Erwin Planck
Erwin Planck (* 12. März 1893 in Charlottenburg; † 23. Januar 1945 in Berlin-Plötzensee) weer en düütsch Politiker un Wedderstandskämper gegen den Natschonalsozialismus.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Erwin Planck wurr as veert Kind vun den Physiker Max Planck un de sien eerst Fru Marie borene Merck boren. Nah dat Abitur an dat Joachimsthalsche Gymnasium in Berlin 1911 is Planck in de preußische Armee intreeden un wurr Offizier. In‘n Eersten Weltkrieg keem he 1914 in franzöösch Kriegsfangenschap.[1] Nah sien Rückkehr weer he in’n Generalstaff tätig, wo he eerstmals up Kurt von Schleicher drapen dee. Dorut hett sück denn en levenslang Früendschap entwickelt.
Von Schleicher, de Baas vun de politisch Afdeelen weer, hett hüm 1920 in dat Riekswehrministerium haalt un hett hüm as Verbinnensmann in de Riekskanzlei schickt. 1923 hett Planck de latere Ärztin Nelly Schoeller heiraadt, jüngst Dochter vun den bekannten Berliner Bankier un Geheimen Seehandlungsraat Alexander Schoeller. 1926 wessel Planck nah sien Utscheeden ut de Riekswehr as Regierungsraat ganz in de Riekskanzlei.
1932 wurr he Staatssekretär ünner de Riekskanzlers Franz von Papen un von Schleicher.
Nah de Machtövernahm dör de Natschonalsozialisten 1933 wurr Planck ut den Staatsdeent entlaaten un gung för een Johr nah Ostasien. Kört nah sien Rückkehr wurr von Schleicher vun de SS bi den so nöömt Röhm-Putsch doodschaaten. Planck hett sück dornah ahn Spood bemöht, den Mord an sien Früen uptoklären.
1936 is Planck in de Wertschap wesselt un wurr leitend Angestellter vun den Otto-Wolff-Konzern in Köln. 1939 hett he de Leitung vun de Filiale in Berlin övernommen. 1941 harr he en Mandat in den Upsichtsraat vun de Deutschen Effecten- und Wechselbank, Frankfurt-Berlin.
In’n August 1939 hett sück en Grupp mit den preußischen Finanzminister Johannes Popitz, Planck un den Rieksbankpräsidenten Hjalmar Schacht an General vun de Infanterie Georg Thomas, den Chef vun dat Wehrwertschaps- un Rüstungsamtes in dat Böverkommando vun de Wehrmacht (OKW) wennd, um den bevörstahn Krieg to verhinnern. Doruphen hett de en Denkschrift verfaat, de he sien Vörgesetten, den Chef vun OKW Wilhelm Keitel, vorleggt hett. In de Denkschrift weer dorleggt, dat de Krieg gegen Polen en Weltkrieg utlösen würr, den Düütschland wegen sien massiv Nahschuuvprobleme nich winnen kunn. Keitel hett afwiegelt uns eggt, dat Hitler so en Krieg nich plaanen dee.
1940 hemm Planck, Popitz, Ulrich von Hassell un Ludwig Beck en „Vorläufiges Staatsgrundgesetz“ verfaat, wobi se annehmen deen, dat de bevörstahn Angreep vun de Westmächte Hitler gau störten würr. Ok in de Folgetiet bleev Planck in‘n Wedderstand tegen dat Regime aktiv un hett sück in de Grupp um Goerdeler ok an dat Attentat up Hitler bedeeligt. Erwin Planck wurr an’n 23. Juli 1944 verhaft, in dat Berliner Hööftquartier vun de Gestapo brocht un vun den „Volksgerichtshoff“ an‘n 23. Oktober 1944 to’n Dood veroordeelt. Max Planck hett Adolf Hitler vergevens beeden, as Dank vun dat Düütsch Volk för sien Levensarbeit sien Söhn to begnadigen un de Doodsstraaf in en Freeheitsstraaf to ännern.[2] An‘n 23. Januar 1945 wurr Erwin Planck in dat Straafgefängnis Berlin-Plötzensee uphangen. Max Planck schreev nah de Henrichten vun sien Söhn an Arnold Sommerfeld: „Mein Schmerz ist nicht mit Worten auszudrücken. Ich ringe nur um die Kraft, mein zukünftiges Leben durch gewissenhafte Arbeit sinnvoll zu gestalten.“[2]
Ehrungen
[ännern | Bornkood ännern]- En Gedenktafel för Erwin Planck befindt sück an sien olt School, dat Joachimsthalsches Gymnasium in Berlin-Wilmersdorf, Bundesallee 1–12. (Gedenktafel beim Luisenstädtischen Bildungsverein)
- In München ist de Erwin-Planck-Weg nah hüm nöömt.
- In Koblenz is de Erwin-Planck-Straße nah hüm nöömt.
Kiek ok bi
[ännern | Bornkood ännern]Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Heinz Boberach: Planck, Erwin In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 20, Duncker & Humblot, Berlin 2001, ISBN 3-428-00201-6, S. 500 f.
- Astrid von Pufendorf: Die Plancks – eine Familie zwischen Patriotismus und Widerstand. Propyläen, Berlin 2006, ISBN 978-3-549-07277-6.
Weblinks
[ännern | Bornkood ännern]- Erwin Planck in de Online-Version vun de Edition Akten vun de Riekskanzlei. Weimarer Republik
- Körtbiographie vun de Gedenkstäe Deutscher Widerstand
- Astrid von Pufendorf: Wie Hitler Planck umbrachte. In: Cicero, März 2006.
Enkeld Nahwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Uttoog ut de Düütsch Verlustlisten (Preuß. 275) van’n 15. Juli 1915, S. 7613
- ↑ a b Dieter Hoffmann: Max Planck. Die Entstehung der modernen Physik. Beck, München 2008, ISBN 978-3-406-56242-6, S. 104 (Digitalisat)