Fred Wallace Haise

Fred Wallace Haise, Jr. (* 14. November 1933 in Biloxi, Mississippi) is en ehmalger US-amerikansch Astronaut.

Sien eenzig Ruumfloog verleep ahn den plaanten Spood: Wegen Explosion in dat Apollo 13-Ruumschipp up den Wege in Richt Maand muss de plaant Lannen dor utfallen. Allerdings kunn de Mannschap gesund un heel weer to de Eer torüchkehren.

Dat Apollo-Programm

Haise hörr to de 19 Lüüd, de de NASA an‘n 4. April 1966 in de fievte Astronautengrupp utwählt harr, un de för dat Apollo-Programm utbildt wurrn.

För den Floog vun Apollo 8 in‘n Dezember 1968 weer he as Ersatz (Backup) för William Anders indeelt, keem aber nich to’n Insatz.

As dat dormals begäng weer, sull de Ersatzmannschap vun en Apollomission dree Flüüg later de Hööftmannschap billen, un so weer Haise as Pilot för de Maandlandefähre vun Apollo 11 in’n Juli 1969 nomineert. He weer denn een vun de beide erst Minschen up den Maand ween. Aber Michael Collins, de ut gesundheitlichen Grünnen nich an Apollo 8 deelnehmen kunn, wurr för Apollo 11 as Pilot vun Apollo-Kommandokapsel nahnomineert. Disse Upgaav harr eegentlich Buzz Aldrin övernehmen sullt, de aber nu Pilot vun de Maandfähre Eagle wurr. Haise kemm weer in de Ersatzmannschap un somit ok nich to’n Insatz.

Doch an’n 11. April 1970 keem he mit Apollo 13 doch noch to’n Insatz. Haise sull de Landefähre Aquarius stüern un weer dorför vörsehn, as de sösste Minsch de Maandböverflach to betreeden. Wegen en Explosion in dat Apollo-Ruumschipp up den Weg to’n Maand, muss de Landung up den Maand aber afseggt wurrn. Haise kunn blied ween, tosommen mit sien Kollegen James Lovell un John Swigert levend to de Eer torüchkehrt to ween. Glieks nah de Landung wurrn Haise und de beid anner Astronauten vun Apollo 13 dör Präsident Richard Milhous Nixon mit de Presidential Medal of Freedom uttekent, een vun de beid hööchsten zivilen Utteknungen vun de USA.

Wiels de Apollo-14-Mission van’n 31. Januar bit 9. Februar 1971 weer Haise as Verbinnenspreker (CapCom) insett.

För Apollo 16 in‘n April 1972 weer he wedder in de Ersatzmannschap indeelt, dit Mal as Ersatz för den Kommandanten John Young. Dormit harr Haise goot Chancen harrt, as Kommandant vun Apollo 19 doch noch up den Maand to kommen, aber de NASA harr dissen oorsprünglich för 1973 plaanten Floog all 1970 ut Kostengrünnen streeken.

Dat Space Shuttle

Haise bleev bi de NASA un is in’n April 1973 in dat Space-Shuttle-Projekt wesselt, wo he bit Januar 1976 Technischer Assistent vun den Manager weer.

Haise weer Kommandant vun een vun de beid Twee-Mann-Teams, de de umfangriek Anfloog- un Landetests (ALT) vun dat Shuttle Enterprise dörführen deen. Haise un sien Kopilot Gordon Fullerton hemm an’n 18. Juni un an’n 26. Juli 1977 twee vun de dree Space-Shuttle-Tests flagen, bi de de Enterprise up de Rügg vun en Boeing 747 monteert weer un nicht lööst wurr.

Bi fief wiederen Tests wurr de Enterprise vun de 747 in’n Floog lööst un is in en Gleitfloog vun wenigen Minüten sülvständig lannd. Dree vun disse Tests wurrn vun Haise un Fullerton an‘n 12. August, an‘n 23. September un an’n 26. Oktober 1977 flagen.

Wiels disse Tiet weer noch plaant, dat de Eerstfloog vun dat Shuttle in dat Johr 1979 ween sull. Haise weer tonächst as Kommandant för den darten Floog vörsehn, bi den dat Shuttle Columbia an de Ruumstatschoon Skylab ankoppeln sull, um se in en höhgere Umloopbahn to bringen. As sück afteeken dee, dat Skylab ehrder as verwacht afstörten würr, wurr disse Mission vörtrucken un sull nu all bi den tweeten Space-Shuttle-Floog stattfinnen (STS-2A). Wegen Verzögerungen in dat Shuttle-Programm keem dat aber nich mehr dorto, un Skylab is sluutend an’n 11. Juli 1979 vergleuht, meest twee Johr för den eersten Space-Shuttle-Start. Haise hett de NASA kört vörher an’n 29. Juni 1979 verlaaten, ahn noch mal en Insatz to kemm.

Afscheed vun de NASA

Ansluutend harr Haise verscheeden Managerposten in de Firma Grumman Aerospace Corporation inne, bevör he 1996 in den Ruhestand gung.

Besünnerheiten un Rekorde

• Gemeensam mit Jim Lovell un Jack Swigert wiels Apollo 13 de wieteste Entfernung vun en Minsch vun de Eer (401.056 km)
• Gemeensam mit Fullerton de Minsch, de de meesten Testflüüg mit dat Shuttle Enterprise maakt hett
• In den Hollywood-Film Apollo 13 wurr he 1995 vun Bill Paxton dorstellt

Weblinks un Belege

Fred Wallace Haise. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Indrag bi spacefacts.de
• NASA-Biografie (engelsch)
• Biografie bi de Encyclopedia Astronautica (engelsch)