Grupp (Chemie)

Ünner en Grupp warrt in de Chemie de piellieken Regen in dat Periodensystem verstahn. All cheemsch Elementen in en Grupp hebbt de lieke Tall vun Valenzelektronen un verholt sik cheemsch dorüm vergliekbor. Dat gifft insgeamt 18 Gruppen in dat Periodensystem, wovun acht as Hööftgruppen betekent warrt un de annern teihn as Nevengruppen. In de Nevengruppen staht all de Övergangselementen, wat na den hüütigen Wetensstand alln’s Metallen sünd.

Binnen de Gruppen stiggt de Atommasse vun de Elementen, de Elektronegativität nimmt dorbi af un de metallsche Charakter nimmt to. Mehrere Grupepn warrt ok to Blöck tohopenfaat. De Gruppen mit sünners lieke Egenschoppen warrt ok Elementenfamilie nöömt. Dat sünd vör allen de Alkalimetallen, Eerdalkalimetallen un de Halogenen.

Naams vun de Gruppen

Na de Regeln vun de IUPAC warrt de Gruppen mit araabsch Tallen dörnummereert vun 1 bit 18. Dat is de vundaag gellende Konventschoon, de de ölleren Beteken na IUPAC un de CAS-Konventschoon aflösen schull.

Na de ollen IUPAC-Konventschoon, de sik op de so nöömte Langperiodensystem betogen hett, weern de Gruppen mit röömsch Tallen betekent. Dat System weer vör allen in de USA verbreedt. De Bookstaven stünnen dorbi vör de linke (A) oder rechte (B) Siet vun dat Periodensystem. De olle CAS-Konventschoon weer op dat Kortperiodensystem betogen un hett bit 1986 gellt. Se is aver ok vundaag in Europa noch wiet verbreedt. Ok hier geev dat röömsch Tallen. De Bookstaav A stünn vör Hööftgruppenelementen, dat B för Nevengruppenelementen. Wiel de Elementen in een Grupp tomeist cheemsch lieke Egenschoppen opwiesen doot, hebbt einige Gruppen ok sünnere Naams kregen.

Översicht über de Gruppen in dat Periodensystem

IUPAC-Konventschoon	Gruppennaam	Hööftgrupp/Nevengrupp	IUPAC oolt	CAS
Grupp 1	Alkalimetallen	Hööftgrupp	IA	IA
Grupp 2	Eerdalkalimetallen	Hööftgrupp	IIA	IIA
Grupp 3	Scandiumgrupp	Nevengrupp	IIIA	IIIB
Grupp 4	Titangrupp	Nevengrupp	IVA	IVB
Grupp 5	Vanadiumgrupp	Nevengrupp	VA	VB
Grupp 6	Chromgrupp	Nevengrupp	VIA	VIB
Grupp 7	Mangangrupp	Nevengrupp	VIIA	VIIB
Grupp 8	Iesengrupp	Nevengrupp	VIIIA	VIIIB
Grupp 9	Kobaltgrupp	Nevengrupp	VIIIA	VIIIB
Grupp 10	Nickelgrupp	Nevengrupp	VIIIA	VIIIB
Grupp 11	Koppergrupp	Nevengrupp	IB	IB
Grupp 12	Zinkgrupp	Nevengrupp	IIB	IIB
Grupp 13	Eerdmetallen / Borgrupp	Hööftgrupp	IIIB	IIIA
Grupp 14	Kohlenstoffgrupp	Hööftgrupp	IVB	IVA
Grupp 15	Stickstoffgrupp	Hööftgrupp	VB	VA
Grupp 16	Chalkogenen / Suerstoffgrupp	Hööftgrupp	VIB	VIA
Grupp 17	Halogenen / Fluorgrupp	Hööftgrupp	VIIB	VIIA
Grupp 18	Edelgasen / Heliumgrupp	Hööftgrupp	VIIIB	VIIIA

Butendem warrt vunwegen jemehr lieke cheemsch Egenschoppen faken ok de Lanthanoiden un de Actinoiden as Gruppen ankeken. Bi disse beiden warrt dat f-Orbital opfüllt.

De Elementen mit de Atomtallen 121 bit 138 – de opstunns noch nich opdeckt sünd – billt en Grupp, de as Superactinoiden betekent warrt. Bi jem warrt de 5. Schaal opfüllt. Wohrschienlich sünd disse Elementen all bannig unbestännig un radioaktiv.

Kiek ok