op [46] warrt noch Dwarlfleger vörslaan. In de normale Spraak warrt Dwarlfleger jüstso wenig bruukt as Heevschruver. Dor warrt Hubschrauber seggt oder villicht Helikopter.
Ut de Bahn dee ik villicht Gaubahn oder Hoochtempobahn maken. --::Slomox:: >< 13:19, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Ik nehm Hoochtempobahn. Dat klingt nich so verdwars. Un ik bliev eerst mol bi Hubschrauber--Bolingbroke 13:41, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Knabenkraut

Mi dücht, för disse Plantenoort mutt dat ok’n plattdüütschen Utdruck geven... --Iwoelbern 19:20, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]

Oh, daar gift dat heel'n Bült: "Pingsterblööm", "Johannispootjes", "Hahntjeblööm", "Kuckuksblööm" un sowat all. Of "Adam un Eva" un "Düvelsklau un Goddeshand". Termo 20:00, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]
Hm, un welk dorvun weer an’n Besten as Lemma oder to’n Verlenken?--Iwoelbern 20:12, 31. Jul. 2008 (CEST)[anter]
De eerste Fraag mutt wesen: Wat för en Knabenkraut? de:Knabenkräuter seggt, dat gifft en ganzen Hümpel Planten, de so heten doot. De seht all temlich ähnlich ut, aver dat is ja nich rut, dat de op Platt ok all een Naam hebbt. --::Slomox:: >< 10:33, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]
An sik bruuk ik den Böverbegreep. As Bispeel heff ik dör noch dat Helm-Knabenkraut, wat ik jüst in de Artikel-Översetten op mien Warkbank binnen heff. --Iwoelbern 10:41, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Ik kenn as Pingsterblööm dat, wat in de düütsch Wikipedia as de:Wiesenschaumkraut afbildt is. Eastfrisian 12:26, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Also wenn du noch miehr Beteiknungen söchst: Kukucksblaum, Kinnerkrut (so hett Chytraeus dat ook nennt: "Kinderkrudt", hett oewer ook "Kukucksblomen"), Adeborsblaum, Kukuckswörtel, Gotts-Hand-un-Düwels-Pot, Leiw-Herrgotts-Blaum. Dor kannst seihn, dat dat mitünner nich ümmer ein Wuurt inne Mundorten gifft. Denn mööst Du nu ein utsäuken, de nu bäten bekannter is. Dat Mecklenburgische Wörterbuch meint noch: "die Wurzel der breitblättrigen Art zeigt handförmig geteilte Knollen, weiche und feste, diese heißen Düwels Hand (Pot) un Gotts Hand". --IP-Los 12:47, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Also, in den Sinn, as ik dat för den Artikel bruuk, weer Kinnerkrüder oder Adeborsblomen dat, wat an’n besten passt. Ik warrt dat eerste mol nehmen... --Iwoelbern 13:22, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Rochen

Gifft dat dorför ok wat plattdüütsch’ oder blifft dat bi’n „Rochen“? --Iwoelbern 14:00, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Denn Fisch hemm de Ollen all kennt: "raja 'ein Roche' (Chytraeus) "Germani et Flandri Roch ... Haud scio an idem sit marinus pisces, qui circa Rostochium in ora Balthici maris Ruch vocatur' (1558). --IP-Los 16:55, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Heet dat: "een Roch", "twee Rochen" un dat Geslecht is en He?HeikoEvermann 19:57, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]
mnd. "de roche[n]/ruche[n]", also so as in't Hochdüütsche. Dat "Bremisch-niedersächsische Wörterbuch" hett dat ook in: "de Duevel ward di kratzen mit'm Ruchen-swanze." De Miehrtall is "rochen": "Item i snese rochen i mark", kannst ook in Schiller/Lübben finnen: "Item eyne snese rochen synt XX rochen." --IP-Los 20:38, 1. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Bärlapp

Mol wedder en Plantenoort: Wat seggt wi to Bärlapp? --Iwoelbern 21:29, 3. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Bi [47] steiht Kragenfoot (för de Gegend vun Gütsel). --::Slomox:: >< 23:11, 3. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Dor gifft woll all wedder vääl Namens. De Sporen heiten oewrigens "Hexenmähl" in Mäkelborg. --IP-Los 13:46, 5. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Nahdragg: dat is mi nu ierst upfollen: dor steht kragɘnfout, dat heit "Kraggenfout". "Kraggen" is hier woll 'ne "westfälische Schärfung" (egger, nigge, usw.) und heit "Kreihden" (kiek mal up diwa, dor up "mähen", inne Neeg von Gütersloh seggen s' "maggen"), dat is also 'n Kreihdenfaut (Kreihnfoot). --IP-Los 14:17, 5. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Stimmt, good oppasst ;-) Hier steiht ok Krähenfuß as en annern Naam vun Bärlapp bi. Warrt also woll stimmen. --::Slomox:: >< 17:38, 5. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Spore

Un denn noch de Sporen (vun de Planten). Ik denk, dat blifft in de Mehrtall bi Sporen. Man, wat is de Eentall? Spoor? Denn bruukt wi woll en MB dorför --Iwoelbern 21:32, 3. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Jo, dee ik ok seggen, Spoor. --::Slomox:: >< 23:17, 3. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Schuppe/Flechte

As bi de Haare, man ok annerwegens up de Huut--Bolingbroke 00:38, 13. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Kenn ik Mehrtall blots as Schuppen (vun de Fisch to’n Bispeel) Eentall denn woll Schupp. Bi de Flechten weet ik ok nix anners as Flecht... --Iwoelbern 00:45, 13. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Ja, "Flechte" is "Flecht", geef't all früher: "Die alte Unterscheidung von Blut-, Fleisch- und Knochenflechte lebt in den Besprechungsformeln und magischen Bräuchen kaum noch, wohl aber von drög' und natt Flecht". (Meckl. WB.) Kannst ook vör dat Hoor bruken: "wenn'n dor sitt inne Stuw mit dei upschaben Flechten, denn kümmt kein Minsch (zu Besuch), œwer wenn 'n in de gröttste Möl sitt, denn kamen s' all' antaustahn" (ebenda). Dat Wuurt kannst ook in ollen Texten finnen: "in vuchten steden vnder tijde hanget ed vt den muren alse har vlechten" oder ook "myt wyn etecke strick vppen schorff vppe vleysch vlecht vppe bose vlecken by der hud vnde vppe de vthsetteszchen varwe edder bledderen" [48] --IP-Los 20:13, 13. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Dat ole plattdüütsche Woord för Schuppen is Schinn. Is en Pluralwoord. Danneil gifft as Bispeelsatz to'n Bispeel Ick heff so väöl Schinn upp'n Kopp. Is verwandt mit engelsch skin. Höört aver wohrschienlich to de Soort Wöör, de allgemeen plattdüütsch sünd, de aver liekers blot noch de olen Moderspraklers kennt. --::Slomox:: >< 13:22, 9. Nov. 2009 (CET)[anter]

-ung

Villicht könnt wi dat ja an düsse Steed noch mol tohopendregen, wat wi an ganz verscheden Öörd dor al över seggt hefft? Ik bün ja nu mol keen Philologen, man grundsätzlich geiht mi dat so, as Iwoelbern dat boven to Leistung (Physik) schreven hett. Wat ik weten do:

  • In't Middelnedderdüütsche geev dat de Endung -ynge, -ing(h)e
  • Düsse Endung is mit de Tied wegfullen. Wohrschienlich doch vunwegen dat de Sprake nich mehr för Wetenschup un Literatur bruukt wurrn is. De Spraak vun de Lüttjen Lüde hett keen Substantiverungen nödig harrt.
  • Bi Plattsnackers, de ik kennn (nich ut'n Rundfunk etc.) is hüdigendags de End-ung begäng. Dat is vun't Hoochdüütsche övernahmen.
  • Sass will nu partout so'n Enne nich hebben. He sleiht (as Günter Harte al vör ca. 25 Johren) -en vör. Dor kaamt denn Wöör rut, as Regeer-en, Leist-en, Uttekn-en. Villicht kann mi dat ja mol een verkloren, wo dat herkümmt. Mi dücht dat jummers, as Kunst- un Rundfunkplatt.

An annere Steed (ik weet avers nich mehr, wo), hefft wi dor al över snackt, ob een nu na Sass gahn schall, oder dat Middelnedderdüütsche -ing wedder to faten kriegen schall (as ok in de Nedderlannsche Spraak), oder ob wi nu mol dat -ung stahn laten un nehmen könnt. -ing is nu avers nu mol utsturven, dat weer rein künstlich, dat wedder in to föhren. So bün ik för -ung (in Maten) un -en. Un denn mutt sik wiesen, wat sik dörsetten kann. --Bolingbroke 11:43, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Mi Fachrebeet is dat nu ok nich jüst, man mi kummt dat ok künstlich vör. Dat -en höört sik nich jüst vertroot an för mien Ohren. Nu kann dat aver woll angahn, dat dat Rebeden gifft, woneem dat so snackt warrt. Weet ik nich, man wenn dat so is, denn künnt wi dat ok bruken. Tomindst maakt dat Sinn, as Wöör op -en ok eenfach as substantiveerte Verben opfaat warrn künnt. Leisten as översetten vun „das Leisten“ --> dat Leisten. Bi de meisten Wöör hebb ik dor ok gor keen Bedenken, vun wegen, dat foorts klor is, wat meent is. Man, t.B. is „Spannung“ översett to Spannen en gresig Woort. Spannen is, wenn man annere Lüüd bi wer-weet-wat tokieken deit, un in'n annern Tosamenhang is dat ok nich begäng - so wiet ik dat keen. Goot, man kann'n Gurt spannen oder so wat. Aver seggt man, de Gurt steiht ünner Spannen? Ik weet nich... --Iwoelbern 12:16, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Dat -en is keen Ersatz för -ing. -en hett sik eenfach ut -ing rutentwickelt. Ut rekinge is mit de Tied reking worrn, denn rekiŋ, rekeŋ un denn reken. Dat Woord Reken is also de direkte etymoloogsche Nafolger vun dat ole rekinge/rekeninge. De Plattdüütschen hebbt de Wöör jümmer mehr afslepen, bet toletzt de Infinitiv, dat Partizip Präsens Aktiv un dat -ing för abstrakte Wöör tohoopfullen sünd. Dat gifft ok dat Woord Reeknung. Reeknung is nu keen direkten etymoloogsche Nafolger vun dat ole Woord. Reeknung is en Lehnöversetten vun hoochdüütsch Rechnung.
Liekers gifft dat nich veel Wöör op -en. De pragmatischen lütten Lüüd hebbt de velen Abstraktiva op -inge ut de Hansetied nich mehr so bruukt un veel vun disse Wöör sünd utstorven. Mit de technische Welt vun hüüd sünd disse Abstraktiva denn wedder fakener nödig worrn. De olen weren utstorven, also hebbt se de ne'en ut dat Hoochdüütsche importeert. Wenn en plattdüütschen Elektriker op Platt över Elektrik snackt, denn warrt he woll Leistung un Spannung seggen.
Wi mööt ok bedenken, dat dat nich jümmer allens konsequent is. Bi uns seggt se to'n Bispeel Reken, aver toglieks ok Krüzung. Wi köönt dor vun utgahn, dat de Plattdüütschen to all Tieden dat Konzept Krüzung kennt hebbt un dor ok al jümmer en Woord för harrn. Liekers is dat ole Woord verloren gahn un vundaag warrt dat hoochdüütsche Lehnwoord Krüzung bruukt. De Fisch Heren is en anner Bispeel, in Form vun'n Bückel is de Heren sogor noch en Stück wieder gahn. Dor is vun'n olen bückelinge sogor dat n ok noch mit wegfullen (dat is bi all Wöör mit -l- so, dümelinge -> Dümel). In mien Ümfeld höör ik deelwies ok allens beids, bi Inladung/Inladen to'n Bispeel.
Wi schöölt man nich op Düvel kaam rut all -ung rutsmieten un -en rinsetten. Dat warrt nix. Aver wi schöölt man tominnst vörsichtig mit dat -ung ümgahn un dat blot bruken, wenn dat anners nich geiht oder sik ans komisch anhöört.
Övrigens: Na mien Verschääl is dat -ung in dat plattdüütsche keen produktiv Morphem. Dat heet du kannst kene ne'en plattdüütschen Wöör mit -ung billen. Dat -ung kummt blot in hoochdüütsche Frömd- un Lehnwöör vör. Du kannst to'n Bispeel seggen se harrn en lude Ünnerredung, denn Unterredung gifft dat ok op Hoochdüütsch. Wenn du nu aver för lude Ünnerredung en rein plattdüütsch Woord bruukst, so as bekakeln, denn geiht dat nich mit -ung: Se harrn en Bekakelung. Geiht eenfach nich. Blot Se hebbt sik bekakelt geiht. -ung is also keen aktiven Deel vun de plattdüütsche Spraak. --::Slomox:: >< 13:26, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Allens, wat een nich kennt, is gräsig. (Wat de Buer nich kennt...). Alles, wat na hoochdüütschen Impoort smackt, is op de Düer nich goot för de plattdüütsche Spraak. Denn lever 'n beten langer nadenken, wat een dat anners maken kann. Ik harr ja sülvst över "Leisten" nadacht un weer domit nich so recht tofreden. Denn hebb ik dat nedderlannsche Woort "Vermogen" funnen un weer dormit so richtig tofreden. Keen -ung, keen -en wo dat nich nödig is, en oolt plattdüütsch Woort un vun'n Kontext geiht dat ok.
So generell: -ing is utstorven. -ung geiht gor nich, narms, dat geiht bloots, wenn een Missingsch snacken will, un dat wullt wi ja nich. 13:31, 15. Aug. 2008 (CEST)
Noch wat: de -en-foorms sünd feminin. De Leisten, nich dat Leisten, dat is ja versliepen vun en ole -ing-foorm un de weer feminin. HeikoEvermann 13:32, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Dat holl ik nu för Tüdelkram. Frömd- un Lehnswöör gifft dat en jede Spraak. In't Hoochdüütsche denkt sik keen Minsch wat dorbi, wenn een Pullover seggt. Dat is ganz klor ut dat Engelsche övernahmen. Un nu segg mi mol'n rein hoochdüütsch Woort dorför. Blots wiel'n engelsch Woort Ingang in't Hoochdüütsche funnen hett, warrt dordör de Spraak nich minnerweertig. Dat is in't platt nich anners. Spraak is dynaamsch un wannelt sik. Und mit de High-Tech-Medien vundaag mischt sik de Spraken nun mol mehr as fröher.
Und wo steiht nu, dat -en Wöör jümmer feminin sünd? Wenn ik footlahm bün, den fallt mit dat Lopen swor un nich de Lopen. Dat heff ik jo noch nieniech höört. --Iwoelbern 14:03, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Ik heff dat ok lever, wenn ik ahn Frömd- un Lehnwöör utkaam. Aver mi is dat denn doch lever, en Frömd- oder Lehnwoord to bruken, as wenn mi nüms versteiht. Lever Missingsch as Alternative-Reality-Platt (was wäre wenn ... Hochdeutsch nie zu Macht gekommen wäre und Plattdeutsch nie entstanden wäre [das 'Platt' in Plattdeutsch impliziert ja 'Kleine Leute']. Wie würde das moderne Sassesch der Weltraum-Hanse aussehen?)
Wat de Wöör nu feminin oder Neutrum sünd, dat kummt dor op an, wo dat vun kummt. Dat Lopen is en substantiveerten Infinitiv un is Neutrum. De Reken is feminin, denn dat kummt vun en -inge-Woord. Gifft aver ok dat Reken. Dat Reken fallt mi swoor. Un bi welk Wöör geiht allens beids, wenn dat -ung-Woord den Akt betekent. Die Anpassung un das Anpassen kann dat sülve bedüden. Die Anpassung fiel mir leicht un Das Anpassen fiel mir leicht (mi fallt jüst keen Bispeel in, wo ok op Platt all beid Formen natürlich wirken doot). --::Slomox:: >< 22:19, 15. Aug. 2008 (CEST)[anter]


Also -ing is nich so'n gaude Idee, dat hemm wie in't Mäkelborgsche all (Mudding, Pasting, usw.) ;-), -ung is tauminnst bi uns produktiv: Beliehrung, Räknung kannst nu as Lehnwüür anseihn, oewer, wenn'n nie Wüür bruukt, ward -ung nahmen. -en is bi uns gor nich miehr in nie Wüür tau finnen, *Waderleiten, *Stellen (dor seggt keiner: Ick bün bie em in Stellen west.) Produktiv heit ja, dat de Endung noch bruukt ward, un dor is dat tämlich egal, wat för 'ne Etymologie dor achter stahn deht. So einfach is dat mit -ing(e) ook nich: dor geef dat -ing in "gräwing", "hering", "penning", "sperling" un beschrifft, dat dat tau wat hüürt: Jüngling, Lehrling, König (konink). Donn geef dat noch -ing " fem. Substantive, die eine Tätigkeit oder einen Vorgang bezeichnen und z. T. auch Sachen und Gegenstände, zumal im kollektiven Sinne, benennen; das hd. -ung, älteres -unge; im Nd. hat es -unge und -inge nebeneinander gegeben, doch weist das Mnd. nur noch Reste von -unge auf [...], in unserm Gebiet (Mäkelborg) gilt -inge noch im 17. Jahrh., s. 'Mening' LAUR[emberg] [...], und ist die einzige Form noch bei dem guten Volkstumskenner MANTZ[el] nach der Mitte des 18. Jahrh., andererseits aber macht sich mit dem Beginn des 18. Jahrh. der Einfluß des Hd. bemerkbar, ihm erliegen die gebildeten Gesellschaftsschichten zuerst; in den nd. Hochzeitsgedichten begegnet 'Hapnung' (1711) [...] 'Nahrung' 1713 [...] ein Bauergespräch von 1734 hat Tidung [...] 'Regerung', 'Schälung', BABST schreibt nur -ung , REUT. verwendet -ing nach MÜLL. REUT, nur noch in Ahnwenning, dem Wenning (neben häufigerem Wennung) seine Erhaltung verdankt." (Meckl. WB.) "Tiding" kannst noch in "Kasper Ohm" von Brinckman finnen. Dat is denn ook von Mundort tau Mundort verschieden, wat nu hüüt seggt ward. In Mäkelborg kannst -ung finnen. Dat Bremer Wüürbauk (Versuch eines nidersächsisch-bremischen Wörterbuchs [...], Bd. 3) hett all -ung: "Menje sagen unsere Bauern für Menung, Meinung". Un dat is eigentlich kein Lehnwuurt, sonnern kümmt von "meninge" af. Dor is also ook so'n Ungliek to finnen, de Lüd hemm -ung nahmen vör nie Wüür un bi de ollen hemm s' denn ook ut -ing(e) -ung makt. Dorüm hemm sick ja weck Wüür wat länger hollen mit -ing. (Ick kann mi dat nich so vörstellen, dat s' ierst meninge seggt hemm, donn hemm s' dat hochdütsche meynung läst, dat oewernommen, ut denn iersten Deil men makt un -ung anbackt.) --IP-Los 14:09, 18. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Uhrzeigersinn

Dat bruukt een t.B. för dat Dreeeck. De Punkten A,B,C hebbt een System: "gegen den Uhrzeigersinn". "mit/gegen den Wiesersinn", "mit/gegen den Klockwiesersinn", "dreiht mit/gegen de Klock/Klockwiesers"? Un as Lemma för en Artikel bruuk ik dat ook noch: Dreiricht? HeikoEvermann 11:41, 16. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Klockenwiesersinn harr ik al mol anleggt... Is'n beten lang Woort, geiht aver, denk ik. Dreihricht gifft dat ok al (oder Dreihsinn). --Iwoelbern 11:47, 16. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Ik seh jüst: Klockenwiesersinn is'n Wieterleiden op Dreihricht. --Iwoelbern 11:49, 16. Aug. 2008 (CEST)[anter]
dreiht sik mit/gegen de Klock gefallt mi opbest. --::Slomox:: >< 12:45, 16. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Philipp der Kühne

Hartog vun Burgund. Een vun de groten Herrschers ut dat 14. Johrhunnert. Philipp de Drieste? Philipp ohne Bang? Man dat gifft al en Johann ohne Bang (Sans Peur/Ohnefurcht). De dulle Philipp? Philipp, de Held? Wat meent Ji denn?--Bolingbroke 14:01, 17. Aug. 2008 (CEST) In Middelnedderdüütsch weer dat Philipp, de Kone. Subst. Konheit. Man dat seggt numms mehr. Villicht as hoochdüütschen Reimport: Philipp de Kühne?--Bolingbroke 14:18, 17. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Blangen kone/köne hett dat in Hansetieden ok küne geven. Dat kummt ok in Arndt sien Dom büst du då vör (Den stolten Dom un den kühnen Riddersmann müßt he bi Hexen un ehren Gesellen hübsch in de Tasch steken un de Gelegenheit afluren). Aver dat Woord höört nich to de Wöör, de op Platt besünners faken bruukt warrt. Villicht geiht ok verwegen/verwagen oder eenfach blot modig? --::Slomox:: >< 20:20, 17. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Bün just in Flannern ween. Dor heet jedenfalls Karl de Kühne Karel de Stoute. Unner Umstänn passt Karl/Philipp de Stolte an'n besten?--Bolingbroke 12:01, 24. Jan. 2011 (CET)[anter]
Nedderlandsch stout un hoochdüütsch stolz sünd aver falsche Frünn, de bedüüdt nich datsülve. Un dat Plattdüütsche passt sik mehr to dat Hoochdüütsche. Drentsch jüstso, dor bedüüdt dat Woord stolt 'strong; proud' (engelsch, dat wi mit de Nuancen nich ganz in'n Tüdel kaamt). Aver nich 'bold'. Philip de Drieste dücht mi doch ganz good. --::Slomox:: >< 14:36, 24. Jan. 2011 (CET)[anter]

Hosenband

König Eduard III. vun England hett 1348 den Hosenband-Orden stift'. Ik weet noch nich mol, wat en Hosenband is, eerst recht nich, wie dat up Platt heten deit, wiss nich Büxenband. Man wenn nich: Wie denn?--Bolingbroke 14:51, 17. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Order of the Garter heet dat op Engelsch. En garter is en Strumpfband, wat se fröher bruukt hebbt, dat de Strümp nich dalrutscht. Dat de Orden Hosenbandorden un nich Strumpfbandorden heet, kummt bestimmt dor vun, dat sik Hosenband edler anhöört as Strumpfband. Strumpfband is op Platt eenfach Strumpband. Musst du nu weten, wat di Strumpband edel noog is. Oder kennt noch een en anneret Woord för Strumpfband? --::Slomox:: >< 20:29, 17. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Kreuzbandriss un Achillessehne

Dor slumpt dat bi Footballspelers faken gor nich mit...Ik hebb för Kreuzbandriss schreven: Em is dat Krüüzband reten. Man gifft dat för Krüüzband ok en plattdüütsch Woort? Un wat is de Krüüzband-Riss? Un Achillessehne? Eenfach Achillessehn? Oder gifft dor ok öllere Wöör för? --Bolingbroke 18:59, 18. Aug. 2008 (CEST)[anter]

De ik so laten, as du dat seggst. Krüüzband heff ik faken al mol höört. --Iwoelbern 19:31, 18. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Krüüzbandreet un Achillessehn wüürd ik schrieven. Eastfrisian 07:07, 19. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Torwart

Wi hebbt Doorhöder. Dat geiht man so. Aver wenn denn de Torwart-Trainer kümmt, denn so mutt de miteens Doorhöder-Trainer heten. Dat is en beten duchtig um. Könnt wi us nich wat Nees infallen laten? As Goalie in allerhand Länner? Oder Doorwacht? Dat weer dichter bi dat düütsche Woort.--Bolingbroke 18:59, 18. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Trainer is jo nu al engelsch. Dat wunnert mi nich, dat sik dat snaaksch anhöört. In dissen Fall weer dat villicht beter to ümschrieven Trainer för’n Doorhöder. Mi fallt man ok nix plattdüütsch in an de Steed vun Trainer... --Iwoelbern 19:35, 18. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Zeigefinger

Wat maakt wi dorut? Ik kenn dat blots as Zeigefinger ok op platt. Vun’n Wiesfinger heff ik tomindst noch nix höört. Gifft dat dat Woort? --Iwoelbern 12:09, 19. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Wisfinger, öller: Wiser: "de Voervinger, de Wyser", "de wiser, dar me plegt mede to wisende"; "de dume, de wyser, de myddelinghe, de arstedyer, de orlink" --IP-Los 12:35, 19. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Dat is intressant. Dume, wyser, myddelinghe sünd kloor. De orlink hett sien Naam dorvun, dat du em in't Ohr stickst (dat seggt de Schiller-Lübben ünner den Indrag orlink, ans harr ik dat ok nich wüsst). Aver worüm heet de Ringfinger arstedyer? Dat kummt gewiss vun arstedye (Arznei) oder vun arstedyen (gesund maken). Aver wo kummt de Naam vun her? Worüm is dat en Gesundmaker? --::Slomox:: >< 15:38, 19. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Künn dat villicht ut de Tiet kamen, as dat noch keen Klopapeer geev? Dat "gesund" in den Fall för sauber steiht? --Iwoelbern 15:44, 19. Aug. 2008 (CEST)[anter]
orlink: kiek mal na baben -ing! Is so as Jüngling! Nee, den digitus medicus hemm früher de Ärzte brukt. Hett würklich wat mit arstedye tau kriegen. Mit den Finger hemm s' Salben un so'n Kram mit updragen. Eigentlich is dat de Middelfinger west, donn hemm s' later oewer denn Ringfinger nahmen, kiek up de:Ringfinger#Etymologie, up hochdüütsch Arzneifinger, Grimm will oewerst Arztfinger hemm. Is also nich bloß up Plattdüütsch so west.--IP-Los 16:16, 19. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Neuber sien "Wöhrner Wöör" hett "Dumen, Wiesfinger, Middelfinger, Ringfinger, lütten Finger/Lüttfinger". För den Wiesfinger hett he twee Bornen angeven un de een fun jem ok as Zitat (Blots de Boornangaven sünd mi unkloor...) "De Scheper hoolt mit Wiesfinger un Dumen ut dat lütte Muul den Sliem ruut". Google hett den "Wiesfinger" mehr as 100 mal. t.B. in "Lowlands-L" [49]. Lett so as wenn Wiesfinger begäng ist. Bruuk dat man so. HeikoEvermann 00:18, 20. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Wiesfinger kenn ik ok.--Bolingbroke 00:35, 20. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Naams, dütmol: Sportverenen

Wie maakt wi dat mit de Naams vun (düütsche) Sportverenen, besunners, wenn se ut (vörmolig) plattdüütsche Kuntreien kaamt? Also: Wi seggt Baukem för hoochdüütsch Bochum. Wie schall denn de VfL Bochum heten? Övernehmt wi den düütschen Naam? Nehmt wi dat düütsche VfL un backt dat plattdüütsche Baukem achterher? Maakt wi allens Platt? Man wat sünd denn Leibesübungen? Just so: Hamborger SV? Hannober 96? Borussia Düorpm? Un wat is mit de Naams in de hoochdüütschen Kuntreien, de wi man doch plattdüütsch utspreekt, as Nürnbarg, Heidelbarg, Würzborg?--Bolingbroke 22:45, 20. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Wat ik so ut mein aktive Sportlertiet noch in’t Gedächtnis heff, hebbt wi jümmer de plattdüütschen Naams för de Öörd bruukt, wo wi den kennt. Also Hambörger SV, VfL Sittens oder SC Stood. De Afkörten sünd dorbi jümmers bleven, vun wegen dat dat jo meist en fasten Naam is und dat so jo ok ennerwoorns indragen steiht. Blots de Öörd harrn wi op platt.
Man ik denk, de hoochdüütschen Naams schülln tomindst as Wiederleiden inricht warrn. Bi Egennaams warrt jo faken doch ok dorna söcht, dücht mi. --Iwoelbern 23:11, 20. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Kiek ok bi Wikipedia:Ik bruuk Hülp#Sportverenen. --::Slomox:: >< 23:57, 20. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Keem mi doch gliek so bekannt vör dat Thema. :-) --Iwoelbern 00:03, 21. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Spieler des Monats

Speler vun'n Maand klingt ja woll gediegen (vunwegen Maand (Eer)). Lever Speler vun'n Monat? Oder Beste Speler (Maand)? Just so: Tor des Monats...--Bolingbroke 14:07, 21. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Nee, Maand_(Tiet), kann ik ok nix för, aver dat heet Maand un nich Monat. HeikoEvermann 15:17, 21. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Wi hebbt jo den „Utwählt Artikel dissen Maand“. Denn kann man dat jo ümschrieven: „Utwählt Speler/Door dissen Maand“ --Iwoelbern 15:40, 21. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Kunn man so schrieven. Denn moot aber noch en poor Artikels anleggt wurrn (un nich blots de Bremers). Eastfrisian 16:10, 21. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Ik denk, dat geiht mehr üm den plattdüütschen Utdruck, as üm de Rubrik as Artikel... --Iwoelbern 16:35, 21. Aug. 2008 (CEST)[anter]
So is dat. En Artikel schall dat nich weern, man ik müch geern den Spieler des Monats/ dat Tor des Monats översetten för de Speler-Artikels.--Bolingbroke 00:12, 22. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Entzündung

Peter Neuber un ok Sass hefft Sweer/Sweren. Ik mutt avers togeven: Ik hebb dat Woort sünst nargens höört. Bruukt hebb ik dat doch, vunwegen dat ik nich Entzündung nehmen wull. Klingt ja ok nich slecht: Lungensweren, etc. Man weet een noch en anner Woort?--Bolingbroke 19:42, 24. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Hier (ut Lintorf, dat is al buten Plattdüütschland bi de Nedderfranken) steiht ok Schwär för Entzündung, Geschwür. De Nedderlandschen kennt ok nl:Zweer. Bedüüdt dor Geschwür in'n Gegensatz to Ontsteking för Entzündung. In Dähnert sien Wöörbook för Pommern un Rügen vun 1781 steiht Swär blot as Ein Geschwür. Sweer is also mehr en apene Entzündung. --::Slomox:: >< 00:15, 25. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Wenn ik mien Duum in Entzündung hebb, denn hebb ik de "in jaggd (in jacht). Aber dat kann man woll nich schrieven. Eastfrisian 12:02, 25. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Schleimbeutel/Schambein

Ik hebb nu eenfach Sliembüdel un Schaambeen dorvun maakt. Un wenn de nu noch entzündet sünd, wie mutt dat denn heten?--Bolingbroke 19:42, 24. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Erneuerbare Energieträger

En Begreep ut de modernen Politik, wo mi nix Ordigs to infallt. Ik heff dat nu mol as Nakamen Energiedrägers verlenkt. Man so recht gefallen will mi dat nich. --Iwoelbern 19:41, 25. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Op Nedderlannsch is dat (in uns Schrievwies) "duersame Energie" . Ninety Mile Beach 09:36, 28. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Dat is ne gode Ümschrieven... dat nehm ik. --Iwoelbern 09:44, 28. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Duursam bedüüdt aver vör allen ok bedauernswert un bedauernd. --::Slomox:: >< 21:09, 28. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Villicht ok untoenngahbore Energiedregers ;-) --::Slomox:: >< 21:14, 28. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Bedauernswert? Dat is jo mol wat... wüss ik noch nich. Wenn ik mi bi de plattdüütsche Wiki anmellen do, denn klick ik tomeist op "Duersam inloggen". Wenn ik dat ahnt harr... :-) Also in’n Sass staht beide Bedüden binnen dauerhaft un mitleidig, bedauernswert. Dat kann man woll nehmen. --84.176.166.183 21:20, 28. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Nu snack ik vun duersom inloggen un maakt dat noch nich mol... so wat aver ok! --Iwoelbern 21:21, 28. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Wi snackt hier ummer geern vun -haftig. Wi döen also duerhaftig seggen. Wie weer dat denn? Denn kann man dat nich dör'nanner kriegen...--Bolingbroke 23:07, 28. Aug. 2008 (CEST)[anter]
Man künn dat ok mit anduern Energiedrägers översetten. Is ok nich to verwesseln... --Iwoelbern 23:10, 28. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Kakerlake

Gifft dat dor en plattdüütsch Woort för? --Iwoelbern 22:12, 27. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Oh, ik seh jüst, de Fraag harrn wi baven al mol... Vergeet dat man wedder... --Iwoelbern 22:13, 27. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Warf

Eenmol: Den Bedriev, wo Scheepe boot weert. Denn dat Bowark to'n Schutz gegen Stormfloot. Un denn ok noch: Werbung. Bi'n Gavelsiet, wie mütt de Unnerbegreep denn heten? Ik hebb nahmen: Kiek bi Warft (Schippbo), Warft (Bowark) un Warf (Medium). Besunners mit dat Leste bün ik nich ganz tofreden. Hett een dor en betere Idee?--Bolingbroke 16:27, 31. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Ahn "t" kenn ik dat Woort gor nich (also in'n Sinn vun Bowark oder Schippbo, meen ik). Aver wenn dat so mutt... Mit Medium in de Klammer, dat geiht nich. Warf gifft dat nich blots in de Medien, man kann ok um en Fro warven, to'n Bispeel. Villicht Warf (Anpriesen)? --Iwoelbern 16:35, 31. Aug. 2008 (CEST)[anter]

Curry

Bolingbroke hett schreven:

Wenn wi so wieter maakt, kriegt wi noch en richtig Curry tohopen!--Bolingbroke 15:56, 15. Sep. 2008

Man to. Ut de:Curry:

  • Pfeffer => Peper
  • Chili,
  • Kardamom =>Kommum
  • Koriandersamen,
  • Ingwer
  • Kreuzkümmel,
  • Muskat
  • Zimt = >Kaneel
  • Bockshornkleesaat
  • Piment => Nägelken Päper[1]
  • Nelken
  • Muskatblüte
  • Curryblätter
  • Curcuma longa =>Kunkelmei

HeikoEvermann 19:53, 15. Sep. 2008 (CEST)[anter]

"Do ok darto safferan, inghevar unde neghelken unde peper.";-) (Rezept vör Appelmaus.) Nägelk is tähmlich olt, hüt hüürt'n bi uns all "Nelk". --IP-Los 14:20, 17. Sep. 2008 (CEST)[anter]

Aussage

Ik hebb natüürlich ok al rutfunnen, dat Sass dor Utsaag för hett. Man in mien Artkel Logik woll ik Aussagelogik översetten. Dor düch mi Utsaaglogik doch ehr Översetten vun Aussägelogik to ween. De gifft dat wiss ok, man dat weer nich, wat ik meen. Hett wen en betere Idee?--Bolingbroke 17:30, 17. Sep. 2008 (CEST)[anter]

Utsaaglogik, oder villicht ok Utsagenlogik. Dat is ja dat logische Reken mit Utsagen (Mehrtall). Sweedsch hett "Satzlogik". Ingelsch un de romaanschen Spraken maakt dor en "Propositschoonslogik". "Utsaag" klingt ja en beten na en Utsaag bi de Polizei oder vör Gericht. Un na de:Logische Aussage is dat "Eine Aussage im aristotelischen Sinn ist ein sprachliches Gebilde, von dem es sinnvoll ist zu fragen, ob es wahr oder falsch ist (so genanntes Aristotelisches Zweiwertigkeitsprinzip). Es ist nicht erforderlich, sagen zu können, ob das Gebilde wahr oder falsch ist; es genügt, dass die Frage nach Wahrheit („Zutreffen“) oder Falschheit („Nicht-Zutreffen“) sinnvoll gestellt werden kann, was zum Beispiel bei Fragesätzen, Ausrufen und Wünschen nicht der Fall ist. Aussagen sind somit Sätze, die Sachverhalte beschreiben und denen man einen Wahrheitswert zuordnen kann." Un dat is vun en Utsaag vör Gericht ja gor nich so wiet weg. Dor kummt en Tüüg un vertellt wat un en anner Tüüg vertellt wat anners un dat Gericht versöcht denn uttoreken, wat dorbi rutsuert, wenn een dat alles tosamen ankiekt. Ik meen, Utsagenlogik is nich goot un ok de Begreep "logische Utsaag". HeikoEvermann 21:26, 17. Sep. 2008 (CEST)[anter]
Utsagenlogik is good wullst du seggen, oder? --::Slomox:: >< 21:49, 17. Sep. 2008 (CEST)[anter]

Speelbaas

Wi hebbt "Speelbaas" för hoochdüütsch "Regisseur". Aver wat is ein "Regisseurin"? HeikoEvermann 22:32, 25. Sep. 2008 (CEST)[anter]

En Speelbaas’sche --Iwoelbern 22:45, 25. Sep. 2008 (CEST)[anter]
Baas is neetral. [50], [51], [52]. Ok as Fro büst du Speelbaas. --::Slomox:: >< 00:04, 26. Sep. 2008 (CEST)[anter]
Is bi Boss ja man ok nich anners. --::Slomox:: >< 00:06, 26. Sep. 2008 (CEST)[anter]
Denn will ik dat in Karyn Kusama mal ännern. Gifft dat för Dreihbookschriever egentlich ook en Kategorie? Un fehlt dor sünst noch Kategorien bi den Artikel? HeikoEvermann 00:29, 26. Sep. 2008 (CEST)[anter]
De Kategorie:Dreihbookschriever gifft dat... --Iwoelbern 00:59, 26. Sep. 2008 (CEST)[anter]

Gesellschafter

As in en Kommanditgesellschaft de Gesellschafter. Ik glööv, dat is nich dat sülvige, as Andeelsegner, man ik kenn mi dor nich so ut.--Bolingbroke 13:47, 27. Sep. 2008 (CEST)[anter]

De Nedderlandschen hebbt vennoot, wat mit plattdüütsch Fent verwandt is. Fent bedüüdt Genosse, ik glööv, dat passt aver noch nich ganz. Denn hebbt de Fischerlüüd fröher faken in Gesellschaft Bööd hatt. Dat hett denn Maatschop heten. Villicht kannst sowat seggen: Maat vun de Kommanditsellschop. --::Slomox:: >< 15:30, 27. Sep. 2008 (CEST)[anter]
Gesellschaft heet ja ok all Sellschop/Sellschap. Vun doher muss dat passen. Eastfrisian 20:30, 27. Sep. 2008 (CEST)[anter]

Haftung/haften

As bi persönlich haftender Gesellschafter. Wenn een dor sien Kopp för henholen mutt. Man so kann een dat ja nich schrieven...--Bolingbroke 13:47, 27. Sep. 2008 (CEST)[anter]

För haften kunn een instahn seggen. Oder eenfach bi haften blieven. --::Slomox:: >< 15:51, 27. Sep. 2008 (CEST)[anter]
Geef't früher all: "Haftgeld", "Hafftpenning" (Chythräus), mnd. haften un hachten. --IP-Los 20:20, 27. Sep. 2008 (CEST)[anter]

GmbH usw.

Wenn wi dor al bi sünd: Wat maakt wi denn nun mit so'n hoochdüütsche Afkörtens as GmbH, KG, a.A.? Laat wi de stahn (so hefft wi dat bi de Sportverenen afsnackt), vunwegen dat se nu mol so bekannt sünd? Oder mütt wi de ok översetten? Man wo denn? Schall KG denn würklich KS heten, a.A. u.A. un GmbH SmiH oder sowat? Ik glööv, wi blievt bi de düütschen Tekens, oder?--Bolingbroke 19:12, 28. Sep. 2008 (CEST)[anter]

Nee, de Afkörtens schöölt man so blieven. Bi Borussia Düörpm kannst enigermaten licht rutkennen, dat dat dat is, wat in't hoochdüütsche Borussia Dortmund is. Aver bi SmiH weet keeneen, wat dat wesen schall. Bi GmbH un de annern Afkörtens weet allerhand Lüüd ja noch nichmal, wo dat för steiht (a.A. heff ik ok nakeken). De Afkörten GmbH hett en Egenleven anfungen. Un wi köönt bi GmbH ja schrieven: GmbH steiht för Gesellschop mit beschränkt Haftung (ok Sellschop mit inschränkt Haftung), denn passt dat ok wedder. Plattdüütsch kennt ja allens beids, Sellschop un Gesellschop (un Gesellschaft ok noch). Bi GmbH un KG kriegt wi dat so hen, dat de plattdüütsche Utdruck to de hoochdüütsche Afkörten passt. Bi a.A. geiht dat nich. Dor dee ik dat eenfach utschrieven, op/up Aktien. Dat kennt ja man doch kuum een. --::Slomox:: >< 19:37, 28. Sep. 2008 (CEST)[anter]

Selbstbewusstsein

Dor schall een woll denken: Wat bruukt wi so'n Woort, dat köönt wi uplösen: wi sünd nich bange etc. Man denn versöök mol, Immanuel Kant to öbersetten...Wi bruukt dor denn doch de substantiveerte Spraak, anners kaamt wi nich to Definitschonen. So, nu hett Sass: Egenweertsinn. Dat kümmt woll hen, wenn een an dat denken deit, wat wi normolerwiese meent, wenn wi Selbstbewusstsein seggt. Man bi Kant slumpt dat nich. He meent mit Selbstbewußtsein, dat de minschliche Geist/Verstand vun sik süms Bescheed weten deit. De Aspekt vun dat Bescheed weten is besunners wichtig. Up Nedderlannsch gifft dat nu bewustzijn. Ik weet, dat is en plattdüütsch Kunstwoort, dat numms so bruken deit, man ik hebb nu Bewusstsien un also Sülvstbewusstsien. En Kunstwoort is dat wiß un worraftig, man Kant up Platt is ja ok Kunst. Oder weet een vun Jo en anner Woort, wat noch beter passt?--Bolingbroke 14:31, 10. Okt 2008 (CEST)

Dat is mol ne swore Opgaav... Dat is so’n Fall, wo ik dat opletzt doch ümschrieven weer, sowiet dat geiht. As "över sik sülvst klor wesen" t. B., man dat döögt natürlich nix as Lemma. Sülvstbewusstsien höört sik wohrhaftig nich schön an, aver wat beter’t heff ik ok nich. Man künn villicht noch den Weg över „Selbstverständnis“ gahn, wat na Sass op Sülvstbedacht föhrt. Man so recht den nauen Woortsinn dröpt dat ok nich. --84.176.130.79 14:48, 10. Okt 2008 (CEST)
Hmm, op Nedderlannsch gifft dat "Bewustzijn" för "Bewusstsein" un "Selvbewustzijn" för "Selbstbewusstsein". Dat heet "Sülvstbewusstsien" is nich so verkehrt. Un Egenweertsinn is nich datsülvige. Mit "Egenweertsinn" bün ik nich tofreden. HeikoEvermann 00:11, 11. Okt 2008 (CEST)

Wo wär dar mit ick , Du ,hei ... sülvest? " dem fehlt das Selbstbewußtsein",->"dei truet sick nist (tau)" " übersteigertes Selbstbewußtsein" hei mag sick woll taugern lieden" Dat kantsche is denn dat "Selbstbewußtsein" as Fremdwoord Wilfried

Unsterblichkeit

Lett sik ok nich uplösen, alleen vunwegen en Lemma...Schöllt wi lever dat hoochdüütsche Frömdwoort bruken (so maakt dat na miene Meenung de meisten Plattsnackers in'n Alldag), oder schöllt wi usen enzyklopäädschen Anspruch hooch hollen un dat Platt maken (Lemma?). Datsülvige Problem hefft wi faken. Ik hebb eerst mol Unstarvlichkeit. --Bolingbroke 14:38, 10. Okt 2008 (CEST)

(ditmol ok mit Anmellen ;-)) Wenn dat keen Lemma wesen schall, denn künn man mit anduern/ewig Leven ümschrieven. Aver as’n Substantiv heff ik ok hier keen beteren Vörslag. --Iwoelbern 14:50, 10. Okt 2008 (CEST)

Ik hebb mal in de plattdüütsche Bibel na Bugenhagen (opfrischt vun Johannes Paulsen, 1885) nakeken: [53]

De Lutherbibel bruukt dat Woort "Unsterblichkeit" in 1. Kor 15,54 un 1. Tim 4,12 un bi Bugenhagen steiht dor

1. Kor 15,54. "Wenn awer düt Verwesliche ward antrecken dat Unverwesliche un düt Starvliche ward antrecken de Unstarvlichkeit, denn ward erfüllt warrn dat Wort, dat schreven steiht..."
1. Tim 4,12: "De alleen Unstarvlichkeit hett, de in en Licht wahnen deiht, wo Nüms henkamen kann, den keen Minsch sehn hett noch sehn kann, den wes’ Ehr un ewig Riek! Amen."
Un ok in Lübben sien middelnedderdüütsch Lexikon gifft dat dit Woort:
"un-sterflicheit, -starflicheit => Unsterblichkeit." Dat heet, dat Abstraktum is al oolt.
Dat heet: Unstarvlichkeit is goot. HeikoEvermann 00:08, 11. Okt 2008 (CEST)
Herrmann-Winter hett "unstarflich", ick heff dat Wuurt oewer nahrdens hüürt. Ook dat Mecklenburgische Wörterbuch kennt dat nicht. Dat ward so also kuum bruukt. Un dat is ja eigentlich ook bloß in philosophische Schriften un bi de Religionen tau finnen. So'n Gottestdeinst ward ja taumeist all up Hochdüütsch afhollen. Dat is so as mit "demütig". So 'ne Würd starben denn ook früh ut. Mnd. "unsterflicheit" hett ja ook noch 'n annern Suffix as dat hüüdige Wuurt. Dat is also schienbor nie bildt worden. --IP-Los 14:11, 13. Okt 2008 (CEST)
-heit un -keit sünd datsülve Suffix. -keit kummt alleen denn vör, wenn de eerste Deel op -g oder -ch ennt. Dat is also blot en lütt Anpassung, dat sik dat beter utspreken lett. Hett mit Phonotaktik to doon. --::Slomox:: >< 15:16, 13. Okt 2008 (CEST)
Nee, dor is noch miehr achter: "-heit behält h gern nach c (k)." (Lasch, Mnd. Gr. S. 188) De Endung (Schriebung) kümmt woll vör allen in't (Mittel)Hochdüütsche up, Lasch hett -keit vör't Mnd. noch gor nich in. Wenn wi hüüt -keit schrieben dauhn, denn hemm wi dat meistendeils woll von den hochdeutsche Rechtschriebung oewernommen. Lauremberg schrifft noch "Redlicheit", in ein Hochtiedsgedicht von 1706 kannst denn "Verdretlickait" läsen, in ein anner von 1711 ook "Barmhartigkeit". "barmhertigkeit" kannst twors ook all in wat öllern Texten finnen (ü. a. in ein Klostergebet von 1649), oft is oewer "barmherticheit" to läsen. Dat heff ick meint dormit. Viellicht harr ick Schriefwies schrieben süllt. Woans dat nu utspraken würd - tja, de Tonbänner sünd woll verluuren gahn. Also, ob dat nur unsterfflik-heit (-heet), unsterfflich-heit, unsterfflichkeit, unsterfflik-keit spraken würd, dat kann keiner seggen. Dat Wuurt is oewer hüüt selten, denn meistendeils bruukt man in Platt ja so 'ne "abstrakten" Wüür nich, dat ward ja meist mit Verben utdrückt: "sin Sääl, dee starft nich" un so wieder. Nicolaus Ruß hett dat mal so utdrückt: "Ok starff he warafftighen an deme lichāme. des doch syn licham nycht vorgaen konde, nicht allene vmme der saluinghe willen, mit welkere he ghesaluet was. men dar ūme. wente van der hillighen dreualdicheit was id alzo gheschikket." In't Internet heff ick noch "unstarwlich" funnen [54]. --IP-Los 16:39, 13. Okt 2008 (CEST)
Wenn du disse Hochtiedsgedichten un sowat ziteerst, hest du de vörliggen oder is dat en indirekt Zitat ut Lasch? Wenn du jem mit'n ganzen Text dor hest, denn weer dat man fein, wenn du de Texten bi Wikisource rinstellen kunnst. :-) --::Slomox:: >< 17:58, 13. Okt 2008 (CEST)
Dat sünd oewer 'ne Menge, kannst hier finnen: Kohfeldt G[ustav].: Plattdeutsche mecklenburgische Hochzeitsgedichte aus dem 17. und 18. Jahrhundert. Für die Rostocker Pfingsttagung des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung und des Hansischen Geschichtsvereins im Auftrage des Vereins für Rostocks Altertümer, Rostock 1908. Lasch hett de nich miehr, is ja all "Nie-Nedderdüütsch". Gifft ook noch: Niederdeutsche Scherzgedichte von Johann Lauremberg 1652. Mit Einleitung, Anmerkung und Glossar von Wilhelm Braune, Halle 1879. --IP-Los 18:14, 13. Okt 2008 (CEST)
Wenn dat veel sünd, is dat doch jüst good! Lauremberg hebbt wi al op'n Wikiborn, oldwikisource:Veer Scherzgedichte. Mutt aver noch korrekturleest warrn. --::Slomox:: >< 18:29, 13. Okt 2008 (CEST)
Mal seihn, wenn ick dor Tiet hemm dauh, de meisten gahn ja oewer drei Sieden. Wat för'ne Utgaaf is dat eigentlich von Lauremberg sien Gedichten - Braune oder Lappenberg (Original is woll nich so licht to besorgen)? --IP-Los 19:28, 13. Okt 2008 (CEST)
Nahdragg: Is woll Lappenberg (1861). --IP-Los 19:42, 13. Okt 2008 (CEST)
Lappenberg, jo. --::Slomox:: >< 19:46, 13. Okt 2008 (CEST)

Kiek mål eens na de Nedderlannen: De hebbt "onsterfelijkheit", denn müss dat bi us "unstarvlikheit" heten. Dat lätt tominnst beter as met "-keit" an'n Enn (dat is platt-hochdütsk-Mix). Marieke

Marienkäfer

Miene Oma hett dor ummer Sunnküken to seggt, man ik weet nich, ob dat annerwegens up Platt ok bekannt is? Kennt Ji noch Wöör?--Bolingbroke 12:21, 16. Okt 2008 (CEST)

Meistendeils ward as ierstes Wuurt "Sünnen-" nahmen, dor gifft dat in Mäkelborg: Sünnenkauh, Sünnenkäwer, Sünnenkind, Sünnenküken (dat is woll Dien Wuurt?), Sünnenmariken, Sünnenpeiter, Sünnenpierd (Sünnenpierdken), Sünnenschin, Sünnenschiner, Sünnenvagel, Sünnenworm. Sünnenworm und ook -käwer wieren woll (tauminnst früher) oewerall bekannt in Mäkelborg, kann oewer nich seggen, ob dat hüüt ook noch so is. Denn gifft dat noch: Hergottskauh, Herrgottsküken, Herrgottspierd, Herrgottsworm, Himmelworm, Marienbläumer, Marienworm. --IP-Los 10:40, 17. Okt 2008 (CEST)
Ik kann tegen Sünnküken un Sünntiek ok noch dat Maanküken anbeden, de Leevherrgottsvögel un Engelke-Tengelke-Teer. Termo 12:09, 17. Okt 2008 (CEST)
Ik kenn Sünntieken bzw. Sünnkäfer, dat sünd aber kien Marienkäfer sonnern villicht so groot as en Punkt vun'n Dübbelpunkt un komplett root. Find man meestens bi de Gordenarbeid. Eastfrisian 15:20, 17. Okt 2008 (CEST)

Libelle

Bi Peter Neuber hebb ik funnen: Goldsmitt (för: Große Wasserjungfer, man ok annere), Speckfreter, Speckheister, Speckschooster, dorto noch Snieder un Kohsteert. Bi Hermann Böning hebb ik Kohsteert funnen (för: Wasserjungfer). Kennt Ji noch annere Wöör? Oder sünd düsse bi Jo bekannt?--Bolingbroke 15:14, 18. Okt 2008 (CEST)

Ick schrief dat mal hier rin: de Namens sünd nich ümmer so fastleggt, as dat in't Hochdüütsche ('Standarddeutsch') is. Ick verklor dat mal an "Speckfräter". Dor kannst in't "Mecklenburgische Wörterbuch" läsen: "2. Tiere; Fledermaus STAMir; Schafstelze, motacilla flava (?): de blag' Quäkstart is de Spreckfräter RoNHagD; Libelle LUHerf; SCHILL. Kr. 2, 19a; D. WA. 2, 10; Heuschrecke SCHILL. Nachl. DÄ 447a." --IP-Los 19:57, 18. Okt 2008 (CEST)
Ik harr dor al mal wat to schreven ünner Diskuschoon:Jumfer (Insekt), aver ik schuuv dat mal hierher, hier passt dat beter:
Tungejunge, ik heff jüst na annere Naams vun dat Beest söcht un dit hier funnen. Vun dat neddersassische Wöörbook. Dat ulle Beest hett würklich allerhand Naams! Un dor sünd noch gornich all bi, gifft to'n Bispeel ok noch Gaaspeerd, Speckfreter un Schilleholte. De Jumfern, dat sünd de blauen, wat lüttern Dinger (Calopteryx virgo), dat Gaaspeerd to'n Bispeel höört (wenn ik dat nu recht weet) to de Gomphidae.

Hier de List: Arsstipper Berbuck Berhan Bersuper Bertapper Bessenbinder Blauer Dragoner Blauet Perdje Blaue Waterjumfer Blaufarver Bleienbiter Blinde Flege Blinde Ule Blotsuger Bolsch Botterflögel Botterflünk Bottervogel Bremer Bremer Vogel Bremse Brettsnider Brummer Brummstert Bruse Brutperd Bullenbiter Bunter Schoster Burrevogel Busse Dabbel Damensnider Dubbeldecker Dumensnider Engelsperdje Flegendet Perd Flegensnapper Fleger Flertje Flirrk Flortsche Flüdderken Flüdderperd Fludderule Flüggeres Flüggling Gestperd Gewiddervogel Glasemaker Gläserner Hingst Gläsker Glassnider Gleuworm Gnitte Goddesperd Gökeler Goldperd Goldsmett Gosperd Grasjumfer Grille Gröner Snider Grote Flege Grote Mügge Groter Schoster Groter Snider Hans-Peters-Perd Hauperd Hauperdje Hemken Herrensperd Herrtjeperdje Herr-up’t-Perdje Himmelsperd Himmelszicke Hingstperd Hissekenkiker Hißperd Hißperdje Hoppenperd Hüppstapel Immenfreter Immensnider Isabelle Jimsbuck Jimsflege Johannisperd Jumfer Jumfernlischen Jumfernstert Jungfro Kankel Kattenstert Kikejumfer Klarmaker Klas-Hingst Kobirser Kodod Kofittjen Koherder Kornsnider Kostert Kostertje Koswanz Krummstert Kutschperd Kutscherperd Langben Langbenige Mügge Langbente Flege Langbente Mügge Langlif Libelle Lüttje Ule Lüttjer Wartenbiter Lüttje Waterwage Maivogel Morflege Mügge Nachtfalder Nachtule Nackte Jumfer Neiersche Ogensteker Orsnider Ossenbrummer Perdflege Perdgos Perdje Perdjumfer Perdmänneken Perdrider Perdsteker Perdstert Perdstertje Perdwepse Peter-Vogel Peter-Hingst Peter-Perd Pickschoster Pingstperd Postperd Reinemaker Retsnider Rickerperdje Ridderperd Ridder-to-Perd Rider Riderperd Ror-Ror Rüterperd Rütersporn Rüter-to-Perd Rüter-up’t-Perd Sadelperd Schandarm Schaper Scharrbulle Schelpflege Schere Scherensliper Schillebold Schoster Schosterbuck Schoster-Dickkopp Schoster-Picklappen Schurrscharr Schurrschott Schurrschurr Sejumfer Snake Snider Sniderjunge Sniderken Sniderknecht Snidersche Snider-Wippwupp Sommervogel Sonnenperd Spanische Jumfer Spanner Spelmann Spinnjumfer Springhan Stasche Stekeding Stekedings Stoppnadel Sturbulle Sülvernet Perdje Sumpflege Surre Swinesnider Tonsnider Ule Uleken Wartelbiter Wartenbiter Waterbottervogel Waterflege Waterflittjen Waterflögel Watervogel Watergrille Waterjumfer Waterjungfro Waterlibelle Waterlöper Watermügge Waterperd Waterrider Waterschoster Watersegeler Watersnider Watersummer Waterule Waterwage Wegwiser Wilder Hingst Wildet Perd Windsnider Wippstert Wittworm Zeppelinflege

--::Slomox:: >< 22:03, 5. Apr. 2008 (CEST)[anter]
--::Slomox:: >< 19:25, 21. Okt 2008 (CEST)

Tja. Herrjemineh. Schooster heet bi us Weberknecht, Bottervagel is de Schmetterling, Brummer is de Fleeg, Fleger is en Floogtüüch, Mügge is en Mügge, Ule is en Uhl un Waterlöper is so'n Deert, wat up'n Water lopen rumjumpen deit. De plattdüütschen Wöör, de ik för Libelle fökener funnen hebb, sünd Kohsteert, Goldsmitt un Jumfer. Nu fraag ik mi af: Schöllt wi womööglich as Lemma dat Frömdwoord Libelle nehmen un bloß bi de Aarden, wo wi dat genau weten doot, de plattdüütschen Naams insetten? Oder schöllt wi (as bi Sünnenküken) eenfach een vun de plattdüütschen Naams rutsöken un seggen: Bi us is DAT nu dat offizielle Woort för Libelle?--Bolingbroke 10:38, 23. Okt 2008 (CEST)

Ganz verkehrte Vokabel, ganz verkehrte Vokabel! offiziell... Wi sett hier gornix offiziell fast. Aver wi mööt nu mal een Woord nehmen, een Lemma geiht blot. Is man klook, wenn wi nich jüst en Woord nehmt, dat ok noch wat anners bedüden deit. Also nich Schooster un nich Fleger un nich Wippsteert. Wi nehmt opbest een vun de Wöör, de överall (oder meist överall) in Plattdüütschland bekannt sünd. Wat dor de beste Kannedaat is, weet ik nich. Aver dat lett sik rutkriegen (wenn du en Woord in en oostfreesch un en mekelbörgsch Wöörbook finnst, kann dat nich ganz slecht wesen). --::Slomox:: >< 18:55, 23. Okt 2008 (CEST)
Ik hebb mol bi de annern Wikipedias keken. nds-nl hett Gloazenmaker un Drakenvleeg. Up diene List steiht dor Glasemaker. Drakenfleeg gifft dat leider nich. Nl hett Libellen mit de twee Delen Echte Libellen un Juffers. Up Däänsch is to sehn Guldsmederne, dor hest du Goldsmett, ik dö lever seggen Goldsmitt, un Vandnymfer. Up Nynorweegsch steiht dor Augestikkar, du hest Ogensteker, up Engelsch dragonfly un damselfly, up sweedsch trollsländor un Jungfrusländor. Up jeden Fall is to sehn, dat de Libellen indeelt weert in de Echten Libellen un in de Jumfern. De Jumfern könnt wi al so stahn laten. Man de Naam för de echten Libellen, de steiht noch nich fast. Schall dat nu Ogensteker ween, oder Goldsmitt oder Glasmaker oder doch (nee utfunnen na en un nds-nl) Drakenfleeg? Oder schöllt wi Echte Libellen nehmen? Up google hebb ik nix funnen un in miene Wöörböker steiht ok bloß wat to de Jumfern. --Bolingbroke 00:25, 24. Okt 2008 (CEST)
Peerd kummt dor veel bi vör. Villicht Waterpeerd. Aver dat Lemma is ja man amenn egal, dat wichtigste is man, dat wi dor denn en Afsnidd to Benennungsmotive mit rinschrievt in'n Artikel. --::Slomox:: >< 01:23, 24. Okt 2008 (CEST)
Ik hebb nu lang noog överleggt. Ik nehm nu Goldpeerd (In de Pl.-Form Goldpeer, vunwegen dat dat ja unbannig veele Aarden dor vun gifft). Waterpeerd weer ok goot, man dor mutt ik denn doch an Seepeerd denken. Annere Belegen för Goldpeerd, as ut dat NWB hebb ik leider nich funnen. Man dat weer bi de annern Naams ok nich anners. Hüdigendags is woll Libelle begäng. Goldsmitt, Ogensteker un Glas(e)maker döen mi woll ok gefallen, man för'n Lemma is dat en beten um, vunwegen dat dor denn in Klammern meist (Insekt) bistahn mutt. Wenn dor numms wat gegen seggen deit, nehm ik nu Goldpeerd. Un vun de annern Naams maakt wi denn en Wieterleiten. Amenne kann de ganze List mit de Naams in den Artikel ja rinkopeert weern.--Bolingbroke 19:23, 5. Dez 2008 (CET)

Milbe

Dor hebb ik bi Neuber un bi Böning (also vun Dithmarschen bit Ollnborg) Miet(e) funnen. Ik kenn mi dor nich mit ut, man kennt Ji dat? Dat kunnen ja amenne de lüttjen Deerter ween, de Eastfrisian in sien Goorn funnen hett...--Bolingbroke

Ik nehm an, Eastfrisian sien Sünntieken sünd Rote Samtmilben. Un de heet op Nedderlandsch Fluweelmijt. Harte un Herrmann-Winter kennt ok Miet för de Milbe. Kahl dorgegen hett för dat Mönsterland Mite för Mügg. Aver in't Prinzip passt dat ok, denn bedüden deit dat Woord temlich lütt Deert, dat bieten deit. --::Slomox:: >< 19:22, 21. Okt 2008 (CEST)

Kiek mol na USA: dor heeßt dat: "mit", süht ut, as wenn dat dat sülm "Wortherkunft" is.

Schimmelpilz

Enerwegens hefft wi dor al över snackt. Ik hebb dat bloß nich wollerfunnen: Schimmelpilz, oder Mehldaupilz: Sünd dat Swämm oder doch Poggenstöhl oder ok Pilzen. Schimmels könnt dat ja nich ween, dor möss dat denn ja Schimmel-Schimmel heten? --Bolingbroke 15:14, 18. Okt 2008 (CEST)

Finnen kannst dat wieder baven ünner #Gest. Bi Schimmel-Schimmel denkst du en beten to hoochdüütsch, dücht mi. Worüm nich eenfach Schimmels? Dwingt uns doch nüms dat hoochdüütsche Schimmel + pilze natoboon. Eenfach blot Schimmels. --::Slomox:: >< 19:06, 21. Okt 2008 (CEST)

Bi uns tohuus (Up de Geest an de dänsche Grenz) harrn wi "Muchel" dorto seggt. Gifft ock Saaken, de "mucheln".

Dat Woort Schimmel(s) mag in den Tosamenhang gahn, wenn dat üm Schimmelpilze geiht, man dat helpt nich wieter, wenn de Begreep Pilz in annere Tosamenhäng bruukt warrt. Dor gifft dat Begrepen as "Fadenpilz", Sprosspilz, Pilzinfektion oder ok Fußpilz. För de mööt wi ok en Woort finnen. Footpoggenstohl oder Poggenstohlinfekschoon höört sik na mien Ansicht snaaksch an. Ik weer eher dorför, den Pilz to behollen und Footpilz oder Pilzinfekschoon to schrieven. Bioloogsch höört dat aver allens tohopen mit de Poggenstöhl, de in de Biologie en egen Riek billt. Nu nehm ik mol an, dat dat Woort Poggenstohl vun dat Utsehn kummt un sik op de Orden betütt, de dat klassische Bild levert mit’n Steel un’n Hoot. Wenn ik dormit recht heff, heet dat, dat de Begreep Poggenstohl as plattdüütsch Woort nich in’t System vun de Taxonomie rinpasst: "Pilze" is dat Riek, also de Böverbegreep för Schimmel, Poggenstöhl, Gest usw. De Artikel Poggenstöhl wiest bi de Interwikis op de:Pilze. Is nu de Fraag, wüllt wi dat so laten? Wenn nich, mööt wi den Begreep Poggenstöhl as en nich-wetenschopplichen Utdruck beschrieven un uns för’t bioloogsche Riek wat anners infallen laten. Wenn jo, müss dat - üm dat allens gliek to hollen - doch wedder Footpoggenstohl heten, oder man nimmt denn doch wedder-pilz un is dormit nich kunsequent mit de Naams. --Iwoelbern 14:28, 20. Jan. 2010 (CET)[anter]
Dat sülvige Problem hebb ik hier [55] ok al an'n Haken...--Bolingbroke 14:46, 20. Jan. 2010 (CET)[anter]

dann

Dat Woort heff ik al, wat mi fehlt, sünd Lüüd de dat noch kennt (buten mien egen Ümfeld). Dat Woord is dann. Dat is en Adjektiv, dat aver blot in de Formel so dann is he nich oder aver so dann weerst du ja nich vörkummt. So dann weerst du ja nich warrt seggt, wenn een nich geistesgegenwärtig noog weer, en Gelegenheit to bruken oder wenn een en Anspelung oder sowat nich verstahn hett. In mien Ümfeld kenn ik dat, aver ik heff dat noch nie opschreven sehn oder in anner Dialekten höört. Nu heff ik dör Tofall op de Sied [56] dit hier leest: De Winsener hefft aver ok würklich smucke Drachten, de enen dann´n Schönheitssinn von us Vörfohrn wiest. Dor dükert dann also ok as Adjektiv op. Ik weet nich, ob dat nu datsülve Woord is. Ik kenn dat blot as Prädikatsadjektiv, nich as normal Adjektiv. Vun Bedüden her passt dat so enigermaten, dann in en dannen Schöönheitssinn is nich jüst datsülve as ik dann kenn, aver villicht, wenn een dat as geistig verfeinert oder sowat opfaten deit, denn kann dat enigermaten henkamen. De Fraag also: Keent noch een dat Woord dann so as ik dat kenn oder so as de Winsener dat kennt? --::Slomox:: >< 02:43, 21. Okt 2008 (CEST)

Dat Wuurt kann woll bannig vääl bedüden: "hei is tämlich dann" (hei is tähmlich stark, tüchtig, fix), dat giff't ook "dannig", Mantzel hett mal schräben: "dat Gör iß al ganz dannig" (Meckl. WB.) (hd. munter, lebendig) Dat bremische Wüürbauk von 1767 hett dat ook in: "DANNE, heißt bey uns dasselbe, was bei R[ichey]. dannig, vermoegend, groß, erwachsen. Wir sagen auch, aber nicht so oft, dannig. Wo danne is he den al? wie alt, oder groß ist er denn schon? Der Comparativus ist Danner. Laat em man ins wat danner weren: laß ihn nur ein wenig grösser werden." De hemm ja nu ook Richey nennt, also ward ick denn ook noch anführen: "dannig: starck, vermoegend: valens. He mutt noch erst wat danniger warden: Er muß noch erst mehr Kraeffte kriegen. Ick bin nich so dannig: Ich habe das vermoegen nicht. Es ist wol kein Zweifel, daß dieses Wort seinen Ursprung habe aus dem zerrissenen sodanig oder sothanig, woraus der Unverstand zwey Woerter gemacht, und dem danig, oder, wie es ausgesprochen wird, dannig, als einem besonderen Adiectivo comparabili, die Bedeutung eines Wohlvermoegens beygeleget hat; da doch sothanig eine jede Beschaffenheit, sie mag gut oder schelcht seyn, andeutet. Daß aber dieses sothanig so viel sey, als so gethan oder so gestaltet, solches beweiset die Sprache der Hollaender, als welche nicht allein ebenmaessig sagen zodaenig, it. dusdaenig, dergestalt; hodaenig, welcher gestalt; hoedaenigheyt, Beschaffenheit; sondern sie brauchen auch das Wort gedaen, an stat beschapen. Z. E. wel gedaen, frisch und ansehnlich, bene constitus; hoe is hy gedaen? wie siehet er aus? de Gedaente; die gestalt, das Ansehen: forma, habitus corporis." Vgl. ook Dähnert (Plattdeutsches Wörterbuch Nach der alten und neuen pommerschen Mundart), S. 72, "dannig": "Stark. Gut bey Leibe. Tuechtig." --IP-Los 17:34, 21. Okt 2008 (CEST)
Kennen do ik dat ok, bruuk dat aber meest nicht mehr. Bi uns wurd dat so ähnlich as "dannlk" utspraken un bedüüd sovöl as (er ist imstande (im Sinne von: Mann's genug), dies oder das zu machen; he is dannlk genoog dat to maken). Eastfrisian 17:43, 21. Okt 2008 (CEST)
Mien Fründ Hermann Böning hett dannig, dannelk, (dat is woll Eastfrisian sien Woort), dennig: stark, kräftig, fähig. en dannige Deern; De Jung is al so dannig, dat he meihen kann. Ik bruuk dat eegentlich nich, man wo ik dat höör, kümmt mi dat bekannt vör.--Bolingbroke 17:54, 21. Okt 2008 (CEST)

Allerhand vunwegen de Taxonomie

Dunnerslag! Wat gifft dat dor to seggen! Oder schöllt wi bloß de Latienschen Naams bruken? Ik meen Hautflügler, Gliederfüßer, Kieferklauenträger, Pfeilschwanzkrebse. Ik hebb dor eerst mol Huutflögler (dat is vun Slomox, glööv ik), Liddfööt, Kiffklauendregers un Pielsteertkreeften. Ik weet, dat is natüürlich vun de Hoochdüütsche Spraak un vun de Hoochdüütsche Taxonomie ut dacht. Man dorüm fraag ik hier ja, ob Ji wat Beters weet? Ach ja, denn hebb ik ok noch: Strickleiternervensystem (Fallreepnervensystem). Ik weet, dat is allens ok en beten lachhaftig, man anners könnt wi keen anstännige Enzyklopädie schrieven...--Bolingbroke 20:49, 22. Okt 2008 (CEST)

To dat Fallreep harr ik al bi de Spinnen wat schreven. In’n Groden un Ganzen bün ik dorför, dat wi de Hoochdüütschen Begrepen in’t Plattdüütsche överdrägt, ok wenn sik dat mitünner ’n beten snaaksch anhöört. De Hoochdüütschen Wöör hebbt jo tomeist ok jemehr Oorsprung: En Pfeilschwanzkrebs heet so, vun wegen dat de Naam to’t Utsehn passt. Worüm schüll man dat also nich ok översetten?!
Liekers denk ik, dat wi ok de Latienschen Begrepen as Wieterleiden setten schulln. Un in’n Artikel sülvst den Fackutdruck ok bischrieven. Wenn een denn mol nich klook warrt ut de plattdüütsche Översetten, denn kann een wenigstens över dat latiensche Woort kieken, wat meent is. --Iwoelbern 21:21, 22. Okt 2008 (CEST)

Strickleiter

Vunwegen dat Strickleiter-Nervensystem. As Bremer hebb ik natüürlich Fallreep nahmen. Iwoelbern meen, dat weer to nautisch. Man bi Peter Neuber hebb ik nu ok Fallreep as eenzig Översetten funnen. Sass hett nix. Wat meent Ji denn?--Bolingbroke 00:31, 24. Okt 2008 (CEST)

Ik heff an Fallreep nix uttosetten. Wat is denn de Alternativ? --::Slomox:: >< 01:27, 24. Okt 2008 (CEST)
„Strickledder“ harr ik dat ut’n Buuk rut nöömt. So harr ik dat bi uns in’t Dörp seggt, un so sett sik dat ok na’n Sass tosamen. --Iwoelbern 08:51, 24. Okt 2008 (CEST)

Nochmol Taxonomie

Bi de Taxonomie gifft dat noch allerhand Fragen. Toeerst Mol to de Plattdüütschen Naams vun Gliederfüßern un Sechsfüßern. Greeksch-Latiensch heet de Arthropoda un Hexapoda. Hoochdüütsch is dat also akraat översett. nds-nl hett dor Geledpotigen. Dat hefft se ut nl övernahmen. De hefft dor ok noch Zespotigen. Mi gefallt de Idee mit de Poten. Poda un Poot liggt ja dicht bin'anner. Dorüm dö ik de Deerter an'n leevsten as Liddpoten un as Sesspoten benömen. Dat Suffix -ig gefallt mi up Platt nich so goot. Denn dö dat Sesspotigen etc heten. Dat is mi eegentlich to um. Un Sesspöters geiht ja woll gor nich. Tolest noch to Hautflügler. Schall dat bi us nich passlich ween, wenn wi de Huutflögels nöömt? Oder Huutflünken? Oder meent Ji würklich, dat Huutflöglers beter passen deit? Also, mien Vörslag: Liddpoten, Sesspoten un Huutflögels. Wat meent Ji?--Bolingbroke 15:43, 24. Okt 2008 (CEST)

Poda un Poten liggt dicht bienanner, aver etymoloogsch is poda mit Foot verwandt. En Poot is ja ok wat spezieller as Foot. Mi dücht Foot beter. --::Slomox:: >< 16:48, 25. Okt 2008 (CEST)
Hebb ik nu so maakt. Is denn en Wiederleiten na Liddpoten ok? Mi dücht ja düsse Naam so schöön vunwegen dat de nds-Plattsnackers em (so ungefähr) bruukt...--Bolingbroke 20:11, 27. Okt 2008 (CET)
Wa? Is denn en Wiederleiten na Liddpoten ok? Schall dat Is denn en Wiederleiten vun Liddpoten okay? bedüden? Wenn Jo, denn: Jo. Ans musst du dat noch mal mit annere Wöör seggen, denn verstah ik dat nich ;-) --::Slomox:: >< 00:32, 28. Okt 2008 (CET)
So harr ik dat meent...--Bolingbroke 11:00, 28. Okt 2008 (CET)

Gemeiner Holzbock

Is en Teek: Ixodes Ricinus. Dor kümmt avers bi dat düütsche Woort nümms up. De Hollänners nömmt em Schaapteek. Könnt wi dat so in Platt övernehmen? Oder wüllt Ji Gemeen Holtbuck lever hebben? Oder gifft dat en plattdüütsch Woort, dat ik noch nich kenenn do (bloß Teek alleen geiht nich, weil dat noch en ganzen Bart annere Teken gifft)--Bolingbroke 20:11, 27. Okt 2008 (CET)

Bün mi nich hunnertprozentig seker, aver ik meen dat ik Holtbuck al mol höört heff. Man, wat dat för'n Tosamenhang weer, weet ik nich recht. --Iwoelbern 21:33, 27. Okt 2008 (CET)
Kenn ick ook. Hermann Boßdorf hett dor ook mal 'n schönen Vergliek makt, dor bedüüdt Holtbuck noch wat anners: "Sticheln? Ik? Ik bün keen Sniderbuck, de anner Lüüd wat ant Tüüg to flicken hett. Ik bün bloot en ool Holtbuck, de de Lüüd mennigmaal vör'n Doetz stöten deit, wenn se em up unäven Wägen in de Richt kaamt." Dat is ook so'n Gestell, wo denn dat Holt ruppkamen deht, wi seggen dor Saagbuck tau. In ein ollen Upsatz (Häpke, L.: Die volksthümlichen Thiernamen im nordwestlichen Deutschland, in: Abhandlungen herausgegeben vom naturwissenschaftlichen Vereine zu Bremen, Bd. 2, 1871, S. 285) heff ick "Holtbuck" un "Holttieke" (latiensch Cerambyx) funnen. --IP-Los 22:28, 27. Okt 2008 (CET)
De Holtbuck is ja man ok de Holtworm. Dat Westmönsterlandsche Wöörbook hett för Teek aver ok Holtbock. Holttiek is in't Woordenboek van de Drentse dialecten vertekent. Wat aver toglieks ok wedder en Holtworm wesen kann: [57]. Bostiek un Heidetiek warrt dor noch as Synonym optellt. In dat breemsch-neddersassische Wöörbook vun Tiling steiht ok noch Koteke. --::Slomox:: >< 01:47, 28. Okt 2008 (CET)
Kohteeke passt denn doch an'n Besten. De Greeksch-Latiensche Naam schall dor ja ummer bistahn.--Bolingbroke 11:00, 28. Okt 2008 (CET)

Blinkfüer

Wi hebbt en Artikel to dat Blinkfüer Westerheversand. Is Blinkfüer synonym to Lüchttoorn? Oder is dor noch en Ünnerscheed, dat Blinkfüer en Ünnertyp vun Lüchttoorn is oder sowat? --::Slomox:: >< 16:28, 29. Okt 2008 (CET)

Wenn ik op de hoochdüütsche WP ünner Blinkfeuer nakiek, denn warrt ik op Kennung wieterleidt. Schall bi uns woll en Översetten vun Leuchtfeuer wesen. Leuchtfeuer is dor aver'n Wieterleiden op Befeuerung. In den Artikel Leuchtturm warrt beide Begrepen synonym gegenöverstellt. Nu bün ik keen Fackmann för Lüchttoorns, man ik denk, Lüchtfüer oder Blinkfüer dat is dat glieke... --Iwoelbern 16:37, 29. Okt 2008 (CET)

"du machst"/"er macht" (maken as Infinitiv)

Hallo! Dat is bloß man sonne Frag ut "Eigeninteresse" (bün dor einfach bloß niedlich, miehr nich): Woans seggen ji dat up Platt, also inne Urtsmundort? --IP-Los 15:13, 30. Okt 2008 (CET)

"du machst" weer na Sass du maakst. To Huus snackt wi dat as "du mooks", also ahn dat 't' an’t Enn un dat 'aa' snackt wi as en 'o'. "er macht" is denn entsprekend "he mookt"... --Iwoelbern 15:27, 30. Okt 2008 (CET)
Dat "maaken" hebb ik gedanklich sowieso immer all as "mooken" verarbeidt, wobi dat bi uns in't Harlingerland noch utspraken (utsproken!!) wurrd in so ne Mischung tüschen mooken un mocken (ehder so as mogken - aber dat kann man ja nich schrieben). Eastfrisian 15:36, 30. Okt 2008 (CET)
Stimmt, so ganz hard is dat 'k' bi uns ok nich, geiht ’n beten na’t 'g' --Iwoelbern 15:40, 30. Okt 2008 (CET)
Ah ja, heck mi binah dacht, denn is de Sass woll nah Miehrheit gahn. Bi uns gifft dat ook de weck, de seggen "möckt". Dat is ook in Schlutup un üm Ratzborg noch so. Nah't /g/ geht dat bi uns ook ("Konsonantenschwächung", is ook in't Meckl. Wörterbuch tau finnen, mööt man oewer ierst säuken: ünner "Gruben" [hd. Graupen]). --IP-Los 16:07, 30. Okt 2008 (CET)
Is dat nich eenfach de Ünnerscheed aspireert/nich aspireert? För de Korea-Artikels bün ik b:en:Korean/RWP dörgahn un heff versöcht de koreaansch Schrift lesen to lehrn (blot de Schrift, nich de Spraak). Dor heff ik lehrt, dat Koreaansch en Ünnerscheed maakt twischen ㄱ un ㅋ. Dat eerste is en nich aspireert g (oder k) un dat twete is en aspireert g (oder k). De Ünnerscheed is, wenn du di de Hand vör't Muul höllst, dat du bi den aspireerten Luud de Luft ut'n Mund strömen föhlst un bi'n nich aspireerten Luud kummt dor meist keen Luft rut.
Wenn ik kann segg, denn föhl ik den Luftstroom. k an'n Sülvenanfang is jümmer aspireert. Un dat k in maakst is nu an't Sülvenenn un nich aspireert un dorüm dücht uns dat as en g. In maken is dat ok nich aspireert, wat wohrschienlich dor an liggt, dat dat maakn is, dat k also nich an'n Anfang vun en Sülv steiht. --::Slomox:: >< 17:04, 30. Okt 2008 (CET)
Hett wat dormit tau kriegen, "Ursache ist die Stärkeminderung der Verschlußlaute p t k" (Meckl. Wb. Bd. 3, Sp. 309). Teuchert hett dat "Konsonantenschwächung" nennt: "Zwischen Vokalen werden die Tenues zu stimmlosen Lenes geschwächt [...]." (NdJb 82, S. 227) In Mäkelborg kannst dat besonners gaut hüren: mnd. beter > bärer, mnd. water > warer. Hier is dat sogar tau /r/ worden. Dor is also noch miehr passiert. Wenn ick also "bäter" schrieben dauh, denn is dat bloß von wägen de Rechtschriebung, dat läst sick oft nähmlich bäter, as wenn ich "werrer", "Braurer" "Borrer" usw. schrieben dauh. --IP-Los 18:11, 30. Okt 2008 (CET)

Kriegspartei

Ik wüll Slag bie Kloosterholt översetten. Sarcelles 10:30, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Kann bi Kriegspartei blieven. --Bolingbroke 17:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
BK: Kriegspartei. --::Slomox:: >< 18:05, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Stoatsen

Ook för den sülven Artikel. Sarcelles 10:31, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Generalstaten. Oder ok de Upsternaatschen.--Bolingbroke 17:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
BK: Staatsgesinnte (also för de Nedderlannen) --::Slomox:: >< 18:05, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Keunegszinnen

Ook ut Slag bie Kloosterholt Sarcelles 10:33, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

De dat mit den König holen döen, oder de Spaanschen un jem ehre Frünnen--Bolingbroke 17:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
BK: Königsgesinnte (also för Spanien, Spaanschgesinnte) --::Slomox:: >< 18:05, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

oarzeld

Ut den sülven Artikel. Sarcelles 10:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

oarzeln heet tögern, also :He harr lang tögert--Bolingbroke 17:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
BK: tögert. --::Slomox:: >< 18:05, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

hinderde

ut den sülven Artikel. Sarcelles 10:38, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

He hool em dorvun af oder he hett dat nich tolaten,dat--Bolingbroke 17:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
BK: ... wull he dat protestantsche Lager nich to Help kamen. --::Slomox:: >< 18:05, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
Nee, Bolingbroke, dat bedüüdt hier wat anners as hinnern. He hett de Help verwehrt ([58]). --::Slomox:: >< 18:10, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

doagelkse

Dat is woll ene Adjektivform, aver wat för ene? Sarcelles 10:47, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

däglich oder jeden Dag--Bolingbroke 17:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
BK: doagelkse verzuiken tou hulp heet, dat se em jeden Dag wedder üm Help beden hebbt. --::Slomox:: >< 18:05, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

silverwaark

Ut den sülven Artikel. Sarcelles 10:53, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Sülversmuck möss dat woll heten, dormit een weten deit, wat meent is, anners ok Sülvertüüchs.--Bolingbroke 17:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
BK: Silverwaark sünd eenfach Saken ut Silver. Villicht eenfach bi Silverwark/Sülverwark laten. --::Slomox:: >< 18:05, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

tepait

Ut den sülven Artikel. Sarcelles 10:54, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Teppich, Pl. Teppichen--Bolingbroke 17:37, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]
BK: En tepait is en Teppich. --::Slomox:: >< 18:05, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

aoar lüx inrichte

Wat is de Bedüden dovun? (Velen Dank Bolingbroke) Sarcelles 18:02, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Sarcelles 18:03, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

nds-nl:Börg: noar luxieus inrichte --::Slomox:: >< 18:15, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

geschütt

Ook ut Vernuimde Grönneger Börgen. Sarcelles 18:03, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Geschütt(en), Geschütz(en) --::Slomox:: >< 18:07, 24. Nov. 2008 (CET)[anter]

Kunstdenkmäler

Sarcelles 21:12, 27. Nov. 2008 (CET)[anter]

Kunst is Kunst un Denkmal is Denkmaal. Aver ik nehm an, du söchst nu de Mehrtall. Herrmann-Winter seggt Denkmale, Kahl seggt Denkmäöle, Harte seggt Denkmaals, Heinz Brasch, Plattdüütsch-Krink, Rostock seggt Denkmäler un dat Bundsland Neddersassen seggt Denkmalen. Süh, Lea, nu weeßt du Bescheed! --::Slomox:: >< 23:51, 27. Nov. 2008 (CET)[anter]

Angreifer

Sarcelles 22:16, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

Angrieper --::Slomox:: >< 22:40, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]
Störmer --195.93.60.10 18:30, 2. Nov. 2010 (CET)[anter]

beschikken

Ut den Artikel Vernuimde Grönneger Börgen. Sarcelles 22:18, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

Ik dee dat eenfach anners seggen: Dat geev betere Geschütze un de Börgen harrn ehr Schutzfunktion verloren. --::Slomox:: >< 22:49, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

Flügel (Plural)

Sarcelles 22:19, 29. Nov. 2008 (CET) Ik meen domit Flügel vun Buwarken. Sarcelles 22:20, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

Flögels --::Slomox:: >< 22:54, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

Tore (Burg)

Sarcelles 22:20, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

Doren oder Poorten --::Slomox:: >< 22:51, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

Zu etwas übergehen

Sarcelles 22:21, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

Ahn mehr Kontext segg ik to wat övergahn --::Slomox:: >< 22:52, 29. Nov. 2008 (CET)[anter]

etwas unternehmen

Ut Slacht bi Kloosterholt. Oder is dat in den Artikel wat anneret? Sarcelles 19:21, 1. Dez 2008 (CET)

Ünnernehmen kannst ok op Platt seggen. Aver doon oder maken reckt faken ok. In'n Artikel dee ik ondernemen veur hulp eenfach mit helpen översetten. --::Slomox:: >< 22:15, 1. Dez 2008 (CET)

Schweif

In'n Tosamenhang mit Kometen: Kometenschweif. --Iwoelbern 09:48, 2. Dez 2008 (CET)

Dat gifft gewiss ok en etableerten Utdruck. Den kenn ik nich. Ik dee Steert seggen. Kann angahn, dat dat ok de etableerte Utdruck is, villicht ok nich. --::Slomox:: >< 19:52, 2. Dez 2008 (CET)
Ik heff eerstmol Kometenfahn nahmen, bit een wat offiziellet funnen hett. Steert güng ok, ofschoonst de Schweif mitünner ok vörn Kometen wesen kann... --Iwoelbern 19:59, 2. Dez 2008 (CET)
De Nedderlandschen seggt op jeden Fall ok staart. In Heinrich Evers sien Wöörbook steiht för Komet Steertsteern in. Ina Janhsen vun de Landfroon Harlingerland schrifft vun en groten geelen Steern mit Steert: "Hale Bopp". Peter Kollund: De Steern keem vör luder Twiefel in Wittglut, he sprung hen un her un sweut mit´n Steert. Gertrud Everding: as harrn de Meteoriten sogoor 'n Glöh-Steert. Schient also so, as wenn Steert würklich de etableerte Utdruck is.
To den Inwand mit vörn vör: Dat seggt doch nix gegen Steert. Schweif heet doch jüst dat sülve as Steert. --::Slomox:: >< 20:07, 2. Dez 2008 (CET)
so ungefähr... Wenn dat begäng is, änner ik dat. --Iwoelbern 20:12, 2. Dez 2008 (CET)
Ik harr dor ok Steert to seggt...--Bolingbroke 18:19, 3. Dez 2008 (CET)

Ut Slacht bi Kloosterholt. Sarcelles 19:32, 3. Dez 2008 (CET)

ienval

Ut Slacht bi Kloosterholt. Sarcelles 19:34, 3. Dez 2008 (CET)

Staubgefäß

Up Nedderlannsch meeldraad. Stofffatten oder Stoffdraht oder Mehldraht passt allens nich so recht. Hefft Ji en Idee?--Bolingbroke 12:46, 16. Dez 2008 (CET)

Ik denk, ik harr dor Stofffatt ut maakt. Aver nu gifft dat op de:WP ok noch den Begreep Staubblatt de dat glieke heet. Also villicht Stoffblatt? --Iwoelbern 12:58, 16. Dez 2008 (CET)
Dor gifft dat ok ganz gewiss en Woord för. Stofffaden dee ik seggen (warrt so ok bi Immen bruukt), aver villicht gifft dat ok noch en betern Naam. (Blomen-Evers müss dat doch weten) --::Slomox:: >< 14:17, 16. Dez 2008 (CET)

Kapselfrucht

Up Nedderlannsch dosenvrucht. Dor sitt de Saat vun en Plant in.--Bolingbroke 12:46, 16. Dez 2008 (CET)

Dat weer ik eenfach so laten, as dat is. Frucht ännert sik al so nich. Un en annert Woort för Kapsel wüss ik nu ok nich. Aver so as ik dat verstah, ist dat de Beteken för en Plantentyyp un nich för en Deel vun de Plant. Oder? --Iwoelbern 13:01, 16. Dez 2008 (CET)
Ik bün mi temlich seker, dat dat dor en Woord för gifft un ik meen ok, dat ik dat al höört heff. Blot infallen will mi dat nich. Bi't Söken heff ik op jeden Fall bi Kahl Knott för Samenkapsel funnen (is aver nich dat Woord, dat ik kenn). --::Slomox:: >< 14:07, 16. Dez 2008 (CET)
Wohrschau! Dat gifft ja in de Blomen/Blöten ok noch den Fruchtknoten, up Hollannsch vruchtbeginsel. Ik hebb dat in den Artikel Rüüsch al mit Fruchtknütt översett'. Amenne weet wi bi luter Knütten un Knöpp nich mehr, wat meent is...--Bolingbroke 14:16, 16. Dez 2008 (CET)
Nee, dat is en anner Woord. Knotte (in mien Bidrag baven heff ik dat e vergeten, bi Kahl gifft dat ja keen Apokoop) bedüüdt blot Samenkapsel. Dat annere is bi Kahl de Knüp. --::Slomox:: >< 14:21, 16. Dez 2008 (CET)
Ik hebb bi Hermann Böning Knotten funnen as Samenknoten vom Flachs. --Bolingbroke 17:37, 16. Dez 2008 (CET)

Blüte

Dat öllere plattdüütsche Woort is ja woll Bloom(e). Man hüdigendags warrt ja woll tomeist Blööt(e) seggt, oder? Wat nehmt wi denn för dat Lemma? --Bolingbroke 14:16, 16. Dez 2008 (CET)

Blööt is beter, dücht mi. Anners kamt wi noch dörhen... Ik heff dat ok so al an eenige Stedenbruukt, meen ik. So stünn’t in’n Sass --Iwoelbern 14:34, 16. Dez 2008 (CET)

Vergärung

Ik woll mol eben fix bigahn un den Artikel Beer ut WP:nl översetten, as ik spitz kreeg: Dor bruukst Spezial-Vokabular för. Vergärung heet up hollannsch vergisting, vunwegen dat Gest up hollannsch gist heten deit. Man wat seggt wi dor denn nu up Platt för? Ik denk, de meisten Lüde nehmt dat hoochdüütsche Frömdwoord, oder weet een wat Beters? Un ok noch glieks dat Verb: vergären, vergisten,...--Bolingbroke 17:38, 27. Dez 2008 (CET)

De Böskupp van Oostfreesland hett riesen, breuen, breien, gären ([59]). riesen is mehr Deeg, dücht mi. breuen, breien is verwandt mit nedderlandsch broeien un mit bröhen. Dor kann ik aver ans nich veel to seggen. Ik sülvst kenn gären/geren. Ik glööv ok nich, dat dat en hoochdüütschen Import is, ik dee tominnst gieren seggen (jüst as ik Diern bi Deern segg). Bi en Import warrt mehrsttieds de hoochdüütsche Utspraak bibehollen (denn dee dat also gäärn heten). --::Slomox:: >< 01:27, 28. Dez 2008 (CET)

Stammwürze

Noch wat ut de Beerbroeree. Djungedi. Kannst wat bi lehren, bi Wikipedia...In Düütsch Stammwürze, up Nedderlannsch wort. Wat is dat up Platt? Frömdwoort (Stammwürze)? Oder Kunstwoort (Stammsmack, na Sass oder eenfach Smack?). Oder mol en Frömdwoort ut nl: wort oder gor Wörte? Ik weet nich, helpt mi mol!--Bolingbroke 23:45, 27. Dez 2008 (CET)

Weert (bi uns Wiert): "de Wiert wier dat Ierst, wat afkloort wir" (Meckl. Wb. nach Wossidlo, Sagen). Wenn Du noch miehr bruken dehst:
Seih: Treber ("He begerede sinen buk to vullende von deme seie, den de swine eten" Schiller/Lübben, "dat sei [...] de lütten Putahnten mit Seih faudern müßt." Reuter, Ut mine Stromtid)
Gest: Oberhefe
Barm: Bärme, Unterhefe (öller noch mit /e/: "Gest unde bermen dede ik darto, Darmede smerde ik mine scho" Redentiner Osterspiel 1402) --IP-Los 01:07, 3. Jan. 2009 (CET)[anter]

Stärke

Hett een dat womööglich al enerwegens översett? Ik hebb nu Starkde nahmen, wat wöörtlick översett is, de Hollänners hefft Settmeel. Womööglich gifft dat dor en plattdüütschet Woort för?--Bolingbroke 00:11, 28. Dez 2008 (CET)

Also för de Wäsch gifft dat Stievels ([60]), aver dat helpt di nich veel wieder ;-) För Stärkemehl, Amylum gifft dat Amidam/Aamdaam. Aver dor kann ik di ok nich genau seggen, wo good dat to Beer passt. --::Slomox:: >< 01:50, 28. Dez 2008 (CET)

Malz

Dor hebb ik nu Malt nahmen. Hollannsch is dat mout. --Bolingbroke 00:11, 28. Dez 2008 (CET)

Na de Luudgesetten mutt dat Molt wesen (wald -> wold). Dor is ok wat to finnen: [61], [62], [63], oldwikisource:Vagel Grip, [64]. Kann aver angahn, dat dat dor ok noch Synonymen to gifft. Sülvst kennen do ik dat nich. --::Slomox:: >< 01:06, 28. Dez 2008 (CET)
Kann natürlich ok Malt heten, aver na de Luudgesetten blot in'n Süden (DIWA Solt). --::Slomox:: >< 01:10, 28. Dez 2008 (CET)
"half rogghen vnde half molt" (1356, Mirow, MUB Bd. 14, S. 29), Slomox hett ja all ut denn Läuschen wat anführt. Bannig olt is all "Hoppen un Molt verluren", Gryse schrifft 1604: "in solcken bruwercke ys Moldt und Hoppe voerlaren". --IP-Los 00:12, 3. Jan. 2009 (CET)[anter]

Teutoburger Wald

De hoochdüütsche Naam schall ja eerst ut de Tied vun de düütsche Natschonalromantik (so üm 1870 rüm) stammen un vun Tacitus afkeken ween. Man wat is de plattdüütsche Naam? In usen lüttjen Artikel Ramskenbrink un de dore Diskuschoonssiete leest wi vun den Osning. Man hier [65] steiht:„Die Form Osning ist gelehrter Herkunft und entstammt nicht der plattdeutschen Umgangssprache...Im engeren Sinne haftet der Name Osning an dem Abschnitt des Teutoburger Waldes, der nördlich und südlich von Bielefeld gelegen ist...Der Abschnitt, auf dem sich die Ravensburg (zwischen Halle und Borgholzhausen) befindet, heißt Ramskenbrink...Der am Rande der Senne gelegene Abschnitt heißt Lippsken Waule.“ Bedutt dat för us, wi könnt keen gemeensam Lemma för den Teutoburger Wald nehmen? Sütt doch so ut, as wenn de Woold alltohopen en düütschnatschonal Kunstprodukt weer. De Plattdüütschen kennt doch bloß de dree enkelten Stücken mit egen Naams. Schöllt wi also dree Lemmas maken? Oder schöllt wi den Osning för dat Ganze nehmen (so, as dat hen un wenn al passeert is)? Oder schöllt wi een Lemma unner den Kunstnaam Teutoburger/Teutoborger Wald/Woold/Holt maken un denn de dree Bargruppen dor ünner sorteern?--Bolingbroke 00:36, 28. Dez 2008 (CET)

Osning is oold ([66]), aver steiht liekers mehr in de Schrifttradition un is nich noodwennig en Dialektform. De kann uns wohrschienlich blot en Plattsnacker ut de Gegend seggen. Dor helpt uns Böker nich veel. --::Slomox:: >< 01:39, 28. Dez 2008 (CET)

Ringverein

Moin,

wat is Ringverein (een Sportvereen) op Platt? Sarcelles 09:27, 12. Jan. 2009 (CET)[anter]

Ringvereen, dee ik seggen. --::Slomox:: >< 11:37, 12. Jan. 2009 (CET)[anter]

Ringrieder-Vereen, schall ik meen

Umrasch

Kennt een von jo dat Woord Umrasch/Ümrasch? Heff dat jüst toeerst höört. Bedüüdt dat, wat von't Eten överblifft, to'n Bispeel De Rest in'e Midd von'e Torte. Bi't Googeln heff ik twee Steden funnen, wo Umrasch bruukt warrt. Eenmal op [67]: Die Brühe wurde aus dem Knochen und sonstigen Umrasch des Fonduehähnchens bereitet. un denn de:wikt:Werk, wo dat in en ole Version in een Reeg mit Zeug, Kram steit (also düüdlich allgemener as dat mit dat Eten). Ans is op't Internett nix to finnen to dat Woord. --::Slomox:: >< 14:56, 12. Jan. 2009 (CET)[anter]

Nooit höört, as de Oostfrese seggt...--Bolingbroke 15:23, 12. Jan. 2009 (CET)[anter]
Nienich hüürt. Ick kenn bloß "Üürt", dat is dat Fauder, wat bi't Veih oewer blifft und minnerwiertig is. --IP-Los 21:24, 12. Jan. 2009 (CET)[anter]

Gallert

Kennt dor een wat plattdüütsch oder is dat sogor al platt? --Iwoelbern 20:50, 22. Jan. 2009 (CET)[anter]

dat Gloor (Harte, höört etymoloogsch to lat. gelare, warrt to'n Bispeel ok bi't Botter maken seggt, wenn de Botter fast warrt: de Botter gloort [Idioticon Hamburgense]), de Glibber (Harte, kummt von dat 'wabbelige', 'unstete', 'unfaste', höört to utglippen), de Schü (f, Lippe, Etymologie?). Un denn meen ik, dat ik ok al Geller/Jeller/Jiller/Giller höört hebb (de Schrievwies in normaliseert Plattdüütsch kann ik nich genau seggen, tominnst so, dat dat bi uns [ʒylɐ] utspraken warrt), wat etymoloogsch to dat hoochdüütsche Woord höört (ut noorditalieensch geleria). Aver bi dat leste Woord hebb ik keen Born to, dor will ik mi nich fastleggen. --::Slomox:: >< 22:35, 22. Jan. 2009 (CET)[anter]
Un denn Glidder, Gliddergladder,Gludder un Glugge (dat leste ut Harlingerland) in dat Oostfreesch Wöörbook von Stürenburg. --::Slomox:: >< 22:46, 22. Jan. 2009 (CET)[anter]
Jeller/Jiller kenn ik woll ok. Man, dat weer bi uns bruukt för Euter. (Na Sass Jidder, dat passt aver nich to de Utspraak, de wi hebbt) Naja, maakt ok woll Sinn.
Ik wull dat in’n medizinschen Sinn bruken. Dor schient mi Gloor meist an’n besten. Glibber is mi natürlich ok bekannt, harr ik aver nu mehr in de Ümgangsspraak doon. --Iwoelbern 22:48, 22. Jan. 2009 (CET)[anter]
Jiller för Euter is eenfach Jidder mit Lambdazismus.
Denn heff ik bi Dähnert för Rügen un Pommern noch eenfach Gallert funnen. --::Slomox:: >< 22:59, 22. Jan. 2009 (CET)[anter]
Ik kenn vun Huse ut bloß de Adjektiven glibberig un jiddelig. As Substantiven weert bruukt: Jiddelkraams oder jiddeligen Kraams un glibberigen Kraams. Jiddelig oder glibberig is dat, wenn dat jiddeln oder glibbern deit, as Wackelpudding. Dat meent also de Konsistenz. --Bolingbroke 15:33, 23. Jan. 2009 (CET)[anter]
Also "Euter" heet bi uns "Jüdder", Ansonsten weer dat woll "Glibber". "Matsch (Eer un Water) is ja ok glibberig, dat heet bi uns "Gubel".Eastfrisian 15:45, 23. Jan. 2009 (CET)[anter]
Heit in Mäkelborg ook Glor. Dat meckl. Wb. hett noch "Galrei", man dat is all lange utstorben: "tho Gallreyen und suss tho spysende". "Jidder" is nu wedder bannig interessant: Bi uns heit dat "Üder". "Jidder" is bloß ganz in Westen begäng - so seggt dat Meckl. Wb., hüürt heff ick dat oewer noch nich. Dor ward sick woll all "Üder" dörchsett hemm. Viellicht mal wat oewer de Etymologie: "Üder (gespr. -r-) entspricht as. ûder, ahd. ûtar, ûtiro, nhd. 'Euter', während Jidder (gespr. -ir-, auch -īr-), Jeder (gespr. -r-) u. a. Varianten im Ablaut zu Üder stehen, as. geder aus *iedar." (Meckl. Wb., Bd.7, Sp. 381). De Scheid' löppt (lööp) also dörch Mäkelborg, dat is ook ganz früher all so west (all ut Meckl. Wb.): "Uder des Vehes" (Chytraeus [1613]) un "man mag de Koh wol melcken, ... aever man mot er nicht dat jeder affschnieden (1566)". --IP-Los 20:19, 23. Jan. 2009 (CET)[anter]
To mien Geller/Jeller/Jiller/Giller, wo ik baven von schreven heff, noch even wedder: Bi Hinrich Zahrenhusen: Lautstand der Mundart von Horneburg heff ik Guller funnen (Blangenform von'n sülven Stamm as Gallert). Wenn dat mit mien Geller/Jeller/Jiller/Giller tohoophängt, denn mutt mien Woort aver Güller schreven warrn (wat aver ja ok to de Utspraak passt). --::Slomox:: >< 22:08, 7. Jun. 2009 (CEST)[anter]

klein

Wi hebbt ja dat feine Woort klein. De Wöörböker översett dat mehrsttieds mit kratzen. sik an'n Oors klein = sich am Hintern kratzen. Mag ok angahn mit kratzen, aver bi uns warrt dat vör allen vör dreckig maken bruukt. As Jungs hebbt wi to'n Bispeel veel in'n Matsch rümkleit. Oder hier: Un mennig een Politiker kleit sien Vördrag mit vääl gröne Farw vull. Nich jüst dreckig maken, aver an de een un annere Steed Placken von en Saak kriegen (bewusst oder unbewusst).

Na Schiller-Lübben hett dat klein ok in de Hansetieden al geven. Hett dor vör allen kratzen bedüüdt. Schall mit engelsch claw verwandt wesen. claw hett ooldengelsch clea heten un in welk engelsche Dialekten schall dat ok nu noch clee heten. claw/Klau is en Blangenform von dat clea-Woord.

Nu mien eerste Fraag: 'Keen hett Ideen, wo man von kratzen na dreckig maken kummt? Is de Idee dor achter mit de Klauen as so'n Deert in'n Dreck wöhlen?

Dat hoochdüütsche Woord to klein is kleen/klehn. Is en noorddüütschen Regionalismus. Ik heff googelt (na rumgekleht un gekleht to'n Bispeel) un dat Woord warrt vör allen in'n Ruum von Oostfreesland bet na Hamborg bruukt. Na Süden to heff ik noch twee Belege ut Hannober un WOL (wat ik as Wulfsborg opfaat hebb) funnen. Wenn dat keen enkelte Utrieters sünd, denn is dat Woord also villicht ok in Oostfalen noch bekannt. Ut Holsteen oder Mekelborg weer nix to finnen. Schient so, as wenn dat dor nich bekannt is. De Fraag dorto: kleen passt nich recht to de Klau-Etymologie, dücht mi. Tominnst kennt mien Wöörböker kene hoochdüütsche Foorm mit e, de to de clea/klein-Foormen passt. Kann dat angahn, dat dat Pseudo-Hoochdüütsch is, na dat Schema geiht-geht also kleit-kleet?

Un natürlich de Fraag: Kennt ji dat Woord ok? (dat plattdüütsche un dat hoochdüütsche, as kratzen un/oder as dreckig maken)? --::Slomox:: >< 10:39, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]

Un wenn ik jüst bi Wöör to't Thema dreckig maken bün. Wi hebbt pütschern för natten Kraam (Water, allens to'n Drinken), klein för dicken Kraam (Matsch, Farv), musseln för feinen, fasten Kraam (Stroh to'n Bispeel oder Strohstoff) un denn noch saudern ok för fasten Kraam (Stroh un anner Kraam). Kennt ji noch mehr Wöör ut disse Eck? --::Slomox:: >< 10:45, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
Un spuddern heff ik noch vergeten. uteneenspuddern för Dreck verdelen un vullspuddern för Dreck fallen laten. --::Slomox:: >< 10:47, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
Ik kenn "klein" ok in beide Bedüden. As kratzen to’n Bispeel wenn man vun en Mück steken worrn is, denn jöökt dat un man kleit sik. Aver ok as dreckig maken, wenn to’n Bispeel bi Disch vull kleit hett... Woans man vun dat een na dat annere kummt, weet ik nich. Wat mi toeerst in’n Sinn kamen is ist dat Woort "Klei", wat de Maschbodden is, de ok in’n Diekbo bruukt warrt. Man, ik weet nich, wat dat dor en wohrhaftigen Tosamenhang gifft.
De annern Wöör kenn ik nich all. "pütschern" seggt wi to Huus ok, aver nich jüst in’n Tosamenhang dreckig maken, man mehr för wat verschütten oder kleckern. "spuddern" ok. dat is wenn een wat in de gegend rümsprütten un verdelen deit. "musseln" un "saudern" kenn ich nich. Wat ik noch kenn is "rümsöhlen" oder "sik vullsöhlen", wenn een sik Saken oder sik sülvst bi’t Spelen oder bi de Arbeit unnödig dreckig maakt. --Iwoelbern 10:56, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
Jo, stimmt, söhlen hebbt wi ok. Aver musseln harr ik dacht is bekannter. Ik heff jüst googelt un so temlich gornix funnen. Harr ik nich dacht. Kann'n ok von Nieselregen seggen: Dat musselt man so eben. Tominnst in de Bedüden heff ik bi't Googeln wat funnen: musselig (nieselig) bi [68]. (Aver dat weer ok de eenzige Sied, de ik funnen heff)
Un to dat pütschern: Naja, mit dreckig maken wull ik dat en beten abstrakter maken. verschütten is ja ok en Foorm von dreckig maken ;-) --::Slomox:: >< 11:17, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
Dat woll, man wenn een rümpütschert und sik dorbi dreckig maakt, denn seggt wi nich "he het sik vullpütschert". Dat heet denn liekers "he hett sik vullkleit". In den Tosamenhang kenn ik ok noch "pütscherig" in den Sinn "wählerisch". Dat heff ik sünners bi’t Eten höört. Wenn een nich allns eten mag, denn is he ’n beten pütscherig. Rümpütschern heet in den Sinn denn, in’t Eten rumklein ahn recht wat dorvun to eten, also, dat wat'n nich mag an de Siet to schuven un sik dat wat een mag ruttopulen. --Iwoelbern 11:31, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
To musseln heff ik doch noch wat funnen: Bi Grimm heet dat niederd. in Hamburg musseln, sudeln, schmutzig zu werke gehen. brem. wb. 3, 209; in Ostfriesland musseln, schmutzen, schmieren, sudeln, mantschen. Un saudern nehm ik an, höört to sudeln. Weer dorvon woll beter, wenn ik dat sodern schrieven dee (de Utspraak liggt in'e Midd twischen au un o, jüst as Braubargen en annere Schrievwies för Brobargen is).
Tominnst as Nieselregen kennt Willem Busch musseln ok: Heute musselt es ein wenig, ohne sich zu einem ausgiebigen Erguße entschließen zu können. [69]
Un denn heff ik hier noch wat op Platt to musseln funnen. Bedüüdt dor wat anners (ut'n Bedd rutmusseln), aver is en feine Geschicht to lesen ;-)
pütscherig kennt wi ok so, aver bi't Eten warrt denn vör allen krüüsch seggt. --::Slomox:: >< 11:34, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
Un wo du von he hett sik vullpütschert snackst. Dor heff ik mi denn doch slecht utdrückt mit dreckig maken. musseln un sodern warrt ok nich seggt, wenn'n sik sülvst dreckig maakt hett. Ik heff mi vullmusselt geit noch jüst, aver ik heff mi vullsodert kannst nich seggen. Wenn ik mit'n Bund Stroh över'n Hoff gah un den Hoff mit Stroh vullmussel oder -soder, dat is mehr, wo disse beiden Wöör bruukt warrt. --::Slomox:: >< 11:42, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]


Stimmt ok, krüüsch gifft dat ok noch. Dat is denn aver tatsächlich, wenn een vun vörn her seggt, "Dat mag ik nich". Sudeln kenn ik ok. Aver dat is denn jo mehr en hoochdüütschen Import, nehm ik an. --Iwoelbern 12:18, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
Außer klein kenn ik dor nix vun. Ik hebb dorför noch (so in wiederen Sinne) söllig oder söhlig (för nich mehr ganz sauber oder versifft) oder wenn man natt Hannen afschütteln deiht nennt man dat spackern. Un wenn eener in't Eeten rümklein deiht (meest wies hüm dat nicht smeckt) denn snackt man bi uns vun "örten" oder "rumörten - of nu mit een oder twee Ö weet ik nich)Eastfrisian 13:21, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
Un wenn dat man nich datsülve Woord is, wat IP-Los baven ünner Umrasch schreven hett, wat in Mekelborg Üürt is! :-)
@Iwoelbern: Ik heff sudeln in't etymoloogsche Wöörbook nakeken. Mien sodern/saudern kann dor normalerwies nix mit to doon hebben. Dat Woord mutt ok op Platt en u hebben. Mnd. weer dat südde (Modder, Wisch mit modderigen Borrn). Seggt mien dtv tominnst. Grimm snackt dor ganz anners. De seggt, dat dat mit sieden to doon hebben kunn. Bi Grimm steit för dat Plattdüütsche wat vun sudden un suddeln (langsam un liesen kaken laten) un von süddeln (smutzig maken). Grimm hett ok enkelte Formen mit o, aver denn ut de Swiez un nix, wat to sodern passt. Ik nehm also an, dat mien sodern dor doch nix mit to doon hett. --::Slomox:: >< 18:37, 25. Jan. 2009 (CET)[anter]
Ut Holsteen oder Mekelborg weer nix to finnen. Gifft ook bi uns: Klei mi an Noors!" (Nich gegen juuch, is man bloß 'n Bispill). Bi uns heit dat ierst mal straken: "man möt dei Stark ierst [...] 'n bäten kleien un klarren." (Meckl. Wb.) Kann ook "kratzen" bedüden (heff ick baben ja all schräben). Un denn kann dat ook mit de Finger in Dreck rümmeklarren. usw. bedüden: "Hei kleit (oder klarrt) dor mit de Finger mang." "söllig" kenn ick as "soelig": "Klarr dor nich so rümm, du Soelpott (Schmerfink)!"
kleien - kleen: In Südwesten von Mäkelborg heit "Kartoffeln ernten" Tüffel kledn. Dat /e/ is nich hochdüütsch, gifft männig Theorien oewer. Teuchert meint, dat is 'ne "Westfälische Schärfung" (so as in "Egger" 'Eier'), ick glööf dat nich so. Oewer olles /ei/ is oft tau /e/ worden in disse Gegend ("Ee", 'Ei' "tedn" 'zehn').
Un wenn dat man nich datsülve Woord is, wat IP-Los baven ünner Umrasch schreven hett, wat in Mekelborg Üürt is! Ja, genau dat is dat, bi uns gifft ja 'ne "Erhöhung" (ö > ü)--IP-Los 21:37, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]
bi uns gifft ja 'ne "Erhöhung" (ö > ü) Gifft dat bi uns ok, ik segg ok Wuurd un nich Woord. Ik laat dat bi't Schrieven aver weg, denn ut "gesamtplattdüütsche" Sicht is ja oo/öö Standard. Eerst bi dat Lesen maak ik dor denn wedder en uu/üü von (dat mutt ik ja sounso, wenn ik anner Lüüd ehr Text lees).
To Gifft ook bi uns: Klei mi an Noors!" un Dat /e/ is nich hochdüütsch. Dor bün ik nu nich seker, ob ik di missverstah, oder du mi missverstahn hest. Mit Ut Holsteen oder Mekelborg weer nix to finnen. heff ik dat _hoochdüütsche_ Woord kleen meent, nich dat plattdüütsche klein. Bi uns heet dat Dat Kind hett sik al wedder vullkleit un Das Kind hat sich schon wieder vollgekleet. Op Platt also so as de Maand (Mai, klait), op Hooch so as de Klever (Klee). Seggt ji in de Mekelborg denn ok op Hoochdüütsch kleen? --::Slomox:: >< 22:04, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]
Ach so hest Du dat meint. Nee, up Hochdüütsch seggen wi nich "kleen".
Dat mit de Erhöhung wüßt ick. Is ook in Westen to finnen, weit nu oewer nich, ob ji ook aal dat so "erhöhen" as wi (Pier, wier, miehr, siehr, Diert, Muur, Dur, Uhr, Urt, furt, furts, verluren, Ruhr, führen, rühren, hüren, Malür, Klür, usw.) --IP-Los 23:38, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]
nich allens, aver veel dorvun :-) --Iwoelbern 23:41, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]
Bi uns is't: Peer, wüür, mihr, bannig/temlich/dull/..., Diert, Muur/Mour, Dur/Door, Uhr, Urt, furt, furts, verluren/verloren, Ruhr/Rühr, führen, rühren, hüren, Malür, Farv. --::Slomox:: >< 00:09, 27. Jan. 2009 (CET)[anter]
Ja, Farf seggen w' ook, dat wier man bloß, wiel dat bi Klüür ja Erhöhung is (Klöör). bannig/dull ... is ja "siehr" (is oewer manchmal ook tau hüren). Is ja interessant: ji seggen wüür für weer (wier)? - Bi uns is dat de Vergangenheit von warden. --IP-Los 01:59, 27. Jan. 2009 (CET)[anter]
De Vergangenheit von warrn is ok wüür. Bi uns geit de Konjunktiv op dee (Das würde ich nicht tun. -> Dat dee ik nich doon.), dorvon gifft dat al düüdlich weniger Gelegenheiten, de beiden Wöör to verwesseln. --::Slomox:: >< 13:22, 27. Jan. 2009 (CET)[anter]
Hei wier Muurer is also bi juuch "He wüür Muurer"? - Wedder wat liehrt. :-) --IP-Los 19:08, 27. Jan. 2009 (CET)[anter]
Hëi wüür Mürger. Jo. --::Slomox:: >< 19:32, 27. Jan. 2009 (CET)[anter]

Meineid

Hebbt ji Vörslääg, wat man ut "Meineid" maken kann? Op de:WP heff ik jüst leest, dat sik dat Mein vun’t oolthoochdüütsche meyn = „falsch“ afleiden deit. Künn man also so wat as Falscheid vun maken, oder dat ok eenfach Meeneed as inplattdüütschte Schrievwies. Wat meent ji? --Iwoelbern 21:09, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]

Meineid (so bi uns): "Meineydt" (Chytraeus), Dähnert: "Meen-Eed".--IP-Los 21:44, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]
BK: Dat ole Woord ut Hansetieden, as se vör Gericht noch Platt verhannelt hebbt, weer Meeneed. Ut jüngere Tied hebbt wi [70] bi Plattpartu. En Saag von Ernst Moritz Arndt steit dorbi, ik nehm an, dat Original von Arndt is Hoochdüütsch. Denn heff ik [71] funnen. Fraag mi aver nich, ob dat wat as Born döggt ;-) In Klöntrup sien Wöörbook un ok bi Lindow steit dat ok so in. --::Slomox:: >< 21:50, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]
Denn nehm ik Meeneed, liekers ik bi uns to Huus woll ok Meeneid seggt harr. --Iwoelbern 22:04, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]
Dat is villicht sogor richtig. De Vokal in dat Woord weer westgermaansch en ai. Westgermaansch ai hett sik mnd. na ē wannelt. Vondaag warrt de Vokaal bi uns as Diftong ëi utspraken. Schreven in uns Schrievwies aver mit ee. Bispelen sünd Been oder Eek. Nu gifft dat aver ok en Ümluud von ai (kene Ahnung, woans so'n Ümluud von en Diftong utsüht, aver so steit dat in mien Zahrenhusen, Vokalismus der Mundart von Horneburg). Disse Ümluud sorgt denn dorför, dat Wöör so as Arbeid, beid, Heid as Arbaid, baid, Haid utspraken warrt.
Na Schiller-Lübben hett dat to Hansetieden menede un nich meneide heten, wat mehr na de Form Meeneed hendüüdt, aver dat is nich utslaten, dat enkelte Wöör kumplett oder in en bestimmte Region de Grupp wesselt. En Bispeel is dat Woord glieks sülvst. Bi Schiller-Lübben steit ok meinede as Variant mit in. De Vokaal in de eerste Sülv kummt nämlich ok von westgermaansch ai. Dor dee denn in de Utspraak Mainëid von warrn. --::Slomox:: >< 22:40, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]
/ei/ is früher so'ne Sak west, wiel dat dat /i/ ja ook so'n Längenteiken west is (boik, eirst, meir, usw.) Geef ook weck Wüür, wo dat woll 'n Diphthong west is (geit, steit, -lei, usw.) Woans dat nu bi einige Wüür west is, kann'n hüüt nich miehr seggen. In Westfalen geef dat all früh Diphthongierung: "mit gauten Willen" (1343). "arbeid" hett woll dormals all /ei/ hat (Lasch, Mnd. Gr., § 122), geef oewer ook "arbêd". --IP-Los 23:54, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]

Ut Lübben/Middelnedderdüütsch: "mên, mein, falsch, betrügerisch; mên êt, Meineid. Adv. mene; m. sweren, falsch schwören." "mên-, mein-êde, mên-êdich, meineidig." "mên-, mein-êder, Meineidiger." "mên-êt, Meineid." "mênheit, periurium, Meineid." Sass hett "Eed, MT Eden" för hoochdüütsch "Eid" un dat heet: Meeneed is goot. HeikoEvermann 00:18, 27. Jan. 2009 (CET)[anter]

Tunnel

Ik söök een Plattdüütskes Waod för den eenfaken hoogdüütsken Begriëp "Tunnel". Dat sall in düssen Sats staon: "De Düör fot to eenen rörenfüörmliken langen Saol, so to säggen een Tunnel." För't ümschriewen häw ik blaus nao dat Waod "Lok" för "Höhle" funnen aower ik glaiw dat dräp et nich so. Ik häw ook aal 'n Paolbüörger frogt, well säggt häw dao giw dat kien Waod för. Häbt ji 'n Vüörslag wat ik dao niëmen kann? --Pläästerman 23:11, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]

Dat blifft eenfach as dat is, ’n Tunnel. --Iwoelbern 23:14, 26. Jan. 2009 (CET)[anter]

Bedingungslose Kapitulation

Wat is dat nu wedder: Bedingungslose Kapitulatschoon? Oder Kapitulatschoon ohne Bedingen? Oder Kapitulatschoon ohne Konditschoon (unconditional surrounder)?--Bolingbroke 14:31, 2. Feb. 2009 (CET)[anter]

Kapitulatschoon ahn Bedingen seggt mi mien Geföhl... --Iwoelbern 14:42, 2. Feb. 2009 (CET)[anter]

Garnison

Garnison Sarcelles 18:40, 5. Feb. 2009 (CET)[anter]

Garnison... Geit villicht ok anners uttodrücken, aver ahn Kontext kann ik blot Garnison seggen. --::Slomox:: >< 20:50, 5. Feb. 2009 (CET)[anter]

bewachen

bewachenSarcelles 18:56, 5. Feb. 2009 (CET)[anter]

op wat oppassen oder Wacht hollen --Iwoelbern 19:42, 5. Feb. 2009 (CET)[anter]
bewaken geit ok, aver Iwoelbern sien Wöör finn ik beter (kummt aver natürlich op den Kontext op an). --::Slomox:: >< 20:47, 5. Feb. 2009 (CET)[anter]

Leidenschaft

Seggt mi nich, de Plattdüütschen kennt sowat nich...Up nedderlannsch hartstocht. Man up Platt? --Bolingbroke 15:53, 19. Feb. 2009 (CET)[anter]

En echt plattdüütsch Woort kenn ik dorför nich. Ik harr dat mit Passchoon ümgahn. --Iwoelbern 16:11, 19. Feb. 2009 (CET)[anter]
Hm, kümmt woll ook up an, wat Du seggen wist. Hengaf föllt mi dor noch in. --IP-Los 16:40, 19. Feb. 2009 (CET)[anter]
Hengaav is good. Ans gifft dat ok Liedenschop. Liedenschop gefallt mi op jeden Fall veel beter as Passchoon. Kummt aver natürlich op den Kontext op an. --::Slomox:: >< 18:50, 19. Feb. 2009 (CET)[anter]
Dat haugdüütske Waod Leidenschaft giw dat jao ook nao nich lang un mi dücht dat dat nich so guet is wann man dat Waod van't Haugdüütske so in't Platt üöwersett. Schöner wäer een heel niës Waod äs t.B. Hiärtfüer, of wi de Waterkantlüü säggen dait Hartfüür. --Pläästerman 20:34, 21. Mär 2009 (CET)[anter]

Zäpfchen

Zäpfchen in’n Sinn vun dat Medikament - gifft dat dorför ok en plattdüütsch Woort? --Iwoelbern 17:19, 19. Feb. 2009 (CET)[anter]

Ik nehm nich an, dat dat dor noch en extra Woord gifft. De Plattdüütsche seggt ok Zäpfchen. Wenn du aver geern en anner Woord harrst, denn is dat nds-nl-Woord wohrschienlich de beste Wahl (ik weet nich, wat de seggen doot, aver op jeden Fall wat anners as Zäpfchen). --::Slomox:: >< 18:52, 19. Feb. 2009 (CET)[anter]
Wu wäer dat dann met Ääspille? Sös dai ik säggen dat nederdüütske Waod för Zapfen is Tappen. Also kaas daoför eengslik Täppken schriewen. Män mi dücht Ääspille klingt biäter. Dat höert sik mäer nao Platt an. --Pläästerman 19:55, 21. Mär 2009 (CET)[anter]
Moorslockstopper (is meer en Witz) :-) )Eastfrisian 20:25, 21. Mär 2009 (CET)[anter]

Höhle

Ik dee dor eenfach Höhl to seggen, aver bi uns op't platte Land gifft dat ja man keen grote Höhlen (nix, wat grötter as de Löcker von Kniepen un Voss). Dat Höhl hett also temlich gewiss en hoochdüütsch Vörbild. Gifft dat dor noch en besünnern plattdüütschen Utdruck för, in'n Süden villicht? Oder seggt se dor ok Höhl(e)? --::Slomox:: >< 18:56, 21. Mär 2009 (CET)[anter]

Bi uns heet dat ok "Höhl". Evtl. kunn man noch "Eerdlock" seggen, aber dat bruukt ja nich immer ünner'd Eer wesen. Eastfrisian 20:24, 21. Mär 2009 (CET)[anter]
Wür'ck ook seggen. Chytraeus schrifft noch: "Specus, Virg. spelunca, Cic. antrum, Virg. cauerna, Cic. latibulum Cic. eine grufft/ oder kule." Dat paßt oewer hüüt nich miehr so ganz. "Höhle" hett früher ook "hol" heiten, is ook by Chytraeusen noch to finnen, heit dor oewer so vääl as "Lock", wenn'n sick de latiensche Beschriebung ankieken deht: "Hiatus aut disceßio terræ, Cic. ein ingefallen holl der erden." Mantzel hett ook wat tau schräben (Bützowsche Ruhestunden, 20. Theil, S. 23): "Midden ynn schall ein Holl syn: ein Loch: eine Oefnung. Dieses Stamm-Wort hat, in unser Land-Sprache , sehr viele Anwendung. [...] Das hochteutsche: Höle, ist jünger. He schloog em vör syn Holl, höret man, es wird auch Hahl daraus, wenn man von wohlschmeckenden Dingen saget, dat se goot to Hahle gahn." Dat is denn de Dativ. --IP-Los 18:12, 26. Mär 2009 (CET)[anter]

Gehäuse

...in’n Sinn vun t.B. elektroonsche Redschoppen, bi de de Elektronik binnen dat "Gehäuse" steken deit. --Iwoelbern 10:27, 5. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Also, dor dö ik eenfach Kassen seggen. Box güng amenne ok. --Bolingbroke 19:37, 5. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Gehüüs, Kasten? --IP-Los 00:08, 6. Apr. 2009 (CEST)[anter]
An Gehüüs harr ik ok toeerst dacht, aver is dat wirklich en plattdüütsch Woort? --Iwoelbern 00:19, 6. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Also Groth hett dat mal eins bruukt: "Int Uhrgehüs’ dar weer sin Stell bi Eek un spansche Rohr". Dat Mecklenburgische Wörterbuch schrifft dortau: "Gehüs' n. Gehäuse, z. B. das Kerngehäuse des Obstes, das indes meist Hüüschen heißt." Finnen kannst dat ook noch in mnd. "sacramentes-hûs" (noch ahn ge-, dat is woll von't Hochdüütsche) 'Gehäuse für die Hostien' (Lübben, Mnd. Handwb., S. 313). --IP-Los 20:35, 6. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Hest recht. In’n Tosamenhang mit Appel is mi dat ok al ünnerkamen... Nu, as du dat seggst. --Iwoelbern 20:39, 6. Apr. 2009 (CEST)[anter]

sexuelle Orientierung

Sarcelles 21:37, 6. Apr. 2009 (CEST)[anter]

ümschrieven: wie dat bi em/ehr mit den Sex is, up wat he/se ut is oder, ganz vörsichtig, wie dat mit den Sex bi em anleggt is.--Bolingbroke 21:56, 6. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Ik weer dat graadut översetten: sexuell Orienteeren, sexuell Utrichten oder sexuelle Vörleev --Iwoelbern 22:07, 6. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Plattdüütsch is ja keen Spraak för Dümmerhafte, dat man allens ümschrieven mütt. Dörmit Plattdüütsch ennlich ook de Status as een Spraak bekommt, mütt't ook in de wetenschopliche Sektor mithallen künnen. Also wörr ick ganz eenfach de Tipps vun baben nehmen, de trifft dat all bannig good, ofwoll sexuell Orienteeren woll am bettsten weer, wiel dat de Beteken good översett. --Zylbath 20:49, 25. Nov. 2010 (CEST)[anter]
Wenn ik dor noch ees en ganz annern Vörslag maken dröff: Dat Woord Fiduuz bedüüdt Lust auf etwas, Neigung, Interesse, Verlangen. Sexuell Fiduuz is nich ganz datsülve as sexuelle Orientierung, dat is mehr so as engelsch sexual interest.
Fiduuz kummt von latiensch fiducia un bedüüdt toeerst maal Vertroon. Dat kann dat Woord ok jümmer noch bedüden. Aver blangen dat hett sik dat tweet Bedüden von Neigung utbillt. Maal en Bispeel för den Gedanken, de dor achter stickt: En Mann föhrt to See. As he bilütten öller warrt, seggt he, dat he nich mehr na See föhren will. De Fro fraagt: worüm dat? un de Mann seggt: Ik heff keen Fiduuz mehr op de See. Meent is dor mit, dat he keen Vertroon mehr hett, dat he heel wedder kummt, dat he sik dat sülvs körperlich nich mehr totroot. Aver dat hett sik denn so utwickelt, dat ik heff keen Fiduuz mehr bedüden dee, dat een wat nich mehr will (ok wenn de Grund wat anners is as Mangel an Vertroon).
In Albert Johannsen sien Schleswig-Holsteinischer Humor kummt dit vör: „Abers ick meen, Fräulein, wenn de Jung doch gesund is un son groten Fiduz to dat Kusimalische hett, [..]“. Kusimalische is en ümmuddelt Form von Musikalische. Dat geiht also dor üm, dat de Jung von Natur ut en Intress an de Musik hett. Un mi dücht, dat passt ganz good, denn dat sexuell Intress is ja jüstso wenig to stüren as en Intress för Musik dat is.
He hett sexuell Fiduuz to Mannslüüd.
Dat is op jeden Fall en Neologismus, dat hett vör mi noch keeneen seggt. Aver mi dücht dat good. Höört sik op jeden Fall beter an as sexuell Orienteren, wat nu ganz un gor stiev un knökerig lett. --::Slomox:: >< 22:31, 25. Nov. 2010 (CET)[anter]
Sexuell Orienteern lett stiev un knökerig, dat stimmt. Man Fiduuz heet doch nu mol Vertroen. Ik weet ok nich, wat dor dummerhaftig an ween schall, wenn een seggt: Ik bün up Mannslüde ut oder he is up Mannslüde ut.--Bolingbroke 01:22, 26. Nov. 2010 (CET)[anter]
Man Fiduuz heet doch nu mol Vertroen: Dat is een von twee Bedüden. Dat annere is Lust auf etwas, Neigung, Interesse, Verlangen. --::Slomox:: >< 01:55, 26. Nov. 2010 (CET)[anter]

Kunstharz

Moin,

wat wüllt wi för Kunstharz nehmen? Harz warrt lt. Sass översett mit Kien, wenn sik dat üm de Afsonnern vun’n Boom hannelt. Nu künn man seggen, dat wi den Warkstoff as Kunstkien översett. Man kann aver ok seggen, dat is nich dat sülve und wi blieft bi den hoochdüütschen Utdruck un seggt Kunsthorz/-harz. Wat meent ji? --Iwoelbern 14:43, 11. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Wenn wi en plattdüütsche Spraakakademie weern, denn so dö ik ok veel mehr Neologismen vörslahn. Sunnerlich, wenn de Kinner dat denn achterher up'e Scholen so lehren mössen...Man hier mütt wi ja kieken, dat jedeen use Texten amenne ok noch lesen kann. Dat mutt also na miene Meenung wat dichter bi de Sprake ween, so, as de Lüde ehr snacken doot. Ok wenn de wat up'n Hund kamen is. Also: Ik meen, leever Kunsthorz, as Kunstkien. --Bolingbroke 16:49, 11. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Großwohnsiedlung

Sarcelles 15:39, 15. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Segg eerstmal den ganzen Satz, wat du schrieven wullt. --::Slomox:: >< 16:37, 15. Apr. 2009 (CEST)[anter]
,,Sarcelles war die erste Großwohnsiedlung Frankreichs." Sarcelles 18:18, 18. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Pfadfinder

Paddfinner? Pfadfinner? Pfadfinder? Scout? Ik weet ne recht...--Bolingbroke 17:42, 15. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Scout al mol nich. Vördem wi dat engelsche Woort nehmt, künnt wi man lever dat hoochdüütsche bruken. aver de eersten beiden Vörslääg höört sik doch gor nich slecht an. Is "Padd" de richtige Översetten vun "Pfad"? wenn jo, weer ik dat nehmen. --Iwoelbern 17:44, 15. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Paddfinner höört sik nich besünners an, na mien Verschääl. Ik heff mal versöcht mit Google wat to finnen (de Pfadfinder sünd ja temlich mit regionale Traditionen verbunnen un Gruppen in Noorddüütschland hebbt to'n Bispeel ok faken plattdüütsche Naams) un en poor Varianten dörprobeert. google:+paddfinner, google:+pattfinner hett nix bröcht (blot "paddfinner" as vörslagen Neologismus för Navi). google:+paddfinners bringt een Sied: Plattpartu. Aver bi Plattpartu sünd dat faken ok Neologismen, de direkt ut dat Hoochdüütsche översett sünd. Aver mit google:+pattsöker heff ik wat funnen: glieks twee verscheden Sieden. De eerste geit nich antokieken, aver de Vörschau von Google wiest kloor, dat Pattsöker Plattdüütsch för Pfadfinder wesen schall. De twete seggt dat ok so. (Kann natürlich angahn, dat all beid Indrääg in Foren von de sülve Person stammt.) Mit google:+paddsökers heff ik ok noch en Sied funnen, de ik aver ok nich ankieken kann. Dor kann ik also nix to'n Kontext seggen. Paddsöker höört sik na mien Verschääl op jeden Fall beter an as Paddfinner.
Dat bringt villicht ok noch wat, bi noorddüütsche Gruppen to fragen (oder villicht gifft dat ok wat op jemehr Websteden), wat se dor op Platt to seggen doot. Ik bün mi to hunnert Prozent seker, dat de se sik dor al Gedanken to maakt hebbt. (dat is also nich nödig, dat wi uns en Neologismus utdenkt) Dat Problem is blot de Lüüd to finnen, de du fragen musst, ruttokriegen, wat bi disse Gedanken rutkamen is ;-) --::Slomox:: >< 18:57, 15. Apr. 2009 (CEST)[anter]
wikt:Paddlöper gifft dat ok noch. google:+paddlöper gifft en poor Sieden, de aver temlich gewiss all von'n Sass stammt un de Fehrs-Gill seggt sülvst, dat Paddlöper to de nee Wöör - Neologismen höört. Paddloepers/Pattlöper gifft dat anners blot noch as Naam von en Boßel- un en Klootschetervereen. --::Slomox:: >< 19:20, 15. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Krankheiten

Woans seggt een op Platt to "Krankheiten"? To ´n Bispill to Masern, Mumps, Röteln, Scharlach, Ziegenpeter - un wat weet ik noch allens? Wat is mit Durchfall, Verstopfung, Entzündung, Vergiftung, Verstauchung, Hexenschuss un so wieder?

  • Masern: Maseln, Meseln, Messeln
  • Mumps/Ziegenpeter: Weet ik nich, hebb ik bloß ni Peter Neuber funnen: Mops, just so bi
  • Scharlach: Scharlaken Fever, ik hebb dat Woort sülms avers noch nie nich höört
  • Durchfall: Schetter, Schieteree
  • Verstopfung: He/se kann nich to Potte kamen, Verstoppen
  • Verstauchung: den Foot verstuken etc.--Bolingbroke 18:33, 23. Apr. 2009 (CEST)[anter]
En Entzündung is'n Sweer. --Iwoelbern 18:49, 23. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Durchfall kenn ik as "Dörfall" un Verstoppen för Verstopfung mach gahn, aber to Potte kommen eher nich (dat gifft ok up hoochdüütsch - aber mit en annern Sinn). Eastfrisian 19:35, 23. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Dörfall kenn ik ok, aver ok Schetteree. „Nich to Potte“ kamen heff ik ok noch nich höört, dor bruukt wi ok Verstoppen oder „nich ut de Büx künnen“ --Iwoelbern 19:45, 23. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Harnisch

Up Hollannsch harnas. Also düt Ding ut Iesen, wat Ridders un Barocksuldaten sik för de Bost bunnen hefft. Harnisch? Harnis? Harnas? Ik kenn dat Woort nich, bruuk dat avers för den Dartigjöhrigen Krieg...--Bolingbroke 18:16, 23. Apr. 2009 (CEST)[anter]

Dorto steiht op de:WP wat to lesen. Anfangs weer de Harnisch dat glieke as Rüstung, later weer dormit blots noch de Rüstung för de Bost meent. Dat Woort kummt vun dat Franzöösche harnais. Villicht eenfach so laten as Harnisch oder Haarnsch. Mööglich weer ok Bostpanzer oder -rüstung. --Iwoelbern 18:29, 23. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Bi Middelöller-Saken (oder fröhe-Neetied-Saken) lohnt sik ja jümmer en Blick in'n Schiller-Lübben. Op [72] staat as Formen harnasch, hernesch, harnisch, harnas, harnsch, harns. Wenn ik mi de Belegsätz ankiek, denn kummt dor vör allen harnsch veel vör. Wenn wi en bruchlose Überlieferung hatt harrn, denn dee dat nu Harnsch heten. --::Slomox:: >< 19:06, 23. Apr. 2009 (CEST)[anter]
Dat övertüügt mi. Ik hebb as Lemma nu Harnsch nahmen.--Bolingbroke 12:46, 24. Apr. 2009 (CEST)[anter]
In Stürenburg sien Oostfreesch Wöörbook heff ik noch Boßtkede funnen för den Panzer vör de Bost. --::Slomox:: >< 21:15, 8. Jul. 2009 (CEST)[anter]

Neandertaler

Spontan dö ik ja Neanderdaler seggen. Man de Daler is ja eentlich en Geldsoort. Annere Spraken nehmt dat Frömdwoort Neandertaler. Oder schöllt wi lever Neanderdaal-Minsch oder sowat nehmen? Wat meent Ji?--Bolingbroke 13:32, 15. Mai 2009 (CEST)[anter]

Dat kummt vör dat Wöör ünnerscheedliche Bedüden hebbt. Aver ik harr dat jüst so maakt mit den Neanderdaler un bün ok dorför, dat so to laten. --Iwoelbern 13:53, 15. Mai 2009 (CEST)[anter]
Ik bün för Neanderdaaler, dor is ja nich de Daler mit meent, sünnern de Daal. --Kitakaze 15:36, 12. Nov. 2009 (CET)

Penis

Dat plattdüütsche Woort för Penis is na’n Sass "Pint". Also schüll de Artikel ok ünner dit Woort stahn. Nu hebbt de hoochdüütschen Kollegen dorto dree Artikels, een as Översicht, een över den Penis bi Söögdeerten und een över’n Penis vun’n Minschen. Na mien Ansicht deit dat nich nödig, dree Artikels to hebben, dat kann een ok tohopendoon. Nu fraag ik mi aver, warrt dat Woort Pint överhaupt bi Deerten bruukt oder is dat blots bi Minschen begäng? Dat weer anners denn doch wedder en Grund, dat op twee Artikels optodelen. Man, denn müss man överleggen, wo de Artikels nöömt warrn schüllt. Penis harr ik as Wieterleiden op Pint dacht, as de meisten Lüüd dorbi woll an’n Minsch denkt, wenn se dorna kiekt. --Iwoelbern 17:32, 7. Jun. 2009 (CEST)[anter]


Ik wull in nächste Tiet mol an dissen Artikel rangahn – dor weer dat mol ganz fein, wenn de een oder annere dorto en poor Gedanken bistüern künn. Vör allen to mien Fraag, wat de Begreep Pint ok bi Deerten bruukt warrt oder nich. --Iwoelbern 20:28, 16. Jun. 2012 (CEST)[anter]
In Koolman sien Wöörbook för Oostfreesland heff ik wat funnen. Koolman kennt dat Woord in de twee Varianten Pint un Pit un hett ünner Pit ok dat Woord bul-pit för Bullenpesel (hd. Ochsenziemer). In all de annern Wöörböker, in de ik rinkeken heff, hett nix to Deerten instahn. --::Slomox:: >< 21:12, 16. Jun. 2012 (CEST)[anter]
Denn mutt de Artikel woll doch eher ünner Penis stahn, un ünner Pint denn blots de „Sünnerfall“ Minsch… Oder wat meenst du? --Iwoelbern 21:21, 16. Jun. 2012 (CEST)[anter]
Koolman kennt dat Woord bullpit. Dat bedüüdt, dat Pit ok för den Piedel von en Deert bruukt warrn kann. Pit un Pint sünd datsülve Woord (jüst as bi de Fro Kunt un Kutt, Puns un Puus), also kann ok Pint för en Deert bruukt warrn. Dat is aver blots een enkelten Nawies. De annern Wöörböker seggt dor gornix to, nich positiv, aver ok nich negativ. Mi dücht, du kannst Pint för beide Saken bruken, aver mehr as den een Nawies heff ik nich. --::Slomox:: >< 23:24, 16. Jun. 2012 (CEST)[anter]
Wunnert mi ok nich. Is nich so dat Thema, woöver veel snackt warrt, nehm ik an. Na, denn versöök ik dat allns mol in een Artikel ünnertobringen. de:WP hett dor veer Artikels vun maakt – düücht mi 'n beten överdreven… --Iwoelbern 23:26, 16. Jun. 2012 (CEST)[anter]
Och, de plattdüütschen Dörpslüüd köönt af un to temlich direkt wesen, wat so Saken angeiht. ;-) Ik nehm an, dat dor fakener över snackt worrn is. Aver bi de Schrieveree hebbt se disse Soort Wöör un Themen denn doch nalaten.
Dat de.wp dor enkelte Artikels von maakt, dat dücht mi richtig. Ik nehm an, dat is licht to, över den Piehahn von'n Blauwaal en egen Artikel to schrieven, oder över den von'n Katteker oder wat man. De Anatomie is bi jede Oort anners un dat reckt wiss för en egen Artikel. Aver gifft nich veel Lüüd, de sik mit de Details von de Anatomie von'n Katteker-Füter utkennt ;-) So gau kriegt wi dor keen egen Artikel to. Musst du nu weten, woveel du schrieven wullt. För't eerste reckt woll een Artikel, de allens afhannelt. --::Slomox:: >< 23:47, 16. Jun. 2012 (CEST)[anter]

Jochbein

Moin, gifft dat en plattdüütsch Woort dorför? In’n Sass steiht Jück för Joch, worut man denn also Jückbeen maken künn. Ik kenn dat an sik blots as Jochbeen, wat aver seker blots’n hoochdüütschen Import is. --Iwoelbern 21:04, 22. Jun. 2009 (CEST)[anter]

Up Nedderlannsch heet dat jedenfalls ok jukbeen (Utsprak: Jückbeen). Den plattdüütschen Originalnaam mösst du wohrschienlich vun en Middelnedderdüütsch-Spezi in'n Schiller-Lübben söken laten.--Bolingbroke 23:31, 22. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Mien etymoloogsch Wöörbook seggt, dat Jochbein in't Hoochdüütsche ok eerst in dat 18. Johrhunnert opkamen is. Nu is de Fraag: Hebbt se vör dat 18. Johrhunnert blot en annern Naam för den Knaken bruukt oder is de Anatomie eerst in dat 18. Johrhunnert so wied vörankamen, dat en egen Naam för den Knaken nödig worrn is? Ik kenn dor op jeden Fall keen Naam vör. --::Slomox:: >< 03:43, 23. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Ik meen, in de School harrn se mi mol vertellt, dat de Naam "Jochbein" vun de Form vun’n Knaken afleidt is. Wenn dat dor vörher ’n annern Naam för geven hett, denn warrt de woll eher latiensch wesen hebben, aver weten kann een at nich. Wenn nu de Nedderlänners jukbeen bruukt, denn künnt wi mit Jückbeen an sik nich verkehrt wesen. Ik warr dat mol so nehmen. --Iwoelbern 09:33, 23. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Wangenknaken, oder bün ick dor verkiehrt? --IP-Los 16:08, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Jo, dor hest du ok recht, dat is desülve Knaken. Dat wi op de Idee nich kamen sünd, dor is al an to marken, woveel dat utmaakt, wenn een von'n verkehrten Utgangspunkt ut anfangt to denken (in dissen Fall weer de verkehrte Utgangspunkt de rein anatoomsche. Wangenknaken warrt ja mehr ut de Butenperspektiv [wenn een op dat Gesicht kickt] un nich ut de Binnenperspektiv [wenn een in den Kopp kickt]) bruukt). Dat schull woll gahn. Aver ik dee Backenknaken seggen. As Backenknaken lett sik dat ok in de Literatur wedderfinnen (Reuter). --::Slomox:: >< 16:40, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Schön, un wat maakt wi ut den Jochbogen? Schall dat nu de Backenbagen warrn? Doch woll nich... --Iwoelbern 17:08, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Good, ik heff noch wedder en beten söcht un in dat Wöörbook von dat Westmönsterlandsche heff ik twee Wöör funnen. Kiewebutt un Backenbutt (all beid för Backenknaken). Kiewe is dat sülve Woord as noordneddersassisch Keev un steiht för jüst dat sülve as Back (nämlich Sied von dat Gesicht). Butt is verwandt mit nedderlandsch bot (Knaken) un noordneddersassisch butt (stump). Wenn di aver Keevbagen ok nich gefallt, vonwegen den arcus mandibularis, denn weet ik ok nix mehr. Denn musst du woll dat latiensche Woord arcus zygomaticus bruken. --::Slomox:: >< 18:45, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]

Festverzinsliche Wertpapiere

Bruukt wi bi allerhand Artikels över de Finanzmärkte...--Bolingbroke 00:22, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]

Mien Vörslag: Fast(ver)tinste Weertpapeeren" --Iwoelbern 00:36, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]

Staatsanleihen

dito. --Bolingbroke 00:22, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]

Harr ik eenfach Staatsanlehnen vun maakt. --Iwoelbern 00:36, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Staatsanlehnen is nu temlich Sülv vör Sülv. Staatspoppeer kann ik anbeden. --::Slomox:: >< 01:20, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Den Lenk verstah ik nich. Ok nich, wat gegen Sülv för Sülv snackt. --Iwoelbern 01:43, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Staat is Staat, an is an un leihen is lehnen. Von de Sülven is dat richtig. Aver de Ünnerscheed is, dat anleihen op Hoochdüütsch en Woord is, anlehnen op Platt aver nich (tominnst bedüüdt dat nich dat sülve).
De Lenk schull egentlich na oldwikisource wiesen: oldwikisource:Läuschen und Rimels/En Schmuh (in'n tweten Afsatz). --::Slomox:: >< 03:06, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Ik seh dorin egentlich mehr en Problem mit de glieken Schrievwies. Ik nehm jo mol an du meenst "anleihen" un "anlehnen", wenn ik dat recht verstahn heff. Ik heff in disse WP för "ablehnen" mol aflohnen opsnappt - wobi ik ok dor nich weet, wo dat herkummt. Wenn man dat aver so schrifft, denn löst sik dat Problem vun sülvst. Bi uns tohuus seggt wi anlehnen för dat hoochdüütsche "anlehnen", dat Woort för "anleihen" warrt na Sass jüst so schreven, man utsnacken doot wi dat n beten anners, neemlich anleh’n oder anleen - wat dortwüschen...
Mit dat Staatspapeer seh ik en annert Problem, neemlich dat mit den Begreep nich recht klor warrt, wat dormit meent is. Alleen op’t Finanzrebeet gifft dat al vele ünnerscheedliche Saken, de opletzt al ünner Staatpaperen lopen künnen, aver nich dat sülve sünd. Ünnerscheedt warrn mööt de ok op de een oder annere Oort. --Iwoelbern 08:20, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
aflohnen is entlassen, bedüüdt soveel as den letzten Lohn uttahlen un denn von'n Hoff rafschicken oder ut Lohn nehmen. aflohnen kann aver ok bestrafen bedüden (von den Gedanken wegen eines Vergehens entlassen).
dat Woort för "anleihen" warrt na Sass jüst so schreven Dat Woord dee man so schrieven, wenn dat dat geven dee. Dat Woord gifft dat aver nich. Üm dat düüdlich to maken: Du kannst hoochdüütsch seggen Er hat sich einen Vertikutierer angeliehen, um seinen Rasen vom Moos zu befreien (üm en Bispeel to nehmen, dat nix mit Finanzen to doon hett), aver op Platt geiht dat nich: He hett sik en Vertikuterer anlehnt, dat he dat Moss ut sien Rasen rutkriggt. Dat Woord anleihen gifft dat blot in de hoochdüütsche Spraak (heet op Nedderlandsch ok staatslening un nich staatsanlening oder sowat).
Mit dat Staatspapeer seh ik en annert Problem, neemlich dat mit den Begreep nich recht klor warrt, wat dormit meent is. Dat liggt dor an, dat Plattdüütsch kene etableerte Finanzspraak hett. Dat Problem drippt op all Wöör to, utnahmen villicht, du övernimmst de hochdüütschen oder engelschen Frömdwöör. Dat Woord Staatsanleihe maakt ok nich düüdlich, wat dor egentlich mit meent is. De Ünnerscheed is blot, dat dat Woord Staatsanleihe al etableert is. En Fackbegreep warrt eerst denn en Fackbegreep, wenn he etableert is. Vörher blifft he jümmer vaag. Wenn du't düüdlicher hebben wullt, denn nehm Staatsrentenpoppeer. Aver Staatsanlehnen geiht nich. --::Slomox:: >< 13:01, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]
Also funnen heff ick dor ook ut öllern Tieden bloß wenig: "Pecunia mutuatutia, Lehnet geldt." "Publica pecunia, gelt, dat dem gemeinen kasten edder buedel gehoeret". Chytraeus hett dat also ümschräben. Früher hett dat ja "Collybus, Cic. de Wessel" heiten, geef dor ook "Tessera numaria, wesselbreue" vör. "Zinsen" hett Chytraeus so oewersett: "Fœrnus Hor. vsura, woker", de "Vsuræ legitimæ" heiten denn "temlicher woker / de im Rechten erloeuet ys". Wi hemm dor nu 'ne anner Vörstellung von dat Wuurt. De kümmt ook in ollen Texten vör: "dat de Ghylden unde Broederschoppe schoelen afstellen den Wocker den se dryven by Verlust des Geldes alse Rente". --IP-Los 16:08, 24. Jun. 2009 (CEST)[anter]

taub

In’n Sinn Kann nich höörn. Sass översett "taub" mit doof, blööd. Hebb ik so nie höört un kummt mi ’n beten sünnerbor vör... --Iwoelbern 21:30, 15. Jul. 2009 (CEST)[anter]

Dat hoochdüütsche Woord doof för "nich besünners klook" is utlehnt von dat plattdüütsche Woord doov för taub. Gifft ok Doovnetel för Taubnessel oder de dove Elv för en "tauben bzw. toten (vom Hauptstrom abgetrennten) Elbarm". doov/doof is also dat richtige Woord. --::Slomox:: >< 00:35, 16. Jul. 2009 (CEST)[anter]
taub na doov/f kann ik woll noch begriepen. man dat blööd ok mit in’n Sass steiht, dat hett mi doch ’n beten tögern laten. Dat heet, ut "taubstumm" warrt denn "doov/fstumm"? hei jo, worüm ok nich... --Iwoelbern 00:54, 16. Jul. 2009 (CEST)[anter]
Na ja, dat bedüüdt ja ook "taub" und "blöd". Dat Wuurt is bloßen as 'blöd' in dat Hochdüütsche oewernahmen worden. Mal wat ut öllere Bäuker: Chytraeus (1582), Sp. 120: "Surdus, Cic. Doeff". Mantzel (1766) kennt ook noch "Doven Dunst", wird mit dem Vorwörtigen upn gebraucht, wenn etwas vergeblich, oder waglich, mißlich etc. Und was taub, unbrauchbar und Dunst weiß man so." (Bützowsche Ruhestunden 25, S. 60). Gifft ook Rädensorten dortau: "Is kein Minsch so doof, as dee nich hüren will." "doof" kann man ook beseggen, dat Du kein Gefäuhl miehr hemm dehst, t. B. in de Beinen: "mien Bein sünd ganz doof" (wenn Du ehr lang nicht bewäägt hest). --IP-Los 10:54, 16. Jul. 2009 (CEST)[anter]
För dat düütsche Woor "doof" wörr ick eenfach "dumm" oder "dümmerhaft" nehmen. Un ja, "doof" heet "taub" op hoochdüütsch. Dat is ook verwandt mit de engelsche Woor "deaf". (http://plattwelt.blog.de/2010/10/15/doof-buest-eegentlich-doof-kuemmt-nich-minnig-faaken-voer-9623733/) --Zylbath 21:00, 25. Nov. 2010 (CEST)[anter]

Lanze

...as de Ridderslüüd se fröher in’t Middelöller bruukt hebbt. Vun’t Geföhl her warrt dat e woll wegfallen und dat z to’n t wannelt. Aver is blots en Geföhl... --Iwoelbern 13:02, 18. Jul. 2009 (CEST)[anter]

Lanz, früher mit e: "Hasta, Cic. Lancea, Plin. Sarißa, Curt. Spedt/ Lance." (Chytr., Sp. 223).


As romaansch Import blifft dat bi dat z. Also Lanz. To de Tied von de Ridderslüüd weren de Wöör Speer, Speet un Lanz all synonym, de beiden Wöör kannst du also ok bruken. Un in dat ole tohoopsett Woord lantspêr hett de Lanz denn liekers en t, wohrschienlich ünner Influss von dat s in spêr. --::Slomox:: >< 14:31, 20. Jul. 2009 (CEST)[anter]

Flaum

Dor mutt dat doch ok ’n plattdüütsch Woort för geven. Gifft dat in’n Tosamenhang mit Feddern un mit dat Boortwassdom. Mi intresseert vör allen de Boort. --Iwoelbern 17:01, 19. Jul. 2009 (CEST)[anter]

De etymoloogsch un na de Luudgesetten logische Form von dat hoochdüütsche Woord Flaum is egentlich Pflaum, denn dat kummt von en oold p (de Oorsprung is dat latiensche Woord pluma). In de Schrift hett sik aver de oostmiddeldüütsche Utspraak mit f dörsett. Kognaat is denn also op Platt Pluum. Dat Woord hett dat to Hansetieden ok geven un tominnst bi Danneil in sien Wöörbook von de Ooltmark weer dat vör 150 Johr noch bekannt (mit Ümluud: Plüm). Schambach hett in sien Idiotikon plümen för Dunen utruppen. Ik kenn dat Woord aver nich un ik kunn ok ans narms en jüngeren Belegg finnen. Kann also angahn, dat dat Woord nu utstorven is.
Wenn wi Synonyms söökt, denn köönt wi för de Feddern Duun bruken. Ok Fluus geiht för welk Soorten Flaum. Denn gifft dat noch Fluum, wat jümmer passt, wenn hoochdüütsch Flaum steiht. Dat Woord mutt aver en hoochdüütschen Import wesen.
Speziell för den Boord weet ik ans nix. Blot Fluum ([73]). --::Slomox:: >< 15:02, 20. Jul. 2009 (CEST)[anter]
Dat höört sik logisch an. Dat gifft in de Eerdwetenschoppen den "Mantelplume", wobi de "Plume" en Woort för "Helm-" oder "Fedderbusch". Dor sünd wi also al bi de Fedder. Eenige Lüüd snackt dat Pluum ut, annere seegt Plüüm. Sowiet kummt dat allens hen. För den eersten Boort bün ik aver ok mehr för Fluum. --Iwoelbern 15:51, 20. Jul. 2009 (CEST)[anter]
Böning hett för dat Ollnborger Land Plüme= Flaumfeder. Dat Küssen plüümt bedutt, dat düsse Feddern dörkaamt. --Bolingbroke 23:16, 20. Jul. 2009 (CEST)[anter]

Dat woll ik dor noch to seggen: Just to den eersten Baart passt dat na miene Meenung wunnerbor, wenn een seggt: De Baart plüümt, as dat Küssen. Dor kaamt denn just de eersten Plümen dör.--Bolingbroke 16:08, 21. Jul. 2009 (CEST)[anter]

Also ick heff dat Wuurt noch nie nich hüürt. Heff mal nahkäken, ob dat bi uns is begäng is: Dähnert hett dat Wuurt nich. Mi (= Sibeth) kennt dat Wuurt 1876 ook nich. Dat Meckl. Wb. hett bloß Plumhaut, dat is'n Haut "aus langhaarigem Plüsch". Ick kenn bloß Duunen, Flusen. --IP-Los 23:09, 21. Jul. 2009 (CEST)[anter]

Weißherbst

Ünner de Wiensorten gifft dat de Beteken "Weißherbst". Wat maakt wi dorut? Is de Beteken vun de Johrestiet afleidt, dat wi dat eenfach as Wittharvst översett? Oder schall dat as Fackbegreep lever blieven as dat is. Oder sogor in en Mischform as Wittherbst? --Iwoelbern 18:55, 22. Aug. 2009 (CEST)[anter]

Ik hebb leest, dat de Wien nix mit de Johrestied to doon hett, man vun de Druvensoort Blauer Arbst herkamen schall. Worüm de avers nu witt wurrn is, weet ik ok nich. Ik meen, wenn würklich de Arbst-Druve dorachter steken dö, denn konnen wi ok vun Witten-Harvst snacken un schrieben. Dat Frömdwoort mütt wi, meen ik nich unbedingt bruken un dat Mischwoort Wittherbst ok nich. Ik bün also för Wittharvst--Bolingbroke 22:38, 22. Aug. 2009 (CEST)[anter]
Dat hett wat mit de Methood to doon: en "Weißherbst" warrt ut rode Druven maakt, man de Saft warrt direktemang affiltert un blifft nich lang blangen de Schalen vun de Druven liggen. Ok bi rode Druven is dat Fruchtfleesch un de Saft witt. Blots wenn een dat opdrückt un den Saft lang noog mit de Schalen tosammen trecken laat, denn warrt ok de Saft root. In [74] steiht en beten mehr över Weißherbst binnen as in de hoochdüütsche Wikipedia. Un dat HD Verb herbsten steiht in dat HD Wiktionary binnen: [75]. Un de Johrstiet Herbst kummt ja ok vun "ernten" (engl. to harvest). Weißherbst is en Wien de so herbstet (leest) warrt, dat de Saft nich so root warrt.
Dat gifft noch en anner Oort, en Rosewien to maken: Rootwien un Wittwien tosamenpanschen.
Dat heet: Weißherbst hett en klore Etymologie un wi schöölt dat mal översetten: Wittharvst. HeikoEvermann 23:28, 22. Aug. 2009 (CEST)[anter]

Schöön. Ik fünn Wittharvst ok an’n besten. denn heff ik dat jo richtig maakt...--Iwoelbern 23:45, 22. Aug. 2009 (CEST)[anter]

De Meenung bün ik ok. Man de Ethymologie vun Heiko paßt nich. Wat he beschrifft, dat is dat Maken vun Roséwien. Rosé draff in de EU bloß nömmt weern, wat ut rode Druven keltert is. Just so, as Heiko dat schrifft. En Weißherbst draff in Düütschland avers bloß en besunnern Roséwien heten, de to 100 % vun desülvige Druvenaart maakt is un wenn de Druven denn ok noch vun desülvige Lage stammen doot. Weißherbst is also nich datsülvige, as Rosé, wo Heiko vun schrifft (Dat Tohopenpanschen vun witte un rode Wienen is in Europa verbaden, man in Översee begäng. Europääsche Roséwienen dröövt so nich maakt weern). Vunwegen de Ethymologie: De hett mit dat hoochdüütsche Verbum herbsten woll nix to kriegen, man mit de Blaue Arbst-Druve. Wenn en Blauen Arbst so keltert warrt, dat dor amenne keen blauen (=roden), man en witten Wien bi rutsuurt, denn is dat en Witten Arbst, mientwegen en Wittharvst. Jedenfalls will ik düsse Herkumst vun dat Woort nich unnern Disch fallen laten. Ik hebb an de UNI mol lehrt, dat de eenfachen Ethymologien meist Volksethymologien sünd, mit de richtigen Achtergrünn steiht dat faken so'n beten verdwars...--Bolingbroke 16:55, 23. Aug. 2009 (CEST)[anter]

Oval

Oval as Begreep för en Form is jo nu ok nich plattdüütsch. An’n ehsten künn man dat woll mit eiförmig översetten, wat sik aver ok nich recht platt anhöört. Bi uns to Huus harr’t wohrschienlich eierig heten, wat denn aver weder mehr so’n Ümgangsplatt is. Vörslääg? --Iwoelbern 16:14, 23. Aug. 2009 (CEST)[anter]

Eierig is dat ehr, wat ik mit mit Rad fohren do, wenn ik een intus hebb. Ik dö sütt/seht ut, as en Ei/as Eier seggen. Eierhaftig güng amenne ok noch. --Bolingbroke 16:59, 23. Aug. 2009 (CEST)[anter]
Goot Bispeel. Wenn dat Fohrrad eierig löpt, denn sünd de Felgen woll krumm... Also woneem ik dat bruken do is bi de Kumquats. Dat gifft en Oort de heet "Ovale Kumquats" – dat sünd de, de man ok bi uns in’n Laden köpen kann. Aver villicht künnt wi op platt ok eenfach Eier-Kumquats dorvun maken. --Iwoelbern 18:00, 23. Aug. 2009 (CEST)[anter]

Dat's doch en gode Idee...--Bolingbroke 23:07, 23. Aug. 2009 (CEST)[anter]

Vun dat Oval-Office in Witt Huus makt ji nu aber kien Eier-Kumquats-Büro, oder ? -- Eastfrisian 16:58, 24. Nov. 2009 (CET)[anter]

Schanie (Verständnis) van'n ollen Leedtekst

Ik häb in't westfäölske Volksleedarchiv ne olle mönsterländske Ballade funnen, waobi ik Deele van'n Tekst nich vöstao. To finnen is de Tekst hier: [76] In de teinten un elvten Strophe het dat: "Do sprak to ehr dat falske Hert: / 'Wol achter min Perd do hängt en Hoon / Do mot Helena in bloosen dohn.' // Dorin te bloosen dat wär nich goot / Dann leipen mi alle de Mörners no / As wie de Hunde den Hasen doot." So... de Fraog is nu: 1. Wat sünt "Mörners" un 2. waorüm sal Helena in een Hoon rinblaosen? Buterdem (Ik häb nu kine Lust den heelen Tekst aftoschrieven): Hät se den Kääl den Kopp ("Häuft") afslaon? Un: wat sal dat in de leste Strophe met de siëwen Jungfräulein bedüden? Pläästerman 02:11, 17. Sep. 2009 (CEST)[anter]

En Mörner is en Möörder, vergliek Nedderlandsch moordenaar. Kann in dissen Tosamenhang villicht ok sowat as hoochdüütsch böse Buben oder ok Häscher bedüden.
Hät se den Kääl den Kopp ("Häuft") afslaon? Anners lett sik dat nich opfaten, glööv ik. Jo, de Kopp is'r raf.
waorüm sal Helena in een Hoon rinblaosen? Naja, ik nehm an, dat nich rutkamen schall, dat se em den Kopp rafslaan hett. Also mutt se vörgeven, dat en annern dat doon hett. Un wenn en Verbreken schehn is, denn hebbt se fröher Signaal geven, dat Help rankaamt. Dorüm dat Hoorn blasen. Ik weet nich, wat ik den Text nu richtig to düden kregen heff. Ik bün mi temlich seker, dat dat Leed blot en Fragment is von en öller Geschicht, de en beten mehr Kontext gifft. --::Slomox:: >< 10:35, 17. Sep. 2009 (CEST)[anter]
Mit en beten Google Böker heff ik de Geschicht nu tohoop. De Geschicht is en Version von en oold Topos von en Deernsmöörder, dat in en ganz Reeg Versionen överlevert is.
Gerd Olbert is en Möörder. He hett al söven Deerns ünbröcht. Helena schall de achte wesen. De beiden riedt tohoop ut un Gerd Olbert bringt ehr na de Steed, an de he al all de annern Deerns ümbröcht hett. Gerd Olbert fraagt na de Oort, op de se starven will: Ophängen, in't Water oder mit dat Sweert. Helena nimmt dat Sweert un fraagt, dat se ehr Kleed afleggen dröff, dat se dat nich mit ehr Blood vullkleit. Gerd Olbert seggt jo un is för en Ogenblick aflenkt. Helena nimmt dat Sweert un haut Gerd Olbert den Kopp af. Se will dat Hoorn blasen üm Help to ropen, aver deit dat denn nich. Kunnen ja noch mehr Möörders wesen, de to Gerd Olbert tohöört. Se riedt na Huus. Dor drippt se denn Gerd Olbert sien Moder. [77] --::Slomox:: >< 11:12, 17. Sep. 2009 (CEST)[anter]
Jau dusend Dank! So mäk dat ook Sinn. Ik häw "Hoon" (so äs et dao stait) nich äs "Horn" sunnern äs iäm den Höönervuegel opfatt. Dat hät ja aower reinewäg kien Sinn maakt. :-) Pläästerman 16:20, 17. Sep. 2009 (CEST)[anter]

Entziehungskur

Ik nehm an, dat wi dorför keen rein plattdüütsch Woort hebbt. Aver wat kann een dorvun maken, wat ok as’n Lemma döögt? --Iwoelbern 21:29, 15. Nov. 2009 (CET)[anter]

Afwennkuur villicht (anlehnt an nedderlandsch ontwenningskuur). --::Slomox:: >< 23:33, 15. Nov. 2009 (CET)[anter]
Dat höört sik gor nich slecht an. Dat nehm ik mol... --Iwoelbern 23:38, 15. Nov. 2009 (CET)[anter]

Saite

En Begreep ut de Musik: Saite, Saiteninstrument. Op engelsch warrt dor string vun, de Nedderlänners hebbt dorför snaar. Wat hebbt wi?? --Iwoelbern 11:05, 24. Nov. 2009 (CET)[anter]

Bi uns geev dat mal en Karken-Musikgrupp, de sück "Siedenspölers" nömmt hebbt, aber nipp un nau betracht, ergifft dat eegentlich kien Sinn. Eastfrisian 16:55, 24. Nov. 2009 (CET)[anter]
In't Archiv gifft dat dor al wat to: /Archiv#Saite. Is aver ok nich veel bi rutkamen. Ik heff nu aver noch mal wedder keken un wat funnen: Das Plattdeutsche in Natangen, Sied 24: Seid, f. - Saite. Dor hebbt wi also de ole Form, von de wi in't Archiv al harrn. Denn heff ik in Grammatik der plattdeutschen Sprache: In Grundlage der mecklenburgisch-vorpommerschen Mundart, Sied 75, de Sied is reten - die Saite ist gerissen funnen. Dor hebbt wi also en Form mit i. Wat nu korrekter is, dat weet ik nich. Normalerwies von de Etymologie Seid/Seed.
Dat Woord String gifft dat op Plattdüütsch ok, aver dat bedüüdt ja mehr wat, wat dicker is. En Koh kannst du an'n String op de Weid höden, aver för Saite geiht dat woll nich to seggen, dücht mi. --::Slomox:: >< 18:33, 24. Nov. 2009 (CET)[anter]
Na't Geföhl harr ik Siet/d seggt, man dat kann jüst so eenfach ut Gewohnheit vun "Seite" afstammen. Aver wenn du seggst, dat Seid/Seed vun de Etymologie her richtiger is, denn nehmt wi dat. Seh ik dat richtig, dat dat denn mehr as e utsnackt warrt, ok wenn dat mit "ei" schreven warrt? --Iwoelbern 21:26, 24. Nov. 2009 (CET)[anter]
Von de Etymologie kann ik nich utsluten, dat Sied richtig is, aver ik kann utsluten, dat Seed ganz un gor verkehrt is. Mit de Utspraak, do weren IP-Los un ik uns ja al bi de Diskuschoon in't Archiv nich seker. Mi dücht aver, dat ee as in wenen mehr Sinn maakt as ai as in Weid. --::Slomox:: >< 01:23, 25. Nov. 2009 (CET)[anter]
Ick weit nu nich, wo Wiggers dat her hett und ob dat begäng west wier, ick fang viellicht mal mit de Herkunft an: Dat Wuurt gifft't ook up Platt, is oewer ut dat Hochdüütsche nahmen worden: "Sait". Chyträus hett dat ook in sin Bauk (Sp. 281): "Fides, chorda, neruus, Cic. Seiden." un "Fides aliquando significat Seidenspill". Dat "Mecklenburgische Wörterbuch" (Bd.5, Sp. 1157) hett noch wat ut Gryse sien "Leienbibel": "De Tyrannen ... slan up einer seyde", "mod. dee späält up de letzt Sait". Dat gifft ook noch de "Fidelseden", dat sünd "saitenartige Muschelfangarme Lewitz". --IP-Los 00:08, 26. Nov. 2009 (CET)[anter]
Een heff ik nu noch wedder funnen: Karl Bauer: Waldeckisches Wörterbuch nebst Dialektproben, Sied 88, hett Seîde f. Saite. Seîde överdragen op noordneddersassisch is Sied. --::Slomox:: >< 22:09, 2. Jul. 2010 (CEST)[anter]

Lauschangriff

Dat Slagwoort ut de Politik mutt en Lemma hebben. Lauschen is doch seker sowat as lusche(r)n oder uthorken. Eenfach tosamensetten as Uthorkangreep? --Iwoelbern 11:52, 5. Dez 2009 (CET)

Oder villicht beter blots Horkangreep ? --Iwoelbern 11:54, 5. Dez 2009 (CET)
Lauschangriff is ja en Medien-Slagwoord. Wenn wi dor en plattdüütsch Woord för söcht, denn mööt wi dor ok en Slagwoord ut de Medien gegensetten, en Neologismus geiht nich. Dat beste is, wenn wi rutkriegt, wat dor to'n Bispeel in de Narichten von Radio Bremen för bruukt worrn is. Wenn wi dor nix finnen köönt, denn schullen wi bi'n hoochdüütschen Utdruck blieven. Wenn wi achter dat Woord en plattdüütsch Översetten in Klammern un Tüdels achtersetten wüllt, denn dee ik Lüüsterangreep nehmen: "De Lauschangriff („Lüüsterangreep“) is..." --::Slomox:: >< 13:31, 6. Dez 2009 (CET)
Dat Archiv reckt nich so wied trüch un bi archive.org sünd ok blot en poor enkelte Daag in. Villicht schriffst du jem mal un fraagst, wat se dunn bruukt hebbt. --::Slomox:: >< 13:45, 6. Dez 2009 (CET)

Kaulquappen

Ik kenn dat ok blots as Kaulquapp op Plattdüütsch. Aver dat mag wedder so’n hoochdüütschen Import wesen. Weet dat een nipp un nau? --Iwoelbern 21:58, 12. Dez 2009 (CET)

Kuhlpogg, Pielpogg, Pillepopp, Steertpogg, Killingskopp, Dickkopp, Kusenkopp, Quapp, Kuhlkopp. Deelwies warrt disse Naams ok för den Quabbaal bruukt. --::Slomox:: >< 00:45, 13. Dez 2009 (CET)
un wat nehmt wi dorvun as Lemma?--Iwoelbern 00:59, 13. Dez 2009 (CET)
Bi us heet de lüttjen Deerter Pielepoggen oder Steertpoggen. Bi Böning hebb ik noch Pidelpoggen funnen. Ik bün för Pielepoggen oder Steertpoggen, man dor kaamt wi amenne dör'nanner mit Steertüze, wat bi us en Eidechse is, avers bi de Oostfresen, gööv ik, ok en Pielepogge.--Bolingbroke 13:43, 13. Dez 2009 (CET)
Kien Ahnung nich, de Fraag hett sück bi mi noch nich stellt.Eastfrisian 16:38, 13. Dez 2009 (CET)
Kühlpoggen heiten de Dinger bi uns. Gifft ook männig Nahwies, ick bring hier bloßen mal poor öllere: Niemann, S. 15; Siemssen in Monatsschrift von und für Mecklenburg, 10. Stück, 1790, Sp. 630 usw., wat ut de "Hochzeitsgedichte" von Kohfeldt rutgäben: „Ja Michel dat iß wahr / wie meüten naug ja lieden/ Dei Adbars sünd nu mehr as Kühle-Poggens sünd.“ (1711). --IP-Los 22:33, 18. Dez 2009 (CET)

verdunsten

Dor hebb ik verdunsten schreven. Plattdüütsch is dat wiss nich, oder? --Bolingbroke 18:32, 15. Dez 2009 (CET)

Dat heff ik so ok al bruukt. Physikaalsch kannst ünnerscheden twüschen verdampen un verdunsten. Dat een is över'n Kaakpunkt, dat annere dorünner. En annert Woort kenn ik dorför nich. --Iwoelbern 00:33, 16. Dez 2009 (CET)

Laubwald

Laub gifft dat. Dat heet Loof. Man gifft dat ok Loofwoold oder Loofholt? Oder schall dat beter Blöerwoold heten? --Bolingbroke 18:36, 15. Dez 2009 (CET)

Loofwoold is mi al mol över'n Weg lopen. --Iwoelbern 00:34, 16. Dez 2009 (CET)

Böser Blick

Dor gifft dat doch bestimmt en Woort ut'n olen plattdüütschen Höhner- un Bigloven för, oder?--Bolingbroke 00:05, 16. Dez 2009 (CET)

harr ik ok eenfack as Bösen Blick behollen. --Iwoelbern 00:36, 16. Dez 2009 (CET)
Gifft dat denn överhoop en bösen Blick in den plattdüütschen Biglöven? Ik glööv dat meist nich. De Plattdüütschen hebbt ok an Behexen un sowat glöövt, aver dat Oog hett dor keen grote Rull bi speelt. Disse Glööv stammt mehr ut'n Süden. Ik glööv nich, dat wi dor en inheemschen Utdruck hebbt. Wenn wi na en nee Woord söökt, denn gefallt mi aver böös Oog beter as böös Blick. --::Slomox:: >< 01:41, 16. Dez 2009 (CET)
Böös Oog kunn man ok as "verletztes Auge" düüden. Wu weer dat mit "Düvelsblick". Eastfrisian 16:36, 16. Dez 2009 (CET)
"Quaad Ogen" kenn ik. Termo 17:42, 16. Dez 2009 (CET)
Also in Mäkelborg is de "bös Blick" bekannt. Geef de weck, de hemm sick 'ne Neihnadel oewer de Döör stäken, so as drüdd Og, dormit dat sei nich behext würden (ook in Kinnerwagens, in Kauhstall usw.) Ick hüür dor hüüt noch weck Lüd von vertellen, dat 'n sick 'n Nadel anstäken süll (also de Ollen hemm dat natürlich seggt ;-)) Wenn denn so'n oll Fruuch früher ankeem, dei's för so'n Hex hollen deeden, denn hemm sick ierstmal fürcht. Wiern ook de weck, de sääden, dat ehr Veih doot bläben is, indäm dat so'n Fruuch dat mal anseihn hett. "quaad" is bi uns nich miehr begäng (bloß noch in Osten, dor ist dat oewer 'n Kind), 'ne ollen Nahwies hew ick bie Bartsch, Bd. 2, S.15, funnen, wo de Blick mal vörkümmt: "Twe quaden haben dir angesehen, / drei guden sehen dich widder ahn / hatt dir die düfel angesehen / mit seinen widen ogen, / unser Gott sehe dich wieder an" usw. noch'n bäten Literatur: Biespille: Wossidlo, Sagen, Bd. 2, S. 305 ff., noch wat Nies: Wiese, Aberglaube in Mecklenburg - gestern un heute, in: Stier und Greif 12 (2002), S. 7 - 9, Nahwies ut Bartsch, Bd. 2, S. 149: "Wenn 'n Veih dörch 'bösen Blick' krank ward, möt man em Hor ut 'n Nacken sniden un dat mit 'n Nagel an 'ne Stell nageln, wo nich Sünn noch Maan henschint". --IP-Los 22:15, 18. Dez 2009 (CET)
Wo du dat seggst, fallt mi dat ok wedder in: In Oorssen un Habenhusen hefft se so vör um un bi 50 Johren noch en Fro kennt, dor menen se, de behex ehre Kinner, wenn se in'n Kinnerwagen keek. Dorüm sünd se up'e annere Stratensiet gahn, wenn se anschüffel un hefft ehr nich in't Huus laten...Wat se dor avers to seggt hefft, weet ik nich mehr.Quaad is hier ok nich mehr bekannt. Man ik kann mi vörstellen, datt dat vördem mol de quaden Ogen ween sünd.--Bolingbroke 22:33, 18. Dez 2009 (CET)

Mol en beten ut de Botanik

Ik mutt seggen, hier fehlt mi doch allerhand:

Generell. Ik meen, dat Iwoelbern sück dor ok bannig torüchholt,plattdüütsch Naams to verwennen. Dat is ok to'n Bispeel all mit Filapers so. Deelwies gifft dat up düütsch all kien düütsch Naams. Un so en Mischmasch vun all wat, is man slecht. Dor söllt sück de Faklüüd, oder de sück dorför hollen dooht, woll nich eenig wurrn. Eastfrisian 21:50, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]
Bitte allens in Wikipedia:Wikiprojekt_Biologie/Planten_un_Bööm sammeln, dormit dat opletzt ok tosamenpasst. HeikoEvermann 23:59, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Farn

Slangenkruut, hebb ik enerwegens funnen, man wat is denn Baumfarn? --Bolingbroke 21:31, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Slangenkruud passt. Ans gifft dat ok noch Wormkruud. Ok Foorn/Foren is plattdüütsch. För Baumfarn gifft dat nu ganz wiss keen plattdüütsch Woord, dor helpt also blot en Neologismus oder du bruukst den latienschen Naam. --::Slomox:: >< 00:55, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]
Wormkruut steiht bi Böning för Rainfarn, wat ja en ganz annere Plant is.--Bolingbroke 01:04, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]
Hest recht. Ik bün blot von'n Naam utgahn. Ik heff betnuto gornich wüsst, dat disse gelen Blomen Rainfarn heten doot... Denn fallt Foorn/Foren ok weg. Dat gellt ok för Rainfarn. --::Slomox:: >< 01:45, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]

Algen

Up Platt ok Algen?--Bolingbroke 21:31, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Is in de annern germaanschen Spraken ok bekannt. HeikoEvermann 23:59, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]
De Algen as besünnere Grupp hebbt sik de eerst de Biologen utdacht un dorvon kummt Alge ok direkt ut dat Latiensche. Dat heet op Platt jüstso Algen. För de Mikroalgen, de een blot ünner't Mikroskoop sehn kann, hett dat Plattdüütsche natürlich keen egen Naam. De Grootalgen fallt ünner Dang (de ole plattdüütsche Naam) oder Tang (datsülve Woord utlehnt ut dat Skandinaavsche). --::Slomox:: >< 00:55, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]

Lärche

De Boom, de de Nadeln afsmieten deit. Amenne Lärk?--Bolingbroke 21:31, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Mien Vörslag is Lärkendann. HeikoEvermann 23:59, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]
De Boom kummt bi uns normal nich vör. Blot anplant. Warrt denn faken as Grän betekent. Grän kann aver ok för annere Nadelbööm bruukt warrn. Lärk na dat hoochdüütsche Vörbild gifft dat ok. --::Slomox:: >< 00:55, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]

Eibe

In use Naberlänner (Holland, Däänmark, Sweden) hefft se wat mit Taxus. Gifft dat dor nix up Platt för? Is doch en gsnz olen Boom...--Bolingbroke 21:31, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Taxus is latiensch. Eastfrisian 21:44, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]
Dat weet ik ok, datt dat Latiensch is. Man midderwielen hebb ik bi Hermann Böning Ibe un Iwe funnen. --Bolingbroke 00:52, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]
Ive oder Ivenboom, to 'n Bispeel hier. --::Slomox:: >< 00:55, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]
Een Ivenboom hebbt mine grootöllern in eern Garten hebbt. Un dat weer een Taxus.

Ulme

Ik weet noch nich mol, wie düsse Boom utsehn deit? Is de bi us nich just utstorven, wegen en afsunnerliche Süke?--Bolingbroke 21:31, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Ulmensplintkäfer hett dat Deert glööv ik, aber bi mien Huus steiht en Goldulme. Aber wu de up Plattdüütsch heeten ???Eastfrisian 21:46, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]
Mutt so wat as Elm ween. Dat weet ik vun Elmshorn.HeikoEvermann 23:59, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]
Vun Elm hebb ik gor nix funnen. Man för Iper un Rüster hebb ik Belegen. So steiht dat ok in use List Wikipedia:Wikiprojekt_Biologie/Planten_un_Bööm.--Bolingbroke 00:52, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]
To dat Thema gifft dat en Opsatz in dat Korrespondenzblatt des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 1887 op Sied 67: Die niederdeutschen Namen der Ulme. Dat gifft Ieper oder Iepernboom. De Naam is dör de Forstweertschop ut Flandern importeert. Rüüster oder Rööster is ok mit de Forstweertschop ut dat Hoochdüütsche importeert. De ole plattdüütsche Naam is Elm. Aver disse Naam is nu wohrschienlich utstorven. Denn gifft dat noch Wieke, wat aver woll ok nich mehr besünners begäng is. --::Slomox:: >< 00:55, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]

In dat altnordische is dat Embla. Elm hebb ick hüürt, und ik glöv dat weer ok de Naam de de Reuter wählt hett. Malaclypse 04:29, 1. Apr. 2011 (CEST)

Dolde

Wenn de Planten in Dolden bleihen doot. Hier hebb ik Kluus för funnen, wat an un for sik Klumpen bedüden deit. --Bolingbroke 21:31, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Dat is en terminus technicus ut de Botanik. Dat glööv ik nich, dat dat dor in de Volksspraak en besünnern Utdruck för gifft. Nedderlandsch un Däänsch hebbt se scherm un skærm. Scherm beschrifft de Form ja ganz good. --::Slomox:: >< 00:55, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]

Steinbrechgewächse

Saxifraga. Kennt dor een wat?--Bolingbroke 21:31, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Saxifraga is ok latiensch. Eastfrisian 21:46, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]
Saxifraga urbium heet bi Klaus-Werner Kahl Jufferntitken. Saxifraga umbrosa schall in Oostfreesland (Menisten-)Jüfferke heten [78]. In dat Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 1899 steiht jüfferke för Saxifraga cuneifolia in (ok för Oostfreesland). --::Slomox:: >< 00:55, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]

Hahnenfuß

Bi us hebb ik en Artikel Hahnenfoot funnen. Is dat en Neologismus, oder gifft dat hier en olen plattdüütschen Naam? Ik hebb dor Botterbloom funnen, man dat seggt se bi us to'n Löwenzahn. Wohrschienlich is dat Problem, datt dat en akraate Taxonomie nich gifft un in de unnerscheedlichen Kuntreien vun Plattdüütschland de verscheden Planten bunt dör'nanner smeten warrt...--Bolingbroke 21:31, 2. Jan. 2010 (CET)[anter]

Botterbloom warrt as Naam meist för all Blomen bruukt, de geel blöht. Ünner annern even ok för Ranunculus. Schambach hett Düwelslûs för Ranunculus arvensis. För Ranunculus acer gifft dat Kraienfaut un Golden Knopke [79]. Krêjnfaut ok in Dorste [80]. Danneil hett för de Ollmark för Ranunculus repens dat Woord Holtmark. Hahnenfoot lett sik aver ok finnen. --::Slomox:: >< 00:55, 3. Jan. 2010 (CET)[anter]

Kleinodien

Wat is dat op platt? Sarcelles 22:26, 4. Jan. 2010 (CET)[anter]

Kummt dor op an, wat dor mit meent wesen schall. Wat för'n Soort Kleinodien. Smuck to 'n Bispeel kannst seggen. Oder Sülver- un Goldkraam. --::Slomox:: >< 22:42, 4. Jan. 2010 (CET)[anter]

Verstärkung

Wat is Verstärkung (Militär) op platt?Sarcelles 22:27, 4. Jan. 2010 (CET)[anter]

Er wartete auf Verstärkung: he hett op mehr Truppen töövt. --::Slomox:: >< 22:45, 4. Jan. 2010 (CET)[anter]

Einfall

Wat is Einfall (Militär) op platt? Ick wüll Slacht bi Kloosterholt to End översetten. Sarcelles 22:28, 4. Jan. 2010 (CET) Sarcelles 22:28, 4. Jan. 2010 (CET)[anter]

angriepen/Angreep oder överfallen/Överfall. infallen/Infall geiht aver jüstso good. --::Slomox:: >< 22:38, 4. Jan. 2010 (CET)[anter]
Ick glöv dor gifft dat keen platt'sch Wort för; oft hebbt de lüüd denn Lateinsch oder Französsch adapteert. Ick denk mol, "Invasioon" künnt dat ween. Malaclypse 04:34, 1. Apr. 2011 (CEST)

Begrenzt

Wat is begrenzt (im Sinne von beschränkt op Platt?Sarcelles 22:29, 4. Jan. 2010 (CET)[anter]

Het effect van de slag bij Heiligerlee was beperkt. Door de op deze slag volgende nederlaag in de slag bij Jemmingen leverde de overwinning geen strategisch voordeel op. De overwinnaars van de slag bij Heiligerlee werden bij Jemgum grotendeels in de pan gehakt.
De wunnen Slacht von Kloosterholt hett opletzt nich veel scheelt. De Slacht bi Jemmen twee Maand later hebbt Lodewiek un sien Lüüd al wedder verloren un de Vördeel ut de Slacht von Kloosterholt weer wedder weg. --::Slomox:: >< 22:56, 4. Jan. 2010 (CET)[anter]

Meerschweinchen

Hebbt wi för disse Familie vun Deerten al en Naam? --Iwoelbern 13:41, 20. Jan. 2010 (CET)[anter]

  • Dat hest du hier [81] al mol fraagt. De Antwoort hebb ik, vunwegen de Eenfachheit, rut kopeert:

Dor kenn ik keen Plattdüütsch Woort för. Sünd dat Meerswienken oder hebb wi ok wat egen plattdüütschet? --Iwoelbern 23:55, 15. Mai 2007 (CEST)[anter]

"Meerswietje" seggen wi. Termo 20:06, 17. Mai 2007 (CEST)[anter]
"Meerswietje" oder "Meerswientje" as in [82]? HeikoEvermann 00:31, 18. Mai 2007 (CEST)[anter]
Dat "Meerswienken" hebb ik op [83] funnen. HeikoEvermann 00:33, 18. Mai 2007 (CEST)[anter]
Oder eenfach blot Meerswien. --::Slomox:: >< 14:22, 18. Mai 2007 (CEST)[anter]

Heuschnupfen

Hausnööf? --Iwoelbern 15:26, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]

Kann ik keen Beleg för finnen. Wo ik aver Beleg för heff: Heusnuppen[84], Heisnuppen[85].
Nedderlandsch heet dat hooikoorts. koorts is dat Fever. Ik heff also ok mal Haufever utprobeert to söken. De Schrievwies Heufeber kummt in dat Neddersassisch Wöörbook un in dat Haadler Wöörbook vör. Dor kann ik aver nich rinkieken, kann angahn, dat dor wat anners mit meent is. --::Slomox:: >< 18:19, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
Un wat dor ok noch to to seggen is: Dat is en Zivilisationskrankheit, de dat fröher meist gornich geven hett. Dor gifft dat also wohrschienlich keen oold Woord för. --::Slomox:: >< 18:27, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
Herrmann-Winter seggt ok Heufeewer. Un Klaus-Werner Kahl Haifewer. --::Slomox:: >< 18:30, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
Ik harr dat eenfach tosamensett. Hau seggt wi för "Heu" un Snööv is bi uns de "Schnupfen" (steiht bi Sass av an tweete Steed). Haufever kenn ik nich, künnt wi aver ok nehmen. --Iwoelbern 18:58, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
Aber "Fever" is dat ja man nich. Eastfrisian 20:32, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
Google Böker seggt: De Krankheit is 1828 von John Bostock opdeckt worrn. Bostock hett ehr catarrhus aestivus, summer catarrh oder hay-fever nöömt. Do hett dat heten, dat is en Krankheit, de in de vörigen teihn, föffteihn Johr jümmer fakener bi de högern Klassen vörkamen is. Wieldes hebbt de eenfachen Lüüd de Krankheit nich kennt.
Un von dit hay-fever kummt uns Haufever, dat däänsche høfeber, dat sweedsche höfeber, dat nedderlandsche hooikoorst etc. pp. --::Slomox:: >< 21:19, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
Stimmt, op Engelsch heet dat ok vundaag noch hay fever. En Fever ist dat nich, man de Lüüd hebbt dat so nöömt. Kummt vör, dat sik verkehrte Utdrück dörsett, wenn dat nümms beter weet. Aver dat övertüügt mi denn doch. Ik warrt Haufever nehmen... --Iwoelbern 21:38, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
Mit Wieterleiten vun Heifever un Heufever. Hau seggt hier keen Minsch.--Bolingbroke 23:35, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
Kummt op dat "hier" an. Aver gegen Wieterleiden is nix intowennen... --Iwoelbern 23:37, 1. Feb. 2010 (CET)[anter]
PS: In dissen Moment heff ik aver blots den Lenk söcht, schrieven wull ik den Artikel noch nich.

Burschenschaft

...as studentische Verbinnen. Gifft dat en plattdüütsch Woort dorför oder nehmt wi dat as platt maakt Frömdwoort Burschenschop mit rin...? --Iwoelbern 22:02, 5. Feb. 2010 (CET)[anter]

Latiensch bursa weer fröher de Gemeenschopsruum von de Studenten un de Gesellen. Dorvon dat Woord burse. Von dissen Gemeenschopsruum kummt de Utdruck för de Person. Dat sch in Bursche is en hoochdüütschen Luudwannel. Bi Danneil un Dähnert kummt dat Woord Burss vör (mit scharp 's'). Dähnert snackt ok von Studenten.
Aver dat ganze Phänomen Burschenschaft is ja en temlich düütschnational Phänomen. Un in de plattdüütsche Literatur kummt dat Woord ok blot as Burschenschaft vör ([86], [87]). Ik glööv dat beste is, wenn wi dat eenfach original övernehmt. De Interwikis op de:Burschenschaft maakt dat ja nich anners. --::Slomox:: >< 00:13, 6. Feb. 2010 (CET)[anter]
Goot, schall so wesen... --Iwoelbern 00:40, 6. Feb. 2010 (CET)[anter]

Note

Wat seggt wi to Note in’n Sinn vun Musik. Ut’n Buuk rut harr ik dat mit Noot översett. De Mehrtall kenn ik as Noten, man de Eentall heff ik noch nienich bruukt. Nu heet aver Noot ok "Not". Dat mutt natürlich nix heten, maakt mi aver unseker. --Iwoelbern 23:10, 16. Feb. 2010 (CET)[anter]

Dat heit einfach "Not" (wenn'ck dat nu nah dat Hochdüütsche schrieben will). Früher wier dor ook ein e an: "ene klocke gheten ... ene note hogher ofte syder" (1454) (Meckl. Wörterbuch) --IP-Los 00:30, 17. Feb. 2010 (CET)[anter]
Ja, ohne Apokoop weer dat beter ut'neen to holen: Note un Noot.--84.137.116.149 12:38, 17. Feb. 2010 (CET)[anter]
Etymoloogsche Schrievwies dee ok helpen, dat een dat uteneen holen kann. Dat Woord för de drange Laag is verwandt mit nedderlandsch nood un engelsch need. Etymoloogsch kann een dat also as Nood schrieven. In'n Plural is dat ja noch to kennen: Nööd. De Noot ut de Musik hett etymoloogsch en echt t (nedderlandsch noot, engelsch note). --::Slomox:: >< 15:19, 17. Feb. 2010 (CET)[anter]
Wi mööt uns nix neets överleggen, blots dat een dat utenenn hollen kann. Dat weer nich dat eenzige Woort, dat mehrere Bedüden hebben kann. Wenn dat also Noot heten deit, denn heff ik dor keen Problem mit. Ik weer mi blots nich seker. --Iwoelbern 15:30, 17. Feb. 2010 (CET)[anter]

Erz

An un for sik meen ik den Rohstoff, as Iesen-Erz. Gifft dat dor en oolt Woort för? In'n ganz annern Tosamenhang hefft wi ja bi Erz-bischof översett mit Arz-Bischop. Is dat desülvige Woortstamm? Un wo kümmt düt Woort överhoop her? Hefft wi us dat amenne utdacht?--Bolingbroke 16:14, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]

Also woneem dat herkummt un so wieter, dat wett ik ok nich. Ik heff egentlich för Erz jümmer dat Woort Ierz bruukt - aver dat weer eenfack so ut’n Buuk rut. Nu heff ik jüst mol keken wat de hoochdüütschen so seggt. Dor steiht dat "erz-" as Vörsülv vun arche- kummt (italieensch arci-). Dor is Arz- as plattdüütsche Sülv shon richtig.
Nu meen ik, dat dat Erz as Mineral vun ehern kummt, wat wedder vun Ut Iesen oder iesern afkummt. Dorüm dücht mi Ierz in den Tosamenhang richtig. Aver as ik segg: Nipp un nau wett ik dat nich. --Iwoelbern 16:21, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
Jo, Arz as in Arzbischop kummt von arci. Dat is in't Middelöller nee in de Spraak kamen. Dat i in dat Woord hett dor för sorgt, dat sik dat a in en e wannelt hett. Dorvon steiht dat Woord in'n Schiller-Lübben ünner erse, ercze, erce. Later is dor denn dör den Berg->Barg-Luudwannel Ars, Arz von worrn.
Dat Woord Erz is dor nich direkt mit verwandt. Dat hett ooldsassisch arut heten, ooldhoochdüütsch aruzi. Mit hoochdüütsch ehern, irden oder engelsch ore is dat nich verwandt. Dat ooldsassische arut is utstorven. Dat Woord arze dat in'n Schiller-Lübben steiht is en Import ut de hoochdüütsche Barglüüdspraak. Den Berg->Barg-Luudwannel hett dit arze al mitmaakt. Nedderlandsch erts is ok ut dat Hoochdüütsche utlehnt. Dat Woord Eerz, dat in'n Sass steiht, is in jüngere Tied noch wedder ut dat Hoochdüütsche utlehnt un hett dat öllere arze verdrängt (twete Mööglichkeit is, dat Eerz un Aarz en Poor billt, bi dat dat Woord in welk Rebeden den Berg->Barg-Luudwannel nich mitmaakt hett un sik denn de Steert-Grupp anslaten hett. En Bispeel is dat Woord sparren/sperren, dat na Sass sparren heet, aver in mien Dialekt spirren utspraken warrt, jüstso as Steert bi uns Stiert utspraken warrt). --::Slomox:: >< 17:44, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]


Dat verstah ich nich: Dat hoochdüütsche Erz is doch dat sülve as dat engelsche ore. Liekers is dat nich verwandt? Un woneem hest du Eerz in’n Sass funnen? In mien steiht dat Woort nich binnen. --Iwoelbern 17:50, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
Nee, ore un Erz sünd nich verwandt. Erz kummt von aruti un hett afsehn von dat ooldsassische Woord kene bekannten Verwandten. ore kummt von aus un is ünner annern mit latiensch aurum verwandt.
Mit Eerz in'n Sass heff ik mi verdaan. Eerz is een von de plattdüütschen Wöör, de ik eerst dör Wikipedia lehrt heff. Un disse Soort Wöör sünd de meiste Tied ut'n Sass. Ik heff nu jüst versöcht dat Woord to googeln un in de Wöörböker natokieken, aver rein gornix funnen. Wo heff ik dat Woord denn lehrt? Dat Woord is richtig, dat steiht al 1950 in Abhandlungen zur niederdeutschen Philologie. Conrad Borchling zum Gedächtnis‎ op Sied 219 in. --::Slomox:: >< 18:28, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
Is Ierz dorna denn verkehrt? Oder ist dat so en Fall as bi Blie und Blee? --Iwoelbern 18:30, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
In Lübben sien Middelnedderdüütsch Wöörbook is:
  • êr, êre, n. Erz.
  • êren, von Erz, ehern.
  • ertse (erse), f. Erz (hochd.).
  • ire = êr, n. Erz.
Ik demk mi Eerz is goot. Dat lett so as wenn dat en Hoochdüütschen Impoort is, aver disse Impoort is al en poorhunnert Johr oolt. HeikoEvermann 20:00, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
@Iwoelbern: Nee, Blie un Blee is anners. De Ünnerscheed is temlich oold. Eerz un Ierz is dat sülve as Steert un Stiert oder Eerdbeer un Ierdbeer. Dat is en temlich jungen Ünnerscheed. Verkehrt is dat aver nich. --::Slomox:: >< 20:26, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
Na, denn reckt woll en Wieterleiden... --Iwoelbern 20:38, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
Un worüm nu nich Arz, wenn dat al bi Schiller-Lübben steiht un wenn wi bi den Arzbischop ja ok blieven wüllt?--Bolingbroke 23:45, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
Woneem warrt dat denn seggt? Dat helpt uns ja nich, wenn dat vör 500 Johr so bruukt worrn is, un vondaag nich mehr. Wi mööt uns ja eerstmal an de Wöör hollen, de ok vondaag noch bruukt warrt. --::Slomox:: >< 12:26, 21. Feb. 2010 (CET)[anter]
Na ja, Arzbischop warrt ja ok annerwegens nich bruukt, as man hier...--Bolingbroke 16:15, 21. Feb. 2010 (CET)[anter]
Na, tomindst in’t Engelsche is de Woortstamm Arci ok vundaag noch to sehn: "archbishop" oder "archangel "--Iwoelbern 16:17, 21. Feb. 2010 (CET)[anter]

Krankheit

Woso steiht denn inne plattdüütsch Wikipedia ümmers dat hoochdüütsche Krankheit? Dat gifft ok plattdüütschen Begreepen as Lieden, Süük, Wehdoog, Krankheed un anner. --188.192.180.46 19:25, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]

Wi sünd överin kamen, dat wi uns ’n beten an’n Sass hollen wüllt. Und dor steiht Krankheit binnen. Süük steiht dor ok, kann aver ok "Seuche" heten und warrt nich överall för jede Krankheit bruukt. Bi uns tohuus warrt de Utdruck Süük to’n Bispeel blots bruukt, wenn een dat mit’n Magen hett. Krankheed heff ik al so noch nie höört. Un Lieden is en Utdruck, den’n an Steed vun Krankheit bruken kann, de aver ok wat anners bedüden kann. --Iwoelbern 19:42, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
Najo - wenn dat Sass so meent *g* - avers bi uns seggt keen Minsch in Plattdüütsch Krankheit; Süük un Lieden warrn meest bruukt - ok in Begreepen as Crohn'sche Süük (Morbus Crohn) oder Darmlieden --188.192.180.46 20:09, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]
Worüm schall Krankheed plattdüütscher wesen as Krankheit? Dat ei in Krankheit is jüst desülve Luud as dat ei in Arbeit oder in Heid. Dat gifft woll ok Dialekten, de dat as ee hebbt, aver ei is nich verkehrt. Un de Ünnerscheed t un d liggt dor an, dat na sass'sche Schrievregeln sik de Schrievwies von Wöör mit d an't Enn na't Hoochdüütsche richten deit, denn dat gifft in de Utspraak keen Ünnerscheed twischen d un t an't Woordenn.
To Süük hett Iwoelbern ja al seggt, dat dat Woord blot in welk Dialekten synonym to Krankheit is, in annere nich. Wehdaag is, wat hoochdüütsch Schmerz is, dat passt also gornich. Lieden kann as Synonym bruukt warrn, aver dat is keen Vullsynonym. Dat heet, du kannst nich an jede Steed, an de Krankheit passt, ok Lieden insetten. --::Slomox:: >< 20:21, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]

Chronisch-entzündliche Darmerkrankungen

gliks dorto: wo kann wi Chronisch-entzündliche Darmerkrankungen översetten? Chronisch-sweerig Darmlieden? --188.192.180.46 20:27, 20. Feb. 2010 (CET)[anter]

De Englänner un de Nedderlänner hefft dor dat Woort chronisch gor nich mit bi. Eenfach bloß Entzündliche Darmkrankheiten. Denn kann een avers doch ok glieks Darmsweren nehmen, wenn wi denn Sweren för Entzündung nehmen könnt...--Bolingbroke 10:31, 23. Feb. 2010 (CET)[anter]
Noch en "chroonsch" mit dorvör to stellen, seh ik ok keen Problem in. Wokeen dat noch to frömdwöörig finnt, kann ok "duersom" oder "anhollen Darmsweren" schrieven. --Iwoelbern 10:41, 23. Feb. 2010 (CET)[anter]
Stimmt: Wi seggt duerhaftig. Duerhaftig Darmsweren klingt up jeden Fall beter, as Chronisch-sweerig Darmlieden.--Bolingbroke 11:23, 23. Feb. 2010 (CET)[anter]

verzichten

Ik meen, verzichten is en unschöön hoochdüütsch Frömdwoord in use WP. Dor gifft dat betere plattdüütsche för. Ik kenn sik begeven: Dat begiff di man oder He hett sik dat un dat begeven. Denn kann man ok noch seggen: he/se hett dat un dat laten oder he/se hett dor de Fingers vun laten. Gifft bestimmt noch mehr Wöer för verzichten. oder?--Bolingbroke 10:26, 23. Feb. 2010 (CET)[anter]

Sik begeven keen ik nich. Kenn ik blots in’n Tosamenhang mit "he begifft sik dor hen". De Finger vun wat laten harr ik so allgemeen ok nich nahmen. Dat verbinn ik mehr mit wat nich maken, wat een geern maakt harr, aver an sik verboden oder gefährlich is. dat un dat latern oder ok wat nalaten güng woll. Sik wat verkniepen weer en Mööglichkeit oder von wat afsehn.
Aver wenn wi nu al dorbi sünd, schülln wi ok glieks över dat en egent Lemma nadenken. Schall fröher oder later jo ok’n Artikel vun warrn. --Iwoelbern 10:39, 23. Feb. 2010 (CET)[anter]
afseihn (afsehn), upgäben? --IP-Los 00:18, 3. Mär 2010 (CET)[anter]

Innerer Schweinehund

De Begreep is mi in’t Plattdüütsche noch nich ünnerkamen, liekers weet jeedeen, wovun Phänomen dormit meent is. Ik harr dat al mol in en Artikel as "Binnere Swienhund" verlenkt, man dat is wedder en Fall vun Woort för Woort översett. Gifft dat dor en plattdüütschen Utdruck? Wenn nich, wat wüllt wi dorför as Lemma bruken? --Iwoelbern 11:50, 7. Mär 2010 (CET)[anter]

Den Utdruck gifft dat op Platt nich, Lemma un Artikel bruukt wi also nich. De eenzige Fraag is, woans wi datsülve op Platt utdrücken köönt. Un dat kummt op den Kuntext an. --::Slomox:: >< 12:49, 7. Mär 2010 (CET)[anter]
Dat een seggt: "gegen sien egen Swienhund angahn", heff ik al fakener mol höört. Vun dorher harr ik nu nich seggt, dat dat so wat nu gor nich gifft. --Iwoelbern 16:00, 7. Mär 2010 (CET)[anter]
Heff ik noch nich höört. Nich in de Literatur un ok nich sülvs höört. Ik kenn Swienhund blot as Schimpwoord. --::Slomox:: >< 17:07, 7. Mär 2010 (CET)[anter]
Mach ’n hoochdüütschen Import wesen. Dat Schimpwoort kenn ik natürlich ok. --Iwoelbern 17:36, 7. Mär 2010 (CET)[anter]

anscheppert

Ick söök dat Woort för wenn "pütt un pann un kaffekann" anscheppert sünd. Ick har dacht dat weer. "De beker het een knuks". Man nu söök ick een book / websiet wo dat steit. Dank ook. 99.11.160.111 14:15, 7. Mär 2010 (CET)[anter]

Wat ik funnen heff: Friedrich Woeste, Westfälisches Wörterbuch. Sied 136: „knucks, innere Verletzung, ek heffe enen knucks weg, wenn sich jemand bei schwerer körperl. Arbeit innerlich verletzt. K.“ Dat K. steiht dor för dat Woeste dat ut Heinrich Köppen sien Verzeichniss der Idiotismen in plattdeutscher Mundart, volksthümlich in Dortmund und dessen Umgebung rut hett. Dor steiht: „Knucks wenn jemand bei schwerer körperlicher Arbeit sich innerlich (Muskel, Sehne) verletzt, dann heißt es: ek heffe enen Knucks weg.“
In Versuch eines bremisch-niedersächsischen Wörterbuchs kummt dit vör: „KNUK, auch wohl Gnuk, ein heftiger Stoß, oder Schlag, der einen dunkeln oder dumpfigen Laut macht. [..]“ Un denn noch „Knukken, einen dunkeln Laut hören lassen, als wenn ein Bein zerbricht, oder ein Glied verrenket wird, auch ein verrenktes Glied wieder einspringt.“ un „Knuks, eine Interjection, die einen solchen Laut ausdrücket. [..]“
Dat is allens nich ganz datsülve, aver dat wiest doch, dat dat en Woordgrupp gifft, de mit knacken, knacksen tohoophängt un de soveel bedüden deit as dat, wat von en Stoot oder Slag kummt bedüden deit. Un dat passt ja enigermaten. --::Slomox:: >< 17:03, 7. Mär 2010 (CET)[anter]
Bi Hermann Böning: Knuck, Stoß, Puff. Man öber Kaffebekers steiht dor nich bi...--84.137.127.18 10:07, 8. Mär 2010 (CET)[anter]

Stecklinge

Wat sünd eentlik Stecklinge up Platt?--Bolingbroke 00:17, 13. Mär 2010 (CET)[anter]

Steekling? Ik meen, dat ik bi Mudders mol so wat höört heff. Aver so richtig platt höört sik dat ok nich an. --Iwoelbern 00:28, 13. Mär 2010 (CET)[anter]
En Pottstamm is en Stück Telg oder sowat, to'n Bispeel von'e Wichel, dat wedder Wuddeln drifft. Passt aver blot op Bööm. För Planten allgemeen gellt dat Woord Paat. --::Slomox:: >< 02:44, 13. Mär 2010 (CET)[anter]
Bi mien leven Böning hebb ik midderwielen ok Pat(e), Pote Steckling, Pflänzling funnen. Hebb ik in düssen Sinn noch nie nich höört. Slomox, du mösst up Plattmaker avers noch Steckling tofögen, vunwegen datt dat doch nu würklich noch mol wat anners is, as en Pflänzling--Bolingbroke 19:00, 13. Mär 2010 (CET)[anter]
Paat oder Poot kenn ik vun mein Vadder, man de hett dat blots in’n Tosamenhang mit dat Vereddeln vun Appelbööm bruukt --> en Appelboom poten. Dat is nu wat anners, as Wuddeln drieven un kenn ik ok blots in dissen sünnern Bruuk. --Iwoelbern 19:06, 13. Mär 2010 (CET)[anter]
Jo, dat stimmt ok. Dat bedüüdt allens beids. För veredeln gifft dat op Platt de Wöör paten, enten, empen, proppen, enken, riesen un echtmaken. --::Slomox:: >< 20:26, 13. Mär 2010 (CET)[anter]
Heit bi uns ook Pat - Steckling ist oewer ook all begäng. Is ook bi Chyträus tau finnen (Sp. 452): "Seminarium, Colum. plantarium, Plin. ein ort dar men junge boeme/ oder ander paeten thuet." "veredeln" is bi uns "riesen", gifft ook 'ne Koort tau in dtv Altas Deutsche Sprache, S. 214.--IP-Los 20:47, 17. Mär 2010 (CET)[anter]
Nu gifft dat denn Artikel Paat (Plant). Dor köönt Ji allens inarbeiden, wenn Ji wüllt.--Bolingbroke 11:47, 18. Mär 2010 (CET)[anter]

anner Sied Stroom X

Bi uns gifft dat de Seggwies ‚anner Sied Oost‘. He is von de anner Sied Oost to'n Bispeel bedüüdt op Hoochdüütsch Er ist von der anderen Seite der Oste/Er stammt von jenseits des Flusses Oste. Besünners fallt op, dat dor keen Artikel steiht. Disse Seggwies kenn ik sülvs blot mit de Oost. Wat ok keen Wunner is, ans gifft dat in mien Ümgegend ok keen Stroom, de so groot is, dat du de Lüüd von disse Sied un de Lüüd von de anner Sied utenannerholen musst. Nu heff ik op de Sied [88] Pass up, dei koamt van anner Siete Emse funnen. Un in Teut sien Haadler Wöörbook un in dat Brannenborg-Berlinsche Wöörbook kummt dat sülve mit de Elv ok vör (seggt Google Böker, rinkieken kann ik dor nich, wat dor nu nipp un nau steiht). Kennt ji dissen Utdruck ok? Is dat allgemeen Platt? --::Slomox:: >< 21:50, 22. Mär 2010 (CET)[anter]

Dat kenn ik (un neet bloot van Waterlopen) van tohuus ("Ik bün van anner Kant / anner Sied / güntsied Eems") un ok ut dat Noordfreesk. Was interessant, of dat bi't nederlannsk ok so is. Termo 22:10, 22. Mär 2010 (CET)[anter]
Heff ik nich kennt. --Iwoelbern 22:13, 22. Mär 2010 (CET)[anter]
Nedderlandsch, seggt Google, gifft dat: overkant IJssel, andere zijde IJssel, andere kant IJssel. Kummt aver allens nich faken vör. Normal is overkant van de IJssel. --::Slomox:: >< 23:45, 22. Mär 2010 (CET)[anter]
Guntsiet Werser kenn ik nich, avers guntsiet de Werser (un nich: vun de Werser)--84.137.77.67 00:11, 23. Mär 2010 (CET)[anter]
Heff ick ook noch nich hürt un donn mal so'n bäten nahkäken, dat Mecklenburgische Wörterbuch hett in Bd. 4, in Sp. 94 "up dirs Kant Kopenhagen stünnen twei Barken", süss steht dor oewer ümmer de Artikel: "dat tweit Hus dirs Kant de Krim wahnt de Vaagt", in Bd. 6, Sp. 306 heit dat (ut Olt Jabel bi Ludwigslust) "von de anner Siet de Elw", donn heff ick noch funnen "güntsit dat grot Water". Bi Reutern findt sick noch "as hei up jensid Gürlitz up den Äuwer kamm" oewer ook "jensid von Gürlitz" - dat is oewer so'n Urtsnam, dor is ja oft kein Artikel bi. Gifft oewer ook de weck, wo denn einer stahn deht: "hei führt nah de Wismer" - dat seggt hüüt oewer keiner miehr -, "hei kümmt ut de Jeiser" (Kirch Jesar). "günt" heff ick nich miehr hürt - dat is woll all utstorben in Mäkelborg, meist ward "droeben" usw. seggt. --IP-Los 17:30, 26. Mär 2010 (CET)[anter]

ammel

Wat ist een Ammel

De Hoochdüütschen seggt dor Eimer to, de Nedderlandschen emmer, de Engelschen bucket: Ammel. --::Slomox:: >< 20:37, 23. Mär 2010 (CET)[anter]
De Oostfreesen seggt ok "Emmer". Eastfrisian 06:19, 24. Mär 2010 (CET)[anter]

Internationaler Währungsfonds

Wat seggt wi dor? Internatschonal Geldsortenfonds düch mi ganz goot. Denn wi hefft ja Geldsoort för Währung. Oder lever Internatschonal Valutafonds, as up Däänsch oder Sweedsch? Oder Internatschonal Monetäär Fonds, as up Nedderlannsch? Ik glööv nich, datt wi nu just dat hoochdüütsche Frömdwoort nehmen schollen...--Bolingbroke 11:37, 26. Mär 2010 (CET)[anter]

Ut’n Buuk rut harr ik dat mit dat hoochdüütsche Frömdwoort schreven, aver villicht is Internatschonal Geldsortenfonds doch beter. De annern Begrepen gefallt mi nich. --Iwoelbern 13:45, 26. Mär 2010 (CET)[anter]
Utgahn mööt wi ja von monetary fonds. Währungsfonds is blot en hoochdüütsch Översetten von dat engelsche Original. Un monetary lett sik nich good as Geldsoort översetten. monetary is dat Abstrakt-Adjektiv to money. Also wat, wat mit dat Geldsystem to doon hett. Ik denk Geldfonds drippt dat beter. --::Slomox:: >< 15:55, 26. Mär 2010 (CET)[anter]
Dat is en Slumpslag, düsse Utdruck:Geldfonds! Mi dücht dat veel beter, as Geldsortenfonds, sunnerlich, wenn en sik de Upgaven vun den IGF ankieken deit. Mit Geldsorten-Politik hett de ja gor nix to doon. Wenn dor numms wat gegen hett, schuuv ik de ganze Sake.--Bolingbroke 12:38, 27. Mär 2010 (CET)[anter]
Dat maak man so, gefallt mi ok beter --Iwoelbern 13:30, 27. Mär 2010 (CET)[anter]

Größenwahn

Gröttenwahn? oder gifft dat dorför wat plattdüütscher’t? --Iwoelbern 21:27, 27. Mär 2010 (CET)[anter]

Ik kenn nix. För Gröttenwahn gifft dat tominnst twee Belege: [89] un [90]. --::Slomox:: >< 17:48, 28. Mär 2010 (CEST)[anter]
Paßt nich ganz, oewer viellicht in'n bestimmten Tausamenhang: Oewermaut? --IP-Los 01:12, 7. Apr. 2010 (CEST)[anter]

Amöbe

wat maakt wi dormit? So laten as dat is, verplattdüütschen (Amööb, Amöb, Amööv??) oder schüll dat mööglicherwies en echt plattdüütsch Woort dorför geven? --Iwoelbern 21:32, 15. Apr. 2010 (CEST)[anter]

Dor gifft dat ganz gewiss keen egen plattdüütsch Woord för. Eenfach Amöbe. Op Nedderlandach heet dat ok Amoebe, ofschoonst de normalerwies ja ok Apokoop hebbt. --::Slomox:: >< 22:20, 15. Apr. 2010 (CEST)[anter]
Dat is een lateensch wort, dor brukt wi nix to erfinn'. Malaclypse 04:40, 1. Apr. 2011 (CEST)

Korrelation

Ik wull maal ies fragen, wat de kreckte Formel for en Korrelation op Plattdüütsch is.

Wat op Hoochdüütsch mit je ... desto oder je ... umso utdrückt warrt:

  • Je mehr ich drüber nachdenke, desto merkwürdiger erscheint es mir.
  • Je mehr ich drüber nachdenke, umso merkwürdiger erscheint es mir.

Op Engelsch:

  • The more I think about it, the stranger it seems to become.

Op Nedderlandsch:

  • Hoe langer ik mij op iets beraad, hoe rarer koomt het mij voor.


Plattdüütsch:

  • Je mehr ik dor över nadenk, desto mehr kummt mi dat spijööksch vör.
  • Je mehr ik dor över nadenk, ümso mehr kummt mi dat spijööksch vör.
  • Ümso mehr ik dor över nadenk, ümso mehr kummt mi dat spijööksch vör.
  • Je mehr ik dor över nadenk, je mehr kummt mi dat spijööksch vör.
  • Wo mehr ik dor över nadenk, wo mehr kummt mi dat spijööksch vör.

In de Literatur laat sik disse fief Formeln all nawiesen. desto kummt mi hoochdüütsch vör. In 't etymoloogsche Wöörbook steiht in, dat dat Woord von thes thiu kummt, in't Middelöller deste heten hett un dat dat o achtern ut de Kanzleispraak kummt. Dat schull dat Woord so'n beten latiensch utsehn laten (jüst so hebbt se ut bisher dat Woord bishero un ut ihre Majestät den Utdruck ihro Majestät maakt). Dat dücht mi also so, dat desto keen oold plattdüütsch Woord wesen kann.

wo ... wo is na dat sülve Munster as nedderlandsch hoe ... hoe. Ik heff wo ... wo aver ok in Böker ut Regionen funnen, de wied von de Nedderlannen af sünd. Ik nehm an, dat is oold plattdüütsch.

je ... je steiht ünner annern al in Versuch eines bremisch-niedersächsisches Wörterbuchs in. Dat Wöörbook is von 1768. To de Tied weer de hoochdüütsche Influss ja noch nich so. Is also woll ok oold plattdüütsch.

To ümso weet ik gornix.

Weet een von jo dor mehr to? Ideen, Gedanken? --::Slomox:: >< 15:07, 23. Apr. 2010 (CEST)[anter]

Ik kenn je mehr...je mehr un segg dat ok sülms so. Je mehr...ümso kenn ik ok, dücht mi ober wat roorer. Je...desto hebb ik up Platt woll ok al höört, dücht mi en hoochdüütschen Import. --Bolingbroke 15:44, 23. Apr. 2010 (CEST)[anter]
Je mehr...desto is seker ’n hoochdüütschen Import - bruuk ik aver ok fakener mol. Vun Huus ut kenn ik an’n ehsten je mehr...ümso. Ümso mehr...ümso kummt mi aver ok nich ganz römd vör. --Iwoelbern 16:13, 23. Apr. 2010 (CEST)[anter]
Bi Karl-Emil Schade in sien Nee Testament hebb ik funnen: „De meent ja doch, so mehr Wöör se maakt, so beter warrd se erhöört“ (Mt. 5,7)--Bolingbroke 00:28, 25. Apr. 2010 (CEST)[anter]
Dor kann ick nu wat tau seggen, is oewer miehrstendeils oewer min Mundort. In Bäuker heff ick funnen:
  • "Je slichter dat mit dat Pird bestellt is, desto scharper möt de Spurn sin" (Reuter, Dörchläuchting)
  • "Je dicker Drank, je fetter Swin" (Mussäus in Meckl. Jb. [1840], S. 121, Nr. 16)
  • "wo mehr Nietieden sei bröchten, wo vüller schenkt Schultenmoder de Gläs’" (Helmuth Schröder, Schulten Fiken)
Ick heff all disse Konstruktionen ook all hürt. "wo ... wo" is noch tämlich olt, Wossidlo hett dat ook: "Wo düller man sik vör ’n düwel schug’t, wo ihrer haalt he eenen." (Meckl. Volksüberlieferungen Bd. 3, S. 383, Nr. 1054). In't Korrespondenzblatt des Vereins für nd. Sprachforschung (1878), S. 56 kannst Du dat ook in ein Gedicht ut Ostfriesland finnen: "Wo kleiner kind, wo groter God". De Schiller/Lübben hett dat ook in: "Wo hoger graet, wo swarer val" usw. "je .. je": Dor hest Du viellicht mal dat hürt: "Je oller, je duller". Dat is ook all olt: io lenger, io mer usw. "desto" geef't ook in ollen Tieden, kenn dat oewer nich as "je ... desto": "Ock gaff he vns wedder de reyne latinische sprake, dat wy latinischen deste beth mit der latinischen sprake sulke scrifft den latinischen konden vohrholden." (1531, Mecklb. Jb. [1859], S. 149), in Schiller/Lübben kannst ook wat finnen. Bi Karl-Heinz Maudauß heff ick in Hinning 2 noch wat anners funnen - hürt heff ick't noch nich: "wo düller du em von Harten magst, 'so weniger kannst du dor denn noch bi daun". "wo ... wo" kann'n noch ümmer hüren, dat warrt oewer bi lütten woll dörch "je ... desto" verdrängt - dat is so mien Indruck. --IP-Los 14:45, 26. Apr. 2010 (CEST)[anter]

Erpressung

gifft dat dorför en plattdüütsch Woort? --Iwoelbern 19:02, 24. Apr. 2010 (CEST)[anter]

Er versuchte Geld von ihm zu erpressen. -> He hett versöcht, em Geld aftopressen. Jüstso op Nedderlandsch un Däänsch. In Schiller-Lübben jemehr Wöörbook steiht ok afpersen in (as ab-, herauspressen). De Form mit Metathees is öller, aver vondaag warrt woll blot noch pressen ahn Metathees bruukt (dör Influss von dat hoochdüütsche Woord, nedersaksisch noch jümmer persen, parsen).
In Eiderstedter Sprichwörter und Erzählungen aus der Chronik von Eiderstedt kummt dat Woord vör: [de Ritter hett] er 400 Mark Silwers afpresst. Dat is aver de eenzige Nawies, den ik finnen kunn. --::Slomox:: >< 23:29, 24. Apr. 2010 (CEST)[anter]
Is beter as nix. Wenn ik afpressenso lesen do, kummt mi meist dat Geföhl, ik harr dat al mol höört. Domit kann een tomindst al mol arbeiten. --Iwoelbern 00:20, 25. Apr. 2010 (CEST)[anter]

woller

Ik wunner mi jüst över dat Woord woller, wat datsülve as wedder is. Süht ut as en Blangenform von wedder, aver ik weet nich recht, woans wi von dat e in wedder na dat o in woller kaamt. De Övergang von wedder na weller is en Lambdazismus (gifft dat ok as Rhotazismus [werrer] un as Elision [weer]). Aver von e na o, dat heff ik ans noch nich höört, dat dat geiht. Kunn villicht angahn över en Twischenform wöller (so as Töller ut Teller), bi de de Ümluud wegfullen is (so as bi gung ut güng oder Stuck ut Stück). Oder is woller en egen Woord? Weet dor een von jo wat to? --::Slomox:: >< 20:16, 6. Mai 2010 (CEST)[anter]

Ik meen, dat ik dat all mal höört hebb, aber nich in Oostfreesland. Dat schient mi, wenn överhoopt, en bannig old Woort to ween. Eastfrisian 20:21, 6. Mai 2010 (CEST)[anter]
Also leest heff ik dat in twee Texten von'n Rüstringer Schrieverkring. De een von dat westen un de annere von dat oosten Över von'n Jaadbussen. Ok Bolingbroke bruukt dat fakener. Kummt aver ok in dat Wöörbook Wöhrner Wöör ut Dithmarschen vör.
Tominnst Bremen un dat oosten Över von'n Jaadbussen liggt in en Rebeed langs de Weser, in dat de Ümluud faken wegfallt (DIWA). Aver de wegfullen Ümluud helpt ja noch nix, wenn nich vörher dat e en ö worrn is. Un dissen Luudwannel kenn ik blot von de Stoder Geest. Un sülvs op de Stoder Geest sünd dat man blot en poor Öörd. Wenker-Koorten gifft dat dorto bestellt un Felde. Op de Stoder Geest gellt dor bestillt un Fillen, in welk Öörd ok bestöllt/Föllen oder (so as bi mi tohuus) bestüllt/Füllen. Aver dat Ümluud-Rebeed an de Weser un dat annere Rebeed op de Stoder Geest draapt sik narms.
De Lambdazismus mutt op jeden Fall de eerste Luudwannel wesen hebben, de Formen wödder oder wodder gifft dat nich. --::Slomox:: >< 20:44, 6. Mai 2010 (CEST)[anter]
In de Stadt Bremen warrt normolerwiese dat Woort wedder bruukt un ok so utspraken. In dat vörmolige Dörp Oorssen warrt bloß woller seggt. Anners kennt se dat hier gor nich. In dat Naberdörp Habenhusen is woller in Bruuk, man ok wedder. De beiden Öörd liggt in'n Bremer Süden, an de Grenz na Neddersassen. Wie dat in de annern vörmoligen Dörper vun Bremen is, weet ik nich. Wie oolt dat is, kann ik nich seggen, Schriftstücke ut düsse Dörper up Platt gifft dat eerst siet de Tied um den eersten Weltkrieg rum.
Tofällig hebb ik just up de Siet vun den Raatskeller Bremen den Henwies funnen, datt de Priölken, de dor inboot sünd, ehrn Naam vun de olen plattdüütschen Wöör Priel oder Priöl hefft. Tominnst gifft dat dor ja ok en Verschoon mit en ö för en e. --Bolingbroke 14:11, 7. Mai 2010 (CEST)[anter]
Kann dat angahn, dat Priel/Priöl en tohooptrucken Form von Priegel is?
Ik glööv aver nich, dat dat to verglieken is. De Övergang e to ö kummt bi dit Woord von de Sülvengrenz twischen twee Vokaals, de phonotaktisch ungünstig is. --::Slomox:: >< 17:04, 7. Mai 2010 (CEST)[anter]
In't Bremische Jahrbuch von 1874 gifft dat en Artikel över dat Woord Priölken. Hett nix mit Priegel to doon. Kummt von nedderlandsch prieel. --::Slomox:: >< 17:23, 7. Mai 2010 (CEST)[anter]
To woller mutt ik noch seggen, datt dat in Oorssen ok faken as wo'or utspraken warrt. --Bolingbroke 01:09, 8. Mai 2010 (CEST)[anter]
wo’er/woller is in Woonst ok begäng, warrt aver nich so faken bruukt as we’er/wedder. --Iwoelbern 01:16, 8. Mai 2010 (CEST)[anter]
Dissen Ünnerscheid gifft dat ook bi anner Wüür, woll - well, de Grimm schrifft dortau: "die formen mit o sind verdumpfung von e zu o unter einflusz des vorausgehenden w, wie in woche aus wecha, prät. wollte aus welta." So seggt dat ook de Pfeifer up S. 1577: "ahd. wela und mit (mit zu o verdumpftem e nach w) wola (8. Jh.)". Dat is nu 'n anner Wuurt, mag woll oewer ook hier so sien, vergliek ook mnd. efte > ofte. Slomox meint je nu, e > ö > o (oder heff ick Di verkiehrt verstahn?). Sowat gifft dat ja ook, ses, sös, sos. Miehr schrifft dor Lasch in ehr Mnd. Grammatik tau (§ 177, S. 104): "Zum teil ist labialisierung des e > o eingetreten. Vereinzelt schon as. (Gallée § 57) ist wol < wola < wela. wel erhält sich in allîkewel neben allîkewol. In wolde neben welde wollte, das hierher gezogen wird, liegt vielleicht doch ablaut vor. wolk, wol < welk wer (nordnds.) vgl. korrelatives sölk. twolf zwölf." Woans dat nu mit "wedder"/"woller" is, dat kann ick nich seggen, kann äben e>o oder e>ö>o sien. Wrede hett wat oewer "zwölf" schräben (Anzeiger für dt. Altertum u. dt. Litteratur 21 [1895], S. 277): "Der vocal des wortes erscheint als o in einem geschlossenen district an der Weser etwa innerhalb Vlotho-Lübbecke-Rhaden-Rehburg-Bückeburg, im wechsel mit ö um Braunschweig und Gifhorn, besonders oft auf beiden seiten der Weser von der Allermündung abwärts [...], vereinzelt in Schleswig-Holstein und Mecklenburg." In denn Anz. f. dt. Altertum u. dt. Litt. 18 [1892] schrifft hei up S. 473: "Was den vocal betrifft, so herrscht auf nd. boden im westlichen und östlichen drittel ses, im mittleren sös. die grenze zwischen ses und sös ist im w. die Weser von der mündung bis etwa zum einfluss der Aller, weiter (ses-orte cursiv) Verden, Rotenburg, Walsrode, Soltau, Celle, Wittingen, Gifhorn, Öbisfelde, Gardelegen, Calvörde, Helmstedt; im o. Stolp, Schlawe, Zanow, Pollnow, Bublitz, Baldenburg, Neustettin, Konitz, Pr. Stargard, Neuenburg, Tuchel, Culm, Corne, Bromberg, Thorn, Gniewkowo. westlich von Hamburg zwischen Elbemündung und Oste und nördlich der ersteren längs der küste weisen zahlreiche süs auf geschlossenen vocal. zwischen Oste und unterer Weser erscheinen häufige sos." Dieter Stellmacher hett wat oewer "Das Niederdeutsche an der Unterweser" schräben (in Jahrbuch des Vereins f. nd. Sprachforschung 125 [2005], S. 167 f.): "Als Wesergrenze gilt der Fluss zwischen Vegesack bis Bremerhaven; hier treffen in west-östlicher Abfolge aufeinander: sess/soss 'sechs', Emmer/Ammer 'Eimer, jem/ehr 'ihnen', Schwester/Süster 'Schwester', mooi/schön. [...] Es fiel bei der Überprüfung dieser Linie aber auf, dass die Gewährsperson aus Brake mit soss, Ammer, ehr und Schwester Formen gebrauchte, die rechts der Weser üblich sind. [...] Weiter östlich fällt die sog. Moorgrenze auf, zwischen den alten Ämtern Bremervörde und Bederkesa (von Steinau über Bramel, Frelsdorf, Gnarrenburg bis Ostersode). Sie gilt als Palatalisierungsgrenze und trennt westliche soss, Dōs, koft von den östlichen Umlautungen söss, Döss, köft 'sechs, Durst, gekauft'." Peter Martens kennt so'n Ünnerscheid twischen Masch und Geest (Niederdeutsche Dialekt-Varianten in Hamburg, in: Peters, Robert; Pütz, Horst P.; Weber, Ulrich (Hrsg.): Vulpis Adolatio. Festschrift für Hubertus Menke zum 60. Geburtstag, Heidelberg 2001, S. 491), hei schrifft dortau: "Op de Geest hebbt wi Ümluut 'ö' un 'ü'. Man in de Masch nich, dor is dat (ohn Ümluut) "o" un "u". De hochdüütsche Satz 'Er kommt um sechs Uhr', heet op de Geest: 'He kümmt Klock söss.' In de Masch heet dat 'He kummt Klock soss.'" Hei tellt denn ook so' poor "Biespeel-Wöör" up: "he söcht" (Geest)/"he socht" (Masch), "se röppt"/"se roppt", "he höllt"/"he hollt", "söss"/"soss", "för em"/"for em", "föffteihn"/"foffteihn", "se löppt"/"se loppt", "he güng"/"he güng" usw.--IP-Los 02:24, 9. Mai 2010 (CEST)[anter]
Noch en lütt Satz to dat Thema. Ut mien egen Dörp kenn ik blot we'er. Aver nu heff ik een ut'n Naverdörp höört, de ok woller seggt hett. Kennt se also ok bi uns. --::Slomox:: >< 02:02, 20. Sep. 2010 (CEST)[anter]

Tätowierung

Tattoo? Tätoweern? Tätoweerung? Tatouage? Oder Huutmaleree? Un wat is dat Verbum tätowieren?--Bolingbroke 17:40, 11. Mai 2010 (CEST)[anter]

Wenn dat wat to finnen gifft (un dat gifft dat ganz gewiss, is ja en Saak, de de Seelüüd uns bröcht hebbt), denn is de eerste Stääd, an de ik söken dee, de Romaans von de Kinau-Bröder. Betnuherto heff ik noch nix funnen, aver ik weet ok nich recht, na wat ik söken schall. --::Slomox:: >< 22:20, 12. Mai 2010 (CEST)[anter]
Hm. Ik versöök dat mol mit Robinson Crusoe up Platt. Dor gifft dat tominnst Minschenfreters. Dat speelt ja in de Karibische See. Amenne is dor ok wat över Tatoos to finnen...De Nedderlannschen hefft dat franzöösche Frömdwoord.--84.137.35.215 00:02, 13. Mai 2010 (CEST)[anter]
Ik harr dorto Huutbild seggt, as Frömdwoort an ehsten Tätoweeren. AS Verb denn tätoweeren oder sik en Bild steken laten. Mol so ut'n Buuk rut snackt. --Iwoelbern 01:49, 13. Mai 2010 (CEST)[anter]
Also bi uns heit dat einfach "tätowieren". Dat Wuurt kümmt ja von dat Polynesische "tautau". De Utdruck keem so in de tweite Hälft von dat 18. Jh. up. Wossidlo hett dor wat oewer ("Reise, Quatier, in Gottesnaam"): "In England würd tätowiert un ok in Hamburg - hier in Warnmünd' nich. - De von buten (d. h. von Langreisen) kemen, hadden sik oft tätowieren laten. [...] De weck leten sik up 'n ganzen Liew tätowieren, von Kopp bet to Föten." usw. Wiern woll ook de weck, de dat nicht makt hemm, ein von den Seelüd' säd donn tau Wossidlo: "Ne, brandmarken laat ik mi nich". Ook Veih wür ja tätowiert, geef ook 'ne Tätowiertang tau (Meckl. Wörterbuch, Bd.7, S. 38), dor würden de Hamel mit tätowiert.--IP-Los 15:05, 13. Mai 2010 (CEST)[anter]
Crusoe hett nix bröcht. Bi Wossidlo hebb ik desülvigen Stäen funnen, vunwegen datt ik dat Book tofällig in mien Schapp hebb. Sunst bün ik nix vöran kamen. Man dat is ja doch ok al wat!--Bolingbroke 11:41, 19. Mai 2010 (CEST)[anter]

Zahnputzbecher

Heff ik Tähnpott för höört. Ik weet nu nich, wat dat blot en Okkasionalismus (also en Woord, dat een sik spontan överleggt hett) weer, oder en inbörgert Woord. Wenn een von jo dat Woord ok kennt, denn kann he ja man kort bescheed seggen. --::Slomox:: >< 20:55, 20. Mai 2010 (CEST)[anter]

Vun Huus ut kenn ik "Tähnputzbeker" . Dat is dicht an’t Hoochdüütsche, is aver jümmers so seggt worrn bi uns. --Iwoelbern 21:11, 20. Mai 2010 (CEST)[anter]
Bi mi is dat genau so. Eastfrisian 21:15, 20. Mai 2010 (CEST)[anter]
"Tähnpott" Höört sik mehr na’n Poot för de Drüdden an. Wat ik aver wiss kennen do is de Utdruck "Teepott". Dat bruukt uns Mudder as’n Schimpwoort, wenn een Dummtüüch vertellt oder wat utfreten hett un sik rutsnacken will. --Iwoelbern 23:16, 20. Mai 2010 (CEST)[anter]
Tähnputzbeker segg ik ok. Tähnpott hebb ik noch nich höört. Dor mutt ik ehr an'n Pott vull Tähne denken. Pott is överhaupt bi us en groten Beker mit Öse an, t.B. de bekannnte Bremer Kaffeepott. Wo wi dor just bi sund: Zähne putzen heet Tähn bössen bi us. Denn kümmt de Tähnputzbeker eerst ut de Hoochdüütschen Tieden. Amenn hefft de olen Plattdüütschen so'n technologischen Fotschritt gor nich kennt?--Bolingbroke 10:16, 21. Mai 2010 (CEST)[anter]
Amenn hefft de olen Plattdüütschen so'n technologischen Fotschritt gor nich kennt? de:Zahnbürste vertellt, dat de modeerne Tähnbörst ut Nylon 1938 opkamen is. De weren aver jümmer noch so hart, dat de kuum to bruken weren un eerst 1950 hebbt se gode Tähnbörsten maakt. Wat vörher weer, weet ik nich. --::Slomox:: >< 13:55, 21. Mai 2010 (CEST)[anter]

Leek

Un noch wedder en Woord, dat ik höört heff, dat ik ans narms in'e Böker finnen kunn: leek. Wenn to'n Bispeel de Pott mit de Kaffemelk meist all worrn is, aver noch den lütten Rest nableven is, denn warrt seggt: Den Leek kannst ok wegschüdden.

Mag woll to hoochdüütsch Lache höörn, oder ok to lecken as in der Tau leckte von der Pflanze herunter. Kennt dat een? --::Slomox:: >< 18:58, 27. Mai 2010 (CEST)[anter]

So ähnlich. Wenn de Teepott meest güüst is, wurrd ok woll seggt "He is leeg/leech. Of dat nu vun "Lache" oder vun "leeg" a'la "niedrig" (Waterstand) kummt, weet ick nich.Eastfrisian 19:56, 27. Mai 2010 (CEST)[anter]
Dat is noch en anner Woord. Leek hett en k, dat kann nich datsülve Woord wesen. --::Slomox:: >< 20:29, 27. Mai 2010 (CEST)[anter]
Dat Woort is mi nich bekannt. --Iwoelbern 21:48, 27. Mai 2010 (CEST)[anter]
Up Hollannsch hett Leek Laie. Up Platt kenn ik dat nich un hebb ok keen Idee. Vun den Satz boven her kann een natüürlich an Laake denken. Lecken gifft dat woll ok, man keen Leeke. Wenn dat vun leeg keem, denn so möss dat Leegde heten. Oostfreesch leeg is datsülvige, wat bi us leddig heet. Paßt ok nich, schaa...--Bolingbroke 23:39, 27. Mai 2010 (CEST)[anter]

Dwarslinie/Kiellinie

de:Dwarslinie un de:Kiellinie sünd all beid plattdüütsche Wöör, dat wiest dat dwars. För dat wohrschienlich originale Dwarslien un Kiellien kann ik keen Nawies för finnen. Wenn also een en Nawies in de Literatur kennt oder finnt, denn dee mi dat freien. --::Slomox:: >< 20:32, 27. Mai 2010 (CEST)[anter]

Also funnen heff ick dor ook nicks. "Linie" is all länger tau finnen, oewer in'n militärischen Tausamenhang woll ierst von dat 18. Jh. an af (so schrifft dat de Pfeifer). Is also in de Bedüdung woll wat jünger. De iersten Nahwies, de ick funnen heff, de stammen von't Nederlandsche (Flämsche) her: "Diagonale, f. (math.). Dwarslinie, hoeklyn,, v." Nouveau Dictionnaire Français-Flamand, 1839, S. 180; "zal de dwarslyn, in lengte en rigting, de krachtvereeniging vertegenwoordigen", Grondbeginselen der algemeene natuurkunde, 1850, S. 76 - hier is dat also noch in ein mathematischen Tausamenhang. Viellicht is dat dor nu von oewernamen worden? För Kiellinie (bi uns heit dat Keel, to'n Deil Keil) heff ick so ook nick funnen.--IP-Los 17:53, 29. Mai 2010 (CEST)[anter]
Ik heff nu bi Heinrich Teut in sien Hadeler Wörterbuch de Dwarslien funnen. Dor warrt dat Woord mit Querlinie översett. Seggt dor nu nix över, wat en Querlinie wesen schall. --::Slomox:: >< 13:18, 24. Mär 2012 (CET)[anter]

Knieper

Wedder en plattdüütsch Woord, bi dat ik blot weten will, wat ji dat kennt. Ditmal is dat Woord Knieper. Bruukt as Utdruck för en Ohrmarke (Dat Kalv hett en Knieper in't Ohr kregen.). In'n Kuntext weer ganz kloor de Ohrmarke meent, aver ik nehm an, dat Woord lett sik ok good mit Clip weddergeven. Wenn ji dit Woord also al höört hebbt, dat dat Ohrmarke oder allgemener Clip bedüüdt, denn seggt man bescheed. Ik schriev disse Fragen vör allen hier hen, dat ik miene Fundwöör dokumenteert hebb, un dat villicht maal een vörbikummt, de seggt Hoh, dat kenn ik ok! Wenn ji dat Woord nich kennt, denn bruukt ji't nich extra seggen. --::Slomox:: >< 23:44, 10. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Knieper kenn ik. Un twaars de Scheren vun Krabben up Helgoland. Knieper is an un for sik allen, wo een mit kniepen kann. En sunnerlichen Utdruck för Ohrmarke is dat wiss nich.--Bolingbroke 00:02, 11. Jun. 2010 (CEST)[anter]
In den Sinn kenn ik dat nich, man dat plattdüütsche Woort för Ohrwurm is bi uns Ohrenknieper. Mag dat dor’n Tosamenhang geven? --Iwoelbern 00:04, 11. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Ohrenknieper kenn ik ok un dorto "Knieptang" (Kneifzange). Ünner dissen Aspekt hett "kniepen" aber immer mit en Tätigkeit to dohn, nich mit dat Ergebnis. Dorum kunn "Knieper" woll nich ganz richtig ween. "Clip" is mehr Engelsch un "Ohrmark(e)" weer woll dat richtige - klingt aber ok nich good. Blots all mien Meenen. Eastfrisian 06:31, 11. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Ik heff jümmers dacht, dat een Knieper een oldmodische Brill is. So een mit twee Gläs, de sick eenen op de Näs klimmt.

Ton/Klei

Wenn Toonpiepen ut Tooneerd maakt wurrn sünd, mütt de denn Toonpiepen heten? Oder Kleipiepen, as in de Nedderlannen? Weet een, of dat dor en Terminus technicus för gifft?--Bolingbroke 19:27, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Ik weet nich, watt in’t Plattdüütsche mit Klei meent is. In’n Sass lees ik "Marscherde" - dat is seker nix, worut Piepen maakt warrt. Geoloogsch kann ik mi ok nich vörstellen, dat mit Klei reinen Toon meent is. Op de:WP lenkt "Tonerde" wieter na Alumiumoxid. Also dat kann ik di so op’n Slag nich seggen, wat dat in Wohrheit is. Man ik denk, wenn du dat mit Tooneer översetten deist, kannst nix verkehrt maken. Mit Toon warrt dat aver seker wat to doon hebben, wenn de Piep brennt warrn mutt. --Iwoelbern 20:25, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]

In de Masch hett dat fröher veel Tegeleen geven. De Tegels sünd ut Mascheer brennt worrn. Dor kannst in'n Prinzip ok Piepen von maken. Mit Klei is normalerwies en temlich düüster Bodden/Mineral meent. De Piepen sünd ja mehr ut en hell Mineral. Aver in de Masch gifft dat blot dat swarte. Mit nedderlandsch klei un engelsch clay maakt wi glöövik keen groten Fehler, wenn wi ok to den witten Kraam Klei seggt. --::Slomox:: >< 20:49, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Wat maakt wi denn mit de geoloogschen Begrepen, de mit Toon to doon hett. Is "Klei" dat plattdütsche Woort för "Ton" oder blievt wi dor bi "Toon"? Dat gifft dor noch eenige Begrepen as "Tonstein", "Tonschiefer", "Schieferton" usw. Un denn gifft dat Ton as Boddenoort oder as Mineral. Lett so, as weer Klei dat Gegenstück to de Boddenoort... --Iwoelbern 21:19, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Ik heff in't etymoloogsch Wöörbook nakeken. Ton is ganz un gor en hoochdüütsch Woord. Egentlich noch nichmal hoochdüütsch, dat is blot en oostmiddeldüütsch Dialektwoord wesen, bet Luther dat in de Standardspraak inbröcht hett. De Vokaal is oostmiddeldüütsch, de egentliche Stammvokaal is a. Un dat n kummt egentlich ut'n Akkusativ. Dat hoochdüütsche Originaalwoord is tahe un bi uns hett dat in Hansetieden heten. --::Slomox:: >< 21:33, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Sass hett Ton, Tonerde as Toon. Dat is denn also as Frömdwoort rinkamen? De Fraag blifft apen, wat wi mit de annern (wetenschopplicehn) Begrepen maakt. --Iwoelbern 21:55, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Up Kleigrund wasst good Kantuffels (dor wurrd sogor Werbung mit makt - Kleikantuffels). Aber Marschland hebbt wi ok. Nu fraag mi ber kiener, wat nu wat is. Dor muss ik eerst nahkieken. Eastfrisian 22:29, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Klei hett bi uns vääl Leihm mang, das Meckl. Wb schrifft, "fetter, schwerer Boden, stark lehm-, ton- oder mergelhaltig, oft geradezu Lehm". Bi uns heit dat "Ton", dat Wb. verklort dat noch so'n bäten: "Ton zeigt die hd. Lautform; mnd. [...] ist fast ausgestorben." Dat plattdüütsche Wuurt sülben is all vör gaud 'n hunnert Johr nich miehr so bekannt west - ook kuum wat dat eigentlich bedüden dee -, dat Korrespondenzblatt von 1881 hett dor wat in (S. 78): "Hier in Mecklenburg habe ich als seltenes Wort dakule und da-erde gefunden. Es kann nur lehmkule und lehm (lehmerde) bedeuten" (Krause ut Rostock); "Zu Dákùle wäre der Ort Dahausen bei Osnabrück und die Dada, ein Flüsschen im Niederstift Münster zu vergleichen. Die Bedeutung dieses Flussnamens wird vielleicht an Ort und Stelle noch bekannt sein." (Jellinghaus); Hansen schrifft, "im Osnabrückschen" gifft dat "eine sehr versteckte Waldschlucht", "diese Schlucht oder auch 'Kuhle' nennt das Volk die Daënkuhle und erklärt es als Todtenkuhle". Dat Meckl. Wb kennt ook noch ein anner Wuurt vör "Ton": "blagen Leihm".--IP-Los 13:49, 15. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Mol kieken...: lehm-, ton- oder mergelhaltig. "Mergel" is en Mischen ut "Ton" un "Kalk", "Lehm" is en Mischen ut "Ton" un "Sand". Dor kamt wi wedder op dat Problem twüschen Wetenschop un Volksweten. Klei is also en Sedimentmischen, dat woll in jeden Fall "Ton" bargt, aver ok noch annere Bestanddeelen opwiest. Nu kann dat angahn, dat dorut ok Piepen brennt worrn sünd, un kann ok wesen dat man dat glieksetten kann mit hoochdüütsch "Tonerde", aver dat seggt noch nix doröver, wat "Ton" denn nu op plattdüütsch is, un woans de dorvun afleidten Wöör "Tonschiefer", "Tonstein" usw. op platt to beteken sünd. --Iwoelbern 14:20, 15. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Bi Hermann Böning hebb ik nu Klick oder Klink for Lehm funnen, dat passt to Klinker for harten Tegelsteen.--Bolingbroke 23:21, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Jo, klicken hett dat heten, wenn se de Wannen mit Lehm verputzt hebbt. Dor kummt dat woll von. --::Slomox:: >< 23:43, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Vundagen bün ik over düssen Artikel strumpelt un hebb dor düssen Satz in funnen: „Klein-Bornhorst wurde früher auch 'Dwokuhlen' (= Tongruben) genannt“. Dor dükert ja woll dat ole wedder up, wo IP-los boven vun snacken deit. Ik hebb slank bi Böning nakeken un tsüh, dor steiht: Dwo, ein schwärzlicher Ziegelton. [ahd. taha, Ton]. Nu schall dat Woort in Meckelnborg al lang utstorven sien, wie sütt dat denn in annere Gemarken ut? --Bolingbroke 17:27, 7. Mai 2013 (CEST)[anter]

Meerschaum

Meerschuum? Seeschuum? Klingt afsunnerlich. Oder gifft dat dor ok en oolt Woort för?--Bolingbroke 19:27, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Ik kenn keen oolt Woort dorför. Ut’n Buuk rut harr ik Meerschuum seggt. --Iwoelbern 20:25, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Meerschuum. Gifft ok en Reeg Böker, in de dat vörkummt, wenn een bi Google Böker söcht. --::Slomox:: >< 20:31, 13. Jun. 2010 (CEST)[anter]
As een pipenröker kenn ick dat as Meerschuum. Un so hett dat ok min grootvadder nennt, de mi dat piperöken lernt hett. Malaclypse 04:45, 1. Apr. 2011 (CEST)

Kwinten un Sneers

Wi hefft enerwegens al mol rümfraagt, wat Saite up Platt heten deit. Numms hett dor wat to bidragen konnt. Nu hest du Kwint nahmen. Ik kenn dat Woort nich. Weeßt du, wo dat herkamen deit, wo dat bruukt warrt? Sneer kenn ik ok, in Holland heet Saite ja Snaar. In Bremen heet Sneer aver Snoor, in'n Sass bedutt dat Sling. Wo warrt dat denn nu wedder bruukt, gegen Kwint över? Un Saite hest du bloß to'n Översetten rinschreven, oder nümmst du dat ok (as Frömdwoort?). --Bolingbroke 14:11, 15. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Also en Sneer kenn ik in den Sinn as Sling, dat dat en Snoor is, de sik bi't Antrecken totütt, wo een Vagels oder Fisch mit fangen kann. In mien Opa sien Jungsjohren (also so Johren 1930) hebbt se so Heekt fungen (oder weer't Aal? nee, ik glööv Heekt).
Angahn kann dat, dat dat ok Saite bedüüdt. Is allens beids dünn, fast Band. --::Slomox:: >< 16:02, 15. Jun. 2010

(CEST)

Kwint is egens freesk. Ik meen, dat hebbt de Fehnter van de Saterfresen övernamen. Man dat Woord verkloort dat good, ümdat een Fiddel ja in Quinten stimmt warrd. Ditwegen heff ik Saiten as Verklaren daartogeven. Eer ik een Woord van de Dütsken neem, kiek ik bi de Fresen of de Nedderlannschen. Dat is meerst dichterbi. Sneers dücht mi is dat best neddersassich Woord. Marieke 13:15, 16. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Dit is nich mien Thema, aber wenn ik dat so lees, geihst Du jüst drup daal und haust all Spraken/Dialekten dörnanner. Dat hört sück nich good an. Eastfrisian 13:47, 16. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Kwinte heff ik rutnamen.Marieke 14:09, 16. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Nu man nich so fix. To Kwinte hebb ik bi'n googeln bloß wat up Ravensberger Platt funnen, dor heet Kwinte hoochdüütsch Ränke. Up Ollnborger Platt heet dat Quant un Quent. Man ik müch noch mol nafragen wegen dien Satz: Ik meen, dat hebbt de Fehnter van de Saterfresen övernamen. Bruukt de Saterfresen denn Kwinte för Sneer? Oder is dat en vun de Överreste vun de freesche Substratspraak in Oostfreesland? Oder hest du dat doch bloß sülms utdacht un in dien Platt mit inboot?--Bolingbroke 18:43, 16. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Nej, utdacht heff ik mi dat neet. Dat was ja mooi. Ik meen, dat was Seltersk. Of dat ool is, weet ik neet, man de olen Fresen harrn säker noch keen Fiedel. Fröer wüss ik maal een Deern ut Strücklingen, de kunn ik fragen, man dat is langen her.Marieke 11:46, 17. Jun. 2010 (CEST)[anter]
ten Doornkaat-Koolman hett in sien Wöörbook ok snare, snâr för Saite. --::Slomox:: >< 19:09, 21. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Weed

Dat geiht üm dat Woord Weed. Dat bedüüdt in mien Dialekt Lien tohoopbröcht Hau, wat ok Swad nöömt warrt (hoochdüütsch Schwad, Schwade). Dat weet ik gewiss. Dat heff ik von en poor Moderspraaklers unafhängig höört. Mien Problem mit dat Woord is blot, dat ik narms en Literaturbeleg finnen kann. Dat kummt in keen Wöörbook vör un narms in de Literatur. Dat eenzigst wat ik funnen heff, weer dat Woord Wehde in de Bröder Grimm ehr Wöörbook. Dor steiht

Wehde, f., selten m., [..]
1) die häufigste anwendung ist die auf den vom wind zusammengewehten schnee [..]
2) dem md. eigenthümlich ist die anwendung auf heu: heuwede 'heuhaufen' VILMAR 443; wehde m. 'stattlicher haufen, bes. heu, doch auch allg.': wêde Salzungen HERTEL Thüringer sprachschatz 255; Salzunger wb. 50.

Hau passt, f. is uns Woord ok, Hümpel is dat bi uns nich, bi uns is dat de Reeg. dem md. eigenthümlich passt gornich.

Dat Woord mutt oold wesen, en Import ut dat Middeldüütsche kann ik mi nich vörstellen. Dat Woord is - tominnst bi öllere Lüüd - ganz un gor begäng un de Lüüd, von de ik dat höört heff, sünd ok kene Flüchtlinge wesen oder sowat, dat weren Lüüd, de ut de Bueree sünd un sied Generatschonen inheemsch. En hoochdüütsch Vörbild gifft dat nich un so en kort un eenfach Woord kann ok keen neebillt Woord wesen.

Ik weet dor nich bitokamen. Hett een von jo dat Woord al höört, wat in Böker leest oder ans en Idee? Dat kann doch nich angahn, dat ik to so'n kort Woord keen Beleg buten mien egen Dialekt finnen kann. --::Slomox:: >< 19:46, 17. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Ik kenn woll Unkruut weeden (Unkraut jäten). Dat anner hebb ik noch nie nich hört. Eastfrisian 19:50, 17. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Jau, "Weed" is in't Oostfreesk Unkruut. Termo 21:15, 17. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Kenn bloß Swatt. Weid is dat Unkruut, weiden jäten - is oewer nich miehr so begäng hier.--IP-Los 17:32, 20. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Ik heff nu noch maal nipp tohöört. Ik glööv, dat Woord mutt mit t schreven warrn, nich mit d. Also Weet, Mehrtall Weten. --::Slomox:: >< 18:15, 20. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Hett dat villicht wat mit "Weizen" to doon? Dat hett doch Weten --Iwoelbern 19:12, 20. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Also, wenn wi dat snackt, is dat ehder mit "D", aber dat heet ja nich immer wat. Eastfrisian 19:59, 20. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Jo, Weed för Unkruud mutt ok en d hebben. Aver mien Woord Weet för Swad woll mit t. Dat dat mit de Koornsoort to doon hett, kann ik mi nich vörstellen. --::Slomox:: >< 22:46, 20. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Bi Hermann Böning hebb ik funnen: Wee, Wede Weidenrute, anwe'en, mit Ween befestigen. Sunst unner We(h)de noch Wald, Gehölz, weden gäten, Weet 1.Weizen 2.Unkraut. Man würklich wieter kümmst du dor woll ok nich mit. Ik sülms kenn düsse Wöer ok bloß to'n Deel. --84.137.111.221 00:21, 21. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Wett

Tofällig hebb ik bi Böning Wett funnen för Gesetz. Man mit en *, dat bedutt: Ool Woort. Wi seggt hier bloß man Gesetz, man in use WP steiht faken Gesett. Ik weet gor nich, of düt Woort würklich enerwegens lebennig is, oder of dat bloß en Wiki/Sass-Inventschoon is. Up Hollannsch heet de Sake wet. Nu fraag ik Jo, of Ji ok al mol vun dat Woort Wett för Gesett wat höört hefft. Un, of Ji weten doot, is dat en oolet plattdüütschet Woort, oder is dat in de Tieden, as Nedderlannsch Leitspraak weer, vun dor övernahmen wurrn?--84.137.111.221 00:21, 21. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Naja, disse beiden Wöör höört to de Soort Wöör, de von baven kaamt. Begrepen ut de Administration warrt von de Administration offiziell fastleggt un denn von de Lüüd eenfach so övernahmen as se jem vörsett kriegt. Gesett steiht as gesette in'n Schiller-Lübben ([91], en beten allgemener as wat, wat fastleggt is) un wet steiht dor ok in ([92], kenntekent as in niederl. Schriften).
Veel över Gesetten snacken doot de Plattdüütschen wohrschienlich nich. As Nawies ut de Literatur kann ik tominnst Dat Nie Testament vun unsen Herrn un Heiland Jesus Christus von 1885, S. 228, beden. --::Slomox:: >< 01:59, 21. Jun. 2010 (CEST)[anter]
As tweet Indrag bi Schiller-Lübben blangen wet gifft dat ok noch wit ([93]). --::Slomox:: >< 02:05, 21. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Bi Schiller-Lübben hett ja Gesette nu gor nix mit dat to doon, wat wi hüdigendags Gesetz nömmt. Dor is ehr en sunnerliche Masse mit meent, oder en bestimmten Bedrag, de fastleggt wurrn is (an Gold, Sülver etc.). Also is dat middelnedderdüütsche Woort för Gesetz worraftig wet oder wit. Ik woll avers an un for sik weten, of düsse Wöer midderwielen utsturven sünd? As ik al seggt hebb, för Ollnborg steit wet mit en *. --Bolingbroke 11:47, 21. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Ünner Punkt 2. steiht bi gesette ok Bestimmung: we jeghen dut gesette freueliken dede, den wel de rad vorfesten laten.
To de Fraag is dat nu utstorven: In de oostfreeschen Wöörböker von ten Doornkaat-Koolman un Stürenburg kummt dat Woord vör. De sünd aver ut dat 19. Johrhunnert. Baven heff ik dat ja al seggt, de administrativ Terminologie warrt vör allen dör de Administration vörgeven. Mag angahn, dat ole Lüüd sik in Oostfreesland noch op Wett besinnen könnt, aver bruukt warrt woll vör allen Gesett oder Gesetz. --::Slomox:: >< 13:10, 21. Jun. 2010 (CEST)[anter]
ik kenn dat nich, trotz .. Eastfrisian 17:05, 21. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Is woll all utstorben. Ick heff mal 'n bäten dörchkäken, wat ick so an niee Texte finnen künn (is oewer miehrstendeils Mäkelborgsch): Verfatung von dat Land Mäkelborg-Vörpommern: "Negeres œwer de Farben un dat Wapen von dat Land, un wennihr sei bruukt warden, ward dörch Gesetz rägelt." (Art. 1 [1]); De Verfaten vun dat Land Sleswig-Holsteen: "För dat Verwalten sünd Steden no dat Gesetz inricht" (Art. 2 [3]); Dat Oll Testament Dei Lihrbäuker (1963): "Vullkamen is den Herrn sin Gesetz, makt stark dei Seel" (Psalm 19, 8). "Witt" hett ja nu wat mit dat hochdüütsche "Witz" wat tau kriegen: "Nun sind wir schon wieder an der Grenze unsres Witzes, da, wo euch Menschen der Sinn überschnappt." (Faust I) Dat Meckl. Wörterbuch meint: "nur gekoppelt mit Sinn bewahrt: 'de enghele ... benemen uns witte unde synne' Red. Ost 936; in de Sak is keen Sinn oder Witt Schw"
"Also is dat middelnedderdüütsche Woort för Gesetz worraftig wet oder wit." Nee, dat geef ook "gesette" as Slomox schrieben deht, bi Chyträus is dat ünner "lex" tau finnen, ollen Nahwies: "de erbaren, wisen heren ratmanne van der Wismer heben gheven unde vorleenet oren goltsmeden desse rechtecheyt unde ghezette" (1380). Dat Meckl. Wb. schrifft nu (dat gellt nu bloß för Mäkelborg, woans dat in anner Gegenden is, dat kann ick nu nich genau seggen): "in der mod. Mda. nur in hd. Form: œwer 't Gewitter spotten is œwer 't Gesetz gotteslästerlich, frevelhaft", is ook bi Reutern so tau finnen: "Un makt sick mit de Swep doräwer / Un strigelt em nu nah't Gesetz."--IP-Los 02:57, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Dat hebb ik mi ok woll so dacht. Dat Wett amenne utsturven is, is dat eene. Dat annere is, datt dat Woort Gesett, wat wir hier jummers bruken doot (un wat in'n Sass steiht) in moderne Mundaarden gor nich bruukt warrt. Dor warrt jummerlos bloß vun (hoochdüütsch) Gesetz snackt. Nu hefft wi twee Möglichkeiten. Dat een is, wi blievt bi de levennige Spraak, so, as se nu mol snackt warrt. Denn möss dat Gesetz heten (ik meen natüürlich ok as Lemma, un in al juridische Artikels). Oder wi bruukt en Kunstwoort, wiel natüürlich Begrepen ut de Administration ... von de Administration offiziell fastleggt weert, as Slomox boven schrifft. Un en plattdüütsche Administratschoon gifft dat al siet 450 Johren nich mehr. Man, wenn wi en Kunstwoort bruuklt, denn is wiss dat Woort Gesett nich beter, as dat Woort Wett, wat tominnst in dat 20. Johrhunnert noch bruukt wurrn is, wenn ok man bloß vun ole Lü'e. --Bolingbroke 09:52, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]
En utstorven Woort weddertobeleven is seker nich Sinn vun de Saak, wenn dat hüüt keen Minsch mehr kennt. Gesetz is rein hoochdüütsch. Is dat würklich Deel vun de lebennige plattdüütsche Spraak? Ik seh Gesett nich as Kunstwoort - dat is blots en in-plattdüütschte Form vun dat hoochdüütsche Frömdwoort. Dorvun gifft dat veel (In'n Football t.B. "Abseits" segt de meisten Lüüd, de ik kenn, Afseits to). --Iwoelbern 10:02, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]
dat is blots en in-plattdüütschte Form vun dat hoochdüütsche Frömdwoort Genauer weer dat, wenn du seggst dat is dat nich-verhoochdüütschte Gegenstück to dat hoochdüütsche Woort. Dat is ja keen Neologismus, dat is de ole Form, de bewohrt bleven is. To Hansetieden is dat Woord gesette bruukt worrn (Schiller-Lübben), in't 19. Johrhunnert is dat bruukt worrn (Nie Testament) un vondaag warrt dat ok noch bruukt (to'n Bispeel in de Verfaten von Bremen).
Dat annere is, datt dat Woort Gesett, wat wir hier jummers bruken doot (un wat in'n Sass steiht) in moderne Mundaarden gor nich bruukt warrt. För de sprakene Spraak kann ik keen Nawies bringen (liggt in de Natur von de Saak), aver in Schrift-Plattdüütsch kummt dat Woord ganz gewiss vör. De Verfatens von Bremen un Neddersassen, de Vörslag för en Plattdüütsch-Gesett von'n Neddersassischen Heimatbund von Mai dit Johr, plattdüütsche Narichten bi'n NDR etc. pp. --::Slomox:: >< 12:10, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Na ja, wi weet doch ganz genau, dat de Verfatens vun Bremen un annere Bundslänner vun Spraak-Funktschonäre schreven wurrn sünd oder vun Schrievers, de avers ok keen Politik-Vokabular to Hannen harrt hefft. Dor hefft se natüürlich na'n Sass henpliert. Man ik will mi dor gor nich um strieden. Ik meen bloß, datt Gesett woll Middelnedderdüütsch ween is, man wenn dat hüdigendags bruukt warrt, is dat doch en Torüchöversetten ut dat Hoochdüütsche. Du nümmst dat hoochdüütsche Woort, wat du in Kopp hest (un wi könnt ja gor nich anners, as dat in Kopp to hebben) un du dreihst dat na de Regeln vun den Luutwannel wedder torüch up Platt z=> t. Just, as bi Würfel => Wörpel.

Man ik hebb tofällig up düsse Siet funnen, datt in Oostfreesland dat Woort Laag för Gesetz nahmen warrt. So schrievt dat tominnst Marieke. --Bolingbroke 12:22, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Laag hebb ik noch noit höört, man Wett is bekennd, wenn ok leep ollmoodsk (man well weet, wo bi sowat as Laag, Wett un Gesett villicht ok verscheden Woorden in verscheden Streken binnen Oostfreesland bruukt worden). Ik meen, dat vandag eentelk meest Gesett bruukt word, so dat um modeern Gesetten geiht. Termo 20:35, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Ik meen sülvst "Wett" is beter bekannt as "Laag" (wat för mi ook meer as een sassisch as een freesk Woord lett?). Man ik bün bang, de twee Woorden kannst du beed knapp bruken sünner een Verklaren. Sückse Woorden kaamt alltied van baven, un baven is de Spraak Teutsch. Hier mööt wi weten: Wullt wi, dat dat liecht to verstaan is, of wullt wi egen plattdütsch Worden hebben? Ik bün jümmer för egen Worden/Wörr, man denn so beschriven, dat dat ook well verstaan kann, de noch keen Freak is. Marieke 23:00, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Bühne

Ik söök een mooi Woord för "Bühne" (Theaterbühne)? Marieke 22:46, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Theater, Speeldeel, Speelkoppel. Helpt di dor wat von? --::Slomox:: >< 01:06, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Ik kenn hauptsächlich Speeldeel--Bolingbroke 10:28, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Speeldeel oder Theater kenn ik aver blots, wenn Bühne in de Bedüden vun’t hele Theater mitsams de Spelers, Technik, Rüüm usw. meent is. Wenn Bühne blots de Bühne sülvst, also de Steed, woneem de Schauspelers wiel dat Stück togang sün, meent is, denn kenn ik dor keen plattdüütsch Woort för. --Iwoelbern 11:36, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Tieding

Mi is dat Woord neet afwesig, kannst seggen: Ik heef een Wood to veel. Ik will geern een Artikel för dat Lemma Tieding schriven. Ik weet, dat dat Woord egens neet meer gifft (buten in Sweden as middelsasssich Leenwoord), man älkeen kann dat verstaan un us Woord is dat echte (Zeitung kümmt later). Nu wull ik geern jun Meenen daarto hebben, eer dat later Laway gifft.Marieke 23:24, 22. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Ik heff jüst keken un dat süht so ut, as wenn dat Woord in Mekelborg noch bruukt warrt. Madauss sien Hinning von 2002 un Lücke sien Läbenslichter ut Mäkelborg von 2010 bruukt dat Woord all beid. Ok in dat Woordenboek van de Drentse dialecten kummt dat vör (bedüüdt dor aver allgemeen bericht un nich blot Zeitung).
In Oostfreesland kannst du aver ok Krant oder Daagbladd bruken. --::Slomox:: >< 00:33, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
man älkeen kann dat verstaan... Is dat so? Harr ich den Afsatz hier nich leest, harr k nich wüsst, wat dat ween schall --Iwoelbern 00:53, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Wat in Oostfreesland för "Zeitung" bruukt word is Bladd of Bladdje. Krant seggt vandag kieneen, mag wesen dat dat ehr anners wesen is. Dagbladd mag gahn, man lett ok nederlannsk. Buten Oostfreesland kenn ik mi neet so ut mit't sükse Utdrucken, man de Woorden up Saterfreesk (Blääd) und Noordfreesk (Blees u.a.) bünd de sülvken. Mit Tieding kunn al allenig kieneen mit um, umdat de -ing-Ennen leep raar worden is in't Platt. In Oostfreesland is dat vandag meest -en, buten Oostfreesland höör ik faak -ung. Un nettso "Tieden" as "Tiedung" löpt na mien Menen neet för "Zeitung". Termo 01:39, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Jo, dat sünd jummers woller de sülvigen Fragen...Bruukt wi de olen plattdüütschen Wöer un kann dat hüdigendags överhoop noch een verstahn? Also: Bi us seggt se Blatt (Dor büst du platt: Hüüt steihst in't Blatt) oder dat Frömdwoort Zeitung. Ik mutt seggen, datt ik ok nich wüßt harr, wat mit Tieding meent is, ik hebb glieks an dat ole engelsche Wiehnachtsleed dacht: „...Good tidings wi bring to You and your King.“ Blatt is natüürlich en Problem för en Lemma. Dagblatt dücht mi ganz goot. Is woll künstlich (nedderlannsch), man nich so wiet af vun dat, wat allerwegens bekannt is. Dat Enn -ing gifft dat bi us tohuse bloß noch bi Kinnings un bi morning, man dat kümmt woll ut dat Engelsche. Ik hebb dor avers nix gegen, en Lemma Tieding antoleggen, wenn a. allerhand Wieterleiden inricht' weert un b. in den Artikel en Henwies up de annern Begreepe geven warrt.--Bolingbroke 10:28, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Vun Tieding holl ik as Lemma gor nix. De Grünnen heff ik in vele annere Dikusschonen al vertellt. As Wieterleiden geern. Dagblatt mach as Lemma an meisten Sinn maken; Blatt is al so mehrdüdig und mutt en Gavelsiet warrn, woneem Dagblatt den ok binnen stahn schüll. En Problem kann bi Dagblatt aver wesen, dat nich jede "Zeitung" ok en Dagblatt is. Gifft jo t.B. ok Wekenblööd. Dat kann een aver ok in’n Artikel mit verkloren un as Wieterleiden inrichten. --Iwoelbern 11:42, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Is woll künstlich Dat Woord kummt al bi Fritz Reutern vör. Dat is en oold plattdüütsch Woord. Daagbladd un Wekenbladd sünd hoochdüütsch Tageszeitung und Wochenzeitung/Wochenzeitschrift. Bladd is Zeitung/Zeitschrift. --::Slomox:: >< 13:06, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
as wenn dat Woord in Mekelborg noch bruukt warrt Starft oewer ut. Ick hüür dat Wuurt nich miehr. Wenn, denn meint dat taumeist Nahricht, bi Brinckman finnt sick ja "Donn wir dor noch Freud bi de Seefohrt buten up See un Haben binnen, un wenn denn de Warreminnersch kem un de Tiding bröcht: Vatting is kamen", gifft denn ook "nie Tiding" oder korter "Nietiden", Schröder schrifft t. B.: "un de Standgäst wüßten, wo mehr Nietieden sei bröchten, wo vüller schenkt Schultenmoder de Gläs'" - kiek ook baben bi "wo - wo", dor heck dat ook all anführt. "Tiding" (oder ook Tidung) för "Zeitung" is bi Reutern tau finnen, wart oewer süss nich würklich seggt: "as wenn einer in de Tidingen sin Nummer mit dat grote Loß findt". In spraken Spraak hüürt'n ümmer "Zeitung", dat Meckl. Wb. schrifft denn ook: "mod. nur noch die hd. Lautform Zeitung".--IP-Los 17:11, 23. Jun. 2010 (CEST)[anter]
In't Westmönsterland is dat Waord tominnst te finnen: "Tiedung, Tietung (Ot, Vr, St, Hei, Ra); Tiedinge (Bo) f. Zeitung; Nachricht. Tiedinge gebben (Nachricht geben, Bo). Moss den Schinken so dünne schnien, dat’m de Tiedung daor döör lääsen kann. → Bladd, Krante, Zäitung." Pläästerman 00:19, 24. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Nu eerst maal to de Etymologie: Tieding is dat oole Woord, un dat hett fröer Naaricht meent. Dat is so old, daar geev dat noch keen Tieding. Van dat Woord stammt dat dütske "Zeitung" af, ook met dat Bedüten: "Nachricht" as noch bi Goethe. Een schreven Tieding is een Bladdje met Narichten. So was dat. Dat wi een Woord upp hochdütsk seggt, dat de Hochdütsken us wegnamen un dat wi denn later sülvst vergeten hebbt, dat lett doch snaaksch. Denn meen ik: Wenn een Woord doodbleven is, so as Windoog för Finster, denn kann well dat meerst neet trüggels halen. Buten dat is ja ook een Finster hüüt een Windoog met Glas. In Ingland un Dänemark un Noordfreesland seggt se twwars noch Windoog, man för mi hett Windoog son oolmoodschen of tominnst poetischen Klang. In een Gedicht lett dat mooi. Man wenn wi in een Dialekt noch Reste van een egen Woord hebbt, denn meen ik, schüllt wi dat versöken. Un ut Fritzing Reuter sien Hüsingsland hebbt wi ja neet all to veel. De meersten Schrivers un Plattdüütschwarkers sünd ut Oostfressland of ut Nordnedersassen of ut Sleswig-Holsteen. Man Meckelborg? Wenn de noch dat ole -ing hebbt, schall mi dat högen. Of dat nu old is of ut de sweedsche Tied is mi pottegaal. Un wenn de so een mooi Woord as Tieding hebbt, denn is dat doch wat, denn schall dat een Bidrag ut Meckelborg an us Spraak ween. Marieke 00:12, 28. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Nee, in Mäkelborg is -ing ook all utstorben. Reuter hett dat bloß bi so'n poor Wüür bruukt, t. B. Wenning, kannst oewer ook Wennung finnen. Dat is bi Tiding denn ook so, gifft ook Tidung. 'ne Verbinnung nah dat Schwedische gifft dat woll nich, Mäkelborg harr mit de nich so vääl to kriegen, dat wiern Vörpommern und Wismer. Un ook dor wier de Influss nich all to groot. Gifft hüüt noch 'n ganzen Hümpel von Schriewerslüüd ut uns Gegend: Ursula Kurz, Karl-Heinz Madauß, Wolfgang Mahnke usw. --IP-Los 16:43, 30. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Tidning is schwedisch "Zeitschrift", künnt angein dat de Mekelbörger dat vun dor hebben deit...

Sweedsche Etymologie: [94], från mlty. tidinge, dat heet von middelnedderdüütsch tidinge. --::Slomox:: >< 21:22, 6. Jul. 2010 (CEST)[anter]
Is ook kein Import. Findt sick ümmer (Mnd., 17./18./19. Jh.) in Mäkelborg un ook in anner Mundorten (18. Jh.).--IP-Los 22:52, 13. Jul. 2010 (CEST)[anter]

Maulwurf

Ik kenn dat as "Mull" utspraken eenig Muu_ell - richtig?

Sass schrifft em Mullworp oder Windwarp. Vun Huus ut kenn ik em as Muulworm aver ok Windworm (wobi dat "-worm" woll eher verslepen is, "Worp" as "Wurf" passt jo) --Iwoelbern 18:51, 29. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Ik kenn bloß Winnwupp oder Winnworp, fraag mi avers nich, woher!--Bolingbroke 19:29, 29. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Ik glöv, ik nehm dat mal as Mullworp. Is noch kiek Lemma blots en Wiki-Link bi mien nächst Jazzer. Eastfrisian 19:50, 29. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Heit in mien Gegend ook Muulworm, dat Meckl. Wörterbuch hett noch "Mullworm", schrifft: "umgedeutet zu Mulworm (Pa)". Gifft ook Wäuhlworm (Jacobs in Teuthonista 3, S. 152). Noch wat oewer de Formen (Meckl. Wb): Mullworm: "nach der Karte im D. WA. 3 die vorherrschende, östlich bis Ro[stock] reichende Bezeichnung des Tieres; ihr schließt sich nach O[sten] Mullwäuhler [...] an", "Mullworm ist umgebildet aus älterem Mullworp, -warp 'Erdaufwerfer', welches die Siedler aus Holstein mitgebracht hatten und das nur noch vereinzelt vorkommt". "Ebenfalls alt ist der Name Windworp, Winn'-, Wenn'-, der von den Einwanderern aus Westfalen mitgebracht wurde und dessen erstes Glied auf die gewundenen, d. h. gekrümmten Grabefüße des Tieres weist [...]; in neuerer Zeit nur noch vereinzelt belegt". Dat gellt nu bloß vör Mäkelborg.--IP-Los 16:56, 30. Jun. 2010 (CEST)[anter]
De Fraag weer ja na Mull. Un dor geevt di Stürenburg un ten Doornkaat-Koolman för Oostfreesland recht. De hebbt all beid en Indrag Mull för Maulwurf (Stürenburg ok noch Froote, aver dat gellt blot för dat Overledingerland). Bi de Utspraak hebbt se aver normaal Mull mit kort u un nich muu-ell. --::Slomox:: >< 19:14, 30. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Museen

Ik weet natüürlich ok, dat de Mehrtahl vun Museum up Düütsch Museen is. Up Engelsch avers museums, nedderlannsch musea. Un up Platt? Ik meen, Museums. Man wat meent Ji--Bolingbroke 19:35, 29. Jun. 2010 (CEST)[anter]

Jo, meen ik ok. Eastfrisian 19:48, 29. Jun. 2010 (CEST)[anter]
Wat för dat Hoochdüütsche de Duden is, is för Nedderlandsch Het Groene Boekje. Un dat seggt, dat op Nedderlandsch musea un museums allens beids richtig is.
Wenn wi för Plattdüütsch de Proov maakt (+"de museen" +sünd vs. +"de museums" +sünd), denn hebbt wi dree Steden, wo "de Museen" bruukt warrt (Wikipedia heff ik nu nich mittellt) un twee Steden, wo "de Museums" bruukt warrt (een bi de Google-Web-Söök un een bi Google Böker).
För mi höört sik ok Museums beter an. --::Slomox:: >< 16:25, 30. Jun. 2010 (CEST)[anter]

In'n Twifel jümmers den Plural met -s, meen ik. Dat lätt meer plattdüütsch.Marieke 23:40, 30. Jun. 2010 (CEST)[anter]

miteneen

Ik mutt wat verkehrt maken. Ik bün mi ganz seker, dat dat dat Woord miteneen gifft un dat dat datsülve bedüüdt as mitenanner. Ik kenn dat ut mien egen Dialekt, Iwoelbern hett dat en poor Maal in Artikels bruukt un in Bauer sien waldeggsch Wöörbook kummt dat op Sied 71 ok vör. Un denn heff ik noch [95] funnen, wo dat een ut Mönster in sien hoochdüütschen Satz inmengt hett. Aver dat weer allens... In all de hunnerte von plattdüütsche Böker op Google Böker un op all de hunnerte plattdüütsche Websteden in't Internett kann ik dat Woord nich een Maal finnen... Heff ik dat verkehrt schreven? Dat Woord kummt mi so normal vör, dat kann doch nich angahn, dat dat man so roor bruukt warrt? --::Slomox:: >< 21:00, 23. Jul. 2010 (CEST)[anter]

Kriegsberichterstatter

Gifft dat hierför en plattdüütsch Woort? --Iwoelbern 10:52, 5. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Dor müch ik up wedden, datt dat dor up Platt keen egen Woort för gifft. Ik denk, dor warrt dat hoochdüütsche Frömdwoort för nahmen. De Hollänners hefft dor Oorlogsverslaggever för oder ok Oorlogscorrespondent. Up Norweegsch hebb ik Krigsreportasje funnen för Kriegsberichterstattung. Kriegsreporter klingt doch gor nich slecht för de Saak, oder? Kriegsberichter güng amenn ok. --Bolingbroke 12:25, 5. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Harr mi woll ok wunnert, wenn dat dor wat op Platt geven de. Ofschoonst dat seker ok plattdüütsche Lüüd in’n Krieg geven hett. Ik denk, ik warrt den Kriegsberichter nehmen. De Reporter klingt mi to dull na Journalismus. --Iwoelbern 12:38, 5. Aug. 2010 (CEST)[anter]

straddeln

Kennt een von jo dat Woord straddeln? --::Slomox:: >< 22:09, 6. Aug. 2010 (CEST)[anter]

nee. Kann ik mi nich mol wat ünner vörstellen. :-) --Iwoelbern 22:24, 6. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Ik ok nich. 217.92.177.93 12:22, 7. Aug. 2010 (CEST) aka: Eastfrisian[anter]
Nie nich höört.--Bolingbroke 14:51, 7. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Vielleicht von englisch "straddle"? --Holder 06:45, 10. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Festland

Fastewall un Faste Land kenn ik woll. Man ik weet just nich, of Faste Wall würklich plattdüütsch is, oder of ik dat ut Hollannsch kenn. De Nedersaksische WP hett Vaasteland. Gifft dat denn ok plattdüütsche Borns för Fastewall?--Bolingbroke 19:38, 12. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Ik kenn ok blot dat Fastland. Faste Wall is so’n Utdruck, wo mi as Eerdwetenschoppler glieks wedder de Ohren slackert... --Iwoelbern 20:19, 12. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Wenn du bi Google na "Fastewall" söchst, denn kummt doch en ganze Reeg Sieden. De sünd vör allen ut Oostfreesland. Wenn du na "faste Wall" oder "fasten Wall" söchst, denn kummt aver ok en Reeg Sieden ut anner Kuntraien (to 'n Bispeel von Klaus Groth ut Holsteen [Trina] un Paul Lehmann-Schiller von Rügen [Ganz olle Kamellen ut Ithaka]).
Mi dücht dat is en allgemenen Utdruck von de Küstenspraak. --::Slomox:: >< 20:49, 12. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Viellicht helpt ook dat hier ut dat Meckl. Wb.: ""Wall [...] 2. seem. Land, Küste: de Kuursche Wall BRI. 2, 62; gegen em (Odyseus) künn doch kein upkoamen hier up de Insel un an de faste Wall (auf dem Festland) LEHM. Ith. 87". Dat is ut dat Bauk, wat Slomox all anführt hett. Ick heff hier ook noch Rudolf Kinau sien "Blinkfüer" von 1923 tau liggen, dor is ook 'ne "Wortverkloarung" tau finnen un dor heit dat up S. 126: "faste Wall = Festland" --IP-Los 16:58, 14. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Verstah ik dat recht: Denn is Faste Wall keen allgemeen Plattdüütsch, man en Utdruck ut de Seemannsspraak? Dat kann jo mol in Fastland indragen warrn. Aver bruken schüll man denn doch lever den utdruckt Fastland. --Iwoelbern 17:19, 14. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Dat is en Utdruck ut de Spraak von de Lüüd an de Küst. Wat schall denn allgemeen Plattdüütsch in dissen Kuntext heten? Dat kann'n sik doch denken, dat de Lüüd in'n Harz keen egen olen Utdruck för de Saak hebbt. --::Slomox:: >< 19:21, 14. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Allgemeen Plattdüütsch schall bedüden, wat all Lüüd snackt un nich blots in sünnere Ümfeller seggt warrt. Mien Fraag weer/is: hebbt dat blots de Seelüüd seggt oder allgemeen de Lüüd an de Küst. Vun wegen as dor baven steiht 2. seem. Land, Küste... Künn jo ok ’n Utdruck wesen, den blots Seelüüd ünner sik bruken doot (vergliekbor mit Begrepen ut de Jägerspraak, de ok nich jeedeen kennt). --Iwoelbern 19:28, 14. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Dat hebbt allgemeen de Lüüd an de Küst seggt. To'n Bispeel in En Mundvull Snack von de 'Runn Plattdüütsch plegen', Uthlande-Verlag, Noordstrand 2006, ISBN 978-3-9810833-0-9, Sied 34: Hauerie na en Ball, dat weer man wennt op Nordstrand. De Brammin steeg to Kopp, un denn geev dat Striet, meestens um de Deerns. Weer dor en Keerl vun de faste Wall opdukt, muß man je ok sehn, wat he in de Mau hett. Dat Book is von 2006, is also ok keen öllerhaftigen Utdruck. --::Slomox:: >< 20:25, 14. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Verscheel

Ik kenn dat Woort Verscheel natüürlich ok un bruuk dat ok fökener mol. Dat bedutt bi mi so veel, as Unnerscheed. De twee Bröer verscheelt sik duchtig heet denn: De sund man bannig verscheden. Bi Hermann Böning hebb ik funnen, datt (fökener?) schelen bruukt warrt. Dat bedutt akraat datsülvige. För dat Substantiv Verscheel/Scheel hett Böning 1. Fehler, Schade 2. Unterschied 3. *Grenzscheide. Nu warrt hier in use WP Verscheel ok noch in en ganz annern Sinn bruukt, de mi nich bekannt is. Dor heet dat denn so veel, as Meenung, Oordeel, t.b. in düssen Artikel. Kann mi een dor mol fudderhölpen un mi seggen, wo dat herkummt? Is dat en sunnerlichen Dialekt, oder is dat ganz begäng (bloß nich bi us?)? Gifft dat dor Borns för?--Bolingbroke 15:00, 15. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Dat Woort is mi hier op WP dat eerste mol ünnerkamen. Vun Huus ut kenn ik dat nich. --Iwoelbern 16:17, 15. Aug. 2010 (CEST)[anter]
To'n Bispeel in Theodor Storm siene Briefwechsel (1844-1846): kritische Ausgabe, S. 42: Du kannst mir im nächsten Briefe auch Deinen „Verschäl“10 darüber sagen. De Footnoot 10 op Sied 455 dorto is: 10 Mensing, V, Sp. 422: „Heute wird V. besonders in der Bdtg. ‚Meinung‘, ‚Urteil‘ gebraucht (eigentl. ‚Meinung, die sich von der eines anderen unterscheidet‘, ‚abweichende Ansicht‘).“ Is also direkt von Ünnerscheed afleidt un warrt woll vör allen in Holsteen so bruukt. --::Slomox:: >< 20:58, 15. Aug. 2010 (CEST)[anter]
"Verschäl" kann man noch in hochdüütschen Texten bet in't 19. Jh. finnen - de wiern natrülich ut'n Nuurden. Bi uns is dat Wuurt nich miehr tau hüren. Slomox hett ja nu wat ut Sleswig-Holstein anführt, ick stüer mal wat ut Mäkelborg bi - dor heff ick miehr as ut anner Regionen. Ick ünnerscheid nu nich twischen "Scheel" und "Verscheel". Wat dat all bedüüden deht, hemm ji ja all upführt. 'n Nahwies för 'Meinung' heff ick funnen in ein ollen Buernsnack (1739): "den wy kunnen seggen fry / Wat unse Schälung is". Mantzel hett in sien Bützowschen Ruhestunden (Bd. 3) dat Wuurt ook so'n bäten afhannelt: "Scheelen: Scheeling: qvoties naturaliter, in mensuris, aliqvid superest, vel deest, qva qvantitatem intentam, dicitur et scheelt, interdum cum additis: scheelt nich veel: so veel etc., item, et iß wenig: et iß noch grot Verscheel." Hier meint hei also den Ünnerscheid, un schrifft wieder: "Transfertur, haec expressio, ad moralia, dicendo, sine Scheeling seggen." Interessant is ook, wat hei denn utführen deht: "Jungitur interdum Gebreck & Scheeling", d. h. Mangel, un kennt ook noch ut ollen Tieden: "In antiqvis compositionum (ut vocantur) chartis, Vergleichen, vocabulum Scheelinghe est usitatissimum, E. gr. witlik sy dat alle schelinghe de gheweßt ys tüschen der hochgeboren Forsten un Konighin Margarete up de eenen side un den steden etc." d. h. Striet, vgl. ook Schiller/Lübben. Dähnert hett bloß "Verschäl. s. Unterschied. Dat is een groot Verschäl." un "Verschälen. v. Unterschieden seyn." In ein Handschrift (Anfang 19. Jh.) läs ick: "Schälen, verschälen. Hiedurch wird der Begriff des Unterschieds zwischen zwei Dingen, die Abweichung von einander ausgedrückt. z. B. datt schält nich vähl, es fehlt nicht viel daran. Datt's 'n groten Verschäl. das ist ein großer Unterschied. De Pierr schälen nich vähl. Die Pferde sind beinahe gleich. Schäl oder Schäling. Entschuldigungs Gründe, Rechtfertigung. Sienen Schäl seggen, z. B. vor Gericht, dasjenige sagen, was man zur Rechtfertigung in seiner Sache anführen kann." Ick findt ook in ein anner Handschrift (üm 1850) noch so'n lütten Satz: "Dat schäält 'n Schluck ut de Buttel. Das unterscheidet einen Schluck (nicht aus dem kleinen Glase, sondern) aus der Bouteille; d. h. es ist ein großer Unterschied." Mi (dat is Sibeth) kennt 1876 in sien Wüürbauk noch: "verschälen, Unterschied machen; dat verschält doch dull, das verursacht doch eine bedeutende Abweichung." In dat Meckl. Wb. findt ick noch: "1. Unterschied [...] dat is œwer 'n origen Verschäl HABelsch; SCHÖDem [...] 2. abweichende Ansicht SCHWPamp; überhaupt Ansicht, Meinung: du sast dinen Verschäl dortau seggen HABes".--IP-Los 17:36, 16. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Gebläse

Ik vermoodt, dat dat dorför keen echt plattdüütsch Woort gifft, oder? --Iwoelbern 16:09, 15. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Püüster (Kritisch-erklärendes Handwörterbuch der deutschen Sprache von 1842, Sied 152, gifft bi'n Indrag Blasebalg as plattdüütsch Synonym Püster un as hoochdüütsch Synonym Gebläse). Aver hier ok modeern (in de Schrievvariant Puuster). --::Slomox:: >< 22:24, 15. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Heff ik bit nu blots as Beteken för en Gewehr höört, harr ik aver ok al an dacht. --Iwoelbern 22:28, 15. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Dor hefft wi hier al mol över snackt. Dormols sünd wi ok up Püster kamen.--Bolingbroke 10:39, 16. Aug. 2010 (CEST)[anter]
Oha... dor kannst mol sehn: ik warr langsom oolt! --Iwoelbern 11:10, 16. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Gewinde

Noch so'n technischen Utdruck, denn ik op platt nich kenn. Vörslääg? --Iwoelbern 16:13, 15. Aug. 2010 (CEST)[anter]

In Elisabeth Piirainen ehr Wörterbuch der westmünsterländischen Mundart kummt dat Woord op Sied 375 vör: Gewinde, Gewinne n. Gewinde. De Lährjungs mochen daor Gewinde up schnien (in schnien) (z.B. beim Wagenbeschlag).
In dat Idiotikon von Eilsdorf (bei Halberstadt), afdruckt in dat Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung, Johrgang 1908, op Sied 64: Gewinne, Gewinde. In Klaus Groth's gesammelte Werke kummt Gewinn: Gewinde as Indrag in de Wöörlist achtern in't Book vör. Mag ok noch annere Wöör geven, dat weet ik nich. --::Slomox:: >< 22:51, 15. Aug. 2010 (CEST)[anter]

Röhr

As ik nujüst Rohrwater in'n Sass nakieken wull, dor heff ik dat Woord Röhr sehn, dat (gesellschaftlich) Bewegung heten schall. Dat heff ik betherto jümmer mit dat hoochdüütsche Woord utdrückt (kummt opstunns 49 Maal vör, wenn een dat söcht). Dat Woord kummt mi topass. Aver ik heff dat noch nie höört. Gifft dat dor Nawiesen för, dat dat so begäng is?

Mien Söök hett nix bröcht. Wat ik funnen heff, is bi Sophie Dethleffs in ehr Gedichte in hochdeutscher und plattdeutscher Mundart op S. 192: In't Dörp von'n Klockthorn, da slog et veer, do keemen de Kinner ok in de Röhr. (Un Röhr warrt in en Footnoot mit Bewegung geven). Aver dat is ja nu mehr Aufruhr, gesteigerte Aktivität un nich de Bewegung in'n polietschen Sinn. Oder is de Indrag bi Sass gornich in'n polietschen Sinn meent? --::Slomox:: >< 20:34, 8. Sep. 2010 (CEST)[anter]

Up Oostfreesk kenn ik dat as "Rohr" un daar ment dat ok mehr "Aufruhr" of sowat. "Rupp un Rohr" seggt een ok. Termo 17:33, 9. Sep. 2010 (CEST)[anter]
"Rühr" heit bi uns 'Bewegung', oewer nich unbedingt gesellschaftlich. Bi August Seemann heit dat (Plattdütsche Vertellsels, Berlin 1911, S. 108): "Dei ganze Wirtschaft leg' up ehr; Fäut und [sic] Hänn müssen Dag un Nacht inne Rühr sin." Kann ook wat "Gerührtes" bedüden. "Aufruhr" is "Upruhr" oder (früher) in Westmäkelborg ook "Uprauhr". --IP-Los 14:38, 10. Sep. 2010 (CEST)[anter]
Ik kenn dat woll. Dat kummt in Röhr = in Bewegung. Oder een is bannig röhrig/ch (immer in "Action"). Eastfrisian 11:20, 11. Sep. 2010 (CEST)[anter]

Bi us in Haid seggt man: "räur di mol" oder "röch di mol" winn eener Platz moken schall oder ´n beten tomaken schall.

Drahtbesen/Fächerbesen

Heet bi uns Kratzer. Heff ik ok mien Leevdaag noch keen anner Woord för höört (nich op Platt un nich op Hooch). De beiden Wöör in de Överschrift heff ik eerst na veel Googeln funnen. Bi dat Googeln heff ik ok markt, dat dat Woord Kratzer nich överregional bekannt is. Wenn ik bi Google Biller to "Kratzer Laub" söök, denn kummt eerst op de drüdde oder veerte Sied dat eerste Bild von en Fächerbesen. Bi de Söök na Websteden dat sülve. Nix to finnen. Ik heff nu al dacht, dat se Kratzer man bloot bi uns seggt. Aver denn heff ik in Ludolf Parisius sien Wöörbook von dat Middelmärksche Platt den Indrag Kratzer: Stahlblechbesen zum Fegen von Laub oder der Straße funnen. Dat Book is över dat Platt von Lunow, wat dicht bi de Oder liggt. Sütt so ut, as wenn dat Woord doch annerwegens bekannt is.

Mien Fraag also: kennt ji dat Woord? --::Slomox:: >< 23:10, 17. Sep. 2010 (CEST)[anter]

Jo, is in Woonst ok as Kratzer bekannt --Iwoelbern 23:23, 17. Sep. 2010 (CEST)[anter]
Het bi us in't Mönsterland Krätzer orre op Platt ook Krässer. Pläästerman 21:06, 18. Sep. 2010 (CEST)[anter]
Is bi uns 'ne Hark. Mööt mal nahfragen, ob dat dor noch'n annern Namen vör gifft. 'n Kratzer ward bi uns bi't Tüffelracken brukt. Dei hett denn so'n drei Tinnen und dor warden de Tüffel mit rutkrägen.--IP-Los 16:43, 20. Sep. 2010 (CEST)[anter]
Heff noch mal eins nahfragt - Bessen is woll ook begäng, up Hochdüütsch heff ick hüürt (Du hest ja ook dat Hochdüütsche anspraken): "Laubbesen", "Strauchbesen", "Drahtbesen" kenn ick ook. Wenn wi in Gorden to Gang sünd, ward dor oewer nich ümmer so'n fienen Ünnerscheid makt, dor heit dat denn ook einfach Hark.--IP-Los 17:26, 20. Sep. 2010 (CEST)[anter]
Ünner en Hark verstah ik wat anners, nämlich mit meest liek Tinnen un kört Tinnen. Dat wat afbillt is, heet bi uns "Loofbessen" (= Laubbesen)Eastfrisian 17:29, 20. Sep. 2010 (CEST)[anter]
As Loofhark is mi dat ok al mol ünnerkamen... --Iwoelbern 17:38, 20. Sep. 2010 (CEST)[anter]

Ik kenn dat as Bladenhark

Keuschheitsgürtel

Schüll mi wunnern, wenn dat dorto en plattdüütschen Naam gifft, aver wat maakt wi dorvun? --Iwoelbern 22:41, 24. Sep. 2010 (CEST)[anter]

keusch hebbt wi al maal hatt un Gürtel heet Gördel oder Lievreem. Denn lang ik bi Küüschheitsgördel oder Küüschheitslievreem an. --::Slomox:: >< 22:56, 24. Sep. 2010 (CEST)[anter]
Wat dat nich allen gifft... :-) --Iwoelbern 23:33, 24. Sep. 2010 (CEST)[anter]

Verscheden Kraam

Poor hoochdüütsche Wöör, bi de ik keen good plattdüütsch Woord kenn:

  • spannend (spannender Film); engelsch suspenseful, exciting
  • aufregend (aufregende Erlebnisse); engelsch thrilling, exciting
  • versagen, scheitern (er versagte beim Versuch, es besser zu machen); engelsch fail

Ik söök na Wöör, de genau dat bedüden doot. Ümschrieven so as He kunn dat nich beter maken helpt mi nich. --::Slomox:: >< 15:52, 1. Okt 2010 (CEST)

Spannend weet ik nich, aber ik wüür upregend un verseggen seggen. Eastfrisian 16:04, 1. Okt 2010 (CEST)
Ik kann dor ok nich mehr to seggen. --Iwoelbern 16:34, 1. Okt 2010 (CEST)
Ik glööv, dat kann nich slumpen mit de Wöer, de nu ganz akraat passlich sünd. Er scheiterte bei dem Versuch: He güng miss, as he versöch... oder doch: He is dor bi över Kopp gahn, as he versöch... Spannend und aufregend: Schall dat dor en Unnerscheed geven? Ik denk, dat möss doch umschreven weern. He/se konn sik dor gor nich mehr över inkriegen bi den Film... oder sowat in de Aart...--Bolingbroke 16:45, 1. Okt 2010 (CEST)
Aver disse Ümschrievenwut mütt ja doch mal'n Enn finnen. ;) Wi köönt ja nich mit 1.000 Wöör in't Plattdüütsche utkamen un na de Rest dör Paraphrasen henlangen. För de Utdrück "scheitern" gifft dat noch de Formuleren "to Water löpen". Veel kann ik dörmit sülvst aver ok nich anfangen. Ansünsten wörr ik ok seggen: spannend, upregend. Wenn ik nu aver so recht överleeg; müss dat nich egentlich na Sass ahn -d ween? Seker köönt de ok ut dat Hoochdüütsche kamen ween, man de Partizip Präsens warrt doch egentlich ahn -d billt. Also villiecht: spannen, upregen. Vigeliensch klingen deit dat liekers. ^^ Nu heff ik graad mal'n Blick in'n Sass warpen un dör steiht ok "upregen", blots för beide "aufregend" un "spannend". Ansünsten gifft dat ja noch dramaatsch, fesseln, mitrieten, uprütteln, etc. -- Zylbath 11:13, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Spannend und aufregend: Schall dat dor en Unnerscheed geven? Wenn wat spannend is, denn _luur_ ik dor op, dat wat passeert, wat aufregend is. Wenn de Held dör dat Huus löppt un de Tokieker weet, dat de Killer ok in't Huus is, un wi weet: glieks kummt de Killer ut de Eck sprungen, denn is dat spannend. Wenn de Killer denn würklich ut de Eck sprungen kummt, denn warrt dat aufregend.
Upregend gefallt mi nich. Dat is bloot dat hoochdüütsche Woord op Platt ümsett. Ik harr geern en originär plattdüütsch Woord.
Von Ümschrievenwut deed ik nich snacken. Ümschrieven is en ganz normalen un goden Weg üm Saken to översetten. Aver männigmaal helpt Ümschrieven ok nix. --::Slomox:: >< 12:52, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Upregend gefallt mi ok nich in disse Form, ofschoonst ik dat faken sülvst so bruken do. 'N annert plattdüütsch Woort weet ik aver nich. Dat mag so'n Fall wesen, wo een nich üm’t Ümschrieven rüm kummt. --Iwoelbern 12:58, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]

Greetsiel

Ik hebb jetzt vun en ut de Gegend hörrt, dat "Greetsiel" dor ok "Greit" heeten deiht (mit en lang trucken i). Wat de mi nu aber ok nich seggen kunn, weer, of dat en inheimischen Snack is, oder of dat allgemeen gellen kann. Ähnlich is dat bi Pewsum (Peism), Loquard (Lookert) un Toquard (Tookert). Ik kenn disse Beteken nich, un ik kaam vun Oostfreesland (aber genau up de anner Siet).Eastfrisian 16:09, 1. Okt 2010 (CEST)

Ik hebb vun Oostfresen al fökener Greet (ohn i, man mit lang e, un ohn Siel) höört.--Bolingbroke 16:13, 1. Okt 2010 (CEST)

Veden/Veda

De hinduistischen Schriften weert hoochdüütsch Veden nömmt. De Eentahl is Veda. Nedderlannsch hett de Mehrtahl Veda's. Plattdüütsch gifft dat dat Woort gor nich, glööv ik, an un for sik möss dat Mt. Vedas heten, oder schöllt wi, vun den hoochdütschen Bruuk her, Veden nehmen?--Bolingbroke 11:11, 6. Okt 2010 (CEST)

Kann ik mi ok nich denken, dat dat en plattdüütsch Woort dorför gifft. Vedas höört sik för mi plattdüütscher an. --Iwoelbern 11:50, 6. Okt 2010 (CEST)

Fehlgeburt

Fehlgeboort? Man dor gifft dat wiss en plattdüütsch Woort för. Dat kenn ik avers nich.--Bolingbroke 15:58, 22. Okt 2010 (CEST)

Bi Minsch oder Deert? Bi de Koh kann dat to'n Bispeel heten: de Koh hett afsett för Die Kuh hatte eine Fehlgeburt. Is keen Substantiv, aver villicht helpt dat ja al. --::Slomox:: >< 16:25, 22. Okt 2010 (CEST)
Hm, dat geiht bestimmt üm Loki Schmidt, ne? Denn helpt mien Antwoord nich veel. --::Slomox:: >< 16:27, 22. Okt 2010 (CEST)
So is dat!--Bolingbroke 16:31, 22. Okt 2010 (CEST)

Afgang? (Abgang is ok in Hoochdüütsch een Synonoymbegrep) --195.93.60.10 20:07, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik hebb all den plattdüütsch Utdruck "Fehlhollen" hörrt. Eastfrisian 20:22, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]

verzichten (rutkopeert ut Diskuschoon:European Song Contest)

Ik will ja nich rumquäsen, man för dat hoochdüütsche verzichten finn ik dat plattdüütsche sik begeven beter. He begifft sik eene Saak etcpp. --Bolingbroke 00:40, 23. Okt 2010 (CEST)

Den Utdruck kenn ik nich. Maak man... --Iwoelbern 00:53, 23. Okt 2010 (CEST)
Ik kenn den Utdruck, aver ik kenn em so, dat een sik begifft, wenn een op Wedderstand stött un gegen dissen Wedderstand nich gegenan geiht, man opgifft. Indrag bi Plattmakers. Geiht mehr na sich fügen.
So as ik dat keen, passt dat nich, wenn een dat gornich eerst versöcht (oder ok gornich versöken will).
Man, de Länner künnt ok op’n Vörutscheden verzichten un en Künstler direkt vörslahn. kunn man to'n Bispeel so seggen: De Länner, de keen Vörutscheden maken wüllt, köönt en Künstler direkt vörslahn. --::Slomox:: >< 11:23, 23. Okt 2010 (CEST)
wenn een op Wedderstand stött un gegen dissen Wedderstand nich gegenan geiht, man opgifft. Dor seggt wi ehr he hett Bott geven (Platz maakt sotoseggen, sik torüch tagen). För den Sinn verzichten: Hermann Böning begewen, sik wat-auf ein Vorhaben verzichten; dat Verklagen begiff di man Ik kenn dat ok ut dat Hoochdüütsche. Ik meen, dat harr'k mol bi Thomas Mann lesen. Avers dat kann ik nu nich beleggen. --Bolingbroke 11:31, 23. Okt 2010 (CEST)
Jo, du hest recht. Dähnert kennt dat för Rügen-Pommern ok jüst so. Un wenn dat bi di, bi Thomas Mann un in Pommern gellt, denn is dat ja al meist ganz Plattdüütschland. --::Slomox:: >< 12:36, 23. Okt 2010 (CEST)

Ik kenn dat as Verticht för hoochdüütsch Verzicht un also vertichten för verzichten --195.93.60.10 18:50, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik will nich seggen, dat dat dat Woord nich gifft, aver wenn, denn is dat en hoochdüütschen Import mit Hyperkorrektur. Dat Woord verzichten is in't Hoochdüütsche eerst in't 18. Johrhunnert opkamen. Dat hett sik as Verb to dat Woord Verzicht billt. Verzicht is dat Substantiv von dat Verb verzeihen. Disse Wöör gifft dat op Platt all nich. --::Slomox:: >< 19:03, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik kenn ok bloot, dat een dat dütske "verzichten" bruukt un neet sowat as "vertichten". Man normaal is sowat as "ofstahn". Termo 19:14, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik will ju nu nich vertellen, dat vertichten dat richtige Woord is, blots, dat ik dat so kenn; avers zeihen is etymologeesch een allgermanischen Woord: olehoochdüütsch: zihan, got.: ga-teihan, oleeng.: teon ... - un Verzicht gifft dat ok fröher as verziht in Middelhoochdüütsch --195.93.60.10 19:42, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]

dubbig

Kennt een von jo dat Woord dubbig? Dat bedüüdt hoochdüütsch soveel as stämmig, untersetzt, gedrungen.

De Deern is dubbig. = De Deern is lütt un dick.--::Slomox:: >< 16:43, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]

ik nich... --Iwoelbern 16:58, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik ok nich.--Bolingbroke 18:12, 1. Nov. 2010 (CET)[anter]

Frack

Rutkopeert ut Diskuschoon: Steertrock: Also bi us heet düsse Antog bloß man Sniepel, ok up Hoochdüütsch warrt dor (beten öllerhaftig) Schniepel to seggt. Is düsse Naam annerwegens nich begäng? Un gifft dat ok Belege för Steertrock (wohrschienlich bi Groth?)?--Bolingbroke 13:29, 2. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik kenn beide Wöör nich... --Iwoelbern 14:17, 2. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik kenn blots Frack (Frock) un Steertrock; na http://www.pro-nordfriesland.de/phpmyfaq/index.php?search=Frack&submit=Go&action=search gifft dat: Sniepel, Sniepelrock, Steertrock, Stiertrock, Swoelkensteert (-ö-), Swolkenstiert --195.93.60.10 19:08, 2. Nov. 2010 (CET)[anter]

Sniepel: Renate Herrmann-Winter: Plattdeutsch-hochdeutsche Wörterbuch, S.281.
Steertrock: Johann Meyer: Ditmarscher Gedichte, S. 21.
Slipprock: Johann Friedrich Dirks: Heimat am Meer, S. 29.
Gifft to all dree Wöör aver ok noch mehr to finnen bi Google Böker. --::Slomox:: >< 22:55, 2. Nov. 2010 (CET)[anter]

Tomate

Rutkopeert ut Wikipedia Diskuschoon: Wikiprojekt Biologie/Planten un Bööm, dor geiht dat amenne unner. De Fraag weer, of de Begreep Laiwesappel, de dor beleggt wurrn is, ut Hamborg un umto kummt, oder wie de Tomaat sunst noch heten deit.

Laiwesappel un Leevesappel gifft dat, meen ik, blots in Hamborger Platt in un üm Hamborg rüm, sünst: Tomaat
Dat glööb ik just nich. De Born för Laiwesappel is ja angeven. Dor hannelt sik dat um Mönsterlänner Platt bi.--Bolingbroke 10:47, 2. Nov. 2010 (CET)[anter]
Kenn ik blots as Tomaat... --Iwoelbern 15:07, 2. Nov. 2010 (CET)[anter]

Also: ik kenn ok blots Tomaat und na mien Borns as Deutscher Wortatlas finn ik Begrepen as hoochdüütsch Liebesapfel, plattdüütsch Leevesappel egens in un üm Hamborg rüm - un dort ok blots as een Nevenform to Tomate/Tomaat. Hat een vun ju dat Hamburger Wörterbuch? Dat kasnn natüürlich sien, dat dat Woord ok in lütten anner Rebeeten vörkümmt. --195.93.60.10 17:45, 2. Nov. 2010 (CET)[anter]

Sperrmüll

Dö ik as hoochdüütsch Lehnwoort övernehmen. Odre gifft dat dor en plattdüütsch Äquivalent för?--Bolingbroke 18:29, 3. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik meen, dat Sparrmüll beter is --195.93.60.10 18:42, 3. Nov. 2010 (CET)[anter]
Sperren un sparren gifft dat allens beids. Hängt von'n Dialekt af. Bi uns to'n Bispeel heet dat Verb sperren (spirren utspraken, hängt also nich mit den Luudwannel Berg->Barg tohoop, de bi uns ok gellt).
Dat Woord Sperrmüll an sik is en temlich jungen Utdruck. Dat Woord is eerst opkamen, as de Gemenen/kommunalen Entsorgungsbetriebe anfungen hebbt, dat as Service antobeden, dat se grötter Kraam afhaalt. Ik heff bi Google Böker nakeken. Dat gifft en poor öllere Böker, in de dat Woord vörkummt. Aver Google hett fakener maal en verkehrt Datum bi en Book un bi keeneen von de ölleren Böker kann ik nawiesen, dat dat Book würklich oold is (annersrüm lett sik bi welk aver nawiesen, dat se nich so oold sünd as Google seggt). Dat dat Woord würklich in Böker vörkummt, dat is eerst in de Johren 1960. Bi de Söök na Böker vör 1950 gifft dat 8 Böker, vör 1960 23 Böker, vör 1970 38 Böker, vör 1980 1050 Böker, vör 1990 2830 Böker, vör 2000 5090 Böker un vör 2010 9370 Böker. Dat düüdt dor op hen, dat de Begreep üm 1970 begäng worrn is. Ik heff denn ok noch in't Archiv von'n Spiegel keken. Dat Woord Sperrmüll kummt in'n druckten Spiegel toeerst Wiehnachten 1968 vör. 1969 kummt dat twee Maal vör. 1970 gornich un sieddem gifft dat keen Johr mehr, in dat dat Woord nich in'n Spiegel vörkummt.
De nedderlandsche Utdruck grof vuil oder grofvuil lett sik bi Google Böker ok eerst för 1971 nawiesen.
Un ok de Söök na bulky waste düüdt op de Johren 1960 hen.
De Saak is also jünger, as een villicht denkt (mi op jeden Fall hett dat wunnert, dat dat so jung is). De Plattdüütschen un Nedersaksen hebbt to de Tied woll blot de Wöör ut dat Hoochdüütsche/Nedderlandsche övernahmen. Hier Sparrmüll von hoochdüütsch Sperrmüll un dor grofvuul (kann ik op't Internett nich nawiesen, heet aver wohrschienlich liekers so) von nedderlandsch grofvuil. Sparrmüll lett sik hier nawiesen.
Dat hoochdüütsche Woord Müll is etymoloogsch datsülve Woord mit dat plattdüütsche Woord Mull, wat vör allen 'dröge Eer' bedüüdt, aver ok 'Fegels' un 'Affall' bedüden kann (bi uns heet to'n Bispeel de Hümpel achter'n Swienstall, op den fröher Fegels, Kökenaffall un ok de Ammel von't Padermang kamen sünd, Mullhümpel). De Form mit Ümluud is (tominnst för uns Dialekt) en hoochdüütschen Import. De eerste Deel von't Woord is ok nich besünners sinnig. Worüm _Sperr_müll? Maakt blot Sinn över dat Adjektiv sperrig. Dor maakt de eerste Sülv von nedderlandsche Woord grof al veel mehr Sinn, dücht mi. De twete Deel von't nedderlandsche Woord maakt aver nich veel Sinn. Dat is eenfach dat Adjektiv vuil 'fuul', dat to'n Substantiv maakt worrn is.
Wenn ik en Neologismus vörslahn schull, denn dee ik Groffaffall seggen. --::Slomox:: >< 20:32, 3. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik de Sperrmüll oder Sparrmüll vörteihn. Is en Frömdwoort, aver opletzt dat eenzige, wat ik in den Tosamenhang bit hüüt höört heff. Dat dat vun sperrig kummt, holl ik ok vör logisch. Ik denk mi, dat kummt vun de Mülltunnen, woneem de groten sparrigen Delen nich rinpassen doot. --Iwoelbern 22:18, 3. Nov. 2010 (CET)[anter]

Normen und Systeme

Möss dat up Platt nich an un for sik Norms oder Normens un Systems heten? Oder is dat hoochdüütsche Normen un Systeme beter?--Bolingbroke 18:31, 3. Nov. 2010 (CET)[anter]

De Mehrtall mutt jo nich op -s ennen. Ik harr dor vun’t Geföhl her Normen un Systemen vun maakt. --Iwoelbern 18:41, 3. Nov. 2010 (CET)[anter]
Disse Wöör sünd all beid Frömdwöör un nienich Deel von de plattdüütsche Ümgangsspraak wesen. Dorvon hebbt de Wöör keen inbörgerten plattdüütschen Plural. De Plural is mit dat Woord ut de Donor-Spraak övernahmen. De Donor-Spraak Hoochdüütsch gifft Systeme un de Donor-Spraak Nedderlandsch gifft systemen. Systeme hett den Nadeel, dat dat (tominnst in't Noordneddersassische) keen plattdüütschen -e-Plural gifft. Dorvon hett sik de -en-Plural deelwies ok in Rebeden utbreedt, in de Hoochdüütsch Dack- un Donor-Spraak is. Von mi Duum rop för Systemen.
Bi Norm is dat eenfach. Hoochdüütsch un Nedderlandsch hebbt all beid -en-Plural. Also Normen. --::Slomox:: >< 19:18, 3. Nov. 2010 (CET)[anter]

Wasserlinie

Rutkopeert ut Diskuschoon:Waterlinie:

Müss dat nich "Waterlien" heten? --Iwoelbern 15:50, 4. Nov. 2010 (CET)[anter]

Lien, weet ik nich, dat bring ik blots mit en Waschlien in Verbinnen. Waterstreek pass dor villicht beter. Eastfrisian 17:26, 4. Nov. 2010 (CET)[anter]
Tja:Lien oder Liene heet hier bi us bloß Leine oder de Plant Lein. Streek weer beter, wenn dat bi us bloß nich all lang begäng weer, Strich to seggen, ik weet nich, worüm...Also, wenn Linie nich gahn scholl, denn weer'k ok för Waterstreek.--Bolingbroke 18:04, 4. Nov. 2010 (CET)[anter]
Gegen Streek is ok nix intowennen. Linie düücht mi hoochdüütsch. Aver wenn Lien dorför nich begäng is, is Streek woll de betere Wahl. --Iwoelbern 19:07, 4. Nov. 2010 (CET)[anter]
De Gavelsiet Lien hebbt wi al länger, dor is dat ok sotoseggen mit binnen. Und na de Anmarken op de Diskusschoonssiet vun’n Artikel scheint Lien woll doch bekannter to wesen. Steiht ok so in’n Sass. Also bün ik denn doch eher för Waterlien. --Iwoelbern 00:30, 5. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik kopeer mien Bidrag von Diskuschoon:Waterlinie ok noch eers hierher. (Dat is villicht beter, wenn bi't Schuven na "Mi fehlt dat Woort" de Diskuschoon an de Originalsteed wegmaakt warrt un en Link hierher sett warrt, denn kann dat nich vörkamen, dat an twee Steden wiederdiskuteert warrt.)
Wat hoochdüütsch Linie is, is plattdüütsch Lien. Engelsch heet dat line un nedderlandsch lijn. Un wenn een dat denn in en nedderlandsch etymoloogsch Wöörbook nakickt, denn warrt dat intressant: lijn 3 znw. v. 'streep', mnl. lîne v. (zelden); on. lîna (lijn, streep), zal wel uit mnd. lîne ontleend zijn. Het is hetzelfde woord als lijn 2, maar heeft de bet. ontleend aan lat. linea, deels ook aan fra. ligne, waaruit ook mnl. mnd. mhd. nhd. linie overgenomen zijn. "lijn 2" is de Lien in'n Sinn von 'Reep'. --::Slomox:: >< 18:25, 4. Nov. 2010 (CET)[anter]
Hier heet dat ok Waterlien. --::Slomox:: >< 15:59, 5. Nov. 2010 (CET)[anter]

Brücken

Kann angahn, datt wi dat , so oder anners, al mol besnackt hefft. Ik meen, dat weer reinweg dumm Tüüch, wenn wi, na Sass sien Vörslag hd. Brücke up Platt Brüch schrieven döen. Sass meent woll, de Mt. von Brüch weer Brüchen, so hett he dat tominnst in sien Wöerbook instahn. Man dat hebb ik noch nich höört. Wi seggt Bruggen, as t.B. Dree Bruggen föhrt in Bremen över de Werser röver. Annerwegens warrt dat woll Brüggen heten. Wenn nu de Mehrtahl en Dubbel-g hett, meen ik, denn so mutt ok in de Eentahl dat dubbelte g al schreven weern. Also: Brugg/Brügg. Lesen warrt dat ja sounso as en ch. Just so bi Rüch. Dor hett Sass eenmol Sg. Rüch, Pl Rücken un denn avers glieks de annere Form Sg. Rüggen, Pl. Rüggens. Rügg möss hier na miene Meenung ok Rügg schreven weern. Nich veel anners hefft wi dat bi Tiet mol harrt. De Mehrtahl is ok bi Sass Tieden. Vundeswegen sund wi all bilüttjen dorto övergahn, Sg. Tied to schrieven, ofschoonst dat in'n Sass anners steiht. Also tohopenknutt: Ik meen, de Mehrtahl-Formen un de Eentahl-Form schöllt beter tosamenpassen, as dat bi Sass vörslahn is. --Bolingbroke 16:49, 6. Nov. 2010 (CET)[anter]

Also, wovun Problem du mit de Brüch und Brüchen hest, heff ik nu nich so recht verstahn. Wenn du dat "gg" an’t Enn ok wedder as’n ch-Luut snacken wull, woso seggst du denn, dat du dat so noch nich höört hest. Ik verstah den Ünnerscheed nich. Un bi hoochdüütsch "Rücken" schrifft Sass Rüch un Plural Rüchen, de Schrievwies Rügg steiht blots in den Deel vun Platt na Hooch.
Bi Tiet schrief ik al so den Plural mit "t". De Schrievwies mit "d" achtern seh ik ok nich geern. "Tied" bruuk ik blots wenn dat üm Ebb un Floot geiht. --Iwoelbern 17:09, 6. Nov. 2010 (CET)[anter]
Tied hett von de Etymologie her en d. De eenzigst Grund, dat Sass dat mit t hett, is, dat dat so för Hoochdüütsche lichter wesen schall. (Dat is Regel Nr. 13 von de Sass'schen Rechtschrievregeln.) De Plural mutt aver jümmer Tieden wesen (un dat steiht ok so in'n Sass), denn de de:Auslautverhärtung gellt blot in'n Auslaut.
Wat de Sass sik bi Brüch un Brüchen denkt, dat weet ik nich. Etymoloogsch hett dat Woord gg. Un sowied ik dat weet, warrt dat Woord in'n Pluraal ok mit gg utspraken (in'n Pluraal is de Ünnerscheed nämlich to höörn: Brüchen warrt /bryçn/ utspraken, Brüggen is /bryɡŋ/). Wat ik noch dorto seggen mutt: Dat gifft ok Dialekten, in de sik gg to ck utwickelt hett. Na Heinrich Bollmann: Mundarten auf der Stader Geest, heet dat to'n Bispeel in Bremerhaven Brück un ok Mück. Disse Form kann sik etymoloogsch blot ut Brügg un Mügg un nich ut Brüch un Müch utwickelt hebben. --::Slomox:: >< 21:21, 6. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik weet nich, woans dat bi jo is, aver bi uns warrt dat Brüchen utsnackt, mit’n ganz normalen ch-Luut. --Iwoelbern 21:31, 6. Nov. 2010 (CET)[anter]
Nee, dat is dat ja just: Dat warrt Bruggen utspraken, also mit Dubbel-g...--Bolingbroke 00:28, 7. Nov. 2010 (CET)[anter]
De Saak mit de Tied un dat Blood hebb ik nu wollerfunnen: Dat steiht bi Diskuschoon:Blood. --84.137.73.175 16:26, 9. Nov. 2010 (CET)[anter]

bikieken

Noch wedder en lütt Woord, dat ik bi uns fakener höör, aver för dat ik op't ganze Internett keen Nawies finnen kann: bikieken. To'n Bispeel in: Mien Reekner geiht nich mehr. Du kennst di doch mit Technik ut. Kannst du dor maal bikieken? Also in'n sülven Sinn as sik bi wat bisetten oder bi wat bigahn. Kennt ji dat ok so? (Dat hoochdüütsche beigucken is op't Internett en poor maal to finnen, wohrschienlich as Interferenz ut dat Plattdüütsche.) --::Slomox:: >< 17:37, 7. Nov. 2010 (CET)[anter]

Bigahn höör ik tohuus ok faken, aver bikieken is mi in de Form noch nich ünnerkamen. --Iwoelbern 17:41, 7. Nov. 2010 (CET)[anter]

Bi uns wurrd seggt "Nahkieken", aber ganz richtig düch mi dat nich. Dat passt ehder bi en Lexikon. Eastfrisian 17:19, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]

Knoten

Meent is dormit de Snelligkeit vun Scheepe. Also, woveel Seemielen se in eene Stunnen fohrt. Hoochdüütsch Knoten. Wat is dat denn nu up Platt? Knutten? Oder doch ok Knoten? Ik nehm eerst mol Knutten...--Bolingbroke 09:37, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]

Dat kummt von den Knutten in en Lien her (Sass schrifft Knütt an Steed vun Knutten), de för't Bestimmen vun de Snelligkeit bruukt worrn is. Von dorher is dat plattdüütsche Woort al richtig. --Iwoelbern 10:16, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Dat anner to'n Binden kenn ik ok blots as Knütt bzw. Knütten. Eastfrisian 17:18, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Hm. Ik kann in de Literatur betherto keen Nawies för Knutten, Knütten oder Knüppen finnen. Mien etymoloogsch Wöörbook seggt, dat hoochdüütsch Knoten in't 18. Johrhunnert ut dat engelsche knot utlehnt is (un denn in de Form an dat düütsche Woord anpasst worrn is). Un in de Form Knoten lett sik dat ok in de plattdüütsche Literatur nawiesen: [96] (von 1835). --::Slomox:: >< 18:14, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Manchmol fraag ik mi, ob de plattdüütsche Literatur egentlich weet, wat se schrifft... Dat engelsche knot heet ok nix anners as Knutten - verstah ik nich, worüm denn dat hoochdüütsche Woort bruukt warrt. Dat maakt keen Sinn. --Iwoelbern 18:59, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
So as ik dat verstah, hebbt se dat Woord nich ut dat Hoochdüütsche övernahmen, man ut dat engelsche knot un dat süht blot von buten hoochdüütsch ut.
Ik bün de Saak nu aver noch wedder anners angahn: Nedderlandsch heet dat knoop un in de skandinaavschen Spraken knop oder knob. Ik heff nu bi Google Böker maal in plattdüütsche Böker na Steden söcht, bi de Schipp un Knoop dicht bienanner vörkummt. Un dor heff ik dat hier funnen: wenn dat Schipp dree Knoop lopen ded. Villicht is dat dat echt plattdüütsche Woord. Villicht is dat aver ok en Nedderlandismus. Ik bün mi noch nich seker, aver ik versöök noch mehr ruttofinnen. --::Slomox:: >< 20:34, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Dor gift dat an sik nich veel ruttofinnen. Woneem de Beteken "Knoten" herkummt, is jo kloor. Speelt opletzt keen Rull, ob ut dat Engelsche oder ut dat Hoochdüütsche afkeken is. Tomindst gifft dat dorför en plattdüütsch Woort. Vun dorher verstah ik nich, worüm dat nich eenfach Knütt oder Knutten heet. Tomol dat de annern Spraken jo ok so maakt. --Iwoelbern 21:19, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Dat musst du en plattdüütschen Seemann ut dat 18. oder 19. Johrhunnert fragen, dücht mi... --::Slomox:: >< 22:24, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Na ja, tominnst bio us heet Knoten ja nich blot Knutten, man ok noch Knuppen (ok för Knospe) oder Knoop (ok för Knopf). Vundeswegen weer dat al intressant, wenn sik dor en Born finnen lett för Knoop. --Bolingbroke 23:37, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Wo meenst du "bi uns"? Dat hoochdüütsche „Knoten“ kenn ik vun Huus ut blots as Knutten un Knoop blots as Översetten vun „Knopf“. Wat jo ok Sinn maakt, wenn dat Knoop för Knutten eher ut de nedderlännschen Eck kummt, wat denn jo ok an de See is... --Iwoelbern 00:00, 16. Nov. 2010 (CET)[anter]

Externsteine

Wu sall man dat up Plattdüütsch schrieven? Externsteen, Externsteenen oder Externsteens. Ik wull mi woll an de Artkel ranmaken. Eastfrisian 17:16, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]

  • [97] Hier steiht Externsteune. Dor hannelt sik dat um dat Wöerbook up Lippsch Platt bi, de mütt dat ja woll weten. Mientwegen konn de Artikel ok Externsteene heten, so seggt wi dor ja to. Man wi hefft hier ja mol afmaakt, datt wi jummers de Original-Naams nehmt, wenn wi dor rankomen könnt, un denn sunst en poor Lenken inricht'. --Bolingbroke 17:26, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Dat wurrd nu en Problem: Nich, dat ich nicht Externsteune schrieven will (dat weer man blots en poor Wöör utwesseln), aber ansonsten weer mit Text denn ja nich Lippsch Platt. Dat würr denn ja wat seltsam utsehn. So wat hebb ik ok woll all faststellt, wenn wir en lütten Artikel wat wieder maken willt. Denn hett man up eenmal twee Dialekten. Eastfrisian 17:36, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Externstenen harr ik seggt, aver an sik schall de Artikel schon ünner den inheemschen Naam stahn. Wenn ik den Afsnitt to de Etymologie in de.WP lesen do, wunnert mi dat aver, dat de plattdüütsche Naam Externsteune is. De Woortdeel Extern- schient noch enigermatenjung to wesen. --Iwoelbern 17:48, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
In'n hoochdüütschen Artikel steiht, dat de Schrievwies Exter- jung is. Fröher hebbt se Eggster-, Eggerster- oder Egistersteine schreven. Un in'n Artikel snackt se dorvon, dat dat von dat plattdüütsche Woord Eckster för Pica pica kamen schall oder kamen kunn. Maakt för mi Sinn. Wat wi dat nu Exter- oder Eckster- schrievt, dat maakt keen groten Ünnerscheed. --::Slomox:: >< 18:20, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Mit mien dree Alternativen un dat Lippsch Platt hebb wie nu tatsächlich all söss Mögelkeiten. Ik harr mi woll beter en annern Artikel utsöken sullt. :-( ... Eastfrisian 18:56, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]
Na miene Meenung pass dat, wenn du unner dat Lemma Externsteune in dien Dialekt schrieven döest. So hebb ik dat bi Dringelborg un Grebensteen ok maakt. To'n Deel is de Düörpm-Artikel ok keen westfäälsch Platt. Annersrüm gung dat avers, glööv ik, ok. Also denn schriffst du Externsteene oder wat du dor sunst to seggen deist un bringst denn in den Text noch mit unner up Lippsch Platt Externsteune un maakst dor ok en Wieterleiten to.--Bolingbroke 23:33, 15. Nov. 2010 (CET)[anter]

Logistik

An un for sik hebb ik nix gegen Frömdwöör. Man unner Umstänn kann een för Logistik ok en plattdüütsch Woort finnen? Wat hoolt Ji vun Umslag (Verkehr) oder sowat in de Oort? Odre schall dat bi Logistik blieven?--Bolingbroke 11:34, 16. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik meen, Ümslag weer blots dat Ümladen vun een Transpoortmiddel op'n anner't. De Begreep Logistik ümfaat en veel wieteren Rahmen, vun’t Planen, Vermiddeln, över’t Praatstellen vun Fohrtüüch und Reedschoppen, Afwickeln bit hen na’t Afreken. Ik glööv, dat is beter bi Logistik to blieven. --Iwoelbern 12:31, 16. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik glööv nich, dat dat en plattdüütsch Woord gifft, dat _exakt datsülve_ bedüden deit as Logistik. Aver wenn du en ganzen Satz hest, denn fallt uns villicht en Woord in, dat dor good passt. --::Slomox:: >< 18:47, 16. Nov. 2010 (CET)[anter]

Bruttoregistertonnen etc.

Dat is en beten so, as bi de Knoten/Knutten/Knoop: Dat Woort Tonnen stammt vun dat Engelsche Tons un is vun dor in de Seefohrt allerwegens inföhrt wurrn. Schöllt wi dor nu, je na Dialekt, Tunnen oder Tünnen vun maken, oder schöllt dat de Tonnen blieven? Ik hebb eerst mol Tonnen nahmen, man allerhand Wieterleiten maakt.--Bolingbroke 12:47, 16. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik seh dat jüst so as bi Knoten: De Afkumst vun den Begreep is jo sowiet kloor, un en plattdüütsch Woort gifft dat dorför ok. Ik bün dorüm in beide Fäll dorför, dat plattdüütsche Woort to nehmen.
En Vörslag harr ik aver in den Tosamenhang för dat Woort Tonnage. Wi hebbt annere Wöör, de op -age ennt, de wi in’t Plattdüütsche mit de Ennen -aasch schrieven doot, t.B. Spionaasch, Sabotaasch. Schüll man dat in dissen Fall ok maken, un as Tonnaasch oder glieks as Tunnaasch inplattdüütschen? --Iwoelbern 13:31, 16. Nov. 2010 (CET)[anter]
  1. Oh Mann, Tunnaasch, dat dücht mi doch hart..Tonnaasch gung ja noch. Mööglich weer, dat wi vun dat franzöösch-hoochdüütsche glieks ganz afgaht un en anner Woort nehmt. De Nedderlänner hefft Tonnenmaat. --84.137.50.51 17:55, 16. Nov. 2010 (CET)[anter]
Toeerst to de Tonnage: Dat Woord is nich tohoopsett ut Tunn/Tünn un -aasch. Dat is as egen Frömdwoord ut dat Franzöösche utlehnt. Tünnaasch kann dat also nicht heten. Franzöösch Frömdwöör, de in dat Hoochdüütsche en o hebbt, hebbt op Platt faken en u: Rull, de Vörsülv kun-, Unkel, Kuffer, dubbel, Kuller, Burree, Draguner, Kuntrull etc. Dorvon passt Tunnaasch. Dat kummt aver op den Dialekt op an. Veel von disse Wöör warrt je na Dialekt ok mit o schreven. Tonnaasch is also ok nich verkehrt.
De Nedderlandschen hebbt blangen tonnenmaat ok tonnage.
To de Bruttoregistertonne: Ik kann keen Nawies för dat Woord finnen, egaal wat för'n Schrievwies. Aver tohoopsett is dat ut brutto, Register un Tonne. Un de Tonne as Maat heet op Platt Tünn oder Tunn. Dat lett sik enigermaten licht nawiesen: [98], [99], [100] etc. Mi dücht Bruttoregistertünn also richtig. --::Slomox:: >< 19:19, 16. Nov. 2010 (CET)[anter]

Friedliche Revolution

So, as in de DDR oder 1848 in de Nedderlannen. Sinnig? Fraam? Freedlich? Wat schall man dor nehmen?--Bolingbroke 13:06, 20. Nov. 2010 (CET)[anter]

Freedsom villicht? Oder gewaltfree? --Iwoelbern 13:12, 20. Nov. 2010 (CET)[anter]

freedsaam heff ik op Platt noch nich höört un nich leest un kann ik in de Literatur ok nich finnen. freedlich is al 1816 bi Bornemann to finnen. Kann also nich ganz verkehrt wesen. Lett aver en beten Hoochdüütsch, dücht mi. Villicht freedvull? --::Slomox:: >< 18:57, 20. Nov. 2010 (CET)[anter]
Dor hef ik ok al an dacht, dat höört sik goot an. --Iwoelbern 19:11, 20. Nov. 2010 (CET)[anter]
Hm freedvull is woll friedvoll(e) (..Weihnacht t.B.), freedlich dorgegen friedlich, dat is en lütten Ünnerscheed. Eastfrisian 20:30, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Dücht mi nich. Wat schall denn de Ünnerscheed wesen? freedvulle Tieden sünd för mi dat sülve as friedliche Zeiten. Sünd freedvulle Demonstranten wat anners as friedliche Demonstranten? Un mit de freedvulle Oort un Wies hier is sogor ganz konkret de friedliche Revolution 1989 meent. --::Slomox:: >< 20:46, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]

Fernbedienung

Bi de Wii oder bi'n Feernseher.--Bolingbroke 14:27, 20. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik glööv nich, dat dat dor en richtig plattdüütsch Woort för gifft. Bi uns tohuus seeg wi tomeist Feernbedeenung oder Knipser dorto. As Feernstüern künn man dat den Woortsinn na ok beteken, aver dor warrt de meisten wat anners ünner verstahn. --Iwoelbern 18:05, 20. Nov. 2010 (CET)[anter]
Knipser kann allns mögliche ween (Harry Decheiver weer en Knipser (Football)). Luchtschalter wurrd ok woll as Knipser betekent. Feernbedeenung/bedeenen kunn woll good ween. Eastfrisian 20:17, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik heff dor nu lang över simmeleert. Mi fallt keen Woord in. Fernbedienung is en rein hoochdüütsch Woord, dat sik nich ahn Bögen un Breken verplattdüütschen lett. Ok Nedderlandsch afstandsbediening lett sik nich in en smödig plattdüütsch Woord ümgeten. Engelsch remote control helpt ok nix un de skandinaavschen Spraken hebbt ok blot Varianten von dat hoochdüütsche un/oder engelsche Woord.
Ik heff mi also an en Neologismus versöcht. De Wöör in annere Spraken sünd jümmer op den Aspekt utricht, dat een Saken von wieder weg bedenen kann. Aver dat mutt ja nich so wesen. Mien Idee richt sik mehr op de Form ut: Stüürsticken oder Stüürkast. En lütten Sticken oder en Kast/Kasten, mit den een Feernseher, Wii oder ans wat stüren kann. Dat twete Woord gefallt mi noch nich to hunnert Perzent, villicht hett dor noch een en Idee for en lütt Saak in de Grött (Stüürpaneel? Stüürknaken? [nee, nich so dull] Stüürbredd? Stüürboord? [hm, dat Woord bedüüdt al wat] Stüürplank? Stüürstück? Stüürknuust? [miene Ideen warrt nich beter...]).
De Stüür-Deel gefallt mi temlich good, aver bi'n tweten Deel fehlt mi de zündende Idee. Mien Favorit betherto is Stüürsticken, aver dat geiht blot, wenn dat Ding mehr lang un nich breed is. Dee mi beter gefallen, wenn wi en Woord finnt, dat nich so dull op en bestimmte Form begrenzt is. --::Slomox:: >< 03:25, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Stüürkasten weer dorvun egentlich dat, wat an’n wenigstens op de Form fastleggt is. An sik geiht aver ok Stüürdeel (gifft dat op hoochdüütsch jo ok: "Bedienteil"). Wat man ok in plattdüütschen künn as Bedeenkasten oder -deel, vun wegen dat en dormit en Aparaat bedenen will. Oder üm dat knipsen nochmol optogriepen: Bedeenknipser. Dull is dat aver allns nich. --Iwoelbern 18:10, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Unner Stüürkasten kann ik mi wat vörstellen. Bi'n Feernseher weer u.U. Bedeenkasten noch beter. Un bi'n Wii Stüürkasten...--Bolingbroke 18:30, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]

Stüürsticken passt för Feernbedeenen blots insofern as man dorför dat Deel beteken will, wat bi "Computerautorennen" den so nömmten "Joystick" is. Wu weer dat mit "Feernstüürknipser" ? Eastfrisian 20:27, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]

Bügeleisen

Kann dat angahn, datt Plättiesen en hoochdüütsch Lehnwoort is? Na miene Meenung is dat plattdüütsche Woort Striekiesen, just so heet dat Verb denn ok strieken un nich plätten. Jedenfalls warrt in Bremen plätten ummer up Hoochdüütsch bruukt, un twaars, wenn ole Lüde, de nich ut Bremen sund, vun fröher vertellt. --Bolingbroke 19:28, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]

Ik kenn blots Plättiesen bzw. Bügeliesen. Plätten dücht mi kummt van Plattmaken (nämlich de Knitterfalten) - ahn dat ik dor wat an Nahwiesen hebb. Eastfrisian 20:15, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik kenn ok blots dat Plättiesen. Op Hoochdüütsch kenn ik plätten nich, dat heet bis uns denn bügeln. --Iwoelbern 21:09, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]
Da biste geplättet - Dat kennst Du aber doch, oder?Eastfrisian 21:20, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]
klor, aver nich in’n Tosamenhang mit Wäsche --Iwoelbern 23:20, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]
Op Hoochdüütsch bi uns blot Bügeleisen un bügeln. Op Platt Plättiesen un plätten. --::Slomox:: >< 22:36, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik twiefel dor ja nich an, datt dat hüdigendags so seggt warrt. Gifft ja veele plattdüütsche Wöör, de midderwielen Platz maken mössen för de hoochdüütschen Surrogate. Ik fraag ja man blot, of plätten nich en Lehnwoort is un de Afkumst vun plattmaken Volksethymologie. Up de annere Siet hangt strieken natüürlich mit nedderlannsch strijken tosamen. Bi Wöhrner Wöör gifft dat Plättiesen un Plättbrett just so, as Striekiesen un Striekbrett. Bi Böning gifft dat Blot Striekiesen, bi Sass blot Plattiesen. Dat warrt avers oversett mit Plätteisen...Villicht gifft dat ja ok noch en poor Ostfresen oder Meckelnbörgers, de dor wat to seggen könnt.´--Bolingbroke 23:31, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]
Worüm denkst du dat? An plätten is doch nix an, wat nu besünners Hoochdüütsch lett. Utsluten kann ik dat nich, dat dat ut dat Hoochdüütsche kummt. Jüstso as ik nich utsluten kann, dat Striekiesen ut dat Nedderlandsche kummt. Ik kann dat aver en beten ingrenzen. Groth bruukt de Wöör Isen to't Plätten 1862 in sien Rothgeter. Bi Danneil is 1859 in de Ooldmark dat Woord plätten al begäng. Bi'n Versuch eines bremisch-niedersächsischen Wörterbuchs gifft dat 1768 keen direkten Indrag för dat Woord, aver tominnst gifft dat en Indrag plätten, de mit glätten översett warrt. Wenn, denn is dat also al en olen Import. --::Slomox:: >< 02:41, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]

Mehrzweckschiff

Dat mutt in en Lemma passen...--Bolingbroke 23:53, 23. Nov. 2010 (CET)[anter]

Dorför warrt dat keen plattdüütsch Woort geven. Mehrzweck gifft dat jo vele Saken, aver höört heff ik noch nix, wat richtig plattdüütsch weer. Tomeist warrt dat Mehrzweck woll hoochdütsch mit rövernahmen, hier denn woll Mehrzweckschipp. Wenn dat nu vör Gewalt platt wesen schall, künn man sik fragen, wat de Sinn vun so wat is: kann een för mehr as blots een Saak bruken. Dorut villicht Mehrbruukschipp oder langtogen as Schipp för wesseln Bruuk. Schön finn ik aver beids nich. --Iwoelbern 00:43, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Toeerst will ik seggen, dat dat Nedderlandsche Mehrzweck ok nich licht utdrücken kann: uitmuntend.de översett Mehrzweck- mit voor verschillende doeleinden bruikbaar un de Artikel nl:multiple purpose vehicle översett dat Lemma mit voertuig dat voor meerdere toepassingen is geschikt.
Wenn ik aver nu en Utdruck vörslagen schull, denn dee ik na dat Vörbild von es:Estadio multiusos dat Woord Multibruuk vörslahn. --::Slomox:: >< 02:56, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Na, ja: Multibruuk-Schipp...Man denn kann ik ok glieks Multifunktschoons-Schipp nehmen. Up Hollannsch heet tominnst Mehrzweckapparat multifunctioneel apparaat.--Bolingbroke 18:19, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]

katerbunt

Dat Woord is katerbunt un ik söök, wat dat bedüden deit. Kummt fakener in de Literatur vör, aver ik weet nich, wat nipp un nau meent is. Kunn ganz un gor bunt wesen, kunn aver ok mit Striepen as en Kater wesen. För dat eerste sprickt disse hoochdüütsche Nawies ut Sleswig: Ja wohl geht es bei uns munter, doch ist es auch mitunter sehr katerbunt zugegangen, för dat twete sprickt disse Nawies ut Joachim Mähl sien Reinke Voss: Do seggt in Aller Gegenwart De katerbunte Leopard, Von hoge Herkunft, hogen Stand, Un mit den König nah verwandt: „Hör, Herr," seggt he, „wes' doch nich bang'n Un lat doch blot de Näs' nich hang'n! Kennt een von jo dat Woord? --::Slomox:: >< 17:52, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]

nee. --Iwoelbern 18:13, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik hebb den Verdacht, dat weer u.U. de plattdüütsche Utspraak vun hd. kunterbunt. Also nich mit Striepen. Bi Böning hebb ik katerwoolsk funnen. Dat kenn ik nich, avers dat schall kauderwelsch heten. Vun deswegen glööv ik nich unbedingt, dat kater wat mit en Katt to doon hebben mutt.--Bolingbroke 18:28, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Hett aver villicht mitenanner to doon. En Kater stromert jo ok geern mol hier mol dor rüm. vun jeden mol wat. :-) --Iwoelbern 18:41, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Wat mi jüst opfullen is: De Leopard hett ja man jüst keen Striepen... Denn blifft egentlich blot noch opfällig bunt, ganz un gor bunt as Bedüden över, dücht mi. --::Slomox:: >< 19:29, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Also kunterbunt...--Bolingbroke 18:02, 11. Dez 2010 (CET)

Kater

By the way: Warrt eentlich noch enerwegens dat olr Woort Bolz(en) for kater bruukt?--Bolingbroke 18:59, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]

nich in uns Dörp... --Iwoelbern 19:17, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Bolz dat kenn ik.

Indsche

De Nedersaksen hebbt ja faken Achtersülven ut dat Nedderlandsche utlehnt, wo de Plattdüütschen Achtersülven ut dat Hoochdüütsche utlehnt hebbt. To'n Bispeel kommunisme vs. Kommunismus (harr sik de Spraak unafhängig von Nedderlandsch un Hoochdüütsch utwickelt, denn deen wi dat Woord nu wohrschienlich kommunism oder kommunisn utspreken) oder politicus vs. Politiker oder mathematica vs. Mathematik. En anner Bispeel is Indiaan vs. Indianer (Wiking vs. Wikinger, Etrusk vs. Etrusker). As ik nu ole Nawiesen in de Literatur söcht heff, heff ik en snaaksch Woord funnen: Kinner, de Indsche un Trapper speelt harrn un Dorto hebbt se de Indsches ehr hillig Land bruukt. Hett een dit Woord al maal höört? Wo kummt dat her? Wenn ik dat Woord blot an een Steed funnen harr, denn harr ik seggt, dat is en spontanen Neologismus, aver bi twee Steden is dat villicht en echt Woord. --::Slomox:: >< 20:09, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]

Na, wo dat herkummt, is doch kloor: Vun de Inders = Ind(i)schen. Kolumbus weer doch de Meenung ween, he harr Indien funnen. Man denn weer dat blot man Westindien. --84.137.67.52 20:13, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
Kenn ik nich. Eastfrisian 20:22, 24. Nov. 2010 (CET)[anter]
@IP: Dat dat von de Inders herkummt, dat heff ik mi dacht ;-) Aver 'keen hett dat wannehr opbröcht un 'neem warrt dat bruukt? --::Slomox:: >< 18:52, 15. Jan. 2011 (CET)[anter]

Bubbeln

Ik lees jüst Johann Rhode Friedrich Augustiny sien Achtern Åben oder Plattdütsches Vålksbok för Kinner un ole Lüd un bün över dissen Satz op Sied 42 strumpelt: Un op de Bank lä Baucis en simple Matt hen von Bubbeln.

Wat kann dat bedüden? Ik kenn dat Woord Bubbel blot för Blaas op 't Water. Aver ut Blasen kannst keen Matt maken. Hett dor een en Idee? --::Slomox:: >< 01:50, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]

Dor fallt mi nix to in. --Iwoelbern 01:59, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]
Ik kenn Bubbeln ok bloß as Blasen up oder in Water. Kann'k mi ok anners nix unner vorstellen.--Bolingbroke 11:14, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]
Bubbel of bubbeln of sowat word heel faak denn ok overdragen bruukt, to't Bispööl för lüttje Blömkes up't Water, man geren för allens, wat en Bubbelförm hett of "hen un her bubbelt". Mi dücht, dat dat sowat is, also dat mit de Bubbels en Wies för süks en Matt betekent word. Termo 12:16, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]

Kruup

Un noch en Woord ut Johann Rhode Friedrich Augustiny sien Achtern Åben oder Plattdütsches Vålksbok för Kinner un ole Lüd. Op Sied 60 kummt Krup vör un warrt mit Geschöpf översett. Dat Woord hett mi intresseert un ik heff maal in de Literatur na Nawiesen söcht. Ik heff nix funnen, aver ik heff dat Woord Kruperi funnen, wat hier un hier vörkummt un sik woll ok mit Geschöpfe oder Tierwelt översetten lett. Kennt dat een, kann dor noch en Nawiesen för finnen, kennt een verwandte Wöör? --::Slomox:: >< 15:43, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]

Heff nu sülvs noch wat funnen: [101]. Un mit de Form Kroop, de dor steiht, lett sik denn ok noch mehr finnen. Dat Woord Kroop gifft dat ok in'n Harz un in Mansfeld: [102], [103].
Ik dach, dat kummt von krupen, aver mit de Blangenform Kroop is dat denn wohrschienlich doch en ganz egen Woord. --::Slomox:: >< 15:55, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]
Krupen is mi dorbi ok infallen, wat in Woonst ok anners snackt warrt, neemlich kröpen/krepen (bi jo doch seker ok, is jo dicht bi). Von dor is dat na de Form Kroop ok nich mehr wiet. --Iwoelbern 16:20, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]
Wi seggt doch ok Kropptüüch. Hebb dor avers noch nich over nadacht, wo dat na de Etymologie eentlich herkamen deit. Annersiets kenn ik ok Kröpelkraams. Kropptüüch is an un for sik allens, wat up'e Eer krupen deit, Kröpelkraams is, wat nich richtig hoochkamen is. --Bolingbroke 16:47, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]
Mit Kropptüüg harr ik dat nich verbunnen, vonwegen den korten Vokaal. Aver ik seh nu, dat dat ok Krooptüüg heten kann. Un nu wull ik jüst Krüppel in mien etymoloogsch Wöörbook nakieken (denn dat Kröpel in Kröpelkraam is ja datsülve as hoochdüütsch Krüppel) un wat seh ik dor dör Tofall? Mien Wöörbook hett en Indrag to Kroppzeug! Dat Wöörbook seggt:
Kroppzeug n. (umgangssprachlich, vorzugsweise nordd.) 'kleine Kinder, Kleinvieh', auch 'Gesindel, Pack, wertloses Zeug' (18. Jh.), aus nd. Krôptüg, Kropptüg. Der im Siebenjährigen Krieg beim preußischen Heer beliebte Ausdruck enthält als Bestimmungswort mnd. krûp, krop 'Kleinvieh', eigentl. 'kurzbeiniges, gleichsam kriechendes Wesen', zu mnd. krûpen 'kriechen' (s. Krüppel). Die gelegentlich begegnende Form nhd. Grobzeug beruht auf volksetymologischer Umdeutung.
Süh! Kummt worraftig von krupen un is würklich ok verwandt mit Kröpel un Kröpelkraam! Dat hoochdüütsche Krüppel stammt man ok blot ut dat Plattdüütsche. Harr ik nich dacht.
kröpen/krepen (bi jo doch seker ok, is jo dicht bi): kröpen kenn ik nich, aver krupen un krepen. Jüstso reken för riechen. --::Slomox:: >< 18:30, 27. Nov. 2010 (CET)[anter]

Mühlenberger Loch

En Bucht in de Elv, vör Hamborg-Neenfelle. Dor gifft dat sachs en olen plattdüütschen Naam for. Möhlenbarger Lock? Möhlenbarger Gatt? Möhlenbarger Deep? Oder noch anners? --Bolingbroke 17:00, 30. Nov. 2010 (CET)[anter]

Mühlenberg is tomindst en Stadtdeel un hett dorüm ok seker en plattdüütschen Naam. Wenn ik den Artikel op de:WP richtig düden do, denn hett dat mit Deep nix to doon. Ik verstah dat mehr as en Watt-Rebeet mitten in de Landschap. Vun dorher harr ik dat Lock nahmen. Aver ik weet nich, wat de Inwahners dor to seggen doot. --Iwoelbern 17:19, 30. Nov. 2010 (CET)[anter]
Möhlenbarg för Mühlenberg is richtig, dat kummt so ok bi Rudl Kinau in Thees Bott dat Woterküken vör: [104]. Un wenn een nu bi Google na Möhlenbarger Lock söcht, denn kummt dor tominnst een Sied rut, de ok ut Hamborg is: [105]. Un wenn een bi Google Böker na "Mölenbarger lock" söcht, denn wiest he en Fundsteed in't Hamburgische Wörterbuch. Rinkieken kann ik dor nich, aver dat düüdt dor doch op hen, dat dat richtig is. Mehr weet ik aver ok nich to seggen. --::Slomox:: >< 18:36, 30. Nov. 2010 (CET)[anter]

toneddern

Kennt ji dat Woord toneddern oder tonedden (ik bün mi nich ganz seker wat de Utgangsform is, de Utspraak in mien Dialekt is toneern)? Mi kummt dat vör as en ganz normaal Woord, aver ik bün mi nich seker, wat dat Woord ut mien egen Dialekt kummt oder wat ik mi dat Woord anleest heff. Bi mien Söök heff ik op jeden Fall keen Nawies funnen. In keen Wöörbook un narms in de Literatur. Bedüden schall dat Woord soveel as am unteren Ende von etwas. To'n Bispeel: Hest du mien Portmanneet sehn? Ik heff dat verloren. --- Dat is licht! Toneern dien Fööt, du steihst dor meist op! oder Hest du den Stoffsuger sehn? --- De steiht toneern de Trepp. --::Slomox:: >< 19:35, 30. Nov. 2010 (CET)[anter]

Nie nich van hört. Eastfrisian 19:38, 30. Nov. 2010 (CET)[anter]
Dat kenn ik so in de Oort ut en Leed vun Torfrock. Dor heet dat in dat Leed „Ick kann hörn Deern“ (op Rockerkuddel, 1996) in’n Refrain: Du büst un bliffst en söte Deern vun Kopp to neern --Iwoelbern 22:18, 30. Nov. 2010 (CET)[anter]
PS: Wat ik noch seggen wull: fein Leed http://www.youtube.com/watch?v=2UB7EV7YkBs&feature=related --Iwoelbern 22:32, 30. Nov. 2010 (CET)[anter]
For mi klingt dat ganz normol, man hüdigendags weet een ja bi'n besten Willen nich mehr, wo een so'n Woort her hett. Utspraak in mien Dialekt is toneddern. --Bolingbroke 11:03, 1. Dez 2010 (CET)

Genossenschaft

Roverkopeert ut Diskuschoon:Zürich:

Genotenschop - is dat en Egenprodukschoon? Sass behollt dat eenfach as Genossenschaft oder översett as Maatschop. --Iwoelbern 01:00, 3. Dez 2010 (CET)

Wieso? Gifft dat bi Jo keene Genoten? Genossenschaft dücht mi jedenfalls nich Plattdüütsch. En Beleg hebb ik ok: Hermann Böning bringt Genatenschap, allerdings unner *Genate, Genote (selten gebraucht). Man selten bruukt heet nich, datt dat en ollerhaftig Woort is un gor nich mehr bruukt warrt. Ik kenn dat jedenfalls goot. Amenne liggt dat dor an, datt hier in Bremen siet den Eersten Weltkrieg de Genoten regeert...--Bolingbroke 11:01, 3. Dez 2010 (CET)
Kloor gifft dat bi uns welke. Mien Broder maakt sülvst Politik bi jem... Man, dat Woort heff ik noch nich höört, as an mien Fraag to marken is. --Iwoelbern 11:26, 3. Dez 2010 (CET)
Also de Genossenschaft in'n weertschoplichen Sinn heet bi uns Genossenschaft (to'n Bispeel warrt dat to de Stader Saatzucht eG seggt). Ganz fröher hett dat ok maal dat Woord 'ginôt' geven, aver dat is utstorven un de Wöör Genotenschop un Genoot sünd ut dat Hoochdüütsche trüggöverdragen.
Wenn Genoot in de SPD begäng is, denn schull dat man ok so bruukt warrn. Dat bringt ja nix, dor künstlich Maten von to maken. Anners is dor aver Maatschop dat ole Woord för un kummt so ok al bi Schiller-Lübben vör. --::Slomox:: >< 16:44, 3. Dez 2010 (CET)

U-Boot

In paar Artikels steiht dat hoochdüütsche Woort U-Boot. Ik weet, dat de Lüüd in Städer, wo dat U-Boote (siet 100 Johr) gifft (as Kiel un Eckernföör) dorto in Platt Iserndüker (Ieserndüker na Sass) seggt; Ünnerseeboot (kort dann: Ü-Boot) is sachtens ok mööglich --195.93.60.10 16:10, 6. Dez 2010 (CET)

Dat Thema hebbt wi al maal hatt: /Archiv#U-Boot. Ünnerseeboot is good, Ü-Boot is gresig. Iesern Düker gefallt mi, aver gifft dat dor ok en Nawies för, dat dat Woord ok würklich so bruukt warrt oder worrn is? As eernsthaftigen Utdruck meen ik. Wenn ik bi Google söök, denn kaamt dor twee Sieden. De een snackt blot von en Steg, de so heet, de annere snackt von en Nagelbild, dat so heet. Ik heff keen grundsätzlichen Grund, dor an to twieveln, aver wenn een twieveln will, denn övertüügt dat jüst nich. --::Slomox:: >< 16:42, 6. Dez 2010 (CET)

Iserndükersteg (för: U-Boot-Anlegesteg) weer (tomindst in Eckernföör) sogor de offiziellen Begrepen wesen - nawiesen ok in hoochdüütschen Literatur as bi Jann Markus Witt: Eckernförde, Covent-Verlag Hamburg, 2006 --195.93.60.10 17:02, 6. Dez 2010 (CET)

Ik kenn Düker wedderum as Henwies, dat ünner en Sloot, Kanal of so wat, Kabel verleggt wurrn is, dormit dor nich so deep upreinigen deiht. Up de anner Siet gifft dat ja de Spröök: "Hein dück Di, kummt n' Damper". Dat lett up en U-Boot sluuten. Eastfrisian 17:19, 6. Dez 2010 (CET)
Ik kenn düken in Hochdüütsch översett as "tauchen, (sich) ducken"; Iserndüker is dann in Hoochdüütsch "Eiserner Taucher" --195.93.60.10 17:27, 6. Dez 2010 (CET)

Faustkeil

Ik nehm hier "Fuustbiel", so as use neddersassischen, westfreeschen un nedderlannschen Frunnen...Inverstahn?--Bolingbroke 14:42, 11. Dez 2010 (CET)

Jo. --::Slomox:: >< 16:45, 11. Dez 2010 (CET)

-teihnste

Mi is vandaag wat opfullen. Son lütt Schibboleth, wo een an kennen kann, wat een Platt as Moderspraak lehrt hett oder dat eerst later tolehrt hett. Op Hoochdüütsch heet dat der zehnte un der vierzehnte, op Nedderlandsch heet dat de tiende un de viertiende, aver op Plattdüütsch heet dat de teihnte un de veerteihnste. De Ordinaltallen von dörteihn bet negenteihn hebbt also en extra s (wat hoochdüütsch un nedderlandsch blot för Tallen von twintig af an bruukt warrt). De Plattdüütsch as Moderspraak lehrt hebbt, de maakt dat ganz von alleen richtig. De Plattdüütsch blot tolehrt hebbt, de seggt ganz faken na dat hoochdüütsche Vörbild veerteihnte.

Markt heff ik dat bi't Lesen von de Emsländische Grammatik von Schönhoff. Dor is mi dat mit dat s opfullen un ik heff faststellt, dat dat in mien Dialekt ok so is (wo ik vörher noch nie över nadacht heff). Ik heff nu en beten googelt un sehn, dat in ole Texten meist jümmer -teihnste insteiht. -teihnte kummt vör allen in temlich junge Texten vör. Dat eenzige in ole Texten op de anner Sied weer Fritz Reuter, de ok al -teihnte bruukt hett. Kann also angahn, dat dat von'n Dialekt afhängt.

Dat Googeln is aver recht swoor, denn normalerwies warrt ja 14. schreven un nich veerteihnte oder veerteihnste.

Wat seggt se bi jo denn so? --::Slomox:: >< 18:36, 11. Dez 2010 (CET)

Ik meen, dat heet hier -teihnste. Ik meen, dat segg ik ok jummers so. Man dat Problem is: Du kummst hüdigendags, dör de Medien, man ok dör de Wanneree vun de Lüde, mit so veel verschedene Dialekte tohopen (bi us sunnerlich mit Oostfresen), du weetst amenne nich mehr, wie dat eentlich mol bi di tohuse weer. T.B. hebb ik mi annerlest den Film over en olen Mann in Oostfreesland ankeken. De seggt ummer: Ik bün hier bi to Tüffeln paten. Slank hebb ik dat Woort paten ok overnahmen, ofschoonst dat hier anners numms seggt. Ik hebb dat nu al fökener spitz kegen, datt ik nich mehr seggen kann, wie dat hier an un for sik seggt warrt. --Bolingbroke 19:34, 11. Dez 2010 (CET)
Also ick heff dor nich bloß ein Utsprak hüürt (ick nem man ierst dat einfache Wuurt) : "den teihnten", "teihnsten", "teihsten" - in Südwesten ook "tehsten" -, "teihgten" ("teichten" utspraken), "teihten". Woans dat früher west is, is swor to seggen - also woans de Lüüd snackt hebben, in Urkunden findt sick "den teynden penning" (1370), "mit dem teiden penninge" (1382). Bi "vierteihn" heff ick denn ook all hüürt: "den vierteihnten", "den vierteihsten", "den vierteihnsten" usw. (so ook in dat Meckl. Wb, Bd. 8, Sp. 964).
Noch so'n bäten wat ut de ollen Grammatiken: Bi Mussäus (1828) findt sick "teigt und teite (das n verstoßen), [...], dörteihste etc., achtteiste, nägenteiste". Wigger schrifft 1858 (S. 41): "Die mit teigt zusammengesetzten Ordinalzahlen haben als vielleicht noch gebräuchlichere Nebenform die Endung -teigst z. B. de vierteigst der vierzehnte" - hei kennt also "de vierteigt" und "vierteigst".
De "Niederdeutsche Grammatik" hett dat ook so as du: "teihnt" un denn "veerteihnst".--IP-Los 20:35, 22. Dez 2010 (CET)
Noch en lütten Bidrag, üm to wiesen, dat st ok temlich oold is[106] (ut de Chron. MSC. Brem. [Chronicon Bremense? Chronica bremensis?]: Anno 1142 do buweden de dre bröders Dudo, Ado und Reinbert ein holten Kercken vor Stade up dem Campe. Desülven wiede Bischop Adelbero, sexto Calend. Novembr. im 19sten Jahre sienes Bischupdomes/ und de Abt van Harsefeld Cunradus sande darhenne de Erliken Männe Adelwardum, Elverum und Godschalcum mit anderen Bröderen. --::Slomox:: >< 15:59, 17. Apr. 2012 (CEST)[anter]

kleen

Bi uns tohuus bruukt wi op Platt dat Woord kleien: he kleit in 'n Dreck. Un op Hoochdüütsch seggt wi Er kleet im Dreck. Ik heff betherto dacht, dat is datsülve Woord. Nu heff ik aver in Vocalstand des oldenburgischen Niederdeutsch von Artur vor Mohr dit hier leest: klēən, im Schmutz spielen, Kinderausdruck. In Ollenborg hebbt se dat, wat bi uns Hoochdüütsch is, also ok as plattdüütsch Woord. Villicht sünd dat also in Wohrheit twee verscheden Wöör. Un wenn ik dor över nadenk, denn kann dat von de Etymologie ok kuum angahn, dat kleen de hoochdüütsche Form von kleien is. Mien Fraag also: kennt ji dat op Plattdüütsch as twee verscheden Wöör? Kennt ji He kleet in 'n Dreck? --::Slomox:: >< 01:05, 14. Dez 2010 (CET)

Nee. Dat is bi us in Bremen just so, as bi di tohuse. Kleien heet dat up Platt, kleen up Hoochdüütsch. Klee nich so in'n Matsch is datsülige, wie Klei nich so in'e Potten. In Hermann Böning sien Ollnborger Plattdüütsch Wöörbook steht ok nix vun kleen to lesen, blot vun kleien. Kleen is ja denn noch mol en anner Woort for lüttsch.--Bolingbroke 11:58, 14. Dez 2010 (CET)
Kenn ik ok so as Bolingbroke (außer dat mit inne Potten). Eastfrisian 16:18, 14. Dez 2010 (CET)
Ik will noch mol just den Henwies geven, datt wi hier al mol over de Saak snackt hefft.--Bolingbroke 16:39, 14. Dez 2010 (CET)
Tunge. Dor hest recht. Dor kunn ik mi gornich mehr op besinnen, dat ik dat al maal fraagt harr. Ik warr oold. Dorbi bün ik doch noch veel to jung to'n oold warrn... --::Slomox:: >< 19:23, 14. Dez 2010 (CET)
Dor is een nie nich to jung for...--Bolingbroke 19:50, 14. Dez 2010 (CET)

Rache

Bi us in Habenhusen nehmt wi dat hoochdüütsche Woort Rache. Dat Verb weer denn rächen. Sass hett torüch betahlen. Bi Plattmakers steiht dor nix for. Mi dö an'n besten en Neologismus/Kunstwoort gefallen: Wraak. Just so heet dat up Hollannsch. Bi Schiller/Lübben gifft dat tominnst wrakgirigheit = Rachgier un wraken = wreken =rächen, strafen. Ooldsassisch kummt wrekan = rächen un wraka = Rache vör.--Bolingbroke 00:35, 28. Dez 2010 (CET)

Ten Doornkaat Koolman kennt dat Woord 1882 för Oostfreesland. Band 3, S. 573f: Wrake, Wrâk. Rache, Verfolgung, Strafe, feindselige Vergeltung, feindliche Gesinnung, Hass, Groll. un wreken, wräken, wraken. rächen, vergelten.
Ok Versuch eines bremisch-niedersächsisches Wörterbuchs, Band 5, S. 294. Dor warrt dat eenfach mit Rache un rächen geven ahn mehr Infos.
Dat Idioticon Osnabrugense hett op S. 60 frecken för rächen, strafen un op S. 290 Wrake för Rache.
Dähnert sien Wöörbook för Rügen un Pommern hett Wrakke. Wroke för Rache un wrakken. wreken för rächen.
Disse Böker hebbt nu all een Saak gemeen, de sünd 130 Johr oold oder öller. En goden Nawies ut jüngere Tied heff ik nich. Dat is gorkeen Fraag, dat Wraak un wreken twee ole plattdüütsche Wöör sünd. Aver bi de Fraag Sünd dat ok lebennige plattdüütsche Wöör? mutt ik passen.
Hier kummt in en Text von 2001 Dat wöör de Wraak von't Amt vör un warrt mit die Rache der Obrigkeit översett. Aver villicht kennt de, de dat schreven hett, dat Woord ok blot ut ole Böker. Jüstso kummt dat op marless.de vör, wat aver ok keen Nawies is. Marless.de geiht jüstso mit Wöör üm as wi hier bi Wikipedia.
Wenn de Wahl twischen "Wraak von de Doden wedderhalen" un "Rache ut dat Hoochdüütsche rinhalen" is, denn bün ik op jeden Fall för Wraak. --::Slomox:: >< 13:05, 28. Dez 2010 (CET)
Een Steed heff ik noch funnen: Bi Danneil för de Oolmark steiht op S. 169: räken. rächen, Rache üben. Dat höört sik na en Mengselform an, denn normalerwies mutt dat w vörn op Plattdüütsch blieven. Dat Woord wringen to'n Bispeel is datsülve Woord as hoochdüütsch ringen un wrangeln datsülve as hoochdüütsch rangeln. Dat Woord räken is also op halven Weg twischen platt un hooch. --::Slomox:: >< 13:20, 28. Dez 2010 (CET)
Den Utdruck kenn ik vun tohuus ok. Dat segg uns Mudder fakener. "Dat hett he em to’n Wraak maakt." -> wenn een wat deit blots üm annerseen een uttowischen. --Iwoelbern 20:24, 15. Jan. 2011 (CET)[anter]
Wrake oder ook Wreckinge (von wreken 'rächen') sünd bi uns nich miehr begäng. In dat Meckl. Wb. steht bi "Wrake" "alte Sprache", d. h. Mittelniederdeutsch. Dat hochdüütsche Wuurt is all in't 16. Jh. tau finnen: "Wreck dy nich suelst, Godt hoert de Rach (1557)", 'n nieden Nahwies: "üm Rach tau nehmen an 'e Heiden" (Homuth, Dat Oll Testament, Psalm 148, 7). Dat Wuurt findt sick ja ook oft in de Bibel, dorüm heff ick dat utwählt. Homuth ümschrifft dat Wuurt oewer meistendeils: "Gott, dei du strafen deist, o Herr, du strafend' Gott, ach lat di seihn" (bi Luthern: HERR Gott des die Rache ist / Gott / des die Rache ist / erscheine Brich erfür / Las dich sehen) un "Hei is dei Gott, dei mi vergellen let un dei Völker unner min Fäut bröcht hett" (Luther: Der Gott der mir Rache gibt / Vnd zwinget die Völcker vnter mich.) oder: "Mak dinen Mund up, üm gerecht tau richten, verhelp den Elenden un Armen ton Recht!" (Luther: Tue deinen Mund auf und richte recht und räche den Elenden und Armen.)
Tau "räken" findt sick wat in dat Meckl. Wb.: "setzt nicht das mnd. wreken rächen fort, dessen letzter, veralteter Beleg 1704 bei RAU[PACH] 63 b in dem Wortlaut 'sick wreken' sich rächen auftritt, sondern ist ein aus dem nhd. rächen und dem mda. räken1 rechnen neu aufgebautes Paradigma. Ein solches fehlt in den benachbarten nd. Mdaa., so daß sie für den Begriff der Rache kein Wort mehr besitzen und ihn nur umschreiben, wie es bei ME[NSING] 5, 709 geschieht. Das trifft im Grunde auch auf die meckl. Mda. zu, wovon folgende Bemerkung eines Gewährsmanns zeugt: 'Rächen wird eigentlich überhaupt nicht ausgedrückt, der Plattdeutsche kennt eigentlich nur frische Abrechnung' (1926) REHM in SCHWPamp [= Pampow, Schwerin]. Dazu stimmt auch der neu auftretende Sinn 'sich wehren gegen'. Belege: schon bei GRY[SE]. in dem Schlagreim 'sick wreken und reken".--IP-Los 01:06, 13. Feb. 2011 (CET)[anter]

Germanismus -> Saxonismus?

Ich frage mich gerade, wie man ein Wort nennen würde, das aus dem Niederdeutschen kommt und in anderen Sprachen gebraucht wird. Sollte man das Saxonismus nennen oder was meint ihr?? Oder gibt es bereits einen Fachbegriff?

Jo, Saxonismus is de Fackbegreep. Wenn du dor bi Google oder Google Böker na söchst, denn finnst du ok en ganze Reeg Websteden un Böker, de dat so bruukt. (Af un to is aver ok Karl May sien Oosterlandsch meent. Dat is aver nich uns Problem.) --::Slomox:: >< 18:49, 15. Jan. 2011 (CET)[anter]

Walrat

Walrat (hdt.) is en wassordigen Stoff, de ok as Spermazet bekannt is. Se weer vun Puttwalen wunnen un ü.a. för’t Herstellen vun Kersen bruukt. Op Nedderlännsch warrt dorto Walschot seggt, de Sweden hebbt Valrav, de annern Wikis hebbt dor Wöör de vun Spermazet afleidt sünd (Engelsch: Spermaceti, Italieensch: Spermaceti, Däänsch: Spermacetolie, …)

Gifft dat en plaatdüütsch Woort dorför? Wenn nicht, wat maakt wi dorvun? --Iwoelbern 10:53, 19. Jan. 2011 (CET)[anter]

Pförtner

Gifft dat so wat as’n Poortner? Oder is dat to hoochdüütsch dacht? --Iwoelbern 21:42, 21. Jan. 2011 (CET)[anter]

In'n Schiller-Lübben steiht portenere in (dat mutt een sik as pörtenere denken, fröher hebbt se den Ümluud noch nich kenntekent). Pörtner lett sik to'n Bispeel bi Mähl, Mindermann un Diermissen finnen. --::Slomox:: >< 15:35, 22. Jan. 2011 (CET)[anter]
Denn nehm ik dat so. --Iwoelbern 16:06, 22. Jan. 2011 (CET)[anter]

Lid/Augenlid

Ok wedder wat, so mi spontan nix to infallt. Ik harr woll Ogendeckel seggt, aver villicht weet een wat Beter’s... --Iwoelbern 15:41, 23. Jan. 2011 (CET)[anter]

Ogendeckel is en echt plattdüütsch Woord, dat kannst bruken. Gifft aver ok Lidd/Ogenlidd, dat kannst jüstso bruken. Un denn gifft dat noch von dat Verb plinken en Substantiv Plink, wat aver woll blot in Dithmarschen bruukt warrt. --::Slomox:: >< 16:40, 23. Jan. 2011 (CET)[anter]

Ruhm

Wenn een beröhmt is. So, as mientwegen Den Maler Rogier van der Weyden sien „Ruhm“ strahl dormols ut over de ganze Welt.--Bolingbroke 11:53, 24. Jan. 2011 (CET)[anter]

wenn een beröhmt is... dor is dat al binnen. Sass schrifft för berühmt „beropen“. Ik kenn för Ruhm ok keen annert Woort op platt un harr dat so stahnlaten, oder en synonymen Begreep nahmen as t.B. "Ansehn". --Iwoelbern 13:38, 24. Jan. 2011 (CET)[anter]
Von de Etymologie mutt dat Rohm heten. Un so hett dat Woord ok in Hansetieden heten, seggt mien etymoloogsch Wöörbook un de Schiller-Lübben. Tominnst in Johann Rhode Friedrich Augustiny: Achtern Åben oder Plattdütsches Vålksbok för Kinner un ole Lüd, tohopståkt un ut egen Fabrik. Herzbruch, Flensborg 1857, Sied 19, un in H. Eschenhagen sien Album plattdeutscher Gedichte, Sied 103, kummt dat Woord ok so vör. Höört aver nich to'n Grundwoordschatt, dücht mi.
Du kannst villicht versöken, den Satz anners utdrücken. Sowat as: Mit sien Wark is de Maler Rogier van der Weyden dormols op de ganze Welt naamkünnig worrn. --::Slomox:: >< 14:17, 24. Jan. 2011 (CET)[anter]

Sockel

Is dat overhoop en plattdüütsch Woort? Oder sholl dat lever Drempel heten oder Sull? Ik meen in düssen Fall sunnerlich den Altarsockel. Also wat, wat upmuert wurrn is.--Bolingbroke 14:19, 25. Jan. 2011 (CET)[anter]

Sockel is in't 18. Johrhunnert as Frömdwoord in't Hoochdüütsche kamen un kummt ok in't Engelsche, Nedderlandsche, Däänsche etc. pp. vör. Wi maakt also keen groten Fehler, wenn wi dat ok op Plattdüütsch so bruken doot. Drempel oder Süll kummt mi nich richtig vör. Dat Nedderlandsche hett noch dat Woord voetstuk, wat sik, meen ik, ok good anhöört. Warrt ok Nedersaksich so bruukt, is aver för dat Plattdüütsche buten de Nedderlannen wohrschienlich en Neologismus (dat Woord Footstück kummt in't Hambörgsche un in't Hadelnsche Wöörbook vör, aver ik weet nich, wat dor steiht. Is woll wat anners mit meent). Annere Wöör fallt mi jüst nich in. --::Slomox:: >< 19:36, 25. Jan. 2011 (CET)[anter]

Sarg

As Lemma: Kist oder Sarg oder Sarkophag?--Bolingbroke 14:35, 25. Jan. 2011 (CET)[anter]

Ik bün för Sarg. Kist kenn ik as Utdruck woll ok, aver ik meen, dat is mehr so en Begreep mit Ogenplinkern. Un Sarkophag is en sünnere Form vun'n Sarg, de jümmer ut Steen is. Dat bruukt also en Lemma för sik. --Iwoelbern 15:12, 25. Jan. 2011 (CET)[anter]
Kist is ok op Nedderlandsch dat ganz normale Woord. Dor is also keen groot Ogenplinkern bi, wenn een Kist oder Dodenkist seggt. Dat annere Woord mööt wi aver Sark schrieven, denn dat kummt von Sarkophag (vergliek ok nedderlandsch zerk [wat dor aver 'Graffsteen' heten deit]). --::Slomox:: >< 19:09, 25. Jan. 2011 (CET)[anter]
Mal 'n ollen Nahwies (15. Jh.): "Do qwemen sine vrunde vnde leden ene in ein sark vnde leten ene dregen in sin hus vnde toghen ene vt vnde wunden ene in ein laken vnde leden ene so blodich in dat sark wedder vnde negelden id vaste to". Ick hüür dat oft mit /k/. In dat Meckl. Wb. steht denn ook: "Sark [...] n. m. Sarg; zum Auslaut s. die Reime Quark: Sark BABST 2, 106; Sark Mark HEY. Punsch. 123; stark: Sark STILLFR. Lust 32; die öfter vorkommende, da von WO[SSIDLO] durchgehend benutzte Schreibung Sarg ist hd. Orthographie ohne abweichenden Lautwert, sofern nicht in einzelnen Fällen schon Übernahme der spirantischen Aussprache aus dem meckl. Hd. vorliegt; das Wort ist in der MUndart n., das mnd. ebenfalls vorhandene m. blieb nicht bewahrt; doch ist es schon um 1900 aus dem Hd. erneut eingedrungen".--IP-Los 01:43, 13. Feb. 2011 (CET)[anter]

Miesmuschel

Wat is dat plattdüütsche Woord för Miesmuschel? Geven mutt dat en Woord, dat is ja nu en temlich bekannt Deert an de Küst, aver ik kunn nix finnen. Miesmuschel is en middelhoochdüütsch Woord, seggt mien etymoloogsch Wöörbook. Un wenn ik na plattdüütsche Böker mit dat Woord Miesmuschel dor in söök, denn is nix to finnen (bloot en poor junge Websteden, aver dat is wohrschienlich verhoochdüütschten Kraam). Nedderlandsch heet de eenfach bloot mossel. --::Slomox:: >< 20:41, 28. Jan. 2011 (CET)[anter]

Wat anners as Miesmuschel (oder Miesmussel) heff ik noch nich höört. --Iwoelbern 20:57, 28. Jan. 2011 (CET)[anter]
Also mien etymologisch Wüürbauk seggt: "Seit dem 18. Jh. bezeugter Name", d. h. so lang findt sick dat Wuurt noch gor nich in Texten. Dat Bauk is sick vermauden, dat de ierste Deil von dat Wuurt von "mhd. mies Moos" kamen deht, "[d]och bleibt diese Deutung zweifelhaft." Ick kenn dor ook kein anner Wuurt vör (bün oewer ook kein Fischer). Adelung kennt dat woll ook bloßen so un schrifft: "die Niederdeutsche und Holländische Benennung der gemeinen zweyschaligen Muschel mit violetter Schale".--IP-Los 02:15, 13. Feb. 2011 (CET)[anter]
Bi de Oostfreesche Landschop hebb ik hier [107] Blaue Mussel funnen, neven eenfach Mussel. Un de mütt dat ja weten, de Ostfresen...--Bolingbroke 13:57, 30. Okt 2015 (CET)

Rückstand

In den Sinn vun Residuum, alsowat, dat bi en Vörgang torüchbleven is; to’n Bispeel: Asch, de vun en Füer torüchbleven is. --Iwoelbern 14:58, 5. Feb. 2011 (CET)[anter]

Polack bedüüdt lütt Sluck, de in en Glas nableven is; Resten Toback, de in de Piep nableven sünd; allgemeen en Rest, de nableven is. Is aver Ümgangsspraak (un wohrschienlich ok blot in en poor Dialekten). Ans kannst villicht eenfach Aschresten oder sowat seggen.
Bi Mennolink (feine Saak, wenn een över engelsche Wöör söken will) lett sik noch Gruntsopp för residue finnen. Höört sik op Plautdietsch good an, lett sik aver so nich in uns Plattdüütsch ümsetten. Un bi Asch passt dat ok nich. För remainder hett Mennolink Äwabliefsel, wat in uns Platt Överblievsel is. Villicht passt dat al in dien Kontext? --::Slomox:: >< 19:07, 5. Feb. 2011 (CET)[anter]
So wat in de Richt harr ik ok al in’n Achterkopp. Also konkret geiht dat üm en Översetten för "Rückstandsgestein" (oder ok Residualgestein). Dat sünd Sedimentstenen, de ut dat entstaht, wat vun den Utgangssteen överblifft, wenn löösliche Andelen rutwaschen sünd. Aver bi Överblievselsteen tütt sik mi de Nacken kruus. Torüchblievsteen heff ik al mol bruukt hatt, höört sik aver jüst so „…“ an. Denn nehm ik villicht doch lever Residualsteen, ok wenn dat nich platt is. --Iwoelbern 19:21, 5. Feb. 2011 (CET)[anter]

Kopenhagensch as Adjektiv

De kopenhaagsche Handschrift? De kopenhagensche Handschrift? De kopenhagener Handschrift? De kopenhager Handschrift? Oder is allens liek goot?--Bolingbroke 17:21, 22. Feb. 2011 (CET)[anter]

kopenhaagsch un Kopenhager höört sik gresig an. Kopenhagener höört sik richtig an, aver opbest dücht mi kopenhagensch. --::Slomox:: >< 19:44, 22. Feb. 2011 (CET)[anter]

Meuterei

Gifft seker ok en Woort op platt dorto... --Iwoelbern 13:12, 9. Mär 2011 (CET)[anter]

Johann Segebarth sien De irste Seemannsreis’ von 1886, Sied 89, hett [’k] heww [..] Dörch Meuteri min Schipp verloren.
Un in Schlecht bitahlt von Günter Karste heet dat awer ett war nich ne Verwesselung, sondern schlicht un einfach ne Meuterie dett „Schwartarbeiters“ wegen schlechter Bitahlung.
Dat Woord is vonaf dat 16. Johrhunnert in't Hoochdüütsche begäng worrn. Kummt ut dat Franzöösche von dat Woord meute (jüstso dat Woord Meute för en Koppel Jachthunnen). Vörher hett dat dor keen egen Woord för geven, dücht mi. --::Slomox:: >< 19:04, 9. Mär 2011 (CET)[anter]
Ik dö ok seggen: Meuteree. Up Nedderlannsch: muiterij--Bolingbroke 22:42, 9. Mär 2011 (CET)[anter]
Goot. Schall so wesen... --Iwoelbern 22:46, 9. Mär 2011 (CET)[anter]
Hier noch mol en Text dorto: Marine ünnersoch den Verdacht vun Meuteree

Kiel: Na den Dood vun een Offiziers-Bewarversch up dat Seil-School-Schipp Gorch Fock verleden Novembermaand geiht de Marine den Verdacht vun Meuteree na. Een Spreker vun den Wehr-Beupdragten in'n Buunsdag het seggt, dat se all met de Besatzung snackt harn. Bi dat Mallöör is een 25-jöhrige Offiziers-Bewarbersch ut Neddersassen bi een Utbildensfohrt ut'n Mast fallen. Darna schüllt sick Kadetten na Berichten in de Medien weigert hebben, wedder in de Takelaasch to stiegen., Radio Bremen, plattdüütsche Narichten vun'n 25. Januar 2011 --Bolingbroke 13:43, 10. Mär 2011 (CET)[anter]

Balz

Gifft dat en plattdüütsch Woort för Balz bi de Vagels? Op Nedderlannsch hebbt se "balts", wat nach en hoochdüütschen Import klingt, un in mien plattdüütsch Wöörbook is nix to finnen. HeikoEvermann 21:30, 12. Mär 2011 (CET)[anter]

Wenn een na de Interwikis bi de:Balz kickt, denn sütt dat ut, as wenn dat annerwegens as Kunzept gornich so recht begäng is. Engelsch hett en tohoopsett Begreep, de meisten annern Spraken hebbt gorkeen Artikel. Hoochdüütsch is de eenzige Spraak, de dor en egen enkelt Begreep för hett.
De nedderlandsche Begreep is en hoochdüütschen Import: http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/balts
De plattdüütsche Jägerspraak is sounso temlich von de hoochdüütsche Jägerspraak afhängig. Mi dücht, dat dat dor keen egen Woord för gifft. Anners as Balz. In Willy Lademann sien Telschet Wöderbuek (Teltow) kummt op Sied 28 de Indrag balßen, de mit sich herumschlagen [..] di Berkhünndere b. sich geven warrt. Ans kann ik aver nich recht wat finnen.
Sweedsch heet dat spel (also Speel). --::Slomox:: >< 00:10, 13. Mär 2011 (CET)[anter]
IK hebb vundagen tofällig dat hier funnen: [108]. De Koh tiedet. Man schall dat nich ehr bedüden, se loppt na'n Bullen, d.h. se is brünstig? --Bolingbroke 21:28, 15. Okt 2015 (CEST)
Hier steiht: Rindern, stieren, ochsen, tieden, sagt man von der Kuh, wenn sie den Begattungstrieb (durch einen besondern Geruch, durch die Stimme, das Bespringen andrer Kühe, Anschwellen des Gliedes, Abstehen des Schwanzes u.s.w.) äußert; auch, wenn sie wirklich befruchtet wird.
Ik bün op'n Buurnhoff groot worrn, dor is dat Woord tieden aver nich bruukt worrn. Bi uns hett dat bullen heten. Un dat bedüüdt brünstig.
Vergangen Johr is aver Jägersprache – Wörterbuch von A bis Z in Hoch- und Plattdeutsch von Hans-Peter Fitschen rutkamen. Dat heff ik stahn. Dor kann ik naher maal rinkieken, wat dor to Balz steiht. --::Slomox:: >< 07:54, 16. Okt 2015 (CEST)
Ut naher sünd teihn Daag worrn. Aver nu heff ik nakeken. Fitschen hett Balz un verscheden tohoopsett Wöör so as Balztiet. In annere Wöörböker heff ik aver nix mit Balz funnen. Kummt denn jüstso as in't Nedderlandsche as Import ut dat Hoochdüütsche. --::Slomox:: >< 20:19, 26. Okt 2015 (CET)

Präteritum/hist. Präsens wäsen

Im Mecklenburgischen war zumindest 1852 "Ik was, Du wast, Hei was, Ji wast" als Präsens noch verbreitet. Heute hat sich "Ik bün, Du büst, Hei is, Ji wäst" durchgesetzt. Das Präteritum wiederum ist klassisch zumeist "wir". ("Ik wir buten.") Brinckmann jedoch verwendet "was" als Präteritum neben "wir", und zwar selten und ohne erkennbares Muster. Das ist auch bei anderen Autoren zu beobachten.

Hat jemand eine vernünftige Quelle über diese Entwicklung?Dakhart 10:29, 18. Mär 2011 (CET)[anter]

Ik was as Präsens? Wo hest du dat denn her, dat dat 1852 so bruukt worrn is? --::Slomox:: >< 17:04, 19. Mär 2011 (CET)[anter]


Min Grammatik kümmt vun twei mękelborger Grammatiken: Wiggers, '57 und Ritter, '32. Tauwilen (ror) seggen de minn verscheden Saken, man bi węsen seggen sei datsülw. (Sei gęwen an, dat't bün/büst/is/wäst as ok was/wast/was/wast giwt.)Dakhart 04:30, 20. Mär 2011 (CET)[anter]

Hest du dor de Siedentallen to? --::Slomox:: >< 11:16, 20. Mär 2011 (CET)[anter]

http://openlibrary.org/books/OL23513382M/Grammatik_der_mecklenburgisch-plattdeutschen_Mundart - S. 104 in't Dokument http://www.archive.org/stream/grammatikderpla01wigggoog#page/n88/mode/2up - 89 in't Dokument; nedden rechts.193.174.122.76 22:22, 20. Mär 2011 (CET)[anter]

Dat verstah ik nich. Dor steiht nix von ik was as Präsens. Man bloot as Imperfekt. Jüst as bi Brinckman. Bi Wiggers steiht, dat ik wier Stadtplatt is un ik was Landplatt.
Wat mi wunnert, is ji sied. Ik kenn bloot ji sünd. Heet dat hüdigendaags op Mekelbörgsch ok noch ji sied?
Du kannst övrigens mit en Dubbelpunkt an'n Anfang von en Reeg dien Bidrag inrücken. Denn kann een beter sehn, wo du op antern deist. Een Dubbelpunkt rückt een Schridd na rechts, twee Dubbelpunkte twee Schreed etc. Opbest is dat, wenn een jümmer een Schridd wieder na rechts rückt as de Bidrag op den dat en Antwoord wesen schall. --::Slomox:: >< 11:51, 21. Mär 2011 (CET)[anter]
In ganz (?) Oostfreesland warrt ok was seggt. Dat is natüürlich nich Präsens, man Imperfekt. Ik glööv, wieter na Süden to (Mönsterland?) warrt dat ok bruukt.--Bolingbroke 12:11, 21. Mär 2011 (CET)[anter]
De Digitale Wenker-Atlas hett dor en Koort to: DIWA. De westen Halv von Oostfreesland, de Nedderlannen, Emsland, Mönsterland, Westfalen, Oostfalen, deelwies Mekelborg un de Noorddeel von Pommern hebbt was. Mag woll meist de Halvscheed von Plattdüütschland wesen. --::Slomox:: >< 15:34, 21. Mär 2011 (CET)[anter]
"ick was" wier früher Präteritum.
Prät. "was": ward hüüt nich miehr bruukt. Beckmann hett dat 1932 noch ut de Teterower Gägend hüürt. "wier"/"weier" kennt all Mussäus 1829 näben "was". Reuter schrifft "was", oewer ierst von 1859 an, vördäm hett hei oft "wier" bruukt (vgl. t. B. "Läuschen un Riemels", ierste Uplag 1853: "Un ick wier bi de Schützen mang.", tweite Uplag: "Un ick was bi de Schützen mang." [Dat Tausamenleigen]). Lessen hett all "wier" näben "was" bruukt (Hellenia [1824]: "Doch as dat s' Abends düster was, / Wiir hei mit uns in Bremen"), vgl. ook Dietz in Jahrbuch des Vereins für nd. Sprachforschung 20 (1894), S. 128.
"du wast": findt sick bloß bi Ritter, all anner Grammatiken, de ick kenn (Mussäus, Wiggers, Nerger) hemm "wierst" (Mussäus ook "weierst"). Ook in Texten kümmt "wast" nich för, jedenfalls nich, wenn dor "wierst" mit meint is. Bloß Sibeth hett dat süss noch in sin Wüürbauk (Wb. der Mecklenburgisch-Vorpommerschen Mundart, S. 79). "ji wast" kümmt bloß bi Ritter vor, mnd. "Praet ind. 1. 3. sg. was, 2. wêrest. Pl. wêren." (Lasch, Mnd. Grammatik, S. 216, § 449).
"wäsen", Imperativ: "wäs" un "wäst". Is üm 1960 noch begäng west, hüüt oewer bannig selten, vgl. Meckl. Wb., Bd. 7, Sp. 1170: "in jüngster Zeit nur noch ganz selten: dat ward woll so wäsen (1985) RoAdm".
"ji sied": ick hüür hüüt "ji sünd". "ji wäst" wier 'n oll Präsens, dat is oewer utstorben (Meckl. Wb., Bd. 7, Sp. 1170).--IP-Los 19:39, 2. Apr. 2011 (CEST)[anter]

"artistisk" up Platt

Künstlerisch/related to art. Kunstsinnig, künstlerisch, artistisch...Wo sall ik dat maken?193.174.122.76 02:35, 19. Mär 2011 (CET)[anter]

Segg maal den ganzen Satz, denn geiht dat villicht beter, dat to översetten. --::Slomox:: >< 17:02, 19. Mär 2011 (CET)[anter]

Dat Hogmiddelöller schöp männigein wichtige intellektuelle, gestlige un artistische Warken.| Ik will dat in'n syntax laten as dat is, dor ik wurttru œwersett un uns Sprak blot leger ward, wenn wi för all't Konstruktionen bruken, wonem wi woll en Wurt hebben.Dakhart 03:51, 20. Mär 2011 (CET)[anter]

Dat Hoogmiddelöller schööp männigeen wichtig Wark op’t intellektuell un geistlich Flagg un in de Kunst. --::Slomox:: >< 11:20, 20. Mär 2011 (CET)[anter]
För geistlich villicht ok religiös oder in de Religion: Dat Hoogmiddelöller schööp männigeen wichtig Wark op’t intellektuell Flagg, in de Religion un in de Kunst. --::Slomox:: >< 11:24, 20. Mär 2011 (CET)[anter]
Un intellektuell Flagg kann een denn ok glieks Wetenschop nömen: Dat Hoogmiddelöller schööp männigeen wichtig Wark in de Wetenschop, Religion un Kunst. --::Slomox:: >< 11:26, 20. Mär 2011 (CET)[anter]

anerkannt

Dor hebbt ji nu jüst von hatt ünner [109]. Anerkannt is hoochdüütsch. Anerkennt un erkennt is man ok bloot halv Platt. (Wi hebbt opstunns 40 maal anerkannt, 14 maal anerkennt, 6 maal erkannt un 8 maal erkennt in uns Artikels.) De Sass seggt achten. Aver mi dücht, dat is mehr dat private Anerkennen, so as in: Ich erkenne deine Mühe an un nich dat offizielle Anerkennen, so as in: Plattdeutsch ist unter der Europäischen Charta der Regional- oder Minderheitensprachen anerkannt. In miene Artikels heff ik dor jümmer goodkennen för schreven. (So'n beten as goodseggen för bürgen).

Aver villicht weet dor ja noch een wat mehr to. --::Slomox:: >< 10:19, 21. Mär 2011 (CET)[anter]

Ik hebb dor meist so wat, as gellen laten un umto, nahmen. Overhoop wat mit laten: stahn laten kann ok gahn. Avers wohrschienlich mutt man bi jeden Satz nippe henkieken un de Saak topassen. --Bolingbroke 11:08, 21. Mär 2011 (CET)[anter]
Bi'n Hund oder en anner Deert kann unner Umstänn ok inschreven nahmen weern. De Hund warrt as Raass ja gellen laten, wenn he so utsütt, as de Raass-Standard dat vörsehn deit. En inschreven Raass weer denn en Raass, de na den Standard in de List vun de Standard-Raassen inschreven is.--Bolingbroke 11:16, 21. Mär 2011 (CET)[anter]
Na, ik heff dat an sik jümmers na'n Sass maakt. Kann aver wesen, dat du recht hest, dat dormit blots en Sünnerfall meent is. Aver alls, wo "er" mit binnen steiht, also erkennt, anerkennt usw. höört sik na Hoochdüütsch an. "gellen laten" geiht ok blots in sünnere Fäll. Dat höört sik an, as wenn dat Twievel gifft, un man dat jüst noch so dörgahn lett. "Anerkennen" is an sik wat anners. Annehmen kann man villicht bruken. Wenn en Opdecken allgemeen annahmen warrt. --Iwoelbern 11:31, 21. Mär 2011 (CET)[anter]

Moin Morgen.
1. Ik hew anerkannt ändert, dor mi dat bannig dütsch dücht'. Ik hew erkennt schrewen, dor dat Nedderlandsche, dat Ingelsche und dat Schwedsche und dat Norwegsche dit Wurt bruken. De Dütschen und de Dänen seggen anerkennen/anerkende. Dor ik ninich en'n platten Tekst mit ok blots enen vun disse Würt sein hew, hew ik dat namen, weck de Spraken bruken, de us up't mest fründ waesen. (Nedderlandsch is halw Neddersassisch, Ingelsch wir Sassisch un Schwedsch is halw nedderdütsch Vokabular.)
2. De Schweden hebben ok "godkänna" und de Hollandschen hebben "goedkeuren". Keuren heit undersöken. Dat is in de Spraken "verlöwen", in'n rechtlichen Sinn, also Kontrakts und Wetten.Dakhart 08:01, 24. Mär 2011 (CET)[anter]

{ geschweifte Klammer }

Bi mathemaatsche/physikaalsche Formeln warrt mitünner Klammern bruukt. Dorvun gifft dat verschedene, neemlich (), [], {}, <>, de ok ünnerscheedlich nöömt warrt (runne, eckige,...,spitze Klammern). Blots för de "geschweifte Klammer" heff ik keen Idee. Dat gifft dorför ok de Beteken "geschwungene Klammer". Gifft dat dorto al wat op Plattdüütsch? Swungen Klammer künn man schrieven... --Iwoelbern 16:20, 21. Mär 2011 (CET)[anter]

Hm, Nedderlandsch hett accolade. Dat Woord gifft dat ok op Hoochdüütsch, kennt aver keen Minsch. De skandinaavschen Spraken hebbt krøllede klammer (DA), krullparenteser (SV), krøllparenteser (NO). Hett mit plattdüütsch krüllt to doon, krüllte Klammern. Engelsch curly bracket. De Sweedschen hebbt denn noch sløyfeparenteser, also Slöfenklammer.
Ok intressant: da:Tuborgklamme. De Däänschen denkt, dat dat Teken as en Sünnscherm von Tuborg utsütt ;-) --::Slomox:: >< 16:52, 21. Mär 2011 (CET)[anter]
Krüllte Klammern lett goot. Dat nehm ik. --Iwoelbern 16:56, 21. Mär 2011 (CET)[anter]

Deklination "dat"

Ik sei ümmer wedder, dat de Lüd "to'n" schriwen. To'n Verhüden, to'n Bispil etc. Nu hew ik up min Brukersid min Ansigt dortau schrewen, aewerst, 't kümmt so faken vör, dat ik mi nu frögg, of ik nigg wat verkirt mak. Dat giwt't doch blots in disse Form, nigg? Und wenn ik Objektiv schriw, denn is dat ümmer noch "dat" und nigg "den". Und dorüm is't "to't Bispil" und nigg "to'n Bispil", wat vun't dütsche "zum" kümmt?87.188.165.105 09:43, 25. Mär 2011 (CET)(Dakhart)[anter]

Ik heff di dor bi Bruker Diskuschoon:Dakhart#Falsche Grammatik wat to schreven. --::Slomox:: >< 10:07, 25. Mär 2011 (CET)[anter]
Najä. Dat verklart, woso 't dat giwt, aewer 't makt 't jä nigg baetter. 't is ümmer noch falsch. Wi hebben kein'n Dativ mir und "dat" ward nigg deklinert. Wullen wi up Wikipedia nu falsch schriwen, dormit wi de Konvention waren, odder schriwen wi richtig und divergern dormit vun den Sprak vun de Mass? Ansigten?193.174.122.76 17:02, 29. Mär 2011 (CEST)[anter]
Richtig ist dat, wat snackt warrt. Bi uns tohuss warrt "to’n Bispeel" seggt un nich "to’t Bispeel". Dor kann man woll nich jüst seggen, dat all Lüüd, de dat so bruken doot, verkehrt Plattdüütsch snacken doot. Weer mi ok nee, dat dat fastleggte Grammatik-Regeln geven schüll... Mag jo ok angahn, dat ’n gor nich för den steiht, man för en, also den unbestimmten Artikel. Mi is dat an sik egal woneem dat herkummt, man ik weet, dat Lüüd so snacken doot. Von dorher hett dat sien Richtigkeit. --Iwoelbern 17:21, 29. Mär 2011 (CEST)[anter]
't is ümmer noch falsch. Dat is alleen dien Ansicht. Du höllst dat för falsch. Dat en verkört Artikel automaatsch ok würklich en verkört Form von de Langform von'n Artikel is, dat is de Normalfall, aver keen grammatikaalsch Gesett. Un ganz besünners gellt dat, wenn de Langform gornich begäng is: to dat Bispeel gifft dat nich. Dat is meist to verglieken mit Formen so as savends oder nadem. savends is olen Genitiv un nadem is en olen Dativ in. Genitiv un Dativ hett dat Plattdüütsche nich mehr un liekers sünd de Wöör doch richtig. --::Slomox:: >< 18:44, 29. Mär 2011 (CEST)[anter]
Ümmer mit de Rau, Jungens. Wat Verkörten is, dat seggt dat Wurt. Allens andere is Ändern. Ik säd blot, dat "dat" in kort nigg tau "'n" ward und dor ward mi woll keinein wederspreken. Mir hew ik mit falsch und richtig nigg ment. Dat dat kein "Grammatik-Regeln" gaewen sall, dat wir ik nigg seggen. Wi snacken en Sprâk und en Sprâk hett Grammatik. Und de is oewerall lik, as wid as ik dat kenn. Allens, wat ik wullt, wir tau frâgen, of wi - för en likförmigen Stil - de obsolet, brukt odder nigg, mot fixe biholden odder dat oewerwinden und dat maken, wat na de modern Grammatik akrat wir. Wi seggen jä hüt ok Swart und nigg Black, dor sik de Sprâk ändert, LIKERS dat ninich en officiellen Commité för falsch verklârt hett. Likerswoll. Ik sei, ji wullt leiwer de olden Kortformen biholden, denn sallen wi dat so maken.Dakhart 19:34, 29. Mär 2011 (CEST)[anter]
Mien Ansicht dorto is: De Spraak hett sik nich na de Grammatik to richten, man de Grammtik hett sik na de Spraak to richten. Spraak leevt un entwickelt sik. Eenige Saken höört sik villicht beter an un blievt dorbi hangen, ok wenn se nich logisch wesen möögt. Bi Plaanspraken is dat wat anners, dat is en Utnahm. Wenn sik dat so inbörgert hett, dat een nich to’t Bispeel seggt, man to’n Bispeel, denn is dat en Egenoort vun de Spraak, de so wossen is. Un wenn ik dat luut utsnacken do, denn is mi ok kloor, worüm dat so seggt warrt. Disse Egenorden sünd even Deel vun de Spraak. Dat kann un dröff nich Opgaav vun en Wiki wesen, de Spraak torechttobögen, wenn dor wat nich to uns Grammatikgeföhl passt. Dat Geföhl is vundaag al so vun’t Hoochdüütsche prägt, denk ik. --Iwoelbern 20:52, 29. Mär 2011 (CEST)[anter]
Kiek mal up de Wenkerkort von "vor dem Dorf", Dakhart. Dor finnst Du woll meistendeils "vör dat Dörp", oewer äben ook "vör'n Dörp", "vör de Dörp" usw. (is ja mit "to'n Bispill" tau verglieken). Dat Meckl. Wb. hett dor'n interessanten Bidrag tau, woans sick de Formen von "Dörp" in de Mäkelborger Mundort so utbilden deeden: "Dörp, Pl. Dörper n. Dorf; zuweilen m.: den Dörp dal WAMall; lang den Dörp HARed; neben dem alten Pl. dörpe erscheint schon im Mnd. die Form dörpere, so auch im Dat. 'Dörpern' (1545) Ord. d. Misse A 2a neben 'up den Dörpen' ebda; up den Dörpern (Ro 1742) KOHF. Hg. 28, 2b; doch hält sich die lose r-lose Form bis zur Gegenwart: up 'n Dörpen auf den Dörfern, d. h. auf dem Lande; formal fällt damit ein allgem. gebräuchlicher Dat. Sg. Dörpen zusammen up 'n Dörpen auf dem Dorfe, auf dem Lande; beid' ut einen Dörpen WAEld; ut 'n anner Dörpen MAVarch; in 'n ganzen Dörpen REUT. 1, 170; up unsen Dörpen STAFriedl; [...] daneben ist allgem. die Kurzform Dörp üblich: ut 'n Dörp aus dem Dorfe; in'n, int Dörp im Dorfe".--IP-Los 18:39, 2. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Ik glööv, dat de Wahrheit jichtenswo dörtwüschen liggt. An sik kümmt de spraken Spraak toeerst un denn de Grammatik. Man jeed Sprakenvariatschoon hett sien Regeln un sien Grammatik. Man besünners bi dat Plattdüütsche gifft dat bannig veel Inflööt vun dat Hoochdüütsche un dör kann een all seggen, dat dat eene oder dat annere nich vun plattdüütschen Ursprung is. Solke Formen as "to'm Bispill" sünd seker bi welke Snackers produktiv, man dat ännert nix döran, dat se nich genuin plattdüütsch sünd sünnern ut en Vermischen vun hoochdüütschen un plattdüütschen Formen kaamt. Seker gifft dat keen falsch un keen richtig un "to'm Bispill" is nich falsch, man her in en plattdüütsch wikipedia unanbröcht, wiel nich plattdüütsch.
Of nu "to'n Bispill" oder "to't Bispill" is egaal, dat is fre'e Varianz. De Form up n is de öllere un hett en annern Kasus konserveert, de annere Form is de ne'ere. Dat is jüst so as dat Dativ-e in't Hoochdüütsche. Dat gifft dat meesttiets blots noch in fasten Utdrücken as "in diesem Jahre". Un dör kann een evenso goot "in diesem Jahr" seggen. De germaanschen Spraken hebbt wunnerbaar vele ollen Formen in ehr Utdrücken un sowat konserveert. Wahrschienlich gifft dat in fofftig Jahr keen "to'n Bispill" mehr, wieldat de Form unbruuklich worrn is un dör de ne'ere ersett worrn is. (Dat een ut de Utdruck "to't Bispill" keen "to dat Bispill" maken kann is keen Bewies, dat dat t nich vör en "dat" steiht. Dat seggt blots, dat de Form, de wat to Bewies stellt blots noch in sien Kortform vörhannen is un nich mehr de Bedüden vun en Präpositschoon plus Artikel plus Nomen hett. Up Hoochdüütsch kann een ja ok nich mehr seggen "zu dem Beispiel". Dat wöör en heel anners Bedüden hebben. -- Zylbath 17:33, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]

"Die Endung -en" un annere

Wi künnen je nich för alle Würd ümmer Synonyme söken. Ewer wo maken wi de ole Maless mit de Enn...dungen? Veele Namwürd warden je ut Adjektiven mit ne Ennung makt. T.B. "Entwicklung". Dor hebben de annern germanschen Spraken -ing. Weet en wat?193.174.122.76 19:33, 31. Mär 2011 (CEST)[anter]

För entwickeln kannst utwickeln seggen.
In Hansetieden hett dat -inge heten. In mien Dialekt (un den ganz groten Deel von de annern plattdüütschen Dialekten, de to't Noordneddersassisch höört) hett sik dat denn mit de Tied bilütten afslepen un dor is blot -en von nableven. Disse ole Achtersülv is blot in en lütte Reeg Wöör nableven, so as Reken, Füren, Penn, Heren. Ne'e Wöör warrt dor normalerwies nich mit billt.
Wi mööt aver liekers nich opgeven, wenn wi hoochdüütsche Wöör mit -ung in'e Mööt kaamt, dor lett sik in't Allgemeen jümmer wat finnen, dat een datsülve op Platt utdrücken kann. Wenn du to'n Bispeel den Satz hest: Die Entwicklung des Programmes kostete viel Geld, denn kannst plattdüütsch en substantiveert Verb bruken un seggen: Dat Utwickeln von't Programm hett veel Geld köst.
Dat klappt natürlich nich jümmer. Bi Diese Entwicklung konnte ich nicht vorausahnen geiht dat to'n Bispeel nich. Faken sünd disse hoochdüütschen aver ok unnödig kumplizeert. För diese Entwicklung kanst normalerwies jüstso dat seggen un hest denn Dat kunn ik nich ahnen.
Dor gifft dat keen Patentrezept för, dor mutt een jümmer op den enkelten Satz kieken. Segg mi en ganzen Satz mit en -ung-Woord un ik segg di, wat du dor op Platt för seggen kannst ;-) --::Slomox:: >< 20:03, 31. Mär 2011 (CEST)[anter]
Un för Endung kanst to'n Bispeel Ennsülv seggen. --::Slomox:: >< 20:05, 31. Mär 2011 (CEST)[anter]
Njä, wil ik ok nigg glöw, dat wi uns nige Würt utdenken möten wonem en Saken bilden künn, is' "Development/Entwicklung/Ontwikkeling" jä en Wurt, dat't maleins gęwen hett in uns Sprak. Möten wi nigg förchten, dat uns Sprak 'n wenig versimpelt, wenn wi uns ümmer Ersatzwürt söken för Würt, de blot so'n bęten ut de Mod' węsen? Dor Platt jä irst sit kortem wedder för hogspraklige Ding brukt ward, is de Sprung jä nigg direkt 250 Jar, man mir lik...50? Ik find, Sätte as "Neueste Entwicklungen in Libyen sorgten für..." bilden tau künnen nu nigg unnödig kumplizert.(Also Sätte, weck nigg irst up wat Betogg namen möten, man direkt 'n Subjekt hebben.) Und villigt künn' wi œwer unsen Schadden jumpen und 'n bęten old, ęwer dorför 'n bęten bętter snacken und nigg de halw Vokabular dörch Konstruktionen utwesseln, blot ümdat (-keine Beileidigung, ist in meiner Familie ja auch so!-)

de Sprak nu för lange Tid blots vun Dörpkindern und Burnslüd spręken warden is...?Dakhart 22:11, 31. Mär 2011 (CEST)[anter]

Wenn du sturr den düütschen Satz "Neueste Entwicklungen in Libyen sorgten für..." naboon wullt, denn blifft di anners nix över as dat hoochdüütsche Woord "Entwicklungen" to bruken. --::Slomox:: >< 22:42, 31. Mär 2011 (CEST)[anter]
De Diskusschoon um dat -ung/-ing/-en hefft wi ok al mol harrt: Hier!--Bolingbroke 23:02, 31. Mär 2011 (CEST)[anter]
Weil Slomox hier ook "Penn" und "Heren" angäben hett: Dat hett mit "-ung" ierstmal so nix tau kriegen, hochdüütsch heit de "Pfennig" ja nich "*Pfennung" (mhd. phenninc, wo dat Wuurt herkamen deht, weit man nich so genau. Wenn dat as Pfenn-ing tauhoop sett is, denn kümmt -ing woll von germ. "-inga-", wat sick ook bi "Jüngling" findt) und "Hering", nich "Herung" (ahd. hāring), vgl. ook dat Genus (Maskulinum): mhd. "her wirt, ich muoʒ iuch rœsten als einen herinc ûf der gluot." un mnd: "so en schal men by deme haringhe to Hamborch nicht anders don dan by haringhe de uth anderen landen unde steden ghebracht" (vgl. Pfeifer, Etymolog. Wb., S. 803, Lemma -lings; de Vries, Nederlands Etymolog. Wb., S. 281; Meckl. Wb., Bd. 3, Sp. 978 - 980; Wb. der Ndl. Taal: hier un hier). Bi uns is "-ung" begäng: "Räknung" (in Westen früher oewer noch "Räken") usw. "Penn" heit bi uns "Penning", "Hering" äben "Hiring".--IP-Los 17:52, 2. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Von'n Oorsprung sünd disse Wöör verscheden, aver to Hansetieden sünd de denn tohoopfullen un tominnst in mien Dialekt sünd de denn all den sülven Weg gahn. --::Slomox:: >< 19:23, 2. Apr. 2011 (CEST)[anter]

welk

Ut Endothel (is blot en Bispeel, kummt ok in en Reeg annere Artikels vör): „As Endothel warrt de na binnen richten Zellen betekent, welke de binnerste Schicht vun Blood- un Lymphfatten billt.“

Dit welke kenn ik so nich. Ik kenn woll welke as Översetten von hoochdüütsch einige („welke/wecke Lüüd seggt“: „einige Leute sagen“), aver nich in en Relativsatz. Dor kenn ik blot de: „de Zellen, de de binnerste Schicht billt“.

Warrt welk annerwegens ok in Relativsätz bruukt oder is dat verhoochdüütscht? --::Slomox:: >< 11:06, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Un noch een Ding bi'n Bispeelsatz: is dat richtig, dat de PPP-Form flekteert warrt? Ik dee „de na binnen richt Zellen“ seggen un nich „de na binnen richten Zellen“. --::Slomox:: >< 11:10, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]


Ik meen, dat "welke" heff ik ut'n Sass. Kann ik nu aver bi de Arbeit nich nakieken. Sülvst bruken do ik dat vun Huus ut nich, dor seegt wi ok blots "de".
To dat annere: Dat is bi uns so begäng. Mach aver ut't Hoochdüütsche inwannert wesen. "De anhollen Autos", "de boeten Hüüs", "de afmeten Weg" - dat höört sik för mi an sik normal an... --Iwoelbern 11:21, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Bi anhollen is dat ja al en Grundform, dor hett dat sien Richtigkeit (ans müss dat de anhollenen Autos heten). Bi afmeten jüstso, dor gifft dat allens beids as Grundform: het hett afmeten un he hett afmeet. Bi boeten bün ik unseker. Höört sik beter an as bi richten, aver de boot Hüüs kummt mi ok richtig vör.
De nee boot Hüüs müssen wedder afreten warrn.
De nee boten Hüüs müssen wedder afreten warrn.
Harr ik nee boten Hüüs jichtens leest, denn weer mi dat nich wieder opfullen. Höört sik okay an. nee boot Hüüs höört sik aver ok okay an. Bi de richten Zellen höört sik dat na mien Spraakgeföhl nich okay an. Villicht bill ik mi aver ok wat in. Dat is ok en Saak, wo een blot swoor in de Literatur na Nawiesen söken kann. Ik will man versöken, dor wat to to finnen. --::Slomox:: >< 11:43, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Also ik segg up jeden Fall jummers de nee booten Hüser. --Bolingbroke 12:13, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]
In't Nedderlandsche is dat so, dat regelmäßige PPPs mit flekteert Ennsülv bruukt warrt (de verkorte weg), unregelmäßige aver ahn (de gewonnen oorlog).
För't Plattdüütsche heff ik bi de unregelmäßigen för beide Saken wat funnen:
För de regelmäßigen heff ik noch nix funnen, wat to bruken weer. --::Slomox:: >< 12:23, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Schrieven müss man künnen. Dat schüll würklich baven ok "de anhollenen Autos" un "de afmetene Weg" heten. Dor weer ik nich recht bi de Saak as ik dat schreven heff, schient mi. Noch mol torüch op de Zellen. „De na binnen richten Zellen“ kannst ok utdrücken as „de na binnen orienteerten Zellen“. Ahn dat -en an’t Enn höört sik dat för mi eher verkehrt an. Lett woll ünnerscheedlich bi verscheden Wöör... Mach aver jo ok vun Dörp to Dörp anners maakt warrn. --Iwoelbern 14:20, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]
de na binnen orienteert Zellen höört sik för mi good an. Wat is mit de koppheistergahn Firmen? Warrt dor de koppheistergahnen Firmen von?
Ik glööv, dat mi dat vör allen denn komisch vörkummt, wenn dat Woord op t ennt un dat PPP-t dor mit verweevt is. Dat PPP von insetten is insett. Na de Etymologie hett dat dree t, twee ut'n Stamm un een von dat PPP. de in't Butenland insetten Soldaten mutt ik as insett'ten utspreken oder as insett'den oder woans spreekt ji dat ut? de in't Butenland insett Soldaten geiht mi lichter von 'e Tung ;-)
Bi Wöör, de nich op t ennt, kummt mi de unflekteerte Form liekers good vör, aver de flekteerte höört sik denn tominnst nich so komisch an. --::Slomox:: >< 15:22, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]
"de in't Butenland insetten Soldaten" mutt ik as "insett'ten" utspreken – jo, jüst so maakt wi dat bi uns ok. Wobi wi dat noch'n beten mehr versliepen doot: insett'n. An sik höört een dorvun gor nich veel vun de achterste Sülv, aver wenn dat blots insett heet, denn fehlt dor noch 'n lütt beten. --Iwoelbern 16:01, 5. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Wenn dat noch de Frag is: Bi uns, un ick glöw man dat wi in'n Ost all mir odder minner desülw Grammatik hebben as ji, seggt man bi't "Ajectivsche Relativum": "dat..., wat" un "de..., de" odder "de..., weck(er)". Wecker is datsülw as "welk" und ward nigg na de Person conjugert, blot na Casus un Plural. Aewer 't giwt Dialekte, de verkörten wecker tau weck in'n Singular Feminin, man de maken dat (wonem ik laew) blot as informelle Sprak.Dakhart 13:58, 6. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Ik ken dat wal oet t Nederlands: [110] (kiek bi'j betrekkelijk voornaamwoord=Relativpronomen, eerste betekenis). Dat is een oldmoods un betjen 'upper class´ gebroek van t relativpronomen. "Normale" leu sollen daor 'dee/den/dat' gebroeken (die,dat op Niederländsch) Droadnaegel 01:11, 20. Dez 2014 (CET)

Auslautverhärtung

Giwt dat in jug Dialekt 'ne Auslautverhärtung? Also spraekt ji "good" as "goot" ut? Bi uns künn'n de Moderspraeker dat nigg seggen un ik hür dat nigg rut. Ward jä lik waesen in unsen Dialekt.Dakhart 14:29, 6. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Dor gifft dat en Wenker-Koort to: DIWA. Dor kummt in ganz Düütschland narms wat anners as t vör (de Fresen utnahmen). --::Slomox:: >< 15:11, 6. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Hm, wenn ick mi dat so bekieken dauh, wat Du so schräben hest, denn kümmst Du ja ut Mäkelborg oder Vörpommern. In de Mäkelborger Mundort gifft dat de "Auslautverhärtung", also "Tiet", "gaut", "Maut" - dat gellt oewer ook in Vörpommern. Manchmal ward ook <d> schräben, dat is denn dat morphematische Prinzip: Tid - Tiden usw., vgl. mal Reuter: "Oll Bur Päsel lag all lange Tid / Mit sinen Preister in en Strit.", vgl. ok hd. Tag - Tage, Land - Länder usw.--IP-Los 21:35, 15. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Konsul

Bi Buddenbrooks heet dat „Kunsel“ (So seggt de famose Corl Smolt in de 48er-Revolutschoon). Hebb ik ok bi Kippenberg, „Geschichten aus einer alten Hansestadt“ (meent is Bremen) funnen: Kunsel. Dat sutt so ut, as wenn dat dat plattdüütsche Woort for Konsul is. Nu sund dor wiss de Kunseln in dat 19. Johrhunnert mit meent. Man wenn wi nu en Lemma Konsul maken döen: Möss dat denn ok Kunsel heten? Ik meen dor sunnerlich de antiken röömschen Kunseln mit.--Bolingbroke 18:31, 7. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Ik weet nich... Ik harr dat woll eher ünner Konsul anleggt. --Iwoelbern 00:11, 8. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Nä, de olden Römers heten jä nigg Konsul, man consvl. Vllt. wir dat baetter, 'ne Twaeling tau maken, Kunsel/consvl (consul, Consul, wat ok ümmer de Lüd in de vergan Tiden schrewen hebben). Süss wir ik för allns dat platte Wurt bruken, dat in de Literatur vör"herrscht".Dakhart 01:56, 8. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Strauß

Dormit meen ik den Vagel, nich de Blomen... --Iwoelbern 22:22, 13. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Struus, Struuz, Struuß, weet nich, wat de beste Schrievwies is. Kummt von latiensch strucio. --::Slomox:: >< 01:05, 14. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Klärwerk

Warrt dorut en Kloorwark oder schall dat lever Klärwark heten? --Iwoelbern 13:05, 17. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Wenn wi dor na kiekt, wat in Düütschland begäng is, denn is dat Klärwark oder Kläranlaag. Sünd all beid bi Google so to finnen. Dat Woord is ut dat Hoochdüütsche utlehnt. Wenn wi na de Nedderlannen kiekt, denn hebbt de mit rioolwaterzuiveringsinstallatie un afvalwaterzuiveringsinstallatie Wöör, de ganz anners sünd. Wenn wi afvalwaterzuiveringsinstallatie un Klärwark tohooptreckt, denn kriegt wi mit Affallwaterwark en Woord, wat för nds-de un nds-nl liekermaten good to verstahn is. Anners as Klärwark aver en Neologismus. --::Slomox:: >< 16:17, 17. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Ik slah vor: Schietwaterwark. Is düütlich, is ok en Neologismus, is keen Lehnwoort ut dat Hoochdüütsche un klingt nich so künstlich, as Affallwaterwark. Affallwater segg ik tominnst nich, man Schietwater is for schietig Water ganz begäng.--Bolingbroke 16:58, 17. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Wat anner s as Klärwark heff ik min Leevdag ok noch nich höört. Bekanntermaten heff ik rein gor nix gegen Lehnwöör, wenn dat begäng is. Dat hier is so en Fall, wo dat Woort begäng is. Affallwaterwark höört sik för mi ok to künstlich an (is dat jo ok), ok wenn de Nedderlänners dat jüst so seegt. Schietwater finn ik aver ok nich beter. Dat seggt so ok nümms bi uns, eher Dreckwater. Dor heff ik glieks en Bild vun en Plumpsklosett vör Ogen. Afwateranlaag müch ik noch mol in de Diskusschoon smieten. --Iwoelbern 19:28, 17. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Dütsch: Abwasser. Nederlandsch: Afvalwater. Ingelsch: Waste water. Waste unde afval is datsülw. Umdat, ik bün för wat mit Awfall/Aw-, t.B. Awfallwatersytem. Is nigg kort, aewer mit'n Blick up de Spraken, weckern uns neger fründ waesen, korrekt. Ik bük wider tegen "Anlag".Dakhart 22:49, 17. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Verglieksformen

Op Engelsch heet dat I am taller than him. Dat Woord him steiht anners as in't hoochdüütsche Ich bin größer als er nich in'n Nominativ man in'n Objektiv. Op Nedderlandsch heet dat na de Standardspraak Ik ben groter dan hij, man Ik ben groter dan hem is en Fehler de ganz faken maakt warrt. Kummt in't Nedderlandsche wohrschienlich ut de Dialekten. Op nds-nl heff ik dit hier funnen (nds-nl:Achterhooksen taalwiezer#Vergeliekingen): De vergeliekende trap : et woord 'as' wördt ebroekt, in plaatse van 'dan' in et Nederlands, en ok de persoonsvorm is neet den eersten: NL: Jan is groter dan ik [ACT]: Jan is groter as mi-j.

Ik heff in de plattdüütsche Literatur söcht un en poor Bispelen för Nominativ funnen un keeneen för Objektiv. Liekers kummt mi ik bün grötter as em nich verkehrt vör. Villicht is aver ok bloot mien Spraakgeföhl von dat Engelsche her kaputt.

Kennt ji Bispelen, dat op Plattdüütsch enerwegens as em, as ehr etc. bruukt warrt? --::Slomox:: >< 11:12, 20. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Also, mien Oma seggt "grötter as ehr" un ik wessel jümmers twüschen de beiden Formen. Ienigkeit herrscht in mien Kopp ok nich. Man ik neeg dörto, bi "he" ok "he" to seggen: Ik bün grötter as he", man bi "se" "ehr": Ik bün grötter as ehr. Dat dat so falsch is, döröver bün ik mi woll bewusst. Also, ik kenn beids; en Konsens in de helen Dialekten gifft dat woll eher nich. -- Zylbath 11:40, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]

Sleten vun't -d(e)

Kopert ut de dütschen Wikipedia, oewer en dänsch Stad namt "Aabenraa" (twei As spraeken sik as taumest in't Platt lik en'n Mang ut A un O):

Apenrade [Bearbeiten]

Da Mittelniederdeutsch die Kaufmannssprache war, änderte sich der Name zu Apenrade, die noch heute gebräuchliche deutsche Bezeichnung. Die sächsische Endung „Rade“ im Sinne von Rodung ist sonst im Schleswiger Land nur im äußersten Südosten bekannt, in Holstein aber verbreitet. Es wird angenommen, dass die Schreibform Apenrade ursprünglich eine deutsche Volksetymologie war, weil die Ortsnamenendung -rade auf Holsteiner Plattdeutsch als /ra:/ oder /rå:/ ausgesprochen wird.

Also dat Dörp het irst "Aabenraa" un word denn Apenrade heten. Dat was de dansch Nam tau Tiden vun't Middelnedderdütsch (-1600, na Wiki), BAET minnst 1850, also OK wid vör't 19t Jarhundert. Wenn dat nu kümmt, dar de Middelnedderdütschen "-rade" allred as "ra" säd hebben, denn möt't heten, dat sei er Schriwsystem nigg na er Utsprak brukt hebben.

Nu in kort: Hett en wat tau nedderdütschen Lututwickling? Wannir, warüm un wo sik dat allns ändert hett, wannir U tau Ü word odder ob't dat all ümmer wir, wannir de/d tau nicks word, ld tau ll un nd tau nn. Ken Wenker, latt sik nigg apnen.(Dakhart mid mallen PC.)193.174.122.76 03:29, 23. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Leistenbruch

Kenn ik an sik as Liestenbrook, aver villicht gifft dat noch wat beter’t...? --Iwoelbern 19:14, 23. Apr. 2011 (CEST)[anter]

Neuber hett in siene Wöhrner Wöör Bruch for Leistenbruch, as Hoochdüütsch Lehnwoort, gegen Brook over, wat hd. Sumpfland is un Bröök, wat Bruchzahl bedüern deit. Ik kenn dat blot as hoochdüütsch Frömdwoort.--Bolingbroke 19:54, 23. Apr. 2011 (CEST)[anter]
En möt nigg kramphaftig dütsche Würd oewersetten. Wi hebben 'n egen Sprak. Wenn'n "Bruch" en "brook" is und de Liwdel de "List", denn mag't wol Listenbrok waesen. Und wenn inguen/groin/Leiste kein Wurd het, dat Standard-Platt is, denn is'n "Leistenbruch" 'n "Inguinalen Brook", odder 'ne "Inguinale Hernie/-a", ümdat lingua medicaminum nu ja Latin is.Dakhart 02:54, 24. Apr. 2011 (CEST)[anter]
Also Brauk is för mi 'ne natt Gägend, 'n Sump, wo denn ook 'ne Bäk usw. dörchflütt. Hochdüütsch heit dat "Bruch", wat nu oewer mit "Bruch" (Arm-, Leisten. usw. -bruch) nix tau kriegen hett, un so ook nich Brauk/Brook. In Mnd. wier dat, wat braken is, de bröke/broke, de Sump dat brok/bruk, in Schiller/Lübben gifft dat denn ook twei Indräg. Brauk is früher ook 'ne Büx west, hüüt oewer bi uns nich miehr begäng. (Leisten)-Bruch is einfach "Bruch". Dat Meckl. Wb. schrifft ünner "Brœk" "2. Leibesschaden, hd.", dat heit, is bloß "Bruch" begäng, de Nahwies hemm all "Bruch", t. B.: "hei hett sick 'n Bruch böhrt". Ünner "Bruch" steht denn: "Bruch als Leibesschaden; in dieser Bedeutung nicht alt, daher die mnd. Form bröke ungebräuchlich".--IP-Los 21:06, 10. Mai 2011 (CEST)[anter]

Neigung

Moin, ick har dor jüst een nee'en Artikel schrieven, wo enn ick dat Wöört "Neigung" bruken hebbt (kannst ok glieks better maken: kiek no Äquater). Ick dar op de aner Sieten söökt, awer de Lüüd brukt as wie dat is bruukt in't hochdüütsch. Nu gifft dat ok noch twee Betekenen: Neigung as wat een'n gern un faken dohn deiht, un awer ok de Neigung ut de Geometrie, woans dat sowat meent as "Winkel". Gifft dat dor een Idee, woans een dat op platt better seggen kunn?

Mi fallt dorto blots in "Niegen" oder "Neegen" Eastfrisian 14:47, 1. Mai 2011 (CEST)[anter]
Geneigt heet op Platt nüül. Dat Verb dorto is nülen (sich neigen, schief stehen). Dat is in disse Form en Neologismus, man ik kann mi en Satz so as Bei einer Neigung von 15 Grad [..] good as Bi en Nüülheid von 15 Graad [..] vörstellen. Annere Wöör för geneigt/schräg sünd schraag, schraad un schüün. --::Slomox:: >< 15:55, 1. Mai 2011 (CEST)[anter]
De Nedderländer seggen "Neiging" för Neigung/Tendency. Dat is VILLIKT sogar en nedderdütsches Wurd. Dor -inge de echte Ending för dat dütsche -ung is (wir dar nigg den Strid œwer dat Bruken vun Würd, de de Lüd nigg mir bruken - wat circa 80% vun't plattdütsche Vokabular is), is dat egentlik de best Version. Wenn en dat nigg mach, denn is mit Latin -as ümmer- nicks leg makt und en künn inclination (vör allens in de Geometri) seggen.Dakhart 15:59, 1. Mai 2011 (CEST)[anter]
Spontan wörr ik aver ok Eastfrisian tostimmen. Ik wörr dat sülvst Negen nöhmen. Nüülheit klingt aver ok scheun Nedderdüütsch. Ik wörr beiden Formen tostimmen. Wi köönt ja ok Inklinatschoon seggen, man dörünner köönt sik de meest Lüüd nix vörstellen, wieldat se nich jümmers en Billen in solk Utdrücken hebbt. -- Zylbath 11:49, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ik will dor nu noch wedder wat to schrieven: Wi hebbt in uns Astronomie-Artikels faken sowat as De Bahn is tegen de Ekliptik neigt. Dor kann een good De Bahn nüült tegen de Ekliptik seggen. Anners as mien Nüülheid baven is dat ok keen Neologismus. Dat is en Woord, dat noch jümmer in aktiven Bruuk is. Mien Opa hett sik to'n Bispeel Wiehnachten beklaagt, dat de Wiehnachtsboom na de Sied hen nüült (bi uns heet dat Woord nüren, ik heff eerst later rutfunnen, dat dat dat sülve Woord is, wat annerwegens nülen heet [dat kummt in uns Dialekt fakener vör, dat r un l wesselt, wi seggt ok Schülm för Scherm oder Märk för Melk]). Ans heff ik dat Woord nülen ok al in Texten ut Oostfreesland, dat Eemsland un Holsteen funnen, dat is also keen Regionalismus.
För den geometrischen Utdruck dücht mi dat Woord veel beter un plattdüütscher as neigen. För dat, wat een geern deit, helpt dat Woord aver nix. --::Slomox:: >< 11:13, 13. Mär 2012 (CET)[anter]

Ostnedderdütsch Tastatur - Reklam in egen Sak

Ji möt mi vörgęwen, ęwer ik weit nigg, wonem ik dat süsst adwerteren sall. Und hir künnen de Lüd dat woll bruken und vllt. ok widerseggen. Up min Brukersid is en link för en Zip mit mękelborgsch/pommersch Tastaturlayout.(Mit œ, ę und æ för de Not.) Vllt. weit en, wo' dat hir up de Wiki verlinkt warden künn...hülpt jä blot. Wenn ik ene Wikipediaręgel bręken hew, deid mi dat leid. (Denn bidde Information und Wising/Link tau de Ręgeln.) Ęwerst, as seggt, wonem wenn nigg hir?

(Ok ümdat de Diskussion mid Copy-Paste-Sündertęken-Kann-En-Nigg-Schriwen endet.)

Dakhart 16:40, 1. Mai 2011 (CEST)[anter]

-kschoon

Moin moin. Bi de wiktionary keem mi de Fraag, of un woso dat wirklich -kschoon heet un nich -ktschoon. Even heff ik ok de Stell in de Sass funnen, man woso tilgt de -k- dat t vun tsch?? Ik wörr dat egentlich normaal as "Aktschoon" utspreken. -- Zylbath 18:02, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]

Dor musst du di aver veel Möh geven, dat dat t to hören is. --::Slomox:: >< 18:34, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Bi mi warst du keen t hören künnen... :) --Iwoelbern 18:40, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Un wat ik dor noch bi seggen will: dat is för mi ok mehr aks-choon (oder villicht aks-joon) un keen echt sch. --::Slomox:: >< 19:14, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Na, of dat sch en wirklich realiseertet "sch" is oder sik eher as s-j realiseert, dat is woll dialektal verschillen. Also snackt ji dat all nich so ut? Mien Utspraak is gräsig slecht un veel Kennis heff ik ok nich sammeln künnen, wieldat ik minnig Kontakt mit anneren hatt heff. So denn schallt woll ok de Artikels in de wiktionary warrn, wat? -- Zylbath 21:35, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Dar möt en 'n Blick up de andern Spraken hebben. Dat T ward bina ninich spraken. In't Dütsch ward -tio tau -zio, in Skandinavia ward -tio tau -tscho odder -tschu odder -chu odder odder odder (Dialekt), in't Ingelsche tau -tsch...unde bi uns ward -tio tau -tsch odder -sch. Dar Sass as Lexikon blots de Utsprak vun de en'n odder de andern western Dialect namt, is de Orthgraphi up tau Din egen Schęl. 't bęst för mi is de echt latinsch Schriwing'. Odder mit K, dar wi dat C jä sit 16-/17-hundert nich mir hebben. Wenn Du in Wiktionary wat na de Utsprak schriwst, mach de gröttst Del dat nich hebben unde finden noch minder. 't is 'ne Crux.Dakhart 23:26, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Aver wenn ik dör en Indraag mit tschoon un so heff, heff ik nu nich dat Föhl, dat de Lüüd dat nich finnt. Villiecht köönt wi denn ja eenfach verschillene Schrievwiesen implementeren. Woans kann ik ingeven, dat to't Bispill "Akschoon" un "Aktion" na de sülvige Artikel föhrt? -- Zylbath 10:43, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Du meenst hier op Wikipedia? dorför gifft dat de Wieterleiden, dat is op de Ingaavsiet ünnen ok direkt verlenkt: #REDIRECT [[]]. --Iwoelbern 11:05, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Jo, dat wir dat bęst, wenn ein 'n Slag darvun under de Articles sett. Da hew ik noch 'ne Frag. Ich wull in'n Mękelborg-Article noch de Redirects maken, man weit nich, wonem de hüren, ik finde in'n Edit-Rum ok keine. Hett ein 'n bęten Hülp?
Also bi mi funktioneert dat nich mit de Redirect. Wenn ik dat ingeev un de tosättliche Naam intipp, denn steiht an'n Enn dat Redirect direkt in de Artikel un ik kann dat nich över de ne'e Naam söken. Mütt ik dör noch annere Teken mit ingeven?? -- Zylbath 16:38, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Villicht verstah ik nicht, wat du vörhest. Wat nipp un nau wull du maken? --Iwoelbern 17:35, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
De Redirect is dorför dor, dat vun en Begreep op en annern Artikel wieterlenkt warrt. Bispeel: #REDIRECT [[Lüchtkraft]] leggt en Siet an, de nich anwiest warrt, man op den Aritkel Lüüchtkraft wieterlenkt. Op disse Oort un wies künnt verschedene Schrievwiesen anleggt warrn. Op enkelte Sieten, versteiht sik... --Iwoelbern 17:38, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ja, nipp un nau dat versöök ik graad to verstahn. ;) Dat gifft denn also en Artikel mit en bestimmten Naam. Nu kann een, wenn he heel ünnen #REDIRECT [[Bla bla bla]] ingifft, ok annere Schrievwiesen inföhren, de alle op düsse bestimmte Siet lenkt, de Naam vun de Siet blifft aver. Ik heff dat even versöcht bi de Artikel Straat un wüll de alternative Schrievwies "Stroot" dör henschrieven mit dat Redirect. Man dat funktschoneer bi mi nich. Dör stah denn man blots Redirect, man in de Text sülvst. Weest du, wat ik meen? =) -- Zylbath 18:19, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ah, nu heff ik dat begrepen. Also: En Redirect is en egene, also en ne’e Siet. Dat warrt nich in den Artikel rinschreven, den dat al gifft, man as ne’e Siet anleggt. Dor steiht blots #REDIRECT [[bla bla bla]] in un anners nix. Dat heet, för jede ne’e Schrievwies mutt en enkelten Redirect anleggt warrn. Klick mol op Lüchtkraft. Dat is en Redirect, de die op Lüüchtkraft ümlenken deit. Wenn du dor büst, steiht ünner dat Lemma "wieterwiest vun Lüchtkraft". Un wenn du dor nu ropgahn deist, denn warrt de Redirect-Siet wiest...
Wenn du also en Redirect anleggen wull, de vun Stroot na Straat wiest, denn maakst du dat so: 1. Baven rechts in dat Söökfeld "Stroot" ingeven. Vun wegen dat dat de Siet noch nich gifft steiht dor denn över de Söök-Resultaten "Stell de Sied „Stroot“ in dit Wiki nee op!" 2. Nu op "Stroot" klicken, denn warrt de Siet nee anleggt. 3. #REDIRECT [[Straat]] ingeven un 4. afspiekern. Fardig! --Iwoelbern 18:35, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Hahaha, nu heff ik dat verstahn, Minsch wat bün ik dümmerhaft. Sware Bort. Nu versöök ik mi mal an de Stroot.
Wat cool, nu funktioneert dat. Ik bedank mi vun't Harten bi di. ;) Wedder eenmal kloger. -- Zylbath 13:35, 8. Mai 2011 (CEST)[anter]
Jo, nu! Wi hebbt all mol anfungen... Iwoelbern 13:38, 8. Mai 2011 (CEST)[anter]

Bedarfsgemeinschaft

Dat is normolerwiese en Familie. Wenn dat dor um geiht, dat een Hölp vun den Staat bruukt, warrt na dat Sozialgesett eerst mol fraagt, of he mit en Verwandten (Ehpartner) tohopen in een Huushollt leven deit. Denn billt se beide tohopen en Bedarfsgemeinschaft, wat bedüden deit, dat eerst mol de Partner materiell tohölpen schall, ehr de Staat inspringen deit. Wat is dat up Platt? Frömdwoort nehmen? Oder Bruuk-Gemeenschop. Odre beter ganz wat anners (avers na den Sinn richtig): Hölps-Gemeenschop. Umschrieven geiht nich, dat geiht um en Lemma.--Bolingbroke 19:22, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]

Sass seggt för Bedarf „Nafraag“. Aver „Bruuk-Gemeenschop“ höört sik beter an, finn ik. --Iwoelbern 19:29, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Villicht Verbruuksgemeenschop? --::Slomox:: >< 20:20, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Dat is mien Arbeit (Sozialgesett). Aber up Platt hebb ick mi dor noch nich Gedanken drüm makt. Villicht "Instahnsgemeenschap". De Richter snackt ok woll mal vun en Einstehensgemeinschaft, vör allen denn, wenn en Paar blots so tosommenleevt. Aber de endgültige Lösung is dat villicht ok noch nich. Eastfrisian 20:53, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]


Bedarfsgemeinschaft is Beamtendeutsch. Wenn Du Beamtendeutsch ümsetten wisst, denn kannst ok gliks vörsöken Würd' as "commonwealth" unde "Sputnik" ümtausetten. As lang as 't kein officiel plattdütsch Dokument giwt wecker en Begrep för "Bedarfsgemeinschaft" nödig hett is dar nicks ümtausetten.Dakhart 23:34, 6. Mai 2011 (CEST)[anter]
Denn bleven wi aver slank up de Mööglichkeiten stohn, de dat Platt anbäen deit, wat vun de Lüde snackt warrt. Dat hett mit en Nakieksel denn avers nix mehr to doon. Denn kannst glieks seggen: Wat schöllt wi mit en plattdüütsche Wikipedia, de Lüde verstoht doch all Hoochdüütsch...--84.137.114.71 13:09, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ik denk, man mutt ut’neen holen: Dat een is Beamtendüütsch, is aver en tohopensett Woort, mit en klore Bedüden, de een ok op platt utdrücken kann. Dat annere as „Commonwealth“ oder „Sputnik“ sünd Begrepen, de sik as Egennaams dörsett hebbt. Dor maakt översetten natürlich keen Sinn. Iwoelbern 13:22, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ne. Commonwealth is ok'n tauhopsett' Begrep mit klare Bedüding', wat ein up Platt utdrücken künn. Allmenspod, t.B. Unde Bedarfsgemeinschaft is ok ein Egennam. Ik segg jä nich, dat wi nich up Platt darœwer wat schriwen sallen, dat is gaud unde bidde tau, ęwer ik holde de Idee, dat jed'ein Wurd ut'n Dütschen utsein sall as'n Platt-Wurd, wat't noch nich tau ein'n platten Wurd makt!, för nich konstruktiv. De Sak mit Beamtendütsch is, dat't kein normales Dütsch is. Dit Wurd sall ein ninich hürn, blots in Dokuments lęsen. 't is ein schirer Legalbegrep, as P.A.T.R.I.O.T. A.C.T. odder Duma. Klar KÜNN' ein dat as "Patriotischen Akt" unde "Dünken" œwersetten, ęwer wo wid dat 'n Sinn hett, möt ein sik denn ok fragen; 't weit denn nämlich keinein, wat meint is. Unde, as Du ein dar seggt hest...Wat sallen wi all' dütsche termini juris œwersetten, blot ümdat wi sei verstein? Dütsch is as vęl 'ne Butenlandsprak as Russki unde Mandarin unde süll' nich special węsen hir.
Wat ik darmit seggen will: Disse Transcriptions sünd blots gaud, wenn ein butenländsche Spraken ümmer transcribert, alsus Karakter, Tekst, Filozofi usw. schriwt. Ik wir darför, ęwer Ji woll nich. Unde darmit bliwt blots œwernęmen odder œwersetten. Unde wenn wi nu wat œwersetten, denn wenn'tjugbeleiwt ok in en Wurd, dat in't Platt ok existert. Husholde vllt.
Dakhart 15:29, 7. Mai 2011 (CEST)[anter]
Bedarfsgemeinschaft is keen Egennaam oder ans en Begreep, de nich to översetten geiht. Dat betekent en Grupp von Lüüd, de jemehr Bedarfsgüter gemeensam köfft (mit noch en poor extra Regeln). Dat lett sik an sik ok in annere Spraken utdrücken. De richtigen Wöör to finnen fallt swoor, man dat gifft keen prinzipiellen Grund, dat dat nich mööglich is. Huushold geiht nich, denn de hoochdüütschen Beamten hebbt dat Woord Haushalt bewusst nich nahmen. Bedarfsgemeinschaft schall bewusst nich dat sülve wesen as Haushalt. --::Slomox:: >< 22:36, 8. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ik säd nich, dat dat nich tau œwersetten geit, blots, dat't darför keinen Grund nich giwt (belanglosen terminus iuris an Bruk odder inhatliches Äquivalent in't Platt) unde dat't unnödig de Menging' vun Platt unde Dütsch widerdriwt.Dakhart 00:15, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]
unde dat't unnödig de Menging' vun Platt unde Dütsch widerdriwt. ????? Hoochdüütsche Begrepen unännert in plattdüütsche Sätz rinmengen is good gegen dat Mengen von Plattdüütsch un Hoochdüütsch? --::Slomox:: >< 09:24, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]
Jä. Ümdat sei dann taumindest as butenländsche Begrepen verschinen unde nich för plattdütsche Würd namen warden. Denn is dar 'ne Chance, dat de Sprakmenschap tauwilen einen egenen Begrep utwickeld (Wat blots denn passert, wenn't in de Dad nödig is.) unde de Sprak nich tau en Ein-tau-ein-Dütsch blots mid anderer Utsprak verkamt. Wovęle Görn dünken vundag woll, dat "Topp" 'n plattdütsches Wurd wir? Odder dat "wi" nich blots "we" heit man ok "how"? Min Schęl is, dat blots de (as wid as't möglig unde sinnig is, versteit sik) Schirholding' vun't Platt Missingsch stopt. Süss snacken all' Lüd' binnen korten Tid bannig leges Dütsch unde bilden sik in, dat wir Platt. Allens alreid' verlęwt.Dakhart 12:22, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]
To dat Schierhollen von dat Plattdüütsche höört ok to, dat een sik an de Wöör höllt, de dat in de Spraak gifft un nich dat Graff von en dode Spraak utkuhlt un Wöör ut de Dodenkist rutkleit. Wat schall dat mit unde? In ganz Plattdüütschland gifft dat nüms, de dat so seggt. Dat weer vör 500 Johr. alreid seggt ok keen Minsch mehr. Un worüm schriffst du ünnen Sekunds?
unde de Sprak nich tau en Ein-tau-ein-Dütsch blots mid anderer Utsprak verkamt Wi ünnerhoolt uns hier op disse Sied jüst dorüm. Dat wi Ideen uttuuscht, wat wi schrieven köönt, dat wi Wöör so as Bedarfsgemeinschaft nich een-to-een ümsett. --::Slomox:: >< 17:04, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]
Dat -de ward in minen Dialekt nich midspraken unde verkört' taumest de vörkamen Silbe. Old (spr. oolt) - olden (spr. olln), olde (spr. oll/e). Reuter t.B. hett ümmer hadde schręwen, likers dat ok bi em blots unde allein as "harr" utspraken wir. Unde Kind (Kint) - Kinder (Kinner). Jüst as all mine Grammatiken den "Imperfect" it -de schapen, also "sei wanderden". So hett ok min selig Grotmoder schręwen, likers de dat ok nich midsnackt hett (wannern). Unde sprękt sik also as "unn". Dat macht in de Schrift, Wurdutwickling' unde Grammatik Sinn unde giwt för mir as Spręker ok den Klang korrekt wedder. (Spr. werrer) Bi Sekunden hew ik mi vertippt, kann passern.193.174.122.76 18:23, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]
De Diskusschoon üm olle Wöör hebbt wi al so faken hatt, dat mi dat meist leed warrt. Wi mööt uns eens vör Ogen holen: Wikipedia is en Nakieksel, en Lexikon, un nich en Intensivstatschoon för Begrepen, de hüüt nümms mehr bruken deit. Spraak is lebennig un wannelt sik. Dat is nich blots bi Plattdüütsch so, dat is ok bi Hoochdüütsch, Engelsch un all annere Spraken ok so. De Wikipedia hett de Opgaav, Weten to sammeln un ins uns Fall op Plattdüütsch fasttohollen. Wat keen Opgaav vun Wikipedia is, is dat Wedderbeleven vun Begrepen, Wöör und Schrievwiesen, de ut de Mood kamen sünd. Dor doot wi de Lüüd, de keen Platt künnt, aver intresseert sünd, keen Gefallen mit. Dorför is Wiki de verkehrte Steed. --Iwoelbern 19:22, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]
Na endlich mal en Machtwoort!. Dat Gedoo hier geiht mi bannig up de Nerven. Eastfrisian 19:35, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]

Wat geit jug egentlig an, wo min Orthographi is? Ik künn' ok nedderländsch schriwen, wenn'k wull. De "Nedersaksen" schnacken man ok blots schlichtes Plattdütsch as ji unde ik, wat möten de er eigen Wiki hebben? (De Frag is rhetorsch, makt jug keine Mäu.) Sei is nich falsch - 't giwt kein richtig - Ji versteit mi doch woll an Problem unde 'nen Article hew ik so nich schręwen unde ik plan ok nich, dat tau daun. Ümdat, keine Ręgel is braken...sei geit jug nicks an. Widerhen: Ik hew min Schęl seggt, ji hewt sei attackert, ik hew sei verdeffendert unde verklart. Ji kœnt nu in'n Konsens seggen: Ne, wi maken dat anders unde denn is gaud. Ji kœnt ok jug Energi bruken, mid mi œwer min Schrift tau striden, as ob sei jug bi wat hindert. Man as wid as ik dat sei, hew ik nich randalert, nich vandalert unde ok süss bün ik ni aggressiv odder blots [unhöflich] nich węst. Alsus...de Articles hew ik nich stört, min Schęl kœnt ji nich vörbiden, min priwate Orthographi geit jug nicks an. Naug Rechtfardiging'.Dakhart 20:17, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]

Dor doot wi de Lüüd, de keen Platt künnt, aver intresseert sünd, keen Gefallen mit. Vör allen doot wi ok de Lüüd keen Gefallen, de Platt köönt. Aver Dakhart seggt ja, dat he in Artikels so nich schrieven will, also will ik dor man nich mehr to seggen. Ik will aver man noch eerst schrieven, worüm dat keen Sinn maakt (den Text heff ik al schreven hatt, ehrdat Dakhart sien vörigen Bidrag hier rinstellt harr):
Bi dat Woord Sekunde hebbt wi dat würklich, dat sik ut Sekunde dör Assimilation toeerst Sekunne un denn later dör Apokoop Sekunn billt hett. De Wenker-Koort 238 wiest de Isoglossen för Ende/Enn, dat densülven Wannel maakt hett. In welk Rebeden weer de Reeg annersrüm, eerst Apokoop un denn _keen_ Assimilation (ahn e gifft dat nix mehr to assimileren), wo denn End rutkummt. In noch annere Rebeden gellt de kumpletten Formen Enge oder Ende.
Un wenn du di nu de un-Koort ankickst (to'n Bispeel Koort 577), denn süst du, dat de mit de Enn-Koort nix to doon hett. Dat gifft in ganz Plattdüütschland keen Placken, de unde oder und oder unne seggt. Allerwegens gellt alleen un (oder on oder en).
Een von de wichtigsten Wöör in de Spraak mit veer Bookstaven schrieven, ofschoonst bloot twee spraken warrt un keen Minsch op de Welt de twete Sülv utsprickt, is reinen Narrnkraam.
Wat geit jug egentlig an, wo min Orthographi is? Du snackst uns dor mit an. Sender-Empfänger-Modell etc. Wenn du keen Feedback op dien Message hebben wullt, denn dröffst du nich senden. --::Slomox:: >< 20:38, 9. Mai 2011 (CEST)[anter]
Wenn uns dat allns nix angeiht, weet ik natürlich nu ok nich, wat wi hier överhaupt snacken doot. En Konsens hebbt wi an sik al. Denn is jo man goot. --Iwoelbern 00:59, 10. Mai 2011 (CEST)[anter]

Fungus/Namändering'

1. De Article för Fungi heit hir Poggenstaul. Nu heiten woll in't Nedderlandsche de Karposomas soans unde in't Ingelsche 'n veninschen Fungus, ęwer is dat de bęst Nam för ein'n weitenschapligen Article? Wir Swam/p nich bętter för den heilen...Swamp? 't wir minder informel unde so ein Swamp wecker blots sin Rhizom hett is mit Poggenstaul ok nich bannig gaud beschręwen.

2. Wo änder ik Articlenamen? Ik wull de Mękelborg-Article vun Mekelnborg tau Maekelborg ändern, ümdat dat is, wat in de Article blots brukt ward. Wiki-Hülp hett mi dunntaumal seggt, dat ik dat künn' wenn ik för vir Dag Bruker bün, ęwer dar was wat falsch.

Ik wörr dat villiecht nich in Maekelborg ännern. Dat mag twars dör an fakensten vörkamen, man wi schallt uns man doch'n beten an de offitschellen Schrievwies hallen. Een ward ja vun all de Begrepen as Maekelborg, Mękelborg etc. na Mekelborg wiederledd. Man kann ja in de Artikelanfang en Henwies maken, woans dat in Mekelborg utsnackt ward. -- Zylbath 15:33, 8. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ehr du mit de Swämm/Poggenstöhle wat ännern deist, lees di doch eerst mol de Saken dör, de wi or al to besnackt hefft: Wikipedia:Mi fehlt dat Woort/Archiv#Schimmelpilz. Un eerst recht höört dor to, wat [111] dor over tohopen stellt wurrn is...--Bolingbroke 14:46, 20. Jan. 2010 (CET)[anter]
Seh ik jüst so, as mien beiden Vörsnackers... --Iwoelbern 16:55, 8. Mai 2011 (CEST)[anter]
Also namt mi döschig, man wat allreide œwer "fungi" seggt is, dat seit för mi ut, lik wat ik schręwen hew. Unde dat bi jeden Link. Citat Fehrs-Gilde (dar Ji hir jä allens den Sass so respektert...): Dat is villicht ’n beten to ’n Högen, dat Woort "Poggenstohl", as wenn dor de Pogg op sitt un de Been bummeln lett. Man sachlicher is doch dat Woort "Swamm", un nehger bi ’t Hoochdüütsche is dat ok, un jedereen kann dat goot verstahn, dit ganz un gor plattdüütsche Woort.

Unde mid Mękelborg is blots eine officielle Schriwwis tau finden: Mecklenburg. Unde de is dütsch. Allens andere is Dialect. Unde bi Namen dar will'k woll meinen, dat de Egenbetękning' dat bęst wir, wenn dar kein Standard nich is - wat dar nich is. Wider is't nich dat bęst, wenn de Article-Nam in den Article ninich verschint unde "Mekelnborg" seggt bi uns wirklig keinein nich.Dakhart 19:05, 8. Mai 2011 (CEST)[anter]

Swamm kenn ik nich as Översetten vun Pilz. As plattdüütsche Översetten to de Fungi is dat al so nich so schön, vun wegen dat Swämm jo nu ok al de Beteken vun de Porifera is. Dat gifft Kuddelmuddel. --Iwoelbern 22:50, 8. Mai 2011 (CEST)[anter]
Swamm is dat Urwurd för fungus. Vörglik dartau Nederlands, Middelingelsch unde de Skandinaven. Lübben kenn't ok noch unde, as en seit, de Fehrsgilde recommendert dat. Dat ein Wurd eine Dubbelbedüding' hebben kann, is för mi nu kein Argument dargęgen (dütsch: Leiter, Mutter; fränsch: argent, fille; ingelsch: mean, shade...). Unde wenn ein nau węsen will, kann ein jä Spong' odder süss wat seggen, maken de Ingel-Sassen ok. Darför hett ein denn 'n nich-informelles unde nedderdütsches Wurd för Swamm. Unde wenn ein denn in de Dad 'n Schimmel odder 'n Badeswamm in de Badewanne hebben künn', denn kann hei dat ok mal 30 Sekunds verklarn. Ęwer mi geit dat nich üm generellen Sprakbruk, dar snackt eh jeder för sik as hei dat dücht. Man för de Weitenschap (also in den Article) kœnen wi jä uns indigenes Wurd bruken, wecker taumal bętter passt.Dakhart 23:35, 8. Mai 2011 (CEST)[anter]

Weihe

Na miene Meenung möss dat up Platt Wieh(e) heten. Wi seggt ja ok Wiehnacht un Wiehrook. Nu bün ik avers reformeert. Bi us in'e Karken warrt nix wieht, blot man in Deenst stellt. In dat Wöerbook for dat Ollenborger Mönsterland, wo se all kathoolsch sund, steiht nu woll Wiehnacht un Wiehrook ok in, man denn heet dat doch Weihwaoter un sunnerlich ok weihen. Wat schöllt wi denn nu nehmen? Wiehen? Weihen? Oder noch wat anners? --Bolingbroke 20:03, 12. Mai 2011 (CEST)[anter]

Ik kenn dat blots (und hebb ick hier ok all in Artikels schreeven) as Weehn (up Sylt hebbt se t.B. en Kark entweeht (profaniseert). Dat Woort: Inweeht is bi uns begäng. Eastfrisian 20:25, 12. Mai 2011 (CEST)[anter]
Mnd. wîen, is bi uns nich miehr begäng, dat Meckl. Wb, seggt denn ook "a. Spr.", hett oewer noch "inwihen". Bi Herrmann-Winter all hochdüütsch: "inweihen", vgl. Fritz Reuter, Urgeschicht von Mekelnborg: "Unner sine Regierung würd äwer de Pyramid fahrig un feierlich mit Illumination, Fackeltog un witte "Jungfrauen" inweiht."--IP-Los 22:14, 12. Mai 2011 (CEST)[anter]
Kahl hett för dat kathoolsche Mönsterland wien un Wie (twee Sülven). Stürenburg stimmt di, Eastfrisian, för Oostfreesland mit weën to, hett aver as Substantiv Wiëlse. --::Slomox:: >< 23:05, 12. Mai 2011 (CEST)[anter]
"Wiëlse" heff ick bi Doornkaat Koolman nich miehr funnen, Stürenberg schrifft ook "obs[olet]." Is oewer interessant, wat nu ten Doornkaat Koolman schrifft: "as. wîh (nur in Zusammensetzungen, cf. wînacht etc.)". Dat Bremsche Wüürbook hett noch "Wije", "Wienge und Wiginge" - dat is woll oewer miehr historisch - un schrifft: "Zu einer jeden dieser Würden wird eine besondere Einsegnung oder Wienge erfordert. Also kann man verstehen, was es heisse, wenn im Ostfr. Landr. 1. c. gesagt wird: Vort oek ein Klarck, de 3 of 4 Wyelsen hefft geslagen - so ist dübbelt: Wird auch ein Geistlicher, der 3 oder 4 Weihungen hat, geschlagen, so ist die Buße doppelt." 'n niedn Nahwies heff ick nich funnen (oewer ook nich so genau söcht), bloß ut dat Seentrecht - de jüngste Afschrift (!) is von ungefiehr 1700, de annern sünd all öller (1600, 17. Jh.). Dor heit dat denn: "Ein Preester hefft VII Wyelsen, die aldus genoemet werden: Hostiarius, Rector, Exorcista, Acolitus, Subdiaconus, Diaconus, Praesbyter. Die erste Boete is die wyelse 200 Schillinge, alss oeck is die anderde, derde und die veerde. Die vyffte wilse is 300 Schillinge [...]."--IP-Los 13:15, 13. Mai 2011 (CEST)[anter]
Een lütten Nadrag noch to dat Thema, worüm dat bi Eastfrisian weehn mit e un annerwegens wiehen mit i heet: Hans-Joachim Mews in sien Die Mundart des Oldenburger Ammerlandes schrifft op Sied 63 över dat ammerlandsche Woord vēən för Wichel/Wied (Salix): Die Form vēə(n) gehört zu idg. *wītwā, ahd. wīda, ags. wīþig, mhd., mnd. wīde, gron. wene, ween. Die Entwicklung von mnd. wīde(n) > vēə(n) kann erst nach Schwund des intervokalischen -d- erfolgt sein. Normalerweise ist -ī- im UG erhalten. Nur die Hiatdophthongierung lässt diesen Lautwandel verstehen. --::Slomox:: >< 13:04, 29. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Stockflecken??

Moin moin, ik heff mi graad fraagt, woans een woll Stockflecken op plattdüütsch seggen wörr. Blifft Stock bi Stock? Un heet dat denn Stockplacken? Zylbath 22:33, 17. Mai 2011 (CEST)[anter]

De Wossidlo-Teuchert hett Stockplacken un Spaakplacken. Wenn du nich op de Placken afwullt, denn geiht ans ok kort Stock oder Spaak. De Wand is denn spakig. --::Slomox:: >< 23:11, 17. Mai 2011 (CEST)[anter]
Bi Hermann Böning steiht unner Spaak: Stockflecken in Papier, Leinen; dat Hemd is spakig, spaaksch, verspaakt. --Bolingbroke 00:18, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ahhhh, spackig is hier bi mi ok nedderdüütsch farvtet Noorddüütsch. Dat seggt mien Öllers jümmers, liekers se keen Plattdüütsch köönt. Man dat schient, as wörr spaaksch oder Spaakplacken beter as Stockplacken, oder? Schallt en Artikel hier beter so heten? Zylbath 02:59, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ik meen, Spaakplacken is ok al en „Hochdeutschismus“, en Torüch oversetten vun Stock-Flecken. Spaak scholl ja woll langen.--84.137.73.117 10:21, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]

schnalzen

Moin moin. Woans wörrt ji dat düütsche Woort schnalzen översetten? Ik wörr seggen, dat dat dat sülvige Woort blifft, man ik bün mi nich seker. Zylbath 21:19, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]

Reuter un Wossidlo-Teuchert hebbt dor smirksen för. --::Slomox:: >< 22:08, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Smirksen?? Dat heff ik ja noch nienich höört. =)) Schall ik de Beteken Schnalzluut in Smirksluut ümännern?? Zylbath 22:12, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Klicken? (cf englisch, francais, nederlands, norsk, svenska)--PeterM 22:48, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Klicken dücht mi ok goot. Smirksen hebb ik tominnst noch nich höört.--Bolingbroke 23:15, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Jo, nu heff ik markt, dat wi von de Luden snackt, de in süüd-afrikaansche Spraken bruukt warrt. Dor höört sik Klickluud beter an as "Smirksluud". Dor is Klick ja meist sowat as en Internationalismus. --::Slomox:: >< 23:47, 18. Mai 2011 (CEST)[anter]
Ja... nu mark ik dat ok. Heff ik woll'n beten op'n Schluch stahn. Klickluut is veel eenfacher as kramphaftig schnalzen översetten to wollen. Zylbath 01:30, 20. Mai 2011 (CEST)[anter]

b-v Oppositschoon

Moin, ik heff vörhen en beten mit Herr Goltz snackt un nu rutfunnen, dat de mehrsten Lüüd, sülvst wenn dör en v steiht, egentlich b seggt. So as in "leven". De wörrn nu "lebn/lem" seggen. Wo dull verbrietet is dat denn, dat b an de Steed vun v? Ik heff nich so veel Kuntakt hatt mit annere un müss mi dat mehrste dör dat schreven Platt tohoopklamüsteern un snack dat dörüm as v ut. Man is dat nu "falsch"? Falsch gifft dat nich, ik weet. Man is dat v nich mehr produktiv? Is dat b nu en hoochdüütschen Inflööt? Fragen Gröten Zylbath 19:51, 19. Mai 2011 (CEST) Edit: En Fraag heff ik nochmal. Wenn een en Dialekt hett, in de dat dat dunkle a gifft. Gifft dat denn för em ok noch en normalet a? Oder is denn jedet a dunkel bi em? Wat ik fragen will is, of dat ok en Oppositschoon vun dat dunkle a un dat normale a gifft. ;) Zylbath 20:20, 19. Mai 2011 (CEST)[anter]

Hier de Wenker-Koort to bleven un to drieven. Mekelborg, Vörpommern, Sleswig un Holsteen, de Oosten von Neddersassen, Oostfalen un de oosten Deel von Westfalen hebbt b. De Rest hett w, Oostfreesland is dor mit v intekent. v is de Oorsprungsform un b is en Innovation. Aver mit dat Hoochdüütsche hett disse Innovation woll nich veel to doon. Dat is unafhängig kamen.
Dat b Innovation is, is ok dor good an to kennen, dat v an't Enn von't Woord to f oder w warrt (Wenker-Koorten Korv un leev). --::Slomox:: >< 20:25, 19. Mai 2011 (CEST)[anter]
To dat a: Hier kannst du de twee verscheden langen as verglieken, de sik ut ooldsassisch lang â (so as in na, hoochdüütsch mit lang a: nach) un ut ooldsassisch kort a (so as in Water, hoochdüütsch mit kort a: Wasser) utwickelt hebbt. De Noorden mit Mekelborg, Sleswig un Holsteen, Oostfreesland, Noordoost-Neddersassen un Oostfalen maakt dor keen Ünnerscheed. Westfalen aver to'n Bispeel maakt en Ünnerscheed twischen disse twee as.
Ans gifft dat aver ok en Opposition twischen düüster a un „normaal“ a. Dat Woord Barg to'n Bispeel hett en lang a, dat nich düüster is. --::Slomox:: >< 20:43, 19. Mai 2011 (CEST)[anter]
Hmm, bi mi gaht de Kaarten lieder nich. Wat komisch, jüst vundaag heff ik dat eerste Mal vun Wenker höört. =P Wat nipp un nau meenst du mit Innovatschoon? Dat dat quasi ut de Luut rutbillt is, man an'n Enn wedder en Frikativ warrt? Also mütt een in'e Regel twischen twee as ünnerscheden? Dat a in Barg kümmt ja doch aver dör dat r oder nich? Dat egentliche a is doch kort, man wiel dat r vokaalsch is, warrt dörut ok en a. Zylbath 22:11, 19. Mai 2011 (CEST)[anter]
Wenn de Koort nich geiht, denn musst du dat Plugin installeren. Wenn dat nix helpt, denn gah op Kartenverzeichnis, denn op de Koort, de du wullt, un denn op Die Kartenanzeige wird mit einem Java-Applet realisiert. Opbest versöchst du dat mit Internet Explorer.
Mit Innovation meen ik blot, dat dat b nee is un v öller. Dat ole v hett sik dör Luudwannel na b ännert.
Blangen de Wöör mit ar, so as Barg, Wark, Darm, hebbt ok de Wöör mit ann/and en lang a: Land, lannt (disse Wöör köönt kort oder lang utspraken warrn. De Nedersaksen to'n Bispeel drückt dat deelwies ok in de Schrift ut: nds-nl:Sallaand).
Wenn du sone Spezialfäll nich gellen lettst, denn gifft dat blot dat düüster a. All de langen as, de dat fröher in't Plattdüütsche geven hett, sünd to düüster as worrn. Ne'e as hebbt sik denn eerst later wedder neet billt, dör den Luudwannel Berg->Baarg un den Luudwannel Land->Laand. --::Slomox:: >< 23:33, 19. Mai 2011 (CEST)[anter]
Dat mit de Innovatschoon heff ik an sik verstahn, blots woso een an de f oder v an'n Enn dat süht, dat b en Innovatschoon is, heff ik nich verstahn. Aver vunwegen de a bün ik nu wat klooker, dank ok. ;) Zylbath 01:27, 20. Mai 2011 (CEST)[anter]


Wisse Luudwannels sünd wohrschienlicher as annere. v un b wannelt sik licht inenanner üm. v wannelt sik ok licht in f üm. Aver b wannelt sik nich licht in f. Dorüm is dat wohrschienlich, dat nich blieben un blieb de Oorsprungsformen sünd, man blieven un bliev, ut de sik dat hüdige bliebm un blief utwickelt hebbt.
Un as Extra-Bewies hebbt wi noch dat Middelnedderdüütsche, dat wiest, dat dat to de Tied ok v weer ;-) --::Slomox:: >< 09:34, 20. Mai 2011 (CEST)[anter]
Also viligt bün ik blot konfus, æwerst Mękelborg - un ik kenn Teksts un Sprękers vun fif Rebejden - hett ken "bliben" un ok ken "bliebm", man bliwen/bliw(w) usw. - likerswoll de Lüd' ok "blim" seggen, æwersten...de wejten denn ok dat dit dütsk is.

UN et kennd (in Deln) blot dat dütske A. Viligt touwilen mit'n sachten Å-Slagg, æwer Standard is dat nich as't in'n Westen is (t.B. "Liberolen" as de NDR skriwwt).Dakhart 19:58, 6. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Kiek di de Wenker-Koorten an. bliebm is mekelbörgsch. Öörd, de bliewen seggt, sünd swarte Streken. De kaamt in Mekelborg ok veel vör, aver wat rorer. De a/o-Saak/Sook is op de Wenker-Koorten swoor to wiesen. Mien Dialekt hett kloor o, is op de Koort aver liekers mit a un af to en oa dormank intekent (rode Kringels). De Westen von Mekelborg hett kuum Kringels, de Oosten hett aver en ganzen Barg Kringels un na Vörpommern hen warrt dat kumplett oa. --::Slomox:: >< 22:19, 6. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Jä, ik wull blot Zylbath seggen, dat dat ok eksisteerd, as hej jå de Kården nich ankiken kann - ik ok nich, anbi. Wobi ik bilęw', dat dat in de Midde A is un West un wid in'n Ost Å. Man dat magg koincidenc węsen mid de Dörpen, wat ik kenn.Dakhart 23:00, 6. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Teich

Weet dor een en good Översetten to. Claude Monet hett de Motiven vun sien Seerosenbiller ut den Teich in sien Gorden nommen. De Artikel is fardig, blots dat mit de Teich stör mi denn doch wat. Eastfrisian 13:43, 3. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Diek. --::Slomox:: >< 15:17, 3. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Hebbt wi al en Artikel to: Diek (Water) --Iwoelbern 15:29, 3. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Is ook 'ne bannig interessante Etymologie, wenn ick mi so dat Hochdütsche bekieken dauh:
Deich, von mnd. dîk.
Teich, mhd. tîch.
Mhd. "tîch" 'Teich' un 'Deich' (so as hüüt noch bie't Plattdütsche): "der tîch was übervrorn" un "sîn ûbervluot ist alsô grôʒ, daʒ si den tîch gebrichet".--IP-Los 00:59, 4. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Denn oewersett ick dat mal (in't Hochdütsche, von wägen "Teich" und "Deich"): "der Teich war zugefroren" und "sein Überfluß (d. h. die Menge an Wasser) ist so groß, daß er den Deich durchbricht". --IP-Los 17:58, 5. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Kann ween, verstahn hebb ik dat aber nich. Eastfrisian 09:18, 4. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Bi uns in ostfreisland up'n bur'nhof mit "Teich" häit dat "ku'hl". Dat watt sou utschnackt wie englisch "cool".

Motte

...kenn ik blots as Mott. Gifft dat noch wat anner’t dorför. Und wenn nicht. woans schrifft sik de Mehrtall? Motten oder Modden? --Iwoelbern 15:24, 5. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Ik kenn noch Modden as Eentahl, man dat is woll eher wat besünners as normal. Zylbath 15:36, 5. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Mien etymoloogsch Wöörbook seggt, dat dat hoochdüütsche Woord ut dat Plattdüütsche utlehnt is un dör Luther begäng worrn is. Vörher hett dat oberdüütsch Schabe heten. Dat t achtern is also originaal un de Mehrtall na de Etymologie Motten. --::Slomox:: >< 16:50, 5. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ingelsk hett man "moth". De Rägeln seggen, dat dat ingelske TH 'n plattdüskes D is. Ik kenn ok keen Gägenbispell.193.174.122.76 19:28, 6. Jun. 2011 (CEST)[anter]
"motte ist etymologisch noch unaufgeklärt" Grimm--PeterM 22:07, 6. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Seggt Grimm vör 200 Johr. He hett en beten recht, so 100% lett sik dat Woord nich op dat Indogermaansche trüggföhren. Liekers weet wi, dat dat to engelsch moth un ooldnoorsch motti höört. Un dat ooldnoorsche is hier wichtig. Wenn dat von'n Stamm her th is, denn dee dat ooldnoorsch moðði heten. Deit dat aver nich. De Stamm is t un de Engelschen sünd dor von afwiekt. Den Grund kennt wi nich. --::Slomox:: >< 22:50, 6. Jun. 2011 (CEST)[anter]

eentonig/tweetonig

Moin,ik heff mal en Fraag, woans dat is mit de een- und tweetonig Vokalen. Gifft dat, sünner dat a u dat i, för all langen Vokalen en eentonige un en tweetonige Variant? Un sünd de all nich dör de Orthographie uttomaken? Un gifft dat welke Regels, phoneetsch oder phonoloogsch, de op de eerste Blick nich klaar sünd, man egentlich wiest, of de lange Vokal nu eentonig oder tweetonig is? Also för de hoochdüütschen Pluralennen gifft dat ja insgeheem ok luutkompensatoorsche Regels, welke Ennen wohen kümmt. Lieder weer mien Spraakkuntakt nich good noog, dat ik dat fehlerfrie henkriegen wörr, de eentonigen un tweetonigen to ünnerscheden. Zylbath 11:14, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Dat sünd bloot e un ö, de een- un tweetonig vörkaamt. Afkennen kannst dat an dat Woord sülvs nich, wat dat een- oder tweetonig is. Aver dat hülpt, na dat Hoochdüütsche to kieken. Gevel hett to'n Bispeel en eentonig e. All Wöör, de op Hoochdüütsch en ie un op Plattdüütsch e hebbt, sünd eentonig. Wöör, de op Hoochdüütsch ei hebbt, sünd tweetonig: Been, heten.
Dat hett in dat Ooldsassische de Vokaals a, e, i, o, u geven. De sünd in Kortform un in Langform vörkamen un de kunnen in apen un in slaten Sülv stahn. Denn hett dat noch dree Diphthongs geven. Un all disse Luden kunnen en Ümluud billen. All disse Vokaalformen hebbt sik later na wisse Regeln in annere Vokaals ümwannelt.
Dat gifft disse Gruppen:
  • a: bakken, Ball, achter
  • Ümluud von a: Bedd, eng, hebben
  • a (apen Sülv): Aap, Naam, Saak, Water
  • Ümluud von a (apen Sülv): Hękd, Lępel, ręden, dręgen
  • e: Dreck, Knecht, Bredd
  • e (apen Sülv): gęl, lęven, Ręgen, tręden
  • i: Imm, Timpen, Tinn, Blick
  • i (apen Sülv): bęven, Gęvel, kręgel, Stęl
  • o: Dochter, Dock, Gold
  • Ümluud von o: köppen, kösten, Köster, rötten
  • o (apen Sülv): baven, kaken, Knaak
  • Ümluud von o (apen Sülv): Gœt, Kœk, bœverst
  • u: Bull, Kluck, Drummel
  • Ümluud von u: Bülten, dünn, günnen
  • u (apen Sülv): Vagel, wahnen
  • Ümluud von u (apen Sülv): Bœhn, dœgen, Krœpel
  • lang a: Aal, blasen, Maand
  • Ümluud von lang a: selig, Gespreek, verfehren
  • lang e: meden, Beest
  • lang i: Biel, Diek, rieten
  • lang o: Book, Bloom, Moder
  • Ümluud von lang o: Böök, föhlen, Rööv, söken
  • lang u: Buuk, Buur, supen
  • Ümluud von lang u: Büdel, brünen, süden, prünen
  • ai: Been, bleek, heet, heten
  • Ümluud von ai: Arbeid, beid, Weid, reisen
  • au: Boom, dood, oosten
  • Ümluud von au: böös, glöven, sögen, drömen
  • eu: Deev, denen, deep
Ik heff de eentonigen Wöör nu mit œ un ę schreven. Ik hööp, ik heff dat recht drapen, ik mutt naher ees in mien Sass nakieken, wat dat ok allens richtig worrn is. --::Slomox:: >< 13:01, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Hey, velen Dank för dien Antern. Ik verstah graad noch nich so nau dien List. Machst du dat vllt. noch een mal kort verklären? Also gifft dat blots e un ö as tonige Oppositschoon?! Dat lange o warrt also jümmers ou utspraken?
De Tipp mit de Rekonstrukschoon vun dat Düütsche is echt good. Man woans is dat bi dat hoochdüütsche e, dat denn in't Plattdüütsche lang warrt? t.B. Leben -> Leven Is dat nu een- oder tweetonig? Oder woans is dat bi de Week? Zylbath 18:42, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik heff in'n Sass nakeken un is allens richtig worrn.
Spraken ännert sik dör Luudwannel. Dat ole germaansche Woord bûka is dör dree Luudwannels (-a->-, k->ch, û->au) to hoochdüütsch Bauch un dör een Luudwannel (-a->-) to plattdüütsch Buuk worrn. In dat Ooldsassische sünd bloot de Vokaals vörkamen, de ik baven nöömt heff. Jeden enkelten von disse Vokaals hett een modeern Gegenstück. Dat modeerne Gegenstück to ai (so as in ooldsassisch baina) is to'n Bispeel ee (so as in Been).
Wenn du nu en Woord hest, von dat du weten wullt, wat dat nu eentonig oder tweetonig is, den musst du baven in de List rinkieken, to wat för en Grupp dat passt. Nehmt wi as Bispeel scheten. Dat heet op hoochdüütsch schießen. Nu kickst du baven in wat för en Grupp de hoochdüütschen Kognaten ie hebbt. Dat sünd 'i in apen Sülv' (Giebel) un 'lang e' (mieten). Dat helpt di noch nich, kann jümmer noch een- oder tweetonig wesen. Wenn du denn aver na dat Nedderlandsche kickst, denn heet dat gevel un brief (Brief/Breev/brief höört to desülve Grupp as meden/mieten) un denn kannst sehn, to wat scheten tohöört. scheten is op Nedderlandsch schieten, höört also to brief, also 'lang e', also tweetonig.
Is nich ganz eenfach, aver eenfacher geiht dat nich. Ans helpt bloot, dat för elk Woord to lehren. --::Slomox:: >< 21:31, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Wat möt ik mi ünder ejntönig/twejtönig förstellen? Wiki hett nicks dårtou. Un: Wat menst Du mit "Bæhn"? Un: Hest Du disse Wöörd' vun'n Saß-Leksikon?Dakhart 23:12, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Gevel warrt Gäwel utspraken un Been as Bäin. Jüstso Böhn as Böön un Böök as Böik. Böhn bedüüdt "Dachboden, Speicher".
De Fraag Hest Du disse Wöörd' vun'n Saß-Leksikon? verstah ik nich. De Wöör staht ok all in'n Sass, jo. De Schrievwies mit'n lütten Tüdel hett Sass aver opgeven, vonwegen dat de plattdüütschen Schrievers dit Ünnerscheden twischen eentonig un tweetonig in de Schrift nie annahmen hebbt. --::Slomox:: >< 09:24, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat is 'ne interessante Besluting' vun Saß. De m.-v. Skriwers hebben de Ünderskiding' nämlich toumeerst ni nich upgęwen. ;)Dakhart 12:29, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Reuter hett dor ook kein groten Ünnerscheid makt: "Lewen", "betsch" - "Klewer", "Kled"; "Mähl" is bi em de "Mœhl", dat, wat dor rutekümmt, dat "Mähl", schrifft hei "Mehl", un denn hemm wi je noch Slomox sien Biespill: "Lining gung up ehre lütte Gewelstuw". Stillfried hett de Orthgraphie miehrstendeils oewernamen. Alwine Wuthenow schreef ook bloß <e>. Bi Tarnow kannst Du denn 'n Ünnerscheid seihn.--IP-Los 23:41, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Danke för dän Mussaeus, IP-Los.
Du büst doch Mękelborger odder Pommer, IP-Los, snacken Dine Lüd' Æ (Œ) as apenes langes Ö ut, odder as Lud twüsken Ä un Ö?
Danke för de Info, Slomox.
Ik wejt jo nicks wat ik nich ut minen Teksten heww' nich, æwerst ik heww' 'ne Reuter-Utgaw' vun 1900-1940 (steit nicks in; ik heww' sej ut 'ne Bibliotekssündering' in Berlin), de skriwt jüst as dat Reuter-Leksikon æwer, Mæhl, Męhl, lęwen usw. Dat is anders as in Wikisource, woor aewer, äwer usw. tou finden is. Ik glöw' dårüm, dat't 'ne Förlagsfrag' is, man wenn de Utgęwer dat so skriwt, denn möt in Reuters Original 'ne Förlag' dårför węst węsen. Dat skint mi toumindest sinnfull, wenn ik dår 'nen Irrdome ünderligg, vörtellt mi dat blot. Reuter - as jeden Skriwer, weck æwer de bęst Realiseering' för sin Platt simmeleert - hett sin Skriwt jä ok mit de Jår'n ändert. Man de Wikisource-Teksts in "Mekelborgs" wisen ok bannig vęle Ludtęken Æ/Ę/Å. Jüst so, wenn min Grotmoder mi wat ut'n Lokalbladd skickt odder wenn er Plattkring wat makt.Dakhart 16:50, 11. Jun. 2011 (CEST)[anter]
ps.: Wassen bi de Konferens 1956 (Fehrs-Gilde) ejgentlig ok Lüd' vun de Ostsee un Brandenborg bi? Google hülpt mi nich.Dakhart 16:52, 11. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Is viellicht bäten laat de Antwuurt, man ick heff dat oewerseihn. Du hest ja doch so'n poor Fragen stellt:
Æ und Œ (de sünd an sick to ünnerscheiden) sünd bi uns apen, Mähl vs. Moehl.
Reuter hett diss' Sonnerteiken nich brukt. De ölleren Utgaben hemm bloß "ä". Hei hett sien Schriebung ook ännert, oewer is ümmer bi "ä" bläben. Dat Meckl. Wb. richt sick so'n bäten nah Reutern, markt dor oewer an: "Die seit REUTER vertraute Rechtschreibung, welche die Regeln der hochdeutschen beachtet, reicht für das Wörterbuch aus und ist dessen volkstümlicher Bestimmung gemäß; nur ein Zeichen, der Buchstabe œ für den langen offenen ö-Laut, im plattdeutschen Schrifttum des Landes seit geraumer Zeit gebräuchlich, war zur Ergänzung erforderlich, um den Lautunterschied von beispielsweise Mähl Mehl und Mœhl Mühle anzugeben. "ę" beteikent dat Wb. mit "ä" - kannst ja ook an "Mähl" seihn. So hett dat ook Tarnow makt. Reuter hett kein Ünnerscheid makt twischen apen un slaten "e", heff ick ja baben all anführt.
Tau Sass un Fehrs-Gilde: 1956 geef dat ja all de DDR. Dor wier dor bannig fix 'n politisch Fraag ut makt. De SED sprök denn gliek "von den alten, revanchelüsternen Kräften in Lübeck, Hamburg und Bremen" und "politischem Mißbrauch". Wenn Du dor miehr oewer weiten wisst, kiek mal nah bi Rösler, Irmtraud: Zur Verschriftlichung des Mecklenburger Platt, in: Nerius, Dieter (Hrsg.): Aktuelle Probleme der gegenwärtigen Linguistik. Schriftlinguistik - Lexikologie – Textlinguistik, Rostock 2000 (= RBS. Rostocker Beiträge zur Sprachwissenschaft. Heft 10 [2000]), S. 125 – 127.--IP-Los 01:02, 8. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Kampfsport un overhoop Kampf.

Roverkopeert ut de Diskusschoonssiet to Fechtsport:

Deit mi leed, man dat is doch schier Kunstplatt. Wi hefft us dor doch al mol over unnerholen, datt wi nich Orlog (beter weer Oorlog) nehmen wüllt. Fechten ducht mi ok Nedderlannsch vun vechten. Un dor gifft dat noch mehr Bispeele for. Un wat schall Besehring denn ween? De End-ung mit -ing hefft wi al en poor hunnert Johre nich mehr. Ik kenn seer, seerig, upseert, dat is oostfreesch. Man Besehring for hd. Verletzung hebb ik noch nooit höört. Ik bün ja ok for ole, schöne Wöer, as Tardel un annere, man so ganz ut'n Spraak-Labor schollen se nich kamen, meen ik. Nix for ungoot!--Bolingbroke 17:56, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Vör allen, wu willt we denn dat düütsch "Fechtsport" beteken?Eastfrisian 18:22, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat mutt schaven warrn op Kampsport. 'Fechtsport' is wat anners.
Wat dat Platt angeiht, heff ik al so dat Geföhl, dat dat eher nedderlännsch is, oder tomindst stark doran anlehnt is. Sehr hebbt wi as "Wunde", un besehrt as verletzt hebbik ok al bruukt, as Hööftwoort kenn ik dat nich. Dücht mi ok, as wenn dor teemlich veel free dorto dicht is... --Iwoelbern 18:57, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Kampsport is aver ok nich beter. --::Slomox:: >< 20:39, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ach? un woso nich? --Iwoelbern 21:52, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Kamp as Översetten för Kampf is keen plattdüütsch Woord, man bloot trüggoors luudverschaven. --::Slomox:: >< 22:02, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dor seggt mein Sass aver wat anners. Dorvun af kenn ik dat nich anners... --Iwoelbern 22:05, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Un wo hett de Sass dat her? Dat Woord weer fröher Deel von de Spraak, Schiller-Lübben hett dat noch. Man denn is dat utstorven. De Wöörböker von dat 18. un 19. Johrhunnert wiest dor nix mehr von. Dat eenzigst, wat dor von nableven is, is de Formel Kamp up gahn laten, de Richey un Schütze noch hebbt, un de bedüüdt: "eines gegen das andere aufgehen lassen, so dass der Kampf aufhört". Disse Formel kummt na Richey un Schütze in de Literatur aver ok nich mehr vör un is jüstso utstorven. Kamp bedüüdt bloot noch "eingefriedetes Feld". --::Slomox:: >< 09:45, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Un wat seggt se bi jo vundaag dorto? Fechtsport jo seker nich... Kampsport un annere Kombinatschonen heff ik al faken bruukt in dit Wiki. Wenn dat nich platt is, weer dat man goot ween, wenn dat mol een seggt harr. Blifft aver de Fraag, wat wi dorför anners bruken wüllt. Wat anners as Kamp kenn ik nich. --Iwoelbern 09:51, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Un wat seggt se bi jo vundaag dorto? Gornix. Deit nich nödig. Wenn een seggen will "Er ist im Kampf gefallen" denn heet dat "He is in'n Krieg fullen" oder sowat. "Sie haben sich einen Faustkampf geliefert": "Se hebbt sik schächt". etc. pp. Un wenn dat doch maal nich anners geiht, denn warrt dat hoochdüütsche Woord Kampf nahmen. Helpt uns nich wieder, ik weet.
Striedsport? Seggt ok keen Minsch aver tominnst is dat Woord Stried en allgemeen, ok vondaag noch begäng neddersassisch Woord, över de düütsch-nedderlandsch Grenz weg. --::Slomox:: >< 10:13, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Nee, üm de Saak to beschrieven helpt dat nich wieter. Ik verstah aver noch nich, wat nu gegen Kamp snacken deit. Mag ween, dat dat Woort utstorven weer. Wenn dat aver wedder torüchkamen is, schall mit dat Recht ween. Dat mutt aver jo’n Grund hebben, dat Sass dat oplisten deit, noch dorto an eerste Steed. Striet/d de ik persönlich nich mit „Kampf“ översetten. Fechtsport is nu aver na mien Geföhl dat, wat an’n wenigsten henhaut, nich toletzt as dat dör dat hoochdüütsch "Fechtsport" vundaag mit en annere Bedüden beleggt is. Wenn een "Fechtsport" höört, denkt he toeerst an Degenfechten un so wat, wenn he aver "Kampsport" höört, denn is dormit kloor, wat meent is.', dücht mi. --Iwoelbern 10:42, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Tja, dat kummt dor vun, wenn een sik an en Enzyklopädie ranwagen deit! Dor weert natürlich Wöer bruukt, de in'n Alldag keen Rull mehr speelt, tomalen de Lüde ja unbedacht meist eenfach de hoochdüütschen Wöer nehmt, wenn se up Platt nich wieter kaamt. Wenn dat um Krieg un so'n Saken geiht, hebb ik meist Striet (un Derivate) nahmen. Strietsport passt mi avers nu ok nich. An un for sik hett Iwoelbern doch recht, wenn he meent, dor weer nix gegen to seggen, wenn en utstorvven Woort wedder updükern deit. Ik meen denn woll ok, dat scholl Kampsport heten. Ik kopeer de Diskusschoon mol na Mi fehlt dat Woort rover.--Bolingbroke 11:09, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Also min nich-meer-gans so Platt snackendes Ümfeld seggt "striden" för "fight". Wat streiten as in't Dütske bedüden skall. Also "zanken" as ok "in größerem Ausmaß (körperlich) kämpfen". T.B. "dår kem denn 'n dęgten Strid twüsken de Magdeborgers un de Stormlüd' up de Mur", wat "dann kam es auf der Mauer zu heftigen Kämpfen zwischen den Magdeburgern und den Sturmsoldaten" is. Un de ejn' old Bursfru up'n Dörp 'n pår Kilometers wider de seggt faken "fechten". "De Franz weer jo de eerst mid't gęgen de Franzosen fechten". Ik hew mal 'n Artikkel æwer "Historical European Martial Arts" anfungen un den ok "Europäsche Stridkünsten" namt. Man för generellen Strid mit Händen odder Wapen skint mi "vechten" bannig akrat. Wat dat up Dütsch is un ob de Dütschen dat as old odder blot för Sportfechten bruken, is mi dår bannig lik. - Un dår ik dat denn un wenn lęs'...Toumindest in Mękelborg seggen de Lüd' -ung' un ok -ing'. Ing' nu meer in Phrasen un "mots fixes" odder Fachwöörd' un Utdrücken, de quasi all' Ejgennamen sünd, denn in Substantiveeringen...æwer sej doun et. Un ik glöw' (wejt et æwer nich) in Pommern is dat noch meer begäng'.

ps.: Wenn Kamp plattdütsk is, denn bün ik dår ok för. Wat skallen wi seggen, dat is nich meer platt, blot 'dat wi dår kejne Böukers vun 1700 mid kennen.-Dakhart 12:57, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Nich "Böker von 1700", "Böker _na_ 1700". --::Slomox:: >< 13:49, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Hupt as sprungen, wo de Dütsken seggen. Dod bliwt, wat wi starwen laten, näch? Dakhart 16:50, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
*as de Dütsken seggen. _Ik_ hefft nich starven laten. Dat weer al mien Groot-Groot-Groot-Groot-Groot-Groot-Groot-Groot-Groot-Groot-Groot-Opa. --::Slomox:: >< 17:24, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Mid beijden hest natürlik recht.Dakhart 20:33, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Altes Testament - as Lemma

Ik bün hier direktemang en beten In'n Tüdel: Ool Testament? Olet Testament? (Seggt man bi us, warrt avers faken as Nich-Platt ankeken) Oolt Testament? Oold Testament?--Bolingbroke 13:28, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Ool Testament harr ik seggt. Wobi dat seker nich schaadt, wenn de annern Formen as Redir inricht warrt. --Iwoelbern 13:47, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Na Sass weer dat Grundadjektiv oolt. Deklineert denn ole, olen, olet/ool. Bi de saakliche Deklinatschoon gifft dat twee Aarten: de undeklineerte ool un olet. Dat gifft aver ok noch de Formen mit en d: oolt, olde, olden, oldet/oold. Ik wörr de undeklineerte Form mit -d an'n Enn nahmen: Oold Testament. Aver ik glööv dat hangt vun de Smack un vun de Dialekt af. Zylbath 13:56, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Wenn dat Grundadjektiv oolt schreven warrt, denn weer Oolt Testament de "richtige" Schrievwies för't Lemma. So harrn wi dat tomindst mol afmaakt. --Iwoelbern 14:59, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik kenn "alt" blots as "old". Eastfrisian 15:31, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Afhängig von de Region is de Vokaal kort oder lang. Hier de Wenker-Koort: DIWA. --::Slomox:: >< 16:30, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
De Saak is blots, dat ut dat t en d warrt, wenn't deklineert warrt, ok wenn de Suffixen all affallt sünd. Oder en nahmt de annern Form, wo dat t/d affallt, wenn dat Adjektiv deklineert warrt. Denn weer de Form Ool Testament. Finn ik persöönlich blots nich so schick, mi behöögt Oold Testament mehr. Zylbath 17:05, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Etymoloogsch hett dat Woord en d (engelsch old, nedderlandsch oud). Dit d warrt dör Auslautverhärtung an't Enn von en Woord jüstso utspraken as t. Sass schrifft dat Woord mit t, aver nich vonwegen Auslautverhärtung, man wegen de hoochdüütsche Orthografie (ans müss he ok Want schrieven). Steiht achter dat d noch en Vokaal, denn fallt dat d kumplett weg. Jüstso as bi'n Pluraal von Peerd, wat Peer heet von öller Peerde.
Wat de Grundform angeiht: Dor gifft dat ok en Wenker-Koort to: DIWA (Mein liebes Kind). Oostprüßen un de Mark hebbt -et, de Ümgegend von Meideborg sogor al -es, Westfalen un en goden Deel von Neddersassen plus Sleswig -e un de Rest gornix. --::Slomox:: >< 17:22, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Na, mi is dat eens, woans dat Lemma schreven warrt, aver de Wieterleidens bruukt wi woll op jeden Fall, wenn ik dat so lees... --Iwoelbern 17:26, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Vun Sass haal ik ok nich veel, vör allen wat de hoochdüütsche Orthographie angeiht. Üm dat d wuss ik ok, man ik dacht, dat wie so en beten na Sass gahn wullen. Aver an'n Enn is dat ja eh deklineert un hett en d un keen t. Also is blots de Fraag, of wi dat nu mit Suffix -et, ahn Suffix un denn mit -d oder ahn beids maakt. As ik dat all seggt heff, ik tendeer na Oold Testament, kickt scheuner ut un is mit Sass vereenbar. ;) Zylbath 19:18, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ach, wat vertell ik denn hier... De Woort weer ja ahn Artikel, dat heet, dat de Adjektiv stark un ahn jichtenseen Artikel deklineert warrn mütt. Dat weer denn eh ahn -et-Suffix; dat kümmt ja man blots bi en unbestimmten Artikel. Also, müss blots kläärt warrn, of nu mit -t oder mit -d. Zylbath 19:27, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Homuth hett dor mal so'n bäten wat in't Mäkelborgsche oewersett, dat Bauk heit "Dat Oll Testament. Dei Lihrbäuker". In Mäkelborg is grotendeils "oll" begäng, gifft oewer bet in de Mirr (östlich Schwerin) ook deilwies noch "ool" (ick segg oll un ool). Jacobs hett in de Twinniger Johr dat mal vör Südwestmäkelborg ünnersöcht, hei schrifft: "o vor l+Zahnlaut hört man in bestimmten Wörtern meist in geschlossener Aussprache: ho·lt n. (mnd. holt) Holz, Wald; mo·l f. (mnd. molde) Mulde; vo·l (mnd. wolde) wollte; ho·lˉ (mnd. holden) halten; bəho·lˉ behalten und vįsho·l festhalten (Zuruf an die Packer beim Weiterrücken des Erntewagens) sind häufiger; o·lt ųn ko·lt alt und kalt. Diese Palatalisierung ist stark im Abnehmen begriffen und wird von dem jungen Geschlecht, auch von Leuten, die viel mit städtischer Bildung in Berührung kommen, gemieden" (Teuthonista 2 [1925/26], S. 53). Beckmann schrifft 1953: "So hat sich die Aussprache eines alten mouillierten l+d mit Dehnung des vorhergehenden Vokals oold, koold, die ich von [sic] dem ersten Weltkrieg in zahlreichen Dörfern unseres Sprachraumes von alten Leuten noch vielfach beobachtete, bis etwa 1930 in einzelnen Fällen in abgelegenen Dörfern, besonders der Recknitzgegend, erhalten, ist dann aber gänzlich verschwunden."--IP-Los 00:08, 11. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Verweigerung

Ik bruuk dat in'n Tosamenhang mit'n Wehrdeenst, as Lemma för Kriegsdienstverweigerung. Höört heff ik jümmer blots den hoochdüütschen Import ("de hett verweigert"). So'n richtige 1:1-Översetten vun verweigern kenn ik wieter ok nich. Weet een wat? --Iwoelbern 17:33, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Nedderlannsch is dat Dienstweigering, Sweedsch Vapenvägran, Norweegsch Totalnekting un Däänsch Militaernaegter. Also dat, wat vor de Verweigerung steiht, is jedet Mol anners. Sass hett for weigern afseggen, mien leevst Wöerbook vun Hermann Böning hett wegern. Sass hett denn noch for Verweigerung Verseggen. Nu stell mol tosamen: Deenst(ver)wegern? Militärverseggen? Totalverseggen geiht sachs nich. Man Wehrdeenst-(Ver-)Wegern? Oder Wehrdeenst-Verseggen?. Ik weet ok nich so recht...--Bolingbroke 18:06, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Wehrdeenstverwiegern. Eastfrisian 18:14, 10. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Wegern/Wiegern kenn ik nich as plattdüütsch Woort. Gifft aver in’t Hoochdüütsche ok versagen as Synonym vun weigern, von dorher villicht doch Verseggen? Annere Mööglichkeiten künnen wesen: Aflehnen, Afwiesen, Torüchwiesen. Wehrdeenstaflehnen höört sik nich so verkehrt an. Geiht ok as Totalaflehnen, dücht mi. --Iwoelbern 13:09, 11. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik finn afseggen doch en beten snaaksch in disse Kuntext. Afseggen wörr ik egens blots seggen, wenn ik wat vun mi opgeev, wat ik aver vörher all hatt heff, oder so. Wenn ji gegen verwiegern sünd, wörr ik to aflehnen tenderen. Dat klingt good un nich so künstlich un seggt ok nipp un nau wat meent is. Zylbath 14:09, 11. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Afseggen al so nich... Aver ok Verseggen höört sik 'n beten sünnerlich an. Ik segg an sik nix gegen wegern/wiegern, ik heff dat so aver noch nie höört. Dat lett ok mehr as'n hoochdüütschen Import. --Iwoelbern 14:53, 11. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Also Böning sien Book is vun 1941. Tominnst weer wegern denn keen so ganz modernen Import...In dat Grafschafter Platt Wörterbuch vun 2009 hebb ik (sik) wäigern funnen. Tominnst gifft dat also vun Oostfreesland over Ollnborg bit in de Grafschop wiegern/wegern/wäigern. Hollannsch heet dat ja ok weigern. Amenne is de Werser de Grenz? Wat seggt denn de Mekelnbörger?--84.137.71.164 15:02, 11. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Stimmt woll, dat kann keen modernen Import ween. Denn nehm ik dat so. --Iwoelbern 15:13, 11. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Wat seggt denn de Mekelnbörger? De Wossidlo-Teuchert hett weigern un verweigern. --::Slomox:: >< 12:12, 13. Jun. 2011 (CEST)[anter]
De Wossidlo-Teuchert hett ook Biespille ut olle Tiden. "Isset denne dat he de pande weygerde, dat schal he betern den weddeheren mit teyn schillingen Sundisch." "weigeren" hett ook 'verweigern' bedüüt, vgl. ook "Men weygert vns der spyse". In Bugenhagen sien Bibel findt sick dat ook: "Ouerst syn vader weyerde em dat" (1534). De Lübecker Bibel von 1494 hett dor: "yocob vorsmade dat". "verweigern" is dorüm ook wat jünger, vgl. Grimm, Dt. Wb.: "erheblich jünger als das seit spätahd. zeit belegte simplex (vgl. th. 14, 1, 635). die belege beginnen im 16., aufnahme in die wörterbücher erst im 17. jh." Dat Mnd. Wb. von Schiller/Lübben hett dat Wuurt noch nich. Dat Bremsche Wb. (1771) schrifft: "WEIERN, wegern, negare, renuere [...] verweiern, verwegern u. a."--IP-Los 12:09, 24. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Tonbänder (Mehrzahl)

Toonbannen, Toonbänder, oder blots mit 1 *o* ? Eastfrisian 20:50, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Ik wärr spontaan Toonbänner oder Toonbänners seggen. Zylbath 20:58, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Toonbänner. --Iwoelbern 21:04, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Toonband is en Hoochdüütschismus. Dat plattdüütsche Gegenstück to hoochdüüsch Ton weer fröher Doon. Is aver wohrschienlich utstorven. En beter Woord weet ik ok nich.
De Pluralform hängt von dien Dialekt af. De Wossidlo-Teuchert schrifft: Band m., zuweilen n., Pl. Bänner (nach dem Hd.), selten das regelrechte Bänn' (mnd. bende, im S und W mit geschlossenem -e- gesprochen wegen des früheren mouillierten Charakters der Gruppe -nd-), gelegentlich Banden (Bann') Ik kenn ut mien Dialekt ok Bannen. --::Slomox:: >< 23:48, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Watergate-Affäär

oder doch lever Watergate-Schandaal (mit verwiesen up Affäär) ? Eastfrisian 20:51, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Watergate-Schandaal höört sik ok goot an. Gefallt mi beter.--Iwoelbern 21:04, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik weit nich vęl van frisländisch Sassisch, wo kümmt'n dår dat Sch na Skandalon?18:58, 16. Jun. 2011 (CEST)
Ik bün nich von Freesland un bi uns seggt se Schandaal för Lärm, Aufregung. --::Slomox:: >< 22:58, 16. Jun. 2011 (CEST)[anter]
So kenn ik dat ok. --Iwoelbern 23:18, 16. Jun. 2011 (CEST)[anter]

ik bün dalregent

Heff ik vondaag höört: Ik bün dalregent för as ik ünnerwegens weer, hett dat anfungen to regen un ik müss aftöven, bet dat wedder ophören deed to regen. Hett dat al maal een höört? --::Slomox:: >< 23:04, 16. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Kenn ik in en beten annern Tosamenhang: Mien Mudder seggt dat, wenn wi lütte Gössel hebbt un dat wat duller regen deit. Denn heet dat: „de mööt in’n Stall, sonst regent de daal“. Dormit is meent, dat se bi starken Regen nich vun de Steed weggaht un in’n Regen doodblieft. --Iwoelbern 23:17, 16. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Höört sik intressant an. Villicht weer dat so meent. De Person, von de ik dat höört heff, wull verkloren, worüm se so lang wegbleven is. Villicht weer dat en spaaßhaftigen Utdruck in'n Sinn von Ik bün in'n Regen versapen, dorüm hett dat so lang duurt. --::Slomox:: >< 23:25, 16. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Mit dat doodblieven bün ik mi aver nich seker. Villicht heff ik dat ok blots dorin interpreteert. Is aver Fakt, dat Gössel sik bi dullen Regen nich wegbeweegt. Eerst wenn man jem wegdrieven deit, kamt se in de Gäng. --Iwoelbern 23:51, 16. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Linguistsch sehn is dat bannig interessant. Denn en Witternverb in en Aktivmodus un denn noch na en Persoon konjugeert anners as de dritte Persoon Singular kümmt nich faken, wenn nich sogaars nienich vör. Hett een dörto noch mehr Borns oder Bispellen? Dat hett nu mien Interess fungen. Zylbath 23:37, 25. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik bün de Daag tohuus wesen un heff noch mol nafraagt, vunwegen de Gössel un dat daalregen. Dormit is also wohrhaftig meent, dat sik de Gössel in'n starken Regen nich vun de Steed bewegt un in'n dullsten Fall ok dorbi versupen künnt. In en annern Tosamenhang hett mien Mudder dat ok noch nich höört. --Iwoelbern 23:38, 26. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Bi us tauhus brukt man dat Wort, wenn dat Korn sick no een dulle Flaach Regn hinlecht hätt, denn is dat daalregent.

Existenc

Seggen de Dütschens dat wat (irgendwat? sumding?) existirt, denn seggen sei "es gibt". Man de Ailand-Sassen - ümmer noch Sassen, achter allens - un de Hollandschen, weck jo nu unser Dialektkontinuum hard strax widerfören, seggen "dår is". Hätt einen van jug ein(e/n) Bewis, dat "et giwt" sassisch is un nich man na 1800 edder so ut'n dütschen ræwerkamen?Jeckel van Achtern 22:04, 18. Jun. 2011 (CEST)[anter]

So oold is dat nich, dat dat en gemeengermaansch Woord is. Grimms seggt ([112], Ünnerbedüden 17) dat dat in mhd. Tied opkamen is.
De Utdruck is aver ok in uns Spraak al vör 1800 begäng worrn. Hier to'n Bispeel. Dat Book is von 1786, aver dor steiht bi, dat dat ut en Reed von Jobst Sackmann is, de 1718 doodbleven is. Dähnert hett dat 1781 ok.
Un hier ok noch en Nawies ut Drenthe üm to wiesen, dat dat keen rein "düütsche" Saak is, de an de Staatsgrenz ophöört. --::Slomox:: >< 22:11, 20. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Grammatikfraag

Op Hoochdüütsch heet dat das Kind kam angekrabbelt mit PPP. Ik heff op Platt nu fakener dat Kind keem ankrabbeln mit Infinitiv höört un wull nu geern weten, wat dat en besünnere Egenoord is oder ob dat ok annerwegens so seggt warrt. Kennt ji dat? --::Slomox:: >< 21:32, 20. Jun. 2011 (CEST)[anter]

What for hell is PPP ? Eastfrisian 21:34, 20. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Partizip Perfekt Passiv. Höört heff ik dat mit Infinitiv op jeden Fall op jeden Fall al mol un ok fakener al. Liekers aver al lang nich mehr... :) --Iwoelbern 21:52, 20. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik kenn't nich van de spraken Sprak, nich van Ururgrotmoders Schriwenden un nich van Lyrik un Musik. Also segg ik man brüsk: Im Mękelborg brukt ein dat Particip.
Ne, in Mäkelborg heff ick dat Partizip kuum in spraken Sprak hüürt. Wenn Du, Slomox, dor miehr oewer weiten wist, Bernhard schrift 1903 oewer de Glückstädter Mundort: "Bei kommen wird dem Verbum die Präposition an vorgesetzt, die dann den Ton hat: he keem anriden er kam geritten, dår kumt he anspringen, anlopen, anstaffen, anscheeten, ansetten usw." (Bernhardt, J[ulius].: Zur Syntax der gesprochenen Sprache. (Ein Versuch.),in: Jb. d. Vereins f. nd. Spr.forsch. 29 [1903], S. 15).
Bi uns ward oft noch 'n "to" tausett: "dat Kind keem antokrabbeln", "dor kümmt hei antolopen" usw. Lierow meint denn ook oewer dat Mäkelborgsche: "Es wird entweder mit dem Infinitiv des Präsens und to, oder mit dem Partizipium des Präteritums im Passiv verbunden." (Lierow [Heinrich]: Beiträge zur Syntax des Verbums in der mecklenburgischen Mundart, in: Achter Jahresbericht der städtischen Realschule mit Progymnasium zu Oschatz, womit zu den am 24. März 1904 stattfindenden öffentlichen Prüfungen im Namen des Lehrerkollegiums ergebenst einladet [sic] Dr. Max Schmidt, Realschuldirektor, Oschatz 1904, S. 10), vgl. ook Saltveit, Laurits: Syntax, in: Cordes, Gerhard; Möhn, Dieter (Hrsg.): Handbuch zur niederdeutschen Sprach- und Literaturwissenschaft, Berlin 1983, S. 304 f.
Eva-Sophie Dahl hett 1974 ook mal ünnersöcht, woans nu dat Platt up dat Hochdütsche affarben kann. Bi olle Lüd, dee Platt as Muddersprak snacken deeden, dor hett sei denn faststellt: "Verwendung von ankommen mit Infinitiv statt mit Partizip Prät. bei Verben der Bewegung: da kommt er an zu laufen entsprechend nd. dor kümmt hei an tau lopen (vgl. Meckl. Wb. 1, 330); sie kommen an zu reiten, zu fahren usw.; demgegenüber hd. da kommt er angelaufen usw. (Dahl, Eva-Sophie: Interferenz und Alternanz – zwei Typen der Sprachschichtenmischung im Norden der Deutschen Demokratischen Republik, in: Akademie der Wissenschaften der DDR. Zentralinstitut für Sprachwissenschaft (Hrsg.): Aktuelle Probleme der sprachlichen Kommunikation. Soziolinguistische Studien zur sprachlichen Situation in der Deutschen Demokratischen Republik, Berlin 1974, S. 352). Hüüt is dat oewer nich miehr so dull, dor seggen ook Plattsnacker oft "er kam angelaufen", wenn se hochdüütsch snacken.
Is ook in de Mundort- un öllere Literatur tau finnen (ick tell hier bloß wat ut Mäkelborg up): "do quemen se darher stigen" (Lauremberg); "Dar kemen die ehn Paar von buten antojagen" (Babst); "Nu kam woll ehn Stieg Mann int Stehnduhr h’rin marcheeren" (Babst); "Dat is jo woll min Fiken un Jochen Vossen sin Hinrich, de dor antauführen kamen?" (Reuter); "Un Fritz kamm anlopen." (Reuter); "dat näben Smidten / Diss’ Osten kem an’n Disch tau sitten" (Tarnow), poor Rädensorten: bi Mantzel (Bützowsche Ruhestunden) findt sick: "De Kranckheiten kamen ryden un gahn thofoht wedder weg." (1765) un "Up eenen stuven Hund tho ryden kamen: Seiner unrichtigen Handlungen halber, des Orts, verwiesen werden." (1765); "He kümt mit de grot Döhr in’t Hus to fallen" (1843).--IP-Los 21:22, 21. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Tungejunge. Ik segg besten Dank. Hoot af. Dröff ik ees fragen: kennst du de halve Plattdüütsch-Literatur ut'n Kopp? Oder büst du en Google-Godd, de ut Google Saken rutketteln kann, de ik mi gornich denken kann? Oder hest du siet güstern avend Böker wöltert un dat allens rutsöcht? Woans hest du dat allens funnen? Ik denk von mi sülvs egentlich, dat ik al temlich good bün, wat Book-Recherche angeiht, aver wat du nu allens vördag bringst... Dor bün ik baff. --::Slomox:: >< 22:45, 21. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ne, de heff ick mal läst un weit dorüm, wo ick nahkieken möt.--IP-Los 01:14, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik wörr glatt seggen, dat dat nich de Infinitiv, man dat Partizip Präsens is, dat süht ja man blots so ut as de Infinitiv. Un bi dat Plattdüütsche is de Billen vun en Verlöppsform as in't Engelsche mööglich: ween + Partizip Präsens. I am running. - Ik bün löpen. Düsse Aspekt vun en Akschoon, de to de lieke Tied vunstatten geiht as dat Seggte, is denn natürlich in alle annern Tieden överdraagbar. He weer löpen. De Form mit kamen is blots en Mööglichkeit, de verleden Tied uttodrücken, dör warkt kamen as Hülpsverb. Dör kann natürlich ok de Verlöppsform vörkamen: He keem löpen. Aver wat dien Satz mit de Passiv to doon hett, verstah ik noch nich. Dat Kind keem ankrabbeln. is heel indüütig Aktiv. Zylbath 13:43, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Aver I am running harr ik nu ok nich mit ik bün lopen översett. Ik bün lopen heet jo I have been running oder ich bin gelaufen. Wenn ik op plaatdüütsch I am running seggen müch, kenn ik dat vun tohuus blots as Ik bün an't Lopen. Hett nix mit dat Thema to doon, wull ik aver mol anmarken... --Iwoelbern 14:23, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik weet, wat du meenst, man dat hangt tohoop mit de Homographie un -phonie vun de Infinitiv, de Partizip Präsens und de Partizip Präteritum bi de starken Verben. De annere Verlöppsform mit en Ümschrieven as an't + Verbalnomen is natürlich ok noch produktiv. Üm dat mal düütlicher to maken, nahmt wi mal en swaket Verb: snacken. Ik bün snacken. - I am talking. und Ik heff snackt. - I have talked. und Ik bün an't Snacken. - I am talking. Zylbath 14:28, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Warrt dat in de Form noch bruukt? --Iwoelbern 14:31, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat lett, as dat nich mehr so faken vörkümmt, blots noch in bestimmte Kontexten. Man du sühst ja, dat in de Bispell vun Slomox de Form noch vörkümmt. Öllere Snackers bruukt dat noch fakener, bi de jongeren Lüüd is de Form verlaren gungen, de bruukt nu de heel analyytsche Foorm. Zylbath 14:34, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat is keen PPA. IP-Los sien Bispelen wiest doch, dat dat Infinitiv is: "dor kümmt hei antolopen" etc. PPA hett keen "to". "ik bün snacken" heff ik ok noch nich höört. Ik kenn dat blot ut en poor enkelte Utdrück so as "ik bün moden", "ik bün vermoden". Ans geev en poor Bispelen ut de Literatur, wenn dat ans noch bruukt warrt. --::Slomox:: >< 15:05, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik lees lieder gaar keen Literatur op Platt. Dörher kann ik di ok nich helpen mit Textstellen.
Ik heff graad nochmal de Sass dörkiekt un de Stellen funnen, wo he de Satzboaart opföhrt, de du schreven hest. To finnen is dat bi 2.1.5.1 (9) in sien Grammatik. Dör seggt he ok, dat dat de Infinitiv is. Dör leeg ik falsch mit, vun mi weer dat ja blots en Vermoden mit dat Partizip.
De Verlöppsform mit dat Partizip Präsens is halt, as ik all seggt heff, kuum noch bruuklich. Mannigmal kümmt dat aver vor, of nu in fasten Utdrücken oder egenstännig. Ik segg dat ok noch mannigmal. Dat is noch de öllere Form, wahrschienlich ut de Verwandtschap mit dat Engelsche (Ingväonismus?) un so, dat müss een ünnersöken. Zylbath 15:26, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ick kenn dat bloß ut ganz olle Tiden. Dat Meckl. Wb. seggt dor nix miehr oewer, kennt bloß "wäsen + tau + Inf.", "wäsen + Inf.", "wäsen + Part. Prät.". Schiller/Lübben hemm noch poor Biespille: "dar scholen ze myner wartende syn" (Redentiner Osterspiel), "Salomon was herschen".--IP-Los 17:53, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik kenn ok: He keem an to lopen. Woll ik al vor'n poor Dage seggen...He keem an to krabbeln. He keem ankrabbelt segg ik an un for sik nich.--Bolingbroke 23:36, 22. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Wat mi jüst bi't Lesen von en Artikel opfullen is: Horn hat zwar seine Fototasche umzuhängen, [..] [113]. Is dat verwandt? --::Slomox:: >< 09:32, 5. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Hmm, nich unbedingt. Dat mach ween, dat de Snackers dat dörvun af hebbt, man egentlich is dien Form nu wedder wat anners. etw. zu machen haben drückt de Obligatorität ut un is blots eenfach een vun de vele Formen, wo en Verb en erweiterten Infinitiv regeert un dörvun gifft dat vele. Wenn ik mi nu aver de Steed in de Text ankiek, is dat all bannig snaaksch, wenn dat wat bi möten utdrücken schall. Dat lett as harr de Text seggen wullen: Er hat seine Fototasche umhängen... Also, wenn dat de egentliche Utdruck ween schall, dann wörr ik seggen, dat dat to dien Klass vun norddüütschen Verben höört, de ansteed vun Partizip Präteritum (wo dat Verb denn en Partizipverb is) den verwiederten nahmt. Zylbath 10:40, 5. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Kugelblitz

Moin, ik heff mi graad fraagt, woans een Kugelblitz op plattdüütsch seggen wörr. Dat gifft noch keen Artkel döröver her, wat mi en beten wunnert hett, wieldat dat doch egentlich so'n Thema is, dat ok vör allen op de Land in de Dööntjes un so vörkaamt. ;) Zylbath 23:40, 25. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Uns Dack is vör lange Johren mol in en Gewidder afbrennt. So richtig dull weer dat Gewidder an sik nich. un eenige Lüüd hebbt seggt, dat dat en Kugelblitz wesen hebben schall. En plattdüütsch Woort is mi aver nich bekannt. --Iwoelbern 23:41, 26. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat gifft en plattdüütsch Theaterstück, dat Een Kugelblitz ut Eberswalde heet. Is aver ut dat Hoochdüütsche översett un wohrschienlich keen Nawies, dat dat en Woord is, dat würklich in de plattdüütsche Volksspraak begäng is. Swoor wat to finnen, wenn een nich tofällig al wat in de Literatur leest hett. Villicht weet IP-Los dor wat to. --::Slomox:: >< 11:46, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Also, op nedderlannsch heet dat: Bolbliksem. bliksem heet Blitz un to bolb heff ik nu op de Snell nix Naus funnen, kann mi aver vörstellen, dat dat sowat is as Kugel, Blaas. Zylbath 12:05, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Bi Gorch Fock 1912 in Seefahrt tut Not!: Mudder, ik gläuf, dat würn Kugelblitz! [114]
Bi Robert Schulz Niborn 1835 in Krusemünz: So müßt denn nu vernünftiger Wies' annahmen warden, dat doch woll ein verenzelte Kugelblitz dalgahn was [115]
In Prometheus: illustrierte Wochenschrift über die Fortschritte in Gewerbe, Industrie und Wissenschaft gifft dat 1894 en Bericht över en Person, de en Kugelblitz sehn hett. De Person warrt plattdüütsch ziteert. Dor warrt keen extra Woord för bruukt un dat warrt blot mit Füerkugel ümschreven. [116]
bol heet op nedderlandsch Kugel. --::Slomox:: >< 12:09, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ah, okay, velen Dank. Also blifft dat denn eenfach bi Kugelblitz.
Ohje, wat weer ik verbiestert, in dat Woort bolbliksem twee bs naeenanner to sehn, haha. Na goot, du hest dat ja nu seggt, Kugel. ;P Zylbath 12:16, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat Plattdüütsche kennt dat Woord Boll ok. --::Slomox:: >< 12:21, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Is dat denn nich ok eenfach gliekbedüden mit Ball un op Hoochdüütsch Ballen? Liekers schallt dat doch man lever bi Kugelblitz blieven un nich Bollblitz warrn, oder? Zylbath 12:26, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat Woord höört to engelsch bowl: [117] [118] Dat is wiedlöftig mit Ball verwandt, geiht op de sülve indogermaansche Wuddel trügg. De Wöör weren aver al in't Ooldsassische al länger twee verscheden Wöör. --::Slomox:: >< 12:52, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ah, Dank ok. Denn bün ik vundaag mal wedder kloker worrn. ;) Zylbath 12:57, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Wasserhose

Moin, also graad fraag ik mi, woans een woll Wasserhose op plattdüütsch seggen wörr. Gifft dat dörto villiecht en egen Begreep? Ik weet nich, of Waterbüx man so richtig weer. Op nedderlannsch heet dat ok Waterhoos. Zylbath 10:42, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Moin,
Ik kenn dor keen egenen plattdüütschen Begreep vör. Ik heff jüst mol op http://de.wiktionary.org/wiki/Windhose keken, woneem de Begreep herkummt. Dor steiht: "alte Bedeutung von Hose als Rohr oder Schlauch", Wenn de Nedderlänners dat seggt, denn künnt wi dat wohrschienlich ok maken un Windhoos oder even Waterhoos bruken. De Fraag is denn aver, ob wi dorför egene Artikels hebben wüllt. An sik sünd dat lütte Orden vun Tornados. Dat künn man themaatsch all tohopen in een Artikel afhanneln. --Iwoelbern 10:53, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
De Kleintrombe heet bi uns Küsel. In de Literatur is ok de Utdruck Küselwind faken to finnen. In'n Westen gifft dat dat Woord Dwarlwind (Woordenboek van de Drentse dialecten, S. 296). Warvelwind is ünner annern in Woordenboek van de Drentse dialecten, S. 296, un in August Seemann sien As dat leben schoelt, S. 110, to finnen.
To de Großtromben speziell heff ik nix funnen. De sünd bi uns ja man roor un wenn een na Küselwind söcht, denn steiht dor to'n Bispeel, dat de Lüüd fröher seggt hebbt, dat een dor Saken rinsmieten mutt, wenn een en Küselwind bemööt. Dat geiht also temlich kloor üm Kleintromben. Ik glööv nich, dat de Plattdüütschen för en Großtrombe en extra Woord hebbt.
De Großtrombe von Woldegk in Mekelborg 1764 hett Gottlob Burchard Genzmer (natürlich hoochdüütsch) beschreven un ehr Orcan nöömt.
Bi de Wasserhose fraag ik mi, worüm dat dor en extra Naam för gifft. Is dor en groten Ünnerscheed to en Windhose as de Ünnergrund? Reckt dat nich to seggen, dat is en Warvelwind/Dwarlwind/Küselwind över Water oder sowat?
To de Hose: Dat Woord hett etymoloogsch en kort o un de Vokaal hett sik jüstso utwickelt as de Vokaal in baven oder Vagel. Dor warrt also Haas von. Dat Woord is vondaag nich mehr so recht begäng. För dat Beenkleed hett sik plattdüütsch Büx dörsett, dat Woord Haas hett plattdüütsch toletzt Strump bedüüdt: Koort bi Plattmakers mit Literatur-Nawiesen. Vondaag seggt de Lüüd wohrschienlich Strump un bruukt Haas gornich mehr. En Beleg, dat dat plattdüütsch noch för Röhr oder gor Warvelwind bruukt warrt, heff ik nich funnen. --::Slomox:: >< 11:38, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat gifft her ja, sowiet ik dat seh, nich mal en Artikel to en Warvelwind/Tornado.
Also meent Küselwind düsse lütten Winnen as Stuuvdövels un so? (De Sass kennt ok noch Krüselwind.) Denn köönt wi ja doch de Artikel över de Kleintromben so nöhmen: Küselwind.
Dat lett, as weer Warvelwind wedder en Stoop starker un eher sowat as'n Tornado. Wüllt wi denn de Großtromben Warvelwind nöhmen? En Orkan is wedder wat anners wörr ik seggen, dat is ja man en We'erlaag, bi de dat to grote Stormen kümmt, de twaars ok zykloonsch is, man keen lüttrüümigen Küsel hett. Villiecht schallt dat dörto ok nochmal en egen Artikel geven as in de düütsche Wikipedia?
Butendem müss ja noch Vokabular her för de annern Utdrücken üm so'n Warvelwind. De Strudel is denn woll en Küsel. Woans wüllt wi Downburst nöhmen? Schall dat engelsch blieven? Denn gifft dat ja noch solke Windnamen: , Fallwind etc. Dörför gifft dat doch seker ok plattdüütsche Utdrücken. Zylbath 12:00, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Orkan is von de Etymologie her dat sülve Woord as Hurrikan. Dat is blot in't Hoochdüütsche, dat de twee Wöör nu verscheden Saken bedüden doot. Bi de Nedderlandschen is de Artikel nl:Orkaan to'n Bispeel över tropische Warvelstörm.
Dat Woord Krüselwind is dat sülve as Küselwind. Küsel un Krüsel sünd een Woord. Gifft to'n Bispeel ok Traanküsel un Traankrüsel. --::Slomox:: >< 12:19, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat mit Krüsel/Küsel weer mi al klaar ;) Wat seggst du denn nu to de Indelen Küselwind/Warvelwind as Lütttromben/Groottromben? Zylbath 12:24, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
To den Downburst: Worüm hett de.wp denn twee Artikels to Downburst un Fallbö? Is dor en Ünnerscheed? Noorweegsch un Sweedsch heet de Artikel eenfach vallwind. Dat is blot de.wp, de engelsch Downburst övernehmt. Fallbö dücht mi dor good för. Fallwind is ja Hoochdüütsch un Nedderlandsch speziell de Wind, de von en Barg dalfallt, un dor schullen wi uns denn ok an hollen, dücht mi.
Küselwind för de Kleintrombe is op jeden Fall good. Warvelwind as Lemma för Großtrombe is mi ok recht, solang de Artikel ok en Henwies op den Küselwind gifft. --::Slomox:: >< 12:44, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik verstah dat op de:WP so, dat Fallbö de Böverbegreep is. Fallwind hett mit de Wederlaag an'n Barg to doon und en Downburst is de sünnere Fall vun en Fallbö in Boddenneeg bi Gewidder usw. --Iwoelbern 12:48, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Nochmal tau "Wasserhose": Ick kenn dor bloß "Windhoos", dat Meckl. Wb. kennt dat ook, schrifft: [Wind]-has', -hos' f. m. seem. 1. wie Has' f. 3: Windhas' Windhose RoDierh; wenn de Windhos' uns begahn deit, dreiht se uns de Masten ut 't Schipp Wo. Seem. 2, 148". Has' heff ick oewer nich miehr hüürt, bloß Hos'. Dat Meckl. Wb. schrifft denn ook ünner "Has'": "1. Strumpf, um 1900 fast völlig durch Strump verdrängt" und denn steht dor noch: "3. übertr. Wasser-, Windhose, bes. in der Zs. Windhas', -hos' Windwirbel, vom Wirbelwind gedrehte Wassersäule, an Gestalt einem Beinkleide ähnlich".
Küselwind kenn ick vör allen Dingen as lütten Wind, dat Meckl. Wb. gifft dor einfach an: "Wirbelwind" - so as ünner "Warwelwind", ünner Küsel heit dat "Wirbel, Wirbelwind". Herrmann-Winter seggt ook bloß "Wirbelwind". Kann nu nich seggen, wat vör 'ne Ort Wind Brinckman vörswäben deht, wenn hei bi "Sneedräwel" schrifft: "Hei! störmt vun de nurdlich Kant dat in'n Küsel her!" Mag ja ook viellicht 'n bannig scharpen Wind sien und de Küselwind is denn bannig hoch. De Vergliek, de dat Meckl. Wb. hett, dröppt dat so, as ick dat Wuurt bruken dauh: "von einer sehr weiten Hose heißt es: dor is 'n Küselwind in de Bücks". Bi Bartsch (Sagen, Märchen u. Gebräuche aus Meklbg., Bd. 2, S. 213) heff ick noch funnen: "Manche Leute auf dem Lande sagen: In den Küselwind (Windwirbel) is dei Düwel. Wenn nu ein Küselwind is, denn möt man dürch den Handquarre an de Hemdsmaug (den Querder vorne beim Handgelenk an dem Hemdsärmel) fiken, denn kann man den Düwel seihn." un: "Bi 'n Küselwind mütt man seggen: 'Gnädig Herr Düwel!' odder ok wat hennin schmiten, tum Bispill 'ne Mütz."--IP-Los 17:17, 28. Jun. 2011 (CEST)[anter]

as good as he

Moin, also graad heff ik mi fraagt, of dat wirklich düsse Form gifft, de dat ok in't Engelsche gifft. as + adjective + as + Person/Saak. Ik heff dör mal vun höört, heff dör aver nich so veel vun leest. Is so good as he nu düütschen Inflööt oder de normale Verschoon? Wann is, falls dat dat gifft överhööft, dat opdückert un wo kümmt dat vundaag noch vör? Zylbath 00:43, 30. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Heff ik noch nix von höört. Ik kenn blots so good as un Nedderlandsch heet dat ok zo goed als.
Ik heff en beten in de Literatur söcht un allens, wat ik funnen heff, weer John Brinckman, de schrifft:
  • Kulmann [..] ret den Voss ein Stück Flicken ut de Büxen as grot as en Fusthandschen. [119]
  • Wir in de Manifesten von de Anna Maria Sophia ok man een Unsauberkeit inwest as grot as 'n Dintenklax van dat Blacksatt [120]
Dat is aver allens wat ik funnen heff. Ik heff en ganze Reeg Adjektiven dörkeken, as grot as bi Brinckman is allens, wat ik finnen kunn. Dat is keen Form, de allgemeen begäng is. Sogor Brinckman sülvs bruukt an anner Steden so grot as. --::Slomox:: >< 10:05, 30. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Is mi ok noch nich ünner kamen. --Iwoelbern 10:50, 30. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Meckl. Wb.: "in der Doppelsetzung bewahrt das erste as die hinweisende Bedeutung, welche mnd. alse ebensogut wie die rückbezügliche eigen war: 'ungefehr aß von den Jahren ... aß use Brudt' (1726) [...], häufig bei BRI[nckman]: 'n Zopp achter 'n Kopp as lang un dick as 'n rökerten Spickaal 2, 21; süht .. ut as rug as een van de Schümpansi-Apen 75; as hoch as 'n Mastkorf 137; as lang un blank as 'n solten Hiring 178; Geldbüdels as dick un swär as Tranfaten 178; 185; Oesels als lang un dick as Poggenstöhl 3, 15; as flink, as sin ollen Been em drägen künnen 26, 28; in Bork un Bast as drög as Schürr 1, 168; sonst: as du röppst, as ick antwurt BEY. Preuß 21; aus dem Volksmunde: dat's as lang as breed WIGG Gramm 89; dee kann as Voss as Has' kann sich stellen, wie er will (1887) MAStav; se geiht wedder sitten as vör as nah (1890) Wa[ren]; as de Fridag to Bett geiht, as de Sünndag wedder upsteiht (1890) STAUser[in]". Hürt heff ick't oewer noch nich.--IP-Los 22:12, 30. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Mi is dat jedenfalls nich frömd.--Bolingbroke 23:26, 30. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ik dank jo för jo Hülp. Also wenn ji dör ok nich foorts Bispelen för finnt, woans kümmt dat denn, dat de Schriever vun plattmasters.de hier seggt, dat as... as ... fakener bruukt warrt?
Künnt een seggen, dat so ... as ... hoochdüütschen Inflööt is un as ... as ... vun de fröhere Tied, wo Platt noch mehr mit't Engelsche verwandt is, kümmt? Zylbath 23:42, 30. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Künnt een seggen, dat so ... as ... hoochdüütschen Inflööt is un as ... as ... vun de fröhere Tied, wo Platt noch mehr mit't Engelsche verwandt is, kümmt? Nee. Dor mutt een toeerst in de Etymologie kieken. Engelsch as [121]: worn-down form of O.E. alswa. Un dit alswa is nix anners as modeern Engelsch also, Hoochdüütsch also, Nedderlandsch alzoo. Dat hett fröher ‚also grôt also hei‘ heten. as un so sünd eenfach twee verscheden Kortformen von dat sülve Woord also. --::Slomox:: >< 11:02, 1. Jul. 2011 (CEST)[anter]

saf

Ick bün grad taufällig up nl. "wit" (wikisource) landt, un dor findt sick nu ünner "Nedersaksisch" "saf". In wat för'n Tausammenhang seggt'n denn dat vör witt? Ick heff dat bi uns noch nienich hüürt.--IP-Los 14:46, 1. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Du snackst von nl:wikt:wit? Dat weer disse Edit : [122]. Dor stünn in de eerste Version blot Saksisch. Villicht weer dor wat anners mit meent? Op nds-nl kummt saf op jeden Fall nich vör.
Ik lööv, dat is eenfach verkehrt. De Bruker is noch aktiv, kannst em fragen, wo he dat her hett. Aver wohrschienlich weet he dat söss Johr later sülvs nich mehr. He hett ja noch mehr Spraken indragen, is also woll keen Expert för nds. --::Slomox:: >< 15:46, 1. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Jo, dank ook. Hett mi all bannig wunnert.--IP-Los 17:28, 1. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Phonologsche Theori tau O/U-Ö/Ü

Ji weit't jo, dat in olden (bet min. 17t Jhd.) Tiden O un U stunden, wur hütigendags Ö/Ü stan. Mi kem de Idée, dat disse Baukstawen nich nödigerwis' vörümludet worden, man vllt. 'ne Centralisiring' belewten, as et im Schwedschen un Norwegschen (mir edder minner taur sülwen Tid) passirt is. (Un as't im ober-"sassischen" Dialekt des Dütschen vörkümmt.) Dunn wiren dat minner Ö/Ü man Luds in twüschen. (International Phonetic Alphabet: ʉ) Häwt ji in jugen Bäukern wat för edder gegen disse Idée?Jeckel van Achtern 19:55, 1. Jul. 2011 (CEST)[anter]

En Woord so as lüden is domals luden schreven worrn. Liekers is dat anners utspraken worrn as dat ümluudlose Woord luden. Se hebbt eenfach keen extra Teken för den Umluud hatt. De Utspraak in IPA kann nüms seggen, dat weet wi nich. Aver op jeden Fall anners as u. --::Slomox:: >< 00:04, 2. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Kennst Literatur dortau? Edder tau Phonologi generell? Ik kenn blot Lübbens Theori dat Schrift=Utsprak is un de keine Ümluds as E (Ul. v. "â") hadden. Likers finde ik nix wider.Jeckel van Achtern 02:06, 2. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Dor bruuk ik keen Literatur för, dat seggt al de Logik: Ümluud warrt dör i utlööst. Dat Woord döpen to'n Bispeel is ooldsassisch dopian schreven worrn. In Hansetieden hebbt se denn dopen schreven un vondaag hett dat Woord Ümluud: döpen. All Wöör mit so en i in de twete Sülv hebbt vondaag en Ümluud in de eerste Sülv.
Dor mutt also en Ünnerscheed in de Utspraak wesen hebben, ans harrn de modeernen Plattdüütschen nich wusst, bi wat för Wöör de Ümluden henhöört un bi wat för welk nich ;-) Wat dat in Hansetieden nu för en Utspraak weer, dat geiht so nich to seggen. --::Slomox:: >< 13:43, 2. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Sherlock Slomox! "Heiten" Dank.Jeckel van Achtern 16:36, 2. Jul. 2011 (CEST)[anter]
(BK) "Es ist auch nicht genau genau bekannt, in welchem Abbild-Verhältnis der geschriebene Buchstabe zum damaligen gesprochenen Laut stand. Lange Zeit hat die historische Grammatik den Buchstaben für den Laut genommen. Erst allmählich kam man darauf, dass es offensichtlich auch in historischer Zeit eine erhebliche Diskrepanz zwischen gesprochenem Laut und traditioneller Schreibweise gab." (Löffler, Heinrich: Dialektologie. Eine Einführung, Tübingen 2003, S. 50). Woans dat nu früher utspraken würd, dat ünnersöcht de Graphematik: "Diachrone Phonologie lässt sich nicht unmittelbar am Sprachmaterial der geschriebenen Texte betreiben. Die Buchstaben repräsentieren nicht unmittelbar und eindeutig einen bestimmten Laut. Eine von Konventionen unt Tradition geprägte Orthographie verhindert die direkte und unmittelbare Abbildfunktion zwischen Buchstaben und Laut. In vielen Wörtern werden Buchstaben für bestimmte Laute gesetzt, die sie in anderen Wörtern nicht repräsentieren." (Löffler, S. 81)
So ungefiehr schrieben dat ook Hartweg/Wegera (Frühneuhochdeutsch. Eine Einführung in die deutsche Sprache des Spätmittelalters und der frühen Neuzeit, 2. Aufl. Tübingen 2005, S. 133): "Die Wiedergabe eines Lautzeichens durch ein Schriftzeichen ist konventionell (usuell) festgelegt, wobei sich die beiden Systgeme in der Regel nicht in einem 1:1-Verhältnis (ein Laut = ein Schriftzeichen) befinden. Im Verlauf der Sprachgeschichte können sich beide Systeme je nach ihren spezifischen Bedingungen verändern und sich so zusätzlich voneinander entfernen (oder wieder annähern)."
Ick versäuk dat mal to verkloren: in ollen Texten finnst Du t. B. Boeck 'Buch' oewer viellicht ook "he vloech". Dor stellt sick nu de Frag: wat sall dat <e> nu bedüüden - heit dat vloch oder vlöch? Dat kann man so nich ümmer genau seggen. In de Lübecker Bibel von 1534 (Bugenhagen) finnst Du t. B.: "JM anuange schoep Godt hemmel vnde erde / vnde de erde was woeste vn[d] leddich / vnde ydt was duester vp der duepe / vnd de geyst Gades sweuede vp dem water." Dor hest du nu t. B. "schoep", "woeste", "duester" un "duepe". Un dor kann'n nu kuum seggen, woans t. B. "schoep" utspraken würd - lang /o/ oder Ümluut? Künn man nu diskutieren un ok so'n bäten Sprakgeschicht anführen, genau seggen kann man dat so nich. Dat is ook bi "duester" so, dor gifft dat hüüt noch "düüster" und "duuster". (In disse Utgaaf finnst du t. B. ook angeteekent, gebruek, gedaen, sueluigen usw.).
Bi Löffler, S. 81 f. ward dat denn so verklort: "Die Terminologie der Graphematik lehnt sich an die der Phonologie an. Dem Phon entspricht das Graph, dem Phonem das Graphem. Graph und Graphem sind definiert durch das Phon und das Phonem, für die sie stehen. Sind Phon und Phonem nicht bekannt, was in der historischen Phonologie zunächst anzunehmen ist, dann kann man auch nicht bestimmen, welche Buchstaben (Typ, Typheme) als Allographen ein bestimmtes historisches Graphem konstituieren. Die Grapheme werden also durch das bestimmt, was durch sie eigentlich erst aufgedeckt werden soll, nämlich die historischen Phoneme. Die Graphematik dreht sich damit im Kreis." Einfach ut so'n Text de Utsprak tau erkennen, geht also nich. Dor möt so'n bäten "Methode" hemm, Löffler nennt drei:
"1. Es werden die Eigennamen als annähernd phonetische Schreibungen ausgwertet, vor allem solche, deren Wortsinn offensichtlich schon in historischer Zeit nicht mehr durchsichtig war.
2. Es werden lautliche Direktanzeigen als unmittelbare Wiedergabe gesprochener Laute gewertet, wenn z. B. für mhd. strâze im Text stros geschireben wird oder für mhd. kirche das Wort kilche.
3. Es werden sogenannte hyperkorrekte Schreibungen als Vermeidungsversuche von Direktanzeige interpretiert. Ein Schreiber will vertuschen, dass man im Fränkischen lībe spricht statt korrekt liəbe habe oder brūder statt korrekt bruoder.
Daher schreibt er in falscher Korrektheit alle [ī] und [ū] als ie und uo, selbst dann, wenn der einfache Laut [i] oder [ū] die richtige Schreibung wäre. Er schreibt also wiese statt wise, spietal statt spital, bruon statt brun." (Löffler, S. 82) Sowat kannst Du ook bi'n Oewergang von Plattdüütsch nah dat Hochdüütsche finnen (16. Jh.): "Staubendheure" 'Stubentür' oder "Beure" 'Kissenbezug' (Büür gifft bloß up Platt, man dat wüßt de Schriewer nich).
Hüüt warden dorüm ook bestimmte Texttypen nahmen: "Als vorzügliche Quelle für historische Sprachuntersuchungen entdeckte man die Urkunde, gewissermaßen als Ersatz für ein fehlendes Aufnahmeprotokoll. Urkunden kann man genau lokalisieren und datieren. Ihre Schreiber nennen sich meist am Schluss, Empfänger- und Ausstellernamen sind Bestandteil des Urkundentextes. Von den äußeren Bedingungen her haben Urkunden also vergleichbare Merkmale. Ihre Sprache ist jedoch nicht einfach eine Transkription gesprochener Laute. Sie ist vielmehr eine von Formeln durchsetzte Juristen- und Amtssprache. Die Formeln werden in ihrer stereotypen Wiederkehr sofort erkannt. Die leichtesten Abweichungen springen daher sogleich ins Auge und lassen einen Niederschlag lokaler oder individueller Sprachgewohnheit vermuten." (Löffler, S. 50 f.). Un denn gifft dat noch Urbare: "Durch diesen lokalen und ökononischen Charakter ist die Sprache der Urbare sehr mundartnah. Vor allem bei der Bezeichnung von Personen, Orten und bei der genauen Lageangabe von Grundstücken musste eine Art phonetische Schreibung verwendet werden, damit die Identität von Person und Ort gesichert war. Viele Eigennamen dürften nach dem Gehör notiert sein." (Löffler, S., 51).
Du kannst oewer ook erkennen, dat dat gor nich so licht is, ümmer säker tau seggen, woans dat utspraken würd. Löffler schrifft denn ook: "Wegen der methodischen Schwierigkeit, von einem konventionellen Schreibsystem aus auf ein historisches Phonemsystem zu schließen, sind Arbeiten auf diesem Gebiet nicht sehr zahlreich."--IP-Los 17:55, 2. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Afkört Artikel Dativ

To dat Thema, wat wi hier hatt hebbt, över de Fraag to'n Bispeel oder to't Bispeel, dor gifft dat ok en Wenker-Koort to, heff ik nu faststellt. auf dem Felde: op'n Fell(en) vs. op't Feld vs. op dem Fell(en). DIWA. De Westen, de Noorden, Noordoostoostprüßen un Brannenborg seggt vör allen ’t, Mekelborg un Neddersassen seggt vör allen ’n un de Süden von Westfalen un de Oosten seggt dem. Gifft aver ok veel regionale Utnahmen. --::Slomox:: >< 12:07, 7. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Ik will mal vermoden, dat en Ebene utlaten worr un twaars de verschillenen Sotscholekten un de Spraakkennis vun jeed Snacker. Ok wenn twee Lüüd ut de sülvige Rebeed kümmt, mööt se nich unbedingt dat sülvige Platt snacken. De een hett mehr hoochdüütschen Inflööt hatt as de annere un de annere bruukt noch öllere Formen. Graad bi Plattdüütsch is dat glööv ik en wichtige Saak.
Dakhart hett ja nu sien Siet leddig maakt, aver in de ole Verschoon finnt sik noch Slomox sien Bidraag. Un dör schriffst du, Slomox: Aver de Formen mit afkört Artikel hebbt sik unafhängig entwickelt un dat n behollen: ut'n Huus, to'n Bispeel etc. Ik bün nu lang an'n Nadinken, wat de Form nu herkümmt. Hest du dörför en Beleeg oder en Bewies? Dat gifft ja nu ok annere Verklaren dörför. Zylbath 14:57, 7. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Dat hett fröher ut dem huse heten. Afkört ut 'm huse. Bewiesen kann ik dat nich, dat ut'n Huus von dit ut 'm huse afkummt. Aver Sinn maakt dat. Denn de Hoochdüütschen seggt ja nich ausm Haus, de seggt aus dem Haus. --::Slomox:: >< 15:05, 10. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Wat meenst du dörmit, dat se dat nich seggt? Bi uns seggt alle Lüüd ausm Haus. Zylbath 20:07, 10. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Wat aver wohrschienlich wedder ut dat Plattdüütsche kummt ;-) Wi mööt ja nich op 'n Spraakbruuk vondaag kieken, man op den Spraakbruuk vör 100, 150, 200 Johr. Un dat Hoochdüütsch, dat de Börgers vör 200 Johr in de Städer bruukt hebbt, weer en relativ standarddicht Hoochdüütsch. De, de vör 200 Johr al Hoochdüütsch snackt hebbt, hebbt sik ja bewusst von dat Plattdüütsche afsetten wullt. --::Slomox:: >< 20:38, 10. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Deiht mi leed, wenn ik dat noch nich verstah, man woso nau schall ut'm huse to ut'n huse worrn schallen? Dat lett ja nu Dativ to ween, man ut'n huus süht för mi ut as'n Akkusativform. Ik weet, dat dat kene verschillene Objektkasus mehr gifft. Aver du hest ja seggt, dat mal de Dativform övernahmen worr un mal de Akkusativform. Un hier is denn de Dativform to en Akkusativform worrn? Zylbath 12:17, 11. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Dat m is na n övergahn analog to den Övergang von op'm Barg na op'n Barg. --::Slomox:: >< 14:54, 11. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Utsprak im Nurdneddersassischen

Moyen. Ik wull nu up Wiktionary 'n bęten wat inschriwen un den möt jo ok de IPA mid binnen. Nu kenn ik all' dat Platt vam NDR, weck jo taumirst Holsteinsch un Bremensch is...man trugen dei ik em nich so vęl. Dårüm, bevör ik dat allens inschriw un den 100 Articles ändern möt, seggt mi man wo ji Ę un Æ utsprękt. Plattmakers hätt jo blot Malleri in sinem IPA. Seggt ji /fɛːl/ edder /feːl/, wenn ji "veel" schriwt un wo sprękt ji Æ (Mæl; mill/Mühle)? As langes Ö (/œː/) edder as min' Familige as'n /ɶː/?
Hir, ef et nodwendig is: http://de.wikipedia.org/wiki/Liste_der_IPA-Zeichen Kikt in, seggt mi grow juge Gęgend un den weit ik, ow ik einen edder twei edder mir Indręg' maken möt. ps.: Ik danke, IP-Los.Jeckel van Achtern 18:13, 8. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Moin, wenn du bi wiktionary Indrääg maken willst, wörr ik mi wirklich bannig freien. In de leste Tiet heff ik dör alleen allens so en beten maakt un ik versöök nu graad, de Bosteed fardig to maken. Falls du dör anfangst, weer dat aver schöön, wenn du di de Richtlinien un so nochmal dörleest, nich dat wi dat an'n Enn beide heel anners optreckt.
Bi uns warrt dat dubbelt schrevene ee op twee Aarten utsproken. Eenmal eentonig as [eː] as in veel un eenmal tweetonig [ɛɪ̯] as in nee. In en apene Sülv warrt dat e meestdeels blots eenfach schreven. Ok dat öö kann eentonig un tweetonig ween. De Orthographie vun Sass hett dat lieder nich so maakt, dat de Luden ünnerscheden warrn köönt. Zylbath 18:44, 8. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Ik will Di jo nich dallaten, man ik snack vam ingelschen Wiktionary, ümdat dat de Stęde is, wur ik allens nasei. Süs will nicheinen wat seggen? Häwt ji all [ɛɪ̯] wur ik ei schriw un [eː] wur ik ę schriw? Relevant is ok dat lange O un wur ji dat R rullt un wur nich.Jeckel van Achtern 18:13, 12. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Achsooo, ja denn segg dat doch ;) Also, ik glööv, in de noordneddersass'schen Dialekten, gifft dat keen Distinkschoon mehr twüschen [oː] un [oʊ̯]. Dör is dat egentlich blots noch [oʊ̯]. De eenzig Diphthong/Monophthong-Ünnerscheed existeert mang de langen un korten es un ös.
To't r: Dat gifft vele Spreker, de snackt dat r as in't Düütsche ut, also as uvularen Frikativ. Nedderdüütscher is halt aver dat rollen r [r]. Un dat kümmt man blots in de Sülvenbeginn vör, ok wenn dat en kumplex Kunsonantencluster is, also ok: Straat. Wenn dat r jichtenswo an'n Enn vun'n Sülv steiht, warrt't vokaalsch un warrt as [ɐ] realiseert. Ok de Ennen /-er/ warrt kumplett as [ɐ] realiseert. (Fakener as in't Düütsche.) Aver dat gifft in't Plattdüütsche en heel beten eher de Tendenz dörto, dat sülvenfinale r in enkelte Utnahmfäll to rollen as't vokaalsch to maken. Aver generell gillt de Regel, dat sülvenfinalet r vokaalsch is un sülveninitschalet meesttieds rollt.
De Distinkschoon is egentlich as in't Düütsche ok, wo't rollt warrt an'n Beginn vun'n Sülv und vokaalsch is an'n Enn vun'n Sülv. Zylbath 23:52, 12. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Na dat is doch solide Information! Man de Fragen enden nich. Plattmakers giwt "Hart" un "Farken" usw. as ane A-Effekt. Dat heit't quasi as "langes kortes A" un nich as Oa/O un wat wi Platten allens noch so bruken. Is dat recht? (Un wenn de anderen Brukers dat lesen, seggt doch taumindest "jo", wen dat bii jug ok so is. Den weit ik, dat ik dar nich einen utlat.)193.174.122.76 05:07, 13. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Farken is /ˈfa͡ɐkn̩/. Mi dücht, de Utspraak /ˈfaːkn̩/ is dor kumplett allophon to. De A-Affekt kummt in disse Wöör nich vör, vonwegen dat de Luudwannel Ard->Oord al afslaten wesen is, ehrdat de Luudwannel Ferken->Farken keem.
Bi uns seggt se nich /fɛːl/ un ok nich /feːl/. Dat geiht en beten na /fɛɪl/ hen, is aver liekers nich datsülve. Ik kann nich good noog IPA, üm to seggen, wat dat is. Op jeden Fall anners as de Vokaals in hoochdüütsch Käse (ɛː) und geben (eː).
Dat tweetonige ee so as in deep warrt aver temlich kloor as /dɛɪp/ utspraken un is von dat ee in veel verscheden.
Bi de Möhl is dat meist dat sülve as bi veel. Keen richtig øː un ok keen richtig ɶː. Tweetonig drömen warrt bi uns /drɶɪmn̩/ utspraken. /drøɪmn̩/ deed ik aver as allophon ansehn. Mehr na de Elv ran, Olland un bi Hamborg seggt se aver /drɔɪmn̩/ (dorüm heet de Scheep ok Seute Deern).
Also, ik glööv, in de noordneddersass'schen Dialekten, gifft dat keen Distinkschoon mehr twüschen [oː] un [oʊ̯]. Dör is dat egentlich blots noch [oʊ̯]. Den Ünnerscheed gifft dat in't Prinzip. De Ünnerscheed in de Utspraak von dat ö in böverst un Böker hett sien Gegenstück in de Wöör baven un Book. Dat ole o in boven hett sik noordneddersassisch also to a wannelt. In mien egen Dialekt hett sik dit a nu wedder trüggwannelt na oː, wi seggt /boːbm̩/. Gifft ok Dialekten, de jümmer o behollen hebbt (DIWA).
To dat r kan ik opstunns blot seggen, dat dat an'n Woordanfang bi uns anners utspraken warrt as in't Hoochdüütsche. Wat nu dat richtige IPA-Teken is, kann ik nich seggen, dor mutt ik mi de Luudbispelen to anhören un dat kann ik jüst nich. r an't Woordenn is bi uns ok [ɐ]. --::Slomox:: >< 10:58, 13. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Dat dat ar lang is, kümmt man blots dörch de Vokalität vun't r. Ik wörr dat aver as ['faɐkn̩] transkriberen, wieldat /aɐ/ keen Diphthong billt.
Dröff ik di mal en persöönlich Fraag stellen, Slomox? =) Ik kiek ja faken bi plattmakers un dör wunner ik mi mannigmal över de Transkiptschoon. Vör allen hest du sülvst bi de Wöör, de mit langet a schreven warrt, keen [ɑ], man blots en apen o. Hett dat en bestimmt Bewannis, oder so? Zylbath 11:12, 13. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Vör allen hest du sülvst bi de Wöör, de mit langet a schreven warrt, keen [ɑ], man blots en apen o. Dor meenst du to'n Bispeel sowat as Schaap mit? De Bewandnis is, dat dat in en goden Deel von Plattdüütschland nich as a utspraken warrt. In mien Dialekt is dat to'n Bispeel en rein [oː]: Schoop. Annerwegens [ɔː]. De IPA-Schrift kann natürlich nich to all Dialekten passen, dat mutt jümmer en Kumpromiss wesen.
Ik wörr dat aver as ['faɐkn̩] transkriberen, wieldat /aɐ/ keen Diphthong billt. Wat is dat denn? Wat is de Ünnerscheed twischen /aɐ/ un /a͡ɐ/? En Hiat liggt dor nich twischen un de twee sünd tominnst so dicht tohoop, dat dor ok /aː/ för stahn kann.
De IPA-Ümschrift bi deep to'n Bispeel is aver eenfach en Fehler in de Ümschrifttabellen. Dat mutt noch verbetert warrn. --::Slomox:: >< 14:36, 13. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Ik finn dat aver verbiesterig, wenn dör Schaap steiht ofschoonst dat Schoop heten müss. Wenn du dat mit [o] transkribeerst, denn schallt dat ok de jeweelige Orthographie ween. Oder schriffst du ok Schaap ofschoonst du Schoop spreekst? Aver eens wunnert mi noch. Du schriffst ja bi Schaap /ˈʃɔːp/. Aver müss dat nich denn egentlich, wenn du to de o-Spraakrebeet höörst, [ˈʃoːp] ween? En apen o is man dicht bi dat düster a, büst du seker, dat dat nich verwesselt worrn is? (Also dat meen ik nich böös, ik heff jümmers Problemen mien Toonfall in't Innernet akraat weddertogeven.)
En Diphthong is en Luud, wo twee Luden tohoop de sülvige Läng hebbt as en Luud. Dat sünd nich jümmers eenfach twee Vokalen aneenanner, de mööt ok noch annere Kriterien erfüllen un Diphthongen mit't vokaalsche r sünd jümmers bannig heikel. Zylbath 19:08, 13. Jul. 2011 (CEST)[anter]
In mien Dialekt heet dat [oː]. Dat is wiss. Un ik schriev Schaap, denn dat is de Schrievwies, de för all Plattdüütsche lieker good to verstahn is. --::Slomox:: >< 23:57, 13. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Haha, okay, ok nich slecht. Man woso transkribeerst du dat mit apen o? Zylbath 15:53, 14. Jul. 2011 (CEST)[anter]
De Fraag verstah ik nich. Wat schall ik denn ans bruken? --::Slomox:: >< 14:20, 15. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Egaal, ik weet eh graad sülvst nich, wat ik nau meen. ;) Zylbath 21:37, 16. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Relikten vun en frikativeertet k

Moin, bi de düütsche Wikipedia ünner Ingwäonismen steiht, dat Nedderdüütsch keen Frikativeren mitmaakt hett vun k vör palatalen Vokalen. Dat kümmt man blots in Relikten vör un denn warrt dör Sewer för Käfer nöhmt. Stimmt dat, un weet ji noch mehr Formen un Relikten? Ik finn dat wirklich interessant. Zylbath 21:35, 16. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Also stemmen deit dat. Beide Deilen van miner Familige seggen blot Sęwer tau den Krabbeldingers. Eine van den meckelbörger Grammatiken (Ritter edder Wiggers) betwiwelt dår æwer den germanschen Ursprung, löw ik. Süss seggt 'ne Powerpoint-Presentation im Nett (van 'nem Professor sumwat): Zetazismus: Übergang des Plosivs [k] vor vorderen Vokalen (Palatal-vokalen) in einen Sibilanten (Zischlaut)
z.B. wohl angezeigt durch die Schreibung <ki, ci> in altwfäl. kiesur ‚Kaiser‘ (s.o.), antkiennien ‚erkennen‘, folcsciepe ‚Volkschaft‘, auch in nd. Reliktwörtern wie Sewer ‚Käfer‘ und Ortsnamen wie Celle (Kiellu). Dücht mi bannig sinnfull, as de Ingelschen (dunntaumal), de Frisen un de Skandinawen jo ok alle för palatalisirenden ('hellen') Vokalen er K ändern.Jeckel van Achtern 08:13, 17. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Celle (Kiellu), Zeven (Kivinan), Itzehoe (Ekeho), Ritzenbergen (Rikinburg). De Öörd, de en Bötzen in'n Naam hebbt, kaamt wohrschienlich von de Böök (Boitzen, Bötz, Boizenburg etc.), de mit Eitz, Itz wohrschienlich to'n Deel von de Eek (Eitzendorf, Eitzum etc.).
Afsehn von Oordsnaams un Sever kenn ik aver ans keen Bispeel. --::Slomox:: >< 10:57, 18. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Ah, velen Dank. Heet dat, wenn dat keen Formen mehr gifft, dat dör ok keen ween weern, oder hebbt de sik blots verännert bet vundaag un hebbt düsse Luudwannel wedder rüchgängig maakt? Zylbath 21:14, 18. Jul. 2011 (CEST)[anter]
IP-Los kennt sik ja good in de Literatur ut, villicht weet de dor wat to to seggen.
Wat gifft dat för Mööglichkeiten? Kann angahn, dissen Zetazismus hett dat blot bi enkelte Wöör geven. Kann ok angahn, dat de Zetazismus in welk Dialekten en allgemeen Phänomen wesen is un dat disse Dialekten denn utstorven sünd. Un dat kann ok angahn, dat dat in welk Dialekten en allgemeen Phänomen wesen is un dat sik dat denn wedder to k trüggännert hett. So recht övertügen deit mi keeneen von de dree Mööglichkeiten. Ik weet dat nich. --::Slomox:: >< 22:14, 18. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Villicht is dat to verglieken mit'n mekelbörgschen Landdialekt, de jümmer mehr von'n mekelbörgschen Stadtdialekt bisied schaven worrn is. De Dialekt is an un för sik de sülve bleven, aver welk Wöör un Luden hebbt sik ännert. Villicht is de Zetazismus ok so verswunnen. --::Slomox:: >< 22:29, 18. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Is de Differens twüsken Land- un Stadtdialekt bi uns nich blot, dat de "Landdialekt" Plattdütsch is und den "Stadtdialekt" Missingsch?Jeckel van Achtern 00:25, 19. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Ich weet nich mehr nau, wat dat weer, aver bi't Plautdietsche gibt es doch ok solke Luudwessel an'n Anfang vun Wöör. Dör kann en K vör welke Vokalen un so to'n Frikativ warrn, oder so. Is dat en Innovatschoon oder vun ole Tieden? Zylbath 10:32, 19. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Dar sik Plautdietsch irst sumwat üm 1550 utwickelt hebben kan (Wegtog van Lüden ut Holland na de Waicel (dt. Weichsel)), is dat wol Smacksfrag', wo old et is, eh? Dar sik de Palatalisiring' in de Schrift wist, wat ik ut olden Saken nich kenn, is dat wol den upkamen.Jeckel van Achtern 14:46, 19. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Säwer is bi uns hüüt nich miehr begäng. Hüüt hüür ick bloß noch "Käwer". Säwer findt sick noch in olle Wuurtlisten ut dat 18. Jh. Länger hollen hett sick dat to'n Deil in Eiksäwer 'Maikäfer'. Beckmann schrifft dor wat tau: "Eiksäwer hörte ich selbst zuletzt 1944 in Karow". Bäten wat hett ook dat Meckl. Wb : "Käwer, a. Spr4. Säwer, Pl. -s m. Käfer; die alte Form gilt noch in SCHÖ[nberg] und kommt auch in SCHW[erin], HA[genow], GÜ[strow] vor; sie bezeichnet gemeinhin den Maikäfer, nach Ratz. Mitt. 12, 14 jedoch den Junikäfer, der sonst Braksäwer genannt wird, während für den Maikäfer auch Eik- und Maisäwer üblich ist; der Anlaut war ursprünglich z, d. i. lautlich ts, hervorgegangen aus palatisiertem k, dafür ein Beleg bei GRY[se].: 'Howsprincken, Zever unde Woerme' Both. Jon E e 7a". De Indrag is nu oewer ook all so'n poor Johr olt, ick heff bloß noch Maikäwer hüürt. Gryse referiert in sien "Bothpredigen" öwer Joel 1: "He hefft alles in syner macht vnd gewaldt / Frost vnd Hitte ordent he / Howsprincken / Zeuer vnde Woerme vorschaffet he thor straffe / Joel. 1." In Bugenhagen sien Bibel (Utgaaf 1533/34) heit dat denn (Gryse wier ja 'n evangelischen Prediger, de hett denn so ein Bibelutgaaf nahmen): "Noemlyken / wat de rupen auerblyuen laten / dath freeten de howsprincken / vnde wat de howsprincken auerblyuen laten / dat freeten de tzeuer / Vnde wat de tzeuer auerblyuen laten / dat freeten de woerme." Dat Meckl. Wb schrifft wieder ünner "Eiksäwer": "-säwer ist eine dem ältesten Nds. eigene Sonderform des deutschen Wortes 'Käfer', sie wird in der Fachsprache als 'ingwäonisch' bezeichnet."--IP-Los 18:40, 19. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Nanü? Also "Käwer" hev ik nu wirklik ninich hürt. Wonęben deist Du den van kamen, IP-Los? (Where do you come from? Ich kann mich gerade absolut nicht daran erinnern, ob es Wonęben...van oder wonęben...her ist.) Mine Familigen wanen in den Landkringen Güstrow un Ludwigslust, soas Swerin, dår hett Din Bauk den taumindest recht.Jeckel van Achtern 05:00, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Mit Stadt- un Landdialekt meen ik dat, wat fröher in Mekelborg snackt worrn is. Kennteken sünd Kauken (Land) vs. Koken (Stadt), Gäus vs. Göös, Kark vs. Kirch, Week vs. Woch, was vs. weer etc. Mehr to dat Thema steiht bi Ritter, Nerger, Wiggers oder Wossidlo-Teuchert, aver ik weet nich mehr bi 'keen un an wat för en Steed. (Ik heff nich son good Textsteden-Gedächtnis as IP-Los :-| )
Bi Wossidlo-Teuchert warrt noch Wik/Wietsch as Bispeel för Zetazismus geven, wat in Mekelborg en Naam för en Rüüster (Ulmus) is.
De Zetazismus von dat Plautdietsche is jung, denn blot een von de twee Kolonien (Molosch un Chortiz) hett em. De een seggt Kjoarkj un de annern Tjoartj. Un an dat kj is ok de Twüschenschridd to sehn, de to dissen Zetazismus föhrt hett. --::Slomox:: >< 12:51, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Jo, jo, kenn ik. Einen van denen seggt, dat dat O so (=nich diphtongisirt) spraken ward, wildat de Lüde in den Städen van den Burn sündern wulden. Man dit heile Woch in Stelle van Week, hassen in Stelle van haten, Kirch in Stelle van Kerk. Wen dat nich dütsch is, den wiren dar rare Krefte am Werken in Meckelborg. Ik mein blot, dat Ändering des "Dialekts" un "Ludwandel" tau nennen is bannig maudig. De ingelsche Wikipedia seggt aevrigens, dat KJ un TJ den sülven Lud representiren. (As in "Matjes", wen einen nich dat T up Dwang betont. Dat is ja man 'n stark palatalisirtes K. IPA: /c/ Dr Datei is nich so gaud.) Is also nich direkt Cetacisme. Jeckel van Achtern 15:30, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]
@Dakhart: Also mien Verwandten kamen ut den Ümkreis von Schwerin un Parchen. Ick heff oewer ook ut anner Landkreisen weck Lüüd hüürt. Dor hemm s' oewer ümmer bloß "Käwer" seggt. Wenn Du Di nu Wossidlo sien tweiten Band von de "Volksüberlieferungen" bekieken dehst (19. Jh.), denn findt sick dor bannig oft "-käfer" in. Wenn Du "Käfer" in dat Meckl. Wb. nahkieken wist, finnst Du de Angaben all ünner "Käwer", nich "Säwer". Herrmann-Winter schrifft in ehr Wb. (un dat gellt ja nu vör Mäkelborg un Vörpommern, is allerdings miehr up Vörpommern utricht): "Käwer m. Käfer, Pl. Käwers; die ältere, aber jetzt ungebräuchliche Form heißt Säwer". Wenn also Dien Verwandten noch "Säwer" seggen, denn snacken sei noch 'n tähmlich "konservatives" Platt (Dat mein ick nu oewerhaupt nich negativ! De Südwesten von Mäkelborg hett ja t. B. noch so'n poor öllere Utdrücke und Utspraken.). Kamen de viellicht ut wat lüttere, aflägen Dörper?--IP-Los 14:52, 25. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Hm, mag wesen. Also min Grotmoder ein is born in Swerin, man hett er Platt woll irst up den Dörpern östlik van Güstrow recht lirt. Wir den aever ok Lirersche för dat. De Lüde mid weck sei nu ümmer snackt sünd olde (born biför 1933) Meckelborger, de Dütsch irst in de Schaul hadden un dat sülvst den nich brukt hebben. Konservativer kan dat woll nich mir warden. Min ander is ut'n olden Ludwigsluster Slecht, man de hebben ok Fründe (Verwandte) up den Dörpern bet nach Parchen, van weck sei er Platt hett. As dar 1970 noch Lüde ut de Stad in de Schaul kemen, de nich ein Wurd Dütsch snackden, kan ein dat woll ok 'ne konservatives Rebeid naemen (edder namen, förgeten).Jeckel van Achtern 07:53, 27. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Dat de ierst Hochdüütsch up de Schaul kennenliehrt hemm, dat wier je normal - dat hett sick ierst ännert, as de Flüchtlinge kamen deeden. Donn wür mit dei oft Hochdüütsch snackt. Wat 'n ollen Schweriner is, de snackt je miehr mit Monophthongen, as Slomox all schräben hett, also Hoot, goot usw. Ick heff körtlings noch ein hüürt. Up'n Dörpen is dat je anners. Wenn Dien Großmudder nu also Haut gaut seggt, denn hett se dat enwäder von der annern oewernahmen oder würklich dor ierst liehrt. Ook dat <j> wat so'n bäten anners utspraken (so heff ick dat jedenfalls rutehüürt): /j/ so üm Güstrow in "ji" un "juch", /ʒ/ (dsch) so bi Schwerin.
Wo "konservativ" dien Verwandten ut Lulu sünd, kannst Du licht marken. In Südwesten ward hüüt noch "fäuhren" seggt, bi Parchen heit dat all "führen". De Scheid' lööp früher mal bet Parchen ranne, oewer dat is hüüt nich miehr so. Früher hemm s' ook "veir" und "Beir" seggt, oewer dat ward ümmer weniger. Acht ok mal so'n bäten dor up, woans dien südwestliche Verwandschaft "Hund", "Bänk", "Feld" usw. spräken. Wenn se ganz konservativ sünd, denn is de Vokal 'n bäten länger, deilwies kann'n dor ook noch 'n /j/ mang sien.--IP-Los 14:12, 27. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Ik weet blot man, dat in de freesche Spraak dat k to en z umwannelt wurrn is: Kerke to tzirke oder wat in de Oort. De Vörnaam Edzard in't oostfreesche Platt kummt sachs dor vun her: Ekkard warrt to Edzard. Ik sülms (ik kaam ut Bremen) kenn so'n Wöör overhoop nich. Ok Säwer is mi ganz unbekannt. --Bolingbroke 01:39, 31. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Ik hebb just noch mol in de List vun Wursterfreesche Wöör nakeken. Dor steiht Schiese for Kääs, Schreek for Karken un Siuspeel for Karspeel. Unner Umstänn finnt sik bi de Vörnaams noch wat. Man dat sund nu doch all freesche Relikte. In't Plattdüütsche sünd woll blot de Vörnaams overnahmen wurrn. --Bolingbroke 01:47, 31. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Vornaams, de ik just funnen hebb, sünd: Esdert (Ekkard), Sytse/Sytze (Sikke), Itze (Ikke), Ritse (Rikke), Zitze (Sikke), Tjetse (Tekke). Man alltosamen woll ehrder in de (oost)freeschen Gemarken.--Bolingbroke 01:58, 31. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Wurscht, Dorscht usw.

Ik will jug jo nich as Wenker-Knawen misbruken, aewer ji west ümmer mine lateste Hülp, wen dat Internet nix weit. Un vellicht is dat jo för wen van almeinem Interesse. Min südlikere Grotmoder seggt Dorscht tau Dorst un hir in Brandenborg maken sei dat ok alle. Mi schint, dat de Utsprak as Dorscht un Wurscht in de Mark un de meckelborgschen Grence dartau nich dütschen Herkamends is, dar de anliggenden Thüringers (incl. "Sachsen") dat nich maken. De Skandinaven maken RS tau "rsch", aewer nich de Dänen un in Brandenborg wiren de aanhen nich. Also...Idées? Jeckel van Achtern 15:31, 19. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Ideen villiecht nich, man mi wörr't interesseren, of solke Spreker denn ok Verbinnen as st, sp, sk etc. as scht, schp, schk realiseren doot. Denn ok in vele middel- un süüddüütschen Dialekten warrt solke Verbinnen veel fakener as sch+Kons. realiseert. Of dat wat dörmit to doon hett, weet ik natürlich nich un wörr dat an de Experten fragen. =P Zylbath 17:02, 19. Jul. 2011 (CEST)[anter]
As echten Meckelborger makt min Grotmoder dat naturlik mid SP/ST. Man ik kenn n'ein plattdütsches Wurd mid SK, wat nich Fisk edder Disk is. Also wat nich dialektal ok SCH is. (Man seggen deit dat hir nimand. Dat is blot in de Kategori "Joa, dat givt dat ok." Ik löv, dat is as mid Krink un Kringel west, also Fisk un Fische.)193.174.122.76 01:42, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]
To Wurst gifft dat en Wenker-Koort: DIWA. rscht gellt för dat Hoochdüütsche ahn Utnahm. För dat Plattdüütsche gellt rst oder st, blot in Prüßen un in'n Süüddeel von de Mark Brannenborg hett sik rscht ok op plattdüütsch Rebeed schaven (vondaag warrt in dissen Deel von Brannenborg so temlich gorkeen Platt mehr snackt un se bruukt nu Hoochdüütsch oder Berlinsch). De Döringers un Sassen, de du höört hest, hebbt wohrschienlich nich olen döringsch-sassischen Dialekt snackt, man Hoochdüütsch mit döringsch-sassischen Akzent. Dat rst in dat Standard-Hoochdüütsche kummt wohrschienlich von Theodor Siebs sien Bühnenaussprache. Siebs weer ut Bremen un hett en Wöörbook rutgeven, dat eenheitliche Regeln för de Utspraak in't Theater opstellt hett. Disse Utspraak hett sik temlich an dat Hoochdüütsch anlehnt, dat de Noorddüütschen snackt hebbt. Un so is dat unhoochdüütsche rst in de Standardspraak kamen.
To dat s/sch + Kunsonant an'n Woordanfang gifft dat ok twee Wenker-Koorten: schneien un schwarz. In Hoochdüütschland seggt se ahn Utnahm schn un schw. In'n Oosten von Plattdüütschland ok. De Grenz löppt von Usedom na Süüdwesten na Meideborg un an'n Harz ran. De Westen kennt överall sn un sw, aver enkelt kummt ok schn un schw vör. In Westfalen fakener as annerwegens. För Detail-Utsagen döggt de Wenker-Atlas aver nich, denn de Sätz sünd ja von Laien opschreven worrn un de laat sik licht dör de Schrievwies dörenannerbringen (dat heet, se schrievt villicht schn ofschoonst se sn seggt, vonwegen dat se dat ut de Schrift kennt, dat sn jümmer schn schreven warrt). Ik heff op jeden Fall leest, dat sch + Kunsonant ok in Plattdüütschland nativ vörkummt. Dat Book heff ik aver jüst nich hier.
To sp un st hett Wenker keen Koort, ofschoonst dat in de Wenker-Fragen vörkamen is. Wohrschienlich hett he sülvs meent, dat dor nix önnigs rutkummt. De Noorddüütschen hebbt dat wohrschienlich mit sp schreven, denn dat warrt ja s un p utspraken un de Süüddüütschen hebbt dat wohrschienlich mit sp schreven, vonwegen dat se dat ut de Schrift so kennt, dat schp as sp schreven warrt. --::Slomox:: >< 12:26, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]
Hm, verwerrend. Ik hev dår 'n Pår Achterfragen. 1. Thüringisch-Sächsisch is doch Hogdütsch. Edder wat? 2. Wen dat Usedom bi Polen meint is, den is dat blot de Schrifft. Eigentlik seggt man dat æverall in Meckelborg, de Holsteinsche Grence vllt. utlaten. Man schriven daun sei blot S. Passirt nęmlik för allen Konsonanten. SK is, as seggt,...
Wat mi tau einer nigen Frage bringt: [Nedderer Awsnitt.]Jeckel van Achtern 13:21, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]
1. Thüringisch-Sächsisch is doch Hogdütsch. Edder wat? Jo. Aver du musst twee Saken uteneenhollen: Wenn du vondaag na Erfurt, Jena, Dresden oder Leipzig kummst, denn höörst du veel oochs etc. aver dat is egentlich blot Standarddüütsch mit en sünnere Utspraak. De ole Dialekt mit siene grammatischen un lexikalischen Egenheiten is to'n groten Deel verswunnen. De Standardspraak hett sik in Döringen un Sassen anners utwarkt as in Plattdüütschland. Plattdüütsch un Hoochdüütsch sünd so verscheden, dat du dat nich oder kuum mengeln kannst. Du snackst Hooch oder du snackst Platt aver dat gifft keen Halv-Halv. Standarddüütsch un Döringsch-Sassisch sünd veel dichter tohoop wesen. De kannst mengeln. In de Stadt höörst du keen Dialekt oder lichten Dialekt, wenn du op't Land kummst, denn höörst du stärkeren Dialekt un wenn du Glück hest, denn finnst op'n Dörpen ok noch ole Lüüd de richtig depen Dialekt snackt. Du hest dor also en sachten Övergang, den du in Plattdüütschland nich hest.
Wen dat Usedom bi Polen meint is Gifft dat mehr as een Usedom? Jo, dat is meent. Ik geev blot wedder, wat op de Wenker-Koort to sehn is. In'n Oosten, in Prüßen un Pommern, hebbt de Lüüd, de Wenker sien Fraagbagen utfüllt hebbt, ahn Utnahm schwart schreven. De eerste Oort, in den de Fraagbagen-Utfüller bewusst wat anners as schwart schreven hett, nämlich swart (un in annere Öörd denn ok zwart un ßwart), is Seckeritz bi Usedom. Na Westen to warrt dat denn jümmer mehr Lüüd, de bewusst wat anners schrievt. Kummt aver ok jümmer wedder schwart vör. Bi schwart kann dat angahn, dat Lüüd sik an dat hoochdüütsche Schriftbild orienteert hebbt un in Würklichkeit sw seggt. Aver annersrüm, wenn se sw, zw oder ßw schrievt, denn meent se dat wiss ok so, dat dat en annern Luud as in't Hoochdüütsche is. Un wi köönt ok seggen, dat in Pommern un Prüßen ganz wiss nich sw utspraken worrn is, denn ans harrn tominnst enkelte Lüüd dat ok in de Schrift utdrückt. --::Slomox:: >< 14:41, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Wen ik wat kennen dau...

...denn is et...: Dütsch: "...mi bekennt." Iingelsch: "...kennt tau mi." Hollandsch: "...kennt bii mi." Skandinavsch: "...kennt för mi", edder "...mi kennt." Also...wat is dår Urplatt? Ik word' jo minen Nårs wedden, dat et nix van den vörigen is.Jeckel van Achtern 13:23, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]

[123]: ik (Pilatus) bin bekant (= ich weiß), du bist ein koningh unde ein here
[124]: Ik hebbe vele eddeler heren unde riddere in cipro bekant
Warrt so aver nich mehr seggt. De normale Plattdüütsche seggt eenfach: Ik kenn dat/Ik weet dat. --::Slomox:: >< 14:55, 20. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Herkamen vun Schuul

Moin, ik fraag mi graad, wat denn de etymoloogsch Herkamen vun Schuul is. Weet dat villiecht een? Zylbath 13:55, 25. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Op Nedderlandsch is dat hier verkloort. --::Slomox:: >< 14:49, 25. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Sachbuch

In Alldagsspraak dö ik Sachbuch oder Sachbook seggen. Man: Gifft dat dor ok en plattdüütsch Woort for?--Bolingbroke 00:21, 31. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Ik weet nich, of dat nich doch falsch is, man bi uns seggt se eenfach: Saakbook. Zylbath 00:44, 31. Jul. 2011 (CEST)[anter]

Andering' van disser Rubrik

Wat mi jüst in'n Sinn kem: -kunft is doch dütsch. Sau'n Frikativ vör'm T un den in 'ne Verbafleding'...Hebben de Sassen nich immer -kumpt/-kumpst seggt?Jeckel van Achtern 22:57, 31. Jul. 2011 (CEST)[anter]

De ole plattdüütsche Sülv is woll kumst un kunft kummt ut hoochdüütsche Rebeden. Liekers kummt kunft al siet Reutern sien Tied in de Literatur vör.
Wenn du Andering' van disser Rubrik schriffst, denn snackst du von de Hööftsiet? Dat köönt wi mientwegen ännern. --::Slomox:: >< 09:52, 1. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Könnt wi us mol an de Regeln holen un hier an düsse Stäe na Wöör fragen, de wi nich kennt? For annere un mehr grundsätzliche Fragen gifft dat ja de Afdeelung Ik bruuk Hülp. Anners warrt dat unöversichtlich un amenne gifft dat ok noch en poor Brukers, de wüllt later mit dat Archiv arbeiden...--10:56, 1. Aug. 2011 (CEST)
Hengt af...Disse Side heit' "Plattdütsche Sprakutkumst", wen einen Fragen aever plattdütsche Sprak' hett, is dat hir dat woll de Stede, wulde einen meinen. Ik hadde dücht, dat "Ik bruk Hülp" för System- un Format-Fragen is. Ef beide Saken de sülve Funktion hebben (Diskussion aever't Brukend van plattdütscher Sprak'), kan man ok eines weg maken.Jeckel van Achtern 12:30, 1. Aug. 2011 (CEST)[anter]

Spruch...

Hallo, bitte entschuldigt, dass ich kein Platt spreche – auch das Verstehen fällt mir nicht wirklich leicht. Es wäre toll wenn ich Unterstützung von der Übersetzung eines Plattdeutschen Spruchs bekommen könnte, nämlich: "Uns eeken wasst / mit mannigen Knast / up magern Grund / sind hard und gesund. So schall ok uns volk vun Neddersassen* / hart knastig gesund und in Ewigkeit wassen." (Seedorf) *: Typo "veddersassen" korrigiert, 02.08.11, Phil1881

Insbesondere mit dem ersten Teil habe ich größere Probleme und kann mit "eeken wasst" und "mannigen Knast" überhaupt nichts anfangen. Vielen Dank für eure Hilfe! -- Phil1881 20:01, 1. Aug. 2011 (CEST)[anter]

Was ist das? De Eikbom? Die Übersetzung ist: Unsere Eiche wächst / mit vielen Ästen / auf magerem Grund / sind kräftig und gesun. So sollen/werden auch wir, das Volk der (ich nehme an, es soll ein N sein) Niedersachsten / sehr vielfältig gesund und in Ewigkeit wachsen.
Dazu Anmerkungen zur Übersetzung, die nicht ganz wörtlich ist: Eken ist die Eiche, es handelt sich dabei um eine plattdeutsche Form, in der der Akkusativ anstelle des Nominativ (der "Eke" wäre) gebraucht wird. Wassen=wachsen. Mannig entspricht dem englischen 'many'. Knast ist einfach nur ein großer Ast. Hard ist generell ein Verstärkungswort, welches die Ausgeprägtheit einer Qualität ausdrückt, aber natürlich auch einfach "hart" bedeutet. Schall heißt "soll", man benutzt es, um den Futur zu bilden, so wie man es im Deutschen mit "werden" tut. (Wird wachsen - schall wassen). Und wenn da WIRKLICH veddersassen steht, dann sind es die "Federsachsen". Achja: "hard knastig" heißt also einfach nur "mit vielen Ästen". Wenn ich das noch anmerken darf: Es sind genau solche sprachlichen Möglichkeiten wie "hard knastig", die unsere Sprache so schön machen.Jeckel van Achtern 20:42, 1. Aug. 2011 (CEST)[anter]

Uns Eken wasst ist nicht Akkusativ statt Nominativ, sondern einfach Plural: Unsere Eichen wachsen. Darum im weiteren Verlauf auch sind hard un gesund statt is hard un gesund. Das ist Westniederdeutsch im Gegensatz zu Ostniederdeutsch Uns Eken wassen.
Meine Version einer Übersetzung wäre daher: Unsere Eichen wachsen / mit so manchem knorrigen Ast / auf magerem Grund / sind hart und gesund. So soll auch unser Volk von Niedersachsen / hart, zäh, gesund und in Ewigkeit wachsen. --::Slomox:: >< 22:42, 1. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Achja, natürlich. Ich hatte das "sind" auf die vielen Äste bezogen. Was mich wundert ist knastig als zäh. Sagt man das bei euch? So wie ich das kenne, ist ein Knast alles, was größer als ein Twig ist.Jeckel van Achtern 23:18, 1. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Zäh ist eine sinngemäße Übersetzung. Knastig heißt ja erstmal knorrig, astig (von Holz), wird hier aber auf Personen bezogen. Das ist bildlich gemeint, lässt sich aber nicht richtig ins Hochdeutsche übertragen. Knorrig oder astig erzeugen nicht das gleiche Bild, denke ich. Gemeint sind zähe Menschen, die nicht biegen, sondern steif allem Unbill widerstehen. --::Slomox:: >< 00:09, 2. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Vielen Dank! Damit habt ihr mir sehr geholfen! Tatsächlich bin ich beim Abtippen verrutscht, der Spruch handelt von den Niedersachsen. Danke! -- Phil1881 09:39, 2. Aug. 2011 (CEST)[anter]
@Dakhart: Ich kenne "Knast" eher als Knorren bzw. als Aststumpf. Zu großen Ästen sage ich "Telgen". Mit der Aussage wird also - wie Slomox das schon recht treffend übersetzt hat - auf das "zähe", aber eben auch das "Rauhe" (im positiven Sinne) verwiesen. Wie Du ja schon herausgestellt hast, ist das ein Verweis auf Reuters Eikbom-Lied aus "Hanne Nüte", dort heißt es: "Ik weit einen Eikbom vull Knorrn un vull Knast, / [...] Sin Bork is so rug un sin Holt is so fast, / [...] Hei ward noch stahn, / Wenn wedder mal dusend von Johren vergahn."--IP-Los 12:03, 4. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Oh, danke! In de Dad hev ik "Telgen" all hürt. Möt am Smack miner Grotmoder liggen, edder daran, dat bi us alle Böm' knorrig sünd.Jeckel van Achtern 14:22, 4. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Zu IP-Los' Beitrag: Ja, genau. Bei uns heißt es ebenfalls Telg. Einen grünen Ast mit Blättern habe ich noch nicht Knast genannt gehört. Knast wird vor allem im Zusammenhang mit totem Holz gebraucht, zum Beispiel beim Knastlock in einem Brett (Astloch). Knorren, Aststumpf trifft es. --::Slomox:: >< 14:35, 4. Aug. 2011 (CEST)[anter]

Sicherungsverwahrung

Verschaven vun Ik_bruuk_Hülp. (Heff de Finsters verwesselt.)
Moin, woans wörrn ji Sicherungsverwahrung nöhmen? Ik wörr seggen, dat dat Sekernverwohren oder Sekernwohren heten künn. Wat dinkt ji? Zylbath 23:41, 4. Aug. 2011 (CEST)[anter]

De Fraag höört egentlich na Wikipedia:Mi fehlt dat Woort.
Dat Kunzept, Lüüd na dat Enn von jemehr Haftstraaf noch länger fungen to hollen, is in de verscheden Länner ünner ganz verscheden Naams begäng: Sicherungsverwahrung, forvaring (Verwahrung), involuntary commitment (unfreiwillige Haftnahme), terbeschikkingstelling (Zurverfügungsstellung).
Wi mööt uns also en beten an de Originalutdrück in de verscheden Länner hollen un köönt uns nich sülvs en ganz neet Woord utdenken. Fröher hett de Sicherungsverwahrung to'n Bispeel Nachhaft heten, wat sik enigermaten licht mit Nahaft översetten lett. Aver dissen Utdruck köönt wi nich bruken, denn de düütsche Justiz hett ja bewusst de Nachhaft afschafft un de Sicherungsverwahrung inföhrt. In en plattdüütsch Woord mutt also op jeden Fall dat Woord ok de beiden Ideen Sicherung und verwahren afdecken.
Ik bün keen Fan von de Regel "elk Woord, dat op hoochdüütsch -ung hett, lett sik op Platt mit -en utdrücken". Sekernverwohren höört sik gresig an. För verwahren gifft dat dat ole plattdüütsche Woord anhegen. För Sicherung köönt wi Sekerheit bruken (dat Woord Sicherheitsverwahrung warrt ok hoochdüütsch faken as Synonym to Sicherungsverwahrung bruukt). Denn kunn een ‚dat Sekerheidsanhegen‘ för ‚die Sicherungsverwahrung‘ bruken. Wenn wi över de nedderlandsche Justiz snackt, denn schullen wi noch en extra Woord finnen.
(Is natürlich en Neologismus. Wenn wi keen Neologismus wüllt, denn blifft egentlich bloot, dat hoochdüütsche Woord unverännert to övernehmen.) --::Slomox:: >< 11:06, 5. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Also wenn de Lüüd ok Sicherheitswahrung seggt, is dat ja veel lichter. Güng nich ok eenfach Sekerheitsverwohren? Oder is dat keen tyypsch nedderdüütschet Woort? Aver anhegen klingt ok goot. Aver een Fraag noch, woso seggst du Sekerheids...? Müss dat nich na Sass bi t blieven?
(Ja, mit de -en Ennen överdriev ik dat faken wat. =P) Zylbath 11:11, 5. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Na Sass heet dat Sekerheits-. Aver ik bün keen groten Fan von disse Sass-Regel ;-) Dorüm schriev ik ok Woord un nich Woort. --::Slomox:: >< 11:32, 5. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Wat schöön, dat to hören. Wöör as "Tiet" un "Siet" seht för mi jümmers so'n lütten amputeert ut. Ik finn dat ok veel schöner mit d an'n Enn. (In'n Oosten gifft dat ok plattdüütsche Dialekten ahn Utlutverharten. Ik bün mi nich heel seker, of de de Wöör denn mit d ansteed vun t utspreekt, aver weer ja interessant.) Zylbath 11:56, 5. Aug. 2011 (CEST)[anter]
In'n Oosten gifft dat ok plattdüütsche Dialekten ahn Utlutverharten. Dat glööv ik nich. Aver dat gifft tominnst Dialekten, de keen Apokoop hebbt un Siede seggt. Un wenn dat d nich in'n Utluud steiht, denn warrt dat ok nich hart. --::Slomox:: >< 12:49, 5. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Kennst du Herr Goltz? De Ledder vun't Institut. He meent, dat dat in'n Oosten woll welke gifft, de Konsonanten nich stimmlos maakt an'n Enn. Aver he wuss nich, of de denn ok Tied seggt un so.
Ja, butendem warrt ut de Luud an'n Enn ja bi de Plural un so en stimmhaften Konsonante. Daher weet ik nich, woso de Sass dör unbedingt dat Hoochdüütsche as Bispell nimmt, ofschoonst dat denn tolasten vun de nedderdüütsche Egenheiten geiht. Zylbath 13:15, 5. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Jau, disse "Oosten", dat sünd wi, un IP-Los den woll ok. Apokope, man de olde Lud ward biholden. Ward den tauwilen mid Apostroph schrewen - Sid'. Man mid'n Verswinden der Plattsnacker mid de Tid ward dat minder. De gans olden Frugens kiken dar noch up, man min egen Grotmoder seggt nu ok fakener "Siet", wur sei fröger "Sid'" seggt het. 'ne olde Bursfru hett er mal seggt, dat er Vader er bibröcht hett, dat dat quasi 'n BANNIG² kortes E achterm D is. Tid' seggen wi aever nich, is jo nich Tide man Tid (tiet) west bivör der Apokope. (Darum schriv ik dat E bi Nomen mid, makt nich blot de Utsprak man ok de Afledingen klar. Side - Siden, nich Siten edder Sits)Jeckel van Achtern 15:47, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Dat is ja man interessant. Also hebbt ji an'n Enn noch stimmhaften Plosiven, wenn dat Woort ursprünglich en e an'n Woortenn harr? Aver bi Wöör, de na en Derrivatschoon also mit Flekschoonsennen: as Tiet -> Tieden dat d wedder hebbt, blifft de Konsonant stimmlos? Tellt blots de Apokoop vun en e? Zylbath 16:01, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Dat gifft bi Wenker een Koort, de dit te an't Woordenn hett. Dat is heute. Un dor is nix von to sehn, dat dat hüd’ heet. Allerwegens hüüt, in Mekelborg jüstso as överall anners. --::Slomox:: >< 16:12, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Een Korrektur: Bi Oostprüßen hett Wenker würklich hid. Dat hett Reinhard Goltz villicht mit Oosten meent. --::Slomox:: >< 16:15, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
En twete Saak is aver noch Leute. Dor hett de Oosten Lüd un de Westen (Mekelborg Lür). Dor gifft dat also in ganz Plattdüütschland keen hart Utluud. Wat de Ünnerscheed twüschen Leute un heute is, dat dat op Platt verscheden behannelt warrt, dat weet ik nich. --::Slomox:: >< 16:29, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Aver wi snackt doch Lüüd nich mit d man mit t ut, oder nich? Dat gung mi ja richtig üm de Utluutverharten. (Ik kann leider keen Wenker-Kaarten mit de Computer lesen.) Zylbath 16:49, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Also ik kann bloot op Wenker verwiesen un för mien egen Dialekt snacken. Mien Dialekt hett Lüü, wat ok mit Wenker sien Koort övereenstimmt. Wi seggt aver hüüt (wenn wi dat Woord denn bruukt, dat normale Woord is vondaag). Denn gifft dat noch de Wöör smööd, Haid, sprööd, baid, Steed, mööd, de all fröher "Kunsonant + Vokaal + d + i" hatt hebbt. Von de hebbt bi uns Hait un bait en Kunsonant an't Enn, smöö, spröö un Stee hebbt keen Kunsonant un dat Woord mööch warrt noch wedder anners utspraken (wohrschienlich över de Form mödig so as dat dood un dodig gifft?). --::Slomox:: >< 17:02, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Villicht hängt dat Schicksal von dat d dor von af, wat för en Vokaal dor för steiht. Bi ai blifft de Kunsonant, bi öö un ee verswinnt he. Verkloort aver hüüt un Lüü ok noch nich.... --::Slomox:: >< 17:05, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Villiecht liggt dat döran, dat hüüt ja eher an't Hoochdüütsche anlehnt is un dör ja /t/ sproken warrt. Zylbath 17:55, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
'Leute' ward in Mäkelborg Lüüt , Lüüer oder Lüü utspraken, Lüüt is miehr in Osten, Lüü miehr in Westen (-er is so'n stumpes e). 'heute' kenn ick bloß as "hüüt". Ick segg "Siet", "Sier" heff ick oewer ook all hüürt. "Tied" kenn ick, so as Dakhart all schräben hett, ook bloßen as "Tiet". 'beide' ward oft "bei" utspraken, in Osten ook "beit". "Scheid'" 'Grenze' kenn ick as "Schei" un "Scheier", "luud'" as "luut" und "luuer". "Stääd'" is bi uns "Stää" un "Stääer", vör "mäud'" 'müde' kenn ick "mäut", "mäuer" un "mäu". "Mode" heit bi uns "Moo", in Westen heff ick oewer ook "Mauer" hüürt. 'Weide' un 'Heide' spräk ick "Wei" un "Hei" ut.--IP-Los 18:33, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Dat mid Slomox' Dialekt is mi katholsch. Lüde=Lü, Wörde=Wörr, Side=Siet. IP-Los...wenn Du -er schrifst, meinst Du den wirklich -er as dat in Meckelborg is? Also -ää? Edder meinst Du blot rulltes R? Dat kenn ich ok. Weder as Werer, Foder as Faurer un sowat, dat is jo blot 'n kort sprakenes D mid'n E hinder. So as in "hadde", wat lik "harr" klingt.Jeckel van Achtern 18:58, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
-er is hier so'n stump e ([ɘ]). In Luutschrift is Lüüd' denn so ungefiehr [lyːɘ]. Dat klingt so as in Wüürd' (Miehrtall von Wuurt). Bi weck olle Lüüd' kann in "Lüüd'" usw. deilwies noch 'n swackes r hüüren, man dat is bannig selten.--IP-Los 21:48, 6. Aug. 2011 (CEST)[anter]
'Selden', an' dat anstötend tau minen. Danke för de Info.Jeckel van Achtern 14:44, 7. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Nee, dat makt nix, oewer viellicht segg ick dor noch wat tau: Nu heit dat "sellen" (ick schrief ja nich etymologisch, mnd. wier dat natürlich "selden[e]"), oewer hüüt ward meistendeils ook all "selten" seggt, ick kenn dat gor nich anners von tau Huus (dorüm schrief ick ook Woch un nich Wäk, Kirch un nich Kark, hoffen un nich hapen, schaffen un nich schapen [oder gor scheppen], früher un nich fräuher oder fröher, Lied un nich Leed oder Leid usw., usw.). Kiek t. B. in dat Meckl. Wb., Bd. 5, Sp. 270, Lemma "sellen": "öfter in hd. Lautform: dat 's selten, dat dei tau Insichten kümmt RoRibn". Sogor Reuter nimmt all dat hochdüütsche Wuurt: "indem dat sei dat man selten tau seihn krigen" (Ut mine Stromtid), un ook Brinckman schrifft all in sien Kasper-Ohm un ick (tweite Uplag 1868): "so lat as dat all is un so selten as ick de Ihr hew". Wenn Du nu in Renate Herrmann-Winter ehr Wüürbauk kieken dehst (Neues hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch, S. 206), denn steht dor all bloß noch: "selten wie hd."--IP-Los 17:48, 13. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Bi us an Rand vun Bremen warrt Lüde Lüer utspraken, beden beern, hüde avers hüde oder hüüt, Riede as Rier. Dat r is düütlich to hören. In de Stadt sülms (wo avers meist keen Platt mehr snackt warrt) konn een fröher en Utspraak hören, „so, as dat schreven warrt“.--Bolingbroke 15:26, 7. Aug. 2011 (CEST)[anter]

Untermiete/Untermieter

Weet ik rein gor nich. Ik dö woll dat hoochdüütsche Frömdwoort nehmen. Oder schall dat uplööst weern (bi een annern unnerkrupen etc...)?--Bolingbroke 15:41, 15. Aug. 2011 (CEST)[anter]

Ünnermieter, ik heff en Kamer ünnervermiet... sünd Wöör, de ik so als Frömdwöör al fakener höört heff. --Iwoelbern 16:16, 15. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Dat heet hoochdüütsch Untermiete un nedderlandsch onderhuur. Also schull dat op Platt woll ok ünner + dat regional bruukte Woord för 'tiedwies gegen Geld afgeven' wesen. Dat kann dat hoochdüütsche Frömdwoord mieten wesen oder dat plattdüütsche meden oder hüren. --::Slomox:: >< 17:24, 15. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Gifft dat in dat Platt ni ook dat Woord Inlogierer / Inloschierer för hoogdüütsch "Untermieter"? Tominnst mi is dat begäng. Ik kaam vun't Rebeed Hamborg weg. --[Pottenjung] 21:30, 11. Aug. 2015 (CEST)
Stimmt, dat gifft dat. Heff ik nich kennt, aver kummt in en Reeg Böker vör. --::Slomox:: >< 08:45, 13. Aug. 2015 (CEST)[anter]

Wenker-Anfrage

Moigen. Wie wir alle schonmal bemerkt haben, wurde irgendwan zw. 1400 und 1600 das kurze E zu A. Laut Nerger dort, wo das R seinen konsonantischen Wert erhielt. (Berg→Barg, werden→warden, Gerste/Geste→Garste/Gaste→Gaste usw.)
Und genau dieser Nerger stellt fest, dass dieses A mancherorts einen E-Laut hat. (Ich vermute daher /æ/) Meine eigentliche Frage ist: Was sagt Wenker zu Barg oder warden oder was sich da findet? Haben wir noch Gebiete, die sich das E bewahren?Jeckel van Achtern 15:05, 20. Aug. 2011 (CEST)[anter]

In Habenhusen un in de Dörper um Bremen to, jedenfalls na Süden hen, heet dat weern un nich warrn, speern un nich sparrn. Man Garst is Garst un Barg is Barg. --84.137.36.65 21:34, 20. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Dat gifft dree Wenker-Koorten, de to dat Thema passt: Berge, Herzen un werden. All dree Koorten hebbt Problemen, bi Berge fehlt de kumplette Oosten (hett wohrschienlich in't Archiv fehlt), bi Herzen hett en groten Deel in'n Oosten al dat hoochdüütsche Woord övernahmen hatt un bi werden hebbt wi en Sünnerfall, denn in welk Dialekten hett de Vokaal sik ut de Reeg so ännert, dat he nich mehr mit de annern er+Kunsonant-Wöör övereen is. To'n Bispeel in Bolingbroke sien Bremer Dialekt. De er+Kunsonant->ar+Kunsonant-Luudwannel gellt dor ok, aver werden hett sik dor von utgrenzt. In mien egen Dialekt seggt wi De Stroot warrt spiert. sperren hett also bi uns den kehren->kihren-Luudwannel mitmaakt un werden den er+Kunsonant->ar+Kunsonant-Luudwannel. Ik heff enkelt aver ok al sparrt un wiert höört (mien Dörp liggt na Wenker jüst an de Grenz twüschen warrt un wiert).
Aver ok wenn all dree Koorten Problemen hebbt: Wenn wi uns de dree Wenker-Koorten Berge, Herzen un werden all tohoop ankiekt, denn kann een enigermaten sehn, wo de er+Kunsonant->ar+Kunsonant-Luudwannel gellt un wo nich. Ooltmark, Brannenborg un de Neemark hebbt den Luudwannel gornich mitmaakt. Westfalen un dat Eemsland hebbt em ok nich mitmaakt. De Grenz löppt groff över Papenbörg, Cloppenborg, Deefholt, Minnen, Pyrmunt, Höxter na Münnen. Dat Karnrebeed von Westfalen (Eemsland, Westmönsterland, Hessen un de Randrebeden von Westfalen utnahmen) hett den Vokaal na ännert, also Biärg un Hiärt.
De Rest von dat düütsche Plattdüütschland hett kumplett ar+Kunsonant.
För de Nedderlannen gifft dat Koorten bi dat Meertens Instituut. Twente hett deelwies berg un in Noordgrönnen un langs de Iessel kaamt fakener bärg-Formen vör. De Rest hett barg. --::Slomox:: >< 11:09, 21. Aug. 2011 (CEST)[anter]

woolt

Bi't Nakieken in de Köhltruh na Stickbeern: De Stickbeern mööt hier woolt liggen. (Die Stachelbeeren müssen hier irgendwo liegen.) Hett een von jo dit woolt för irgendwo al höört? In de Wöörböker kunn ik dor nix to finnen. --::Slomox:: >< 20:48, 23. Aug. 2011 (CEST)[anter]

negativ... --Iwoelbern 21:46, 23. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Dito.Jeckel van Achtern 04:04, 24. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Enerwegens oder wo. Woolt hebb ik bitherto nich lesen un ok nich höört.--84.137.75.75 00:11, 30. Aug. 2011 (CEST)[anter]

Geschütz

De Kriegsreedschap Geschütz... wat is dat op platt? --Iwoelbern 21:19, 29. Aug. 2011 (CEST)[anter]

Dat Woord is in Hansetieden geschutte schreven un mit Ümluud utspraken worrn. Op Nedderlandsch heet dat geschut un kummt in de Form ok op nds-nl vör. Dat schull Plattdüütsch also egentlich Geschütt heten. In de modeerne plattdüütsche Literatur kann ik dat Woord aver nich finnen (blot geschütt as Verbform von geschehn). Ans blot Geschütz (Dörchläuchting/Kapittel 6, Ick bün de Ridder Unvörzagt und sla der Säwen mit eenem Slag etc.). Kummt bi Wöör op tt ja fakener vör, dat sik ok plattdüütsch de tz-Form inbörgert hett (Schütz(envereen), Schatz etc.). --::Slomox:: >< 10:02, 30. Aug. 2011 (CEST)[anter]
De hoochdüütschen Re-Imports kaamt ja blot dor vun her, dat dat Wetenschop, Militär, School etcpp. up Platt nich mehr geev siet de middelnedderdüütschen Tieden, un de Plattdüütschen up düsse Feller jedenfalls mit Hoochdüütsch to kriegen harrn. En egene plattdüütsche Militär- un Wetenschopsspraak hett sik vundeswegen nich utspunnen, oder is ok verschütt gohn. Man up düsse WP sünd wi ja just dor mit togange: En plattdüütsche Spraak to bruken un mitunner to finnen, de for dat ganze Feld vun en Nokixel passen deit. Vundeswegen, meen ik, passt Geschütt beter, as Geschütz, ofschoonst dat Woort unner Umstänn siet 500 Johren nich mehr bruukt wurrn is. Ik weet ja, dat dat nich use Upgave is, ole Wöer ut to buddeln un an dat Licht to holen, man hier geiht dat dor um, of de Plattdüütsche Spraak dögen deit, all Aspekte vun dat hüdige Leven af to billen un dor vun to snacken. Also: Ik meen, dat mütt Geschütt ween, ok, wenn dat anners nargens steiht.--Bolingbroke 01:15, 31. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Ik will nich weddersnacken, ik deel dien Verscheel. Wi schöölt geern Geschütt bruken. Liekers lööv ik, dat dor mehr achtersteckt, as dat blot dat Woord Geschütz ut dat Hoochdüütsche övernahmen worrn is. Dor steckt en System achter mit de tz-Wöör. Annere Bispelen blangen Geschütz, Schütz, Schatz sünd Witz, Satz, Gesetz, Fotz, Sitz, Schutz. All disse Wöör laat sik ok mit inheemsch plattdüütsch tt billen, aver ut en Grund, den ik nich weet, hebbt wi dor överall tz. Ik kann mi nich vörstellen, dat dat reinen Tofall is, dat all disse Wöör unafhängig vonenanner dat hoochdüütsche Luudbild övernahmen hebbt. In't Hoochdüütsche liggt de Oorsprung aver op jeden Fall. --::Slomox:: >< 09:41, 31. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Ik heff dat ok al as Geschütt in'n Artikel verlenkt. Dat gifft jo de Reedoort Süst woll Schütt, vun'n Kööm warst duun. Ik harr dat ok glieks so nahmen, man de Vörsülv Ge- is al so hoochdüütsch, dat keem mi snaaksch vör. --Iwoelbern 11:12, 31. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Ge- kümmt ja nich blots in't Hoochdüütsche vör, man ok in't Plattdüütsche. Ik snack nich vun dat Partizip-ge. Dat is blots hoochdüütschen Influss. Man ge- hett noch mehr Bedüden. Un een is, dat mit Ge- allens betekent warrt, dat to en Saak dorto höört. Dat gifft denn so en Barg un alle/vele Bargen tohoop sünd en Gebirg. De Vörsülv is ok in't Plattdüütsche nich so bruuklich, de mehrsten wörrn Bargen seggen. Man in solke Wöör as gliek (uursprünglich geliek) un even Geschütt gifft dat dat noch un is ok vullkamen akkrat, dünkt mi. Zylbath 17:39, 31. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Jüst dorbi weer ik mi nich seker, sonst harr ik hier ok nich nafraagt... --Iwoelbern 18:01, 31. Aug. 2011 (CEST)[anter]
Auch die Partizipvorsilbe ge- ist als urgermanische Sache so alt wie das Plattdeutsche selbst. Wenn ich mal ganz unwissenschaftlich auf Wiktionary verweisen darf: http://en.wiktionary.org/wiki/hebbian. Ich denke nicht, dass die jahrtausendelange Verwendung auf das Deutsche zurückgeht, welches einige Zeit prestige- und bedeutungsärmer war als Platt. (Sintemal ich wesentlich mehr Texte mit Vorsilbe kenne als solche ohne.) Im Gegenzug denke ich, dass gerade bei glik hochdeutscher Einfluss vorliegt, da es in einigen Gebieten das früher häufigere lik verdrängt hat. (z.B. gibt es noch liktau aber nicht mehr lik).Jeckel van Achtern 02:56, 1. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Wohlfahrtsmarke

as sünnere Form vun Breefmark... --Iwoelbern 11:40, 3. Sep. 2011 (CEST)[anter]

En "Wohlfahrtsmarke" is blot en sünnere Form von "Zuschlagmarke" binnen dat düütsche Postsystem. Dat is also en rein düütsche Saak.
Ik heff na dat Woord "Wollfohrt/Wollfahrt" etc. in de plattdüütsche Literatur söcht, aver meist nix funnen. Bloot twee jüngere Sieden, de all beid ut dat Hoochdüütsche översett sünd un dat ok blot ut "Verlegenheit" (vonwegen dat se nix Beters weten hebbt) so översett hebbt: [125] un [126]. All beid bruukt dat Woord in'n Sinn von "Wohlergehen des Einzelnen" un nich in'n Sinn von "für das Wohlergehen Minderprivilegierter". Wi köönt also seggen, dat dat dat Woord op Plattdüütsch nich gifft.
Mi fallt ans nix in as dat Woord hoochdüütsch to laten un denn in Klammern to ümschrieven: Wohlfahrtsmarke (Breevmark mit Toslagg för millgevern Saken) oder sowat. --::Slomox:: >< 14:06, 3. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Un "Wohlfahrt" an sik? Gifft seker noch annere Wöör, wat dormit tohopensett is. --Iwoelbern 14:42, 3. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Zwitter un zwittrig

Dat en Zwilling en Tweeschen is, dat weet ik woll. Man wat is denn en Zwitter? Amenne doch woll nich en Twitter? Dat hoochdüütsch/engelsche Twitter is ja en Pieper. Vun'n Woortstamm möss ja Zwitter up so wat, as Twilling/Tweeschen/Twillt rutkamen. Un wat is en zwittrigen Boom? En twillten? Seggt mi blot nich: en twee-geslechtlichen...--Bolingbroke 21:35, 5. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Zwitter is en rein hoochdüütsch Woord. Engelsch heet dat hermaphroditic un nedderlandsch tweeslachtig. Wenn wi dat op Platt ümsett, denn kriegt wi hermaphroditisch oder tweeslechtig/tweegeslechtig. Sünd aver Wöör, de du woll in de plattdüütsche Literatur nich finnen kannst. In de roren Fäll, dat Plattdüütsche över Biologie schreven hebbt, hebbt se ahn veel Nadenken dat hoochdüütsche Woord övernahmen ([127]).
Villicht gifft dat sogoor en echt plattdüütsch Woord för en Deert, dat Heken un Seken togliek is, aver denn is dat wohrschienlich en Woord ut de Bueree un keen bioloogsch Fackwoord. Kummt woll af un to bi Kalver oder sowat vör. --::Slomox:: >< 23:29, 5. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Schote

Nich Schoot, as bi'n Seilschipp. Man Schote, as bi Arften, Bohnen usw. Ik segg dor Schote to, Mt. Schoten, as Hoochdüütsch. Nu hebb ik annerwegens Paal, Mt. Palen (Wöhrner Wöör:Pööl) lesen, dorto noch Sluuv. Wat kennt Ji? Is Schote amenne en hoochdüütsch Lehnwoort?--Bolingbroke 18:40, 6. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Woneem dat herkummt, dat weet ik nich. Ik denk, dat hangt ok dorvun af, in welken Sinn dat meent is. De "Schote" as Fruchtform (as dat hele Ding mit Karns) harr ik Schoot nöömt. Wenn een blots de harde butere Schaal meent, denn kenn ik ok noch Sluut oder Pell vun tohuus. --Iwoelbern 18:44, 6. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Mien etymoloogsch Wöörbook seggt, dat dat in Hansetieden dat Woord schôde geven hett. Wenn du dat Woord mit t un nich mit d bruukst, denn mutt dat ut dat Hoochdüütsche utlehnt wesen. --::Slomox:: >< 21:11, 6. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Kohlweißling

De sunnerliche Aart vun Bottervagel, den siene Rupe geern an Kohl usw. ran geiht. Kennt een vun Jo en plattdüütschen Naam?--Bolingbroke 18:41, 6. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Een Naam is Ketelböter. --::Slomox:: >< 21:13, 6. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Kohlwitten gefallt mi beter. Wat hett düsse witte, slanke Bottervagel mit en Ketelböter (Heizer) to doon?--84.137.68.93 21:41, 6. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Kohlwitten kunn mit ok toseggen, weet aber nich of dat begäng is. Hebb ik noch nich hört. Wenn man dor en Artikel to anleggen wull, sull man villicht den latienschen Naam nehmen. Eastfrisian 21:43, 6. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Kohlwitten gefallt mi beter. Wat hett düsse witte, slanke Bottervagel mit en Ketelböter (Heizer) to doon?
Ik heff mi dissen Naam nich utdacht. De Naam stammt ut de plattdüütsche Literatur. Heten deit dat "Kesselflicker", dat Motiv för dissen Naam weet ik nich. Aver "Kohlwitten" is keen echten plattdüütschen Naam, oder? --::Slomox:: >< 23:00, 6. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Ne, den hebb ik ut dat Nedderlannsche stiebitzt. Man Ketelböter heet up Düütsch Heizer, Kesselflicker is up Platt Ketelflicker.--Bolingbroke 00:10, 7. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Dat gifft op Platt allerhand Dialekte ;-) böten kann verscheden Saken heten: eenmaal 1) heizen un denn 1) ausbessern, reparieren; 2) besprechen (die volksmedizinische Heiltechnik). Dien Ketelböter in'n Sinn von Heizer is mit dat eerste Woord billt un mien Ketelböter in'n Sinn von Kesselflicker is mit dat twete billt. --::Slomox:: >< 09:38, 7. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Klaus-Werner Kahl sien Wöörbook för dat Mönsterland hett ok en Indrag to den Botterlicker, aver ik heff dat Book jüst nich hier. Ik kann also opstunns nich nakieken, wat he schrifft. --::Slomox:: >< 09:49, 7. Sep. 2011 (CEST)[anter]

ne'e, ne'en, ne'er

Jümmer schrievt jü "ne'e, ne'en, ne'er". Mutt dat nich heten: "nige, nigen, niger"? Kennt ji nich dat Lied "Kennt ji all dat nige Lied, nige Lied, nige Lied, dat dat ganze dörp all weet von herrn pastor sin kau..."? Door heet dat ook nich "dat ne'e Lied"...(Bruker:gceschmidt)

Ach, du Dunner! Dat schosst du woll al höört hebben, dat dat up Platt allerhand Dialekte gifft? Un dat de sik woll ok verscheelt? So gifft dat wecke, de seggt nee un annere seggt nie(g). Wat is de Welt so groot, Jehann...--Bolingbroke 00:15, 7. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Dat Leed kenn ik: "Kennt ji all dat ne’e Lied, ne’e Lied, ne’e Lied, dat dat ganze Dörp all weet, von Herrn Pastor sein Koh... - jo sing man to, sing man to..." usw. ;) --Iwoelbern 00:55, 7. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Op en Koort bekieken kann een dat hier (Plugin oder Java-Applet nödig). In Pommern un Vörpommern heet dat nig, in Oostprüßen, Mekelborg, Sleswig, Oostfalen un dat Mönsterland ni, in Brannenborg, dat Eemsland un Süüd-Oostfalen nei, in'n Noorden von Neddersassen un Holsteen nee, in Westfalen nigg, in de Ümgegend von Lemge nügg un in de Ümgegend von Hiarwede nuigg (all disse Angaven gellt ganz groff, för genauere Daten op de Koort kieken). --::Slomox:: >< 09:32, 7. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Dat is so'n Phenomenon. "Nee" dökt irst na'm dode der plattdütsken skriftsprake up, soas "free". Dat is woll 'ne falske t'rügg-bilding' na'r dütsken sprak', wur de lüde denn de dütsken diphtonge eint hebben. Gans d'accord mid den andern germanskien spraken het dat denn in de t'rüggstanden landskappen ok mid I. Fri(g) un' ni(g). Darbi (s. Nerger) stait dat G för oldet W, den halfvokal, den dat nu so nich mir gift. Hest all oft, vrouwe-frug, juwe-jug, Pawel-Pagel usw. (Dar kümmt de apostroph van, in den rebeiden mid beterer infrastruktur hett de sik all anders wandelt un is dumm warden; in den slicht organisirden geigenden as Mekelborg is de tau'm andern approximanten warden (Mekelborger G).) Van protogermanisk niwjaz un frija, Oldsassisk dann wat mid niuw- un fri un denn taulatst plattdüsk ni/fri. De olden leider wisen dar ok klarheid, t.b. de Slömer: "Drei Wörpel unde ein Karten, dat is min Wapen fri/söß hüpsche Fröuwlin zarte, an jeder Siden drei". Na dem bruk dunntaumal, hedde de autor free mid dree rimt, eft et dat geven hedd'. De Slömer wist ok noch'n par w->g t.b. "rouw", wat disse dag' "rug" is usw. Eft ein dat nu as dialekt edder falsk ankiken will, möt ein sülvst weiten. För mi is dat platt falsk, aber it is ok 300 jar' old un dat kann jo nich för nicks gelden.Jeckel van Achtern 07:42, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Dat is woll 'ne falske t'rügg-bilding' na'r dütsken sprak', wur de lüde denn de dütsken diphtonge eint hebben Wiss nich. De Luudwannel bedrippt all Wöör, de dit "i + Sülvengrenz + w/j" hatt hebbt: Blee/Blie, nee/nie, free/frie, Bäckeree/Bäckerie, Knee/Knie, Slee/Slie, schreen/schrien, Pee/Pie, opfleen/opflien, speen/spien, Bree/Brie, sneen/snien, Klee/Klie, deen/dien. Meenst du, de sünd all ut dat Hoochdüütsche utlehnt? Nee, nee, dat is en ganz regelgerechten Luudwannel.
Gans d'accord mid den andern germanskien spraken het dat denn in de t'rüggstanden landskappen ok mid I So ganz accord is dat aver ok nich. Engelsch hett vondaag in de Utspraak i, aver de Schrievwies wiest noch, dat dat fröher anners weer. De engelsche Schrievwies is vör en poor hunnert Johr stahnbleven. Dunntomalen hebbt se free ok würklich mit e utspraken. Jüstso mit new. De Engelschen hebbt dat w behollen, hebbt dat aver fröher mit e utspraken. --::Slomox:: >< 10:28, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Kik an, dat is mi in de dad ni. Man ik les' ok nene nigen neddersassisken skrivelsen. (Dat de anderen Spraken ok ere luden endert hebben, is klar. De ingelsken sünd jo an'hen 'ne gans eigene sake.)11:06, 8. Sep. 2011 (CEST)
(BK)Verkiehrt un richtig passen hier nich ganz. Dat is 'n Luutwannel west, de bloß in einige Mundorten passiert is, de nennt sick Hiatdiphthongierung: frien > freien, nien > neien. Insett hett de Wannel woll in dat 16. Jh. Deilwies is so'n Diphthong denn wedder monophthongiert worden: freien > freen. In Mäkelborg un Vörpommern is de Hiat nich diphthongiert worden, dor wür 'n Konsonant sett: niden/nigen, Frugen.--IP-Los 11:08, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Wat mi wundert is "snien". Dar dat bis uns "sneigen" is un in Ingland "snow", möt dat jo oldsassisk E hefft hebben. Wur kümmt da dat I van?Jeckel van Achtern 11:14, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
"sneigen" heff ick bi uns noch nie nich hüürt. Ick segg "snieden" (so as in snieden 'schneiden'), oewer "Snei". In Mäkelborg-Strelitz un Vörpommern heit dat "schniegen". In 'n poor Dörper in Strelitz ward ook "schneegen" seggt (dor hemm denn früher ook olle Lüüd noch "neegen" seggt un nich "niegen").--IP-Los 11:21, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Niegen kenn ik nu wedder nich. Jüst as so diskrepansen twüsken substantiven un verben. Is dat D bi di 'n echtes D as in "Dak" edder so'n half-stummet?Jeckel van Achtern 11:27, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
"niegen" is bloß in Vörpommern und Strelitz tau hüren (un denn noch so lütten Deil von Ostmäkelborg, so üm Stemhagen [Stavenhagen], vgl. Reuter sien Schriften). Dat d is nich ümmer düütlich tau hüüren, also miehr halfstumm, as dat ick dorch mien Aten noch extra up legg.--IP-Los 11:35, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Nej, ik weit gar nich, wat "niegen" skall wesen, wulde ik seggen. "to sew" (neigen)? "9" (nägen)?Jeckel van Achtern 11:46, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
"niegen" is 'neuen', gifft t. B. 'n Gedicht von Tarnow, dat heit: "De niegen Schauh". Ick segg dor oewer "de nieden Schauh". 'nähen' is "neiden" oder äben "neigen" (in Westen ook "neden"): mal wat ut de Literatur, wo de Ünnerscheid ook tau marken is (vääl Schriewers hemm sick ja an Reuter orientiert): "Nu liggt he up 'n Hümpel Stroh / Un kann sick gornich rümmerdreihden, / Und wi sünd grag bi't Kleewermeihden / Un hebben so so wenig Tied." Dat is ut "De Beinbruch" von Tarnow (hei schrifft oewer "niegen"). Bi Reutern finnst Du in "Kein Hüsung": "Sei hadd’ ehr Schört un Däuker neigt". 'neun' is "nägen".--IP-Los 21:17, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Flitterwochen

Dor mutt dat ok en plattdüütsch Woort för geven... --Iwoelbern 21:44, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Honnigmaand oder Stutenmaand. --::Slomox:: >< 22:23, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Stutenmaand - dat Woort hett doch mol Format! ;) --Iwoelbern 22:55, 8. Sep. 2011 (CEST)[anter]

feien

Moin, ik heff mi graad mal fraagt, of dat ok en plattdüütschet Woort för "feien" in't Hoochdüütschen gifft; also mit desülvige Woortstamm oder wat een dorför bruken wörr. Zylbath 15:46, 10. Sep. 2011 (CEST)[anter]

un wat is feien? --Iwoelbern 17:13, 10. Sep. 2011 (CEST)[anter]
de:wikt:feien: warrt normalerwies vör allen in de Form gefeit bruukt. Ich bin davor gefeit kannst mit Dat kann mi nix hebben oder Dat kann mi nich passeren översetten. --::Slomox:: >< 17:45, 10. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Un een lütte Korrektur: dat heet nich in't Hoochdüütschen, dat heet in't Hoochdüütsche. --::Slomox:: >< 17:47, 10. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Ah, jo dat kenn ik denn woll ok... Mit den glieken Woortstamm kenn ik dor aver ok nix. Kort harr ik seggt: dat kann mi nix --Iwoelbern 17:53, 10. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Oh, ja lütten Schrievfehler, danke. Also gifft dat woll keen lieke Woortstamm in beide Spraken. Wat schaad. Aver dank ok. Zylbath 20:04, 10. Sep. 2011 (CEST)[anter]
"feien" is ierst von dat 19. Jh. an begäng. Vörbild wier frz. féer (fee > féer - un dor hemm s' denn ut Fei 'Fee' feien makt.). Bi Grimm finnst Du denn ook "gefeit" un "feien", Adelung hett dat Wuurt oewer noch nich. Ook bi Campen (Wb. der dt. Sprache, Bd. 2 [1808]) lett sick noch nix finnen. Mhd. geef dat noch "feinen", dat is oewer nich miehr mit "gefeit" tauhoptaubringen. Lexer oewersett dat mit "nach art der feen begaben od. bezaubern, fest machen" . "Fee" kümmt je nu wedder ut dat Frz. und würd denn vör allen Dingen in de "höfische Dichtung" (= Mhd.) bruukt.--IP-Los 23:46, 19. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Truhe

Truh liggt mi dorbi in’n Sinn - is dat so richtig? --Iwoelbern 22:04, 10. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Truh is richtig un steiht so to'n Bispeel bi Renate Herrmann-Winter in't Wöörbook. Dat is en Frömdwoord ut dat Hoochdüütsche. Mien dtv Etymologisches Wörterbuch des Deutschen schrifft ünner Truhe: ursprünglich ein obd. Wort, wird noch im 18. Jahrhundert in Norddeutschland als fremd empfunden.
Op Plattdüütsch warrt dor ans Kist, Kasten, Kuffer, Laad to seggt. --::Slomox:: >< 23:07, 10. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Kist--Bolingbroke 01:56, 11. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Balg

In de Botanik gifft dat Sammelbalgfrüchte. Balg is ja woll en aftagen Huut vun en Deert. Ik weet ja, wat vun Tüünkraams dat mit de Taxonomie is, man ik oversett dat nu eerst mol mit Sammelhuutfrucht. Oder hefft Ji amenne en betere Idee?--Bolingbroke 19:08, 14. Sep. 2011 (CEST)[anter]

So spontan nich... --Iwoelbern 19:24, 14. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Ik kann di tominnst seggen, wo de Hoochdüütschen jemehr Balg her hebbt. De latiensche Fackbegreep för de Balgfrucht is folliculus. Dat is en Deminutiv to latiensch follis. Un follis bedüüdt Balg, Ball, Büdel. Dat geiht vör allen dor üm, dat dat rundüm slaten is. Büdel, Sack oder sowat is dorüm villicht beter as Huud. --::Slomox:: >< 21:07, 14. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Kulturapfel

Mi gefallt dat Lemma Kulturappel nich. De Engelschen hefft malus, wo wi Appels hefft. Bi Kulturapfel hefft se denn apple un en Wieterleiten vun apple-treeDe Nedderlannschen hefft dor Appel (vrucht). Könnt wi dor nich Appel (Eentahl) nehmen, oder Appelboom odernoch anners wat. Kulturappel gifft ja hier numms in, de Appels söken deit. Bovenhen meen ik, gifft dat up Platt dat Woort Kulturappel bither to noch nich...--Bolingbroke 17:58, 20. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Den cultuurappel kennt de Nedderlandschen ok. Aver mi schall't recht wesen, wenn du dat Lemma ännerst. --::Slomox:: >< 18:28, 20. Sep. 2011 (CEST)[anter]


(BK)Natürlich gifft dat dat Woort op platt noch nich - dat is jo ok 'n Fackbegreep, mit den sik Normalbörgers nich befaten doot. Appels is dat Geslecht - dat is kloor. Wnen ik de Systematik in de:Äpfel ankieken do, denn is de Kulturappel blots en lütten Vertreder ünner al de Appels, de dat so gifft, de opletzt aver ok för sik all wedder Appel nöömt warrt. Opn Boom wasst de meeisten ok, vun dorher helpt Appelboom nich recht wieter. Appel (Eentahl) gefallt mi noch weniger - de Tall hett jo nu gor nix mit de biologische Ünnerdelen to kriegen. Vörstellen künn ik mi villicht noch Appel (Aaft), man ik weet noch nich recht, wat an den "Kulturappel" denn so verkehrt is... --Iwoelbern 18:38, 20. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Wat ik mi ok vörstellen künn, weer en Huusappel. Dat is aver ok free utdacht, lehtn sik aver an dat Taxon an malus domestica as de domestizeerte Oort vun Appel in'n Gegensatz to den Wildappel... --Iwoelbern 18:57, 20. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Dat mutt ik seggen: Huusappel gefallt mi goot! Dücht mi up'n jeden Fall beter, as all de annern Wöer. Wenn dor sunst keeneen wat gegen hett, denn nehm ik dat. Man eerstmol noch n beten töven...--Bolingbroke 19:18, 20. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Tuchtappel gung ja villicht ok noch. Eastfrisian 19:24, 20. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Niedrigmolekular

Hett wat mit de Molekülmass (in de Chemie) to doon. Nedderlannsch: Leegmolekulair. Un up Platt? Swackmolekular? Siedmolekular? Moleküle, de nich veel wegen doot? Ik weet nich...--Bolingbroke 16:26, 30. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Nedderlandsch laagmolekulair, oder? leeg is de plattdüütsche Version von laag. Dat kannst villicht bruken. Wat Beters weet ik nich. --::Slomox:: >< 17:05, 30. Sep. 2011 (CEST)[anter]
Un worüm nich eenfach neddermolekular? --Iwoelbern 17:30, 30. Sep. 2011 (CEST)[anter]

Bedecktsamer

Ik hebb eenfach jummers Todecktsamers for düsse Planten-Klass (Magnoliopsida) schreven, man is Samen overhoop plattdüütsch? Möss dat nich an un for sik wat mit Saat ween? Man en Sater gifft dat bither just so wenig, as en Samer. Ok nich todeckt. Dat hannelt sik in'n groten un ganzen um Planten mit Blöten. Man Blötenplanten geiht woll ok nich, anners harrn de annern dat ja woll. Up Nedderlannsch warrt vun Bedektsadige snackt. Todecktsaters oder Bedecktsaters höört sik vigeliensch an. -satig kann ik mi ok nich vorstellen. Hefft Ji en Idee?--Bolingbroke 23:45, 5. Okt 2011 (CEST)

Ik heff mit -samers keen Problem... De Saat is „die Saat“ un de Samen is „der Samen“ - so harr ok dat tomnidst dacht. --Iwoelbern 00:41, 6. Okt 2011 (CEST)
Ik heff nu in en good Dutz Wöörböker rinkeken un narms heff ik wat funnen, dat seggt, dat dat Samen ok op Platt gifft. De hebbt all jümmer blot Saat un seggt denn faken dorto, dat Saat anners as in't Hoochdüütsche blangen "dat, wat seiht warrt" (hd. Saat) ok "enkelt Saatkoorn" (hd. Samen) bedüüdt.
Samen verstött also nich gegen plattdüütsche Luudgesetten, liekers is dat aver keen echt plattdüütsch Woord.
Ik bün also ganz dull för -sadige. Blödenplant güng woll, Engelsch tominnst hett ok flowering plant. Ganz verkehrt kann dat also nich wesen. Aver Bedecktsadige gifft den latienschen Naam Angiospermae korrekt wedder. Angio bedüüdt bedeckt. --::Slomox:: >< 09:43, 6. Okt 2011 (CEST)
Wat maakt wi mit "Samen", wenn dat nich üm Planten geiht? Also in’t Rebeet Sexualität. Dor heff ik al Artikels as Samenblaas un Samenleider anleggt. Dat de ik nun nich so geern op Saatblaas oder Saatleider schuven. Dat höört sik teemlich snaaksch an. --Iwoelbern 12:08, 6. Okt 2011 (CEST)
Saat för Sperma is würklich en Neologismus. Tominnst för de düütsche Kant von de Grenz. Bi de Nedderlandschen un bi de Nedersaksen seggt se dat aver so: nl:zaadleider, nl:zaadblaas, nds-nl:zaod. (Däänsch da:sædblære un da:sædleder.)
Wenn dat nich Saatblaas un Saatleider heten schall (ik sülvs heff dor nix gegen, höört sik för mi okay an), denn villicht Spermablaas un Spermaleider? --::Slomox:: >< 12:46, 6. Okt 2011 (CEST)
Hm, wenn dat dat in annere Spraken so gifft, denn weer dat woll wohrhaftig anbröcht, dat hier ok so to bruken. Höört sik jümmer noch snaaksch an, aver dat liggt woll doran, dat ik den Utdruck nich wennt bün. --Iwoelbern 13:40, 6. Okt 2011 (CEST)

Ve-vi-vo-vum. (Die Präpositionen für und vor.)

Altniederdeutsh kannte, soweit ich es herausfinden konnte:
far-/for- (mnd. "vor-", dt. "ver-")
fora- (mnd. "vor(-)", dt. "vor(-)")
und furi- (mnd. "?", dt. "für")
Mir bereiten einige Dinge Sorgen:
1. Ich las mnd. Lieder, gedruckt im 19. Jhd., die den Umlaut kennzeichnen und "vör" (vor) haben, aber "vorsupen" (vertrinken), vorbrassen (verprassen), vorgeven etc. etc.
2. Das Wort mit O (vor) dürfte aber logischerweise keinen Umlaut haben.
3. Die Wort mit U müsste einen Umlaut haben (vyr, viur, vuͤr...), scheint aber nicht zu existieren.
4. Heute kennt man im Allgemeinen nur ein Wort. Es hat ein O und einen Umlaut.
Kann mich jemand von meiner Verwirrung erlösen? (Ich habe keine der Quellen zur Hand, aber die Lieder waren De Slömer und Ik gink wol bi de Nacht.)Jeckel van Achtern 03:12, 9. Okt 2011 (CEST)

Worüber genau bist du verwirrt? Das Wort mit U hat sich ganz lautgesetzlich zu för entwickelt. Das Wort mit O dürfte lautgesetzlich tatsächlich keinen Umlaut haben. Hat es aber trotzdem. Daher geht es vermutlich nicht auf fora zurück, sondern auf eine Nebenform fori. --::Slomox:: >< 17:51, 9. Okt 2011 (CEST)
Welches Lautgesetz hat U~>O zur Folge? Ich nehme an, das kuning~>köning auch darunter fällt. Die Frage also umformuliert: Wieso hat "für" plötzlich ein O?Jeckel van Achtern 18:56, 9. Okt 2011 (CEST)
  • duri -> Döör, *uƀil -> övel, *kuki -> Köök, *buristalda -> Bossel, *buter -> Botter, *furh -> Foor. Alle alten kurzen us in offener Silbe. --::Slomox:: >< 19:29, 9. Okt 2011 (CEST)
Nachtrag: http://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?db=dig&darstellung=v&index=buecher&term=juetlow.3&seite=g144-145 <~Das Jytisk Low schreibt "vor" für "für", kennzeichnet sonst aber alle Umlaute, wird also auch "vor" gemeint haben.Jeckel van Achtern 17:23, 7. Nov. 2011 (CET)[anter]
Op de rechte Sied aver ok wedder darvör. --::Slomox:: >< 18:47, 7. Nov. 2011 (CET)[anter]

Speer un Speerwurf

Speet is ja nich datsülvige, as Speer. Man is Speer overhoop en plattdüütsch Woort? Ik hebb dat nargens in miene Wöerböker funnen. Un wat is Speerwurf/Speerwerfen as Sport-Disziplin? Nedderlannsch hett Speerwerpen. Möss dat denn bi us Speersmieten oder Speergooien heten?--Bolingbroke 17:53, 10. Okt 2011 (CEST)

In den Artikel Lichtathletik heff ik dat as Speerworp översett. Sass gifft för Wurf dat plattdüütsch Worp an. --Iwoelbern 17:56, 10. Okt 2011 (CEST)
Koolman hett Speer för Oostfreesland un Dähnert hett dat för Pommern. Frischbier hett för Prüßen Speer as Zeiger der Uhr, von Speer=Spieß.
dat Woord gooien kennt se blot ganz in'n Westen, dorüm bün ik för Speersmieten. --::Slomox:: >< 18:39, 10. Okt 2011 (CEST)

Touchscreen

Patschscheerm/Patschschirm?
Patschen is mit platt Hann', dat passt nah mien Dünken nich. Tickscheerm kunn ehder passen (Ticken vun dat Kinnerspeel). Eastfrisian 17:00, 15. Okt 2011 (CEST)
Tickschirm gefallt mi goot. Oder Antickschirm. Anners könnt wi dat natüürlich ok mol bi dat Frömdwoort laten: Touchscreen. Wer seggt denn, dat wi up Platt keen engelsche Frömdwöör nehmen dröövt?--Bolingbroke 23:37, 15. Okt 2011 (CEST)
Dor stimm ik to. Man mutt nich op Düvel kumm rut allens översetten. --Iwoelbern 23:47, 16. Okt 2011 (CEST)
De Nedderlandschen hebbt aanraakscherm. Dat Woord anraken gifft dat op Platt ok. --::Slomox:: >< 10:12, 18. Okt 2011 (CEST)

Aver, averst, aversten

Disse formen weren fröger faken nast elken in enem tekst brukt. Kennen ji de all'? Schęlen ji dar? (="makt ji verscheel?") Odder sind de blot synonyme?Jeckel van Achtern 07:15, 29. Okt 2011 (CEST)

Ik bruuk bloot "aver" un maak dor denn natürlich ok keen Verscheel. Wenn ik aver na google:"awers"OR"awerst""awer""hett" söök, denn finnt Google dor en ganze Reeg Sieden un ik kann keen groten Verscheel twischen de Wöör sehn. Ik nehm also an, dat de synonym sünd.
"aver" is de Grundform. dat "-s" hett, meen ik, wat mit Adverben to doon. sacht is en Adjektiv, sachts is en Adverb, bloot is en Adjektiv, bloots is en Adverb, Avend is en Substantiv, avends is en Adverb. "averst" is denn bloots dat sülve as "avers" mit en unorganisch toföögt "t" (so as in "selbst", wat egentlich ok "selbs" heten müss). "aver" is nu keen Adjektiv un keen Substantiv, un "avers" ok keen Adverb, aver dat is woll dör verkehrte Analogie opkamen. --::Slomox:: >< 14:53, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]
'n groten Ünnerscheid kann ick dor nich utmaken. Dat Meckl. Wb seggt dor bloß: "Früh mit -s 'Nadem äverss, wo de ... Privilegia ... befunden ... verseeret ..., so willen wie ... dersülwige vernigen' (um 1590) [...] Die häufigste Form ist œwerst mit Dental-Antritt wie in sülfst, irgend: 'Szo ick aversth dem so nich doen ... wurde' (1545) [...]. Erst jung ist œwersten".--IP-Los 02:03, 4. Nov. 2011 (CET)[anter]

Zigeuner

Röverkopeert ut: Diskuschoon:Crna mačka, beli mačor

Zigeuner heet bi us Tatern. Is dat bi Jo anners? --00:32, 29. Okt 2011 (CEST)

Ik kenn dor keen plattdüütsch Woort för... Aver wenn dat begäng is, denn änner dat man ruhig... --Iwoelbern 00:40, 29. Okt 2011 (CEST)
Na, wi seggt dat hier in Bremen so. Bi Böning for Ollnborg hebb ik ok Tater funnen, bi Neuber for Dithmarschen heet dat Toter. Dat is woll datsülvige. Sass hett nix. --Bolingbroke 01:03, 29. Okt 2011 (CEST)
Ik heff dat ännert. Tater is dat normale ole plattdüütsche Woord för Zigeuner.

Plumpsklo

Roverkopeert ut: Diskuschoon:Crna mačka, beli mačor

Wenn ik bi Google na "dat Plumpsklo" söök, denn kummt en Reeg Sieden, aver wenn ik bi Google Böker söök, denn kummt gornix. Ik lööv, dat is en temlich modeerne Övernahm ut dat Hoochdüütsche. Bi uns hett dat Klo buten fröher op jeden Fall Partemang (utspraken meist Paddermann) heten (von franzöösch appartement). Ik weet, dat se dit Woord in Prüßen, Pommern, Brannenborg, Uckermark, Prignitz, Mekelborg un Oostfreesland ok kennt. --::Slomox:: >< 13:52, 29. Okt 2011 (CEST)
Böning hett for Ollnborg Pardemang (mit weken g), ganz allgemeen for Abort. Dat Woort warrt tominnst in miene Gegend nich mehr bruukt. Dor seggt wi slicht Pott. Plumpsklo, dücht mi, is doch noch wat anners...--Bolingbroke 14:30, 29. Okt 2011 (CEST)
Pardemang seggt mi ok nix. --Iwoelbern 14:32, 29. Okt 2011 (CEST)
Putt weer fröher de Nachtputt, de ünner oder bi't Bedd stünn. Vondaag heet ok dat modeerne Waterklosett in'e Baadkamer Putt. Partemang weer fröher dat Schiethuus buten (appartement kummt ja von aftrennt). För dat Waterklosett kannst nich Partemang seggen (tominnst bi uns nich), dat Woord Partemang starvt also bilütten ut, denn vondaag bruukt ja nüms mehr sone olen Schiethüüs. --::Slomox:: >< 15:02, 29. Okt 2011 (CEST)
Schiethuus - dat is an sik dat Woort, wat ik in Artikel schreven harr, wenn mi dat güstern tohand infallen weer. Natürlich warrt dat Woort - jüst so as Putt - vundaag ok för dat normale Waterklo seggt. Aver an sik is doch dat jüst dat Plumpsklo. Partemang finn ik as en franzööschen Import (de dat jo woll is) nich jüst beter. --Iwoelbern 16:19, 29. Okt 2011 (CEST)
En franzööschen Import is dat. Aver dat is al siet dat 19. Johrhunnert de normale Utdruck för dat Klo. Miene Grootöllern sünd Buurlüüd wesen, weet von franzöösch nix af un hebbt liekers bet in de Johren 1970 jümmer op'n Paddermann scheten un em so ok nöömt. Paddermann oder Tante Meier. De Utdruck Plumpsklo kummt bi Google Böker dat eerste Maal in en Book von 1961 vör. Also ut en Tied, as de Saak al bilütten utstarven deed. An plattdüütsche Saken heff ik nix funnen wat öller is as von 2000. Dat eenzige is dat Brandenburg-berlinische Wörterbuch von 1976, wo dat in vörkummt. Aver dor kann ik nich rinkieken, kann jüstso good en Berliner Woord wesen oder kann angahn, dat dat Woord in'n hoochdüütschen Deel steiht.
Mientwegen schasst du ok geern Schiethuus schrieven, dor heff ik nix gegen, aver Plumpsklo gefallt mi nich so. --::Slomox:: >< 22:20, 30. Okt 2011 (CET)
Dor hest du recht: Plumpsklo is seker 'n hoochdüütschen Import un nich plattdüütsch. För de Lemma-Fraag schülln wi aver denn doch mol sehn, wat Pardemang oder 'Schiethuus beter is. Ik heff dat jo nich so mit de Wöört, de al utstorven sünd. Man, dat lett, as wenn dat hier noch nich so wiet is. Aver doröver weet ik nich noog. --Iwoelbern 22:37, 30. Okt 2011 (CET)
Dat Woord is nich utstorven. Miene Grootöllern bruukt dat op jeden Fall, wenn se von fröher snackt. Aver de Saak an sik is utstorven. To hüdige Dixi-Klos passt Partemang nich, dücht mi. Aver Schiethuus kannst dor to seggen, meen ik. --::Slomox:: >< 22:56, 30. Okt 2011 (CET)
Wenn't dat Woort noch gifft, denn schall't dor ok en Artikel geven. Wenn dat vun de Bedüden aver noch Ünnerscheden gifft, schüll man villicht sogor över twee Artikel nadenken... --Iwoelbern 23:03, 30. Okt 2011 (CET)
Schiethuus kenn ick ook. Früher geef dat up'n Dörpen bloß "Plumpsklos" - ick kenn dat ook noch. De Ollen hemm vör Toilett (un äben ook dat Plumpsklo) früher ook "Priwee" (mit lang i) bi uns seggt. Dat Wuurt is ook all bannig olt, dat Meckl. Wb. hett dor t. B. "van der priveten, aver de muren van den swarten monniken gebuwet' (Wi 16. Jh.).--IP-Los 02:11, 4. Nov. 2011 (CET)[anter]
As ik de Däänsche Sieten lesen hebb, is mi woller infullen, dat wi fröher (un hen un wenn ok hüüt noch) Lokus seggt hefft. Man even nich blot for Plumpsklo, man for Toilett ganz allgemeen, egolweg, of de nu mit Water spöölt warrt oder nich. Ik bün overhoop, wenn ik mi de Diskuschoon ankieken do un denn ok de IW-Lenken, en beten in Tüdel: Bedüüt düsse ganzen Wöör, de wi hier anslepen doot, nu würklich Plumpsklo (also en Schiethuus, wo nich mit Water söölt warrt etc.), oder dreiht wi us nich ehr ganz allgemeen rund um dat Thema Toiletten rüm? --Bolingbroke 10:28, 4. Nov. 2011 (CET)[anter]
Dat hebbt wi deelwies baven doch al seggt. Partemang gellt bloot för dat Klo buten. Schiethuus gellt an sik bloot för dat Klo buten (dorüm Huus), aver kann överdragen ok för dat Klo binnen bruukt warrn. Pott gellt an sik för den Pisspott ünner't Bedd, warrt överdragen aver ok faken för dat Waterklo binnen bruukt un kann överdragen ok för dat Klo buten bruukt warrn. Lokus gellt för allens. Tante Meier bedüüdt soveel as mal für kleine Jungs müssen, dat warrt seggt, wenn een in Sellschop is un de gröveren Wöör nich in'n Mund nehmen will. Hoochdüütsch Plumpsklo gellt bloot för Klos, de nich spöölt sünd (un ok nich för den Pisspott). Priwee kenn ik sülvens nich, gellt aver, glööv ik, för allens. Denn gifft dat noch Gemack, wat ok för allen gellen kann. Dat allens ut mien Sicht, dat kann in annere Dialekten deelwies anners wesen. Du seggst baven ja to'n Bispeel dat Pardemang bi Böning allgemeen för Abort steiht. En beten Unschärfe gifft dat bi so Begrepen ja jümmer. Bi Wikipedia schullen wi uns en beten kunservativ an'n Woordsinn hollen, wenn sone Unschärfe in't Speel is. De Plattdüütschen hebbt anfungen den Paddermann Appartement to nömen, vonwegen dat dat Ding apart stünn. --::Slomox:: >< 11:37, 4. Nov. 2011 (CET)[anter]

Plural van "dat".

De plural van "dit" (=this, dies) is "disse/desse/düsse"(=these, diese). Kennen ji en'n plural van "dat" (=that, jenes) à la those/jene? Historisch 's ok willkamen. (Butendem: Ik hebbe baben wat tau "aver" fröggt, ef dar enen doch wat tau weit un' dat blot nich blickt hett.)Jeckel van Achtern 14:23, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]

Dit hier is een, dat dor is noch een. Disse hier sünd twee, de dor sünd noch twee. --::Slomox:: >< 14:35, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]
Dat Huus. De Hüser dor. Dat Schipp. De Scheepe dor (achtern) usw. Bi Karl Emil Schade siene Bibelöversetten finnt sik de dore(n): Dat Huus. De doren Hüser etc.--Bolingbroke 14:43, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]
Danke sowit. Blot tor sekerheid: It geit mi over (So seggen de Nedderlandschen) de existenz van einem wurd sülfst, nich over maegen (Möglichkeiten) den inhold uttodrücken.Jeckel van Achtern 14:59, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]
Von "those" dröffst du op jeden Fall keen Kognaat verwachten: [128]. Dat is bloot en Dialektform von "this", de eerst sekundär den Sinn "de dor" annahmen un vörher "de hier" bedüüdt hett. Gifft aver Dialekten, de dat Woord "jenne" as Kognaat to hoochdüütsch "jene" kennt (verwandt mit "güntsied", "beyond"). --::Slomox:: >< 15:03, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]

Bösewicht/Schurke

In en poor von uns Artikels kaamt de Wöör Bösewicht un Schurke vör, de mi all beid temlich hoochdüütsch vörkaamt. Weet dor een en good Woord? legen Keerl geiht, wat as Phraas ok faken in de Literatur vörkummt, aver dat is keen perfekt Synonym.

He hett in'n Film den legen Keerl speelt för Er hat im Film den Bösewicht gespielt höört sik för mi good an, aver gifft wiss ok Sätz in de dat nich so good passt. --::Slomox:: >< 20:06, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]

Wu weer dat mit "Wösten Kerl" ? - Eastfrisian 20:08, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]
Ik gah al dorto över De Böse oder so wat to bruken. Bösewicht is seker keen Plattdüütsch. Legen Kerl is mi vun tohuus nich bekannt, aver schall mi ok recht wesen. --Iwoelbern 20:13, 2. Nov. 2011 (CET)[anter]
Bi Heinrich Teut för Hadeln heff ik nu noch Leeghold funnen. Dat Woord kummt ok bi Friedrich Freudenthal vör. --::Slomox:: >< 17:14, 3. Mär 2012 (CET)[anter]

insgesamt

Dat Woord insgesamt kummt in mehr as 100 von uns Artikels vör. Is dat en echt plattdüütsch Woord oder ut dat hoochdüütsche övernahmen? Ik kenn dat ans nich op Platt, bi uns seggt se dor alltohoop för. --::Slomox:: >< 12:31, 5. Nov. 2011 (CET)[anter]

alltohopen.--Bolingbroke 13:27, 5. Nov. 2011 (CET)[anter]
oder all tosommen Eastfrisian 14:01, 5. Nov. 2011 (CET)[anter]
För'n andern kuntekst passt ok "allens in allen".Jeckel van Achtern 13:19, 6. Nov. 2011 (CET)[anter]

Entweder ... oder ...

Moin moin, ik fraag mi al siet langen, woans ik de düütsche Formuleren "entweder ... oder ..." op Plattdüütsch utdrücken kann. Entwedder oder so weer ja man en renen Hoochdüütschimport. Gifft dat dorför en schönen Utdrück? Zylbath 11:41, 6. Nov. 2011 (CET)[anter]

Historesch: Lübben gift "oder...oder..." (wecke plattdütsche aeverseting' van "oder" is dar nich relevant, ik hebbe efte/efte, edder/edder lesen.).Jeckel van Achtern 13:17, 6. Nov. 2011 (CET)[anter]
Ik meen, wi harrn dor enerwegens al over snackt. Wie weer dat denn mit (of)-of: Dar weern (of) Japaners of Koreaners, de an de Hoochschool Orgel lehren. Oder: Dat weern Japaners oder Koreaners...--Bolingbroke 22:56, 6. Nov. 2011 (CET)[anter]
Bekreftigt jo de histor'sche situation: Of=ofte=efte=edder/odder= deutsch "oder".Jeckel van Achtern 23:20, 6. Nov. 2011 (CET)[anter]

Êtend

In der mensa der Frankforter Universiteit gift dat up'n Disch: Spittelkees mit Griess un Blickbeern. Kaenen ji darmid wat anfungen? Ik kenn' nich spittel un' nich Blickbeern.Jeckel van Achtern 15:25, 6. Nov. 2011 (CET)[anter]

'Keen sik wunnert: [129] (Studentenwark Rostock is in Frankfort to Gast). Spittelkees is oosfreesch för Quark oder dicke Melk. Hebbt se wohrschienlich ut en Wöörbook rutschreven. Ik kann dat Woord tominnst bloot för Oostfreesland un Grunneng finnen, aver nich för Mekelborg. Blickbeern kenn ik nich. Wohrschienlich verschreven för Bickbeern. --::Slomox:: >< 15:45, 6. Nov. 2011 (CET)[anter]
Spittelkees heff ick ook noch nich hüürt. Dat Meckl. Wb. kennt dat ook nich. Quark is Leckmelk (vgl. Meck. Wb., Bd. 7). Blickbeern warden woll Bickbeern sien.--IP-Los 19:54, 6. Nov. 2011 (CET)[anter]

Kampf, ok Wettkampf, Kampfsport

Dor hefft wi an verscheden Stäen al over snackt. Ik kann dat blot nich mehr finnen. De Kategorie Kampfsport steiht unner Fechtsport, as Nedderlannsch vechten = kämpfen. Sass hett Wettstriet for Wettkampf, man dat bedutt noch nich, dat Striet un Kampf datsülvige sünd. De Begreepe Kampf, sogor Kamp, Striet un Gefecht weert up use WP tämlich dör'nanner bruukt. Also: Freiheitskampf kann ik noch mit Striet üm de Freeheit oversetten. Man wat is denn en Boxkampf? Un wat is en Kampfname? --Bolingbroke 17:21, 8. Nov. 2011 (CET)[anter]

Ik meen bi den Begreep Fechtsport hebbt wi doröver streden. Ik heff un bruuk ok jümmer noch dat Woort Kamp för't hoochdüütsche Kampf. Striet kann man in'n Text seker ok nehmen, finn ik as Lemma aver nich goot, vunwegen dat Striet ok tomeist ok anners verstahn warrt. Wettstriet för Wettkampf is wedder wat anners - dor heff ik keen Lasten mit. Gefecht is mi vun de Bedüden to wiet inschränkt un sünners in de Bedüden Fechtsport is mi dat al to vörbeleggt.
En Boxkampf harr ik dorna also as Boxkamp schreven. Kampfname künn man aver ok as Ringnaam (=Naam in'n Ring) översetten. --Iwoelbern 18:00, 8. Nov. 2011 (CET)[anter]
Stimmt, dat weer bi Fechtsport. Ik hebb nu de ganze Diskusschoon vun dor hier rover kopeert. Amenne finnt wi dat sunst nich wedder...
Roverkopeert ut Diskuschoon: Fechtsport:

Deit mi leed, man dat is doch schier Kunstplatt. Wi hefft us dor doch al mol over unnerholen, datt wi nich Orlog (beter weer Oorlog) nehmen wüllt. Fechten ducht mi ok Nedderlannsch vun vechten. Un dor gifft dat noch mehr Bispeele for. Un wat schall Besehring denn ween? De End-ung mit -ing hefft wi al en poor hunnert Johre nich mehr. Ik kenn seer, seerig, upseert, dat is oostfreesch. Man Besehring for hd. Verletzung hebb ik noch nooit höört. Ik bün ja ok for ole, schöne Wöer, as Tardel un annere, man so ganz ut'n Spraak-Labor schollen se nich kamen, meen ik. Nix for ungoot!--Bolingbroke 17:56, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]

Vör allen, wu willt we denn dat düütsch "Fechtsport" beteken?Eastfrisian 18:22, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat mutt schaven warrn op Kampsport. 'Fechtsport' is wat anners.
Wat dat Platt angeiht, heff ik al so dat Geföhl, dat dat eher nedderlännsch is, oder tomindst stark doran anlehnt is. Sehr hebbt wi as "Wunde", un besehrt as verletzt hebbik ok al bruukt, as Hööftwoort kenn ik dat nich. Dücht mi ok, as wenn dor teemlich veel free dorto dicht is... --Iwoelbern 18:57, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Kampsport is aver ok nich beter. --::Slomox:: >< 20:39, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Ach? un woso nich? --Iwoelbern 21:52, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Kamp as Översetten för Kampf is keen plattdüütsch Woord, man bloot trüggoors luudverschaven. --::Slomox:: >< 22:02, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dor seggt mein Sass aver wat anners. Dorvun af kenn ik dat nich anners... --Iwoelbern 22:05, 8. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Un wo hett de Sass dat her? Dat Woord weer fröher Deel von de Spraak, Schiller-Lübben hett dat noch. Man denn is dat utstorven. De Wöörböker von dat 18. un 19. Johrhunnert wiest dor nix mehr von. Dat eenzigst, wat dor von nableven is, is de Formel Kamp up gahn laten, de Richey un Schütze noch hebbt, un de bedüüdt: "eines gegen das andere aufgehen lassen, so dass der Kampf aufhört". Disse Formel kummt na Richey un Schütze in de Literatur aver ok nich mehr vör un is jüstso utstorven. Kamp bedüüdt bloot noch "eingefriedetes Feld". --::Slomox:: >< 09:45, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Un wat seggt se bi jo vundaag dorto? Fechtsport jo seker nich... Kampsport un annere Kombinatschonen heff ik al faken bruukt in dit Wiki. Wenn dat nich platt is, weer dat man goot ween, wenn dat mol een seggt harr. Blifft aver de Fraag, wat wi dorför anners bruken wüllt. Wat anners as Kamp kenn ik nich. --Iwoelbern 09:51, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Un wat seggt se bi jo vundaag dorto? Gornix. Deit nich nödig. Wenn een seggen will "Er ist im Kampf gefallen" denn heet dat "He is in'n Krieg fullen" oder sowat. "Sie haben sich einen Faustkampf geliefert": "Se hebbt sik schächt". etc. pp. Un wenn dat doch maal nich anners geiht, denn warrt dat hoochdüütsche Woord Kampf nahmen. Helpt uns nich wieder, ik weet.
Striedsport? Seggt ok keen Minsch aver tominnst is dat Woord Stried en allgemeen, ok vondaag noch begäng neddersassisch Woord, över de düütsch-nedderlandsch Grenz weg. --::Slomox:: >< 10:13, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Nee, üm de Saak to beschrieven helpt dat nich wieter. Ik verstah aver noch nich, wat nu gegen Kamp snacken deit. Mag ween, dat dat Woort utstorven weer. Wenn dat aver wedder torüchkamen is, schall mit dat Recht ween. Dat mutt aver jo’n Grund hebben, dat Sass dat oplisten deit, noch dorto an eerste Steed. Striet/d de ik persönlich nich mit „Kampf“ översetten. Fechtsport is nu aver na mien Geföhl dat, wat an’n wenigsten henhaut, nich toletzt as dat dör dat hoochdüütsch "Fechtsport" vundaag mit en annere Bedüden beleggt is. Wenn een "Fechtsport" höört, denkt he toeerst an Degenfechten un so wat, wenn he aver "Kampsport" höört, denn is dormit kloor, wat meent is.', dücht mi. --Iwoelbern 10:42, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Tja, dat kummt dor vun, wenn een sik an en Enzyklopädie ranwagen deit! Dor weert natürlich Wöer bruukt, de in'n Alldag keen Rull mehr speelt, tomalen de Lüde ja unbedacht meist eenfach de hoochdüütschen Wöer nehmt, wenn se up Platt nich wieter kaamt. Wenn dat um Krieg un so'n Saken geiht, hebb ik meist Striet (un Derivate) nahmen. Strietsport passt mi avers nu ok nich. An un for sik hett Iwoelbern doch recht, wenn he meent, dor weer nix gegen to seggen, wenn en utstorvven Woort wedder updükern deit. Ik meen denn woll ok, dat scholl Kampsport heten. Ik kopeer de Diskusschoon mol na Mi fehlt dat Woort rover.--Bolingbroke 11:07, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Dat Problem an sik kennt wi jo al: Dat een is dat Bestreven, olle Wöör to wohren, de kuum oder gor nicht mehr bekannt sünd, dat annere is de Bruuk von en modern Platt, as dat vun hüütige Generatschonen even snackt warrt, op de Gefohr hen, dat en mit hoochdüütsche oder annere Frömdwöör to doon kriggt. Dat eerste is mien Ansicht na aver nich de Saak vun en Enzyklopadie, man vör Wöörböker. --Iwoelbern 11:13, 9. Jun. 2011 (CEST)[anter]
So, wat schall nu warrn? So stahn blieven kann dat nich. Ik denk, so wiet sünd wi uns eenig. Wi diskuteert jümmer veel, kamt aver tomeist nich so wiet, dat denn ok en Enn rutkummt. --Iwoelbern 10:46, 13. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Fechtbücher beschreiben den Kampf mit Blankwaffen, mit und ohne Schild und Harnisch, sowie auch das Ringen. Wiki de Fechtbuch
In allem Fechten, einerlei ob mit oder ohne Waffen, konnte ein und dieselbe Fechtlehre angewandt werden. Gefochten wurde mit vielerlei Waffen, welche über Klingen- und Stangen- bis zu Flegelwaffen reichten. Es wurde in Rüstung (Harnischfechten) oder ohne solche gefochten (Bloßfechten), zu Fuß oder vom Pferderücken aus (Roßfechten), waffenlos wurde gerungen. Man könnte sagen, daß im Mittelalter und in der frühen Neuzeit mit fast allem gefochten wurde, was als Waffe tauglich war. Historisches Fechen in Deutschland
Fechten war in früheren Zeiten der Begriff für das Kämpfen an sich (Niederländisch: „vechten“, Englisch: „fight“). Das Wort Fechten ist offenbar altgermanischen Ursprungs („Fextanan“) und leitet sich in seiner heutigen Form aus dem althochdeutschen “Fehtan“ ab (Mittelniederdeutsch: „Vechtan“, Altenglisch: „Feohtan“). Damit leitet sich das Wort Fechten ganz allgemein vom Kämpfen ab. Historisches Fechten in Deutschland
Und so kennt auch die mittelalterliche Fechtkunst Europas Übungen, die mit dem meditativen Schattenboxen oder Tai-chi vergleichbar sind. Alte Schriften zeugen noch heute von hoch entwickelten Techniken, geben sogar gesundheitsbetonte Ernährungstips und bilden zusammen mit modernen sportmotorischen Erkenntnissen die Grundlage für die heutige Rekonstruktion. Schule für historische Fechtkunst
Was ist eigentlich genau „Historische Fechtkunst"? Heutzutage denkt man bei dem Begriff Kampfkunst meist an asiatische Kampfkunst, doch weit gefehlt. Der Begriff „Historisches Fechtkunst" steht für die im europäischen Mittelalter traditionelle Kunst des Kampfes. Bei der Rekonstruierung der historischen europäischen Kampfkünste wird auf Schrift- und Bildquellen des 13. bis 17. Jahrhunderts zurückgegriffen. In mühsamer Arbeit werden alte Manuskripte aufgearbeitet und wieder zu einer lebendigen Kampfkunst geformt. Umgesetzt werden die Erkenntnisse in einem praktischen Training in sportlicher Art und Weise. Fechtkunst schult Motorik, Kraft-Ausdauer, Kondition, Konzentration, fördert die Sozialkompetenz und trägt zu einer aufrechten Körperhaltung bei. Wie bei anderen Kampfkünsten wird auch hier Sicherheit groß geschrieben. Momentan findet in Deutschland eine stetige Ausbreitung dieses Sportes statt. Historische Fechtkunst begeistert Jung und Alt gleichermaßen und ist erlebbare Geschichte und Kampfkunst in einem. Online Artikel historische Fechtkunst
Schon gewusst? Karl Wassmannsdorff bezeichnete die Fechthandschriften aus dem Mittelalter als älteste deutsche Turnliteratur. Online Artikel historische Fechtkusnt
So zum Beschluß vom Ringen handelt/ und zur edlen Fecht-Kunst sehr nöthig. Anderas Schmidt Fechtbuch
in weiterer Bedeutung streiten überhaupt, die Waffen mögen körperliche oder geistige sein 2) Onomastisches Lexikon Josep Kehrrein
Mit den Händen fechten Campe Wörterbuch
fechten: kämpfen, streiten Boris Paraschkewow Wörter und Namen gleicher Herkunft und Struktur: Lexikon etymologischer Dubletten im Deutschen S. 96
Mit Streichen, nicht Worten lass uns fechten Schiller Johanna von Orleans
Fechte wir nicht für Hals und Freiheit , jetzt müssen sie fechten wie Verzweifelte. Wir müssen fechten wie angeschossene Eber Schiller Die Räuber
Gleich wilden Tigern fechten sie Schiller Wallenstein
Durch die Thatsachen, welche wir uns vorgeführt haben, wollen wir nicht für ein allgemeines Dogma fechten Klaus Groth Briefe über Hochdeutsch und Plattdeutsch S. 133
mnd vechten=kämpfen Schiller-Lübben
Niedesächsisches Wörterbuch Stichwort fechten fechten: kämpfen
fechtig: in Schlägerein befangen von fechten Stürenburg Wörterbuch
kämpfen=fechten deutsch plattdeutsch wörterbuch
De Manner mägen fechten Plattdeutsche Gedichte, Band 1 Von Friedrich Wilhelm Albrecht S. 61
Sünd de dochen in Libyen an 't Fechten tegen de Suldoten vun Gaddafi, de dor ganz alleen dat Seggen hett. Radio Bremen
Mit 'n groot Spektakel, dat veertig Minuten duern schall, fangt hüüt an 'n Namiddag de Football-Weltmesterschop in Süüdafriko an. Bi de Fier maakt ook de fröhern Präsident vun Süüdafriko, Mandela, mit. Achterna, bi dat eerste Speel, warrt de Kru uut Süüdafriko tegen de Mannschop uut Mexiko fechten. (Radio Bremen 11. Juni 2010)
Dor fecht de Lindworm un de Löw sik Wilhelm Wisser Wat Grootmodder vertellt S. 152 --PeterM 20:30, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Fein, dat du so vele Böker hest. Dat Fechten en ool Woort för kämpfen is, dat weet ik sülvst. Hier geiht dat vör allen dorüm, wat dat Woort as Lemma för dissen Artikel döögt. Vör allen geiht dat dorüm, ob dat Woort begäng is in den Sinn, de in’n Artikel verkloort warrt, un dat seh ik nu rein gor nich so. Dat helpt uns rein gor nix, hier en List vun Böker to finnen, sünners denn nich, wenn de meisten vun de Bispelen sik mit kämpfen allgemeen befaten doot un nicht mit Kampfsport. In’n Gegendeel seegt de Borns, de du tosamenstellt hest, eher jüst dat disse Begreep för den Artikel eher nich egent is. Tomindst seh ik dor op’n Slag keen Born, de wat to den Bruuk vun kämpfen in’n Tosamenhang mit Sport seggt. Överhaupt finn ik de Oort ’n beten snaaksch, en lange Bökerlist hier rintostellen, statt in de Dikusschoon mol to verkloren, wat vun Sinn achter dat Lemma steken deit. Un wat för’n Plattdüütsch dat ween schall, dat weet wi nu ok jümmer noch nich. --Iwoelbern 20:41, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Herrman-Winter hochdeutsch- hochdeutsch Kampf = niederdeutsch Kampf (Kamp = Kampf, Feld wiki de Polysemie)
Kampsport= Belegen?. Bitherto dünn seit dien Belegen (Sass: Kampf = Kamp). Baven sünd al Belegen för Sport (Football un Fechtkunst), man föördat du nicht verlesen kannst - nettso as een lütt Kinnergorden-Görr - kümmt van dien Kant bloots alltiets: Dat döögt nix, dat seh ik nicht so. Egal ik wülll mien Tied mol sporen för anner Saken.--PeterM 21:36, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]
Baven sünd Belegen för dat Woort dat in överdragen Sinn - allns vun’t kämpen afleidt - bruukt warrt, jo dat stimmt. Nu vertell mi aver mol, wokeen ünner den Begreep Fechtsport an den Wortsinn Kampfsport denkt? Woans grenzt wi dat af vun Fechtsport in ’n Sinn vun Degen-, Swert- un Säbelfechten? De meisten Lüüd warrt neemlich toeerst mol doran denken.
In en Diskusschoon geiht dat nu mol üm Ansichten, dor kann dat al mol vörkamen, dat ik Saken nich so seh as annere. Aver wenn een sik eenig warrn wüll, denn mutt een överhaupt eerst mol diskuteeren. Ik schien jo nich de eenzige to ween, de mit dat Lemma en Problem hett. --Iwoelbern 21:53, 15. Jun. 2011 (CEST)[anter]

För de Naams von Boxers, Ringers, Wrestlers etc. gefallt mi Ringnaam ganz allerbest. Aver dat gifft ok noch de Naams von Wedderstandslüüd (de:Kampfname, nom de guerre). Stracks ut dat Franzöösche översett bedüüdt nom de guerre soveel as Kriegsnaam, aver dat passt nich so good.
För Boxkampf hett dat Nedderlandsche bokspartij, boksgevecht, bokswedstrijd. Boxpartie oder Boxweddstried kannst woll ok op Platt seggen.
Un ok wenn mi dat Woord noch jümmer nich gefallt, mutt ik nu doch ungeern togeven, dat tominnst Heinrich Teut in sien Hadeler Wörterbuch, Band 2, Sied 323, hett. Kamp m. Mz. Kämp (wenn ok mit'n Tosatz Durch das Hd. Kampf fast vollständig verdrängt). Un denn noch de Wöör Kamphaan (Kampfhahn), kämpen (kämpfen), Kämp(en) (Kämpfer). --::Slomox:: >< 18:51, 8. Nov. 2011 (CET)[anter]

-fach

Dat geiht mi ditmaal üm Angaven, wo faken wat is. In uns Artikels steiht opstunns mehrstentieds -fach ([130]) un -fack ([131]) na dat Hoochdüütsche.

Dat Nedderlandsche hett tweevoudig. Dat steiht as twevaldich, -voldich ok in'n Schiller-Lübben ([132]). Dit Woord warrt in Nedersaksen noch so bruukt ([133]), kummt 1771 in dat Niedersächsisch-Bremische Wörterbuch vör ([134]) un in dat fröher deelwies nedderlandsch präägte Oostfreesland bi Stürenburg 1857 ok ([135]). Warrt in'n groten Deel von Plattdüütschland aver nich mehr verstahn.

Dat Hoochdüütsche hett zweifach. De Form bi Schiller-Lübben weer twivacht ([136]). Klöntrup hett tweefack ([137]), tweefach ([138]) kummt bi Mensing vör un bi Klaus Groth as Woord för zwittrig, ans is dor aver meist nix in ole Böker to finnen (dreefach [139] büddt en beten mehr, aver ok nich ganz veel). Formen, de dat ole twivacht foortsett, heff ik gornich funnen. Dat Woord is mit Fack un faken verwandt un schull dorüm na de Luudgesetten en k hebben. De Formen mi ch sünd wohrschienlich direkt von dat Hoochdüütsche (bi de ole Form twivacht hett dat k sik na de Luudgesetten vör t to ch wannelt [to verglieken mit Kraft, wat von öller krapt afkummt, akt un apt hebbt sik to acht un aft wannelt]).

Denn gifft dat noch tweemalig, wat sik to'n Bispeel bi Franz Giese finnen lett: Frans wurr verordeelt, den dreemaligen Bedrag vun dat Beer to betalen ([140]).

Eng verwandt mit tweemalig is de Form twee maal. Geiht to'n Bispeel for tweefach ioniseert Heliumatom good: twee maal ioniseert Heliumatom (oder natürlich dubbelt ioniseert Heliumatom). Ok op Nedersaksisch passt de Form ahn Probleem: "dree+moal".

Noch en annere Variant is tweedubbelt, dreedubbelt, veerdubbelt ([141], [142]). Kann ik aver bloot för de Formen een- bet fiev- nawiesen, för högere Tallen heff ik noch keen Nawies funnen. Geograafsch kann ik disse Wöör von Oaveriessel bet na Pommern un von Holsteen bet na Waldeck nawiesen, hebbt se also so temlich in ganz Plattdüütschland kennt.

Na mien Verscheel schullen wi (sowied dat passt un geiht) nich -foldig oder -fach bruken un beter op x maal un -dubbelt setten.

Wat meent ji to dat Thema? --::Slomox:: >< 14:31, 9. Nov. 2011 (CET)[anter]

-dubbelt is begäng. xmaal is nich na mien Sinn. gegen -fach oder -fack hebb ik an un for sik nix in to wennen. Dat warrt in de sprakene Spraak nu mol so bruukt. -foldig gefallt mi woll, is avers man Nedderlannsch. --84.137.25.199 17:32, 9. Nov. 2011 (CET)[anter]
Schall vun mi ut jeedeen maken, as he dat will. Ik warrt seker wieter bi -fach oder -fack blieven - dat is, wat ik ok to huus an fakensten bruken do... --Iwoelbern 18:09, 9. Nov. 2011 (CET)[anter]
-fach is bi uns ook begäng: einfach, tweifach usw. 'n ollen Nahwies bi Chytraeus (1582): "Simplus, a, um einfach/ eins so vele. Duplus, a, um, twefach/ twemal so vele." usw.--IP-Los 14:32, 11. Nov. 2011 (CET)[anter]

Genf

Is for allerhand Lemmata rund um de reformeerte Karken rüm wichtig. Hier hefft wi for Genf den schönen Naam Jenever stahn. Is avers middelnedderdüütsch. Up Hollandsch, (West-)Freesch un ok sunst heet de Stadt woll Genève. Genf is natüürich ut dat Hoochdüütsche overnahmen. Ik dö nu lever den olen Naam Jenever nehmen. Wat meent Ji?--Bolingbroke 10:37, 10. Nov. 2011 (CET)[anter]

"Jenever"? Is dat nich wat to'n Drinken :)
De Fraag müss wesen: warrt die Naam Jenever noch bruukt oder nich? Wenn keeneen weet wat meent is, wenn he den Naam hören deit, denn helpt dat nich veel, dat de Naam schön is. Woneem kummt de Naam her? Liggt jo nich jüst in'n plattdüütschen Spraakruum. --Iwoelbern 10:49, 10. Nov. 2011 (CET)[anter]
Wo de Naam von afkummt is doch kloor. De Stadt liggt in romaansch Spraakrebeed un hett fröher Geneva heten, vondaag op Franzöösch Genève un dat Italiaansche hett ok en r an't Enn: Ginevra. De ole plattdüütsche Naam is also direkt ut dat Romaansche övernahmen. Genf to schrieven dücht mi op jeden Fall snaaksch, denn de Stadt snackt ja man franzöösch. Ik heff nix gegen Jenever. --::Slomox:: >< 11:27, 10. Nov. 2011 (CET)[anter]
Ik mene, to nemandes överrasching' löv' ik mal, dat de frage nich is "ward de brukt", man "wo het dat ding up platt". Bi Posen fröggt ok nen "man seggen dat noch wecke"? Dat is de dütsche name, un slutt. Und' wenn darmid ener nichts anfangen kann, seggt en den polschen namen even hinderan. Un' ik denk, soas kann dat hir ok makt warden. Edder de lokale nam' Genève edder de platte nam' "Jenever" kümmt baven in'n Artickel. Un im artickel stan denn de anderen namen an'hen direkt achter. Middem vörstan dröff dat also nich so vele probleme geven. Denn as jümmer: Wenn en wat nich brukt, wildat dat nen nich brukt, denn brukt en dat ni wedder ener. Wenn nen weit, wat de nam' bedüd't, kann jedwerein dat jo in Wikipedia nakiken.Jeckel van Achtern 11:37, 10. Nov. 2011 (CET)[anter]
Na, wo de Naam vun afkummt, dat is mi ok kloor. Ik harr den Born meent. Dor is dat neemlich nich angeven. --Iwoelbern 11:44, 10. Nov. 2011 (CET)[anter]
So hest dat meent. Heff ik verkehrt verstahn. Ik heff dor nu direkte Links bidaan. --::Slomox:: >< 12:18, 10. Nov. 2011 (CET)[anter]
Ik harr mi ok nich recht düütlich utdrückt... deit mi leed. --Iwoelbern 12:28, 10. Nov. 2011 (CET)[anter]
dat de frage nich is "ward de brukt", man "wo het dat ding up platt" So einfach koenen wi uns dat nich maken, mein ick. Wenn dat keinein miehr seggt, is dat nich bloßen künstlich, man ook unverständlich. Worüm soelen wi denn dat Wuurt nämen? Denn müßten wi ook otmodig un Wreckinge schrieben. Wi schrieben hier ja, wat sick "Neuniederdeutsch" nennt, nich "Mittelniederdeutsch". Dorüm is de Frag "Seggt dat noch ein?" doch ook wichtig. Dat Mäkelborgische kennt noch "Genever" (Jannever), dat is oewer bloß noch "Wacholderschnaps im Arbeitsgesang der Matrosen".
"Posen" segg ick hüüt noch, interessanter is dor "Bisanz". Dat ward in de hochdüütsche Wikipedia ünner "Besançon" afhannelt, denn düütschen Namen seggt hüüt keiner miehr. De Ümleitung "Bisanz" wiest denn ook up den frz. Namen.--IP-Los 14:23, 11. Nov. 2011 (CET)[anter]
Namen sind Namen und keine Begriffe. Wenn eine Stadt einen niederdeutschen Namen hat, ist es der niederdeutsche Name. Wenn der niederdeutsche Name nicht gebraucht wird, ist es immer noch der niederdeutsche Name. Ich halte diesbezüglich eine Trennung zwischen Mittel- und Niederdeutsch nicht für sinnvoll, anders als etwa im Alt- und Englischen, zwei Sprachen, die sich wirklich unterscheiden und starke Lautwandel durchgemacht haben. Denn: Keineswegs wurden alte Niederdeutsche Namen durch neue Niederdeutsche Namen ersetzt. Keineswegs hat sich die Sprache weiterentwickelt. Künstlich ist nur das, was nie da war oder aber sprachfremd verwendet wird, wie etwa beim Ersetzen bestehender Begriffe durch historisierende. Was hier wiederum nicht gegeben ist. Und dass "Genf" durch "Gennever" zu ersetzen historisierend sein soll, will ich mir nicht sagen lassen; schließlich wird nicht Neues durch Altes ersetzt, sondern eine deutsche durch eine niederdeutsche Adaption der Eigenbezeichnung. Ich erwähne, dass außerhalb von Donna Clara mir noch niemand begegnet ist, der von Posen und nicht von Poznan spricht - und täte es einer, ich schölte ihn nicht. Und gerade unter dem Aspekt, dass es hier "Neuniederdeutsch" und nicht "Missingsch" heißt, ist es wohl vertretbar, den deutsche Name rund heraus abzulehnen, ohne sich dafür ein zweites Mal zu rechtfertigen; sintemal deutsche Benennungen grundsätzlich die künstliche Trennung zwischen hier und da verstärken. Wenn Du also einen Artikel im "modernen Missingsch Norddeutschlands mit vorherrschender Niederdeutscher Lautung" schreiben willst, dann lehne den plattdeutschen Namen als "künstlich" ab, bitte. Ein generischeres Niederdeutsch hingegen verträgt den Namen, der zur Zeiten der Hochsprache in Gebrauch war und erst vor relativ kurzer Zeit von einem Fremdwort verdängt wurde als, ungebräuchlich, meinetwegen, nicht mehr verständlich, meinetwegen, soll mir alles als Gegenargument recht sein; aber als heimisch und natürlich, nicht als künstlich! Wie bereits erwähnt, kann dann immer noch von vorne bis hinten erklärt werden, was es ist - für jeden Geschmack in jeder Sprache. Warum bin ich so aggressiv? Du kannst Deine Meinung zu diesem wahrscheinlich schon geklärten Thema auch wunderbar ausdrücken, ohne meinen Beitrag direkt zu behandeln; schließlich hatte er keine große Wirkung auf diese Diskussion. Ich habe gesagt, warum das Wort zu nehmen ist und deshalb spar' Dir bitte halbrhetorische Fragen.Jeckel van Achtern 20:04, 11. Nov. 2011 (CET)[anter]
Dat is jo Tüdelkraam. Denn lees di mol de Artikels to Öörd dör. Bi de meisten warst du sehn, dat de Naam sik vun jichtenswat afleiden deit un sik mit de Johren ännert hett. Spraak is nich statisch. Spraak entwickelt sik. Und dorvun sünd ok Naams nich utnahmen. Dorto kummt, dat Genf keen oosprünglich plattdüütschen Naam hebben kann, vunwegen dat dor nich plattdüütsch snackt worrn is. Somit is de plattdüütsche Naam nich wossen, man den hett sik jichtenseen utdacht, anlehnt an den franzööschen Naam. Mehr stickt do nich achter, müch ik mol behaupten. Dat Woort Jenever is nich weniger künstlich as de hoochdüütsche Begreep. Dor gifft dat gro keen Grund, sik optoregen --Iwoelbern 23:42, 11. Nov. 2011 (CET)[anter]
Dann schreibe ich mal auch auf Hochdeutsch: Denn: Keineswegs wurden alte Niederdeutsche Namen durch neue Niederdeutsche Namen ersetzt. Wie Iwoelbern schon richtig geschrieben hat, geht es hier aber nicht um einen genuin niederdeutschen Namen. Ich habe Dir doch das Beispiel Bisanz gegeben, um Dir aufzuzeigen, daß auch Namen sich ändern. Du willst niederdeutsche Beispiele? Nun, da wäre zunächst die Lautung, die hat sich nämlich manchmal verändert, nimm z. B. Stiernbarg, daß eben nicht mehr Sternberg heißt. Teilweise änderten sich Namen sogar vollends, z. B. Groten Poverstorp zu Schönlage. Selbst für das niederdeutsche Sprachgebiet stimmt diese Aussage also nicht.
Ich halte diesbezüglich eine Trennung zwischen Mittel- und Niederdeutsch nicht für sinnvoll, anders als etwa im Alt- und Englischen, zwei Sprachen, die sich wirklich unterscheiden und starke Lautwandel durchgemacht haben. Dann wäre auch eine Trennung Mittelhochdeutsch und Neuhochdeutsch Unsinn. Nur gibt es Unterschiede, die Verständnisschwierigkeiten bereiten. Niederdeutschsprecher haben durchaus Schwierigkeiten, mittelniederdeutsche Texte zu verstehen (das habe ich mal ausprobiert). Im Mecklenburgischen waren die lautlichen und grammatikalischen Veränderungen nämlich nicht unerheblich (siehe Erhöhung, Diphthongierung, Vereinfachung des Kasussystems, darunter eben auch solche Dinge wie Genitivus partitivus usw.). Wie nah sich also Mittel- und Neuniederdeutsch stehen, ist durchaus eine subjektive Ermessenssache.
Künstlich ist nur das, was nie da war oder aber sprachfremd verwendet wird, wie etwa beim Ersetzen bestehender Begriffe durch historisierende. Genau das machst Du ja, wenn Du Ortsnamen wählst, die heute nicht mehr gebräuchlich sind. Wenn ich heute "Groten Poversdörp" sage, wird niemand wissen, welchen Ort ich meine; wenn ich Sternberg sage, dann würde jeder denken, ich verwende die hochdeutsche Bezeichnung, ebenso, als wenn ich im Mecklenburgischen sagte: "Dar steit en Berg."
Und gerade unter dem Aspekt, dass es hier "Neuniederdeutsch" und nicht "Missingsch" heißt, ist es wohl vertretbar, den deutsche Name rund heraus abzulehnen Nur hat das nichts mit Missingsch zu tun. Sprache entwickelt sich, und manchmal gehen die alten Bezeichnungen eben verloren. Nur weil wir heute "Besançon" sagen und nicht mehr "Bisanz" heißt das ja nicht, daß wir nun kein Hochdeutsch mehr sprechen. Im Gegensatz zu "Bisanz" ist "Posen" heute noch in Gebrauch, daher hinkt Dein Vergleich etwas. Gleiches gilt auch für Stettin, Danzig usw. "Jenever" ist eben wie "Bisanz" nicht mehr in Gebrauch.
Und dass "Genf" durch "Gennever" zu ersetzen historisierend sein soll, will ich mir nicht sagen lassen; schließlich wird nicht Neues durch Altes ersetzt, sondern eine deutsche durch eine niederdeutsche Adaption der Eigenbezeichnung. Daß das absurd ist, habe ich oben bereits hinlänglich ausgeführt. Natürlich wird Neues (nämlich Genf) durch Altes (nämlich durch Jenever/Genever, d. i. Mittelniederdeutsch: ca. 1350-1650 verwendet) ersetzt. Bildlich gesprochen: Das wäre so, als würdest Du fordern, die heutigen Handelsschiffe durch Koggen ersetzen zu lassen - letztere sind nämlich auch außer Gebrauch. Um wieder auf die Sprache zurückzukommen: Sagst Du im Hochdeutschen noch Neuyork, Bisanz und Beheim?
in generischeres Niederdeutsch hingegen verträgt den Namen, der zur Zeiten der Hochsprache in Gebrauch war und erst vor relativ kurzer Zeit von einem Fremdwort verdängt wurde Auch dieses Argument zielt am Thema völlig vorbei, aus zwei Gründen:
a) Das Mnd. ist nicht mit der heutigen Hochsprache gleichzusetzen, es gab wie im Hochdeutschen auch eine Vielzahl von Schreibdialekten, die sich voneinander unterschieden, ebenso wie das Ripuarische vom Alemanischen und Bairischen. Außerdem: was verstehst Du unter "relativ kurzer Zeit": 50, 100, 200 oder mehr Jahre? Mittelniederdeutsch wird schon seit geraumer Zeit nicht mehr gebraucht (als letzter knüpfte Lauremberg um 1650 [!] an diese Schreibtraditionen an).
b) "Jenever" ist ein Fremdwort. Iwoelbern hat das schon schön erklärt. Nur weil das Wort lautlich etwas verändert wurde, wird es nicht zu einem genuin nd. Wort. Nur weil man früher auch "Februwor" für "Februar" gehört hat, heißt das nicht, daß sich dadurch die Etymologie geändert hätte. "Jenever" hat also kaum einen Vorzug gegenüber "Genf", da beides Fremdwörter sind und in das Sprachsystem aufgenommen worden sind. Ebenso könnest Du hier auch für das frz. Genève plädieren, weil die Stadt im frz. Sprachgebiet liegt, nur würde ich auch in dem Fall schreiben, daß das ungebräuchlich sei.
Keineswegs hat sich die Sprache weiterentwickelt. Ich gebe Dir mal zwei Beispiele, die dagegen sprechen. Zunächst eines aus dem Hochdeutschen (Luther, Sendbrief vom Dolmetschen): "Wenn ich den Eseln sol folgen, die werden mir die buchstaben furlegen, und also dolmetzschen: Auß dem uberflus des hertzen redet der mund. Sage mir, Ist das deutsch geredt? Welcher deutscher verstehet solchs? Was ist uberflus des hertzen fur ein ding? Das kan kein deutscher sagen, Er wolt denn sagen, es sey das einer allzu ein gros hertz habe oder zu vil hertzes habe, wie wol das auch noch nicht recht ist: denn uberflus des hertzen ist kein deutsch, so wenig, als das deutsch ist, Uberflus des hauses, uberflus des kacheloffens, uberflus der banck, sondern also redet die můtter ym haus und der gemeine man: Wes das hertz vol ist, des gehet der mund uber, das heist gut deutsch geredt, des ich mich geflissen, und leider nicht allwege erreicht noch troffen habe, Denn die lateinischen buchstaben hindern aus der massen, seer gut deutsch zu reden." Für Luther war "Wes das Herz ..." also gutes, verständliches Deutsch. Frage heute doch mal herum, was der Satz genau bedeuten soll!
Nun das nd. Beispiel (Gryse, Wedewen-Spegel, zit. aus dem Meckl. Wb., Bd. 7): "dat Duedesche Sassesche wordt Wedewe vorkuendiget ock einer yderen Wedewen er wee und herteledt, denn wen de dre Sylben disses wordes wee: de: we: van einander gesettet werden unde dat middelste e in ein y vorendert, so heth ydt we, dy, we, edder wen dat de daruth ys, so wert ein dubbelt wee, wee und Elende den Wedewen gedrouwet". Eine nette Herleitung, die heute gar nicht mehr möglich ist, da niemand mehr "Wedewe" sagt, sondern Wittfru(ch) und Wittmann. Es gibt also schon noch einige Veränderungen, die wir nicht so einfach übergehen können.--IP-Los 03:04, 13. Nov. 2011 (CET)[anter]
Ok wenn Dakhart un ik in disse Diskuschoon een Verscheel hebbt (pro Jenever), is uns Padd dorhen doch orrig verscheden. Dakhart will den olen Standard von de Hansespraak foortsetten. Ik dorgegen bün ganz in dat hüdige modeerne Plattdüütsch verwuddelt. Binnen dat modeerne Plattdüütsch bün ik aver son beten en "Pan-Sassist". Schall heten, dat ik dor jümmer en beten na kiek, dat wi de Nedersaksen in de Nedderlannen, de Plautdietschen un de Plattdüütschen in de Diaspora nich över Boord gahn laat. De Nedersaksen kennt dat Woord Genf nich. Dat is en rein hoochdüütschen Import. Wenn wi Genf seggt, denn drievt wi den Kiel an de Lännergrenz noch wedder en beten deper rin. Ik dee lever en Naam bruken, den ok de Nedersaksen bruken köönt. --::Slomox:: >< 12:36, 13. Nov. 2011 (CET)[anter]
Dat Schöne an’t Wiki is jo man, dat wi mit de Wieterleiden all Begrepen tohopenbringen künnt. Dor geiht nümms bi över Boord. Dat eenzige is man, dat wi uns op dat Lemma eenigen mööt. Mi stört dat nich, wenn een in’n Text Jenever schrieven deit, wenn de dat so kennt oder wennt is. Man, wenn dat so as Lemma stahn deit, maakt wi dat to den "richtigen" plattdüütschen Naam, wat dat aver nich is. Ik seh aver woll ok, dat Genf na disse Logik ok nich richtig is. In’n Twievel müss man woll den Naam in de Originalspraak bruken, dücht mi. As de Stadt in en franzööschsprakigen Kanton liggt, weer denn woll Genève dat korrekte Lemma. De annern Formen höört denn ok in’n Artikel rin, aver so drieft wi ok keen Kiel twüschen de Spraakgruppen. --Iwoelbern 13:14, 13. Nov. 2011 (CET)[anter]
Mit Bisanz is dat ok ut annere Grünn so'n Saak: Dor hett sik de politische Grundlaag siet de Tieden, as de Stadt düssen Naam afkregen hett, heel un deel ännert. Bisanz höör nämlich dortieds to dat Hillige (Düütsche) Riek un weer de Hööftstadt vun de Freegraafschop Burgund. Dor hefft de Lüde woll Franzöösch snackt, man dat höör doch to en Riek to, den sien Regeerung in Wien sitten dö un Düütsch snack. Vundeswegen hett de Düütsche Spraak an so en middelgrote Stadt Intresse harrt. As dat denn avers unner den groten Ludwig (XIV.) so kamen is, dat de Freegraafschop Burgund vun Frankriek dalslaken wurrn weer un nu de Franch-Comté weer, dor hett de Oort nich in de düütsche Politik un nich in de düütsche Weertschop noch en Rull speelt un de düütsche Naam is vergeten wurrn. Den hett eenfach numms mehr bruukt. Nu heet he Besançon. Dat is nu al mehr as 300 Johre her. Liekers gifft dat natüürlich noch Lüde, de weet un bruukt (so ganz for sik) den olen Naam. Anners is dat mit Venedig lopen oder mit Mailand. De Städer spelen eenfach in de düütsch Politik oder Ökonomie bit up den hüdigen Dag en grode Rull un de düütsche Naam is vundeswegen wieter bruukt wurrn. Ik will up düsse Saak hen: De Düütsche Naam vun Besançon is Bisanz, man de is vergeten wurrn ut gode Grünn. Liekers is dat de düütsche Naam. De düütsche Naam vun Venezia is Venedig un de is nich vergeten wurrn. Dor gifft dat ok gode Grünn for. Nu kiek up Genève: De plattdüütsche Naam is Jenever. De Naam is ok vergeten wurrn. Ok ut gode Grünn. Dütmol leeg dat dor an, dat de plattdüütsche Spraak as Spraak vun Weertschop un Hannel unnergahn is un de Lüde, de sik mit Jenever befaten doot, keen Platt mehr snackt. Anners um hefft de Lüde, de noch Platt snacken döen, gor nich mehr wusst, dat so wiet weg vun ehrn Dorpen noch en Stadt mit Naam Genève liggen dö. Un wenn, denn hefft se sik umkeken un den Naam overnahmen, de vun de Bildungsspraak dor for bruukt wurrn is, dat weer Genf. De plattdüütsche Naam weer ja vergeten. Nu goht wi avers hüdigendags bi un stellt en Enzyklopädie up'e Been mit allerhand Anspruch: De Lemmata schöllt doch worraftig Platt ween. Un dor bemött wi an jede Ecken woller dat Phänomeen, dat de plattdüütschen Wöer, de wi for use Lemmata bruken döen, al lang vergeten sünd! Un bitherto is dat denn jummers so ween, dat wi us fraagt, wat nu? Un denn stellt wi dat up düsse Sieten in'n Krink, dormit dor over diskereert warrt. Hen un wenn hefft wi Neologismen utfunnen un ok bruukt. Allerhand sogor. Hen un wenn hefft wi ole, vergetene Wöer woller utkraamt un bruukt de. Wenn een mi fraagt, of ik en Neologismus beter finn oder en olet Woort, bün ik meist up de Sieten vun dat ole Woort. Bi Iwoelbern is dat meist anners um. Bi Genf is dat nu blot so, dat Genf en hoochdüütsch Surrogat is, dat de plattdüütschen blot bruukt, vunwegen dat se ehr egen Woort vergeten hefft. Ik denk, de Nedersaksen sünd dor meist nich beter, as wi, blot dat se denn de Nedderlannschen Begreepe un Naams overnehmt, wo wi de Hoochdüütschen hefft. Amenne will'k hier avers nix dördrücken, man blot tosehn, dat wi us dor eenig weert.--Bolingbroke 13:20, 13. Nov. 2011 (CET)[anter]
Ick seih dat so as Iwoelbern. Un dat heit, dat dat tau'n wenigsten so'n Verwies up "Genf" gäben möt, denn dat Wuurt ward ja nu hüüt ook all bruukt. Nich, dat ein, de hier wat oewer de Stadt läsen will un findt dat denn nich. Ick würd also tauminnst so'n Verwies inrichten, wenn ein nu Genf schrifft, und dat ook in den Artikel (an besten gliek baben) mit angäben. Dat hemm wi in den hochdüütschen Artikel ook, woans dat nu in anner Spraken heiten deht.--IP-Los 20:04, 13. Nov. 2011 (CET)[anter]

Dolmetscher

In uns Artikels kaamt fakener de Wöör Dolmetscher/dolmetschen vör. Nedderlandsch hett dor tolk/tolken för, Dääsch, Sweedsch, Noorweegsch, Ieslandsch, hebbt ok tolk/tolkar. All disse Wöör sünd ut dat Plattdüütsche utlehnt. Un dat hett dat wedder ut dat Russ'sche. Tolken warrt vondaag kuum bruukt, aver dolmetschen is ja nu ok nich jüst en Woord dat fakener in plattdüütsche Texten vörkummt. En fasten Deel von de hüdige Spraak is dat wiss nich. Dorüm meen ik, dat wi bi Wikipedia man ok tolken schrieven schullen, wenn al ganz Noordeuropa uns Woord övernahmen hett. --::Slomox:: >< 23:26, 21. Nov. 2011 (CET)[anter]

Wenn kieneen dat Woord "tolken" bruukt un kennt, dann hett dat kien Weert, dat hier intoföhren. Wenn de Oostfrees neet dat standardsprakelke "dolmetschen" of dat neet heel naue "oversetten" bruken will, denn hett he noch dat Woord "vertalen". Dat was dann tominnst en Woort, dat noch wat Lüü kennen un bruken. Termo 12:05, 22. Nov. 2011 (CET)[anter]
Gifft en Barg Plattdüütsche, de dat kennt. All de, de in de Nedderlannen leevt oder Nedderlandsch snacken köönt. Jüstso as dat Woord dolmetschen bloot de Plattdüütschen kennt, de Hoochdüütsch lehrt hebbt. Ik nehm an, dat de, de Plattdüütsch, aver keen Hoochdüütsch köönt, dat Woord nich kennt. Dor gifft dat ja ok welk von, in Noord- un Süüdamerika to'n Bispeel. In dissen Sinn is dolmetschen keen plattdüütsch Woord, sünnern blots en hoochdüütsch Woord, dat spontan utlehnt warrt, wenn bi en Gespreek mank bilingual Plattdüütsch/Hoochdüütsche jüst Bedarf för dat Woord is. Jüstso as bilingual Hoochdüütsch/Engelsche fakener Saken seggt so as Meine Family ist völlig crazy, ich bin total wasted, Fuck, meine Sis faked wieder ne Krankheit, damit sie nicht zur Schule muss. School sucks. Dat is keen Düütsch, aver liekers kummt dat vör, wenn de Personen, de an dat Gespreek deelnehmt, vonenanner weet, dat se dat liekers verstahn schöölt. Jüstso is dolmetschen keen plattdüütsch Woord, bloot en hoochdüütsch Woord, dat mank dat Plattdüütsche mengelt warrt, wenn dor von uttogahn is, dat dat Gegenöver dat liekers versteiht. --::Slomox:: >< 13:10, 22. Nov. 2011 (CET)[anter]
Dat mag woll angohn, man liekers is tolken keen Woort, wat in de hüdige Plattdüütsche Spraak enerwegens bruukt warrt (wenn nich mol Termo as Oostfresen dat kennt). Wi könnt ja bi de Plattdüütschen Butenlanners mol nafragen. Ik kenn dat nich un hebb dat ok blot in't Nedderlannsche höört. Vertalen warrt allerdings ok blot in Oostfreesland bruukt un is sachs en nedderlannsch Lehnwoort. Up Nedderlannsch heet dat nu avers nich dolmetschen, man oversetten. In Böning sien Ollnborger Wöerbook kummt taalken un ok tolken vor un heet dor (mit den Henwies, dat dat man roor bruukt warrt): plaudern, also nich just dolmetschen. Ik meen, in't Alldagsplatt vun hüüdtodaag warrt keen Unnerscheed maakt twuschen oversetten un dolmetschen. Vundeswegen könnt wi doch oversetten nehmen. Un dat Lemma Oversetter hett denn even twee (Unner-)Bedüden: Übersetzer un Dolmetscher. --Bolingbroke 18:55, 22. Nov. 2011 (CET)[anter]
"Tolk" ward bi uns nich miehr verstahn. Dat Meckl. Wb. schrifft denn ook "a.[lte] Spr[ache]." Mantzel möt dat Wuurt in't 18. Jh. all verkloren, wenn hei von de plattdüütsche Bibel schrifft (hei meint 1. Mose 42, 23): "He redede mit en, dorch enen Tolck, d. i. Dollmetscher. Hie habe ich alle Hofnung, bey der Ableitungen, aufgegeben." Dolmetscher is Dolmetscher oder Dolmetsch bi uns: "As mi vörig Johr de beiden Rumänen dat swatte Faolen klaut hebben, do hebben se ok 'n Dolmetsch kregen, üm sik to verteidigen." (Borchert, Muul und Mündchen, S. 43) Ick heff ook einen ollen Nahwies funnen (Pommersche Chronik): "so begaff sick desulffe Bernardus jn de fhare, vnd thut an den hertochen van Palen Boleslaum, vnd teget em syn gemote an, vnd entfenget van em einen Dolmetschen, vnd thut jn dat land tho Pamern jn de Stat Wollyn, vnd predeget dar, vnd let id dem Volcke dorch den dolmeschen duden."
Vör "dolmetschen" würd ick ook "oewersetten" seggen (dolmetschen gifft dat ook bi uns, dat is oewer miehr 'nich so düüdlich snacken' oder wenn dat Kind anfangt to snacken). So findt sick dat ook in de Lübecker Bibel von 1494: "De Biblie mit vlitigher achtinghe : recht na deme latine in dudesck auerghesettet". De Bugenhagen-Bibel schrifft dor: "yn dyth duedesche vlitich vthgesettet." Interessant is ook de Vörräd' von Luther. Up Hochdüütsch, dor heit dat: "Welches Mangels halben viele der alten Dolmetscher, auch Hieronymus, an vielen Orten gefehlet haben." De Bugenhagen-Bibel oewersett dat denn up Plattdüütsch so: "Welckeres gebreckes haluen vele der olden vthleggers / ock Hieronymus / an veel oerden gefeilt hebben." --IP-Los 00:06, 23. Nov. 2011 (CET)[anter]

Plural vun Evangelium

Normolerwiese natüürlich Evangelien. Man is dat nich schier Hoochdüütsch? --Bolingbroke 19:12, 22. Nov. 2011 (CET)[anter]

De eerste Fraag vör'n Plural is de na de Eentall. Engelsch hett evangelion, nedderlandsch evangelie.
Wossidlo-Teuchert hett för Mekelborg Evangelium, Plural Evangelien.
Teut hett för Land Hadeln Evangélen un den Plural jüstso.
Lademann hett för Telte Evanjeljen un gifft keen Plural an.
Kahl hett för dat Mönsterland Evangelgen "o.Mz." (ahn Mehrtall).
Dat Bremisch-Niedersächsische Wörterbuch schrifft Evanjilgen sagt der gemeine Mann, statt Evangelien.
Berghaus sien Der Sprachschatz der Sassen hett Evangilgen un den Plural jüstso.
Dähnert för Pommern-Rügen jüstso Evangilgen, Plural Evangilgen.
Piirainen för dat Westmönsterland hett Ewangeelium, Effangeelium; Ewangeelgen ahn en extra angeven Plural.
Molema för Grünneng hett evangelie un keen extra Plural angeven.
--::Slomox:: >< 23:46, 22. Nov. 2011 (CET)[anter]

fordern/fördern

Un al wedder en neet Thema ;-) Dat hoochdüütsche Woord fordern heet in mien egen Dialekt feddern (feern utspraken). Dat heet verlangen, to'n Bispeel: Ik heff Opa bi't Rasenmeihn hulpen un teihn Euro kregen. --- Hest dat feddert oder hest dat so kregen?

In annere Dialekten heet dat föddern un nich feddern.

In Wöörböker heff ik noch en tweet Bedüden funnen, in'n Sinn von vörladen, tohoopropen: He is vör Gericht föddert worrn (Dat Gericht hett em vörlaadt), De Stadtraat is föddert worrn (Se hebbt den Stadtraat tohoopropen).

Wat ik aver nich funnen heff, is feddern/föddern in'n Sinn von vörwartsbringen, vöranhelpen oder Geld geven, üm en Saak vörantobringen. Op uns Wikipedia steiht opstunns mehrstentieds fördern in de hoochdüütsche Form, wenn dat meent is. Is dat en Hoochdüütschismus? Schullen wi dor annere Wöör för bruken, so as vörwartshelpen? --::Slomox:: >< 17:13, 23. Nov. 2011 (CET)[anter]

Dat Meckl. Wb. kennt "föddern" ook as "1. fördern, helfen, befördern", nennt oewer bloß ein nieden Nahwies: "de Arbeit föddern". Ick hüür dor ook "fördern" vör, "föddern" nich miehr. Bi Renate Herrmann-Winter findt sick ünner "fordern" "foddern, föddern", bi "fördern" ünner "1. etwas ünterstützen" (gifft ja ook "abbauen"): "sik för wat insetten, wat upbugen".
In Artikel 16 (2) LVMV heit dat: "Das Land schützt und fördert die Pflege der niederdeutschen Sprache." Jürgen Gundlach hett den Satz so oewersett (hett mit an dat Meckl. Wb. arbeit): "Dat Land steiht för de plattdüütsche Sprak in un bringt ehr Pläg' vöran." De Sleswig-Holsteiner bruuken in ehr hochdüütsche Version desülwen Wüür (Art. 9 [2]) und dor ward denn ook oewersett: "Dat Land wahrt de nedderdüütsche Spraak un bringt ehr ok vöran." "Pflege" hemm s' up Platt nu weglaten. "Förderung der Gleichstellung von Frauen und Männern (Art. 6 LVSH) heit dor: "Woans dat Gliekstellen vun Fruunlüüd un Mannslüüd verbetert warrt".--IP-Los 18:08, 23. Nov. 2011 (CET)[anter]

Rüssel

Dat Woort Rüssel is in en Reeg vun Artikels in Snüssel ännert wurrn. Ik kenn dat nich, miene Wöerböker ok nich. Ik hool noch Snute for mööglich. Wat for Wöer sünd denn bi Jo bekannt? Un weet denn een wat to seggen over dat uttuuschte Woort Rüssel? --Bolingbroke 11:29, 29. Nov. 2011 (CET)[anter]

De Rüssel is en rein hoochdüütsch Woord. Dat kummt af von en Woord, dat mit dat plattdüütsche Woord wröten verwandt is. Verwandt is ok noch dat Woord Froot/Wroot för Mullworm/Winnewupp, dat ünner annern in't Eemsland bruukt warrt. Aver för de Snuut warrt dat in Plattdüütschland narms bruukt.
Snuut kannst dor wiss ok to seggen, aver dat is ja allgemeen. Snüffel as Woord geiht woll ok, to'n Bispeel bi Swien oder Swienegels, aver bi Elefanten oder Bottervagels nich so.
Snüssel is as Woord op jeden Fall unafhängig von Snüffel (nich, dat een denkt, ik heff ut Versehn Fraktur-f as Fraktur-s leest). De Plattmakers-Koort wiest, dat se dat ünner annern in Waldegge un Builefeld kennt. Ans kummt dat in Friedrich Woeste sien Wörterbuch der westfälischen Mundart un in Jellinghaus sien Westfälische Grammatik (Ravensberg) vör. Hier noch för de Ümgegend von Deppelt (de Scan is slecht, ik glööv, Heidenoldendorf is meent). --::Slomox:: >< 11:51, 29. Nov. 2011 (CET)[anter]
De "Rüssel" van en Swien is bi uns en (S)Nüff of en Frööt. Of dat ok anners bruukt worden mag, för'n Elefant of sowat, weet ik neet. Termo 15:44, 29. Nov. 2011 (CET)[anter]

Sterbend

As bi dat grote Standbild Der sterbende Gallier ut Pergamon. Hen un wenn bruukt wi hier Partizip Präs., as in Utövend Macht oder Gesettgevend Macht. Man De starvende Gallier höört sik vigeliensch an. An un for sik warrt dat, tominnst wat ik so weet, uplööst na Indikativ Präs.: De Gallier, de starvt. Oder De Gallier, de doot geiht. Man as Lemma? Wat meent Ji? --Bolingbroke 11:49, 1. Dez 2011 (CET)

Hebbt wi dat Partizip nich ahn d an't Enn? De starven Gallier harr ik dorto seggt oder ahn Artikel as in't Hoochdüütsche: Starven Gallier. Is aver woll nich begäng, dat so in't Plattdüütsche to bruken. In'n Text harr ik dat woll ok mit en Nevensatz ümschreven, aver as Lemma bün ik dor keen groten Fründ vun... --Iwoelbern 12:11, 1. Dez 2011 (CET)
PPA drückt wat ut, wat ik jüst do. Wenn du dat op Platt utdrücken wullt, denn seggst du Ik starv oder Ik bün an't Starven oder Ik bün bi to starven.
Gallier bi to starven höört sik ganz good an, dücht mi. Relativphraas geiht aver woll ok. Denn dee ik aver lever de starvt oder de doodblifft seggen un nich de doodgeiht. Doodgahn is en beten salopp, dücht mi. (Aver dat denkt anner Lüüd villicht ok över doodblieven, wenn dat in jemehr Dialekt so nich begäng is... Ik weet't nich.) --::Slomox:: >< 12:13, 1. Dez 2011 (CET)
Dat PPA kummt in't Plattdüütsche deelwies vör un is denn ahn d (fleten Water, flegen Hollanner etc.), dat stimmt (dat d is affullen, jüstso as ut Peerde later Peer worrn is, is ut fletende Water later fleten Water worrn. Dorüm ok de Vergangenheit op Platt ahn Ennsülv ich lange; ich langte <=> ik lang; ik lang, fröher [un in welk Dialekten vondaag noch] ik lang; ik langde). Aver jüst as bi de Sülv -en (de in welk Wöör op Plattdüütsch vörkummt: Rechnung = Reken; Hering = Heren; Regierung = Regeren) is dat PPA nich mehr aktiv un dor warrt keen ne'e Wöör mehr billt. --::Slomox:: >< 12:24, 1. Dez 2011 (CET)

Bordell

Gifft dat dor ok en plattdüütsch Woort för? Ik schriev dorför eerstmol Horenhuus, aver villicht gifft dat noch wat anner’t --Iwoelbern 13:46, 4. Dez 2011 (CET)

Wenn een "Horenhuus" bi Google söcht, denn gifft dat en Reeg Sieden. Verkehrt is dat nich. Ans heff ik noch Horenkasten funnen, wat so ünner annern in'n Wossidlo-Teuchert för Mekelborg un bi Heinrich Teut för Land Hadeln vörkummt. --::Slomox:: >< 15:10, 4. Dez 2011 (CET)

-(n)en Konjugatschoon in't Ooldsass'sche

Moin, ik diskuteer graad in en Linguistenforum över de -(n)en Konjugatschoon in't Nedderdüütsche. Dat warrt ja egens seggt, dat de egene Flekschoonsklass vör solke Verben ünnergungen is, man in't Nedderdüütsche warrt se ja anners konjugeert as de övrigen Verben. Vundeswegen wull ik mal fragen, wat ji dorvun haalt un noch wichtiger, wat ji weet, woans de -nen Verben in't Ooldsass'sche konujugeert worrn sünd. Ji köönt ja mal bi de Diskuschoon in dat Forum vörbikieken. Velen Dank Zylbath 18:42, 20. Dez 2011 (CET)

Mi dücht, disse Verben hebbt mit de olen nan-Verben nix to doon. Dat sünd man blots Verben, de ut Adjektiven oder Substantiven formt sünd, de in de Grundform al en n hatt hebbt. Dat Verb reken ut dat Adjektiv reken, dat Verb aden ut dat Substantiv Aden, dat Verb segen ut dat Substantiv Segen etc. Toeerst sünd de mit enen utspraken worrn, aver denn hebbt de Plattdüütschen een Sülv inspoort un dor en von maakt. Jüst as de Hoochdüütschen een Sülv inspoort hebbt, blot dat de nich desülve nahmen hebbt. --::Slomox:: >< 19:37, 20. Dez 2011 (CET)
Aver woso hebbt denn de Ooldsassen ok -enen bruukt, üm verbaliseerte Verben to maken? Welket Herkamen hett denn de Ennen, wenn se doch liekluden is as de oolde Ennen -nan.
Wat is denn reken för en Adjektiv??
Is dat allens dien Vermoden oder weest du dat nau? Denn apen wörr hier nich in de Reeg passen. Un dat kann ja ok eenfach ween, dat Aden, Segen, etc. eenfach so blangen de Verben existeren un blots meist liekluden sünd vunwegen de lieke Herkamen un nich de Verben extra dorut maakt worrn sünd un vundeswegen düsse Ennen hebbt. Zylbath 14:10, 22. Dez 2011 (CET)
Dat wat Schiller-Lübben III, S. 454 ünner rek(e), reken angeven is. Dat dat de Born is, seggt mien dtv Etymologisches Wörterbuch des Deutschen.
Aver woso hebbt denn de Ooldsassen ok -enen bruukt, üm verbaliseerte Verben to maken? Den Satz verstah ik nich. Wat för verbaliseerte Verben meenst du dor mit?
Denn apen wörr hier nich in de Reeg passen. Worüm nich? Dat Adjektiv is apen, dat Verb is apenen, he apent. Worüm schull dat nich passen?
Bi Aden lett sik dat licht bewiesen, dat dat Substantiv toeerst dor weer. Dat heet op Nedderlandsch adem un op Hoochdüütsch Atem. Mit m. Un de Verben hebbt ok m, ademen un atmen. Hett also mit nan-Verben nix to doon. Bi reken sünd de Vörgängerformen ooldhoochdüütsch rehhanōn un ooldengelsch gerecenian nawiest. Dat sünd en ōn- un en ian-Verb. Dat n kann also nich von en nan-Verb wesen. Dat Woord segen kummt von latiensch signare un hett dorvon en n. Un regen weer fröher ok en ōn-Verb (de öllste ooldhoochdüütsche Nawies is reganōn). --::Slomox:: >< 20:04, 22. Dez 2011 (CET)
Oh, ik meen natürlich verbaliseerte Substantiven un Adjektiven. Un stimmt, ik heff bi apen bloots an dat Substantiv dacht, aver gifft ja ok noch dat Adjektiv. Dat m is ja aver verwandt mit dat n un dat mutt ja nich unbedingt heten, dat dat nix mit de Verben to doon hett.
Ik kenn mi lieder nich so goot mit dat hele Thema ut, du weest dor seker mehr. Dat heet, dat de helen Wöör op -nen, de dat so ok in't Düütsche gifft, blots dör Tofall so utseht un dat Herkamen vun dat eerste n en anneret is?
Wat ik blots noch nich so verstah, is, woso de Verben nu aver so anners konjugeert warrt. Dat heet in'n Infinitiv warrt ut -enen blots -en aver wenn't konjugeert warrt, kümmt de eerste Sülv wedder? Zylbath 20:50, 22. Dez 2011 (CET)
Ut dat Substantiv Regen hebbt se dör Tofögen von de Verb-Ennsülv -en dat Verb regenen maakt, mit de normalen Verbformen (dat regent). De Plattdüütschen later weren muulfuul un hebbt disse twee Sülven an't Enn von'n Infinitiv nich mehr all beid utspraken. De hebbt ehr to een Sülv tohooptrucken: regen’. Bi de Form dat regent hett dat aver keen twee Sülven an't Enn geven, dat hett de muulfulen Plattdüütschen nich stöört un se hebbt dat so bibehollen. Mehr stickt dor nich achter. --::Slomox:: >< 23:20, 22. Dez 2011 (CET)
Kort un knappig, nu heff ik dat verstahn. Ik dank di. Blots schaad üm, dat dat nu doch nich so is mit egene Flekschoonsklass. Naja, sie't üm. Frohe Wiehnachten ;) Zylbath 15:20, 23. Dez 2011 (CET)

seetüchtig

Schull een doch denken, dat de Plattdüütschen dor en Woord för hebbt: seetüchtig. Aver seedüchtig is dat woll nich, denn dor is bi Google _nix_ mit to finnen. Null un nada. Wat kann dor ans dat richtige Woord för wesen? --::Slomox:: >< 16:07, 13. Jan. 2012 (CET)[anter]

Fallt mi ok nix to in, tomindst nich as Lemma. Ümschrieven de ik dat as döögt ok för de See. --Iwoelbern 16:17, 13. Jan. 2012 (CET)[anter]
Glööv ik nich, dat dat dor en besunner Woort for gifft. Nedderlannsch heet dat zeewaardig. Worum schall dat plattdüütsch nich seeduchtig heten? Anners dö ik dat ok umschrieven: He kann en ruge See verdregen, he kann Storm verdregen, em maakt dat nix ut, wenn dat oorntlich blaast, he is en Waterrott etc.--Bolingbroke 00:57, 14. Jan. 2012 (CET)[anter]
Ik weet keen Grund, worüm dat nich seedüchtig heten schull. Aver ik harr dacht, dat'n in de plattdüütsche Literatur dat Woord finnen schull, wenn dat würklich so heet. De Plattdüütschen sünd ja en Volk von Fohrenslüüd. Dat Woord is in de plattdüütsche Literatur aver nich to finnen. Villicht gifft dat dor also en annert Woord för.
Ik harr dat Woord ok as Egenschop von Scheep meent, nich as Egenschop von Lüüd. --::Slomox:: >< 23:19, 14. Jan. 2012 (CET)[anter]
Aver ik heff noch maal keken, Heinrich Teut vertekent dat Woord seedüchdig in sien Hadeler Wörterbuch. --::Slomox:: >< 23:26, 14. Jan. 2012 (CET)[anter]
Un nu heff ik bi Teut noch en Indrag funnen: seewęrig. Dor bün ik mi nu nich seker, woans dat Woord leest warrn mutt, kummt dat von Wehr (seewehrig) oder von Weert (seeweerdig, jüst as dat Nedderlandsche)? --::Slomox:: >< 16:19, 6. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Teut schrifft weert un Füürwęr, also mutt seewęrig as seewehrig leest warrn. --::Slomox:: >< 16:23, 6. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Verschwörung

…gifft dat dorför en plattdüütschen Utdruck? --Iwoelbern 20:18, 14. Jan. 2012 (CET)[anter]

Kenn'k blot as "Verswören" of "Kumplott". Termo 11:00, 16. Jan. 2012 (CET)[anter]

wie folgt

In en ganz Reeg von uns Artikels kummt de Utdruck as folgt vör, wat direkt ut Hoochdüütsch wie folgt översett is. Ik lööv nich, dat dat en echt plattdüütschen Utdruck is. In de plattdüütsche Literatur kummt dat nich vör. Dat is en Utdruck ut de Formalspraak. Un in de meisten Fäll lett sik dor licht so insetten un de Satz maakt jüstso veel Sinn: de Gemeenraat sett sik as folgt tohoop -> de Gemeenraat sett sik so tohoop. Bevör ik aver wedder Utschimpers krieg, dat ik an en Hümpel Artikels rümfummel ahn vörher to fragen: Wat denkt ji dor von? Dröff ik dat ännern? --::Slomox:: >< 11:47, 20. Jan. 2012 (CET)[anter]

Kloor, dat is ut dat Hoochdüütsche översett. En Problem seh ik dorin egentlich nich. De Sinn vun de Wöör ännert sik nich dör dat Översetten. Ik gah nich na de Literatur, dorto lees ik veel to wenig op platt. Un ik mutt ok seggen, dat de Literatur för mi keen Grundlaag dorför is, wat as wohrhaftig platt gellen dröff un wat nich. Schrievers hebbt keen Monopol op de Spraak. Aver dat man blots so blangento.
Wenn di dat stöört mit dat as folgt, den kannst dat mienwegen ännern. Dat schall mi egal wesen. Man, ik schrief tomeist, as mi de Snavel wossen is un kann nich verspreken, dat ik dat in tokamen Artikels nich doch wedder so schrieven do. --Iwoelbern 12:14, 20. Jan. 2012 (CET)[anter]
Schrievers hebbt keen Monopol op de Spraak, dor hest recht. Wenn ik hier fakener dat Vörkamen in de plattdüütsche Literatur as Argument nehm, denn do ik dat blots, vonwegen dat dat dat eenzige is, wo ik en "Bewies" för levern kann. Google Böker hett en Barg plattdüütsche Böker inscannt un wenn ik to'n Bispeel mit "as folgt" "hett" nix oder meist nix finn (in De irste Seemannsreis’ kiek ik naher noch rin, wat dor steiht), denn heff ik en good Indiz, dat de Utdruck in de plattdüütsche Literatur nich fakener vörkummt. Bi de sprakene Spraak kann ik nix bewiesen. Dor is mien Horizont bi de Naverdörper al toenn. Dat is de eenzige Grund, worüm ik von de Literatur snack.
De Sinn vun de Wöör ännert sik nich dör dat Översetten. De Sinn is to verstahn. Un de Lüüd kennt den Utdruck ut dat Hoochdüütsche. Aver "Sinn von de Wöör is to verstahn" bedüüdt nich, dat dat ok begäng is. "wie folgt" is en formelhaftigen Utdruck, den dat so as Formel op Platt nich gifft.
Un jüst bi dit as de Snavel wussen is, lööv ik nich, dat veel von de borentagen Plattdüütschen dat so seggen doot. Dat is en Utdruck ut de hoochdüütsche Schriftspraak un ok dor is he eerst bilütten begäng worrn (Google Ngram). Wohrschienlich na dat engelsche Vörbild "as follows" (Google Ngram). Villicht hebbt aver ok dat hoochdüütsche und dat engelsche all beid en latiensch Vörbild, dat kann ik nu nich seggen.
Noch en Indiz, dat dat ut de Formalspraak kummt: In engelsche Fiction-Böker kummt de Utdruck man noch halv so faken vör as in all Böker tohoop: [143]. --::Slomox:: >< 13:08, 20. Jan. 2012 (CET)[anter]
Dat dat ut de Formalspraak kummt, dor segg gor ik nix gegen. Man, worüm ok nich? Wi versöökt hier en Nakieksel to maken, dat deelwies kumplizeerte Saken möglichst akkerat beschrieven schall. Wenn een dorbi Formalspraak bruken deit, finn dat nu nich so unnormal. Ik bün dat so vun Beroops wegen wennt (wenn ok op hoochdüütsch), dorüm segg ik as mi de Snavel wossen is. Snacken do ik anners as ik schriev. Un as du seggt hest: wat begäng is, kann ik ik opletzt ok blots för tohuus seggen. 'N poor Dörper wieter höört sik dat allens anners an. Formale Utdruckswiesen kann aver jeedeen verstahn, wull ik annehmen.
Aver noch mol: Wenn di de Utdruck stöört, kannst du den geern ännern. Ik heff dor nix gegen. Ik wull dormit vör allen anmarken, dat ik deswegen aver nich anfang do, bi tokamen Artikels dorop to achten dat anners uttodrücken. --Iwoelbern 13:41, 20. Jan. 2012 (CET)[anter]
Ick stimm mit Iwoelbern vullkommen överin. Wenn Du wat ännern willst, man to. Eastfrisian 13:46, 20. Jan. 2012 (CET)[anter]

tasten

Sass seggt för tasten „söken, fummeln, grabbeln“. Ik bruuk dat Woort för den Tastsinn. Söken is to allgemeen. Grabbel- oder Fummelsinn höört sik aver nich goot an, vör allen nich as Lemma. Schüllt wi bi Tastsinn blieven oder dor sowat as Anfaatsinn vun maken? Oder weet een noch wat anner’t? --Iwoelbern 10:14, 29. Jan. 2012 (CET)[anter]

tasten is ok Plattdüütsch, dat kannst rohig bruken. --::Slomox:: >< 11:59, 29. Jan. 2012 (CET)[anter]

Wöör för de Tehn

Moin, wi sünd graad an'n Grübeln, wat dat nich so för Wöör gifft för de fief Tehn. In't Düütsche gifft dat ja blots "Großer Zeh" un "Kleiner Zeh". De annern Tehn warrt blots mit en Nummer nöhmt. Gifft dat egen Wöör dorför in't Plattdüütsch? Zylbath 12:09, 29. Jan. 2012 (CET)[anter]

Ik do mi ok bi de Fingers al swoor... bi de Tehn/Töhn weet ik eerst recht nich... --Iwoelbern 12:41, 29. Jan. 2012 (CET)[anter]

Weet ik ok nich, bi uns heeten de aber ok Tahn bzw. Tahn'nEastfrisian 13:17, 29. Jan. 2012 (CET)[anter]

Eisschollen

Hebb ik vundagen up de Werser sehn. Ik segg dor natüürlich Iesschollen to, man -schollen dücht mi keen plattdüütsch Woortdeel, oder? Bi Peter Neuber hebb ik Schipperstücken funnen, man dat hebb ik bither to noch nich höört. Wat seggt Ji dor denn to?--Bolingbroke 19:01, 4. Feb. 2012 (CET)[anter]

Ik kenn ok blots Iesscholl(en). --Iwoelbern 19:27, 4. Feb. 2012 (CET)[anter]
Schipperstücken hebb ick noch nie nich hört, Iesschollen kenn ik ok blots. Eastfrisian 20:24, 4. Feb. 2012 (CET)[anter]
Ick heff noch funnen Iesflott, Iesglanner (-klanner), Iesplat. Schipperstücken meint woll de Dingers, up de de Kinner früher mit führt sünd, un dor gifft dat denn ook Ieskahn un Iesschipp vör. Wilhelm Zierow hett dat mal in "Plaugfohrn" beschräben (zit. nah Meckl. Wb.): "Däuweder kem, denn würden mit dei Peiken Isklanners steken, dor würd up schippert". Mit Iesklanner ward denn so tähmlich jedes Stück Ies beteikent, ook de Iestappens. Brinckman hett dor mal so'n lütt Gedicht schräben (1856), dat geht so:
Ick heww een'n narschen Bursen kennt,
Fläuh künn de hosten hürn;
de Fisch hett he in'n Dik dotbrennt
un füng s' mit Mettensnürn.


Un as sin Hoff in Füer stahn,
hett he dat flink mit Speck utdan
un Winters in sin'n Aben
staats Holt Isklanners schaben.--IP-Los 18:03, 5. Feb. 2012 (CET)[anter]
Ick heff dor noch so'n interessanten Indrag bi Grimm funnen: "glander, f., 'eisscholle, eisbahn'. etymologisches s. unter DWB glandern, in gleicher mundartl. verbreitung wie dieses; eiszapfen Mi mecklenb. 27a; eisscholle Mensing schlesw.-holst. 2, 384, brem.-nds. wb. (1767) 2, 505; im md. als 'eisbahn', so auch im elsäss., s. die bei glandern aufgeführten wbb.; 'glandern, ein nur im niedersächsischen bekanntes wort, sowohl eine eisscholle als auch eine schleifbahn der kinder auf dem eise zu bezeichnen' Adelung (1774) 2, 688, vgl. Campe 2, 381; eine eisscholle Benzler deichbau (1792) 1, 174, Krünitz 18, 577."
Wat Adelung dor nu tau säd, hett Grimm hier ja all upschräben, bi Campe heit dat: "Die Glander, Mz. die _n, eine Eisscholle; dann, eine Gleitbahn auf dem Eise." Grimm weit ook wat oewer de Herkunft: "glandern, vb., 'schlittern, gleiten' (auf dem eis); umgelautet glendern Schwan n. dict. (1788) 1, 767b, gländern (s. unten). über germ. *glanð- 'gleiten' auf idg. hlendh-, erweiterung der wurzel hlē- 'glänzen, glatt sein' zurückgehend, s. Walde-Pokorny 1, 625 unter hel-, vgl. auch 1glander, glan, m. und adj.; ablautende verwandte sind glinden gleiten (teil 4, 1, 5, 121), schwed. glindra glitzern; auszergerm. vergleichen sich lit. galándu schärfen, schleifen, lett. galnods wetzstein, s. Walde-Pokorny a. a. o. — für die mundart verzeichnet bei Frischbier preusz. wb. 1, 235; für Mecklenburg in: zs. d. ver. f. volksk. 5, 321; Mensing schlesw.-holst. 2, 384; brem.-nds. wb. (1767) 2, 505; Doornkaat-Koolman ostfries. 1, 631b; Müller-Fraureuth obersächs. 1, 422; Hertel Thür. 107; Crecelius oberhess. 423; rhein. wb. 2, 1251; als gländern Martin-Lienhart elsäss. 1, 259b; als glundern Bauer-Collitz Waldeck 40; literarisch selten, als provinzialismus: ich aber lauff ohn end, ich glander auff dem eise Tobias Hübner andere woche (1622) herrligkeit 31;".
Dat Meckl. Wb. schrifft nu: "Klanner schuben auf einer Eisscholle schippern, d. h. auf ihr stehend sich durch Standgen fortschieben, Spiel der Knaben". Ünner "glannern" findt sick denn noch wat oewer de Herkunft: "glanner; klannern auf dem Eise gleiten [...] dieses Gleiten ist die Grundbedeutung; ihr liegt weiter der Sinn glatt zugrunde, der im Subst. Glanner erscheint; vom Subst her aber kommt das Verb glannern, klannern als Knabenspiel, gleich Klanners schuben".--IP-Los 18:24, 5. Feb. 2012 (CET)[anter]
Dat hemm wi nu twors all so'n bäten afhannelt, oewer ick heff dor dörch Taufall noch 'n Utdruck funnen. Gorch Fock schrifft in "Seefahrt ist not" (S. 37, Utgaaf von 1941): "So ging er über die Wurt nach dem Deich zurück und guckte mit seinen scharfen Augen über das Eis, er lief über die Blöschen nach dem Ewer, die Waken und Löcher umgehend". Ick kenn "Blöschen" twors nich, in de "Verklarung einiger Schiffsausdrücke und plattdeutscher Wörter" heit dat denn oewer: "Blösch = Eisscholle (Mehrzahl Blöschen)". In den Sass heff ick dat Wuurt nich funnen - viellicht is dat bloß up Finkenwarder begäng?--IP-Los 14:41, 5. Jun. 2012 (CEST)[anter]

Wöör ahn fastleggt Geslecht

Moin. Ik will in en Kurs över Genus en Referat halen över de plattdüütschen Nomen, de keen fastleggt Geslecht hebbt. Man mi dügt, dat ik dorto nich veel noog finnen warr. Hier gifft dat ja en List vun de Nomen. Kennt ji villiecht Borns oder jichtenswat anners wat mi hülpen kunn? Velen Dank ok Zylbath 16:33, 6. Feb. 2012 (CET)[anter]

Mit "Wöör ahn fastleggt Geslecht" meenst du Wöör, de mit mehr as een Geslecht bruukt warrn köönt? So as "dat Kalf süggt an de Titt/an den Titt" oder "lang mi maal dat Handook/den Handook".
Wenn du bi Google un Google Böker na "genusgebrauch niederdeutschen" oder "genusgebrauch plattdeutschen" etc. söchst, denn sünd dor en poor Infos to finnen, aver ans weet ik dor ok nix, wo to dat Thema mehr steiht. --::Slomox:: >< 16:51, 6. Feb. 2012 (CET)[anter]
Dank ok för dien Hülp. Lieder gifft dat bi Google Books keen eenzig Book as EBook, wo dat binnen stahn deit. En vun de Böker gifft dat aver bi uns an'e Uni, dat warr ik mi mal utlehn un denn mal kieken.
Aver een Fraag heff ik dorto noch, de du vllt. ok beantern kannst. De Bruuk is de free per Snacker oder sünd das regionale Ünnerscheden? Also kann een Snacker dat UN de Markt seggen, oder is dormit meent, dat in de een Region dat bruukt warrt un in de anner Region de? Zylbath 20:12, 6. Feb. 2012 (CET)[anter]
Dat is verscheden. Deelwies hängt dat von'n Dialekt af, deelwies bruukt de olen Lüüd un kunservativen Sprekers een Form und de jungen en annere (dat kummt to'n Bispeel dor veel vör, wo dat Hoochdüütsche von de ole Plattdüütsche Form afwiekt). Deelwies kann dat ok angahn, dat dat kumplett dörenanner geiht (dat nu sogor een un de sülve Person dat maal so un maal so bruukt, dat is nich de Regel, dücht mi, aver enkelt kann dat woll ok vörkamen). Dat hängt jümmer von dat enkelte Woord af un is ahn veel Woordforscheree swoor ruttokriegen. --::Slomox:: >< 00:01, 7. Feb. 2012 (CET)[anter]

reizen

Rover kopeert ut Diskuschoon:1,1,1-Trichlorethan:

Mi is keen plattdüütsch Woort infallen. Tarren heff ik aver doch al mol höört. Dat kann man dorför bruken... --Iwoelbern 11:07, 13. Feb. 2012 (CET)[anter]


Dat hoochdüütsche Woord gefallt mi ok nich so good.
Dat Woord targen, tarren gifft dat so temlich överall in Plattdüütschland, aver bedüüdt dat nich mehr 1) zerren, 2) jmd. necken, ärgern, bewusst auf die Nerven gehen? So kenn ik dat blots. As eine Gewebeoberfläche angreifen und schädigen heff ik dat noch nich höört.
Nedderlandsch heet dat irriteren un prikkelen.
En good plattdüütsch Woord, wat jüst datsülve bedüden deit, dat weet ik nich. Ik will vonavend maal miene Wöörböker dörkieken, wat de dor to hebbt.
In dissen Artikel reckt dat aver villicht ja al, wenn wi dor De Dämp künnt de Sliemhüüt angriepen schrievt? (För de üm un bi 50 annern Artikels, in de Wöör mit reiz in vörkaamt, mööt wi uns aver noch en poor Gedanken maken.) --::Slomox:: >< 11:22, 13. Feb. 2012 (CET)[anter]
reizen is noch nich gliek schädigen, angriepen passt aver woll goot. Gefallt mi ok meist noch beter as tarren. --Iwoelbern 11:49, 13. Feb. 2012 (CET)[anter]
Na ja: Bi us warrt t.B. Snutentar(g)eree bruukt, wenn een dat Muul reizen deit, man nich satt maken. So'n reizen is natüürlich wat anners, as en Angriepen, Bieten, Kniepen. Oder doch nich? Böning hett to targen zerren, zergen, reizen, necken.--Bolingbroke 11:58, 13. Feb. 2012 (CET)[anter]
Snutentarren kenn ik vun tohuus ok, dat verstah ik in de Bedüden necken,ärgern, as Slomox dat baven angeven hett.
reizen in’n gesundheitlichen Tosamenhang kann een woll as angriepen beteken. Wenn t.B. de Huut reizt is, denn sünd de Huutzellen vun jichtenswat angrepen. Heet an’n Enn ok nich mehr as "en Reiz utlösen" (wobi wi dorför denn ok noch en plattdüütsch Woort bruukt), in den Sinn passt dat jüst so ok bi't Snutentarren. --Iwoelbern 12:16, 13. Feb. 2012 (CET)[anter]
Ik kenn vun tohuus ut blots: prickeleren oder prickeln. Man dat hett keen so slechte Bedüden as "angriepen". Aver weer nich "irriteren" ok good un goodspraaklich? Gifft't ja ok in't Düütsche. Zylbath 21:41, 13. Feb. 2012 (CET)[anter]
Ik heff nu miene Wöörböker dörkeken. Weer nich veel to finnen. Dat eenzige Wöörbook, dat reizen in'n Sinn von eine Gewebeoberfläche angreifen und schädigen harr, weer Herrmann-Winter för Mekelborg. Se hett dor angriepen. Ans harrn de Wöörböker all blot reizen in'n Sinn von ärgern oder as Skat-Woord. --::Slomox:: >< 22:10, 13. Feb. 2012 (CET)[anter]
Wat is mit Sehr doon wenn't üm orgaansche Saken geiht? Also so an de Böverfläch to prickeln, dor kunn een doch ok Sehr doon för bruken, oder nich? Zylbath 16:41, 29. Feb. 2012 (CET)[anter]
Toeerst mol ducht mi sehr doon reinweg oostfreesch. Un denn heet sehr doon ja gor nich verletzen, ok nich reizen, man weh doon oder kehlen. Rein Organisch mutt dat ok nich ween, ik kann een ok an de Seel weh doon oder sehr doon.
In de nee Diesel hebb ik den Satz funnen: „Dat spiet mi, wenn ik de Lüü targt hebb“. Dat is nu allerdings ok oostfreesch. Man tominnst bedutt dat reizen oder ärgern--Bolingbroke 17:29, 29. Feb. 2012 (CET)[anter]

Erzbischof un Erzbistum

Wi hefft dor in use WP bi de Oversetten jummerlos Arz- in de Vorsülve in stahn. So sünd ok de Lemmata benömmt. Gifft dat dor egentlich Belege for oder is dat man na de Analogie vun Erz == Arz tostann brocht? Bi Schiller Lübben gifft dat [144] woll en middelnedderdüütschen Beleg for Erz, man dor steht nix over Erzbischof oder -bistum in. Dorgegen hebb ik in dat ganz nee Book Bremische Kirchengeschichte im Mittelalter (Bremen, 2012) en ganze Reege vun Handteknungen ut den Anfang vun dat 16. Johrhunnert (Bischofschronik) funnen, de sünd mit middelnedderdüütsche Handschrift versehn, un dor heet dat allerwegens: Ertzebischup tho Bremen. So seggt ja ok de Lüde hüdigendags, wenn se na dat Geföhl snacken doot: Erzbischop.--Bolingbroke 15:59, 27. Feb. 2012 (CET)[anter]

Disse Analogie Erz == Arz gifft dat doch gornich, oder? Dat Erz ut en Bargwark heet Eerz (in mien Dialekt Ierz), vonwegen dat dat en lang e is, dat sik nich to a wannelt. Dat e in Ertzebischup sütt för mi kort ut, un denn is de logische Luudwannel erz->arz.
Aver bewiesen kann ik dat nich, dat dat würklich woolt so bruukt warrt. In de plattdüütsche Schrieveree dükert mehrstendeels Erzbischop/Erzbischup op: [145], [146], [147], [148]. --::Slomox:: >< 16:19, 27. Feb. 2012 (CET)[anter]
Dat Thema harrn wi baven ünner #Erz ok al maal. --::Slomox:: >< 16:25, 27. Feb. 2012 (CET)[anter]
Dat is je nu kirchlich un dor wür je früher bannig nah dat Hochdüütsche oewergahn. Dat Meckl. Wb. schrifft dor wat oewer: "Erz- Vorsilbe vom kirchenlatein. archi 'der erste, oberste' in folg. Zss.: Erzbischop m. Erzbischof: 'Ertzbisschop CHYTR. 9 - -engel a[lte]. Spr[ache]. auch Ars, Ers, Erseengel m. Erzengel: 'in sunte Michaelis daghe, dess hilghen arsengelss' (1366) U. B. 16,96 'des ersengeles' (1369) 495; 'des ... erseengheles (1381) 20,64; 'Ertzengel' CHYTR. 3- -hertog m. Erzherzog: 'ein Ertzhertoch CHYTR. 129 [...] -jäger m. a. Spr. gewaltiger Jäger: 'nein Lymstenger [= Vogelsteller] und Ertzyeger kan by en (den Jesuiten) hafften GRY. Paw. Nn 1a . -kopmann m. übertüchtiger Kaufmann: 'so ein vorslagener Ertzkopman was GRY. Lb. 1 Ff sb".--IP-Los 16:50, 27. Feb. 2012 (CET)[anter]
Verstahn hebb ick dat nu nich. Sall datt nu up eenmal nich mehr Arzbischop und Arzbisdom heeten? Eastfrisian 17:35, 27. Feb. 2012 (CET)[anter]
Ik woll an un for sik bloß weten, of dat overhoop Belege gifft for Arzbischop. Allens, wat ik funnen hebb, stammt up de een oder annere Aart vun use WP af, dücht mi. Nu hebb ik ok in Renner siene Bremer Chronik (1583) Ertzbischop funnen. Slomox hett boven en paar Belege for Erzbischop anbrocht, de sünd ut de Nazitied, also 20. Johrhunnert. Ik fraag ja blot man, of wi nich amenn en Kunstwoort upbrocht hefft, wat dat buten de plattdüütsche Wikipedia un ehre Twiege nich gifft...--Bolingbroke 17:29, 29. Feb. 2012 (CET)[anter]
IP-Los hett baven ja Bispelen geven, dat dat in Hansetieden al so weer, dat dat ole erseengel in arsengel övergahn dee. In Edvin Brugge sien Vokalismus der Mundart von Emmerstedt, Sied 71, heff ik bi dat Thema "Luudwessel Berg->Barg" noch wat funnen: In einer Urkunde aus dem Jahre 1503 steht 'artzengels' (Ep. III, 5). Vgl. 'Ertzcebischope' Magdeb. 1305, Lasch § 330.
Ep. III steiht för Lichtenstein sien Epistola observatiunculas historico-iuridicas ex diplomatibus Helmstadiensibus sistens un Lasch steiht för Agathe Lasch ehr Mittelniederdeutsche Grammatik.
Dat wiest, dat Arzbischop de logische Form is, de sik na de Luudgesetten ut Erzbischop billt harrn müsst. Aver du hest liekers recht, dat dat in de Praxis anners utsütt. --::Slomox:: >< 23:12, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Chronik/Chronist

Vunwegen, dat ik fröher mol Peters siene Baasdörper Krönk lesen hebb, meen ik jummers, en Chronik möss up Platt woll Krönk heten. Anners hebb ik dat avers noch nargens höört. Is dat Woort overhoop bekannt? Döcht dat as Lemma? Un wat is denn en Chronist?--Bolingbroke 12:13, 1. Mär 2012 (CET)[anter]

Also, Sass kennt dat ok, man schrifft dat Chröönk/Chrönk. En "Chronist" kunn ok Chrönist/Chrönnist ween, oder nich? Zylbath 17:37, 1. Mär 2012 (CET)[anter]
To Kröönk kann ik seggen, dat Heinrich Teut dat in sien Hadeler Wörterbuch ok hett. To Chronist heff ik nix funnen. Kröönkenschriever mag gahn. Ans deen de Plattdüütschen wohrschienlich ok Chronist seggen. --::Slomox:: >< 21:01, 1. Mär 2012 (CET)[anter]
Moin, ik heff maal een korte Fraag twischendör. Wenn't Kröönk heet, müss dat Adjektiev synchron denn ook synkröön heten? Zylbath 21:31, 13. Mär 2013 (CET)[anter]
Nee. --::Slomox:: >< 09:02, 14. Mär 2013 (CET)[anter]

geeignet

Keen Woord, dat ik söök, man en Vörslag: in so üm un bi 100 von uns Artikels kummt dat Woord egent vör, as Översetten von geeignet oder eignet. Villicht kunnen wi dor döggt schrieven. Dat passt normalerwies good (ik weet nich, wat dat jümmer passt, aver de meiste Tied schull dat passen) un höört sik natürlicher an as sik egenen, wat ik so ut dat Plattdüütsche nich kenn. --::Slomox:: >< 10:02, 2. Mär 2012 (CET)[anter]

Uraufführung

Un wenn ik dor al bi bün mit Vörslääg: wi bruukt ok temlich faken Ooropföhren un ooropföhrt. Dat is ok so'n temlich hoochdüütsch Woord. Dat is eerst 1895 opkamen (dat Verb sogor eerst 1920) un dat gifft dat ok blots op Hoochdüütsch, in annere Spraken seggt se dor eenfach Premier för. Villicht schullen wi dor ok Premier, Weltpremier un bi dat Verb toeerst opföhrt, Premier hatt oder sowat schrieven. --::Slomox:: >< 16:55, 2. Mär 2012 (CET)[anter]

No problemo - moot en blots mal seggt wurrn. Eastfrisian 17:18, 2. Mär 2012 (CET)[anter]
Mag wesen, dat dat nich so Hoochdüütsch is, aver mehr Plattdüütsch is dat ok nich... --Iwoelbern 17:46, 2. Mär 2012 (CET)[anter]
En Frömdwoord is dat. Rein von dat Woordmaterial is dat also ok nich plattdüütscher. Aver wenn ik bi Google na plattdüütsche Sätz söök, denn finn ik för Premiere (mit e an't Enn bringt mehr as ahn) mehr von Wikipedia unafhängige Drepers as för Ooropföhren/Uropföhren/Ooropföhrung etc. (bi Ohnsorg to'n Bispeel). Un dat twete Argument is, dat Ooropföhren un Premiere för Lüüd ut Düütschland lieker good to verstahn sünd, för Lüüd ut de Nedderlannen is aver blot Premiere licht to verstahn. Dat hett also op jeden Fall en Vördeel för dat Inter-Neddersassische Verständnis ;-) --::Slomox:: >< 19:25, 2. Mär 2012 (CET)[anter]
gegen Premiere hebb ik nix in to wennen. Eerstupföhrung/Eerstupföhren finn ik suß ok woll goot. Jedenfalls beter, as Oorupföhruung, wat ja ok as Ohr-Upföhrung verstahn weern kann...--Bolingbroke 17:34, 3. Mär 2012 (CET)[anter]
Intowennen heff ik ok nix. Mi stöört de Ooropföhren aver jüst so wenig. De Vörsülv Oor- hebbt wi in annere Wöör jo ok: Oorkunn, Oorsaak, Oormeter, Oorafstimmen,… --Iwoelbern 17:46, 3. Mär 2012 (CET)[anter]

Beseff

Moin, ik wull mal fragen, of ji Beseff noch för "Verstand" kennt un bruken doot. Zylbath 17:21, 8. Mär 2012 (CET)[anter]

Hebb ik up Platt noch nich höört un ok nargens wat vun lesen. In keen Book un in keen Dialekt, wo ik wat vun lesen hebb. Man ut dat Nedderlannsche kenn ik besef. Dor heet dat „Bewusstsien“, „Kunne“, „Ahnung“.--Bolingbroke 23:54, 8. Mär 2012 (CET)[anter]
Ik heff dat lestens in en Vördraag över Konverschoon in't Ripuaarsche höört. Un dor kemen ok neddersassche Wöör vör, nu weet ik blots nich, wieldat dat dor nich stunn, wat dat nu Meddelnedderdüütsch weer, oder Nedersaksisch, oder anners wat. Vundeswegen wull ik mal fragen. Ut't Nedderlannsche kenn ik dat ok. Bestimmt harr't dat Woord ok mal in't Nedderdüütsche geven, so in fröhere Tieden, man is nu verschütt gungen. Zylbath 04:45, 9. Mär 2012 (CET)[anter]
Bi Schiller/Lübben [149] is dat jedenfalls nich to finnen.---Bolingbroke 10:35, 9. Mär 2012 (CET)[anter]
Hier gifft dat etymoloogsche Infos to dat nedderlandsche Woord. Ooldsassisch hett dat biseffian geven, aver middelsassisch hebbt se dor keen Nawies mehr. Vondaag kummt dat Woord noch in Nedersaksisch-Nedderland vör ([150]) un Stürenburg hett in't 19. Johrhunnert för Oostfreesland noch Beseff (Verstand), seffeloos (bewusstlos), seffen (begriepen) un Seffniss (Bewusstsien) ([151]). Ik glööv aver nich, dat dat Woord noch enerwegens bekannt is in Plattdüütschland buten de Rebeden, de von dat Nedderlandsche beeinflusst sünd. --::Slomox:: >< 10:49, 9. Mär 2012 (CET)[anter]
Velen Dank för de helen Infos. Wat schaad, dat't nich gifft, ik mag dat Woord. Uns Woord "Verstand" behöögt mi nich, lett so hoogdüütsch. Zylbath 13:27, 9. Mär 2012 (CET)[anter]

Zugvögel

Togvagels? Treckvagels? Noch wat anners?--Bolingbroke 11:00, 13. Mär 2012 (CET)[anter]

De Nedersaksen in de Nedderlannen seggt na dat nedderlandsche Vörbild trekvogel, aver för Düütschland kann ik bi Treckvagel/Treckvogel/Treckvögel/Treckvagels etc. nich veel finnen, wat öller is as dat Internet-Tiedöller. In de öllere plattdüütsche Literatur ut Düütschland kummt vör allen Togvagel/Togvogel etc. vör. Annere Wöör kenn ik ans nich. --::Slomox:: >< 11:35, 13. Mär 2012 (CET)[anter]
Togvagels kummt mi bekannt vör... --Iwoelbern 11:56, 13. Mär 2012 (CET)[anter]

Buße

Ik meen, wat in de Kark doon weern mutt, um de Gnaad to kriegen. Na mien Geföhl dö ik Bote/Boot seggen. In miene Wöerböker steiht avers nix. In Sweedsch, däänsch usw. heet dat jummers so wat, as böter etc. --Bolingbroke 16:44, 15. Mär 2012 (CET)[anter]

Bote/Boot un böten sünd de olen plattdüütschen Wöör. Aver de kennt wohrschienlich meist nüms mehr. --::Slomox:: >< 18:56, 15. Mär 2012 (CET)[anter]
Na ja, mit so'n Saken befaat sik ja ok meist keen Plattdüütschen. Oder meenst du, ik scholl dat hoochdüütsche Buße bruken? --Bolingbroke 19:16, 15. Mär 2012 (CET)[anter]
Ik meen, wi schullen de plattdüütsche Version bruken, denn en Artikel to dat Thema schrieven un jümmer wenn wi dat Woord bruukt, en Link op den Artikel setten. Denn kann dor elkeen wat mit anfangen. Un Tominnst de Neddersaksen bruukt ok noch jümmer de ole plattdüütsche Version bote/bout un boten. --::Slomox:: >< 22:14, 15. Mär 2012 (CET)[anter]
Weer dat nich amenne beter, dat Woort mit apen -a oder mit Dubbel-aa to schrieven? Eerst mol kriegt wi dat denn nich dör'nanner mit de lüttjen Schepe un de Narichtenbringers, un denn hett Hermann Böning in sien Ollnborger Wöörbook noch Bate, Baat, Bade, Ba as Hilfe, Beisteuer, Vorteil, wat na de Ethymologie ja akraat use Bote is. He bringt as Bispeele u.a.: „dat kummt mi tobate (to Bate), zugute; will di denn Sack to Bate dregen, für dich tragen“.--Bolingbroke 15:42, 20. Mär 2012 (CET)[anter]
Dat is nich dat sülve Woord. Vergliek http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/boete un http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/baat --::Slomox:: >< 16:18, 20. Mär 2012 (CET)[anter]
O. Dat is ja intressant. Denn steiht dat in den hoochdüütschen Artikel man verkehrt. Bote hett denn wat mit heel maken, wedder torecht schostern to doon un Bate is hölpen, di to Gode doon usw. na, ja: So'n ganz groden Unnerscheed is dat amenne nich...--Bolingbroke 18:09, 20. Mär 2012 (CET)[anter]
De twee Wöör gaht op en gemeensaam germaansch Wuddel trügg, aver vondaag sünd dat twee verscheden Wöör, de verscheden utspraken warrt. --::Slomox:: >< 18:55, 20. Mär 2012 (CET)[anter]
Ja, man Dubbellude gifft dat hier bi us nich, un twuschen aa un o warrt ok kien groden Unnerscheed maakt. Warrt allens Boote utspraken. Man dat maakt ja ok nix. Ik gah dor nu bi un schriev wat over Bote.--84.137.39.81 20:06, 20. Mär 2012 (CET)Dat weer ik:--Bolingbroke 13:38, 21. Mär 2012 (CET)[anter]
Buße wier Bote up Platt, vgl. Gryse: "Eine hochnödige Bothpredige uth dem 33. Capittel des Propheten Ezechielis". In de "Historia" von Joachim Slütern (Utgaaf von 1593) schrifft hei denn t. B., woans sick de evangelische Liehr in Rostock dörchsetten dehd, un dor heit dat denn (Anno 1530): "H[err]. Mattheus Eddeler alse der Erstbestelleder Luttherischer Prediger tho vnser leuen Frowen/ nademe he kort vor Osteren darhen beropen/ hefft syn Predigtamt mit sonderlykem flyte vorrichtet/denn in syner ersten Predige de he vp den Pasche dingstdach vth dem Euangelio Luc[ae]: 24. van der Bote gedan/ dar Christus sprickt: He late in synem namen Predigen bote vnd vorgeuinge der suende mank allen Voelckeren / dar hefft he gantz ernstlyken de luede thor bote vormanet / vnd de valsche lere der Papistischen Bote vth Gades worde wedderlecht."
böten (bäuten) wier denn "büßen", bedüüdt oewer ook (tauminnst in Mäkelborg): "heizen" (t. B. inbäuten 'einheizen') un - dat is bi uns oewer nich miehr begäng - 'pusten', 'püstern', 'stillen', 'bespräken', d. h. 'n Kranken heilen mit so'n magischen Formeln. Wossidlo hett den Utdruck "bäuten" noch kennt, 1930 wiern denn de annern Utdrücke, de ick dor nu vör uptellt heff, bloß noch begäng. "böten" 'büßen' wier tauminnst in Mäkelborg all Anfang 1800 nich miehr begäng, Wüürsammlungen ut de Tiet hemm bloß noch 'heizen' und 'zaubern'. Geef früher ook 'n Ünnerscheid twischen "tövern" un "böten": "Die da konnen segen, wirken vnd böten, die konnen auch gewißlichen zauberen." (1590, ut Bartsch, Sagen, Märchen und Gebräuche aus Meklenburg, Bd. 2, S. 328). 'n Utwahl an Literatur oewer dat "Pusten": Meckl. Wb., Bd. 1, Sp. 678 f. un Staak, Gerhard: Beiträge zur magischen Krankheitsbehandlung. Die magische Krankheitsbehandlung in der Gegenwart in Mecklenburg, Rostock 1930, S. 12 f. Bartsch hett dor ook wat tau schräben (S. 318 - 323).
Oewer de Etymologie von "böten" vgl. ook Pieken, Heinz A.: Böten, in: Korrespondenzblatt des Vereins f. nd. Sprachf. 114, 2 (2007), S. 46 – 55. Etymologie Buße: Pfeifer, S. 187: "ein gemeingerm. *bōtō, das unter baß [dat wier de Komparativ von "wohl", vgl. ook plattdüütsch "bet"] und besser [...] behandelten Formen auf germ. *bat-, *bōt- 'gut' zurückgeht".--IP-Los 18:00, 26. Mär 2012 (CEST)[anter]

Utspraak vun't lange "ä"

Moin. Eerst eenmal, ik weet, dat lange "ä" warrt bruukt, üm't eentonig "ee" weddertogeven. Man in welke Wöör heff ik sülvst dat Föhl un kenn dat ok vun welke Lüüd, dat dat en Dubbellud is, so as bi't dubbelludige "ee". Bispellen sünd: "Städer, Universitäät, etc." Is dat nu helen Tüünkraam, wirklich so oder sogoors en modern Spraakwessel? Velen Dank Zylbath 12:08, 17. Mär 2012 (CET)[anter]

De Regel, ää för eentonig ee to bruken, de gellt för plattdüütsche Wöör. Universitäät fallt dor as latiensch Woord al rut. Dor is dat ä ut dat Hoochdüütsche utlehnt. Un bi Städer kenntekent dat ä, dat dat en Ümluud von dat a ut Stadt is. --::Slomox:: >< 12:47, 17. Mär 2012 (CET)[anter]
Dank eerstmal. Aver warrt dat "ää" in Universitäät nu dubbelludig utspraken? Egens nich, oder? Zylbath 17:49, 17. Mär 2012 (CET)[anter]
Doch, dubbelludig: Universitäit. --::Slomox:: >< 18:27, 17. Mär 2012 (CET)[anter]
Ahh, wat interessant. Man bi Städer is dat blots en lang "e", nich? Velen Dank för de Hülp. Zylbath 22:32, 17. Mär 2012 (CET)[anter]
Dor kann ik nix to seggen. Städer kenn ik blots ut de schreven Spraak. In de spraken Spraak kummt dat nich veel vör. --::Slomox:: >< 23:18, 17. Mär 2012 (CET)[anter]
Dat verscheelt sik doch vun Dorp to Dorp. Also: Ik segg ganz wiss Universiteet vun de Utspraak her, un ok Stee-er for Städer. Ik hebb avers just vun een höört, bi Beers rüm weer dat so utspraken, as Slomox boven schrifft. Dor gifft dta wiss keen allgemeene Regeln for.--Bolingbroke 23:45, 17. Mär 2012 (CET)[anter]

Ooldsass'sche Wöör un anner Saken

Moin. Ik pleeg mi graad mit Ooldsass'sch rüm un warr twüschendör woll mal Fragen to welke Wöör hebben. Ik will aver nich elkmaal en ne'et Thema anfangen, also maak ik dat denn allens hier. Mien eerst Fraag is, of dat vundaag noch Dialekte gifft, de nich Arbeid man Arveed seggt. Dat weer ja de Foorm, as de ut't Ooldsass'sche ween schull vundaag. Zylbath 15:13, 27. Mär 2012 (CEST)[anter]

Wo hest du dat her, dat dat so wesen schull? Dat hett Germaansch *arbaiþis heten. Dat i sorgt för en i-Ümluud. Dorüm warrt ut ai nich ee, de Ümluud von ai blifft ai. Bi dat b kann ik spontan keen goden Grund seggen. Kann angahn, dat dat en swack betoonte Sülv is un dorüm dat b bleven is. Tominnst is dat keen unbetoonte Sülv. --::Slomox:: >< 17:22, 27. Mär 2012 (CEST)[anter]
De Foorm heff ik vun't Wöörbook vun Gerhard Köbler. Dor is de Foorm: arvêdi. Un Arbeid oder so kümmt in düsse Foorm gor nich vör.
Welke Wöör kennt ji för Hoogdüütsch "rächen"? De Sass nennt blots "afreken, torüchbetahlen". Aver dorvun hool ik gor nix, dor müss doch en egen Lemma her. In de ooldsass'schen Tieden harrn de "wrêkan". Wat weer mit wreken? Wat weer denn "Rache"? Wraak? Dor steiht, dat is en stark Verb vun de veerte Grupp, weer dat denn: ik wraak (ich rächte), wi wreken (wir rächten), wruken (gerächt)?? Ik heff dor graad gor keen Föhl vör. Velen Dank för de Hülp. 92.224.87.168 16:49, 28. Mär 2012 (CEST)[anter]
Ut êdi warrt mit i-Ümluud aide. Dat e is later ok noch wegfullen (gifft blots en poor Dialekten, de dit swacke e behollen hebbt, ünner annern dat Waldeggsche) un dor blifft aid oder mit Auslautverhärtung ait bi över.
Dat Thema rächen hebbt wi baven ünner #Rache al hatt. --::Slomox:: >< 17:25, 28. Mär 2012 (CEST)[anter]
Ah, velen Dank för de Help. Aver Foormen as "Arveid" gifft dat vundaag nich mehr, oder?
Dat mit Rache heff ik woll överlesen, deit mi leed. Aver noch kort: woans weer denn dat Partizip Präteritum vun "wreken"? "wruken"? Zylbath 18:07, 28. Mär 2012 (CEST)[anter]

Is dat egens dör dat Hoogdüütsche kamen, dat ut "-ööt/oot" "-uss" worr? För "Fluss" gifft't ja ok de Mööglichkeid "Flööd" to seggen. So weer't ja ok in't Ooldsass'sche dunntomalen. Zylbath 18:29, 28. Mär 2012 (CEST)[anter]

Aver Foormen as "Arveid" gifft dat vundaag nich mehr, oder? Nee.
Ik heff in miene Wöörböker narms en Henwies funnen, dat wraken oder wreken besünnere Formen hebbt. Ik nehm also an, dat dat PPP wreekt is.
Dat -uss kummt würklich ut dat Hoochdüütsche. Worüm dat so is, kann ik nich seggen, dor weet ik keen Grund för, aver dat gifft en ganze Reeg von disse Wöör: Schuss, Utschuss, Fluss, Guss, blangen -uss ok -tz: Schatz, Schutz, Schütz, Satz, Sitz. --::Slomox:: >< 20:28, 28. Mär 2012 (CEST)[anter]
Also wörrst du seggen, dat dat Verb swaak is? Un wenn een traditschoneller ween will, weren de Foormen denn: Schoot, Utschoot, Flööt/Floot, Goot? Zylbath 20:57, 28. Mär 2012 (CEST)[anter]
Rache: mnd. wrâke oder wrekinge, vgl. Meckl. Wb., Bd. 7, Sp. 1535: "Wrekinge f. a. Spr. wie Wrake1 1: vindicatio 'Wreekinge der de gewaldt lyden, Wrake' CHYTR[raeus]." - dat is sien Nomenclator latinosaxinus, Uplag Rostock 1613 - in de von 1582 heff ick dat oewer nich funnen. "wreken" wier 'n starkes Verb: wreken - wrak (ook wrok) - (ge)wraken (ook [ge]wroken) - Nahwies, kiek bi Schiller/Lübben un bi Lasch, Mnd. Grammatik, S. 234, §428, Anm. 2.
"Arbeit": in Westmäkelborg gifft dat (bi olle Lüür) noch de Utsprak "Arbet" - mal 'n literarischen Nahwies (Rudolf Hartmann: Hei mag nich miehr, ut: Dat Leigen mütt tau hürn wäsen, Rostock 2005, S. 129):
Sien Kost vertiehr hei mit Behagen,
lick ut meist bi dei Arbet noch,
bet Meister Dot em näuhm bi'n Kragen.
Hüt lockt kein Tafel em, kein Trog,
nich mal mihr'n Blick mag hen hei slagen,
wo sick dei Tieden änert doch.
De Form kümmt oewer woll von "Arbeit" af (vgl. t. B. "meden" 'mähen', "beden" 'beiden', "reden" 'rein' usw.: Teuchert in Jahrbuch des Vereins f. nd. Sprachf. 82 [1959], S. 223 f.). Mnd. "arbêt is nich so oft vörkamen, vgl. Lasch, Mnd. Gr, S. 81, § 122, vör b kiek up S. 149, § 282.--IP-Los 02:51, 29. Mär 2012 (CEST)[anter]
P. S. (dien Fragen heff ick nu ierst lääst): Bi uns heit dat: "Schott" (hett sick noch länger hollen bi Inschott 'Einschuß', d. i. 'n Krankheit von dat Üüder von de Kauh), Guß is/wier "Gœt".--IP-Los 03:07, 29. Mär 2012 (CEST)[anter]
Schuss is Schott, bi Fluss hett dat in Hansetieden maal vlôt geven, aver in modeern Plattdüütsch heff ik dat Woord noch in keen Dialekt höört oder sehn. Fleet is verwandt. In Brannenborg gellt disse Utdruck för en normalen Waterloop (de:Fließ (Gewässername)), in'n Noorden aver blots för en Waterloop in de Maschrebeden (de:Fleet). Ans weer dat Woord för Fluss Stroom (as Bispeel Osten Strohm). Guss is Gööt un Utschuss hett in Hansetieden Utschott heten ([152]). In modeerne plattdüütsche Tieden is Utschott aver utstorven. In de Verwaltung, de Utschüss billt hett, hebbt de Plattdüütschen ja nich veel to seggen hatt, dorüm hebbt se dor dat hoochdüütsche Ausschuss övernahmen. För den Ausschuss as mangelhaft gefertigte, unverkäufliche Produkte hebbt de Plattdüütschen denn to'n Bispeel Wrackgood seggt. In de Tegelee hebbt de slechten Backsteen Wracksteen heten. --::Slomox:: >< 11:25, 29. Mär 2012 (CEST)[anter]
Velen, velen Dank. Dat hülpt mi allens op jeden Fall wieder. Ik mell mi bestimmt in de neegste Tied wedder. Bet dorhen, schöne Daag. ;) Zylbath 21:49, 29. Mär 2012 (CEST)[anter]
Woans spreekt ji "Alkohol" op Platt ut? is dat eerste "o" dubbelludig un dat tweete eentonig man lang? Zylbath 19:17, 30. Mär 2012 (CEST)[anter]
Dat eerste o kort, dat twete lang un eentonig (aver tweetonig höört sik ok nich verkehrt an). --::Slomox:: >< 16:39, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Gifft dat vundaag noch de oolde Foorm "effte" or so för dat Woord "wenn"? Ik heff ook maal vun Meckelborgers léést, de dat noch bruken doot. Ik finn dat Woord ja egens véél schöner as us hoogdüütsch Woord daarför. Zylbath 15:53, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Kann ik mi nich vörstellen. Ik weet dor nix von. --::Slomox:: >< 16:39, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Also, ik heff graad hier wieder baven vun dat Woord léést: Ef beide Saken de sülve Funktion hebben (Diskussion aever't Brukend van plattdütscher Sprak'), kan man ok eines weg maken.Jeckel van Achtern ✍ 12:30, 1. Aug. 2011 (CEST) Dat wéér bi dat Thema: Andering van disse Kategorie. Bi em harr ik dat al een paar Maal léést. Hett he dat nu mit Afsicht maakt or is dat doch nich héél ünnergaan? Zylbath 00:25, 19. Apr. 2012 (CEST)[anter]

He is en Fidi un hett dat mit Afsicht maakt...--84.137.34.237 00:39, 19. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Jeckel van Achtern versöcht in en Oort "modeern Middelnedderdüütsch" to schrieven un bruukt mit Afsicht ok Wöör, de al lang ünnergahn sünd. --::Slomox:: >< 09:49, 19. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Haha, wat schaad. Dat wéér mien leste Hapen. =P Man interessant is dat liekers, wat he versöcht. Zylbath 16:43, 19. Apr. 2012 (CEST)[anter]

dor/daar

Moin, ik bün nu graad raadloos. Dat Woord "dor" un dat Woord "daar", sünd dat egens de sülvigen Utspraken man bloots een anner Schrievwies? Schrifft Sass dat mit "o" wieldat't een düster "a" vöör en "r" is un na em bloots as apen "o" realiseert warrt un bloots een "o" wieldat korte Wöör bloots eenfach schreven warrt? Is dat "daar" de egens etymoloogschere Foorm, mit düsteren un langen "a"? Velen Dank, heff ik mi al jümmers fraagt. Zylbath 14:06, 31. Mär 2012 (CEST)[anter]

Jo. --::Slomox:: >< 15:45, 1. Apr. 2012 (CEST)[anter]
HAHAHAHA. Na denn, velen Dank. ;) Zylbath 22:16, 1. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Hemmoorer Eimer

Hemmoorschen Ammel? Ammel/r vun Hemmoor? Oder needüütsch Hemmoorer Ammel/r?--Bolingbroke 17:51, 3. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Ik heff in miene Artikels jümmer Hemmoorer Ammel schreven. Aver Hemmoorsch höört sik ok nich verkehrt an. --::Slomox:: >< 18:28, 3. Apr. 2012 (CEST)[anter]

reddi

Moin. Ik wéér graad op düsse Sied un heff daar dat Woord "reddi" in de Bedüden vun't engelsche Woord "ready" funnen: Wat spietelk, man düsse Sied is noch neet reddi. Gifft't dat wirklich oder is dat een spontaan Őversetten? Dat lett een béten snaaksch, höört or léést heff ik dat noch nienich. Zylbath 15:37, 7. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Nienich höört... --Iwoelbern 15:50, 7. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Ready heet bi us in Bremen feerdig. Levennige Spraak nümmt avers natürlich ok Frömdwöör up un buggt de denn en beten um. Olen Dialekt oder en Overrest vun gemeensame Wuddeln Engelsch/Plattdüütsch is dat sachs nich...--84.137.50.146 20:19, 7. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Velen Dank. Jo, ik kenn ook bloots faardig un klaar. Dat Woord lett mi een béten snaaksch. Daar hett een woll versöcht de schienlichen engelschen Wuddeln mit intobringen, een Hobby-Ingväoon. Zylbath 23:22, 7. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Vergliek daar ok to: Oostfreesk Platt reed of rede / Noordfreesk radi. Termo 12:11, 8. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Besünners mank de Fohrenslüüd geev dat en Barg Wöör, de ut dat Engelsche övernahmen sünd. Wenn een de plattdüütschen Seefohrtromaans dörkieken dee, denn kunn dat good angahn, dat dor ok maal dat Woord ready in en plattdüütschen Satz in vörkummt.
Konkret bi disse Websteed von de Noordlandflagg sütt dat aver mehr so ut, as wenn dor een versöcht hett, en Bagen to spannen von de ole plattdüütsche Spraak hen na dat Engelsche. Dat Plattdüütsche hett dat Woord rede, wat praat, trech bedüden deit ([153]). Vör allen in'n Westen weer dat so in Bruuk. To verglieken is ok dat ole Woord ut Hansetieden allerede, wat mit engelsch already tohoophängt. Von dit allerede kummt uns al von af. In Waldegg to'n Bispeel is ut allerede aver rede worrn.
Dit reddi mit kort e versöcht wohrschienlich an dat ole rede antoknüppen un gliektiedig an ready denken to laten. En echt plattdüütsch Woord is dat aver nich, na mien Dünken. --::Slomox:: >< 13:39, 8. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Vélen Dank för de Anter. Een Fraag, woneem liggt denn Waldegg? Ik heff dat narms funnen. Un daar seggt se nich "al" man "rede"? Gifft dat denn noch Dialekten, de sowat as "alrede" or so seggt? Ik heff mal wat vun Meckelborg léést, dat se dat daar noch mannigmaal seggt. Un warrt "rede" vundaag ook noch in'n Sinn vun "praat, trech" bruukt, or is dat alméérst uutstorven? Wirklich interessant dat allens. =) Zylbath 15:51, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Waldegg is mien Version mit Apokoop, de Waldeggers sülvens seggt Waldegge. Op Hoochdüütsch heet dat de:Waldeck, dat is en ole Landschop un vondaag as Waldeck-Frankenberg en Landkreis in'n Noorden von Hessen. (Ik geev to, dat dat swoor ruttokriegen is, wo ik von snack, wenn'n dat nich weet [un gifft wohrschienlich nich veel Lüüd, de dat kennt] ;-) )
Un daar seggt se nich "al" man "rede"? In Karl Bauer sien Tieden vör 100 Johr hebbt se dat tominnst noch daan. För vondaag heff ik keen Born un de Plattsnackers in Hessen sünd vondaag allgemeen roor.
Gifft dat denn noch Dialekten, de sowat as "alrede" or so seggt? Heff ik för de Tied na 1800 noch keen Nawies för funnen. Weet ik nich.
Un warrt "rede" vundaag ook noch in'n Sinn vun "praat, trech" bruukt, or is dat alméérst uutstorven? De Plattmakers-Borns för dat Woord kannst hier finnen. De jüngste Born betherto is Heinrich Stolte, de sien Wöörlist so in de Johren 1920/1930 schreven hett. Ik kann vonavend aver villicht noch in en poor jüngere Wöörböker ut de Gegend rinkieken, villicht steiht dor noch wat in. --::Slomox:: >< 16:35, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Vélen Dank, dat du di jümmers so véél Möh giffst. Büst jümmers de éérste Minsch, an den ik dink, wenn ik mi wat őver Plattdüütsch fraag. Ik wünsch, jichtenswann bün ik ook maal so plietsch. =P In'n Sass steit bloots redig - fertig, ordentlich. Dat warrt woll dat Lieke ween un dat wörr ja ook to dat Woord "reddi" passen. De kaamt ja uut so een Dialekt, wo "-ig" to "-i" warrt. Also is dat us Naschrappels vun de lang Foorm "alrede"? Ik mütt ja seggen, sowat as "Ik bün redig" harr't mi nu andaan. =) Zylbath 20:47, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Ja nu, man wohrschau: Dat Problem Kunstspraak hefft wi hier fökener harrt. Up so'n Plattform, as WP:nds kannst dat sachs seggen, man buten de Computer-Welt sett sik noch nich alltoveel dör vun dat, wat wi hier nee upbringt.--Bolingbroke 20:59, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Ja, dat wéét ik woll. Dat is us groot Probleem, dat egalweg, wat wi hier maakt buten de Wikipedia kuum waarnéémt warrt. Man sülvst buten wörr't maal nich schaden, ook wedder Distanzfoormen to bruken anstééd vun hoogdüütschen Foormen. Daar mőőt wi ja hen un dat geit op't best, wenn een ook buten dit hier so snackt. Wenn een mal Lüüd in de Apentlichkeid Platt snacken höört, is dat man méérstendeels een Mischmasch uut Missingsch un Plattdüütsch... Daar finn ik sodennig Foormen as "redig" mal héél wolldoon. Zylbath 22:49, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Dieter un Erich Willenborg jemehr Lohner Platt von 2008 hett nix to rede. P. J. Meertens sien Twents-Achterhoeks Woordenboek von 1948 hett op Sied 167 de Indrääg redde: Redde met de tonge wèèn = glad met de tong zijn, van de tongriem gesneden zijn un ree: Nen reen cèènt truggeleggen = een „gerede“ cent besparen. Mnl. reet, reed, ree = contant, van geld. Bi redde bün ik mi nich seker, wat dat würklich verwandt is, aver ree is op jeden Fall dat söchte Woord. In de Nedderlannen is gereed aver sounso en Woord ut de Standardspraak.
Wolfgang Lindow hett dat as ree, reeds. Lindow sien Wöörbook is von 1984. Günter un Johanna Harte hebbt dat in de drüdde Oplaag von 1997 ok in, ünner redig. Heinrich Teut in sien Hadeler Wörterbuch von 1960 seggt ünner rede "veraltet", hett aver noch en Verb reden, dat nich as "veraltet" kenntekent is, un "fertigen, bereiten" bedüüdt. Klaus-Werner Kahl hett dat in sien Wörterbuch des Münsterländer Platt von 2003 as re in.
Sütt also ut, as wenn dat en lebennig Woord is. --::Slomox:: >< 23:35, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]

een töven

He hett vör't Dörp mit'n Peerwagen hollen un dor hett he em denn töövt. Dat geiht üm en Melkwagenföhrer, de anhöllt un töövt, bet de Melkwagenföhrer ut en anner Dörp dor ok ankummt. Datsülve kann een utdrücken mit [..] un dor hett he denn op em töövt. Aver ik heff dat nu so mit Akkusativ höört, dat ‚een töven‘ „jemanden erwarten“ bedüüdt. Warrt dat annerwegens ok so seggt, kennt ji dat? --::Slomox:: >< 13:23, 8. Apr. 2012 (CEST)[anter]

ik kenn dat an sik blots mit op --> …ik heff op em töövt. --Iwoelbern 13:45, 8. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Ik kenn dat: Tööv mi, ik hebb di töövt etc.--Bolingbroke 16:20, 8. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Ganz unbekannt kummt mi dat nich vör - aber beswören much ick dat nich, dat dat dat so gifft. (dree dat - ok nich schlecht). Eastfrisian 16:43, 9. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Mutterwitz

Up Engelsch motherwit. Mutt also fröher mol (bi de olen Sassen?) ok so heten hebben. Man mit Witt is definitiv en Farv meent, Witz gifft dat denn ok noch. Unner Umstänn wat mit plietsch? Gifft dat dor ok en Nomen vun? Bi Sass steiht Plie. Dat hebb ik avers noch nie nich höört...--Bolingbroke 13:38, 9. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Grimms seggt, dat dat hoochdüütsche Woord vör dat 18. Johrhunnert nich nawiest warrn kann. En oold Arvwoord is dat also wohrschienlich nich. Plie is en beten allgemener as Mutterwitz. Wat för en Satz wullt du denn översetten? --::Slomox:: >< 13:59, 9. Apr. 2012 (CEST)[anter]
This division gave rise to the jocular designation of judgment or mother-wit as the "secunda Petri". Hebb ik nu en beten “um” oversett mit: Düsse Updeelung hett dat mit sik brocht, dat dat Ordeel oder en slank natürlich Begriepen un Upfaten den Ökelnaam "secunda Petri" weg kregen hefft.--Bolingbroke 14:55, 9. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Hett dat "Plie" wat mit "Plietsch" to doon ?Eastfrisian 16:41, 9. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Von de Etymologie her hebbt de beiden Wöör nix mitenanner to doon. Plietsch kummt von politisch, also een, de sik mit allerhand Saken utkennt un sik so en informeert Oordeel över Saken billen kann. Un Plie kummt ut dat Franzöösche von pli oder ploi [154]. Aver de Ähnlichkeit hett bestimmt en beten hulpen, dat de beiden Wöör vondaag ähnlich opfaat warrt. --::Slomox:: >< 21:02, 9. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Nevensatzkonstrukschonen na't hoogdüütsche Vöörbild

Moin. Ik heff graad wat vun Herr Goltz léést un ik wéét nich so recht, wat dat bedüden schall. De Satz is: "Das gilt etwa für hochdeutsch beeinflusste Nebensatzkonstruktionen, die ihrerseits die Übernahme bestimmter Konjunktionen erforderlich machen, wie obwohl oder trotzdem." (Uut "Neben Deutsch - Die autochtonen Minderheiten- und Regionalsprachen Deutschlands", Hrsg. Christel Stolz, Universitätsverlag Dr. N. Brockmeyer, Bochum, 2009) Dat gifft doch aver de Konjunkschonen "liekers" un "ofschoonst" un so wieder. Un wéren de Nevensatzkonstrukschonen mit sodennig Konj. fröher maal anners? Butendem, gifft dat wat daarőver to lésen, of un wo wied sik de Syntax in'n Kuntakt mit't Hoogdüütsche verännert hett? Ik wörr wetten, dat dat fröher ook Konstrukschonen géév, de syntaksch anners as in't Hoogdüütsche wéren. Man vundaag gifft dat daar ja egens gaar keen Verschélen méér, nich? Zylbath 15:43, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Von 1676: Se halt Rasinen nah: un du bist likers groff (oldwikisource:Plattdeutsche mecklenburgische Hochzeitsgedichte/Wilde und Hoppe). Lett sik ahn Probleem Woord för Woord in't Hoochdüütsche översetten. De annern Sätz bi'n Wikiborn jüstso: oldwikisource:Special:Search/likers. Ok bi oldwikisource:Special:Search/obscho* is nix to finnen, dat dat maal ganz anners wesen is.
Aver en goden Text to dat Thema kann ik di ok nich seggen. --::Slomox:: >< 17:00, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Denn versta ik aver nich, wat he daarmit meen, dat sik sodennig Konstrukschonen dőőr dat Hoogdüütsche ännert hebbt. Bloots dat Woord "liekers" is ja anners. Zylbath 20:37, 10. Apr. 2012 (CEST)[anter]
Dor steht "Nebensatzkonstruktion". "un du bist likers groff" is'n Hauptsatz, "likers" hier 'n Adverb. Kiek Di dat mal in't Hochdüütsche an: "Er kam noch rechtzeitig, trotzdem er den Bus verpaßt hat." (trotzdem as Konjunktion > Näbensatz [Konzessivsatz]) Nu stell ick dat mal so'n bäten üm: "Er hat den Bus geschafft, trotzdem kam er nicht rechtzeitig." (trotzdem as Konjunktionaladverb > twei Hauptsätz), dat kann ick denn ook so utdrücken: "Er hat den Bus geschafft, er kam trotzdem nicht rechtzeitig."
De Satz hannelt nu oewer de Näbensätz af, un dor geef dat je früher t. B.: "wente" ('denn/da/weil, bis, wenn' usw.) un efft(e) (vgl. hier de Hochtitsgedichte, ut de Slomox all wat ruutsöcht harr: "MIt minem Brauder Chim kam ick löst in dat schnacken / [...] / Efft men een Junffer / efft eene Wedwe nehmen schold" 'ob - oder', dor hüürt man hüüt bi uns äben ook 'ob - oder', bi weck olle Lüüd viellicht noch 'wat - oder').--IP-Los 01:51, 13. Apr. 2012 (CEST)[anter]
De Brauder Chim is hier to finnen. --::Slomox:: >< 09:19, 13. Apr. 2012 (CEST)[anter]

Steiß / Steiss

Gifft dat för dissen Begreep ut de Anatomie (Steißbein) en plattdüütsch Woort? --Iwoelbern 11:26, 17. Jun. 2012 (CEST)[anter]

För Steiß gifft dat den Utdruck Stüüt un för den Knaken dor in den Utdruck Oorsknaken. Mag noch mehr Utdrück geven, aver dat sünd de twee, de ik weet. --::Slomox:: >< 12:45, 17. Jun. 2012 (CEST)[anter]
Stüüß kenn as dat Achterdeel vun en Aant. Denn is dat woll dat glieke… --Iwoelbern 12:48, 17. Jun. 2012 (CEST)[anter]
Stüüts is en regionale Variant von Stüüt. --::Slomox:: >< 13:13, 17. Jun. 2012 (CEST)[anter]

Westmännerinseln

Wie schöllt de denn in en plattdüütsch Lemma heten? Westmännerinseln? Westmannslüde-Inseln? Westmann-Eilannen? Höört sik allens afsunnerlich an...--Bolingbroke 10:41, 2. Aug. 2012 (CEST)[anter]

Ik denk, dat deit nich nödig, dat wöörtlich to översetten. Is villicht sogor beter, dat nich to maken: Bi de:WP steiht to den Naam, dat sik de Historiker nich eens sünd, wat de Oorsprung vun den Naam is. Dat eenzige, wat kloor is, is eyjar - dat heet „Eilannen“. Mit Vestmanna-Eilannen künnt wi nich veel verkehrt maken, dücht mi. --Iwoelbern 11:02, 2. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Dat mag woll angahn, dat sik de Forschers nich eens sünd, wat „Vestmanna“ bedüden deit. Dat bedruppt avers nich dat Woort an sik, denn dat heet ahn Twiefel „Mannslüde ut'n Westen“. Bloß is nich kloor, wat dat heten schall. De een betreckt dat up Slaven ut Irland, de dor een vun de eersten noorweegschen Siedlers, ehren Herren, doodslahn hefft. De annern meent, dat kann ja woll nich stimmen un söökt na en annere Bedüden. Dat is avers hier nich mien Problem. An un for sik möss ik „Vestmannaeyjar“ ja mit „Inseln vun de Mannslüde ut'n Westen oversetten“, egol, wat dor nu achter steken deit. Dat is mi avers to um. „Westmännerinseln“ klingt goot, man dücht mi rein Hoochdüütsch. Wie weer dat denn, in dat Tiedoller vun de Gender-Gerechtigkeit, wenn wi hier „Westlüde-Inseln“ oder „Westlüde-Eilannen“ nehmen döen? --Bolingbroke 11:49, 2. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Weet nich, so recht gefallen deit mi dat nich. --Iwoelbern 16:16, 2. Aug. 2012 (CEST)[anter]
De Artikel steiht in de annern Wikipedias jümmer ünnern ieslandschen Naam. Wenn wi keen goden plattdüütschen Naam bi'e Hand hebbt, denn schullen wi dat villicht jüstso maken. --::Slomox:: >< 16:48, 2. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Gefallt mi nich. Dor schummelst di um dat Problem umto...Up WP:nl heet dat Westmann-Eilannen in Sg. Wie weer dat denn? --Bolingbroke 21:01, 2. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Ik seh egentlich keen Problem, üm dat man sik rümschummeln künn. Den islännschen Egennaam to bruken kann jo nienich verkehrt wesen. Wenn keen plattdüütschen Naam begäng is, mööt wi dat nich vör Gewalt översetten. Ik meen, du hest jo nu ok jüst den Artikel Ísafjörður schreven. Dat heet nix anners as Iesfjord, liekers hest du den islännschen Naam bruukt. --Iwoelbern 21:43, 2. Aug. 2012 (CEST)[anter]

Faröer

Na miene Meenung möss dat Faröers heten, mit s an't Enn. Man wie schall denn dat Lemma heten? Faröer(s) oder Faröer-Eilannen oder Faröer-Inseln oder Faröers (Eilannen) etc? --Bolingbroke 18:53, 15. Aug. 2012 (CEST)[anter]

"Faröer" warrt ok faken seggt, aver de offizielle Naam is lööv ik "Färöer" mit "ä". Dat "öer" in dat Woord bedüüdt al "Eilannen" un is Plural. Dorüm dücht mi ahn "s" richtiger, ok wenn sik mit "s" ok nich ganz verkehrt anhöört. --::Slomox:: >< 21:06, 15. Aug. 2012 (CEST)[anter]

Öffnungsweite

De "Öffnungsweite" is en Fackutdruck bi Teleskopen in de Astronomie. Watt künn man dorför op platt nehmen? As "Öffnung" is bi bither blots dat Woort Gatt ünnerkamen, man dat höört sik 'n beten snaaksch an, finn ik. Ideen? --Iwoelbern 20:06, 29. Aug. 2012 (CEST)[anter]

Dor möss een eerst mol weten, war dat overhoop bedüden deit: Öffnungsweite. Wat is dat denn? Wenn wi dat weet, fallt us bestimmt wat in...--Bolingbroke 23:55, 29. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Dat is de Dörmeter vun de Siet vun't Teleskop, woneem dat Licht infallt. Je grötter dat is, ümso mehr Licht sammelt dat Teleskop un ümso lütteren Steerns kann een dormit denn sehn. Ik harr al doröver nadacht, dat eenfach blots Apen to nömen, aver goot anhöörn deit sik dat ok nich recht. Man kann natürlich ok dat Frömdwoort nehmen, wat dat glieke bedüüt. Dat weer den Apertur. --Iwoelbern 00:19, 30. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Un worüm nehmt wi nich Döörmeter, oder Breede vun't Teleskop?--Bolingbroke 00:32, 30. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Oder Blenn, as de Dänen dat maakt?--Bolingbroke 00:34, 30. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Dörmeter is nich dat glieke. Dat is jo man blots de Dörmeter vun dat Lock. Dat is as bi'n Fotoapparat de Blenn, dor kannst ok nich eenfach Dörmeter to seggen. Aver Blenn is en Begreep de anners blots bi't Fotograferen bruukt warrt. Vundorher weet ik nich, wat man dat eenfach so op annere optische Reedschoppen överdrägen kann. Villicht kann man den Dörmeter wat nauer ingrenzen, sowat as Lichtdörmeter. Man, dat is denn en künstlich Woort… --Iwoelbern 00:40, 30. Aug. 2012 (CEST)[anter]
Dörmeter is nich dat glieke. Dat is jo man blots de Dörmeter vun dat Lock. => Lockdörmeter? --::Slomox:: >< 16:03, 3. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Nachhut / Vorhut

in’t Militärwesen… --Iwoelbern 22:19, 2. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Natüürlich gifft dat de Wöör up Platt noch nich. Nachhut, frz. Arrièregarde, dö ik mit Achtertrupp oder Achterwacht oversetten. Vorhut, frz. Avantgarde, mit Vör-/Vortrupp oder Vörwacht. Bloß nix mit -hoot! --Bolingbroke 23:41, 2. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Vörtrupp un Natrupp finn ik goot. Dat nehm ik... --Iwoelbern 23:50, 2. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Tominnst de Vörtrupp kummt ok al in de plattdüütsche Literatur vör: [155]. --::Slomox:: >< 16:05, 3. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Dat olle Wuurt vör "Hut" 'Schutz' is "hode" (in't Hochdüütsche kennt'n dat noch in Obhut, Vor- un Nachhut un in "auf der Hut sein"): "Wil ik wesen myt ghemake, So mut ik ju schicken hude unde wake" (Redentiner Osterspiel, zit. n. Meckl. Wb.). Ick kenn dat Wuurt oewer vör allen Dingen as 'Herde' oder 'Schar': Dor wier 'ne Haud' Schap up de Weid'. Dorüm ist Vör-/Nahtrupp vääl bäder.--IP-Los 18:56, 16. Sep. 2012 (CEST)[anter]

bekannt

Ik weet nich, harrn wi al maal över dat Woord bekannt? Kummt mi so vör, aver ik kann nix wedderfinnen. Bekannt is ja en hoochdüütschen Import, ans müss dat bekennt heten (PPP, Ich habe ihn gekannt = Ik heff em kennt), bekennt gifft dat aver as Woord op Platt egentlich so nich. Ik bün also op de Söök na Alternativen.

Bi Sokrates kummt to'n Bispeel de Satz ‚Nich veel is vun hem bekannt‘ vör. Dat kann een as ‚Vun hem weet 'n nich veel‘ utdrücken un so üm dat bekannt rümkamen. In'n sülven Sinn warrt dat Woord in Adjib bruukt: ‚Vun em is man wenig bekannt.‘ -> ‚Vun em weet wi man wenig.‘ (bekannt in'n Sinn von Es liegen uns Zeugnisse zu den Fakten vor)

In 1. FC Nürnberg lett sik för bekannt dat Woord kennt bruken: ‚De 1. FC Nürnberg Verein für Leibesübungen e. V., allgemeen bekannt as 1. FC Nürnberg‘ -> ‚De 1. FC Nürnberg Verein für Leibesübungen e. V., allgemeen kennt as 1. FC Nürnberg‘. Un in Caracalla: ‚Marcus Aurelius Antoninus, beter bekannt unner den Naam Naam Caracalla‘ -> ‚Marcus Aurelius Antoninus, beter kennt unner den Naam Naam Caracalla‘. (bekannt in'n Sinn von alternativer Name)

Disse beiden Sinnvarianten von bekannt laat sik relativ licht op Platt ümsetten.

Sworer warrt dat bi bekannt in'n Sinn von einer Menge Leuten namentlich vertraut. To'n Bispeel in Warnemünn (‚Warnemünn is en bekannt Seebad an de Warnow un an de Ostsee‘) un Pierce Brosnan (‚Bekannt worrn is he in de 1980er Johren mit de Feernsehreeg Remington Steele‘).

Dor hebbt wi de plattdüütschen Wöör beröhmt un beropen. Beröhmt is nich so neetraal as bekannt (beröhmt is positiv meent), passt also nich so good. Un beropen passt ok nich jümmmer good. Denn gifft dat noch dat Woord luudmährig, wat aver beten öllerhaftig is un ok nich ganz neetraal (kann negativ meent wesen).

He is bekannt worrn as/dör lett sik villicht noch ümsetten as Veel Lüüd hebbt em kennenlehrt as/dör.

Wat is joon Verscheel? --::Slomox:: >< 15:57, 3. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Passt meen ick, ok nich richtig. Willy Brandt is bekannt as Politiker , aber völ Lüüd hebbt hüm eben nich kennenlehrt. Eastfrisian 19:29, 3. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Dat mit kennenlehrt heff ik ok blots meent för Sätz mit bekannt worrn. --::Slomox:: >< 20:15, 3. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Noch en Alternativ: ‚Willy Brandt erlangte internationale Bekanntheit durch den Kniefall von Warschau‘ => ‚Internatschonal is Willy Brandt dör den Kneefall von Warschau in'e Künn kamen‘. --::Slomox:: >< 20:21, 3. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Mag ja angahn, dat bekannt en hoochdüütschen Import is (unnersöken mössen wi dat avers doch woll noch...), man ik keen keen Minschen, de bekennt seggt an Stäe vun bekannt. Hebb ik ok noch nargens anners höört. Sass hett ok bekannt as plattdüütsch Woort for bekannt. Vundeswegen mutt dor na miene Meenung nix an ännert weern.--91.60.154.211 23:40, 3. Sep. 2012 (CEST)[anter]
ob Import oder nich… mi dücht, dat bekannt intwüschen so wiet in dat Plattdüütsche intogen is, dat dat völlig normal worrn is. Kloor, man kann vele Saken ok ümschrieven, wenn een dat geern müch. Ik heff ok nix dorgegen wenn een dat ännert in Artikels, aver ik glööv nich dat dat nödig is, sik bi’t Översetten doröver een Kopp to maken. Mi hett tohuus noch nümms scheef ankeken, wenn ik bekannt seggen do. --Iwoelbern 09:05, 4. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Wenn de Lüüd, mit de du snackst, di gut gesinnt sünd, dann kannst du jedes twete Wort hochdeutsch rinstreun und di kickt trotzdem niemand scheef an. Dor sünd de Plattdeutschen veel Leid gewohnt. ;-) --::Slomox:: >< 10:45, 4. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Ik denk, du weest woans ik dat meent heff … --Iwoelbern 10:56, 4. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Dat weet ik :-) --::Slomox:: >< 11:15, 4. Sep. 2012 (CEST)[anter]
"bekannt" kann'n ook up Platt bruken. Dat geef't all in olle Tieden: "dat vor vs in deme sittenden stule des rades is ghewezet Jacob Smyt, vser stad medeborgher vn[de] heft bekant apenbare" (1414) oder ook "De dit ghescreuen heft myd siner hand, God gheue, dat he vnde wy alle werden bokant Van den veer hilgen patronen." Geef ook dat Substantiv "bekantnis" (un "bekentnis"). "bekannt" is also dor noch von oewerbläben (dat hett Jacob Grimm "de:Rückumlaut" nennt, de is nu meistendeils nich miehr dor). Lasch schrifft denn ook (Mittelniederdeutsche Grammatik, § 437): "Das mnd. zeigt vielfach formen ohne umlaut neben solchen mit umlaut, auch ausgleich der Endung [...]. bekennen, bekande, bekende, erkande, erkant". In ein Hochtiedsgedicht heit dat: "Ging ick to Tönß Marten Ganß und schnackt met em allerhand / Wat mi dummen Buren Knecht so am meisten was bekand."--IP-Los 23:38, 7. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Ick will dor doch noch wat tausetten, denn is de Reig vull: "bekannt" kann'n ook bi Reuter finnen: "Bi'n Steindur stunn en Hümpel von Studenten, / Un de sünd, as jug dat bekannt, / In ehren Kopp vull allerhand / Verfluchte Faxen un vull Fis'matenten." Wenn wi uns nu de mal de Rädensorten bekieken, dor is dat ook tau finnen. Röhricht schrifft in sien "Lexikon der sprichwörtlichen Redensarten" (Bd. 2, S. 757): "Die Rda. findet sich in der allg. Umgangssprache ebenso wie in den Mdaa. [Mundarten], z. B. holst. 'Se is so bekannt as de bunte Hund'" (ick bün mi vermauden, dat hei dat woll ut Schütze sien Holsteinisches Idiotikon hett, dei schrifft nämlich all 1801: "He is so bekannt as de bunte Hund: sehr bekannt." Bd. 2, S. 172). Nahwies ut dat 18. Jh.: Bremisches Wb.: "He is so bekand, as een bunt Hund: jederman kennet ihn" (Bd. 2, S. 669, hett ook "bekant, bekannt" in up S. 759: "Aber Bekant wesen, heißt hier nicht nur, bekannt seyn, sondern auch, bekennen, bekannt seyn lassen: He will't wol bekant wesen, dat he Geld het: er läugnet nicht, daß es reich ist. Dat will he nig geern bekant wesen: das will er nicht gern von sich gesagt haben.") 1864 schrifft Korl Schiller (Zum Thier- und Kräuterbuche des mecklenburgischen Volkes, Heft 3, S. 4): "Hê is so bekannt as'n bunten H[und]." Renate Herrmann-Winter (Sprachbilder im Plattdeutschen, S. 332, Nr. 4269) kennt dat ut Pommern as "Bekannt as'n bunten Hund sin."--IP-Los 00:05, 8. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Sass sien Schrievrégels

Moin, ik Fraag mi al siet langen, of egens maal een de Régel 4.b in Fraag stellt hett. Daar schrifft de "Sass" vőőr: Na uutluden dd warrt keen -t schréven. He gifft as Bispell: he lidd, he snidd. Wenn een aver bi de Indrääg rinkickt, steit daar doch: he liddt un för "he snidd" steit daar "he snitt". Kennt ji noch anner Fäll vun uutluden "-dd", 'neem een "-t" rankamen kunn? Maakt Sass daar datsülvige? Sodennig Félers kaamt fakener vőőr. He schrifft ook "Tüüch" bi de Indrääg, ofschoonst sien Régel is, dat bi finalen "-g" un "-ch" na't hoogdüütsche Vőőrbild gaan warrt, un dat is numaal "Zeug". Zylbath 23:46, 12. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Unterhaltungsmusik

For den Satz "Klassiker der färöischen Unterhaltungsmusik sin...". Ik weet natüürlich, dat ik dor umto schrieven kann, man ik söök nu just dat Woort "Unterhaltungsmusik". Ik woll eerst "Slagermusik" schrieven, man dat is nich akraat datsülvige, oder?

Un wo wi dor al bi sünd: "zeitgenössische Musik". Ik slah vör: "Hüdigendagsche Musik" (hebb ik vun de Hollänners klaut - hedendagse Muziek...--Bolingbroke 10:27, 17. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Slagermusik harr ik woll ok nich nahmen. Wenn ik mi Trofrock vorstellen do, dat is ok "Unterhaltungsmusik" aver keen Slager. Zeitgenössische Musik is ok keen so akkeraten Begreep. Vun'n Woortsinn her, kann dat allens wesen, wat to en sünenre Tiet rutkamen is. Op de:WP warrt dorvun op Ne'e Musik wieterleidt, wat aver mehr eernste Musikwarken betekent.
Nu weet ik nich, wat nipp un nau mit "Klassiker der färöischen Unterhaltungsmusik" meent is. Villicht weer "Folkore" en Mööglichkeit. Ik heff sülvst aver ok al mol Ünnerholensmusik in en Artikel schreven. Höört sik ok nich jüst goot an, gifft den Inhalt aver richtig wedder. --Iwoelbern 11:10, 17. Sep. 2012 (CEST)[anter]
"Hüdigendagsche Musik" lett een beten unlenk, man is villiecht nich so slecht. För "Unterhaltungsmusik" worr ik ook eerstmaal "Ünnerholensmusik" seggen. Wenn't nich kumplett na't Hoogdüütsche gaan schall, wo weer't mit "Höögmusik" or "Musik to't Högen"? Zylbath 17:05, 17. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Populärmusik --::Slomox:: >< 22:03, 17. Sep. 2012 (CEST)[anter]

drechseln/Drechsler

Wi hefft ja al rutkregen, dat dengeln up Platt haren heet. Wie is dat denn mit drechseln? Ik kenn dreihen un de Lüde, de'k fraagt hebb, de sund ok glieks up dreihen kamen. Denn weer de Drechsler de Dreiher. Dat Problem is man blot, dat de Dreher an un for sik en Beroop ut de Metallverarbeitung is. Gifft dat denn noch annere Wöer for drechseln/Drechsler, oder schöllt wi dreihen/Dreiher nehmen? --Bolingbroke 12:29, 21. Sep. 2012 (CEST)[anter]

An sik is jo beides dat glieke. De "Dreher" bearbeit Metall, de "Drechsler" Holt un annere Warkstoffen. Von dorher kann dat ruhihg beides "Dreiher" heten. Mann kann aver villicht mit Klammerlemma twüschen de verschedenen Beroopsbiller ünnerscheden… --Iwoelbern 13:34, 21. Sep. 2012 (CEST)[anter]
För dengeln gifft dat ok noch mehr Wöör. Blangen horen ok noch kloppen un tominnst noch en drüdd Woord. Ik lööv, de dtv-Atlas Deutsche Sprache hett dor en Koort to, woneem wat seggt warrt.
För drechseln heff ik ans noch keen Woord sehn oder höört as draihn un Drechsler denn Dreiher. --::Slomox:: >< 13:59, 21. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Man kunn dat villicht noch umgahn, wenn man Dreier (Holt) un Dreier (Metall) nehmen dee. Holtdreier/Metalldreier gung ok, klingt aber wat komisch. Eastfrisian 17:47, 21. Sep. 2012 (CEST)[anter]
"dengeln" heit bi uns horen oder oft ook kloppen. De dtv-Atlas is dor nich so genau, de kennt bloßen "haren" vör bienah dat ganze nördliche Platt (Utnahm: Pommern, Ostpreußen un so'n ganz lütt Gägend bi Flensborg, dor is ook "kloppen" begäng). In Bramborg gellt denn "kloppen" un ook deilwies in Ost- un Westfalen (S. 200). Bi uns gifft dat näben Dreiher un dreihden ook all Dressler ("jung für älteres Dreiher" Meckl. Wb.) und dresseln.--IP-Los 01:14, 23. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Nu sünd wi ja all bi dat Geschirr. In den Artikel "haren" ward de "Sense" ja "Seis" nennt. Heit dat bi juuch oewerall so? In Mäkelborg gifft dat Seiß, Seeß (so heit dat bi uns), Seeßel/Seißel (Südwesten), früher geef dat bi Schönbarg rüm ook noch "Lei".--IP-Los 12:58, 23. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Ik kenn de Sense vun to huss blots as Seeßel --Iwoelbern 13:03, 23. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Seis und dengeln seggt mien Vader, en ollen Oostfrees. "Haren" (segg Hooren) hebb ick aber ok all hört. Eastfrisian 13:31, 23. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Wer socht, de finnt. Bi Hermann Böning hebb ik nu tofällig Weeldreier for Drechsler funnen. --91.60.144.181 13:57, 17. Aug. 2013 (CEST)[anter]

Siebenbürgen

Gifft dat dorför en plattdüütschen Naam? Oder schall dat hier villicht beter Transsilvanien heten? --Iwoelbern 22:33, 22. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Siebenbürgen mit REDIR Transsilvanien. Mit Siebenbürgen kann man wat anfangen. Ick harr nich wusst, dat dat gliek is. Hier kannst immer noch wat lehrn. Eastfrisian 13:34, 23. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Wi hebbt dor al maal kort över hatt: /Archiv#Siebenbürgen. Bi Google Böker sünd enkelte Steden to finnen, wo dat Woord in verscheden Schrievwiesen in Texten ut de Hansetied vörkummt (Sevenbörgen, Sebenbörgen, Sövenbörgen, Sevenborgen), aver aktuelle Texten ut de jüngere Tied heff ik nix funnen. --::Slomox:: >< 14:58, 23. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Verstärker/Verstärkeranlage

Dor fallt mi ok nix in, as man Verstärker un Verstärkeranlage. Platt is dat nich. Man wi hefft dat in use WP al fökener mol so brocht. Schall dat dor denn bi blieven (amenn ok as Lemma)? --Bolingbroke 17:59, 24. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Spontaan harr ik Verstarker un Verstarkeranlaag seggt. Dat lett jümmers noch plattdüütscher as de hoogdüütschen Wöör. Zylbath 18:11, 24. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Platt is dat nich, aver seggen deit dat opletzt jeedeen… Vun mi ut kann dat Lemma ok Verstarker heten. --Iwoelbern 18:50, 24. Sep. 2012 (CEST)[anter]
De Nedderlandschen un Skandinaviers bruukt ok all dat Woord Verstärker (in verscheden Schrievwiesen je na Spraak). --::Slomox:: >< 21:10, 24. Sep. 2012 (CEST)[anter]

wo / waar / wor

Moin moin. Ik bün graad an't Őverleggen, woans dat mit de baven nöömten Wöör is. "Wor" is de sass'sche Foorm vun "waar", richtig? Hebbt "wo" un "waar" dat sülvige Herkamen un sünd etymoloogsch verwandt? Ik see näämlich faken sowat as "waardöör" blangen "wodöör". De Foormen mit "waar" finnt sik natürlich méér na de nedderlannsche Lännergrenz. Is dat nu een Inflööt vun de nedderlannsche Spraak or is dat bloots archaascher as "wo"? Wenn se etymoloogsch identsch sünd, kann dat doch ook egens nich vőőrkamen, dat bi een Snacker, de "waar-" bruukt, "woans" un "wokeen" vőőrkaamt, nich? De worrn woll so or so annere Wöör hebben, man wenn dat "waar" or "wo" is mőőt de ook in elk Afledden un Woord éven "waar" un "wo" wéén, or nich? Ik haap, ji hebbt dat verstaan, wo ik op ruut will. =) Zylbath 21:56, 26. Sep. 2012 (CEST)[anter]

In mien Dialekt (Bremen-Süd) warrt wo for waar/wor, nedderlannsch waar, hoochdüütsch wo, bruukt un wie for wo, nedderlannsch hoe, hoochdüütsch wie. Woans kenn ik blot ut de Literatur, unner annern hier up de WP. Wokeen hebb ik al mol höört un bruukt, ik weet avers nich, of dat hier (in Bremen) an un for sik vörkamen deit. Ik meen nu, dat woans un wokeen nie nich waarans etc. heten konn, vunwegen dat dat nich mit waar/wo tohopensett is, man mit wo/wie/hoe. In mien Dialekt möss also wieans un wiekeen seggt weern. Ik weet aver nu nich, of dat akraat dat is, wo du up to wollst...--Bolingbroke 10:24, 27. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Etymoloogsch sünd wo (as Fraag na den Oort) un wo (as Fraag na de Oord un Wies) twee verscheden Wöör. wo (as Fraag na den Oort) un woor sünd etymoloogsch aver dat sülve Woord.
De Wenker-Koort to wo/woor (as Fraag na den Oort) is hier to finnen.
Dat Woord wokeen mööt wi dor ganz rutnehmen. Dat kummt von welkeen (hoochdüütsch seggt welke Lüüd ja ok af un to welchereiner), woorkeen kann dat nich geven. (De Koort is hier.)
Dat Woord woneem kummt von wo + neven. Dat Woord warrt op de Wenker-Loort mit blaue Tekens wiest. De kaamt in en Rebeed von Cuxhoben, Bremervöör, Rodenborg, Veern, Celle, Ülzen bet na de Grenz von Mekelborg vör, denn Lübeck, Kiel, Husum. Aver ok lang nich in all Öörd. woorneem kummt na de Koort ok enkelt vör.
Formen mit -r achtern warrt vör allen in'n Westen bruukt, in't Westmönsterland, noorden von Mönster un denn westen von'n Dümmer, Bremen un de Wersermünn. Aver ok lang nich in all Öörd. Gifft op de anner Sied aver ok wedder Öörd, de wieder in'n Oosten sünd un liekers -r hebbt. Ganze Reeg Öörd in'n Noorden von Westfalen, enkelt in de Lümbörger Heid, ümto Lüchow, in Hamborg, bi Olschlo, bi Güstrow, an de Münn von de Wießel. Wi köönt also temlich seker seggen, dat woor keen Import ut dat Nedderlandsche is. wo is aver ok keen Import ut dat Hoochdüütsche, dat Blangenenanner von wo un woor is wohrschienlich al oold.
Dat Woord woans kummt nich von wo/woor (as Fraag na den Oort) man von wo (as Fraag na de Oord un Wies). woans kummt, wenn ik dat richtig weet, vör allen in dat Mekelbörgsche vör. Wenn Lüüd dat bruukt, de nich ut Mekelborg sünd, denn bruukt se dat normalerwies blots üm dat düüdlich to maken, dat na de Oord un Wies fraagt warrt un nich na den Oort.
wie för de Fraag na de Oord un Wies is en hoochdüütschen Import, aver en olen, de in veel Rebeden dat ole Woord kumplett verdrängt hett. (Wenker hett blots en Koort to woveel. Bi woveel sünd de Lüüd wat kunservativer bleven as bi dat wo, dat enkelt steiht. Hett to Wenker sien Tieden wohrschienlich veel Öörd geven, de woveel seggt hebbt, aver liekers al wie för de Fraag na de Oord un Wies.) --::Slomox:: >< 11:25, 27. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Wow, vélen Dank för de uutföörliche Anter! Nu bün ik téémlich wat kloker. Ik worr ook géérn de Wenkerkaarden seen, man ik kann dat Plug-In daarför nich installéren. De seggt mi jümmers, dat dat Plug-In kaputt is... Wenn jichtenseen daar méér weet, wéér ik wirklich lücklich!
Hangt de Foormen "waar" un "wo" ook mit "daar" un "da" tohoop? Gifft dat plattdüütsche Dialekte, de "da" hebbt man nich "daar"? Ik kenn bloots Foormen mit "-r". Zylbath 13:45, 27. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Du kannst versöken, op de Startsied to gahn un denn op "Kartenverzeichnis". Dor de Koort utsöken un op "weiter" klicken. Denn kummst na en Översicht, op de "Standardsuche im Kartenverzeichnis - Schritt 2" steiht. Dor wählst denn "Java-Applet" un nich "Plugin" ut. Denn klappt dat villicht beter (wenn du Glück hest, dat is en temlich haaklige Saak mit den Atlas). --::Slomox:: >< 14:12, 27. Sep. 2012 (CEST)[anter]
De Wenker-Koort för da [lokal] (dort) is hier un de för da [temporal] hier (da [kausal] gifft dat op plattdüütsch nich).
In Westfalen warrt eenheitlich do för beide Saken bruukt, in Oostfalen eenheitlich da. De Noorden bruukt eenheitlich dor för dat lokale un do för dat temporale (Mekelborg un Pommern bruukt vör allen aver dunn för dat temporale). Dor güng he rut is (in'n Noorden) also wat anners as Do güng he rut. Aver in de Praxis warrt de beiden Formen woll fakener dörenannermengelt.
En Tosamenhang is dor nich bi do/dor un wo/woor. Ok keen to wi/wir, ji/ihr, he/er etc. --::Slomox:: >< 14:36, 27. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Ick fang mal bi mien Mundort an (Mäkelborg): wecker/wer = wer; wo/woans (ook wie/wieans dörch das Hochdüütsche) = wie (vgl. ook so/soans 'so'); wur, hüüt oewer meistendeils wo = wo. Mnd.: war (wor) = wo, wohin; wo (wu) = wie; we, wel (wol) = wer. Brinckman schrifft denn to'n Deil wurans usw., dor kann'n all seihn, dat dat dormals all verwesselt wür, vgl. Teuchert in Jahrbuch für nd. Sprachf. 82 (1959), S. 231: "Mnd. wô 'wie' ist als Kurzwort gefährdet; zunächst tritt es noch bei Laur[emberg] (1648) Nd. Jb. 3, 95 [dat is so'n Buernstück von em) auf, danach (1711) Hg. 9, 3; (1732) 22, 2b; (1741) 27,3 [= Meckl. Hochzeitsgedichte, von Kohfeldt rutgäben). Nachdem sich mnd. wâr 'wo' in der Lautform wor, die es dem w-Anlaut verdankt, genähert hat (Belege vor [1558] Kron 235; wohr Laur. Schg. hs. V. 45; 1676 Hg. 2,2), tritt dies an seine Stelle: wor 'wie' (1736) Hg. 24, 2b; woor (1739) 25, 2; wor (1742) 31, 2a. Schließlich wird dessen Stammvokal zu u erhoben: wur (1742), 31, 2a, woraus Brückn. 187 [=Brückner, De Pierjungs, üm 1773/74 rüm) wua und unter Vorton wu wird: wurveel 'wieviel' (1790= Hg. 36, 2a. So ist es gekommen, daß jetzt wur (wua) beide Funktionen wahrnehmen muß. Reut. Läusch. (1853) 30 Fußn. 3 ist erster Zeuge dafür: wua breit für wo und wie'. In Rostock sagt man sowohl wur büst du wääst? als auch wur geiht di dat?." Dornäben geef dat oewer ümmer noch "wo" 'wie' (wo is also nich ünnergahn, Reuter schrifft nämlich in desülwige Utgaf [S. 40]: "Wo süll dat waren hüt un morr'n!"). Hüüt is hd. "wo" all vör "wur" begäng (vgl. Meckl. Wb, Bd. 7, Sp. 1580) - ick hüür hüütigendaags bloß noch "wo". Vör hd. "wie" is - dat heff ick all schräben - ook "wie" tau hüüren, gifft oewer ook noch weck Lüüd, de seggen "wo" ("wur" heff ick nich miehr hüürt, bloßen noch in de Bedüüdung 'wo').--IP-Los 01:11, 28. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Ik bedank mi wirklich för joon Help. Un de Wenkerkaarden gaat nu ook, daar bün ik lücklich őver. Un ik bün nu téémlich wat kloker. ;) Zylbath 21:54, 29. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Wunner wat

Moin. Mi geistert siet langen de Foormuléren in'n Kopp rüm: "wunner wat dat is..." Hebbt ji dat al höört? Ik höör dat vun mien Grootvader téémlich faken, man ook annerwégens. Mi geit dat nu üm dat "wunner". Ik bün mi nich klaar, welk syntaktsche Funkschoon dat Woort hett. Denn Nomen or Verb is dat nich richtig: "Un ik dink so, wunner wat dat is." Zylbath 21:50, 29. Sep. 2012 (CEST)[anter]

Blangen wunner wat gifft dat ok wunners wat. Dücht mi dorüm, dat dat maal en Substantiv un Genitiv weer. Bi de Schrievwies is sik de Literatur aver nich eens. Gifft wunner(s) wat, Wunner(s) wat un wunner(s)wat. De Duden id för lütt schrieven. Wo dat von afkummt, dat weet ik ok nich. --::Slomox:: >< 22:43, 29. Sep. 2012 (CEST)[anter]
Ik kenn bloß Wunners wat. Ich dach jummers, dat weer de korte Form vun (Du) wunners(t) (di), wat (dat is...).--Bolingbroke 16:34, 30. Sep. 2012 (CEST)[anter]
"Dor szischten sei as dusend Snaken / As harr ick Wunner wat verbraken" (de:Heinrich Seidel, Krischan Römpagel in't Kunzert, ut: Gesammelte Schriften, Bd. 11, S. 265). Bi Grimm steht dor wat:
"4) die geläufigen formeln wunder was, wunder welch, wunder wie u. ä. entwickeln sich aus der verbindung mit den verben denken, glauben, meinen, sich einbilden nach dem typus er denkt wunder (acc. pl.) was er kann für er denkt wunder in bezug auf das, was er kann. wunder bezeichnet hier in jedem falle das fiktive falscher, meist übertreibender einschätzung, insbesondere selbstüberschätzung und selbsttäuschung. der wendung, die deutlich an die bedeutung 'auszerordentlich, auszergewöhnlich', manchmal auch im sinne des maszbegriffs, anknüpft (s. oben E 1 f), haftet meist ein ironischer ton an. nach vereinzeltem vorgriff im 16. jh. (s. u.b) im 17. jh. entwickelt.
a) die ursprüngliche gliederung der formel ist dort noch deutlich, wo das regierende verbum zwischen wunder und dem pronomen bzw. der partikel steht, welche den abhängigen nebensatz einleitet: ein solcher wird ... dem lährbegührigen ... wunder einbilden wass er für einen grosen künstler geb Rompler v. Löwenhalt erstes reimgebüsch 000 1b; wunder dacht ich was ich alles fertigen wollte, und nun ist das alles Göthe IV 3, 170 W.; vgl. III 1, 213; wisch die thränen ab; die weiber werden sonst wunder denken, was wir vorgehabt haben W. Raabe s. w. I 5, 215 Klemm.
b) auch in der bedeutend häufigeren fassung, in der das vom verbum abhängige akkusativobjekt mit partikel oder pronomen des folgenden nebensatzes unmittelbar zusammenrückt, bleibt die ursprüngliche syntaktische gliederung erhalten, was sich meistens auch in der interpunktion ausdrückt. hierher bereits ein vereinzelter beleg aus dem 16. jh., in dem das fiktive wenigstens als möglichkeit gegeben ist, vgl. auch den Franck-beleg oben E 1 f β: so einer schweigt, denckt man alzeyt wunder was er gsagt würd haben S. Franck sprüchw. (1541) 1, 115a. sonst seit dem 17. jh.; denn ich meinte wunder, was es vor eine herrliche sache um das soldatenleben sey Ziegler asiat. Banise (1689) 62; ich dachte wunder, wie gut versehen ich wäre Göthe I 43, 78 W.; vgl. 27, 291; IV 16, 96;
der zahlt zween batzen und meint wunder,
wie viel es wär' für solchen plunder
Mörike ges. schr. (1905) 1, 158; vgl. 67; jott, so'n hahn. denkt nu auch wunder, was er is Fontane ges. w. (1905) I 5, 126; vgl. 57.
c) unter auflösung des ursprünglichen satzgefüges wird die formel seit dem 18. jh. zum satzteil innerhalb eines einzelsatzes: wunder was wird jetzt als objekt, vereinzelt auch als subjekt, wunder wie als adverb behandelt, wobei nun verben aller art sich mit der formel verbinden können, nicht nur solche des meinens und denkens; der charakter der fiktion und der falschen einschätzung bleibt aber erhalten und drückt sich dann gewöhnlich in einem als wenn-, als ob-satz aus: es giebt noch eine art der wortspiele, darauf sich gewisse leute wunder was einbilden Gottsched crit. dichtk. (1751) 253; als ob ich wunder was verrichtet hätte, zog ich hoch vergnügt dem dorfe zu G. Keller ges. w. (1889) 1, 203; und da machen sie denn gleich aus dem floh 'nen elefanten und tun, als ob es wunder was sei Fontane ges. w. (1905) I 6, 82; ich glaubte wunder welchen stein bei dir im brette zu haben Tieck schr. (1828) 3, 280; euer bishof lärmte dem kaiser die ohren voll, als wenn ihm wunder wie! die gerechtigkeit an's herz gewachsen wäre Göthe I 8, 33 W.; Holtei vierzig jahre (1843) 2, 164; die ältere staunte, als hätte sich ihre (jüngere) schwester wunder wie verändert A. Seghers d. toten bl. jung (1950) 529. gelegentlich ist der fiktive charakter der aussage nicht ohne weiteres erkennbar: er thut mir wunder was! multum vero mihi praestat! Serz teutsche idiotismen (1797) 179b; Meyer also, auf den er (Goethe) nun einmal wunder welche stücke hält Th. Mann Lotte in Weimar (1946) 85.
d) in einer reihe von varianten und abwandlungen.
α) vereinzelt wunder tun, als wenn für tun, als wenn wunder wie, zu c: über Niklas ärgere ich mich am meisten, denn der will wunder thun als wenn er mich lieb hätte Göthe I 12, 91 W.
β) in der wortfolge was wunder statt wunder was, kaum von dem ganz anders gemeinten was wunder unter 3 her: er dünkte sich was wunder, wenn er als stadtvater und parteiführer mit schulden abschnitt H. Mann d. untertan (1949) 439. auch als zwischenform zwischen wunder meinen, was und meinen, wunder was: nur damit die leute am zaun den kopf schütteln und raten, was wunder du vorhast Waggerl Wagrainer tageb. (1936) 34; vgl. 54. [Bd. 30, Sp. 1823]
γ) unorganisch ist hier ein wunders an stelle des alten acc. pl. wunder, wohl ein erstarrter genitiv mit adverbialer funktion: es hat dich aufgeheitert, du warst heut morgen anders; noch als wir zum thor hinausgingen, sahst du vor dich hin, dasz ich wunders dachte, was es wäre Alexis ruhe (1852) 57; vgl. 176; wunders was für eine antwort Schmid-Noerr d. drache über d. welt (1937) 200. auch mit ausfall des was oder wie: jünglinge ..., die wunders hoch in der rechnung bey ihren lieblein zu stehen glaubten maler Müller w. (1811) 2, 52 (vgl. auch: als ob mir's wunder gefiele ebda 1, 144); als ... sie ihr ein neues spiegelein, drei groschen wert, verehrte, da meinte sie wunders zu haben Mörike erz. 2134.
δ) gelegentlich vereinfacht zur formel (sich) wunder denken, meinen (von, mit) in der prägnanten bedeutung 'überschätzen' oder 'sich täuschen': (ich) war im horto medico ... sie meinten sich mit der sunjacanâ ... wunder viel Haller tageb. 87 Hirzel; heute erzählte ich ihr die geschichte meines schwurs, und dachte wunder von der wirkung Klinger w. (1809) 1, 405. mundartlich: he meen wunner, he harr den kater bi'n strt Mensing schlesw.-holst. 5, 739. vergleichbar: mit etwas wunder meinen 'darauf stolz sein' Fischer schwäb. 6, 973."--IP-Los 16:11, 1. Okt 2012 (CEST)

umliegend

Keen Fraag, man wedder en Vörslag oder Fraag na Verscheel von mi: Hier op nds.wp warrt fakener dat Woord ümliggen bruukt. De ümliggen Öörd as Pendant to hoochdüütsch Die umliegenden Orte to'n Bispeel. Heff ik so sülvs noch nich höört un kann ik ok nich finnen, wenn ik in de Literatur oder in de Wöörböker söök. Mi dücht dorüm, dat dat direkt ut dat Hoochdüütsche ümsett is. Villicht köönt wi dor lever De Öörd ümto oder De Öörd in de Ümgegend etc. seggen. Dat dücht mi beter. Wat meent ji? --::Slomox:: >< 11:38, 16. Okt 2012 (CEST)

Kann wesen, dat ik ok al mol ümliggen schreven heff, aver ik finn den Vörslag mit ümto ok beter. --Iwoelbern 11:42, 16. Okt 2012 (CEST)
Ik meen ok: De Gegend/Dörper/Länner etc. dor umto.--Bolingbroke 15:54, 16. Okt 2012 (CEST)
Dat Meckl. Wb kennt dat, hett oewer bloß 'n ganz ollen Nahwies: "vicinitas 'ummeliggende Platz CHYTR. 65". Bi Herrmann-Winter findt sick dat ook nich miehr. Ok moeglich wier ümlangs (her), dat Meckl. Wb. hett dor: "alle Landherrn ümlangs her kemen tausamen RoCarl". Herrmann-Winter kennt dat ook noch, schrifft oewer, dat wier "veraltet". Ick kenn dor "ümher" (meist steht dat denn mit 'n Verb: hei löppt vääl ümher.), ook "ringsüm" (dat Meckl. Wb. kennt bloßen "ringsrümmer" ut Müller sien Lexikon oewer Fritz Reuter).--IP-Los 17:37, 16. Okt 2012 (CEST)
Ik heff dat nu in en Reeg Artikels ännert un versöcht, dor ok verscheden Varianten rintobringen. --::Slomox:: >< 12:03, 17. Okt 2012 (CEST)

Bauchspeicheldrüse

Bi Heinrich Teut in sien Hadeler Wörterbuch heff ik den Indrag Böörs f. (No A) "Bauchspeicheldrüse, Pankreas" Zss.: Jiller-. dazu: Böörsenfett n. (Os No A) "aus dem Euter gebratenes Fett." Mit B. wurden früher die Hände bei der Arbeit eingerieben. (No A). Kann dat een bestätigen, dat dit Woord ok annerwegens bruukt warrt? Oder weet een annere Wöör för 'Pankreas'? --::Slomox:: >< 20:56, 16. Okt 2012 (CEST)

Wörtlich översett muss dat Buukspeedrüüs heeten, aber of man dat so nemmen kann, weet ik ok nich.Eastfrisian 21:35, 16. Okt 2012 (CEST)
Ik heff Speichel as Sever översett, dorna: Buukseverdrüüs – ik meen, dat harr ik ok al an een poor Steden verlenkt. --Iwoelbern 22:01, 16. Okt 2012 (CEST)
Ik kenn dat Woort an un for sik nich, man mien olen Fründ Hermann Böning hett for dat Ollenborger Land (un dat reckt ja bit na de Bremer Kant hen): Böörs, Bauchspeicheldrüse, wstf. boseke...--Bolingbroke 10:56, 17. Okt 2012 (CEST)
Dat höört sik doch good an :-) Besten Dank --::Slomox:: >< 11:59, 17. Okt 2012 (CEST)

mahlen

Dat PPP von mahlen heet bi uns mahlt. In en Reeg Artikels kummt dat aver as mahlen vör (Schill, Wolfram, Sassenspegel, Gröönkohl). Is dat blots ut dat Hoochdüütsche övernahmen oder hängt dat von'n Dialekt af? --::Slomox:: >< 12:02, 17. Okt 2012 (CEST)

Heit bi uns ook "mahlt": dat Kuurn ward mahlt. Früher wier dat oewer mal stark (so as in't Hochdüütsche), bi Lasch (Mnd. Grammatik, S. 236, § 430, Anm. 1) findt sick dat ünner "Klasse VI": "In der VI. reihe stehen die vokale: germ. a - ô, [as. a - ô - ô - a], mnd. ā - ô - ô - ā [...] Beispiel: vare, vôr, vôren" (dat is bi uns hüt meistendeils swack: hei fohrte to See [is man oewer ook bloß noch bi weck Seelüüd begäng, up'n Lann seggt'n führte], upfohren: hei fohrte up, is upfohrt). Lasch schrifft denn wieder: "Wie varen gehen: [...] laden laden, malen mahlen [...]" - beid' sünd bi uns hüüt swack: hei mahlte dat Kuurn, hei hett dat uplaadt. Bi Schiller/Lübben findt sick denn: "Dat volk sammelde dat (Manna) vnde moeel it". Woans dat hüüttodaag in anner Mundorten is, dat weit ick ook nich. Sass schrifft dor nix wieder tau, un de "Niederdeutsche Grammatik" hett kein Indragg tau "mahlen".--IP-Los 17:37, 18. Okt 2012 (CEST)

Gleichgewicht

Mank de Staten oder Völker in en Staat. Gliekgewicht? Liekgewicht? Oder beter umschrieven? Lieke Macht?...--Bolingbroke 14:51, 30. Okt 2012 (CET)

Na Sass Liekgewicht, ik persönlich bruuk aver Gliekgewicht. Ich glööv nich, dat man dat ümschrieven mutt. --Iwoelbern 15:17, 30. Okt 2012 (CET)
Engelsch heet dat balance of power, nedderlandsch Machtsevenwicht oder ok machtbalans.
Machtbalangs höört sik nich slecht an, dücht mi. --::Slomox:: >< 16:15, 30. Okt 2012 (CET)
Gliekgewicht muss dat nah mien Dünken heeten. Machtbalans oder Machtbalangs hört sück komisch an. Eastfrisian 16:21, 30. Okt 2012 (CET)
Heinrich Teut hett in sien Wöörbook för Hadeln de Wöör Balangz, Gliekgewicht un Liekgewicht. --::Slomox:: >< 20:29, 30. Okt 2012 (CET)

Küpe

Dat Woort hett mit dat Handwark vun’t Textilfarven to doon → de:Küpenfärberei Ik gah nich dorvun ut, dat dor een en plattdüütsch Woort to kennt, aver man weet jo nienich. --Iwoelbern 16:55, 9. Dez 2012 (CET)

Dat Woord kummt af von Küpe, wat 'Fatt' bedüden deit (Küpe kummt ut dat Plattdüütsche, de richtig hoochdüütsche Form is Kufe [Küfer]). Un dat Woord is op Platt Küüp. Warrt vör allen för dat Fatt von'n Farver un'n Garver bruukt. Aver in de Wöörböker dükert dat jümmer blots för dat Fatt sülvs op, nich för den Inholt von dat Fatt so as in dien hoochdüütschen Artikel. --::Slomox:: >< 17:47, 9. Dez 2012 (CET)
Sü! --Iwoelbern 17:59, 9. Dez 2012 (CET)

„op'n annern Foot lopen“

Moin . Givt een, de mi vertelln kann, wie woll " opn annern foot loopen " tostann komen ist und wo disse Utdruck brukt wrd?


Dat keem vun en IP, de dat as Artikel anleggt harr. Ik heff dat nu mol hier röverkopeert… --Iwoelbern 17:32, 3. Jan. 2013 (CET)[anter]

Wat schall dat denn bedüden?
Vondaag loopt wi op 'n annern Foot as fröher bedüüdt so veel as Heute pflegen wir einen anderen Lebensstil/Lebenswandel als früher. Dat Bild, dat dor achterstickt, is dat sülve as in dat Woord „Lebenswandel“. Un Na'n Krieg keem allens wedder op'n olen Foot bedüüdt Nach dem Krieg stellten sich wieder die alten Zustände ein. Schall sowat meent wesen? --::Slomox:: >< 14:38, 4. Jan. 2013 (CET)[anter]

Gusseisen

Wenn ik in’n Sass kieken do, denn finn ik dor för "Guss" de Översetten Gaat. Also künn een "Gusseisen" as Gaatiesen översetten. Dat Woort heff ik so aver noch nich höört. Tomeist heff ik sowat höört as Gussiesen. Wat maakt wi dormit? --Iwoelbern 13:41, 16. Jan. 2013 (CET)[anter]

Ick kenn ok blots Gussiesen. Eastfrisian 16:59, 16. Jan. 2013 (CET)[anter]
Dor mutt mol wedder en Neologismus her. Wi weer dat denn mit Geetiesen? Is nich ganz datsülvige, klingt avers „plattdüütscher“, as Gaatiesen, tominnst for miene Ohren...--Bolingbroke 21:17, 16. Jan. 2013 (CET)[anter]
Klingt tominst nich schlecht. Eastfrisian 09:50, 17. Jan. 2013 (CET)[anter]
Kumplett nee is dat Woord tominnst nich: [156]. Vonavend will ik man ok noch in miene Wöörböker rinkieken. Ik nehm an, dor steiht noch wat in. --::Slomox:: >< 10:00, 17. Jan. 2013 (CET)[anter]
Heinrich Teut hett för Hadeln Gußisen. Ans heff ik narms wat funnen. Tominnst nich ünner Wöör, de mitGuß oder geten billt sünd. Kann villicht noch angahn, dat dat noch en Woord gifft, dat ganz anners billt is. --::Slomox:: >< 13:14, 19. Jan. 2013 (CET)[anter]
Gat is bi uns oewer 'n Lock (hd. is dat Wuurt "Gasse"). Guß heit "Gœt" (Göt, ick schrief Goet), oewer dat ward meistendeils gor nich miehr bruukt, dat Meckl. Wb schrifft denn ook: "in der heutigen Mda. vielfach durch hd. Guß verdrängt, besonders als Regenschauer". Tomeist wier dor denn ook wat Magisches mit meint, Gryse schrifft t. B. oewer Joachim Slüter, dat de Katholschen "Duevelsche Toevergoete vor syne Doere / dar he uthginck / des nachtes gegaten" hemm. Ick heff (t. B. von'n Smitt) bloßen noch "Gußiesen" hüürt.--IP-Los 15:58, 24. Jan. 2013 (CET)[anter]
Göt kenn ick wedderum blots as Regengöt (Regenrinne). Eastfrisian 19:51, 24. Jan. 2013 (CET)[anter]
Rägengœt kennt dat Meckl. Wb. bloß as "Regenguß" (von Babst her). Gœt kann oewer woll ook 'Traufe' bedüüden (so finnt sick dat in dat Meckl. Wb.), dat geht ja in de Richtung.--IP-Los 22:06, 24. Jan. 2013 (CET)[anter]
Les ik dat dor richtig rut, dat wie Gussiesen nehmen doot? --Iwoelbern 17:21, 1. Feb. 2013 (CET)[anter]
Les ick ok so. Eastfrisian 17:27, 1. Feb. 2013 (CET)[anter]
Jo. Aber dat is schier Hoochdüütsch. Ik weer dor doch for, dat wi Geetiesen nehmt. Sunnerlich, wiel wi dor ok en Beleg for hefft. --Bolingbroke 13:56, 5. Feb. 2013 (CET)[anter]
Geetiesen höört sik för mi an na en Saak ut Iesen, de to'n Geten is. Denn künnt wi ok glieks Gaatiesen nehmen – dat is jo gaten Iesen. Schall mi eens wesen, wi mööt uns blots eenig warrn, dat ik de Artikels nich noch fakener ännern mutt… --Iwoelbern 19:33, 5. Feb. 2013 (CET)[anter]

Vorderösterreich, Vorderasien

Vör-Öösterriek? Vörst Öösterriek? Anners wat? --Bolingbroke 16:32, 1. Feb. 2013 (CET)[anter]

Vörder-Öösterriek bzw. Asien Eastfrisian 17:04, 1. Feb. 2013 (CET)[anter]
Harr ik jüst so seggt: Vörderöösterriek un -asien… --Iwoelbern 17:20, 1. Feb. 2013 (CET)[anter]
Richtig: Tosommenschreven natürlich. Eastfrisian 17:27, 1. Feb. 2013 (CET)[anter]

Kupferstich

Wat schall dat denn nu wedder ween? Ets, as in Holland? Koppersteek, stump oversett ut Hoochdüütsch? Kopperstich, as de Lüde bi us meist seggt, oder dat hoochdüütsche Frömdwoort Kupferstich, as se dat ok woll doot?--Bolingbroke 13:59, 5. Feb. 2013 (CET)[anter]

Inneröstereich

Noch mol wedder wat to de Geografie: Binneröösterriek? Inneröösterriek? Oder anners wat?--Bolingbroke 14:00, 5. Feb. 2013 (CET)[anter]

Ik harr Binneröösterriek nahmen… --Iwoelbern 19:33, 5. Feb. 2013 (CET)[anter]

handhaben

Gifft dat handhaben ok op Platt? Dat kummt en poor Maal in uns Artikels vör: [157]. Mi dücht dat rein hoochdüütsch. Aver ehr ik dat änner, will ik man lever fragen, wat dat nich villicht doch so richtig is. --::Slomox:: >< 15:36, 7. Feb. 2013 (CET)[anter]

Kenn ich so nich in't plattdüütsche… --Iwoelbern 16:24, 7. Feb. 2013 (CET)[anter]
Hoochdüütsch is dat wiss nich. Wenn dat keen oold plattdüütsch Woort is, denn is mi dat tominnst vun dat Nedderlannsche dor ringlippt, kiek hier. Man dor much ik doch noch n beten kieken, ob dat nich in'n Westen vun de Nedderlannen her begäng is...--91.60.178.84 17:01, 7. Feb. 2013 (CET)[anter]
Middelnedderdüütsch is dat jedenfalls ok, kiek bi Schiller-Lübben! --Bolingbroke 17:53, 7. Feb. 2013 (CET)[anter]
De Indrag bi Schiller-Lübben is hier to finnen.
Dat hoochdüütsche Woord bedüüdt etwas mit der Hand benutzen oder etwas in einer gewissen Weise halten. Dat nedderlandsche Woord bedüüdt instandhalten, aufrechterhalten, maintain. Dat Woord ut'n Schiller-Lübben bedüüdt wahren, schützen, beschützen. Dat is dichter verwandt mit dat Nedderlandsche. Hier op de Wikipedia warrt dat Woord aver jümmer op de hoochdüütsche Wies bruukt.
Alternativen:
  • Der Pflug ist schwer zu handhaben: De Ploog is swoor to regeren.
  • Dor is dat denn so bi handhaavt wurrn, dat de Straaftied: Dor is dat denn so bi hollen wurrn, dat de Straaftied
  • He hett sik de Botter nich vun't Broot nehmen laten un wüß dat Swert just so to handhaven, as den Krummstaff un de Mitra: He hett sik de Botter nich vun't Broot nehmen laten un wüß mit dat Swert just so umtogahn, as mit’n Krummstaff un de Mitra
  • wat dat mit de Sekerheitskonzepte up sik harr, de hier handhaavt wurrn sünd: wat dat mit de Sekerheitskonzepte up sik harr, de hier gullen hebbt --::Slomox:: >< 08:53, 8. Feb. 2013 (CET)[anter]
Ganz dösig bün ik ja ok nich. Ik weet woll, dat dat annere Orden gifft, um uttodrücken, wat mit handhaven seggt warrt. De Fraag is ja hier nich, of wi noch annere Wöör weet, man of handhaven en plattdüütsch Woort is. Un ik meen, dat is dat.--91.60.182.104 13:00, 8. Feb. 2013 (CET)[anter]

Kaisertum

Kaiserdom? Klingt egenordig. Kaiserschop? Klingt for mi beter, gifft dat avers nich. Kaiserriek? Is nich datsülvige. Kaiserkroon? Hm. Wat meent Ji? --Bolingbroke 12:46, 9. Feb. 2013 (CET)[anter]

Kaiserkroon woll nich, wiel dat woll verscheeden Kroonen gifft, de man up den Kopp setten deiht.Eastfrisian 14:37, 9. Feb. 2013 (CET)[anter]
Ik harr mit Kaiserdom keen Problem. --Iwoelbern 15:55, 9. Feb. 2013 (CET)[anter]
Segg doch maal den Satz, den lett sik dor wiss lichter wat finnen, wat passt. --::Slomox:: >< 11:11, 11. Feb. 2013 (CET)[anter]
Der letzte römisch-deutsche Kaiser, Franz II., begründete 1804 das Kaisertum Österreich, das 1867/68 zur Doppelmonarchie Österreich-Ungarn umgewandelt wurde und bis 1918 bestand. --Bolingbroke 11:27, 11. Feb. 2013 (CET)[anter]
In den Satz dee ik denn eenfach Kaiserriek schrieven. Oder villicht Kaisermonarchie. --::Slomox:: >< 08:50, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Dat is avers nich datsülvige. En Kaiserriek is en Land, wenn dor en Kaiser in regeern deit. De Aspekt avers is dat Land/de Natschoon. En Kaiserdom (wenn dat so en Woort geven deit), betreckt sik nich up en Land/en Natschoon. Dor is en Institutschoon in/for dat Land/de Natschoon mit meent. De Kaiserschop sotoseggen. In Öösterriek weer dat nu ok noch so, dat just düsse Institutschoon (Kaiserdom/-schop) de velen Völker in dat ganze Riek mit siene veelen Spraken tosamenholen hett. De Klammer vun de Eenheit in dat grote Riek weer de Institutschoon vun dat Kaiserdom-schop. Kaisermonarchie is noch wat anners. Dor warrt ja bloß mits eggt, dat de Monarch, de in dat Land regeern deit, en Kaiser is un nich en König oder Hartog...--Bolingbroke 13:07, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Wenn du dat genau so söchst, denn gifft dat dor keen Woord för, dücht mi. Op Engelsch lett sik dat ok nich utdrücken, oder? Wenn ik bi dict.cc oder leo.org na Kaisertum söök, denn kummt empire, emperorship un imperial rule. Passt allens nich in den Satz baven. --::Slomox:: >< 13:23, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Dat will ik woll gloven, man wat bedutt dat denn for miene Fraag? Schöllt wi en Woort utfinnen? Oder schöllt wi us dat begeven, dat wi dor de Bedüdens so fein ut'neen hoolt? --Bolingbroke 19:06, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Oh! Dor hebb ik nich uppasst! Emperorship is ja so tämlich dat, wat mi vörsweven dö: Kaiserschop sotoseggen.--Bolingbroke 19:08, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Emperorship bedüüdt Kaiserschaft, aver in'n Sinn von Regierungszeit eines Kaisers so as in während der Kaiserschaft von Nero (during the emperorship of Nero). In dien Satz baven lett sik dat Woord nich insetten. --::Slomox:: >< 11:19, 27. Feb. 2013 (CET)[anter]
wat bedutt dat denn for miene Fraag? Also ik an dien Steed deed den Satz anners formuleren, so dat Kaisertum dor nich mehr in vörkummt. --::Slomox:: >< 11:22, 27. Feb. 2013 (CET)[anter]

Leier, Laute…

Dat Musikinstrument Leier – gifft dat dorför wat? --Iwoelbern 14:26, 13. Feb. 2013 (CET)[anter]

…und de Laute söök ik ok --Iwoelbern 14:34, 13. Feb. 2013 (CET)[anter]

De Leier is en Lier oder en Liere un de Laute is en Lute oder Luut. Wi hefft hier faken Kunzerte vun ole Musik in use Karken. Lier oder Lire finnt sik ok bi Hermann Böning in sien Ollnborger Wöerbook. --Bolingbroke 18:11, 13. Feb. 2013 (CET)[anter]
Ik harr mi dat meist al dacht, dat dat so heet, aver man weet dat jo nienich… --Iwoelbern 18:12, 13. Feb. 2013 (CET)[anter]

Gruft

Wo de Doden henkaamt, wenn se unner de Eer mütt.--Bolingbroke 12:58, 14. Feb. 2013 (CET)[anter]

Dat harr ik eenfach so as Gruft stahnlaten. Villicht geiht ok Graffkamer, wenn dat nich noch en annere Bedüden hett. --Iwoelbern 13:15, 14. Feb. 2013 (CET)[anter]

Urne

For den Overrest vun de Doden, wenn se verbrennt weert.--Bolingbroke 12:59, 14. Feb. 2013 (CET)[anter]

einbalsamieren

Dor fallt mi rein gor nix to in...--Bolingbroke 13:00, 14. Feb. 2013 (CET)[anter]

Fallt mi ok nix to in. Inbalsameren de ik seggen, wenn ik dat bruken de. Un ok bi de Urne, harr ik dat woll eenfach so övernahmen. --Iwoelbern 13:19, 14. Feb. 2013 (CET)[anter]

Absolutismus

Absolutismus? Afsolutismus? --Bolingbroke 19:47, 25. Feb. 2013 (CET)[anter]

Wikiwöörbook Absolutismus nicht drin; https://plattmakers.de/nds/find=absolut --> absolut >afsoluut; uu weil langgesprochen, im Hochdeutschen auch langgesprochen, Schreibweise dort insoweit unlogisch, Endung so auch bei Faschismus und Kommunismus im Wiki, insoweit gleiches Muster bei der Endung; Sprachgefühl und hochdeutsch sagen Maskulinum; Mein Vorschlag daher ==> Afsoluutismus (m) Substantiv ohne Mehrzahlform --Joachim Mos 20:27, 25. Feb. 2013 (CET)[anter]
Na Sass fallt dat "o" weg bi absolut -> afsluut. Von dorher harr ik Afsluutismus seggt. --Iwoelbern 00:34, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Jetzt, wo du dies schreibst, fällt mir dies auch auf; auch auf Plattmakers fehlt das "o", dass sich auch bei mir wieder eingeschlichen hat - also mein Vorschlag, jetzt richtig: Afsluutismus (m) Substantiv ohne Mehrzahlform
ich habe noch einmal schnell über die Suchfunktion des Wikis nachgesehen: in 2 Artikel taucht Afsolutismus auf: 17. Johrhunnert und 18. Johrhunnert, die, wenn die Schreibweise klar ist, nach meiner Meinung ebenfalls entsprechend geändert werden sollten.
Afsluut gifft dat, afsluuts. Man of dat Afsluutismus ok gifft? Ik weet nich. Mi ducht Afsolutismus beter. De Plattdüütschen laat wiss n Barg Vokale weg, man up de annere Siet spreekt se de faken overdüütlich, wenn dat um Frömdwöer geiht...Ungefähr so, wie dat ok polietsch heten möss, man denn doch faken po-li-tisch seggt warrt...--Bolingbroke 19:17, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Dor sünd wi aver al bi de Fienheiten, wo amenner jeedeen sülvst weten mutt woans he dat schrieven müch. Du schriffts ok Wöer wo Sass Wöör seggt. Ik denk, beide Schrievwiesen sünd gliek goot. Den Rest künnt wi mit Wieterleiden maken. --Iwoelbern 21:26, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Ick segg man so, Sass oder nicht Sass, hier moken we dat Gesett! Denn hett datt in'n Wiki un in Wöörbook "afsoluut" un "Afsoluutismus", shittegol wat Sass un annere seggen!! Un, "afsluut" hett ok "abgeschlossen", do is doch afsoluut veel klorer! --Joachim Mos 03:02, 27. Feb. 2013 (CET)[anter]

@Bolingbroke: Wie hast du dich denn jetzt entschieden? mit oder ohne o? @alle: da hier die Diskussion verebbt ist, die Frage ob mit oder ohne "o" aber bisher hier nicht absolut festgelegt wurde, rege ich an, gegebenenfalls darüber abzustimmen, es sei denn Bolingbroke sagt, wie er sich entschieden hat und niemand widerspricht dem in den nächsten drei Tagen, dann sollten wir den Begriff so nehmen, wie sich Bolingbroke entschienden hat. Allerdings bin ich der Meinung, dass Absolutismus und absolut 1. gleich geschrieben werden sollten, also entweder immer mit o oder immer ohne o, und das 2. im Wiki alle Artikel geändert werden, die eine andere Schreibweise haben, also entweder durchgehend afsluut/Afsluutismus oder afsoluut/Afsoluutismus. Normalerweise habe ich zwar kein Problem damit, wenn hier verschiedene Schreibweisen des gleichen Begriffs nebeneinander stehen, wenn es verschiedene Schreibweisen gibt, beziehungsweise Dialektvarianten, wie Aart und Oort, aber bei diesem Begriff betrifft dies zugleich die Aussprache im engeren Sinne und hier gibt es auch keine alten Dialektvarianten, insoweit sollte das Wort auch einheitlich geschrieben werden. Außerdem will ich die Begriffe ins Wikiwöörbook aufnehmen und zwar nur in einer Variante. Und, last but not least, wir werden sowieso schon bei Wikidata Probleme bekommen wegen unterschiedlichen Schreibweisen, wir sollten diese nicht vermehren, indem wir uns nicht entscheiden, ob die Begriffe mit oder ohne o geschrieben werden.

(Im Zusammenhang mit Schreibweisen noch etwas zu Wiki-Data: Ich habe da gesehen, dass da einige Variablenbezeichnungen eingeben, die entweder nicht eindeutig ~oort statt ~aart (dtsch. Art, was wegen dem Oort (dtsch Ort) schnell zu Missverständnissen führen kann, sind oder schlicht umständlich umschreiben (Oort vun'e Geboort) statt Geboortsort: Deshalb einmal an alle hier eine große Bitte: Könntet ihr, wenn ihr in Wikidata etwas macht, darauf achten, ob ihr so etwas seht, und wenn ihr so etwas seht, das berichtigen. Sonst wird es hinterher, wenn Wikidata läuft, für uns auf Dauer ein echtes Problem, denn es wird eine riesige Anzahl von solchen Bezeichnungen geben und deshalb muss da ein einheitliches Muster rein, sonst werden wir irgendwann verzweifeln. Auch so Sachen wie Geslecht vun ne Person haben da nichts zu suchen, zur Unterscheidung zu Geslecht in'e Biologie sollte einheitlich nach folgendem Muster verfahren werden: Geslecht (Person) und Geslecht (Biologie). Das ist kürzer, prägnanter und man kann auch ohne lange zu suchen schnell herausfinden, wie eine bestimmte Data benannt worden ist und sich zudem besser die Bezeichnungen merken, wenn sie nach einem einheitlichen Muster gemacht werden. Ich weiß, so etwas gehört hier nicht zum Thema, aber da wir dafür keine Seite haben, gestehe ich mir hier einmal insoweit eine Ausnahme zu, zumal es schon irgendwie zum Thema mit oder ohne "o" passt.)--Joachim Mos 18:09, 1. Mär 2013 (CET)[anter]

Das geht ja mal nicht gegen Dich, Joachim Mos, aber wenn die bei Wikipedia zu kompliziert werden wollen, verabschiede ich mich. Es sollte jedem klar sein (ist es aber wohl leider nicht), dass es in der plattdeutschen Sprache nunmal keine einheitliche Schreibweise gibt. Eastfrisian 19:36, 1. Mär 2013 (CET)[anter]
@Eastfrisian: Wenn du die Bemerkung zu Wikidata meinst, hast du mich wohl irgendwie falsch verstanden: Da geht es mir vorrangig nicht darum, irgendwelche Schreibweisen für hier festzulegen oder ähnliches, sondern darum, dass man nicht eines Tages damit kämpfen muss, wegen einem bunten Durcheinander an Bezeichnungen überhaupt noch etwas zu finden. Die Bezeichnungen dort entsprechen der Benennung von Konstanten und Variablen in einem Computerprogrammcode, die man klar strukturiert benennen muss, sonst bekommt man bei größeren Programmcodes ein echtes Problem, diese noch im Griff zu haben, und was ich hier dazu geschrieben habe, hat mit dem Wiki hier nur insoweit zu tun, als dass wir die Daten aus Wikidata in Zukunft hier nutzen; in den Artikeln hier habe ich überhaupt kein Problem damit, wenn der eine Oort, der nächste Aart und der dritte meinetwegen Spezies schreibt. Aber bei Wikidata ist so etwas auf Dauer eine Katastrophe, weil du mit der Suchfunktion leider nicht alle Möglichkeiten ausgegeben bekommst, wenn du Aart suchst, findest du weder Oort noch Spezies, und vor diesem Hintergrund ist meine Bitte zu sehen, dort bei der Benennung von Datenobjekten ein gewisses Schema einzuhalten und auch auf die Eindeutigkeit der Bezeichnungen zu achten und doppeldeutige Ausdrücke zu vermeiden. Wenn du Oort sowohl für Arten als auch für Gemeinden benutzt, dann bekommst du über die Suchfunktion bei der Eingabe von Oort nicht nur die Datensätze, die Arten, die du vielleicht suchst, aufgelistet, sondern gleich noch die Datensätze, die Gemeinden betreffen, mitgeliefert. Und das wird für uns dann irgendwann, wenn es in Wikidata eine riesige Datenmenge gibt, ein echtes Problem, und es erfordert dann viel Arbeit, dieses Problem zu beseitigen und das der Hintergrund, warum ich dort einmal ausnahmsweise dafür bin, dass von Anfang an strikte Regeln gelten. --Joachim Mos 11:17, 6. Mär 2013 (CET)[anter]

Gerbsäure

Garvsüer? --Bolingbroke 19:48, 25. Feb. 2013 (CET)[anter]

Harr ik ok so seggt. Wohrschienlich harr ik eher Garvsüür schreven. --Iwoelbern 00:32, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Google Books seggt, dat dat Woord Garvsüür in Heinrich Teut sien Hadeler Wörterbuch vörkummt. Vonavend kann ik kieken, wat dor nipp un nau insteiht.
De Nedderlandschen seggt dor looizuur to. Kann sik villicht ok lohnen, in de Wöörböker maal na Lohsüür to söken. Dor heff ik aver nu noch nix to funnen. Wenn ik dat schaff, denn kiek ik vonavend dor ok noch maal na. --::Slomox:: >< 08:47, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Nanu? Na Sass möss dat avers doch Süer mit e heten, oder hebb ik dor woller wat verkehrt verstahn? Bi Peter Neuber hebb ik Schosterloh for Gerberlohe funnen. Vundeswegen is Lohsüer an un for sik en fein Woort...--Bolingbroke 12:48, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Sass schrifft dat wohrhaftig mit "üe". So, as dat bi uns utsnackt warrt, mutt dat "e" dor aver nich hen. In de Artikels hebbt wi beide Schrievwiesen. Dat sülve is ok bi Füer/Füür. --Iwoelbern 12:57, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Die Gerberei ist ein altes Handwerk; da müsste es doch auch ein altes Wort für geben und das muss nicht unbedingt mit dem hochdeutschen Wort parallel laufen in dem Sinne, dass die plattdeutsche Gerbsäure Garvsüer/~süür heißt, es kann auch ein völlig anderer Ausdruck sein. Ich kenne mich jetzt nicht mit dem Gerberhandwerk aus, aber soweit ich weiß, wurde in der Antike mit Urin gegerbt, denn die Gerber haben Pisstonnen aufgestellt, damit die Passanten dort ihr kleines Geschäft verrichten. Denkbar wäre daher, dass der Plattdüütsche Begriff für Gerbsäure auf solche Dinge basiert. Deshalb einmal die Frage: Gibt es vielleicht ein Museumsdorf oder Museum, dass sich mit alten Handwerken beschäftigt? Vielleicht können die weiterhelfen. Außerdem ist die Ausgabe des Sass, den hier wohl alle besitzen, eine moderne Überarbeitung. Insoweit wäre auch denkbar, dass das Wort heute nicht mehr drin steht, weil man es für uninteressant für die heutige Zeit hielt; aber in einer früheren Auflage könnte das Wort noch drin sein. Insoweit die Frage: Kommt jemand vielleicht an eine Vorauflage heran, die mindestens 40 Jahre alt ist? Jedenfalls wäre ich vorsichtig damit, davon auszugehen, dass, weil es in Hochdeutsch Gerbsäure heißt, es in Plattdüütsch Garvsüüt heißen muss. --Joachim Mos 14:59, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]
Us Problem hier up de plattdüütsche WP is faken, dat dat woll plattdüütsche Wöer for düt un dat geven deit, wat in Handwark un Bueree en Rull speelt hett. So lett sik garven (gerben) un Garver, ok Lohgarver (verwendet Gerbstoffe vor allem aus junger Eichenrinde) un Wittgarver (verwendet Alaun, ein Sulfat) finnen. For Gerberlohe finnt sik Schoosterloog oder Schoosterloh. Man wenn dat denn wetenschopplich updröselt weern schall, denn höört dat up. Denn de Wetenschop hett sik de lesten 300 Johre rutkleit, ohn dat Plattdüütsch dor en Rull bi speelt hett. Allens is up Hoochdüütsch oder Latiensch/Greeksch aflopen. Vundeswegen gifft dat in use Museums sachs allerhand over de Garveree un wat se dor maakt hefft, man de Grundstoffe, de dor achter steken doot, as Garv- oder Lohsüer, dor finnt sik meist nix. --Bolingbroke 19:31, 26. Feb. 2013 (CET)[anter]

Plattdüütsche Fachspraak Biologie

Wieder mal in Deutsch, weil ich keine Ahnung habe, wie ich folgendes in Platt erklären könnte:

Aart und Oort sind ja ganz schön, nur Oort kann auch Braunschweig sein, und Aart ist auch nicht gerade wissenschaftlich definiert. Ich nehme gerade ein paar Taxon auf, Schmetterlinge, Schnecken und dergleichen. Nachdem ich mir Wikidata angeschaut habe, ist mir aufgefallen, dass da viele Bezeichnungen fehlen und da ich mal was einfaches machen wollte ... nun denn, dabei bin ich auch auf die Tierwelt gestoßen und habe gleich mal angefangen, diese ins nds.Wiki zu übernehmen. Nun gibt es da das Aart- und Oort-Problem, weil die Artikel hoch wissenschaftlich sind, auch wenn nicht viel drinsteht, weil man sonst 1. die Artenbeschreibung vorliegen haben muss und 2. ein hochspezialisierter Taxonom sein muss, der nach dem Biologiestudium gleich noch ein Studium in Taxonomie absolviert hat, um da nicht einen sachlichen Fehler nach dem anderen hinein zu bekommen. Aber auf der Ebene, wie ich es gemacht habe geht es. Trotzdem, ich muss die Plattdeutsche Sprache um einige Fachbegriffe erweitern, die ich aus den lateinischen Fachbegriffen entlehen will. Damit ihr wisst, um welchen Artikel es vorrangig geht: Auriculigerina miranda

1: specie = Art, hier denke ich wie im Hochdeutschen an Spezie, Spezies, damit die zweisprachigen Leute bei der Rechtschreibung nicht völlig durcheinander kommen. Könnt ihr damit leben?

2. Mollusk (latein mollis=weich) = Weichtier = Weekdeert Mz. Mollusken bzw. Weekdeerten (Weekdeert brauche ich, um Mullusk erklären zu können, deshalb Ausnahme zu noch folgender Nr. 3) Ist dies für euch okay?

3. Da für viele Tierarten sowieso nur lateinische Namen existieren und zudem das Plattdeutsch als eine Sprache, die in den letzten hundert Jahren nicht Lehrsprache an den Unis war, nicht gerade viele Worte hat, wenn es um die Benennung zoologischer und botanischer Klassen geht, habe ich mir überlegt, grundsätzlich zwar die Ausdrücke zu erklären, soweit dies notwendig ist, aber ansonsten gleich auf die lateinischen Benennungen, wie sie die Biologie verwendet, zurückzugreifen. Das gilt natürlich nicht für "normale" Tiere, also de Kau bleibt de Kau und dat Peerd dat Peerd, aber ich sehe keinen Sinn darin, für Tiere, für die es keinen Plattdeutschen Namen gibt, solche neu zu erfinden, selbst dann nicht, wenn es Hochdeutsche Wörter außerhalb der Fachsprache gibt. Außerdem müssen dann die armen Leser gleich zwei neue Worte lernen, da ist es nach meiner Meinung besser, sie lernen nur eines und das richtig. Was haltet ihr davon? (Mein Gott, war das deutsche Wiki einfach, da musste man nicht auch noch erst Begriffe entwickeln, bevor man loslegen konnte.)

4. Gewässer? Waterflach nach Plattmakers, Sass ./. aber, es geht um Tiere im Wasser, da kommt mir Waterflach komisch vor: Irgendjemand eine andere Idee? --Joachim Mos 04:12, 27. Feb. 2013 (CET)[anter]

Ik misch mi dor mal in. Tomindst bi Bottervagels sünd wi all dorto övergahn, de latiensch Utdruck to nehmen.

09:43, 27. Feb. 2013 (CET)Eastfrisian

To 4.: Segg maal en Satz, denn geiht dat lichter. En enkelt Woord, dat in jeden Satz rinpasst, in den dat hoochdüütsche Gewässer rinpasst, dat gifft dat nich, dücht mi.
To 3.: Jo, dat dücht mi good un richtig. Wenn de Plattdüütschen dor en egen Naam för hebbt: den plattdüütschen Naam bruken. Wenn de Plattdüütschen keen egen Naam hebbt, aver Hoochdüütsch un Nedderlandsch (un/oder Engelsch) dat sülve Woord bruukt, dat sik ok licht op Platt ümsetten lett: ümsetten. Bispeel: Pteroglossus viridis hett keen plattdüütschen Naam. Aver op Hoochdüütsch heet de Vagel Grünarassari, op nedderlandsch groenarassari un op engelsch Green Aracari. Dor köönt wi ahn slecht Geweten Gröönarassari von maken. In'n Fall von Ramphastos dicolorus hett hoochdüütsch Bunttukan, nedderlandsch roodborsttoekan un engelsch Green-billed Toucan. Dat is to'n Bispeel swoor. Wenn de Naam sik nich licht ümsetten lett, denn is dat villicht beter, dor den latienschen to nehmen. Un bi de Nich-Warveldeerten kummt dat wohrschienlich veel fakener vör, dat wi dor keen goden Naam hebbt. Dor is latiensch faken dat beste.
To 2.: Bi de Mollusca maakt Weekdeerten Sinn, dücht mi. Hoochdüütsch Weichtiere, nedderlandsch weekdieren, dat passt.
To 1.: Mi dücht, dat Woord Oort is beter as Spezies. --::Slomox:: >< 10:53, 27. Feb. 2013 (CET)[anter]
Aart und Oort sind ja ganz schön, nur Oort kann auch Braunschweig sein: Bi uns in Mäkelborg is Ort ümmer 'Art', "Braunschweig is bi uns 'n "Urt" ;-)--IP-Los 19:51, 27. Feb. 2013 (CET)[anter]
Mir wäre offen gestanden Aart lieber, wir bekommen nämlich beispw. auch mit den Kategorien ärger, wenn wir Oort und Oort haben - und eventuell auch ein schönes Durcheinander bei Wikidata.
to 4 von Slomox de vissen leven in dat Waterflach wortwörtlich auf Hochdeutsch: die Fische leben in der Wasserfläche, so läuft jedenfalls mein Spachgefühl, aber vielleicht ist das in diesem Punkt doch zu sehr hochdeutsch beeinflusst; was meint ihr
to 1 von Slomox noch: Das Wort Spezie will ich im Zusammenhang mit wissenschaftlichen Abhandlungen prägen, also als plattdeutschen fachsprachlichen Begriff der Biologie. In anderen Zusammenhängen soll es durchaus bei Aart, Oort oder wie auch immer bleiben. --Joachim Mos 20:17, 27. Feb. 2013 (CET)[anter]
Worüm egentlich Spezieahn s?
To 4.: De Fisch leevt in'n See. Dat Woord Waterflach steiht för Gewässer subjektiv ut de Sicht von en Minsch, de op dat Water ropkickt. Ut de Sicht von en Fisch, de dor in leevt, passt dat nich good.
Ans villicht De Fisch leevt in de Waters von Land X un Land Y. oder De Fisch leevt in de Seen un Strööm von Land X un Land Y. --::Slomox:: >< 09:12, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]
Spezie f, pl ~s: so klarer?
Schöne Umschreibungen, habe mir beim schreiben auch überlegt, wie man es umschreiben könnte: Nur steht im deutschen Wiki europäische Gewässer, und da weiß eben nicht, genaueres. Allerdings handelt es sich um eine Meeresschnecke und insoweit bringst du mich doch auf eine Idee: Se leevt in de europääsch Waters. Ich denke, das geht. Aber auf Dauer hätte ich da offen gestanden doch lieber ein Wort, dass man synonym zum hochdeutschen Gewässer benutzen kann: Es ist einfacher, Worte bei der Übersetzung auszutauschen als immer wieder ganze Sätze im Rahmen von Umschreibungen umbauen zu müssen, weil es einen solchen Begriff nicht im Plattdüütsch gibt. Aber bei den Gewässern bleibt das wohl ein Wunschtraum. Aber danke, mir ist jetzt klar, dass ich mit meinem Gefühl, dass ich nicht einfach Waterflach, weil es irgendwie unpassend wäre, nehmen kann, richtig lag. Insoweit hast du mir sehr geholfen. --Joachim Mos 12:53, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]
WOHRSCHAU! Ehr du hier bigeihst, un allens nee utfinnen un umstellen deist, goh doch even mol bi un kiek di de Diskusschoon an, de wi hier al siet Johrenden föhren doot. Unner annern hier! Dor hefft wi ja al en ganzen Barg Begreepe al inföhrt. Wenn du weten wullt, wo wi in de Gemarken vun de Biologie/Zoologie al unnerwegens ween sünd, denn kiek doch ok mol hier na:Wikipedia:Wikiprojekt_Biologie/Deerten. Dat Problem mit de Fische hett Slomox ja al lööst...--Bolingbroke 12:44, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]
To de Spezie(s): De Duden seggt Spezies ([158]).
To de European waters mit WoRMS un ERMS heff ik ja al wat schreven. Ik harr dor lever Infos in, wo genau de Snigg leevt. "Europa" is mi to allgemeen.
Es ist einfacher, Worte bei der Übersetzung auszutauschen als immer wieder ganze Sätze im Rahmen von Umschreibungen umbauen zu müssen, weil es einen solchen Begriff nicht im Plattdüütsch gibt. Dat stimmt. Aver dat geiht nich. Dat föhrt jümmer to slecht Platt. Ik bün bi mien Artikels dor to övergahn, mööglichst allens ganz nee to schrieven. Denn is dat Platt veel natürlicher as wenn dat Woord för Woord översett warrt.
Un bi miene Artikels is mi noch wat opfullen: wenn ik dat swoor heff, de Artikels to översetten, von wegen dat ut den Originaltext nich rutkummt, wat dor nu nipp un nau mit meent is, un ik nich weet, wat för en plattdüütsch Woord ik insetten mutt, denn is dat jümmer en düüdlich Teken, dat de Originaltext _slecht_ is. Wenn de Originaltext nich mehr seggt as "European waters" un nich seggt, wat dat nu woll Solt- oder Söötwater is, wat dat ganz Europa is oder blots en lütten Deel etc., denn is dat keen gode Informatschoon. En goden Artikel mutt genau seggen, woneem de Snigg vörkummt un wo nich. --::Slomox:: >< 13:18, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]
1. Wir reden hier über einen aus dem Zusammenhang gerissenen Satz und dann auch noch allgemein: Ich muss nicht in jedem Satz noch einmal klarstellen, dass es sich um eine Salzwasserspezie handelt; insoweit ergibt sich auch je nach Gesamttext auch dann, wenn ich nur von europäischen Gewässern in einem Satz rede ganz klar, dass damit vor allem die Meeresküsten, eventuell auch Seegebiete außerhalb des Festlandsockels aber keinesfalls Binnengewässer gemeint sind.
2. Der Duden ist mir egal, Spezie als Einzahl und Spezies als Mehrzahl macht in meinen Augen Sinn und ist insoweit wohl eher an das englische angelehnt: Ich lese aus Hobby viel im Fach Biologie und das häufig in Englisch: und ich bin auch nicht der große Sprachwissenschaftler, sondern eher ein Sprachanwender, der sich erst um Grammatik und Wortformen auf streng wissenschaftlicher Basis kümmert, wenn es gar nicht anders mehr geht, und genau deshalb ist mein Vorschlag so wie von mir vorgeschlagen gemacht. Wer was anderes will, bitte einmal in der Form Einzahl Genus Mehrzahl angeben, damit eindeutig klar ist, wie der Begriff im Wikiwöörbook zu beschreiben ist. Da werde ich es nämlich aufnehmen, wenn hier die Diskussion vorbei und ein Ergebnis gefunden wurde.
3. @ Bolingbroke: Sei doch mir gegenüber nicht immer so vorwurfsvoll: Du machst hier wahrscheinlich seit Jahren mit und weißt ganz genau, wo du was findest; kannst du dir vorstellen, dass jemand der nicht einmal einen Monat lang dabei ist, im Anfang vieles auch nicht findet, obwohl er sucht? Politiker bekommen 100 Tage Zeit, wenn sie ein neues Amt übernehmen, das ist so eine Schonzeit, wo man ihnen noch keine Vorwürfe macht, wenn etwas nicht so funktioniert, wie es bei jemanden, der schon länger im Amt ist, funktionieren muss. Vielleicht räumt ihr mir einfach einmal auch so eine Schonfrist ein und wenn ich etwas nicht finde und deshalb aus eurer Sicht überflüssige Fragen stelle, dann seht es einfach als Anfangsschwierigkeiten, die jeder erst einmal hat und seid so nett, mich auf mögliche weiter Informationsquellen hinzuweisen und gut ist. Und das gilt natürlich auch in Bezug auf jeden anderen Neuling, der sich hierher verirrt. Wenn ich in in einem viertel Jahr immer noch aus deiner Sicht blöde Fragen stelle, dann mag ja eventuell ein Vorwurf an meine Seite gerechtfertigt sein, aber sei so nett und lass mir erst einmal Zeit, mich in Bezug auf Quellen zu Wörtern etc. erst einmal in diesem Wiki zurecht zu finden - oder stelle bitte eine Seite auf, in der ein Neuling sämtliche Links, unter die er zu bestimmten Themen nachschauen kann, findet und natürlich auch einen guten Pfad, damit der Neuling diese Seite auch ohne Problem findet: Die beste Seite nützt nichts, wenn sie nur eher zufällig aufgefunden werden kann. Ich gehe einmal davon aus, dass dazu niemand Lust hat, also räumt mir wenigstens die üblichen 100 Tage ein.--Joachim Mos 14:41, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]
Aver engelsch is dat doch ok species in de Eentall!? one species, two species. To wikt:Oort gifft dat al en Indrag in dat Wikiwöörbook. --::Slomox:: >< 16:17, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]
Da müsst ich jetzt doch tatsächlich einmal nachschauen, ich habe das Wort zwar schon tausende Male auf englisch gelesen, aber nie darauf geachtet, ob es jedes Mal in der Mehrzahl steht oder ob auch einmal die Einzahl vorgekommen ist. Aber das ist mir letztlich auch egal, hier geht es um Plattdeutsch und mein Sprachgefühl (gegen das man nicht andiskutieren kann, weil es Bauchgefühl heißt) sagt mir, dass es eine Spezi und viele Spezies oder Spezien gibt, mein Bauch sagt nämlich auch, das beide Pluralformen in Ordnung gehen. Un nu sach watt dagegen (Das ist Ruhrgebietsdeutsch). Aber noch einmal ernsthaft, ich bin auch stark dafür, grammatikalische und andere Überlegungen auf wissenschaftlicher Basis einzubeziehen, wenn es um das Prägen neuer Worte geht. Aber normalerweise werden Worte nicht von Einzelnen geprägt sondern es gibt so etwas wie ein allgemeines Bauchgefühl in einer Sprachgemeinschaft, dass beispielsweise dazu führt, dass jeder, der ein englisches Wort hört, sofort weiß, ob dieses männlich, weiblich oder sächlich ist, obwohl die Engländer insoweit nicht wirklich unterscheiden. Ich habe einmal einen Engländer kennen gelernt, der als Lehrer Deutsche in Englisch unterrichtet hat und er hat es ausprobiert mit einer kleinen Liste von extrem seltenen Wörtern, die Deutsche mit 99,9 %-iger Sicherheit nicht kennen. Egal, wo er es probierte, überall kam die gleiche Antwort, also alle haben das Substantiv entweder als männlich oder als weiblich oder als sächlich eingeordnet und zwar in der Form, dass ein bestimmtes Wort nur einem einzigen Geschlecht zugeordnet wurde, es gab nie eine Ausnahme in der Form, dass einige ein anderes Geschlecht annahmen als viele oder die Mehrheit; das Ergebnis war immer einstimmig. Insoweit verlasse ich mich bei solchen Sachen mehr auf meinen Bauch und schaue weniger, was die Grammatikregeln sagen und überhaupt nicht, was die ausländischen Grammatikregeln dazu sagen. Übrigens: Das Portemonnaie, ein Wort, das eindeutig der französischen Sprache entstammt, ist sächlich: Der Harken? Die Franzosen kennen nur männlich und weiblich, das berühmte Neutrum kommt bei denen gar nicht vor. Da sieht man, was französische Grammatikregel wert sind, wenn ein französisches Wort ins Deutsche übernommen wird: Im Zweifelsfalle nichts! Und zum Schluss sage ich einmal: Frag doch mal ein paar Leute in deiner Umgebung, ob sie een Spezies und twee Spezies als richtig empfinden. Ich würde sagen, sie werden sagen: nee, dat mutt een Spezi un twee Spezies heeten. Vielleicht kommt auch einer auf die Idee, dem Plural noch ein ~en anzuhängen also Speziesen daraus zu machen, weil er denkt Spezies sei die Einzahl, aber selbst dies halte ich schon für praktisch ausgeschlossen. Aber nach meiner Meinung wird dir keiner in diesem Falle die gleichen Form für Singular und Plural durchgehen lassen, es sei denn, du fragst so suggestiv, dass sie wie gewünscht antworten. --Joachim Mos 01:47, 3. Mär 2013 (CET)[anter]
Spezie geiht nich. Dor liggt dien Buuk nich richtig. Dat mutt Spezies heten. --::Slomox:: >< 13:46, 4. Mär 2013 (CET)[anter]

Hebeliste/n

Hebelisten sind uralte Listen, in denen die Abgaben der Bauern an einen Adeligen oder an ein Kloster verzeichnet sind. Hat jemand eine Idee, wie diese auf Platt heißen? Der Sass schweigt! Bitte keine neuen Wörter basteln, in dem Falle lasse ich dann doch lieber erst einmal den hochdeutschen Begriff im Text, weil es sich um eine bestimmte Art von historischen Urkunden handelt, die in den Geschichtswissenschaften und Rechtswissenschaften (Rechtsgeschichte) als Urkundenart klar definiert sind. Und so ein klein bisschen wissenschaftlicher Anspruch muss schon sein. Und es muss einen alten Plattdeutschen Ausdruck für Hebelisten geben, denn früher wurde die Juristerei und die Verwaltung von Gütern in Norddeutschland auf Platt betrieben. Man muss also nur in alten Archiven suchen, da findet man die Dinger und oben steht dann "Hebeliste" auf Platt. Da es schon mit der Gerbersäure ein kleines Problem gab, hätte ich zudem die Idee, eine Seite zu eröffnen, auf denen wir solche Worte sammeln: Dann könnte man, wenn einer mal Zeit hat, eine Wortliste abarbeiten. Ich würde dies sogar machen, aber ich habe keine Lust, wegen einem Wort loszuziehen, um ein Archiv durchzustöbern; wenn, dann muss es sich lohnen: also erst einmal sammeln! --Joachim Mos 01:27, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]

Für solche Fälle lohnt es sich in die großen Wörterbücher hineinzuschauen, nicht nur in den Sass, z. B. ins Niedersächsische, das Westfälische, das Schleswig-Holsteinische, das Mecklenburgische oder das Pommersche Wb.
Dazu kann man auch mal im Mittelniederdeutschen Handwörterbuch nachzuschauen. Im Internet gibt es übrigens von Gerhard Köbler ein Online-Wörterbuch des Mittelniederdeutschen. Da finden sich z. B. unter dem Suchwort Register alle möglichen mnd. Formen. Man muss da natürlich noch die genauen Bedeutungen analysieren. --Holder 10:03, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]
Vielleicht kannst du ja, lieber Joachim, die Diskussion hier auch mal so führen, dass du nicht nur Dinge von dir gibst, sondern auch Entgegnungen zur Kenntnis nimmst! Zum Thema Gerbsäure nicht Gerbersäure habe ich doch, wie ich dachte, oben schon hinreichend zu unseren Schwierigkeiten und Möglichkeiten geschrieben. Bislang ist es so, dass wir jeden Begriff, der uns unklar ist, HIER, an dieser Stelle diskutieren. Dazu brauchen wir keine Sonderseiten, die dann sowieso keiner sieht. Wenn du also über Gerbsäure diskutieren möchtest, dann tu das bitte HIER, und zwar so, dass du dabei auch die Meinungen der Admins dieser WP zur Kenntnis nimmst! Zu den HEBELISTEN: heben heißt auf Plattdeutsch bören, Zins/Steuer/Geld heben heißt z.B. Tins/Stüer/Geld bören. Beleg: Hermann Böning, WB. Natürlich ist das Sprachgebrauch des 20. Jahrhunderts. In der Zeit, als die niederdeutschen Städte ihre Rechtsordnungen noch auf Platt erstellt haben, war die Sprache eine ganz andere. U.a. spielte Latein eine größere Rolle. Für Bremen ist belegt, dass die verschiedenen Steuererhebungen Zise (von Akzise) und Schatt (auch Consumption) hießen. Heute völlig ungebräuchliche Wörter. Zinsen/Abgaben zahlen hieß: zisen und schatten, so im Bremer Borgereed. Wenn du nun also in alten Archiven auf das Wort Zisebook/-list Consumptionslist o.ä. stösst, dürfte das für unsere Zwecke wenig erbringen. Wir müssen nämlich uns auf ein entsprechendes Wort im heutigen Platt neu verständigen. Und das tun wir am besten, indem wir unsere Fragen und Vorschläge HIER einstellen udn dann gemeinsam diskutieren. Für Hebeliste würde ich spontan Tinslist, Stüerlist vorschlagen. Böörlist würde kein Mensch verstehen, und Ziselist, Consumptionslist oder Schattlist wären schlicht Altertümeleien. --Bolingbroke 12:59, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]

Danke für euren inhaltsreichen Ausführung und auch für den Link zum Mittelniederdeutsch. Mir ist gerade aufgrund eurer Ausführungen klar geworden, dass wir bei der Begriffsprägung den historischen Kontext einbeziehen müssen. Es ist jetzt bereits nahezu 25 Jahre her, dass ich während meines Studiums der Rechtswissenschaft im Bereich der Rechtsgeschichte mit mit dem Bereich beschäftigt habe, meine Angaben sind nur aus der Erinnerung, daher etwas ungenau, aber für die Diskussion, die wir hier führen, reichen sie aus, so dass ich jetzt nicht erst noch meine Kenntnisse auffrischen muss.

Feudalismus und Leistungen an den Lehnsherrn: eine Kurzdarstellung

Es gab zwar im Mittelalter auch Steuern, namentlich in den Städten, aber im Bereich des Lehnswesen lief das Ganze etwas anders. Die Klöster und Adeligen waren Lehnsherren, die ihren Lehnsmännern nicht nur Schutz und Trutz für Hand- und Spanndienste und die Krieger im weitesten Sinne (vom Ritter bis zum einfachen Spießträger) auch Kriegerdienste gaben, sondern sie überließen diesen auch Land, Hofstellen (also Gebäude), teilweise Vieh, landwirtschaftliche Geräte und anderes. Das System war zwar sehr verschieden vom heutigen Erbbaurecht, aber das ist das heutige Rechtsinstitut, dass dem Lehnswesen, soweit es die Überlassung von Wohnung und Produktionsmittel anbelangt am nächsten kommt; die beiderseitigen Rechte aus dem Lehnsverhältnis waren auf beiden vererbbar. Der Lehnsmann zahlte an seinen Lehnsherrn nicht Abgaben, für die es keine Gegenleistung gab, also vor allem Steuern, sondern in heutigen Worten einen Erbpachtzins. Damit erklären sich die von dir gefundenen Begriffe Zisebook/-list, Book oder List, nimmt Bezug auf die äußere Form, Zise auf die Zinsen, denn sie zahlten ja einen Zins, den Erbpachtzins.

Begriff der "Hebeliste"

Der in der Geschichtswissenschaft dafür verwendete Ausdruck ist im Hochdeutschen die "Hebeliste", wobei die Liste im Einzelfall durchaus auch in Buchform vorliegen darf. Der Begriff ist aber ein Sammelbegrff, das bedeutet, er bezieht sich auch auf andere Listen, Listen, die tatsächlich Steuern und ähnliche Abgaben zum Gegenstand haben, ähnliche Abgaben können auch die mittelalterliche Form der Kirchensteuer sein und insoweit gab es garantiert keine materiell adäquate Gegenleistung.

1:1 umgesetzt wäre das plattdeutsche Äquivalent erst einmal die "Hevelist", aber dazu komme ich erst am Schluss.

Wahrscheinlicher Bedeutung des Begriffs Consumtptionslist

Ohne es tatsächlich zu wissen, vermute ich vor dem Hintergrund meiner juristischen Kenntnisse, dass der Begriff Consumptionsliste in dem Zusammenhang deshalb verwendet wurde, weil in diesen Listen regelmäßig nicht nur die Höhe des Zinses sondern auch die Güter, die dem Lehnsmann überlassen wurden, verzeichnet waren. Consumptionsliste wäre damit praktisch nur die Sicht der selben Sache aus einer entgegengesetzten Blickrichtung; Zins ist das, was der Lehnsmann als Gegenleistung für die Überlassung von Güter an den Lehnsherrn in Geld oder Naturalien leisten muss (deshalb Zinsliste), Konsumgut ist, was der Lehnsmann dafür als Gegenleistung erhält (deshalb Consumptionsliste). In der älteren Rechtssprache werden Früchte consumiert, wobei Früchte im juristischen Sinne auch heute kein Obst sind, sondern Nutzen, den man aus einer Sache oder einem Recht ziehen kann. Und wo Früchte sind, kann man etwas konsumieren, dass ist zumindest die sprachliche Logik, die ich hinter dem Begriff Consumptionsliste vermute, denn nur so gesehen macht er in diesem Zusammenhang Sinn.

Ein möglicher Ansatz zu einer Problemlösung bzw. das Problem zu vereinfachen

Wikipedia ist ein auf Computer basierendes Medium, vorausgesetzt, ich arbeite mich in das Thema mehr ein, könnten wir durchaus die "Ziselist", gegebenenfalls in modernisierter Form, also "Tinslist", benutzen, wobei dann ein Link (und diesmal kein toter) auf einen Artikel verweist, der die Wortbedeutung und die geschichtlichen Hintergrund erklärt. Damit wäre zumindest das Problem elegant umgangen, dass wir einen Begriff (wieder-) einführen müssen, der so heute von den meisten nicht verstanden wird. Bei mitgelieferter Erklärung wäre die Verwendung älterer, heute nicht mehr geläufiger Begriff daher zumindest nach meiner Meinung nicht unbedingt das Problem, was natürlich nicht bedeutet, dass, wenn es eine gute Alternative gibt, dieses Vorgehen natürlich nur zweite Wahl ist. Aber es ist und bleibt trotzdem eine Möglichkeit, uns eine größere Auswahl bei der Prägung von Begriffen zu eröffnen und dies gilt, dies sei auch gesagt, nicht nur in diesem Fall sondern auch in anderen Fällen, wir können hier nicht nur neue Begriffe quasi erfinden, wir können sie zugleich in lexikalischer Form erklären und damit sehr gut einführen. Die Möglichkeit sollten wir zwar nicht missbrauchen, aber uns auch nicht scheuen, sie zu nutzen, wenn es nicht anders geht oder jede andere Lösung so kompliziert wird, dass die Lösung selbst zum Problem wird.

Böörlist

"Steuern erheben" heißt heißt nach Sass "Stüern böhren", "Böörlist" wäre damit sprachlich gesehen eine "Erhebungsliste"; mir ist aber beim nachschauen im Sass und beim Plattmakers aufgefallen (andere Werke habe ich leider nicht vorliegen), dass "erheben" ansonsten nicht vorkommt, sondern nur "heben"="heven". Damit erhebt sich für mich die Frage, ob "heven" auch im Sinne von "erheben" und nicht nur im Sinne von "heben" benutzt werden kann, oder ob es einen anderen Begriff gibt, denn "böhren" kennt Sass nur im Zusammenhang mit Steuern, was auch damit zusammen hängen könnte, dass sich ein an sich aus dem Sprachgebrauch verschwundenes Wort in einer Redewendung erhalten hat; aber ich weiß es nicht, es kann also durchaus so sein, das "böhren" zumindest in Teilen des niederdeutschen Sprachgebiets nach wie vor auch in anderen Zusammenhängen benutzt wird und dies nur nicht im Sass und Plattmakers dokumentiert ist; meine diesbezüglichen Versuche, es zu eruieren verliefen im Sande, aber vielleicht hat da jemand anderes mehr Kenntnisse oder weiß eine Quelle, wo man dies herausfinden kann.

"Böörlist" sehe ich in diesem Zusammenhang zudem auch deshalb als problematisch an, weil der durchschnittliche Zeitgenosse möglicherweise dadurch, dass "böhren" zumindest nach Sass im sprachlichen Zusammenhang mit der Steuererhebung steht. Es besteht daher die Möglichkeit, dass die Böörlist von den meisten quasi automatisch mit Steuern assoziiert wird, was, wie ich dargestellt habe, wegen der Historie in die Irre führt, weil mit dem Begriff "Hebelisten" nicht nur Steuerlisten bezeichnet werden. Insoweit kann man also die Frage, ob die Sprachgenossen intuitiv den Sinn in Richtung einer Hebeliste erfassen können, dahingestellt sein lassen, denn es besteht nach meiner Meinung eine erhebliche Gefahr, dass er wegen der Verknüpfung von Steuer und "böhren" sich ihm ein Irrtum dergestalt, das Böörlisten reine Steuerlisten sind, regelrecht aufdrängt.

Problemfeld fehlender Oberbegriff

Wir können zwar, wie in der ersten Alternative vorgeschlagen, einen Link setzen, der den Begriff erklärt, insoweit könnten wir also alle alten Listennamen erklären und damit auch verwenden, nur fehlt uns dann ein Oberbegriff, der neutral alle möglichen Arten von Listen umfasst, denn die "Ziselist" dürfte im frühen Mittelalter der mit Abstand häufigste Fall einer Hebeliste sein, ich schätze einmal schlicht so 90 bis 95 % (damals lebten praktisch fast die gesamte Bevölkerung auf dem Land oder in kleinen Landstädten, die einem Lehnsherrn unterstanden, und abgesehen von ein relativ kleinen Zahl freier Bauern waren die meisten Lehnsmänner), wie hoch der Anteil bei den erhaltenen Urkunden ist, entzieht sich zwar einer Schätzung pi x Daumen, aber es ist davon auszugehen, dass die überwiegende Anzahl eben "Ziselisten" sind, egal ob da jetzt Ziselist, Consumptionslist oder andere, inhaltlich gleiche Synonyme als Bezeichnung in der Überschrift stehen. Aber es gibt auch Steuerlisten aus der Zeit, die im Hochdeutschen als Hebeliste bezeichnet werden. Hinzu kommt, dass wir das Wiki thematisch nicht auf Norddeutschland beschränkt haben, es geht also auch eventuell um Hebelisten aus anderen Rechtskreisen, wobei nicht unbedingt das Problem besteht, eine lateinische oder anderssprachliche Bezeichnung ins Plattdeutsche zu übertragen, aber zumindest theoretisch besteht die Möglichkeit, dass wir beispielsweise für Urkunden aus Italien oder anderen südeuropäischen Regionen noch weitere Begriffe entwickeln müssen, schließlich ist beispielsweise die Sklaverei in Südeuropa nicht mit dem Ende des römischen Reiches verschwunden. Sie hat sich zwar irgendwann in den christlichen Gebieten gewandelt und dem Feudalismus angenähert, aber trotzdem gab es da im Frühmittelalter teilweise erhebliche Unterschiede zwischen Nord- und Südeuropa, so dass ohne einem allgemeinen Oberbegriff, der alle Sachverhalte erfasst, es eventuell sehr kompliziert werden kann. Und ein (eventuell auch veralterter) plattdeutschen Begriff, der alle Listenarten, die zumindest auch, wenn auch nicht unbedingt nur, der Erhebung von Geld und Naturalien aus verschiedenen Rechtsverhältnissen (Steuern, Zinsen, Ablösungszahlungen für nicht erbrachte Hand- und Spanndienste, Abgaben an die Kirche - eine Art mittelalterliche Kirchensteuer etc) dienten, konnte zumindest bisher nicht festgestellt werden, so dass sich derzeit die Frage einer Verwendung nicht stellt und wir irgendwie einen Oberbegriff brauchen, der alle möglichen Sachverhalte erfasst.

Problemfeld Übersetzung

Wir greifen in der ganz überwiegenden Zahl der Fälle auf hochdeutsche Sekundärliteratur zurück, ein Besuch im Archiv, bei dem eine Urkunde in Augenschein genommen wird, dürfte die absolute Ausnahme sein, und bis auf wenige Ausnahmen sind die Originale auch nicht eingescannt und ins Internet gestellt worden. Kurz und gut, woher weiß man, wenn man nicht die Originalurkunde oder ein (eventuelles virtuelles) Faksimile in Augenschein nimmt, dass die betreffende Urkunde wirklich eine Ziselist und nicht ausnahmsweise eine Abgabe ohne Gegenleistung ist? Das Problem: Im Hochdeutschen werden beide Arten von Listen, Zinslisten und Steuerliste, unter dem Oberbegriff Hebeliste zusammengefasst! Und das ist der mit hohem Abstand am meisten benutzte Begriff. Wenn wir keinen entsprechenden Oberbegriff haben, haben wir ein dickes Problem, wenn es um die Übersetzung deutscher Texte geht - und egal, ob es uns gefällt oder nicht, praktisch alle geschichtswissenschaftlichen Veröffentlichungen sind nun einmal in Hochdeutsch und nicht in Plattdüütsch verfasst und wir müssen diese Quellen nutzen, um unsere Seiten zu füllen.

Zusatzproblem zerstörte Urkunden

Man weiß heute teilweise nur noch aus der Sekundärliteratur, dass es da einmal eine Hebeliste als erhaltene Urkunde gab, in der beispielsweise ein Ort erstmalig erwähnt wurde, denn die Originalurkunde hat den 2. Weltkrieg nicht überlebt oder einen Archiveinsturz und ähnliche Dinge. Im letzteren Fall kann man selbst dann, wenn man keine Kosten und Mühen scheut, eventuell gar nicht mehr feststellen, ob diese Urkunde nun eine Zins- oder eine Steuerliste oder sonst etwas war. Kurz und gut, wir wären aller Übersetzungsprobleme ledig, wenn wir eine plattdeutsche Hebeliste hätten.

Die unbeliebteste aller Lösungsmöglichkeiten

Es gäbe natürlich auch noch die Möglichkeit, den Begriff Hebeliste aus dem Hochdeutschen als Fremdwort zu übernehmen. Wäre auch für mich der absolute Notanker, aber bekanntlich frisst der Teufel in der Not Fliegen.

Meine Abschlussfrage, die ich nicht selbst beantworten kann, an alle

Damit bleibt nach meinem derzeitigen Kenntnisstand nur die Wortneuschöpfung "Hevelist" übrig, allerdings, und das ist die Frage an die absoluten Sprachexperten: Kann man aus "heven" und Liste einen modernen Begriff prägen, dessen Inhalt von Muttersprachlern intuitiv zumindest in einem unscharfen, also nicht definierten Sinne im wesentlichen zumindest insoweit verstanden wird, dass ihm in groben Zügen klar ist, was mit dem Begriff gemeint sein könnte, oder verstehen die eher grob gesagt darunter eine Liste über Leute oder Vorrichtungen, die schwere Sachen heben können oder ähnliches. Kurz und gut, oder auch nicht, das Problem heißt, versteht der durchschnittliche Sprachgenosse, also jemand, der mit Plattdüütsch als Muttersprache aufgewachen ist, den denkbaren Begriff "Hevelist" als ein Wort, in dem es inhaltlich mehr um "erheben" und nicht das stemmen von Gewichten geht. Sollte letzteres der Fall sein, wäre "Hevelist" als Möglichkeit nicht gegeben.

Womit ich bei meiner Abschlussfrage bin: Ist Hevelist möglich und die Frage geht vor allem an alle, die praktisch ihr Leben lang vor allem in Platt sich unterhalten haben: Was sagt euer Bauchgefühl? Das ist in solchen Fällen in der Regel besser als alle rationalen Überlegungen.

Hinweis für spätere Leser

Meine Erklärung oben zum Lehnswesen ist keine wissenschaftliche Erklärung, sondern nur dazu gedacht, Menschen, die sich mit der Problematik nicht auskennen, eine Idee zu geben, was die Abgaben der Bauern im frühen Feudalismus, also in der Zeit des Frühmittelalters waren, in der Regel waren, nämlich Zinsen und nicht Steuern. Vom Frühmittelalter bis zum Spätmittelalter ist das System zudem nach und nach pervertiert, im Spätmittelalter kam es dann zum sogenannten Bauernlegen, was die absolute Pervertierung des Lehnsystems war; die Rechtsbegriffe waren auch im Spätmittelalter immer noch die selben, aber die Rechtswirklichkeit hatte sich völlig zuungunsten der Bauern geändert und es gab teilweise auch ein Bedeutungswandel bei den Rechtsbegriffen - der natürlich auch zu Lasten der Bauern. Auch auf die sich daraus ergebenden Komplikationen bin ich hier erst gar nicht eingegangen, zumal es für die Frage, welchen Begriff wir prägen, nach meiner Meinung unerheblich ist. Kurz gesagt: Ich habe genau das gemacht, was jeder Rechtsanwalt macht, der einen juristisch nicht vorgebildeten Mandanten über komplizierte Rechtsfragen aufklärt; es werden Beispiele genommen, die streng rechtswissenschaftlich so nicht richtig sind, aber die dem Mandanten trotzdem klar machen, wo das Problem in seinem konkreten Fall liegt, so dass er es verstehen kann, denn man kann nicht mal eben dem Mandanten das Wissen von mehreren Jahren Rechtsstudium vermitteln. Und weil ich hier das gleiche Problem habe, habe ich diese Möglichkeit genutzt, um die Problemstellung klar zu machen. Daher und weil die kleine Erörterung ewig im Wiki steht vor allem für alle zukünftigen Leser: Nicht einmal ansatzweise daran denken, die obige Erklärung zum Lehnswesen in einen Artikel zu übernehme. --Joachim Mos 20:16, 28. Feb. 2013 (CET)[anter]

Nur zum Wort bören: Das ist bei uns völlig üblich im Alltagsgebrauch, wenn es um das Heben und Tragen geht, z.B. dat Peerd kann sien Kopp ne bören, wenn es krank ist oder He kann dat ne bören, dat weer em to swaar. Meine Wörterbücher ergeben bei Schnelldurchsicht: Das Wort ist von Bremen über Oldenburg (Böning), das Oldenburger Münsterland (Cloppenburg - Use Wörbauk) bis Dithmarschen in Holstein (Peter Neuber) üblich, aber heutzutage eben NICHT im Zusammenhang mit Steuerlisten. Neuber bringt als Beispiel: De Hund böört dat Been hooch un miggt an'n Pahl. --91.60.162.142 11:18, 1. Mär 2013 (CET) Dat weer ik.--Bolingbroke 11:20, 1. Mär 2013 (CET)[anter]
"Dor is wat runnfollen. Böhr dat mal up!" Bei uns in Mecklenburg: "Da ist etwas heruntergefallen. Heb das mal auf." (aufheben im Sinne von aufbewahren = uphägen); Grundbedeutung von "böhren" ist also 'heben': ick kann dat nich böhren: ich kann das nicht heben. Lit.: Meckl. Wb., Bd. 1, Sp. 995: "böhren1 heben, aufheben", dort auch diverse sprachl. Belege, z. B. "sick 'n Bruch böhren durch Heben einer zu schweren Last einen Bruch bekommen Wa [= Landkreis Waren]" [Anm.: vgl. hd. "sich einen Bruch heben"). Betreffend Geld: Hier bedeutet(e) "böhren" 'Geld erheben', Nachweis ebenfalls ebenda: "5 Mk. boringe alle jar zu borende" [hier schon mit hd. Einfluß], das Wb. schreibt aber weiter: "dann überhaupt Geld einnehmen, verdienen" und führt u. a. an "wenn de Dummen tau Mark gahn, böhren de Klauken Geld RoTess [= Tessin]", in Wiggers' Nd. Grammatik (S. 100) "Geld böhren Geld verdienen".Allerdings sind diese Belege auch schon über 100 Jahre alt.
Zu "heven" (meckl. "häben"), bei uns vor allem im Zusammenhang mit 'einen trinken' gebräuclich: "Nu willen w' einen häben!" Das Meckl. Wb., Bd. 3, Sp. 314 kennt noch "eine Zahlung erheben" bzw. reflexiv "sick häben" 'sich heben'.--IP-Los 18:33, 1. Mär 2013 (CET)[anter]
Wenn ich das so lese, was ihr beide hier so schreibt, haben wir wohl das Wort, das am besten geeignet ist: Böörenlist, Böörenlisten, weil ihr genau die Bedenken, die ich hatte, ausgeräumt habt, nämlich, dass das Wort quasi automatisch nur mit Steuern in Verbindung gebracht wird. Wenn ihr mit mir einig seit, dass wir die Hebeliste mit Böörenlist übersetzen sollten, bleibt nur noch die Frage nach dem grammatikalischen Geschlecht, da würde ich sagen f weil Liste f ist. Was meint ihr? --Joachim Mos 02:01, 3. Mär 2013 (CET)[anter]

Reichskleinodien

As Terminus technicus for de Kroon, den Staff, den Appel, de Kaiserkledaasch, de Hillge Lanze etc. vun dat Hillge Röömsche Riek. Dor müch ik ok nich geern Regalien nehmen un ok nich Smuckstücke.

Man dor gifft dat allerhand to fragen: Eerst mol dat Woort Kleinod an sik. Bi Grimm hebb ik unner Kleinod to dat nedderdüütsche Woort funnen: nd. clenode; öfter die andre form kleinot. Wenn wi mol vun Apokoop utgaht, denn so möss dat also vundagen Kleenod heten? Oder Kleinod/t? Oder doch Kleenode? Jedenfalls ja woll nich Lüttenod!

Un nu to den Plural. Grimm seggt: auch nd. klenodie GRIMMS rechtsalt. 580. 585, als pl. oder als collectiver sing.; ebenso nl. im pl. kleinoodiën und kleinooden, sing. kleinood (früher auch kleinnood, wie bei uns einzeln mit nn, mit gedanken an not), es gab aber auch einen sing. kleinoodië fem., der bei uns sich gleichfalls finden dürfte. auch dän. klenodie sg., klenodier pl., schwed. klenod m., pl. klenodier. ferner böhm. klénot, klejnot, klínot (das erste schon in DIEFENBACHS wb. von 1470 sp. 84, als helmkleinod), poln. klejnot.

Ja, wat denn nu? Is de Plural Kleenodien? Oder Kleenodie? An annere Stäe meent he, an un for sik weer de Pluralform -odien dör de inlatienschte Form clenodium ut de Kanzleispraak in den düütschen Plural kamen, toeerst harr dat man Kleenoter oder wat in de Aart heten. Also, wenn't na mi geiht: Kleenodien, dat kennt man so an'n ehrsten rut.

Tolest noch in Verbinnen mit Riek: Riekskleenodien mit Genitiv, de man nich faken bruukt warrt? Oder umschrieven mit Kleenodien vun dat Riek/Dat Riek siene Kleenodien?--Bolingbroke 19:50, 6. Mär 2013 (CET)[anter]

Un wenn man Kleinodien gor nich wöörtlich översetten de? Synonym dorto geiht ok Smuck(stück) oder wat in de Richt. Dat gifft denn so wat as Riekssmuck. --Iwoelbern 21:00, 6. Mär 2013 (CET)[anter]
G. Köhler "Mittelniederdeutsches Wörterbuch" sagt des rīkes klēnōde »des Reiches Kleinode«, Reichsinsignien. Und unter k findet sich folgender Absatz:
klēnȫde, kleinȫde, klēnode, kleinode, klēnōde, kleinōde, klēnāde, kleināde, klēnodde, kleinodde, klēnde, kleinde, klēnōt, kleinōt, klēnāt, kleināt, klēnōdie, kleinōdie, mnd., N.: nhd. kleine Sache, kleines Ding, unbedeutende Sache, Kleinigkeit, kleine Abgabe, kleines Gerät, kleineres Kleidungsstück, zierliches Gerät, Gerätschaft einer Vereinigung, Geschenk, Besitztum der Brüderschaft zu kirchlichen Zwecken, feine Kunstarbeit, Eintrittsgeld, Einstandsgeschenk, Brautgeschenk, Schmuckstück, Schmuckanhänger, Schaustück, Geschmeide, Schmuck, Kleinod, Zierart, Zierde, Kostbarkeit, kostbarer Besitz; Hw.: vgl. mhd. kleinœde; Q.: Nd. Jb. 15 119, Ssp (1221-1224); I.: Lw. mlat. clēnōdium; E.: s. mlat. clēnōdium, N., Edelstein; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; s. Kluge s. v. Kleinod; s. klēn (1); L.: MndHwb 2, 576 (klēnȫde), Lü 176a (klênode); Son.: langes ö, klēnāde und kleināde und klēodde und kleinodde und klēnde und kleinde und klēnōt und kleinōt und klēnāt und kleināt und klēnōdie und kleinōdie örtlich beschränkt.
--Holder 21:07, 6. Mär 2013 (CET)[anter]
Midderwielen gifft dat den Artikel Riekskleenodien. --Bolingbroke 19:19, 23. Mär 2013 (CET)[anter]

Krönung

Up Nedderlannsch un Däänsch kroning, up Sweedsch kröning. Middelnedderdüütsch weert wo woll bi kroninge oder sowat in de Aart lannen. Ik dö Krönung nehmen mit hoochdüütsch Enn -ung. Dat middelnedderdüütsche -ing(e) weert wi ja woll nich wedder inföhren. Un jummers bloß umschrieven nervt ok, sunnerlich bi en Nokixel...--Bolingbroke 15:42, 7. Mär 2013 (CET)[anter]

Wenn dat passt (deit dat nich jümmer, aver wenn't dat deit), denn bün ik för Ümschrieven: Am Tage der Krönung: An'n Dag, as he kröönt worrn is oder An'n dag, as he de Kroon opkregen hett etc.
Lichter geiht dat jümmer, wenn du konkret en Bispeelsatz seggst. Wenn dat anners nich geiht, denn mutt dat aver woll as Substantiv Krönung heten. --::Slomox:: >< 09:44, 8. Mär 2013 (CET)[anter]

Anrufbeantworter

Wi hebbt dat tohuus inplattdüütscht, vun dorher de ik Anroopanterer seggen. Man, villicht weet dor een noch wat beter’t? --Iwoelbern 22:37, 7. Mär 2013 (CET)[anter]

Na dat hoochdüütsche Vörbild harr ik spontan ok Anroopanterer seggt. Aver noch de Henwies op nds-nl:Antwoordapperaot. --::Slomox:: >< 09:37, 8. Mär 2013 (CET)[anter]
Antwoortapp(e)rat finn ik goot.--Bolingbroke 10:15, 8. Mär 2013 (CET)[anter]

Reeg - fröh, H vs. G

Moin. Ik fraag mi al sied langen, woso bi manke Wöör een "-g" opdükert, wo in't Hoogdüütsche een "-h" is un bi manke nich. Also ik kenn to't Bispell de Wöör "Reihe" un "Nähe" as "Reeg" un "Neeg". Man "früh" blifft denn ook "fröh", or kennt een uut sien Dialekt een Foorm as "fröög" or so? In't Nedderlannsche is dat systemaatscher, daar kennt se ook "vroeg". Mi dücht, dat daar achter een Luutwannel stickt, man woso is de bloots so unvullstännig in't Nedderdüütsche? Zylbath 17:31, 14. Mär 2013 (CET)[anter]

Na mien dtv - Etymologisches Wörterbuch des Deutschen hett dat in Hansetieden de twee Formen vrõ un vrõg geven.
vrõ is en verwandte öllere, aver egenstännige Form, de von de Woordherkumst keen h un keen g hett. Dat Woord ennt op den Vokal.
vrõg kummt von vrõ af un is mit früh un vroeg kognat. Dat Woord vrõ warrt ok vondaag noch aktiv bruukt (ni mi tohuus höör ik dat faken). De Form vrõg is na mien Weten utstorven.
Dat Woord fröh is as hoochdüütsch Import in dat Plattdüütsche rinkamen, seggt dat Wöörbook von de Bröder Grimm: [159]. Dor kummt dat von, wenn dor keen g in is. --::Slomox:: >< 13:38, 16. Mär 2013 (CET)[anter]

Wikidata problem

I hope that this is Village Pump of this version of wikipedia. Im a Greek wikipedian and I tried to create the "Category:Baie"[160], but in the selection of the "Nedersaksies (nds-nl)" (?) I couldn`t add the Kategorie:Bucht ([[nds:Kategorie:Bucht]]). Could you please tell whats is going on?. Thank you in advance.--Vagrand 02:56, 15. Mär 2013 (CET)[anter]

I don't exactly understand what you tried to do. The link above points to wikidata's entry "Category:Bays". So, you tried to add the link for nds-nl there but it didn't work, is that right? The reason for that is simply that such a category does not exist on nds-nl:WP so far. It has to be created first before it can be added to wikidata. Does this answer your question? --Iwoelbern 08:38, 15. Mär 2013 (CET)[anter]
The village pump is at Wikipedia:Ik bruuk Hülp. I guess your problem stems from confusion about the wikis nds and nds-nl. nds is called "Plattdüütsch" and nds-nl is called "Nedersaksies". So you have to look under "P" to add a category for nds. --::Slomox:: >< 13:46, 15. Mär 2013 (CET)[anter]
Thank you for your answers. The "nds" version was already added from me and I had a confusion as I wanted to add an excistant interwiki. I will be glad to cooperate with you on the near futur. Have a nice weekend. --Vagrand 23:22, 15. Mär 2013 (CET)[anter]

Schietreeger

hier ward de Schietreeger erwähnt, aber in Dat friee Nokieksel kömmt he noch nich vör. --Abubiju 17:03, 17. Mär 2013 (CET)[anter]

Bi uns heit de "Schittreiher" oder ook "Fischreiher" un "Reiher". Dat Meckl. Wb. (Bd. 6, Sp. 110) schrifft: "das Grundwort erscheint am häufigsten in den Formen -reiher und reih, selten -reher, -reh und -reiger, -reig', entstellt -dreiher; das Bestimmungswort kennzeichnet den Vogel nach dem ätzenden Kot, den er reichlich von sich gibt; das im N herrschende Schitt-, Schitter- ist im S zu Schütt-, Schütten-, selten Schütter- gerundet, Schit-, Schiter- beschränkt sich auf WI [Kreis Wismar], vereinzelt sind Schätt, Schätter-, Zitter-". 'n bäten anners hett dat Mussäus mal utdüüdt (Meckl. Jb. 5 [1840], S. 276, Anm. 1): "Der Schitterreih soll nur einen Darm quer durch den Leib vom Schnabel zum After haben und deshalb das Verschluckte schnell von sich geben; daher der Name." Vgl. ook Siemssen in de "Monatsschrift von und für Mecklbg." (10. St., Oct 1789, S. 632, Anm.), de schrifft den oewer den "Schittreiä": "Der häufige und überaus scharfätzende Unrath dieses Thiers, wovon das Gras versengt und junge Bäume leicht verdorren, hat wohl zu der Sage Anlaß gegeben, daß dieser schädliche Vogel nicht viel bey sich behalten könne, weil er nur einen Darm (also wohl nur das Intestinum rectum) habe." Wier mal ganz interessant, woans de Vagel in anner Regionen heit.--IP-Los 15:21, 21. Mär 2013 (CET)[anter]
Bi Hermann Böning heet he ok Schittreger. --Bolingbroke 16:20, 21. Mär 2013 (CET)[anter]

Freimaurer

Gifft dat dorför en plattdüütsch Woort? --Iwoelbern 21:22, 21. Mär 2013 (CET)[anter]

Is al goot. Heff bi Plattmakers al wat funnen. --Iwoelbern 23:24, 21. Mär 2013 (CET)[anter]
Freemüerer. Gifft ok all en Kategorie to.Eastfrisian 08:58, 22. Mär 2013 (CET)[anter]
Ik segg Freemüerker. Un so (Müerker) steiht dat ok in'n Sass...--Bolingbroke 11:23, 22. Mär 2013 (CET)[anter]
Dat Meckl. Wb. kennt "Frimurer, -mürer, -müürker, öft. halbhd. Freimurer, -mäurer" (Meckl. Wb, Bd.Bd. 2, Sp. 1089). "Maurer" heit in uns Gägend "Muurer". Lit. Nahwies: "Frische Frimurers sünd dor ok all." (Brinckman, Kasper Ohm un ick). Noch wat Interessantes oewer de "Logen": "Los' f. Loge der Freimaurer; als Los' umgedeutet und erklärt mit der Annahme, daß dort utlos't (ausgelost) werde (1910) RoRibn." (Meckl. Wb, Bd. 4, Sp. 981)--IP-Los 11:32, 22. Mär 2013 (CET)[anter]

am nächsten Tag

Wat hoochdüütsch am nächsten Tag is, dat kenn ik op Platt as annern Dag:

  • Am nächsten Tag regnete es: Annern Dag hett dat regent.

Seggt ji dat ok so oder seggt se bi jo an’n nächsten Dag? --::Slomox:: >< 13:37, 19. Apr. 2013 (CEST)[anter]

Ik kenn beides. Eastfrisian 13:43, 19. Apr. 2013 (CEST)[anter]
Von Huus ut segg ik eher Den annern Dag hett dat regent, kenn dat annere aver ok. --Iwoelbern 14:01, 19. Apr. 2013 (CEST)[anter]
Annern Dag dücht mi Original-Platt. Avers midderwielen seggt de meisten Lüde hier neegsten Dag.--Bolingbroke 15:27, 19. Apr. 2013 (CEST)[anter]
Ick kenn ook beid's (nächsten Dag, annern Dag). Poor olle Nahwies: "des nesten donredages" (1376, nah Meckl. Wb.), "dat schal ok bliven stande to deme neghesten dage" 1394, nah Voigt, Codex diplomaticus prussicus, Bd. 5), oft wier dat mit Genitiv: "Vortmer scoele wi den suluen râtmannen vnde oldermannen des neghesten daghes sunte Nicolawes betalen tvê dusent mark, vnde des neghesten daghes to tvelften tvê dusent mark, vnde des neghesten dages mitvasten tvê dusent mark, de nu neghest to komende sind." (1316, nah Lisch, Urkunden-Sammlung zur Geschichte des Geschlechtes von Maltzan, Bd. 1). Bäten jünger: "negsten Dags", "negste Dags", "negster Dags" (all Brinckman, nah Meckl. Wb.), Reuter: "negstedags". "den neegsten Sünndag an 'n iersten März" (1930, nah Meckl. Wb.).
"anner": Meckl. Wb.: "der vorhergehende, nächste [...]; nächstes Jahr: anner Johr [...]; ebenso: anner Wintertit, annern Sünndag, annern Dag".--IP-Los 13:08, 8. Mai 2013 (CEST)[anter]

Kindbettfieber

Dor gifft dat doch bestimmt en oold, plattdüütsch Woort for. Amenn sünd ja ok plattdüütsche Froenslüde an düsse Süke sturven...--Bolingbroke 15:25, 19. Apr. 2013 (CEST)[anter]

Überwachungskamera

Wokeen hett en Idee woans man dat op platt seggen kann? Överwachungskamera? Höört sik nich goot an… --Iwoelbern 23:15, 28. Apr. 2013 (CEST)[anter]

Villicht Överwakenskamera, Observerenskamera? Zylbath 11:46, 30. Apr. 2013 (CEST)[anter]

schweißen

Ik meen, wi harr dat al enerwegens besnackt, man ik kann dat nich wedder finnen. Un denn hebb ik noch in'n Achterkopp, dat dat en olet plattdüütschet Woort geev, so ungefähr as lassen up Nedderlannsch. Unner Umstänn laschen? Man ik weet nich mehr. Kann mi dor een hölpen?--Bolingbroke 12:09, 16. Mai 2013 (CEST)[anter]

Wüss ik nich, woneem wi dat Thema harrn. Ik heff överall Schweißen övernahmen. Ok bi Plattmakers heff ik nix anners funnen. --Iwoelbern 14:24, 16. Mai 2013 (CEST)[anter]
Also, de Smääd' und Radmakers (hett ja eng mit den Smitt tausam arbeit), de ick hüürt heff, hemm all ümmer "s(ch)weißen" seggt. Früher geef dat ook Füüerschweißen, späder keem denn dat elektrisch Schweißen up. Meckl. Wb., Bd. 6, Sp. 1173 f.: "sweißen, schw- schmiedesprl. schweißen, Metallstücke zum Zwecke des Zusammenschmelzens, -fügens in Gluthitze bringen [...] Das Wort ist aus der hd. Fachsprache übernommen; es geht auf germ. sweitjan 'schwitzen machen' zurück, welches Faktitiv zu sweiten 'schwitzen' ist".--IP-Los 11:57, 17. Mai 2013 (CEST)[anter]

Körperschaft

as bi Körperschaft des öffentlichen Rechts oder Gebietskörperschaft. Ok dat hefft wi enerwegens un vor Johrenden mol besnackt, man ik kann dat nich woller finnen. Dor is am Enn bi rutsuert, dat ik dat Lemma for Gebietskörperschaft Eenheit vun dat Rebeet nömmt hebb. Körperschaft is schier hoochdüütsch, man Körperschop dücht mi ok nich veel beter. Denn weer dat meist beter, bi dat hoochdüütsche Frömdwoort to blieven. Direkte Oversetten (so wat as Liefschop) geiht ok nich. Mi fallt bloß just up, dat wi dor all so'n beten rumfummelt, wenn us mol een Artikel mit so'n Begreep unner de Hand kummt.--Bolingbroke 17:46, 17. Mai 2013 (CEST)[anter]

Matratze

Op Platt? In keen Wöörbook! Da bei uns zu Hause eine Mischung aus Hochdeutsch und Platt, mehr Hochdeutsch als Platt und dann auch noch Westfälisch Platt gesprochen wurde, die Frage an alle, die mit reinem Niedersächsisch (nds) oder reinem Westfälisch (wep) oder reinem Plautdietsch (pdt) groß geworden sind: Wie wurde bei euch das Ding genannt, ich brauche es fürs Wöörbook, also bitte: Eentaal, Meertaal un Geslecht und Dialekt, bspw. Niedersächsich (Oldenburg) oder Westfälisch (Mönsterland) oder wie auch immer. Und das ist eine Umfrage, also bitte alle antworten, damit ich sehen kann, ob es regionale Unterschiede gibt, die ich darstellen muss. --Joachim Mos 14:53, 23. Mai 2013 (CEST)[anter]

Op Plattmakers.de steiht tomindst wat: Matrass. Bi uns tohuus in Woonst seggt wi Madratz (f), Mtl. Madratzen – wat denn aver woll ok mehr so'n platt-hooch-Mix is. Matrass schient mi beter. --Iwoelbern 15:22, 23. Mai 2013 (CEST)[anter]
Hier in Bremen seggt wi ok Madratz, Pl. Madratzen. --91.60.170.88 17:17, 23. Mai 2013 (CEST)[anter]
Ik kenn ok blots Matratz/Matratzen. Eastfrisian 19:56, 23. Mai 2013 (CEST)[anter]
@Eastfrisian: Is et okay, wenn ik schriev Madratzen (ostfr.) - spart een Artikel ;) oder sprecht ihr das t so hart aus, dass man es nicht mehr als d schreiben kann? Die Matratze habe ich inzwischen bei Plattmakers auch gefunden, beim ersten Versuch habe ich mich wohl vertippt, aber die Autoren meiner drei Wörterbücher müssen tatsächlich auf was anderem schlafen, oder wie soll ich es sonst interpretieren, dass da keine solch wichtigen Dinge wie Matratzen vorkommen? ;) --Joachim Mos 21:44, 24. Mai 2013 (CEST)[anter]
Kann ich mit leben. Eastfrisian 21:47, 24. Mai 2013 (CEST)[anter]
Ook wenn ick nu gor nich ut dirs Gägend kam, bi uns in Mäkelborg seggen wi ook Madratz (mit d ausgesprochen). Ick heff sogor 'n Indragg in dat Meckl. Wb. funnen: "Madratz f[eminin, d. h. "weiblich"] Matraze allgem."--IP-Los 16:13, 31. Mai 2013 (CEST)[anter]

Findelkind

Wat schall dat woll ween? Finnelkind? Anners wat? --Bolingbroke 23:38, 18. Aug. 2013 (CEST)[anter]

Ik wüss nix anners… --Iwoelbern 09:01, 19. Aug. 2013 (CEST)[anter]
Jo, Finnelkind geiht op jeden Fall. Dat kummt al 1868 in Wilhelm Rahden sien Kruse Menthen vör un ok later jümmer wedder in de Literatur. En annern Utdruck weet ik nich. --::Slomox:: >< 12:54, 19. Aug. 2013 (CEST)[anter]
"Dor is mal eins een Finnelkind wäsen, dat wüßt nüms, wo dat herkamen was." (Brinckman, Höger Up). Dat Meckl. Wb. kennt ook noch: "Fündling m. Findelkind Wa; RoRib;" wat oewer ook "nicht eingeborener Einwohner" bedüüden sall.--IP-Los 16:54, 20. Aug. 2013 (CEST)[anter]

Neddersassische Wöör

Kann man mi seggen wat de Wöör för harr, harrst, harr, harrn (praeteritum vun hebben) in Neddersassische dialekten sünd (Deit mi Leed, aver 'Neddersaksies Wikipedia' hilpt mi nich^^)? --Stardsen 23:31, 1. Sep. 2013 (CEST)[anter]

Mit Neddersassische dialekten meenst du dat, wat in'n Noordoosten von de Nedderlannen spraken warrt? De Formen kannst ünner nds-nl:Nedersaksische warkwoordsvörms finnen: Grönnens: ik haar, doe haarst, hai haar, wie haren, Twents: ik had/har, iej hadn/harn, hee har, wiej hadn/harn. --::Slomox:: >< 10:06, 2. Sep. 2013 (CEST)[anter]
  1. Danneil: Wörterbuch der altmärkisch-plattdeutschen Mundart. S. 270, [161]