Slott Celle

Vun Wikipedia
Dat Slott Celle, van de Stadtkark ut sehn

Dat Slott Celle(ok: Celler Slott) in Celle in Neddersassen weer en van de Residenzen van dat Huus Brunswiek-Lümborg. De veerflögelige Anlaag is dat gröttste Slott in de Region van de südlich Lümborger Heid.

Geschichte[ännern | Bornkood ännern]

Siet dat Middelöller[ännern | Bornkood ännern]

Dat Celler Slott grünnd sück up en befestigen Wehrtoorn mit den Charakter van en Waterborg, de en Furt över de Aller bewaaken dee. Disse eerste, as „Kellu“ betekent Befestigungsanlaag wurr um 980 dör en Brunonen-Graaf upricht. En wiedere Vörlöperborg van dat Slott oder de Utbau van den Wehrtoorn weer de 1292 van Otto den Strengen begrünnd Anlaag. Dorvan erhollen sünd noch Kellergewölbe as ok de ünnere Stockwarken van den Waaktoorn. De Reste liggen ünner dat Slotttheater. Um 1315 wurrd dat eegentlich „Castrum Celle“ eerstmals in en Oorkunn nömmt. Dat leeg an de in disse Tiet entstahn Stadtbefestigung Celle, de de Stadt mit en Stadtmüer un Wällen as ok Watergräben schuulen dee. As Folg van den Lümborger Arvfolgekrieg hemm de Hartöög van Brundwiek-Lümborg af 1378 hör Residenz van Lümborg nah Celle verleggt un un fungen an de Borganlaag (de nu Wallen un Gräben harr) to en Slott umtobauen. In’n grötteren Umfang wurr dat Slott ünner Friedrich den Frommen van 1471 bit 1478 utwiet, de Slottkapell wurr 1485 weeht. Ernst I. leet de Anlaag denn af 1530 in‘n Renaissancestil utsmücken. To glieker Tiet wurrn tüschen 1520 un 1560 de Befestigungsanlagen in Form van Wallen un Bastionen nah buten verleggt. Dat Slott weer to dissen Tietpunkt en dormals typische, veerflögelig Anlaag um en rechteckigen Hoff, mit wuchtig Ecktoorns, en grooten Hööfttoorn un charakteristisch Markmalen van de Werserrenaissance.

Öldste Ansicht van dat Slott van 1643
Dat befestigt Slot tun de Stadtbefestigung Celle kört vör de Schliepen, 1762

Van 1670 an wurrn dör Hartog Georg Wilhelm an dat Slott Verännern vörnommen, de ut den olt Renaissancesitt en tietgemäße Residenz maken sullen. Georg Wilhelm weer as typischen Fürst van sien Epoche baulüstig un leet an dat Slott un drumto repräsentativ Utwieden vörnehmen, de hüm an sien Tiet in Italien erinnern sullen. De Fassaden, de veneziaansch Vörbiller nahahmt wurrn, kreegen dormals hör hüüdig Gestalt. Upfallen deiht de Kranz ut Geeveln, de de Daaken umgifft, as ok de wenig begäng Form van de överkuppelt Toorns. Ok de Inbau van dat Slotttheater un de barocken Staatsgemächer full in disse Tiet.

Mit den Dood van Georg-Wilhelm 1705 gung de afsolutistische Hoffhollen van de Hartöög to Enn‘. Dat Fürstendom Lümborg wurr dör Arvgang, tosommen mit dat Fürstendum Calenberg, dat latere Königriek Hannover toführt. Dat Slott verlor sien politisch Bedüüden un stunn ansluutend immer weer för längere Tiet loos. Af 1772 wurr dat dör de vörmalige däänsch Königin Caroline Mathilde bewahnt, de wegen en angevlich Affäär mit Johann Friedrich Struensee nah en Scheeden van Kopenhagen nah Celle verbannt wurrn weer. De Königin hull bit 1775 in Celle en eenfacken Hoff un is hier in dat Öller van 23 Johren an Scharlach storven. In dat 19. Johrhunnert wurr dat Slott denn af un to dör dat Hannoversche Königshuus as Sommerresidenz bruukt. Dorto leet Georg Ludwig Friedrich Laves van 1839 bit 1840 eenige Umbauarbeiten in’t Binnere vörnehmen.

Van 1945 bit 1958 befunn sück hier dat Kunstgootlager Slott Celle.

Dat Slott hüüd[ännern | Bornkood ännern]

Slottkapell Binnenruum

In dat Binnere van dat Slott sünd verscheeden Rüüms un Säle ut de ünnerscheedlich Bauphasen van dat Slott erhollen. Ünner Georg Wilhelm wurrn barock Staatsräume inricht, de ebenfalls erhollen bleeven sünd. In de Gotisch Hall finnen hüüd wesseln Utstellungen statt un in‘n Ostflügel befinnd sück dat 2007 nee apen maakt Residenzmuseum, dat de Geschichte van de Welfen un dat Königriek Hannover wiest. De Besichtigung van de historschen, van 1978 bit 1981 restaureert Slottrüüms un de Slottkapell is bi Führungen mögelk.

Dat Slott wurrd siet 2010 nah un nah renoveert.

Slottkapell[ännern | Bornkood ännern]

Enn‘ van dat 15. Johrhunnert wurr de gotische Slottkapell upricht. 1485 wurr se weeht. Hartog Wilhelm de Jüngere leet se bit 1568 in en evangeelsch Kapell umbauen. Ut disse Tiet stammen de Gemälde van den fläämschen Maler Marten de Vos, de mit de Binnenausstattung beupdragt weer. De Kapell is siet dsse Tiet wietgahn unverännert bleeven. Se höört to de Hööchtpunkten van de norddüütsch Sakralkunst un is in hör Renaissance-Utstattung van herautragend kunsthistorsch Bedüüden. Um de Kunstwarken to schuulen, is de Kapelle hüüd blots noch achter Glas antokieken.

Slottttheater[ännern | Bornkood ännern]

Slotttheater

Besünners ankiekenswert is dat Hofftheater van dat Slott, en van de öldst erhollen Theater van disse Aart un en van de wenig Barocktheater in Norddüütschland. Dat wurrd ok noch hüüd van en eegen Ensemble bespeelt.

Dat hüüdige Slotttheater hett Hartog Georg Wilhelm up den Weg brocht, de sück vör sien Regeerensanträe tietwillig in Venedig uphollen un dor de italieensch Oper kennenlehrt harr. De Bauarbeiten för dat Theater fungen 1670 an un weern 1675 wietgahnd afslooten. De Hartog ünnerhull wesseln Schauspeelensembles, de he to’n Bispeel ut Frankriek, Italien, aber ok ut dat benahbert Hannover halen leet. Mit den Dood van den Hartog gung dat mit dat Theater immer mehr bargaf, bit um en körten Tiet, as Caroline Mathilde von Hannover dor Hoff hull, för de de Saal um en tweeten Rang wieder maakt wurr.

Dat Theater weer as höfische Bühne nich för de Apenlichkeit vörsehn, de harr eerst af dat Enn‘ van dat 18. Jorhunnert in en minn Umfang Toga nto de Schauspelen. Dat Huus wurr bit Enn‘ van dat 19. Jorhunnert regelmatig bespeelt, 1890 wurr de Bedriev instellt un dat Theater verfull. Af 1935 wurr en grundleggend Saneeren anfungen.

Slottpark[ännern | Bornkood ännern]

Plaan van den Slottpark

Dat Slott harr toletzt kien militärischen Nutzen mehr, so dat man tüschen 1785 un 1802 de Butenbastionen van dat Slott afbreeken leet. Se weern dennFüllmaterial för den inst deeperen un breederen Slottgraben. Af 1826 wurrn Gordenanlagen in dat dichter bi liggen Slottumfeld bi anhollen Schliepen un Afdraagen van de Verteidigungswallen anleggt. Stattdessen wurrn Bööm un Stauden plant un Rasenflachen anleggt. In dat 19. Johrhunnert entstunn so in den unmittelbaren Beriek rund um dat Slott en Landschapsgorden. Nahdem um 1900 en Deel van den Park för den Bau van Wahnen afgeven wurr, hett de sietdem en Grött van etwa söben Hektar. Bit Hüüd liggt dat Slott up en Eiland, dat van den Slottgraben umfloot wurrd.

Buterhalv van den ehmalgen Festungsgördel, aber ganz dicht bi dat Slott, leet Georg Wilhelm Enn’ van dat 17. Johrhunnert den „Franzööschen Gorden“ anleggen, en Park nah franzöösch Vörbiller. De ehmalge barocke Grundstruktur is hüüd blots noch in Deelen van den Park to finnen, denn de Beriek wurr ebenfalls in en Landschapspark umwannelt.

Literatur[ännern | Bornkood ännern]

Weblinks[ännern | Bornkood ännern]

Slott Celle. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Koordinaten: 52° 37′ 26″ N, 10° 4′ 39″ O