Europääsche Union

Vun Wikipedia
Disse Artikel is man blots en Stubben. Du kannst Wikipedia helpen un em verbetern.

(Flagg)

Kör'd Snack: In Varietate Concordia (latin)

(„in Ünnerscheedlichkeit eenig")

Hööftstadt Brüssel
Liddmaten 27 Liddmaten
24 Amtsspraak Bulgaarsch, Däänsch, Eestnisch, Finnsch, Franzöösch, Greeksch, Hoochdüütsch, Engelsch, Irisch, Italiensch, Kroaatsch, Lettsch, Litausch, Maltessch, Nederlannsch, Poolsch, Portugeesch, Rumäänsch, Slowaaksch, Sloweensch, Spaansch, Sweedsch, Tschechsch, Ungaarsch
Ratspräsident Charles Michel
Kommissionspräsidentin Ursula von der Leyen
Sitt van de Organen

Frankfort an'n Main

Rechtsform Vereen vun Staten
Flach 4.132.796 km²
Inwahners 447,1 Mio.
Bevölkerungsdicht 102 Einwohner je km²
Bevölkerungs­entwicklung +0,218 % (2013)
Geld Euro (EUR) (un acht anner)
Gründung 1992
Natschonalhymne Ode an de Freud
Natschonalfierdag 9. Mai
Internet-TLD .eu
Topografie
Europääsche kommission

De Europääsche Union (Afkörten: EU) is en supernatschonale Organisatschoon tüsken 27 europääschen Lanner. Buten van de Kontinent Europa umfaat de EU Zypern un einige Överseekuntreien. Se hett sowat 450 Millionen Inwahners. De an meest snackde Spraken in de EU sünd Engelsch, Düütsch un Franzöösk. De EU hett dree Piler:

Besünners wichtig un utpräägt is de EG. All de Richtlienen un Verornen warrt op de Basis vun den EG-Verdrag (aktuell is de Version vun Nizza) maakt. De EU-Verdrag hett sünnerlich de Tosamenarbeit op de Rebeden vun Justiz, Binnenpolitik, Butenpolitik un Sekerheitspolitik to de Saak. De EU is dat gröttste Weertschopsrebeet vun de Welt, afmeten an dat Bruttobinnenlandsprodukt.

Historie vun de EU[ännern | Bornkood ännern]

Europääsch Gemeenschop för Kohle un Stahl (EGKS), Montanunion[ännern | Bornkood ännern]

  • An'n 18. April 1951 worr in Paris de Europääsche Gemeenschop för Kohle un Stahl (EGKS) grünnt. Dormit harrn sik de Staten na den tweeden Weltkrieg vörnahmen, beter tosamen to arbeiden.

Europääsch Verdeffenderengemeenschop (EVG)[ännern | Bornkood ännern]

  • An'n 27. Mai 1952 worr in Paris de Verdrag över de Europääsch Verteidigungsgemeenschop (EVG) ünnertekent. Aver dorbi bleev dat, vun wegen dat de franzöösche Natschonalversammeln dat nich wull.

Europääsch Weertschopsgemeenschop (EWG) un Europääsch Atomgemeenschap (EGA)[ännern | Bornkood ännern]

  • An'n 25. März 1957 worrn denn de Römschen Kontrakten afsluten för de Grünnen vun de (EWG) un EGA, wat ok Euratom heet.

Grünners un Vergrötterung[ännern | Bornkood ännern]

Grünnerleden vun de dree europääschen Gemeenschoppen weren Belgien, de Bundsrepubliek Düütschland, Frankriek, Italien, Luxemborg un de Nedderlannen. Dat weern söss, un vun de Tiet ward ok as dat Europa vun de Söss snackt. Denn sünd jümmer mehr Staten bipetten, kiek dorto bi Upnohm vun niege EU-Länner.

Europääsch Union[ännern | Bornkood ännern]

An'n 1. November 1993 keem de Verdrag över de Europääsch Union to Gülligkeet. In dissen Verdrag vun Maastricht sünd dree Piler vun de EU fastleggt:

  • EG un Euratom sünd een Piler vun de EU,
  • de tweete Piler is de gemenen Buten- un Sekerheitspolitik,
  • de drütte Piler is de Tosamenarbeit bi de Udls un vun de Justiz.

Bi EG un Euratom is de EU en övernatschonal Organisatschoon, bi den tweeten un drütten Piler is dat blots en Tosamenarbeit twüschen de Regeren vun de Leedstaaten. As övernatschonal Organisation is de EU en egen Saak. Se is noch keen Staat, aver mehr as blots en internatschonal Organisatschoon as de UNO. En vullstännigen Staat is se nich, vun wegen dat se nich vun sik ut Kompetenzen an sik trecken kann, wat se dat will. To't Bispeel kann se nich Gesetten för de Polizei maken, vun wegen dat dat nich in ehr Tostännigkeit fallt. Se is aver binah en Staat, to't Bispeel bi de Weertschop un de Umwelt, vun wegen dat se en egen Parlament hett un dat ok wat vörschrieven kann. De Verornen vun de EU mööt aver denn in dat natschonale Recht övergahn, dat dat sien Ornen hett. Aver wenn en Staat dat nich henkriggt, denn ward de EU-Verornen vun sülvst güllig.

Organen[ännern | Bornkood ännern]

De Europääsch Raat[ännern | Bornkood ännern]

De Europääsch Raat is tosamensett ut de Basen vun de Regeren vun de Leden un de Butenministers. Düsse Raat maakt Leitlienen.

De Ministerraat[ännern | Bornkood ännern]

De besteiht ut de Fackministers vun dat Rebeet. Dat heet, för den ECOFIN-Raat sitt de Ministers för Weertschop un Finanzkraam tosamen. Düsse Raat maakt de Richtlienen un Verornen. Dor mutt sik an hollen warrn.

Dat Europääsch Parlament[ännern | Bornkood ännern]

Dat Parlament snackt över den Huusholt vun de EU un hett bi de Richtlienen un Verornen mit to snacken.

De Europääsch Gerichtshoff[ännern | Bornkood ännern]

De EuGH is dat böverste Gericht för de EU in EU-Saken. Dor kann sik ok jedeen Börger an wennen, wenn he de natschonalen Gerichten utnütt hett.

De Europääsch Rechnungshoff[ännern | Bornkood ännern]

De kontrolleert de Finanzen.

De Euro[ännern | Bornkood ännern]

Hööftartikel: Euro

An’n 1. Januar 1999 is dat Courant för de EU, de Euro as Bookgeld inföhrt worrn. An’n 1. Januar 2002 geev dat denn Euro as Müntgeld. Dat ole Geld worr umtuuscht. Vun de twölf Staten harrn sik Sweden, Grootbritannien un Däänmark utsloten.

De Verfaten[ännern | Bornkood ännern]

De Europääsch Konvent hett en Europääsch Verfaten utarbeidt, de kümmt aver eerst denn in Gülligkeit, wenn de Staten jo seggt hebbt.

Liddmaten vun de EU (2020)[ännern | Bornkood ännern]


Liddmaten (blau) un Kandidaten (geel) vun de EU

Över de wiederen Leden kiek na bi Upnohm vun niege EU-Länner.

Weertschop[ännern | Bornkood ännern]

In de Weertschopspolitik gifft de EU sünnerlich veel Geld ut för de Bueree un de in de Weertschopskraft swacken Rebeden. 42,5 % vun dat EU-Geld geiht in de Subventschonen för de Bueree, 36 % kriegt de swacken Rebeden (Strukturfördern) (Stann: 2003, Born: [1]). De Strukturfördern hett wat henkregen, to'n Bispeel in Portugal, Spanien un Irland. De Buereepolitik warrt faken kritiseert, vun wegen dat se düür is un ok de Ökologie nich good op de Reken hett. Versöken, dat to ännern, hett dat faken geven. Aver besünners de franzööschen Buern hebbt dat bit nu verhinnert.

Spraken[ännern | Bornkood ännern]

Dat gifft 24 offizielle Spraken in de EU, dor schall allens in översett warrn. Un denn de Regionaal- un Minnerheitenspraken, de in de Charta nedderleggt sünd. Regionaalspraken sünd to’n Bispeel Plattdüütsch, Freesch, Sorbsch un Katalaansch.

För dat Översetten vun de EU-Begreep gifft dat Eurodicautom.

Weblenken[ännern | Bornkood ännern]

Europääsche Union. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.