Wendländsch Platt
Dat Wendländsch Platt is en Dialekt vun de plattdüütsche Spraak. Dat warrt in’t Wendland spraken, in’n Landkreis Lüchow-Dannenbarg. As Dialekt is he en Övergangsdialekt twischen Noordneddersassisch un Brannenborger Platt.
Dat Wendland weer vun de Polaben mit jemehr polabsche Spraak besiedelt, as in’t 12. Johrhunnert de eersten nedderdüütschen Siedlers na’t Wendland kamen sünd. Ganz suutje hett dat Plattdüütsche dat Polabsche verdrängt, aver ok sülvs Egenheiten vun dat Polabsche opnahmen. Üm un bi dat Johr 1725 is dat Polabsche utstorven.
Vun den Eenheitsplural her höört dat to’n gröttern Deel to de oosten Grupp mit den Plural vun de Verben op -en. Vun annere Isoglossen geiht dat mehrst mit den Westen. Ok vun’t Oostfäälsche in’n Süden hett de Dialekt noch en lütt beten wat afkregen, to’n Bispeel warrt in’n Süüdwesten vun dat Wendland noch de Eenheitsakkusativ op mik bruukt un nich de Eenheitsdativ op mi. Dat Polabsche hett dat Wendländsche vele Egenheiten nalaten. Een Bispeel is dat h an’n Woortanfang, dat dat Polabsche nich kennen dee un dat in’t Wendländsche faken ok swunnen is oder as Hyperkorrektur ok bi Wöör, wo dat gornich henhöört, mit spraken warrt. Bispelen sünd Und för „Hund“, üt för „hüüt“ oder Hoop för „Aap“. Ok bi de Geslechter vun Wöör gifft dat Ünnerscheed to annere plattdüütsche Dialekten. In’t Wendland kennt se dat Melk, de Bett un de Dörp. En anner Bispeel för en Wendlänner Egenheit, de wohrschienlich nich vun de Polaben afkaamt, is de Vergangenheit op hebben, to’n Bispeel he hett storm för „he is storven“.
Grammatik
[ännern | Bornkood ännern]Substantiv
[ännern | Bornkood ännern]Fall | Eentall | Mehrtall | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
He | Se | Dat | He | Se | Dat | |
Nominativ | de Mann | de Fro | dat Huus | de Mannslüüd | de Froonslüüd | de Hüser |
Objektiv | den Mann | de Fro | dat Huus | de Mannslüüd | de Froonslüüd | de Hüser |