Propan
| Strukturformel | ||
|---|---|---|
| ||
| Allgemeen | ||
| Naam | Propan | |
| Annere Naams | R290 | |
| Summenformel | C3H8 | |
| CAS-Tall | 74-98-6 | |
| Kortbeschrieven | Gas ahn Klöör | |
| Egenschoppen | ||
| Molar Masse | 44,10 g·mol−1 | |
| Phaas | gasförmig | |
| Dicht | 2,01 g·l−1 (0°C, 1013 mbar)[1] 0,58 g·cm−3 (fletig, an’n Kaakpunkt)[1] | |
| Smöltpunkt | -188 °C[1] | |
| Kaakpunkt | -42 °C[1] | |
| Dampdruck | 0,83 MPa[1] (20°C) | |
| Löslichkeit |
so goot as nich löslich in Water (75 mg·l−1 bi 20 °C)[1] | |
| Sekerheitshenwiesen | ||
| Gefahrstoffkennteken ut RL 67/548/EWG, Anh. 1 | ||
| ||
| R- un S-Sätz | R: 12 | |
| S: (2)-9-16 | ||
| Wietere Sekerheitshenwiesen | ||
| MAK | 1000 ml/m³, 1800 mg/m³[1] | |
| Sowiet mööglich un tyypsch, warrt dat SI-Eenheitensystem bruukt. Wenn nich anners anmarkt, gellt de angeven Daten bi Standardbedingen. | ||
Propan is en brennbor Gas ahn Klöör, dat to de Kohlenwaterstoffen tellt. In de Stoffgrupp un homologen Reeg vun de Alkanen steiht Propan an drüdde Steed.
Egenschoppen
[ännern | Bornkood ännern]Propan is en Gas ahn Klöör un Röök mit en Smöltpunkt vun -187,7 °C un en Kaakpunkt vun −42 °C. De kritische Punkt liggt bi 96,8 °C un 4,2 MPa[2]. De kritische Dicht liggt bi 0,22 g·cm−3[2]. De Lööslichkeit bi bedriggt bi 20 °C 75 mg·l−1 in Water[1].
In hoge Stoffkunzentratschonen kann Propan släperig maken un stickig wirken[2]. Butendem is Propan sworer as Luft.
Propan lett sik bito bannig licht tünnern un billt bi Volumenandeelen twüschen 2,12 % un 9,35 % in Luft explosive Mischen[2]. De Tünnertemperatur liggt bi 470 °C (na DIN 51794)[1], de Heizweert bedriggt 93 MJ·m−3[2].
Winnen un Bruuk
[ännern | Bornkood ännern]Bi’t Föddern vun Eerdgas warrt Propan as Nevenprodukt wunnen un in Eerdöölraffinerien bi’t Cracken vun Eerdööl herstellt.
Dat Gas warrt in fletigen Tostand (Fletiggas) as Brenn- oder Heizgas insett[2], to’n Bispeel in Autos as Autogas, bi’n Bedrief vun Hittluftballons, in Brennanlagen, bi’t Kaken, to’n Opbereiden vun Warmwater oder in Gasgrills. Dorbi verbrennt dat Propan to Kohlenstoffdioxid un Water:
As Küllmiddel hett Propan de Beteken R290 un warrt in Köhlschränk un Warmspumpen[3] insett. In Australien warrt R290 al in mehr as een Million Auto-Klimaanlagen insett [4]. Propan hett en lütt Potential för’t globale Ophitten, grippt de Ozonschicht nich an un kann ansteed vun R12 , R22 , R134a un annere Fluorchlorkohlenwaterstoffen insett warrn. Olle Anlagen künnt dormit aver nich eenfach opfüllt warrn, vunwegen de Brennborkeit vun Propan. Dorför gellt sünnere Sekerheitsvörschriften.
Butendem kann Propan as Bestanddeel vun Driefgas in Spröhdosen as Levensmiddeltosatzstoff E 944[5] un Softairs, as ok to’n Herstellen vun Ethylen un Propen[2] bruukt warrn.
Lagern
[ännern | Bornkood ännern]Propan warrt ünner Druck fletig maakt un in Gasbuddels oder Tanks lagert. Bito kann dat ok in Höhlen ünner de Eer twüschenlagert warrn. Inlagert warrt vör allen in de Maanden, in de wenig bruukt warrt, üm denn in’n Winter den grötteren Verbruuk affangen to künnen.
Borns
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ a b c d e f g h i Indrag to Propan in de GESTIS-Stoffdatenbank; afropen an’n 5. März 2013
- ↑ a b c d e f g Thieme Chemistry (Rgv.): RÖMPP Online - Version 3.5. Georg Thieme Verlag KG, Stuttgart 2009.
- ↑ Manfred Petz (Rgv.): Kohlenwasserstoffe als Kältemittel. Expert-Verlag, 1995, ISBN 3-8169-1186-2, S. 59–76.
- ↑ http://www.umweltdaten.de/publikationen/fpdf-l/4081.pdf
- ↑ ZZulV: Verornen över’t Tolaten vun Tosatzstoffen to Levensmiddel för technologischen Bruuk
