Peerköpp

Peerköpp oder ok Muulapen sünd en Form von Gevelteken un Dacksmuck, de vör allen an noorddüütsche Neddersassenhüüs (also Buurnhüüs) begäng is. Aver ok in annere Delen von Europa kaamt Peerköpp as Gevelteken vör.

Form

De Peerköpp bestaht dorbi ut twee Breder, de sik in Form von en Schragen krüüzt. De twee Ennen sünd to Peerköpp utsnittjert. Bi welk Hüüs kiekt de Köpp sik an, bi annere kiekt se vonenanner weg.

Dat Neddersassenhuus harr baven, an de Steed, an de sik Gevel un Fast draapt, faken en Ulenlock, dör dat Rook rut kunn un Ulen rin kunnen, üm op’n Böhn Müüs to fangen. De Dackkanten von dat Dack (mehrstendeels ut Stroh oder Reet) weren mit Windbreder verkleedt. Düsse Windbreder sünd över’n Fast ruttagen worrn, üm de krüüzten Peerköpp to billen.

Neddersassenhuus

Deel von Vicke Schorler sien Rull

Wannehr dat mit de Peerköpp anfungen hett, is nich mehr ruttofinnen. De Gevelsmuck an de Hüüs weer Wind un Weder utsett un dorüm sünd kuum ole Peerköpp nableven.

In de Rull von Vicke Schorler, de de Stadt Rostock un de Dörper ümto wiest un de 1586 trech worrn is, hebbt de Hüüs von de Dörper all Peerköpp.

De Peerköpp sünd faken mit dat Sassenross as Symbool för dat Volk von de Sassen un dat Stammshartogdom Sassen tohoopbrocht worrn, aver dor gifft dat reinweg keen Nawies för, denn dat liggt to wied in de Vergangenheit.

In dat 19. Johrhunnert, as en düütschen Natschonalismus un ok de Heimatbewegung opkamen sünd, sünd de Peerköpp mehrstendeels as en Arv von de Germanen ansehn worrn, dat de Tieden överduurt hett un dat ok dat Christendom nich ünnerkriegen kunn. Dat warrt vondaag von de Historikers kritisch sehn, denn dat gifft keen Nawies för Peerköpp, de öller as en poor hunnert Johr is. De öllste Nawies för Peerköpp kummt also ut en Tied, as de heidnischen Germanen al lang nich mehr weren.

Annerwegens

Spreewald

In’n Spreewald sünd de Windbreder as Snaken utföhrt worrn.

Russland

Bi ole Hüüs in Noord-Russland is de Fast mit en Boomstamm afdeckt worrn, de Ochlupen (russisch Охлупень) heten hett. Dat Enn von’n Ochlupen is to en Peerkopp snittjert worrn. Blots in enkelte Fäll sünd tosätzlich de Windbreder verlängert un ok to Peerköpp snittjert worrn.

Skandinavien

In Däänmark, Sweden, Noorwegen un Iesland sünd verwandte Formen bekannt, bi de ünner annern Windbreder in Form von Drakenköpp vörkaamt. Düsse ole Buurnhuus-Stil is in de Tied von 1870 bet 1920 in’n Drakenstil wedder opleevt.

Symbool

Genossenschaften

De krüüzten Peerköpp sünd ok dat Logo von de Raiffeisen-Genossenschaften. Dat Logo is 1877 as Symbool för Schuul un Schutz ünner en gemeensam Dack utwählt worrn, as sik de Anwaltschaftsverband der ländlichen Genossenschaften billt hett.