Haag (Oostfreesland)
De Flecken Haag (düütsch: Hage) is en Gemeend un de Verwaltenssitt vun de Samtgemeend Haag in Oostfreesland. De Gemeend hett 6.369 Inwahner (Stand: 31. Dez. 2020) up en Flach vun 16,62 km².
Geografie[ännern | Bornkood ännern]
Haag liggt as Straatensiedlung up en ehmalgen Seediek, an‘n nördlichen Rand vun de ostfreesch Geest tüschen Nörden un Arle. In de vörlagert Marsch floot längs vun den Geestrand das Haager Deep, un wieder westlich vun den Oort dorvan aftwiegend verlöppt in süd-nördlich Richt, all in Hööcht vun den Oort Lütsbörg, dat Marschdeep. In den östlich liggen Oort Berum un den westlich liggen Lütsbörg geev dat Hööftlingsseeten. In dat westliche Haag befunn sück en Borg.
Geschichte[ännern | Bornkood ännern]
Eerste Siedlungssporen un Hooch-Middelöller[ännern | Bornkood ännern]
Haag is vermootlich an’n Utgang vun dat 12. Johrhunnert an en olt Hannelsweg ut de Bronzetiet entstahn. An den so nöömten „Hagherweg“ wurrn eerst Siedlungen nahwiest: Hilgenbur un Vnuggenbur.
In dat fröhe 13. Johrhunnert finnen sück Berichte över en klösterlich Leeven in Haag. Tonächst entstunn en Benediktinerinnen-Kloster, allerdings kann de Existenz vun dat wohrschienlich 1235 verlaaten St.-Annen-Kloster nich eendüüdig nahwiest wurrn. Af Midden vun dat 13. Johrhunnert keem nah de Nonnen en Mönkkloster vun de Dominikaner.
Um dat Johr 1250 weer de Ansgari-Kark fardigstellt. Bit hüüd beherrscht se dat Oortsbild vun dat Flecken.
Laat Middelöller[ännern | Bornkood ännern]
In en Oorkunn wurrd Haag aber eerst nah 1400 nöömt, dor denn as Haghene, Hagha oder Haghe, wat so völ as „hooch tosommenhanged“ bedüüd. To’n eerstn Mal finnd sück de Naam Hage in dat Oostfreesch Oorkunnenbook ca. 1410.
En besünner Bedüüden för de Entwicklung vun den Oort kummt de oostfreesch Adelsfamilie Hinkena to. Mit hör Borg, deren Westflögel noch hüüd to sehn sünd, hemm se den Olt Hannelsplatz in Haag sekert. 1466 gung de Borg mit dat dorto hörrn Land in den Besitt vun de Kark över un deen völ Johrhunnerten to dat Betallen vun en tweet Haager Pastorenstäe, de so nömmt Westerpastoree.
17. un 18. Johrhunnert[ännern | Bornkood ännern]
In dat 17. Johrhunnert truck de Wohlstand in Haag in, de bit etwa 1715 andüern dee un af dat Stormflootjohr 1717 (Wiehnachtsfloot, 2800 Doode in Oostfreesland) ok weer nahlaaten dee. 1656 kreeg Haag dat Marktrecht un kunn sück siet dem „Marktflecken“ nöömen. Nah de dormal verleeht fürstlich Oorkunn (11. September 1656) drüff Haag twee Märkte pro Johr afhollen. De Traditschoon hett sück bit in de hüdige Tiet fortsett.
19. Johrhunnert[ännern | Bornkood ännern]
In dat fröh 19. Johrhunnert (1817–1819) kreeg Haag eerstmals en plaastert Steenstraat. Wo tovör blots en schmal, mit Bööm süümt un faken meest nich to befohren „Hagherweg“ ween weer, entstunn mit Hülp vun en hollännsch Straatenbaufirma de nee Straat.
En anner Bauwark, dat dat Oortsbild beherrscht, is de achtstöckige Hager Windmöhlen, en achtkantig Galerieholländer mit fiefstöckigem Tichelünnerbau. Mit hör Hööcht vun 30,20 Metern bitt o de Tipp vun de Kapp is se hüüd de gröttste Windmöhlen vun Düütschland un en vun de hööchste Möhlen in Europa. Se wurr 1872/73 upricht un 1880 nah en Brand um een Stockwark höhger maakt.
1900–1959[ännern | Bornkood ännern]
Enn’n 1914 hett de Kaiserliche Marine wegen de strategisch Laag stuuf nördlich vun de Oortschap den Luftschipphaben Haag upricht, de bit 1915 mit veer groot Luftschipphallen fardigstellt weer. Haag weer en vun de Hööftangreepsstützpunkte vun de Luftscheep gegen Grootbritannien in’n Eersten Weltkrieg. 1917 wurrn de Luftscheep wegen de immer mehr anstiegen Luftangreep vun de allieerten Fleger wieder landinwärts verleggt. De Hallen mussen 1921 afretten wurrd, wiel dat de Versailler Verdrag so vörsehn dee. Dat Gelände wurr af 1937 vun de Luftwappen weer as Insatzhaben bruukt.[1]
1960 bit hüüd[ännern | Bornkood ännern]
Mit den Strukturwannel to’n Anfang vun de 1960er Johren gung de Andeel vun de Erwerbspersonen in de Landwertschap 1961 up 30,2 Perzent un 1965 up 26,1 Perzent rünner. Lütt Familienbuurnhööf gung so nah un nah weg. Nee Straaten un Wertschapsweeg wurrn baut un ok de eersten Windrööd för dat Stroomertüügen wurrn installeert. 1963 wurr dat nee Raathuus inweeht. 1965 hett sück Haag mit Berum, Blandorf-Wichte, Lütsborg un Westdörp to de Samtgemeend Haag tosommen slooten. Nahdem sowohl de Personenverkehr vun de Düütsch Bundsbahn 1983 as ok 1989 de de Göderiesenbahnbedriev instellt wurr, hett sück en Bedrieververeen för de Museumsiesenbanhn Küstenbahn Oostfreesland grünnd. Disse Museumsbahn hollt nu an den ehmalgen Hager Bahnhoff.
In den 1980er un 1990er Johren hett sück Haag to en ländlich Zentrum mit Inkoops- un Freetietberiek entwickelt. 2006 wurr de ehmalge Hager Bahnhoff afreeten, de dör den Brand vun den Daakstohl verneelt wurrn weer. In dat glieker Johr fung de Bau vun de Entlastungsstraat an, de 2010 afslooten wurr.
Ingemeenden[ännern | Bornkood ännern]
An’n 1. Juli 1972 wurrn de Gemeenden Berum un Blandorf-Wichte in den Flecken Haag ingleedert.[2]
Religionen[ännern | Bornkood ännern]
- Karken
- Evangeelsch-lutherisch St.-Ansgari-Kark (Haag)
- Röömsch-kathoolsch Karkengemeend St. Ludgerus (Kark St. Wiho, Butenstäe vun de Nörder Gemeend)
- Freekiarken
- De Free evangeelsch Gemeend Haag hett sück 2006 auplööst. De ehmalgen Liddmaatn hörrn hüüd to de Free evangeelsch Gemeende in Nörden (Oostfreesland) un Auerk.
- Anner Religionsgemeenschapen
Politik[ännern | Bornkood ännern]
Gemeendraat[ännern | Bornkood ännern]
De Raat vun de Gemeend Haag hett 18 Liddmaaten. Dat is de fastleggt Tall för de Liddmaatsgemeende vun en Samtgemeend mit en Inwahnertall tüschen 6001 un 7000 Inwahnern.[3] De 18 Raatsliddmaaten wurrn dör en Kommunalwahl för jewiels fiev Johr wählt. De aktuelle Amtstiet fung an’n 1. November 2021 an un geiht an’n 31. Oktober 2026 to Enn‘n.
De Gemeenderaat hett Erwin Sell (SPD) to’n ehrenamtlichen Börgermeester wählt. He bleev dat ok nah de Wahl 2021.
De letzt Kommunalwahl van’n 12. September 2021 geev folgend Ergevnis:[4]
| Partei | Andeelig Stimmen | Antall Sitten |
|---|---|---|
| SPD | 60,57 % | 11 |
| CDU | 26,99 % | 5 |
| Bündnis 90/De Grönen | 9,49 % | 2 |
| De Linke | 2,95 % | 1 |
Börgermeester[ännern | Bornkood ännern]
Siet den 8. Mai 2008 is Erwin Sell ehrenamtlicher Börgermeester vun den Flecken Haag.
Literatur[ännern | Bornkood ännern]
- Friedrich Arends: Erdbeschreibung des Fürstenthums Ostfriesland und des Harlingerlandes, 1824.
- Otto Galama Houtrouw: Ostfriesland, eine geschichtlich ortskundige Wanderung gegen Ende der Fürstenzeit, 1889/91.
- Magda Heyken: Chronik des Fleckens Hage. 2. Auflage. Heinrich Soltau Verlag, Norden 1979.
- Johann Haddinga, Martin Stromann: Luftkurort Hage. Mit den Ortschaften Blandorf-Wichte, Berum, Berumbur, Hagermarsch, Halbemond, Lütetsburg. Verlag Soltau-Kurier, Norden 2002, 92 S., ISBN 3-928327-55-0.
- Autorenkollektiv: Samtgemeinde Hage. Luftkurort Hage im Ferienland Ostfriesland an der Nordsee. BVB-Verlags-Gesellschaft, Nordhorn 2004, 24 S.
- Autorenkollektiv: 350 Jahre Marktrechte Flecken Hage. 1656–2006. Herausgegeben in Zusammenarbeit mit der Samtgemeinde Hage. BVB-Verlags-Gesellschaft, Nordhorn 2006, 28 S.
Weblinks[ännern | Bornkood ännern]
Haag (Oostfreesland). Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
- Beschrieven vun Haag in de Historschen Oortsdatenbank vun de Oostfreesch Landschap
- De Insatzhaven Haag
- Olt Biller ut Haag
Enkeld Nahwiesen[ännern | Bornkood ännern]
- ↑ Der Einsatzhafen Hage, afropen an’n 8. Januar 2011
- ↑ Statistisches Bundesamt (Hrsg.): Historisches Gemeindeverzeichnis für die Bundesrepublik Deutschland. Namens-, Grenz- und Schlüsselnummernänderungen bei Gemeinden, Kreisen und Regierungsbezirken vom 27. 5. 1970 bis 31. 12. 1982. W. Kohlhammer GmbH, Stuttgart/Mainz 1983, ISBN 3-17-003263-1, S. 264.
- ↑ Niedersächsisches Kommunalverfassungsgesetz (NKomVG) in der Fassung vom 17. Dezember 2010; § 46 – Zahl der Abgeordneten, afropen an’n 31. Dezember 2016.
- ↑ Gemeinde Hage – Gesamtergebnis Gemeinderatswahl 2021, afropen an’n 15. September 2021.