Zum Inhalt springen

Sonny Rollins

Vun Wikipedia
Sonny Rollins bi Jazz à Juan (2005)

Sonny Rollins (* 7. September 1930 in New York City, eegentlich Theodore Walter Rollins) is en amerikaansch Tenor-Saxophonist un Komponist vun den Modern Jazz. Sonny Rollins is en vun de inflootrieksten Jazz-Saxophonisten; he löös „die Improvisation aus der Umklammerung des Themas. Mit Kraft und Witz erfand er endlose Assoziationsketten, die bereits Mitte der 1960er-Jahre in Solokonzerten gipfelten.“[1]

Leven un Wark

[ännern | Bornkood ännern]

De Öllern vun Rollins stammen vun de karibischen Jumferninseln, sien Moder hett hüm as Kind faken un gern Leeder ut hör Heimat vörsungen.[2] He is in Harlem upwussen un as hüm in dat Öllern vun söben Johren en vun sein Unkels hüm to'n eersten Mal en Saxophon wiest harr, stunn för hüm sien Beropswunsch fast.[3] Doch tonächst fung he nah dat Vörbild vun sien Bröer mit negen Johr mit dat Klaveerspelen an, mit 14 Johren is he to dat Altsaxophon wesselt un keem 1946 to dat Tenorsaxophon. Eerste Erfohrungen hett he in den Harlemer Jazzclub Luckey’s Rendezvous sammelt.[4] 1949 nehm he an de Siet vun Babs Gonzales sien eerst Schallplaat up. In dat glieker Johr folgten noch Upnahmen mit J. J. Johnson, Bud Powell un Art Blakey. In de Anfangstiet vun sienKarriere hett Sonny Rollins an' fakensten mit Miles Davis tosommenarbeit, mit de he ok siet 1951 tosommen upnehmen dee. In' Januar 1951 entstunn ok „I Know“, de eerste Single ünner de Naam vun Rollins bi Miles Davis sien eerst Session för Prestige (Miles Davis and Horns).

1954 komponeer he för en Davis-Upnahm dree Rollins-Kompositschonen, de to Jazzstandards wurrn sullen: „Airegin“, „Doxy“ un „Oleo“. Buterdem entstunnen Upnahmen mit den Pianisten Thelonious Monk, de hüm stark beinflooten dee. As völ Jazz-Musiker in de 1950er Johren weer Sonny Rollins drogenafhängig. Nah den Enttoog 1955 speel he as Nahfolger vun Harold Land bit 1956 in en Quintett tosommen mit Clifford Brown un Max Roach.

Nah den Dood vun Brown 1956 un en kört Gastspeel in dat Miles-Davis-Quintett is he dornah meest ünner eegen Naam uptreeden, faken in en dormals wenig begäng Trio ahn Harmonieinstrument (hüüd en Standardbesetten för de he Vörrieder weer). 1956 keem mit dat Album Saxophone Colossus en vun sien bedüüdenst Upnahmen herut, ünner annern mit den Calypso St. Thomas (en Reverenz an de karibisch Herkunft vun sien Moder), de ebenfalls to'n Jazzstandard wurr. Ok in de folgenden Jahren schreev he mit Blues Waltz, Valse Hot, Pent Up House, Blue Seven un Pauls Pal Kompositschonen, de faken vun anner Musikern interpreteert wurrn. 1956 funn ok de eenzig Studiobegegnung mit John Coltrane statt (Tenor Madness), as se över en Blues in B twalf Minüüt improviseeren deen.[5]

Sonny Rollins (Stockholm 2009)

Sien 19 Minüüt düern Freedom Suite speel he 1958 in, för hüm en utführlich sozialer Kommentar.[1] 1959 harr he in San Francisco en Quartett mit Scott LaFaro, Elmo Hope un Lennie McBrowne, dat dornah Harold Land övernehm. In dat sülvig Johr is he in' Trio mit Pete LaRoca un Henry Grimes ok in Düütschland, hett dat Sanremo-Jazzfestival besöcht un is in Chicago bi dat Playboy Jazz Festival uptreeden. Siet 1956 speel he binnerhalv vun blots dree Johren „vierzehn brilliante Alben“ in.[6] Af Midden vun de 1950er Johren gull Sonny Rollins as de Nahwusssaxophonist mit dat gröttste Talent. He wunn 1957 de entspreekend Kritiker-Umfraag vun dat Down Beat-Jazzmagazin un gull eenig Tiet as de neben John Coltrane meestverspreeken Tenorsaxophonist.

In de Tiet tüschen 1959 un 1961 truck he sück unverwacht ut de Apenlichkeit torüch, wiel he nah eegen Angaven to völ in to kört Tiet reckt harr. He hett dat Rooken un den Alkohol upgeven, hett völ in sien Apartment in Manhattan leest, wurr Rosenkrüüzer un hett sogor versöcht, Saxophon-Speel „nee to lehrn“. Wiel dat för de Nahbers aber faken to luut weer, hett he faken up de nah Brooklyn führen Williamsburg Bridge in New York City öövt, wo he sück ok af un to mit Steve Lacy drapen dee. Över sien Erfohrungen, de „das Fundament für sein Leben als unerreichbarer Improvisator“ legten,[5]hett Rollins to Whitney Balliett seggt:

„Du stehst da oben über der ganzen Welt. Du kannst runterschauen, und da ist die Skyline, das Wasser, die Bucht. Es ist ein wunderschönes Panorama. Du kannst da oben so laut spielen, wie du willst. Und du kommst ins Nachdenken. Diese Pracht gibt dir eine ganz neue Perspektive.“[5]

De eerst Upnahm nah sien Comeback (up en Wohltätigkeitskonzert för de Wittfru vun Booker Little 1961) hett he in Anspelen dorup The Bridge nömmt. Bit 1966 hett he ok mit Jim Hall (mit de he en Quartett harr), Don Cherry (de Hall 1963 in sien Quartett ersetten dee) un Paul Bley tosommen. 1963 reis he nah Japan, 1965 up dat Berliner Jazzfestival un nach London. 1968 reis he ünner annern nah Indien; in dat sülvig Johr is he mit Mary Lou Williams in Kopenhagen uptreden. Af 1969 truck he sück weer torüch, ditmal bit 1971. Siet Anfang vun de 1970er Jahre weer Rollins bi dat Label Fantasy Records ünner Verdrag: Sien Schallplatten vun de 1970er un 1980er Johren, bi de he sück faken an den Klang vun de Fusion-Well richten dee, kunnen aber faken qualitativ nich an sien fröhren Upnahmen anknütten. In de 1970er Johren weer he regelmatig mit eegen Quintett (af 1972) un mit de Milestone All Stars (Ron Carter, Al Foster, McCoy Tyner, af 1978) up Tour, af un to ok in Europa, as ok in de 1980er Johren. 1974 speel he mit Rufus Harley up de Berliner Jazzdaag.

Siet de 1990er Johren gellt he as en vun de herutragen Solisten vun den klassischen Modern Jazz un vun völ „als der letzte große Event der Jazzgeschichte“.[7] Sien Speelwies is kraftvoll, af un to meest derb, aber immer düchtig melodisch un vun en lakonischen Humor dörsett (he gull all in de School as Spaasmaker). He bringt wiederhen Upnahmen herut, de vun de Kritik wohlwillend upnommen wurrn, un hett ok wiederhen Upträen. Nah de Terroranslääg vun den 11. September 2001 wurr Rollins ut sien Wahnen in Downtown Manhattan evakueert; ünner den Indruck vun disse Belevnisse nehm he dat Album Without a Song: The 9/11 Concert up, för dat he 2006 den Grammy kreeg.[5]

2004 is sien Fru un Managerin Lucille storven, de sück johrenlang um sien Plattenverdrääg un Upträen kümmert harr. Rollins hett nah sien Truertiet sien eegen Produktschonsfirma Doxy Records grünnd.[8] En weltwiet arbeiten Verdriev organiseert den Verkoop vun sien Upnahmen. Up sien Websteed bütt he en Rünnerladensmögelkeit för sien neeeste Musik an.

Sonny Rollins (2007)

Sonstiges

[ännern | Bornkood ännern]

Sien Ökelnaam is Newk, buterdem wurrd he ok mit sien richtig Vörnaam Theodore ansnackt.

Pete Wilson hett 1968 över hüm den Film Rollins dreiht un Robert Mugge Saxophon Colossus 1998 (mit en Upführen vun dat Concerto for Saxophone and Orchestra vun Rollins ut dat Johr 1986, Rollins kummt dorbi sülvst to Woort).

Rollins weer fröher för sien eegenwillig Uptreeden bekannt, bispeelswies harr he de Angewohnheit, wiels de Soli versonnen dör dat Publikum to gahn (wobi he den Ruumklang utforschen dee) – wat allerdings ok mehrfack dorto führen, dat he bi Upträen to Fall keem.

Rollins hett en hooch Sülvstbewusstween, dat in den Titel vun en vun sien an' meesten schätzt Alben anklingt un dat he all as 25-Johriger 1956 inspeelen dee: «Saxophone Colossus».[9]

St. Thomas is in' Soundtrack vun den New York-Film Working Girl vun Mike Nichols 1988 un Tenor Madness in Der talentierte Mr. Ripley vun Anthony Minghella van 1999. Sien Alfie wurr för den Soundtrack vun den glieknamigen britischen Film vun Lewis Gilbert van 1966 schreven; de Soundtrack vun Rollins weer ok kommerziell spoodriek.

Rollins leevt siet Johrteihnten in Germantown, New York, an' Hudson River.

Pries un Utteknungen

[ännern | Bornkood ännern]

un ok in de American Jazz Hall of Fame is he upnommen wurrn.

Sonny Rollins in Newport (2008)

Diskografie (Utwahl)

[ännern | Bornkood ännern]

Literatur

[ännern | Bornkood ännern]

Zitat

[ännern | Bornkood ännern]

Ich bin mir sicher, Jazz ist die freieste, radikalste, herrlichste musikalische Ausdrucksform, um sich die Welt schön zu gestalten! Gerade weil einem der Jazz ein unglaubliches Maß an Überschwänglichkeit, Kreativität und Magie bietet. Jazz bringt dich weiter., Sonny Rollins, 2008[3]}}

Weblenken

[ännern | Bornkood ännern]
Sonny Rollins. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
Interviews
Konzertkritiken

Enkeld Nahwiesen

[ännern | Bornkood ännern]
  1. ↑ a b Wolf Kampmann: Reclams Jazzlexikon. Stuttgart, Reclam 2003, S. 445
  2. ↑ Sonny Rollins: „Ich habe einen Traum“, Die Zeit, 29. Juni 2006
  3. ↑ a b Michael Fuchs-Gamböck: „Es ist das schönste Leben, das ich mir vorstellen kann“, Der neue Tag, 29. November 2008
  4. ↑ Porträt des Luckey’s Rendezvous bei Big Apple Jazz
  5. ↑ a b c d Andrian Kreye: Der Koloss – Zum 80. Geburtstag des Tenorsaxophonisten Sonny Rollins. Süddeutsche Zeitung, 7. September 2010, S. 13.
  6. ↑ S. Yanow Jazz on Record – the first 60 years, 1917–1976 Backbeat Books, San Francisco 2003, 427
  7. ↑ Wolf Kampmann: Reclams Jazzlexikon. Stuttgart, Reclam 2003, S. 446
  8. ↑ Christian Broecking: „Keine Zeit zu verschwenden“, Die Zeit, 26. Januar 2007
  9. ↑ Heinrich Oehmsen: „Der Riese aus Harlem mit dem rauen Ton“, Hamburger Abendblatt, 27. November 2008
  10. ↑ http://www.jazzcorner.com/news/display.php?news=5962
  11. ↑ Christian Broecking: Jazz ist eine Protestmusik Jungle World 2004
  12. ↑ Besprechung (Nordwestradio)
Vun „https://nds.wikipedia.org/w/index.php?title=Sonny_Rollins&oldid=1019214“