Fremskrittspartiet

Fremskrittspartiet (FrP; De Fortschrittspartei) is en norwegsche politische Partei.

De Partei sülvst betekent sik as liberal, man se is nich Liddmaat vun den internatschonalen Dackverband vun de liberalen Parteien. Politologen as Frank Decker warrt se mit rechtspopulistische Parteien as de FPÖ glieksett. Vun Vertreders vun’t demokraatsche politische Spektrum warrt se as populistisch, natschonalistisch un rassistisch betekent. Deelwies warrt sogor vun rechtsextrem snackt. In de verleden Tiet weer so ok al as neo-nazistisch inordent (Microsoft Encarta Encyclopedia).

Programm vun de Partei

Fremskrittspartiet sett sik för de Inschränken vun Immigratschoon in, för’t konsequente Utwiesen vun kriminelle Utlänner un för de fre’e Marktweertschap. Wietere Programmpunkten sünd:

• Privateseeren vun staatliche Ünnernehmen.
• Vereenfachen vun’t Stüersystem un sietere Stüern.
• Aflehnen vun’n Bitreed to de EU.
• Aflehnen vun homosexuelle Ehsluten.
• Aflehnen vun de Afdrieven.
• Weniger staatlichen Influss in’t soziale Rebeet, dorför mehr private Initiativen.
• Privatiseeren vun’t Bildungssystem un för dat Modell vun’n Bildungsgootschien.
• Bekennen to de christlich-avendlännsch Traditschoon un dat dor binnen verwoddelte kulturell Arv
• Unafhangigkeit vun de norwegsche Zentralbank.
• Aflehnen vun’t Kyoto-Protokoll (De Partei sütt keen minschlich Inwarken op de globale Opwarmen)

Historie

De Partei hett anfangs ALP heten (Anders Langes parti til sterk nedsettelse av skatter, avgifter og offentlige inngrep platt: „Anders Langes Partei för en starke Senken vun Stüern, Afgaven un staatliche Interventschonen“). De Grünner wull sik dormit vör allen gegen den sozialdemokratschen Wohlfohrtsstaat stellen, gegen de keynesianistische Weertschapspolitik un den angeevlich fehlenden Wedderstand vun de Konservativen gegen disse Saken. Anders Lange hett sik stark maakt för dat Regime vun de Apartheid in Süüdafrika, hett in de 1930 Johren as Anhanger vun Adolf Hitler gellt un weer af 1929 Sekretär vun Fedrelandslaget, de Hitler un Mussolini 1936 för den Fredensnobelpries vörslahn hett. Bekannt worrn is he för sien rassistischen Snack. As Lange 1974 dood bleef, hett de Partei to de neegste Stortingwahl 1977 ehrn hüütigen Naam kregen.

1994 hett sik de Partei splitt. Bi de Wahlen to’n Starting 2001 kreeg de FrP 14,6 % un bi en Ümfragen 2002 seh dat so ut, as künn Fremskrittspartiet sogor de starkste Partei in Norwegen warrn. De Mitt-Rechts-Minnerheitsregeeren ünner Kjell Magne Bondevik vun 2001 bit 2005 weer op de Stimmen vun Fremskrittspartiet anwiest, wodör jemehr Vörsitter Carl Ivar Hagen groten Influss in de norwegschen Politik un Apentlichkeit wunnen harr. In de natschonalen Medien warrt he dorüm ok „König Carl“ nöömt. Siet de Stortingwahl 2005 is de FrP mit 22,1 % vun de Stimmen de tweetgröttste Partei in’t norwegsche Parlament.

Parteivörsitters

• Anders Lange 1973 - 1974
• Eivind Eckbo 1974 - 1975 (Interregnum)
• Arve Lønnum 1975 - 1978
• Carl Ivar Hagen 1978 - 2006
• Siv Jensen 2006 -

Nadem Hagen an’n 6. Mai 2006 torüchtreden is, is de vörmolige Viez-Vörsittersche Siv Jensen an de Spitz vun de Partei wählt worrn. Dormit is praktisch automaatsch verbunnen, dat se bi de nächste Wahl 2009 för de FrP as Staatsminister kandideert.

Wahlresultaten

Wahljohr	%	Sitten
1973 (ALP)	5,0%	4
1977	1,9%	-
1981	4,5%	4
1985	3,7%	2
1989	13,0%	22
1993	6,3%	10
1997	15,3%	25
2001	14,6%	26
2005	22,1%	38
2009	22,9%	41

ALP: Anders Langes parti

2001: 2 Afordente sünd ut de Frakschoon rutgahn

Weblenken

• Offizielle Websteed (norw.)
• Historie vun de Fremskrittspartiet 1973-2006 (hdt.)