Maiboom

En Maiboom is en upsmückten Boom oder Boomstamm, de in de Nacht to’n 1. Mai (in de Walpurgisnacht) upstellt warrt. Düt Upstellen is in grode Delen vun Middel- un Noordeuropa begäng.

Allgemeen

Dat gifft verscheden Aarten vun Maibööm. Tomeist sünd dat grode hoge Stämm, de midden in’t Dörp up’n Dörpsplatz upstellt weert. Dor gifft dat denn faken en Fest bi mit Musik un Beer. Up dat Eiland Borkum in de Noordsee un ok up de nedderlannsche Insel Schiermonnikoog warrt en besunnern Maiboom eerst to Pingsten upstellt. In Oostfreesland harr fröher jedet Dörp sien Maiboom. Hüdigendags warrt meist in jede Nahberschup, in jedet Viddel un in jede gröttere Straat en egen Maiboom henstellt.

Dat Upstellen vun den Boom

Mol warrt de Stamm jedet Johr wedder nee slahn, oder een nümmt jedet Johr wedder densülbigen olen Stamm. Dat is ganz verscheden. In Oostfreesland warrt de Stamm ünner Water lagert un denn to’n Mai wedder ruthoolt ut dat Natt. Dannen- oder Fichtenstämm weert tomeist nahmen. De Stämm mütt eerst mol afschellt weern. Denn weert se upsmückt un rutkleiht mit Dannengröön oder Krepp-Papeer. An dat böverste Enn kümmt tomeist en Kranz ut Dannengröön an un ganz baven up de Topp warrt en jungen Barkenboom anmaakt. In jedet Dörp oder Stadtviddel is dat anners. Meist warrt de Boom in en besunnern Umtog dör de Straten dragen. Ünner Blasmusik warrt he denn mit allerhand Hölperslüde un en ganz Reeg Tokiekers gegen Abend upstellt. De Tokiekers drinkt Beer un eet Bratwüst, wieldes de jungen Lüde versöökt, den Boom lootrecht uptostellen. Fröher is dat allerwegens mit lange Stangen maakt wurrn. Hüdigendags helpt dor ok Treckers, Gavelstaplers un Kraans bi. Wenn de Boom an den 30. April upstellt warrt, denn gifft dat achterher faken noch en Danz in den Mai. De meisten Maibööm sünd woll bi 7 bit 10 m hooch, man in de gröttern Städer up dat platte Land warrt jümmers nee versöcht, en neen Rekord uptostellen, wat de Hööchd angeiht. In Berne, in Braak un in Lemföör in de Wersermasch gaht de Bööm bit 50 oder 60 m. hooch. In Vegesack in Bremen- Noord is he bi 30 m. Ok in de Stadt Bremen is dat ganz normal, dat en Maiboom upstellt warrt. In de vörmaligen Dörper Oorssen (bi de freewillig Füerwehr) un Habenhusen (bi de Kark) is düsse ole Traditschoon in de lesten Johren wedder nee upkamen.

De Boom blifft tomeist bit an dat Enne vun den Monaat stahn un warrt denn an en Wekenenn wedder ümleggt un aftüdelt. De Stamm kümmt denn woll för een Johr wedder in’e Schüür. In veele Delen vun Bayern blifft he dat ganze Johr stahn.

Dat Klauen vun den Maiboom

Dat Klauen vun den Maiboom is en Bruuk, de faken utöövt warrt. Dorüm staht tomeist Wachen bi den Boom un mütt in de Nacht vun den 30. April to den 1. Mai vun Klock 12 Middernacht bit Klock 6 an’n Morgen uppassen, dat he nich stahlen warrt. Bloß Lüde dröövt en Maiboom stiebitzen, de süms een upstellt hefft. In Öösterriek gellt bloß en Boom as stalen, de würklich mitnahmen warrt. In Bayern dröövt de Bööm, de al upstellt sünd, nich mehr klaut weern. In Oostfreesland un anner Gegenden vun Noorddüütschland gellt de Boom as klaut, wenn de Deven dreemol mit’n Spaden vör den Boom in’e Eer buddelt hefft oder wenn dor dree Nagels in den Boom slahn wurrn sünd. Wenn de Wächters vördem en Hand an den Boom hefft, denn so is de Boom rett’. Anners warrt en Schild dor anbröcht un dor steiht up: Düsse Boom is klaut vun de un de. Annern Dag warrt he denn würklich afhoolt.

Bööm, de klaut wurrn sünd, mütt wedder utlööst weern. Dor gaht de Afordenten vun dat Dörp/den Stadtdeel, den sien Boom klaut wurrn is, los un hannelt den Pries ut. Tomeist geiht dat um Sluck un Beer. Kaamt de beiden Partein nich vör’nanner un gifft dat keen Eenigkeit, denn so warrt de Boom nich utlööst, man in de Deven ehr Dörp/ehren Stadtdeel upstellt. Dor schall he den Nabers denn Schanne maken un de Inwahners Glück bringen.

Historie un Bedüden

In de Tiet vun de Romantik in dat 19. Johrhunnert harrn de Forschers annahmen, de Maiboom keem vun de Germanen ehr Tiet her un hett dor wat mit de Fruchtborkeit vun de Eer to kriegen harrt. He wurr as en „Riesen-Phallus“ (Riesen-Pimmel) ansehn, de in de Eer ehren Schoot rinprammst warrt. Dat scholl denn bedüden, dat de Eer veel Frucht bringt. De Maikranz an de Topp vun den Boom wurr ansehn as en Symbol vun de Kutt, wo de Pimmel insteken deit. De Kraft vun den Himmel scholl dor up de Eer mit bröcht weern, wat vör de Buurn in de Tiet vun de Germanen unbannig wichtig weer. Ohn düsse Kraft geev dat keen Leven un keen Wassen up de Eer.

Hüdigendags glöövt de Forschers vun de Volkskunn dat nich mehr so. Denn vun de Anfäng vun de Traditschoon vun de Maibööm in de Germanen ehre Tiet lett sik nix bewiesen. Afsunnerlicherwies sünd de eersten Maibööm in Städer upkamen, wo dat mit de Buuree woll rein gor nix to kriegen harrt hett.

So, as de Maiboom hüdigendags tomeist utsüüt mit grönen Barkenbusch an de Spitz un mit en Kranz doran, is he siet dat 16. Johrhunnert bekannt. Dor hett he aber nix mit de Dörper oder Stadtdelen to kriegen harrt, man he deen as Boom bi de Karkweih oder wurr upstellt to Ehren vun en besunnern Minschen oder he weer ok bloß en Kladderstang, wo Priesen an hangen döen för de Lüde, de dor rupkladdern döen. Vun dat 19. Johrhunnert af an kümmt de Maiboom nu ok allerwegens in de Dörper un Städer vör as en Teken för jem ehr egen Aart un jem ehren Stolt.

Verwandt mit den Maiboom is de Middsummerboom in Sweden.

Literatur

Hans Moser: Maibaum und Maienbrauch. Beiträge und Erörterungen zur Brauchforschung. In: Bayerisches Jahrbuch für Volkskunde 1961, S. 115-160.
Ingeborg Weber-Kellermann: Saure Wochen – Frohe Feste. München 1985.

Weblenken

Maiboom. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.