Huus Habsborg

Vun Wikipedia
Dat ole Stammwapen vun dat Huus Habsborg
Ansicht vun de Borg Habsborg in den hüdigen Kanton Aargau in de Swiez in Matthäus Merian siene Topographia Helvetiae, 1642

Dat Huus Habsborg is en Förstenhuus in Europa. Sien Naam hett dat weg vun de Stammborg Habsborg in den hüdigen Kanton Aargau in de Swiez. Lüde ut düt Huus sünd toeerst 1273, un denn vun 1483 af an meist ohn Unnerlaat düütsche Könige un röömsch-düütsche Kaisers ween. Vun 1282 af an regeern se over de Hartogdömer Öösterriek un Steiermark, un vun 1438/1527 af an over Böhmen, Kroatien un Ungarn. In dat 16. Johrhunnert hett sik dat Huus updeelt in en spaanschen Twieg un en öösterriekschen Twieg. De spaansche Twieg regeer over Spanien un Portugal un over all Länner in Oversee, de dor tohören döen in Amerika, Afrika un Asien. Utsturven is he in de Mannslüde ehre Lien in dat Johr 1700 mit Karl II. vun Spanien. De öösterrieksche Twieg is in de Mannslüde ehre Lien 1740 utsturven, as Karl VI. doot bleven weer. Man sunnerlich dör de Kinner vun Maria Theresia mit Franz Stephan vun Lothringen hett dat Huus denn unner den ne'en Naam Huus Habsborg-Lothringen wieter leevt. In düt Huus is den düütschen Kaiser siene Kroon bleven bit an dat Hillge Röömsche Riek vun Düütsche Natschoon sien Enn in dat Johr 1806. De leste röömsch-düütsche Kaiser ut düt Huus weer Franz II.. He hett 1804 dat Kaiserriek Öösterriek grünnt. Dat is 1867/68 ummuddelt wurrn to de K.u.k.-Dubbelmonarkie un bleev bestahn bit to'n Enn vun den Eersten Weltkrieg 1918.

Tiedwiese hett dat Huus Habsborg ok in annere Gemarken vun Europa regeert, unner annern over dat Arvdeel ut Burgund in de Habsborgschen Nedderlannen un in de Freegraafschop Burgund, dorto in Böveritalien over Mailand un Deele vun de Lombardei. Ok in de Gemarken in Böverdüütschland, de fröher Vörderöösterriek nömmt wurrn sünd, hefft se dat Seggen harrt. Nevenlienen regeeren vun dat 18. Johrhunnert af an in de Toskana, in Modena un in Parma. Ok in Mexiko hett mol en habsborgsche Nevenlien regeert.

Hööft vun de Familie is vun 2007 af an Karl Habsburg-Lothringen. He is de ollste Söhn vun Otto vun Habsborg, wat de leste Kroonprinz vun Öösterriek-Ungarn weer.