Zum Inhalt springen

Zucker

Vun Wikipedia
Disse Artikel is man blots en Stubben. Du kannst Wikipedia helpen un em verbetern.
Witte un brune Zucker
Zucker-Kristalle unner denPolarisatschoonsmikroskoop

Zucker, ook Sucker, hier un daar Zocker oder Tocker, oostfreesch ook Zücker, westmönsterländsch Söiker, betekent een Levensmiddel, dat sööt smeckt, uut Planten wunnen is un sik to’n groten Deel uut Saccharose tohoop sett.

De wichtigsten Borns för Zucker sind Zuckerroor (ca. 80 % van Zuckerproduktschoon weltwied, Anbau in den Tropen un Subtropen[1][2]) un Zuckerröven (ca. 20 % van Zuckerproduktschoon weltwied, Anbau in matigen Klima, to’n Bispeel Middeleuropa). 2018 was Zuckerproduktschoon uut Zuckeroor 1,907 Mrd. Tonnen un 275 Mio. Tonnen uut Zuckerröven. De wichtsten Länner för den Anbu sind Bruunsilien, Indien, un China, för Zuckerröven sind dat Russland, Frankriek un de USA.[3][4]

Zucker geld för ene mang den Oorsaken van velen Zivilisatschoonkrankheiden as Överwicht,Diabetes, Kreevt, Karies un Darm-, Härt- und Adderkrankheiden. Dat Risiko för düsse Krankheed ring to hoolden solle jeed een nich meer as 25 g Zucker den Dag eten.[5]

Zucker sienen Brennweerd is 16,8 kJ oder 4,0 kcal pdat Gramm (to’n Vergliek: Alkohol lgivt 29,8 kJ dat Gramm, Fette wat bi 39 kJ dat Gramm). De Dichte liggt bi 1,6 g/cm³ iun is so warer as Water (1 g/cm³). Bi 20 °C könnt sik 203,9 g Zucker in 100 ml Water lösen, bi 100 °C 487,2 g in 100 ml.

Historie[ännern | Bornkood ännern]

Woordafkumst[ännern | Bornkood ännern]

Dat Woord „Zucker“ geit up dat Ooldindsche torügge (शर्करा śārkharā, egens „Grand, Sand“, man ook „Sandzucker“). Dat Woord kam in’t Greeksche as σάκχαρον sákcharon, un denn in’t Latiensche as saccharum[6] un in’t Araabche (araabsch: سكر‎ sukkar). In’t Plattdüütsche kam dat Woord över italieensch zucchero.

Literatuur[ännern | Bornkood ännern]

  • David Abulafia: Zucker, -rohr. In: Lexikon des Mittelalters (LexMA). Band 9. LexMA-Verlag, München 1998, ISBN 3-89659-909-7, Sp. 679–682. 
  • Julia Luibrand: Avignon - Zucker erobert Europa, Museum Humpis-Quartier, Ravensburg 2018 (Die Humpis in Europa, Band 3), ISBN 978-3-00-059253-9.
  • Christoph Maria Merki: Zucker. In: Historisches Lexikon der Schweiz.
  • Sidney W. Mintz: Die süße Macht. Kulturgeschichte des Zuckers (= Campus. Band 1055). Campus-Verlag, Frankfurt am Main u. a. 1992, ISBN 3-593-34721-0.
  • Erich Reinefeld, Klaus Thielecke: Die Technologie des Zuckers. In: Chemie in unserer Zeit. Band 18, Nr. 6, 1984, S. 181–190, doi:10.1002/ciuz.19840180602.
  • Ferdinand Schneider (Ruutgever): Technologie des Zuckers. 2. Oplag’. Schaper, Hannober, 1968.
  • Georg Schwedt: Zuckersüße Chemie. John Wiley & Sons, 2014, ISBN 978-3-527-69039-8.
  • Pieter W. van der Poel, Hubert Schiweck, Thomas Schwartz: Zuckertechnologie, Rüben- und Rohrzuckerherstellung. Bartens, Berlin 2000, ISBN 3-87040-070-6.
  • James Walvin: Zucker. Eine Geschichte über Macht und Versuchung. Oekom, München 2020, ISBN 978-3-96238-179-0.

Nettverwiese[ännern | Bornkood ännern]

Zucker. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Nawiese[ännern | Bornkood ännern]

  1. Justin Walton: The 5 Countries That Produce the Most Sugar. In: Investopedia. 19. Dezember 2020, afropen an’n 3. August 2021 (engelsch).
  2. Gillian Eggleston, Benjamin Legendre, Mary An Godshall: Sugar and Other Sweeteners. In: Handbook of Industrial Chemistry and Biotechnology. Springer International Publishing, Cham 2017, ISBN 978-3-319-52285-2, S. 933–978, doi:10.1007/978-3-319-52287-6_15 (springer.com [afropen an’n 3. August 2021]).
  3. Arenstatistik van de FAOSTAT, upropen den 3. November 2017.
  4. Sebastian Borger: Weißes Gold. Spiegel Geschichte, Nr. 1. Spiegel, 2016, S. 37, 38.
  5. Yin Huang, Zeyu Chen, Bo Chen, Jinze Li, Xiang Yuan, Jin Li, Wen Wang, Tingting Dai, Hongying Chen, Yan Wang, Ruyi Wang, Puze Wang, Jianbing Guo, Qiang Dong, Chengfei Liu, Qiang Wei, Dehong Cao, Liangren Liu: Dietary sugar consumption and health: umbrella review. In: BMJ. Band 381, 5. April 2023, ISSN 1756-1833, S. e071609, doi:10.1136/bmj-2022-071609, PMID 37019448 (bmj.com [afropen an’n 26. Juni 2023]).
  6. Vergliek Otto Zekert (Ruutgever): Dispensatorium pro pharmacopoeis Viennensibus in Austria 1570. Hrsg. vom österreichischen Apothekerverein und der Gesellschaft für Geschichte der Pharmazie. Deutscher Apotheker-Verlag Hans Hösel, Berlin 1938, S. 154 (Saccharum album für raffinierter/weißer Zucker, Saccharum candi für kristallisierter Rohrzucker bzw. Kandiszucker, Saccharum rubeum oder Saccharum crudum für Thomaszucker).