Gesche
Gesche (ok Geeske, Geske un Geseke) is een plattdüütschen Vörnaam för Deerns. Sünnerlich in Bremen is düsse Naam begäng.
Herkamen
[ännern | Bornkood ännern]Gesche is woll de korte Form vun den olen plattdüütschen Naam Gesine oder Gesina. Düsse Naams kaamt in de Gegenden, wo se bruukt wurrn sünd, all tohopen vör. Man de Naam Gesche is in bestimmte Landstreken veel öller as de Naam Gesine (so in Bremen un ümto). Dat lett, as wenn Gesine oder Gesina ut Oostfreesland nah de annern Kuntreien vun Noorddüütschland kamen sünd un denn bruukt wurrn sünd, wenn dat mehr offiziell wurr. So is de bekannte Mördersche Gesche Gottfried in een dormalig Book öber ehr Drieben Gesina Margarethe Gottfried nömmt wurrn.
Vun Margarethe
[ännern | Bornkood ännern]De Een seggt, dat Gesche, just so, as Gesine een korte Form vun den Naam Margarethe is. Düsse Naam kümmt ut dat greeksche Woort μαργαρίτης (margarites). Dat bedutt Parl. In Norddüütschland weer dat ganz begäng, lange Naams af to körten un so is dor denn Gesche vun wurrn.
Vun Gertrud
[ännern | Bornkood ännern]De Annern seggt, dat Gesche, just so as Gesine, een korte Form vun den olen germaanschen Naam Gertrud is. Düsse Naam sett sik tosamen ut twee germaansche Wöör. Dat eerste is Ger, dat heet Speer oder Speet. Dat tweede Woort is nich ganz klaar. Dat kann ween, dat -drud meent is. Dat heet Töversche oder Wickersche. Wenn dat so is, denn bedutt de Naam so veel as: Een de wunnerlich ümtogahn weet mit'n Speet/Speer.
De anner Möglichkeit is, de tweede Deel kümmt vun dat germaansche Woort -trud oder -trut. Dat heet so veel as : leev oder trolich. Wenn dat stimmt, denn bedutt Gesche : Een, de trolich mit'n Speet ümgeiht.
Gemeensame Wuddeln
[ännern | Bornkood ännern]Dat weer fröher ganz begäng, datt de olen langen Naams afkört wurrn sünd. Up düsse Aart is ut Margarethe oder Gertrud een korten Naam wurrn. Mag angahn, dat de korte Form toeerst Gesa oder Gese weer. Un denn is dor noch de Form -ke anbackt wurrn as Suffix to'n lütter maken (Diminutiv). Denn hett dat den Naam Geeske geven. Un de is mit de Tiet afslepen to Gesche. Dat bedutt Lütt Margarethe oder Lüttje Gertrud.
Fundöörd
[ännern | Bornkood ännern]In ole Listen un Urkunnen finnt sik de Naam
- 1597 in Bremen (Gesche)
- 1630 (Geseke)
- 1648 in Bremen (Gesche)
- 1662 in Bremen (Gesche) in: Bremen's Volkssagen
- 1664 in Overneeland bi Bremen (Gesche)
- 1684 in Seehusen bi Bremen (Gesche)
- 1706 in Hoorn bi Bremen (Geske)
- 1722 in Huchten (Gesche)
- 1735 in Bremen (Gesche)
- 1752 in Seehusen (Gesche)
- 1805 in Overneeland bi Bremen
- 1817 in Hastedt bi Bremen (Gesche)
- 1871 in Habenhusen
Schriftliche Belegen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ a b Kurt Entholt, Oberneuland, mit ole Naamslisten
- ↑ a b Friedrich Wagenfeld, Bremische Volkssagen, mit ole Naams
- ↑ a b Peter Ulrich, Aufbruch von der Weser, mit Naamslisten, tomeist ut Vegesack, 2007
- ↑ a b Peter Koster, Chronik der kaiserlichen Freien Reichs- und Hansestadt Bremen 1600 - 1700
- ↑ a b Manno Peters Tammena, Ostfriesische Vornamen
- ↑ Ernst Schütze, Straßen, Häuser und Familien in der Bremer Altstadt im 16. Jahrhundert, Clausthal-Zellerfeld, 2. Uplage, 2009
- ↑ Snittjereen in de Karkenstöhl vun de Esenshamer Kark ut dat 17. Johrhunnert
- ↑ Inschriften un Snittjereen ut de Kark in Roonkarken ut dat 16. un 17. Johrhunnert
- ↑ Hermann Frese, Habenhausen, 1986
- ↑ Hermann Frese, Alt-Arsten, 1987, mit Inwahnerlist vun 1925
- ↑ Benno Eide Siebs: Lebensbilder von der Elb- und Wesermündung
- ↑ Georg Quedens, Inseln der Seefahrer, mit Naamslisten ut Sylt, Amrum, Föhr un de Halligen
- ↑ Marcus Petersen, Kirchenschätze auf Pellworm, mit ole Naamslisten
- ↑ Bernd Ulrich Hucker, Hermann Allmers und sein Marschenhof, mit ole Naamslisten
- ↑ Bremische Biographien des 19. Jahrhunderts
- ↑ Graffsteen up'n Karkhoff Bunnendoor
- ↑ Graffsteen up'n Karkhoff Oorssen
- ↑ Graffsteen up'n Karkhoff Borgfeld
- ↑ Graffsteen up'n Karkhoff Overneeland
- ↑ Familienannonce in de Bremer Nahrichten un den Weser-Kurier
- ↑ Agathe Lasch, Aus Alten Niederdeutschen Stadtbüchern
Gesche Gottfried
[ännern | Bornkood ännern]Bekannt is de Naam Gesche besunners vunwegen de Giftmischersche Gesche Gottfried ut Bremen. In de Jahren vun 1813 bit 1827 hett se 15 Minschen mit Gift an'e Siet bröcht. 1831 hett de Scharprichter ehr up'n Domshoff to Bremen mit dat Sweert den Kopp afneiht. Veel Lüde hefft dor later Böker öber schreven. Rainer Werner Faßbinder hett in de 1970er Jahren een Film doöber dreiht.
Kiek ok nah bi
[ännern | Bornkood ännern]Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]Böker
[ännern | Bornkood ännern]- Entholt, Kurt: Oberneuland, Bremen, 1980³ (Mit ole Inwahnerlisten mit de Naams vun de Dörpslüde ut dat 16. bit 19.Jahrhunnert)
- Müller, Hartmut (Rutgever): Peter Koster, Chronik der Kaiserlichen Freien Reichs- und Hansestadt Bremen 1600-1700, Bremen 2004, ISBN 3-86108-687-5
- Tammena, Manno Peters: Ostfriesische Vornamen, Nörden, 2007 (2. Uplaag), ISBN 978-3-928327-75-6
- Ulrich, Peter, Aufbruch von der Weser, Die Biographie des Segelschiffkapitäns Johann Gerhard Lange (1810-1881), Bremen, 2007, ISBN 978-3-89757-385-7
- Wagenfeld, Friedrich: Bremen's Volkssagen, nee rutgeben vun F. Hucker, Bremen, 1996, ISBN 3-86108-121-0