Amsterdam
| Wapen/Flagg | Koort | |
|---|---|---|
|
|
| |
| Heldhaftig, Vastberaden, Barmhartig | ||
| Basisdaten | ||
|
Amsterdam | ||
| Flach: | 219 km² | |
| Inwahners: | 921.468 | |
| Inwahnerdicht: | 4.207,6 Inwahners pro km² | |
| Postleettall: | 1000–1098, 1100–1109 | |
| Vörwahl: | 20 | |
| Geograafsche Laag: | Koordinaten:52° 22′ N, 4° 53′ O52° 22′ N, 4° 53′ O | |
| Grenzen bi OSM: | 271110 
| |
| Börgermeester: | Femke Halsema | |
| Websteed: | https://amsterdam.nl | |
 | ||
Amsterdam is in Naam de Hööftstadt un de gröttste Stadt vun de Nedderlannen. Vandaag hett de Stad un de Gemeen Amsterdam 905.000 Inwahners (2022), man de Stadtregion twuschen Haarlem un Hilversum tellt üm un nabi 2.5 Millionen Minschen. To disse Region höört ok de Städer Zaanstad, Almere, Amstelveen, Hoofddorp, Purmerend un IJmuiden.
As een Hannelsstadt harr Amsterdam sien gröttste Tiet in't 17. Johrhunnert, as de Stadt de wichtigste Haven in Europa weer. Noch jummers teert de Stadt vun dit Verleden, man vööral de dynamische Entwickeln van de Fleeghaven Schiphol un dat Anwassen vun niege ökonomische Bedrieven (Medien, niege Technologien und internationale Dienstenökonomie) hett Amsterdam siet de tachentiger Jaar vun't 20. Johrhunnert in een kosmopolitische Stad verännert.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]Amsterdam is kien heel ole Stadt. Dat weer eerst in't 13. Johrhunnert, dat een Damm anleggt weer in de Amstel, een Fehnstroom in de Hollandschen Siedlänner. Bit an'n Anfang vun't 16. Johrhunnert bleef de Amsterdam en relativ lütte Stadt un weer regeert vun den Graaf vun Holland un den Bischop vun Utrecht.
As de Nedderlannen in't 16. Johrhunnert in Upstand kamen sünd gegen de König vun Spanien, weern de Amsterdammers nich in't eerste Front vun den Striet gegen de autokraatische Regeern vun de Spaniers. Man na den Fall vun Antwarpen wo de Spaniers 1585 wedder Baas weern, kemen veel Kooplüe ut de flaamsche Havenstad na Amsterdam un bröchen ehrn Riekdom mit sik mit. De Antwarpers un en grote Grupp vun Portugeesche Joden harrn een groot Belang för dat Wassen vun Amsterdam as Zentrum vun internationalen Hannel.
Twuschen 1570 un 1622 is Amsterdam wussen vun 30.000 Minschen na mehr as 100.000 Inwahners, un an'n Enn vun dat 17. Johrhunnert weern dat üm un bi 200.000 Minschen worrn. Amsterdam weer een van de gröttsten Städer vun Noordeuropa worrn, in jüst een Johrhunnert. Ut disse Periode is ok de Anlaag vun de dree konzentrischen Grachten (Herengracht, Kaisersgracht un Prinzengracht) un dat Quarteer Jordaan. Na 1700 weer dat vörbi mit de grote Dynamik, as England upsteeg to de gröttste Handelsnatschoon.
Dat weer eerst aan't Enn vun dat 19. Johrhunnert, dat Amsterdam weer wassen deed. Eerst weern niege Havens aanlegt för den kolonialen Hannel mit Nedderlannsch-Indien (nu Indonesien), un denn is en Kanaal boot wurrn na IJmuiden för en direkten Togang na de Noordsee. Man as Havenstad weern Rotterdam, Hamborg un Bremen nu wichtiger. Amsterdam weer dat kulturelle Zentrum vun de Nedderlannen, wo ok de meeste Dagbläder utgeven weert un wo dat finanzielle Zentrum is. Dat is vöral in de lesten twintig Johren vun dat 20. Johrhunnert, dat Amsterdam sick entwickelt to en internatschonale Stadt vun multinatschonale Bedrieven un Unversitäten.
Inwahners
[ännern | Bornkood ännern]Siet dat 16. Johrhunnert is Amsterdam een Stad vun Migranten ween. Eerst weern dat de Kooplüe ut Flannern un Joden ut Spanien un Portugal. In't 18. un 19. Johrhunnert kemen Buurn ut Oostfreesland un Westfalen, man ok ut Grunneng un de Provinz Freesland in de Stadt. In de Periode vun de industrielle Revolution weer Amsterdam ook dat Zentrum vun een Hoop sozialistische Verenen - de veel Stööd had ünner de freesche un de joodsche Arbeiters - un de Sociaaldemocratische Arbeiderspartij (SDAP) vör 1945, de Partij van de Arbeid (PvdA) na den Krieg, hebbt siet de dartiger Jaar altiet grote Macht had. 2005 weern 30 % vun de Amsterdammers nich vun europääsche Herkomst, un mehr as 50 % vun de Minschen weern ünner 18 Johre oold.
Galerie
[ännern | Bornkood ännern]- Amsterdam
-
Sint Nicolaaskerk -
Rijksmuseum -
van Gogh-Museum -
Prinsengracht -
Jordaan -
Westerkerk -
Raamgracht -
Oudezijds Achterburgwal -
Oudezijds Voorburgwal -
Groenburgwal, Zuiderkerk
