Armeensche Sprake

Armeensch, Hajeren lesu
Snackt in	Armenien, Russland, Frankriek, USA un 27 annere Länner
Sprecher	bi 6,7 Mio.
Klassifikatschoon	Indoeuropääsche Spraken Armeensche Spraak
Offitschell Status
Amtsspraak in	Armenien, Bargkarabach (de Republiek warrt internmatschonal nich gellen laten)
Spraakkoods
ISO 639-1	hy
ISO 639-2	(B) arm	(T) hye

De armeensche Spraken (armeensch Հայերեն լեզու/ Hajeren lesu) is en Twieg vun de Indogermaanschen Spraken.

Unnerscheden warrt se in dree Formen:

1. Ooldarmeensch (Գրաբար - Grabar nömmt). Vun dat Ooldarmeensche gifft dat schriftliche Tüüchnisse vun dat 5. Johrhunnert af an. As Literaturspraak is dat bruukt wurrn bit in dat 19. Johrhunnert un in de Karken is dat bit up den hüdigen Dag noch begäng (unner annern in’n Goddesdeenst). In düsse Spraken is en rieke Literatur in de Twiege Theologie, Historie, Poesie un Epik up us to kamen.

1. Oostarmeensch (Արևելյան հայերեն - Areweljan Hajeren). Se is de Amtsspraak vun de Republiek Armenien un vun de Republiek Bargkarabach, de avers internatschonal nich gellen laten warrt. Ok de armeensche Gemeende in Iran, Georgien, Russland un in de Gemarken vun de vormolige Sowjetunion snackt normolerwiese düsse Spraak.

1. Westarmeensch (Արևմտեան հայերէն - Arewmtjan Hajeren). Se is an un for sik in Anatolien tohuse ween, man na den Völkermoord an de Armeniers in dat Osmaansche Riek is se dor meist utsturven. Hüdigendags warrt se snackt vun allerhand Armeniers in de Diaspora, sunnerlich in den Libanon un in de Vereenigten Staten.

In sien Woortschatz hett dat Armeensche allerhand overeen mit de Greeksche Spraak (besunners bi de Wuddeln in de Etymologie). Dat gifft ok Lehnwöer ut iraansche Spraken (Parthisch, Middelpersisch, Persisch), ut dat Franzöösche, dat Latiensche un sunnerlich dat Russ’sche (dor besunners Wöer ut Technik un ut de Umgangsspraak).

Wie veel Lüde Armeensch snacken doot

Alltohopen sund dat um un bi 6,724 Millionen, de Armeensch snacken doot..En beten mehr, as 3,4 MIllionen vun jem leevt in Armenien (2001), 904.892 in Russland (2002). 248.929 in Georgien (2002), 234.600 in Libanon (1986), 320.000 in Syrien (1993), 170.800 in’n Iran (1993), knapp 140.000 in de Republiek Bargkarabach (2002), 40.000 in de Törkei (1980), 8.000 in Jordanien (1971), 3.000 in Israel (1971), 60.000 in’n Irak, 2.740 up Zypern (1987), 222.000 in de USA (2005) un noch annere Lüde annerwegens in de Diaspora.

Schrift

Armeensch warrt schreven mit en egen Alphabet, wat in dat 5. Johrhunnert vun den Mönk Mesrop Maschtoz utfunnen wurrn is. Dat besteiht ut 39 (vörmols 36) Bookstaven.