Vulkankrater
En Vulkankrater is de kegelförmig, faken sogor schachtortige Lunk baven op’n Barg, ut de bi en Vulkan de Lava rutkummt oder rutkamen is.
Bi en Zentral- oder Schichtvulkan liggt de Krater tomeist baven op’n Tipp. Bi en Vulkanutbrook warrt dör den Krater, de na ünnen hen mit den Vulkansloot verbunnen is, all’ns utsmeten, wat de Vulkanismus so ut binnen de Eer föddern deit: Pyroklastisch Steen, glootfletig Lava oder ok Gasen, de ut de Smölt afgeven warrt, wenn Magma opstiggt un Druckentlast warrt. Wenn de Lava afköhlen deit, warrt dat Material fast. Dorut kann en rechten Proppen warrn, de den Krater verstoppen deit. Stiggt denn wedder Magma op un gifft Gas af, staut sik dat ünner den Proppen an – so lang, bit de Druck to groot warrt, un dat Gas em explosionsortig wegdrücken deit. Of en Vulkan op disse Wies explodeeren deit oder nich, dat hangt aver vun de Lava af, btw. woveel Kieselsüür in de Lava binnen is. Je mehr dorvun binnen is, desto gefährlicher is de Vulkan.
En annere Oort vun Vulkanismus billt ok so wat as’n Krater, man so recht dat lieke is dat nich. Dat sünd de Maaren, de dör Gasexplosionen, so nöömte Phreatomagnetsch Explosionen, tostannen kammt, un faken mit Water opfüllt sünd. So wat gifft dat t. B. in Düütschland in de Eifel.
Ok nich mit’n Krater to verwesseln is en Caldera, wat en Struktur is, de eerst na so’n Utbrook tostannen kommt, wenn Dele vun den Vulkan inbreken doot.