18. Johrhunnert
Dat 18. Johrhunnert fangt up’n 1. Januar 1701 an un geiht bit to’n 31. Dezember 1800. Dat warrt to de fröhe Nutiet torekent.
Kulturgeschicht
[ännern | Bornkood ännern]In dat 18. Johrhunnert regeert in Kunst un Kultur toeerst dat Tietöller vun dat Barock. Na de Midden vun’t Johrhunnert geiht dat öber in’t Rokokko. An’t Enne kümmt denn noch dat Empire un de Klassizismus.
Philosophie un Geschicht vun den Geist
[ännern | Bornkood ännern]Düt Johrhunnert kümmt de Aufklärung to de gröttste Kraft. Naams as Immanuel Kant, Lessing, Locke un Hume sünd vundage noch bekannt. Rousseau, Denis Diderot un Voltaire smiet ole Traditionen vun dat Denken un vun de Philosophie eenfach weg un fangt wat Nees an. De Orthodoxie in de christlich Lehr verlüst ehr Kraft. De Pietismus kümmt up: Dor is wichtig, wat de enkelte Minsch in den Globen föhlen un beleben deit. An't Enn vun't Johrhunnert fangt in de Literatur de Sturm und Drang an, dor geiht’t miteens wedder mehr üm dat Geföhl un nich blot üm Analyse un Denken un Verstand. Goethe schrifft sienen Werther.
Musik
[ännern | Bornkood ännern]De groden Komponisten vun de Barocktiet leevt un arbeit in de eerste Hälft vun düt Johrhunnert: Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel, Georg Philipp Telemann, Antonio Vivaldi un Jean-Philippe Rameau.
Politik
[ännern | Bornkood ännern]1714 geiht mit den Dood vun Ludwig XIV. een Tietöller to Enn. De Afsolutismus geiht in dat Hillig Röömsch Riek un in Frankriek man eerstmol fudder. In Preußen regeert eerst Frederik Willem I., de Suldatenkönig. Em folgt sien Söhn Frederik II. (de „Grote“) up. He fangt jümmers wedder Krieg an, besunners mit Öösterriek un hett Glück un winnt un maakt sien Land to een europääsche Grootmacht. 1776 sünd de USA vun Grootbritannien unafhängig wurrn. 1789 geev dat in Frankriek de Revolutschooon. Dor hefft se den König Ludwig XVI. un sien Fro Marie Antoinette mit de Guillotine de Köpp afneiht. Frankriek is denn Republik wurrn. Ganz an't Enn vun dat Johrhunnert hett Napoléon Bonaparte de Truppen vun Frankriek in'n Krieg gegen den Rest vun de Welt anföhrt.