Jungpleistozän
| System Periood |
Serie Epoch |
Stoop Öller |
≈ Öller (Mya) |
|---|---|---|---|
| Quartär | Holozän | Holozän | Hüüt–0,011784 |
| Pleistozän | Jungpleistozän | 0,011784–0,126 | |
| Middelpleistozän | 0,126–0,781 | ||
| Ooltpleistozän | 0,781–1,806 | ||
| Gelasium | 1,806–2,588 | ||
| deeper | deeper | deeper | öller |
Dat Jungpleistozän (ok Laatpleistozän, Böver’t Pleistozän oder Tarantium) is de jüngste un togliek körtste Afsnitt vun’t Pleistozän. Anfungen is dat vör 127.000/126.000 Johren un güng vör 11784 (+/- 69) Johren mit en weltwiete Opwarmen to Enn, wat as Holozän betekent warrt un bit vundaag anduert. Dat Jungpleistozän ümfaat de tomeist as „letzte Iestiet“ betekente globale Afköhlen binnen dat Pleistozän un de Eem-Warmtiet, de ehr vörutgahn is.
Naam un Profil
[ännern | Bornkood ännern]De Stoop vun’t Jungpleistozän warrt in’t Engelsche as „Late Pleistocene“ oder „Upper Pleistocene“ översett. As „Global Stratotype Section and Point“ (GSSP, ruchweg so wat as’n Tyypprofil) dorto warrt en Bohren op den Flaaghaven Amsterdam in de Nedderlannen diskuteert, in de disse Stoop vullstännig opslaten is.[1] De Stoop schall na’n Plaan vun de Internatschonalen Stratigrafischen Kommischoon wohrschienlich den Naan Tarantium kriegen.[2]
Definitschoon
[ännern | Bornkood ännern]De ünnere Grenz is dör dat INQUA-Drapen 1932 mit den Anfang vun de Eem-Warmtiet fastleggt worrn, wat tosamenfallt mit de Basis vun de marinen Suerstoff-Isotopenstoop 5e. De beste Öllersbestimmen is vundaag dör den mit Warvenchronologie dateerten Lago Grande di Monticchio in Süüditalien geven. Dorna fangt dat Eem bi 127,2 ka vör hüüt an.[3]
De Bövergrenz vun’t Jungpleistozän warrt dör dat Enn vun de Jüngeren Dryas mit den Övergang to’t Holozän angeven.[4]
De nöördliche Hemisphäär in’t Jungpleistozän
[ännern | Bornkood ännern]Op de Eem-Warmtiet folg de Phaas vun’t Veriesen op de Eerddelen vun de Noordhalfkugel. Disse Phaas warrt geograafsch ünnerscheed in:
- Würmiestiet för’t Gletscherbilln in’t Rebeet vun de Alpen un vun’t Alpenvörland
- Wießeliestiet för’t Veriesen in Noordeuropa
- Wisconsiniestiet in Noordamerika
- in’t Rebeet vun de britischen Eilannen warrt de Iesphaas Devensian glaciation nöömt, wiel de Warmtiet dorför as Ipswichian interglacial betekent warrt.
Ännern in de Deerwelt
[ännern | Bornkood ännern]Kennteken vun’t Jungpleistozän is dat Utstarven vun vele grote Söögdeerorden, sünners an’t Enn vun’t Pleistozän un to Anfang vun’t Holozän. In dissen Tietruum is to’n Bispeel ok de Neanderdaler utstorven. In’t Jungpleistozän fallt ok dat Utbreden vun den modernen Minschen op all Eerddelen mit Utnnahm vun de Antarktis. För die vörhistoorsche Archäologie fallt in disse Tiet de jüngeren Kulturafsnitten vun’t Middelpaläolithikum un dat Jungpaläolithikum as Ünnerdelen vun de Ooltsteentiet.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Felix Gradstein, Jim Ogg, Jim & Alan Smith: A Geologic timescale. Cambridge University Press 2005 ISBN 9780521786737
- Wighart von Koenigswald: Lebendige Eiszeit. Klima und Tierwelt im Wandel. Theiss-Verlag, 2002, ISBN 3-8062-1734-3
Borns
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Eerste Verkloren dorto sünd in Episodes, Band 31(2) publizeert ([1])
- ↑ Websteed vun de „International Commission on Stratigraphy“
- ↑ Thomas Litt and Philip Gibbard, A proposed Global Stratotype Section and Point (GSSP) for the base of the Upper (Late) Pleistocene Subseries (Quaternary System/Period). Episodes Vol. 31 No.2 (June 2008)
- ↑ Mike Walker et al., The Global Stratotype Section and Point (GSSP) for the base of the Holocene Series/Epoch (Quaternary System/Period) in the NGRIP ice core. Episodes Vol. 31 No.2 (June 2008)
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]- Deutsche Stratigraphische Kommission (Rgv.) (2002): Stratigraphische Tabelle von Deutschland 2002. ISBN 3-00-010197-7 - PDF (Groot)
- Detailed charts: Neogene - Late Oligocene (0-33 Ma time-slice), Norges Network of offshore records of geology and stratigraphy (pdf, 2,65 Mb)