Buxthu

Wapen/Flagg	Koort
Basisdaten
Bundsland: Neddersassen Landkreis: Stood Gemeen: Buxthu
Inwahners:	32.303 (2017-12-3131. Dezember 2017)
Hööchd:	5 m över NN
Postleettall:	21614
Vörwahl:	04161
Geograafsche Laag:	53° 29′ N, 9° 42′ O

Raadhuus Buxthu

Ole Hüüs in de Karkenstraat

Buxthu (hoochdüütsch Buxtehude) is ene Stadt in de Gemeen Buxthu in’n Landkreis Stood.

Lüttjere Öörd, de al von öllers to de Stadt Buxthu höört hebbt, weren Oostmoor, Westmoor, Petersmoor, Tegelkamp, Weid, Hogendannen, Brillenborg un Sanneree.

Geografie

Buxthu liggt an’n Rand von de Geest, de mit’n Bullenbarg bet op 51 Meter över de See opstiggt, hen na de Masch von Oolland. Dör de Stadt flütt de Eest, de üm de Ooldstadt rüm in Oostviver, Westviver un Fleet opdeelt is un so en Stadtgraven billt hett.

De Naveröörd sünd Neeland mit Vagelsang, Moorenn un Rübk in’n Noordoosten, Vosshusen in’n Oosten, Öbergünn un Imbeek in’n Süüdoosten, Eindörp in’n Süden, Ooldklooster in’n Süüdwesten, Heitmannshusen un Neeklooster in’n Westen un Dammhusen un Loodkup in’n Noordwesten.

Historie

Tweetalig Oortschild bi de Moorender Straat

959 kummt Buxthu as Buochstadon dat eerste Maal in de Oorkunnen vör, in ene Schenkungsoorkunn vun Kaiser Otto I. an dat Mauritius-Klooster in Meideborg. 1328 hett de Oort vun Arzbischop Borchard de Stadtrechten kregen.

Bi’n Groten Stadtbrand an’n 14. August 1911 sünd dat Raadhuus Buxthu un 42 annere Hüüs afbrennt. Dat Füür harr in’t Achterhuus von dat Gasthuus Koop in de Brede Straat anfungen.

In’n Eersten Weltkrieg sünd 137 Soldaten ut Buxthu fullen oder vermisst.

Verwaltungsgeschicht

In de Franzosentied von 1810 bet 1814 hett de Oort to de Mairie Buxthu in’n Kanton Buxthu höört. Dat Rebeed hett in disse Tied 1810 to dat Königriek Westfalen un von 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon höört.

De vörher egenstännige Stadt, de to keen Amt tohöört hett, is 1885 Deel von’n Kreis Jörk worrn. 1932 is Buxthu denn an’n Landkreis Stood kamen.

1931 kemen de Gemenen Ooltklooster un Neeland to Buxthu. 1972 mit de Gemeenreform in Neddersassen sünd de Gemenen Buxthu, Dammhusen, Neeklooster, Heendörp, Imbeek, Eindörp, Öbergünn, Ketzendörp, Doans, Heimbrook, Pippens un Ottens to de ne’e Gemeen Buxthu tohoopleggt worrn.

Inwahnertall

Johr	Inwahners
1793-00-001793	354 Füürsteden
1812-00-001812	1.848
1824-00-001824	284 Füürsteden
1848-00-001848	2.293 Lüüd, 323 Hüüs
1871-12-011. Dezember 1871	2.788 Lüüd, 347 Hüüs
1890-00-001890	3.453
1910-12-011. Dezember 1910	3.785
1925-00-001925	3.472
1933-00-001933	6.915
1939-00-001939	7.412
1950-00-001950	13.677

Religion

Buxthu is evangeelsch-luthersch präägt un hett mit de Paulus-Kark un de Petrus-Kark twee evangeelsche Karken. De Oort is Seet von’n Karkenkreis Buxthu.

Buxthu hett ok en kathoolsche Kark, de Mariä-Himmelfohrt-Kark.

Wapen

Dat Wapen von Buxthu wiest op blauen Grund twee krüüzte gollen Slötels, de mit’n Boort na baven un na buten wiest, un dor över en swart Nagelkrüüz.

De Slötels sünd ut dat Wapen von dat Arzbisdom Bremen, to dat de Stadt vör 1648 weltlich höört hett, un dat Nagelkrüüz ut dat Wapen von dat Stift Veern, to dat de Stadt geistlich höört hett. Blau un geel sünd de Klören von Sweden, dat de Stadt in de Tied von 1648 bet 1712 to sien Territorium tellt hett.

Börgermeesters

Tied	Börgermeester	Partei
1853	Jakob Guido Theodor Gülich*
1864–1871	Heinrich Brüning
~1900	Alfred Brenning
~1912	René Beyer
1. Januar 1925–März 1933	Johannes Krancke
März 1933–1934	Werner Glüer	NSDAP
7. Mai 1934–19. Februar 1945	Eduard Großheim	NSDAP
–Mai 1945	Wilhelm Klein
1945–1948	Wilhelm Geerken	SPD
~1957	Johannes Barthold Stahmann	CDU

* Na en Veto von Däänmark hett Gülich dat Amt na de Wahl nich antreden

Stadtdirekters

Tied	Naam
1955–1957	Heinz Fischer
~1970	Wilhelm Albrecht

Ehrenbörgers

Buxthu hett veer Lüüd as Ehrenbörgers ehrt, de later von de Gemeen Buxthu as Ehrenbörgers övernahmen worrn sünd:

• 1903: Heinrich David Denicke (1827−1912)
• 2. Dezember 1912: Carl-Hermann Richter (1830−1913)
• 1924: Friedrich Hastedt (1856−1939)
• 21. Januar 1965: Wilhelm Geerken (1881−1969)

Kultur

In Buxtu warrt elk Johr de Buxthuer Bull as Pries för de besten Kinnerböker vergeven.

En Denkmaal för de Fullenen ut de twee Weltkrieg’ steiht an de Petrus-Kark.

In Buxthu warrt von’n Maandag vör’n eersten Advent bet to’n 31. Dezember in de Footgängerzoon Wiehnachtsmarkt fiert. De Hauptdaag von’n Markt sünd aver an dat Wekenenn von’n drüdden Advent.

Verenen

De freewillige Füürwehr Buxthu is 1868 grünnt worrn un de Schüttengill 1539.

Sport

De Buxthuer SV speelt mit Mannschop von de Froonslüüd in de Handball-Bundsliga.

Weertschop un Infrastruktur

Buxthu billt en Middelzentrum för de Öörd in de Ümgegend.

Gesundheit

In’n Süüdwesten von Buxthu op’n Bullenbarg liggt dat Krankenhuus Buxthu.

Verkehr

Oortsschild mit plattdüütschen Naam

De Stadt liggt an de Bundsstraat 73, de in’n Noordwesten över Hornborg na Stood un Cuxhoben löppt un in’n Oosten över Vosshusen na Horborg. In’n Oosten von Buxthu geiht von de B 73 bi Öbergünn na Süden hen de B 3 af, de över de Opfohrt 44 Raad Ansluss an de Autobahn 1 (Afsnidd Hamborg–Bremen) hett.

Ans gifft dat von Buxthu Straten in’n Noordwesten över Dammhusen na Loodkup un Jörk (Kreisstraat 51/26), in’n Noorden över Neeland na Eestbrügg un Königriek (K 39) un över Moorenn na Hoov (K 83), in’n Noordoosten na Rübk (K 40), in’n Süden över de Landsstraat 141 na Mesborg un Hullnst (dor Ansluss över de Opfohrt 45 Hullnst op de A 1) un in’n Süüdwesten över Ottens na Nindörp un Guldbeek (K 52) un na Obbens un Beekdörp (L 130).

De nächste Autobahn is de Autobahn 26 (Afsnidd Stood–Hamborg). De ennt opstunns bi Jörk, dree Kilometer in’n Noordwesten von Buxthu. In Tokumst, wenn de nächste Boafsnidd trech warrt, schall Buxthu direkt an de Autobahn anslaten warrn. Dat de Autobahn na Oosten hen bet na Horborg geiht, dat schall aver noch en Stücker wat Johren duurn, dor fehlt opstunns noch so bi 15 Kilometer.

Buxthu is mit’n Bahnhoff Buxthu an de Nedderelvbahn von Cuxhoben na Hamborg anslaten. Dor höllt ok de Hambörger S-Bahn-Lien 3. De Bahnlien Bremerhoben–Buxthu twiegt in Buxthu von de Nedderelvbahn af.

Siet 2011 hett Buxthu Oortsschiller, op de blangen den hoochdüütschen Naam ok de plattdüütsche Naam mit opsteiht.

Scholen

In Buxthu doot de Hauptscholen Noord un Süüd, de Realscholen Noord un Süüd, de Integreerte Gesamtschool Buxthu, de Gymnasiums Halepaghen-School un Gymnasium Süüd un de Grundscholen Horborger Straat, An’n Rotkäppchenweg un Stieglitzweg liggen.

Ünnernehmens

In de Bahnhoffstraat hett de Volksbank Stood-Cuxhoben en Filiaal.

In dat grote Gewarvrebeed in’n Süüdoosten von de Stadt sitt ünner annern de Ünnernehmens Implantcast, Claudius Peters, Crane Payment Innovations un Synthopol.

Dat Birkel-Wark Buxthu hett bet 1988 bestahn un dat Bacardi-Wark bet 2018.

Ver- un Entsorgung

As Versorger för elektrischen Stroom, Water un Gas sünd in de Stadt de Stadtwarken Buxthu tostännig. Üm dat Afwater kümmert sik de Stadtentwässerung Buxthu.

Freetied

Buxthu hett dat Swemmbad Aquarella.

In’n Süden von de Stadt liggt de Eestring, op den dat Motorsport-Rennen gifft.

Weblenken

• Websteed von de Gemeen (hoochdüütsch)

Oortschoppen von de Gemeen Buxthu

Buxthu | Doans | Dammhusen | Eindörp | Heendörp | Imbeek | Neeklooster | Ottens | Öbergünn/Ketzendörp (mit de Dörper Öbergünn un Ketzendörp)