Dirty Harry
| Filmdaten | |
|---|---|
| Plattdüütsch Titel: | — |
| Originaltitel: | Dirty Harry |
| Düütsch Titel: | Dirty Harry |
| Produkschoonsland: | USA |
| Johr vun’t Rutkamen: | 1971 |
| Läng: | 99 Minuten |
| Originalspraak: | Engelsch |
| Öllersfreegaav in Düütschland: | FSK 16 |
| Filmkru | |
| Speelbaas: | Don Siegel |
| Dreihbook: | Harry Julian Fink Rita M. Fink Dean Riesner John Milius |
| Produkschoon: | Robert Daley Carl Pingitore Don Siegel/Warner Bros. |
| Musik: | Lalo Schifrin |
| Kamera: | Bruce Surtees |
| Snitt: | Carl Pingitore |
| Dorstellers | |
| |
Dirty Harry (op Platt so veel as „Dreckig Harry“) is de Titel vun en US-amerikaanschen Kriminalfilm ut dat Johr 1971. De Thriller is vun Speelbaas Don Siegel dreiht worrn. He speelt in San Francisco un tellt to de bekannsten Polizeifilmen. Dorin warrt de unkonventschonellen Inspekter Harry Callahan wiest, de op de Jagd is na en psychopathischen Serienmöörder.
Inholt[ännern | Bornkood ännern]
Vun’t Dack vun en Wulkenkratzer ut schütt en nich bekannten Möörder op en unschulldige Deern un bringt er üm. Bi de Polizei geiht en Breef in, worin he sik sülvst „Scorpio“ nöömt un en Löösgeld foddert. Anners will he ahn veel Nadenken wietere Minschen doodscheten. De Börgermeester gifft Callahan den Opdrag, den Möörder so gau as mööglich fasttonehmen. Callahan, de as an zyynischen Enkelwarker kennt is, hett sien Roop weg vun wegen de harden, aver wirksomen Methoden, Verbrekers op de Spoor to kamen. Regelmatig hett he Arger mit sien Basen.
Ahn dat he dat will warrt em en jungen Partner, Chico Gonzales, an de Siet stellt, de Callahan bi sien Arbeit helpen schall. Wohrhaftig bringt „Scorpio“ wedder en Jungen üm, un de Polizei versöcht, de Stadt to sekern. As he denn wedder tosleiht, roovt he en junge Deern. In en Breef schrifft he, dat he ehr lebbnig vergravvt hett un se doodblifft, wenn he nich foorts sien Löösgeld kriggt. De Inspekters kriegt also den Opdrag, dat Geld to övergeven. Bi de Övergaav warrt Callahan vun „Scorpio“, en jungen Psychopathen in’n Hippie-Look, gresig tosamenslahn. Callahan kann den Killer aver in dien Versteek utfinnig maken un versöcht, ut em ruttokriegen, woneem he de Deern versteken hett. As „Scorpio“ nix vertellen will, wennt Callahan Foltermethoden bi em an un kann opletzt den Oort rutkriegn. För de Deern is dat aver al to laat, se is, as se vun de Polizei funnen warrt, al lang dood.
„Scorpio“ maakt nu in de Apenlichkeit Arger gegen Callahan un seggt em Willkür un Brutalität na. Wohrhaftig kann de Möörder nu nich mehr rankregen warrn, vun wegen, dat de Bewiesen ünner Folter tosamenbröcht weern. Dormit sünd de na’t Gesett vör Gericht nich mehr tolaten. Callahan lett aver nich locker un stellt em wieter na. As de Möörder denn en Schoolbus vull mit Kinner in sien Gewalt bringt, warrt he vun’n Inspekter stellt un na en Verfolgen doodschaten. Anekelt smitt Callahan dorophen sien Polizeimarke weg.
Achtergrund[ännern | Bornkood ännern]
De Inholt vun’n Film baseert op de Begeevnissen üm den „Zodiac-Killer“, de in de laten 1960er Johren in San Francisco Minschen ahn lang Utsöken doodschaten hett. De „Zodiac-Killer“ is nie tofaten kregen worrn. De Filmfigur Inspekter Callahan geiht op den echten SFDP-Detective Dave Toschi torüch, de mit den Zodiac-Fall to doon harr.
De Rull vun Harry Callahan schüll toeerst Frank Sinatra spelen. He künn dat aver nich maken, vun wegen dat he denn an de Hand besehrt weer. Dorna weern Steve McQueen, Paul Newman un John Wayne in de Diskusschoon för de Rull, man Clint Eastwood hett se opletzt kregen. De Rull vun Scorpio schüll toeerst Audie Murphy spelen, de denn aver bi en Fleger-Unglück to Dood kamen is. Vördem Don Siegel as Speelbaas ünner Vedrag nahmen weer, weern ok Irvin Kershner un Sydney Pollack in de Utwahl.
As Dreihoort weer toeerst Seatlle vrösehn, man Eastwood un Siegel hebbt beslaten, in San Francisco to dreihn. Eastwood hett all Stuns in den Film sülvst maakt, dorünner ok den riskanten Spung vun de Brüch op dat Dack vun de fohren Bus.
Kritiken[ännern | Bornkood ännern]
Lexikon vun’n internatschonalen Film: Dirty Harry ist, bei hohen formalen Qualitäten, einer der härtesten und zwiespältigsten Filme, den das amerikanische Actionkino der 70er Jahre hervorgebracht hat. Don Siegel sieht die Welt häßlich, brutal, ohne Menschlichkeit, doch ist seine Verbitterung ohne eine moralische Dimension wohl nicht denkbar: Sein Zynismus macht ihm keinen Spaß.[1]
Georg Seeßlen: … ein sehr stilisierter Film …, mit Bildern von einer Schönheit, die in merkwürdigem Kontrast zur Handlung steht.[2]
TV Spielfilm Filmlexikon: Thriller, perfekt in Schnitt und Kameratechnik, atmosphärisch dicht in seiner Milieuzeichnung, doch andererseits auch äußerst fragwürdig, was die Methoden der Verbrechensbekämpfung und den Aspekt der Selbstjustiz anbelangt.[3]
Wietere Filmen ut de Reeg[ännern | Bornkood ännern]
De Figur Dirty Harry weer in de 1970er und 1980er Johren so populär, dat bit 1988 veer wietere Filmen produzeert worrn sünd. Allgemeen warrt aver seggt, dat keen dorvun an de Gööd vun dissen Originalfilm ramkamen künn. De wieteren Folgen sünd:
- Magnum Force (1973; dt.: Dirty Harry II – Calahan)
- Dirty Harry III – The Enforcer (1976; dt.: Dirty Harry III – Der Unerbittliche)
- Sudden Impact (1983; dt.: Dirty Harry kommt zurück)
- The Dead Pool (1988; dt.: Das Todesspiel)
Vermarkten[ännern | Bornkood ännern]
In’n Dezember 2001 is de Film op DVD rutbröcht worrn. Dorop is ünner annern ok en Making-of vun den Film to sehn, dat en halve Stünn duert. In’t glieke Johr is ok en Dirty-Harry Edition rukamen, in de all fief Filmen ut de Reeg to sehn weern. En ne’e Collection weer för Juni 2008 ankünnigt, de noch mehr tosätzlich Material un ’n betere’t Bild bargen schall
2008 schüll ok en Video-Speel to den Film op’n Markt kamen, in dat Callahan vun Eastwood sülvst synchroniseert warrn schüll. Dat Projekt is aver afbroken worrn un ok för de tokamen Johren nich in Utsicht.[4]
Utteken[ännern | Bornkood ännern]
De Film hett keen Pries winnen künnt, weer aver in’t Johr 1972 för den Edgar Allan Poe Award vörslahn.
Literatur[ännern | Bornkood ännern]
- Frank Arnold: Dirty Harry: Don Siegel und seine Filme. Vertigo Verlag, ISBN 3-934028-05-5
Borns[ännern | Bornkood ännern]
- ↑ http://www.filmevona-z.de/filmsuche.cfm?wert=23163&sucheNach=titel
- ↑ Georg Seeßlen: Mord im Kino : Geschichte und Mythologie des Detektiv-Films / Filmografie: Georg Seeßlen; Bibliografie: Jürgen Berger. - Rowohlt, Reinbek 1981 (Grundlagen des populären Films; 8. Rororo Sachbuch; 7396) , ISBN 3-499-17396-4, S. 269
- ↑ Das große TV Spielfilm Filmlexikon. Digitale-Bibliothek-Sünnerband (CD-ROM-Utgaav). Directmedia, Berlin 2006, ISBN 3-89853-036-1, S. 2865
- ↑ http://uk.gamespot.com/ps3/action/dirtyharryworkingtitle/news.html?sid=6166620&om_act=convert&om_clk=newlyadded
Weblenken[ännern | Bornkood ännern]
- Dirty Harry in de Internet Movie Database (engelsch)
- phrases.org.uk: make my day