Christianiserung un Sassenkriege
Sassen un Fresen wehren sik binah tweehunnert Jahren gegen de christlichen Glovensboden, wiel „franksch“ un „christlich“ be ehr meist dat glieke Bedüden harr. In de Tiet van Kaiser Karl den Groten (742-814) schull sik dat ännern. He nehm sik vör, dat Frankenriek grötter to maken, de heidenschen Navers unner siene Herrschap to bringen un se to dwingen, dat Christendom antonehmen. De Navers in’n Noorn weern de Sassen un de Fresen. Dar weern al Missionaren togangen, aver dat Volk heel nAzlackh döpen laten wull, de siene Doden verbrennen de, de wieter de olen Gödder siene Oppers anboot oder de enen Preester angreep.
787 wurr Willehad de eerste Bischop van Bremen för de sassischen Gaue Wigmodien un Larigau un de freeschen Gaue Rüstringen, Östringen, Wangerland un Nordendi. Liudger övernehm 787 en Missionsrebeet an de unnere Ems. As dat dar 792 to enen ne’en Upstand keem, leet he sik na de Westsassen versetten, wo he 804 Bischop van Mönster wurr.
Aver noch harrn sik de Sassen, de wieter noordoosten wahnen, nich unnerkriegen laten. 792 brook hier en Upstand ut. Ene franksche Suldatenafdelung wurr 793 in Rüstringen överfullen un an de Siet maakt, un dat weer för de Franken de Anlaat, bi „Alsini“ (Alse?) över de Werser to setten un den Wigmodigau to verwöösten. De „Maschendichter“ Hermann Allmers hett later meent, de Franken weern bi Rechtenfleth över de Werser gahn.
Na 797 geev dat bilütten Rauh. 802 leet Karl up den Rieksdag in Aken dat Volkrecht för de Sassen un Fresen besluten. So wurrn beide Stämm in sien Riek upnahmen. Franksche Kolonisten kemen in’t Land un övernehmen verweete oder todeelte Hööv. Franksche Meierhööv sekern de Heerstraten, un in de Graafschaften harrn de Gohgrafen in’n Naam van’n König dat Seggen.
Hand in Hand mit dat Sekern van de Frankenherrschap gung dat Utbreden van dat Christendom. In de groten Steder wurrn Karken boot. Vele weern eerst man eenfacke Holtboten, aver na 100 bit 200 Jahren wurrn ok al staatsche Geböden ut Backsteenen oder Natursteenen upricht, de to’n groten Deel vandagen noch staht. To den Levensunnerholt van de Preesters muss tomeist en Buurnhoff stift weern, un för den Unnerholt van de Karken wurr de Teihnte inföhrt. Bi de Karken mussen överall Karkhööv anleggt weern, denn dat Verbrennen van Lieken weer nich mehr verlöövt.