Vörlaag:Hööftsiet/utwählt Artikel dissen Maand/2008-06
Helium is dat cheemsch Element mit dat Atomteken He un de Atomtall 2 un togliek en Eddelgas. Sien Naam hett dat Gas vun’t greeksche Woort ἥλιος (helios) för de Sünn. De eerste Henwies op dat Element Helium is neemlich in de Chromosphäär vun de Sünn opdeckt worrn, as an’n 18. August 1868 de franzöösche Astronom Pierre Janssen wiel en Sünndüsternis de tyypsche gele Spektrallien vun’t Helium funnen hett. Helium is dat tweetfakenste Element in’n Weltruum. De gröttste Deel is in de eersten Minuuten na’n Oorknall tostannen kamen, vundaag entsteiht Helium dör Karnfusion in de Sünn un de annern Steerns.
Vun all Elementen hett Helium de sietsten Smölt- un Kaakpunkten un warrt blots bi bannig siete Temperaturen fletig. De faste Phaas kummt blots tostannen, wenn ok noch en bannig hogen Druck dorto kummt. Sünnerbore Egenschoppen winnt Helium in sien suprafluide Phaas: Denn fangt Helium an, ok gegen de Gravitatschoon an’n Wannen hoochtokröpen un kann op de Oort ut Fatten utneihn, wenn de nich akkerat afslaten sünd. Energierieke Atomkarns vun Helium billt de Alphastrahlen.